Uprawniony z patentu: Ministerium fiir Verkehrswesen, Berlin (Niemiecka Republika Demokratyczna) Samoryglujace sie zlacze przewodów rurowych do pojazdów szynowych Wynalazek dotyczy samoryglujacego sie zlacza przewodów rurowych do pojazdów szynowych, zwlaszcza typu sprzeganego czolowo, które moze byc stosowane zarówno do sprzegów nakierowywa- nych, jak i nienakierowywanych, w którym to zla¬ czu sily reakcji powstajace przy obciazeniu srod¬ kiem znajdujacym sie pod cisnieniem moga byc wykorzystane do wspomagania ryglowania zlacza ze zlaczem przewodów rurowych przylaczanego po¬ jazdu, przy czym zarówno zlacze rurowe, jak i zlacze elektryczne osadzone sa we wspólnej obu¬ dowie, a zlacze rurowe zaopatrzone jest.w znane uszczelnienie wargowe.W znanych zlaczach wagonowych przewodów ru¬ rowych powszechnie wystepuje niedogodnosc pole¬ gajaca na tym, ze przy zasilaniu srodkiem znajdu¬ jacym sie pod cisnieniem powstaja na skutek nad¬ cisnienia sily reakcji, które usiluja odepchnac od siebie sprzegane przewody powietrzne. W celu uni¬ kniecia rozrywania zlaczy przewodów rurowych spowodowanego takim obciazeniem znane jest sto¬ sowanie w sprzegach samoczynnych cylindra umie¬ szczonego prostopadle do osi przewodu powietrz¬ nego przed jego przednim wylotem, i polaczonego przewodami z tym przewodem powietrznym, oraz wyposazonego w tlok, który jest zaopatrzony w czlon chwytakowy zahaczony w pozycji sprzegnie¬ cia o jedna z czesci przeciwsprzegu w wyniku dzia¬ lania cisnienia na tlok.Znany jest równiez cylinder o osi usytuowanej 2 równolegle do osi przewodu, przy czym pod dzia¬ laniem cisnienia na tlok czlon chwytakowy za¬ haczony w stanie sprzegnietym o wystep na obu¬ dowie przeciwsprzegu zwiera koncówki przewodów 5 powietrza.Obydwa rozwiazania maja te niedogodnosc, ze gladzie cylindrów podlegaja szybkiemu scieraniu oraz ciaglej korozji wywolanej przez skraplajaca sie pare wodna. Istnieje tu równiez niebezpieczen- io stwo zamarzania uniemozliwiajacego dzialanie oraz koniecznosc kosztownej konserwacji.Znane jest ponadto, w nakierowywanym zlaczu przewodów rurowych unieruchamianie w pozycji sprzegniecia, w koncowej fazie sprzegania, dzwigni 15 zespolu sterujacego dosuwanej do przeciwsprzegu za pomoca zatrzasku sprezynowego oraz unieru¬ chamianie osadzonego na zespole sterujacym zlacza przewodów rurowych na mechanicznym sprzegu pojazdu. Sterowanie wymienionego zatrzasku za 20 pomoca przylaczanego przeciwsprzegu ma na celu zblokowanie dosuwanej dzwigni ze zlaczem prze¬ wodów rurowych osadzonych na zespole steruja¬ cym.Wada takiego rozwiazania polega na tym, ze w 25 przypadku wzajemnego przesuniecia tego typu zla¬ czy powstaje duze niebezpieczenstwo ich uszkodze¬ nia, a poza tym zlozonosc budowy urzadzenia Blo¬ kujacego laczy sie z wysokimi kosztami wytwarza¬ nia i konserwacji. Dalsza niedogodnosc polega na 30 tym, ze przy oblodzeniu zlacze przewodów ruro- 714393 71439 4 wyeh po rozlaczeniu sprzegów pojazdów i zlaczy przewodów pozostaje w polozeniu przednim na skutek zamarzniecia urzadzenia blokujacego i jest narazony na uszkodzenie przy ponownym sprze¬ ganiu. Poza tyrn sprezyna sciskajaca oba zlacza przewodów rurowych musi byc na tyle silna, aby przezwyciezala sile rozrywajaca koncówki przewo¬ dów rurowych pozostajacych pod wplywem cisnie¬ nia, przy czym do polaczenia takich sprzegów na¬ lezy uzyc duzej sily co wplywu niekorzystnie na przebieg sprzegania.Celem wynalazku jest wyeliminowanie niedogod- nosej- opisanych rozwiazan, a jego zadaniem skon¬ struowanie takiego zlacza przewodów rurowych, szczególnie sprzeganego czolowo, nasterowywanego lub nienasterowywanego, w którym sily reakcji po¬ wstajace pod wplywem obciazenia srodkiem znaj¬ dujacym sie pod cisnieniem powodowalyby wzmoc¬ nienia wzajemnego zaryglowania zlaczy i nieza¬ wodne ich wzajemne polaczenie, a zarazem nie utrudnialo rozlaczania przewodów rurowych takze w przypadku niezamierzonego rozlaczenia wagonów.W mysl wynalazku zadanie powyzsze zostalo roz¬ wiazane dzieki temu, ze przewód rurowy osadzony jest wystajaco i sprezyscie podatnie w kierunku osiowym w obudowie za pomoca elementów spre¬ zystych, przy czym przednia czesc przewodu ruro¬ wego zaopatrzona jest w gniazdo, a na obudowie znajduje sie zaczep ryglujacy i jest osadzona obro¬ towo okolo sworznia wychylna i majaca postac ha¬ ka zapadka, zaopatrzona w zab ryglujacy, wspól¬ dzialajacy z zaczepem ryglujacym i w zbierak wspóldzialajacy z wymienionym gniazdem, przy czym w pozycji sprzegania i obciazenia zlacz ru¬ rowych srodkiem bedacym pod cisnieniem, przewo¬ dy rurowe, w wyniku podatnosci uszczelnien war¬ gowych daja sie poruszac wzgledem obudowy. Wy¬ mieniona zapadka jest osadzona wychylnie okolo sworznia osadzonego przewodu. rurowego i posiada usytuowana po stronie przeciwnej do zaczepu po¬ wierzchnie przylegania, która to powierzchnia za¬ padka przylega do wspólpracujacej z nia powierz¬ chni oporowej obudowy.W celu skompensowania technologicznego i/lub powstajacego na skutek zuzycia luzu miedzy zebem zapadki, a wspólpracujacym z nim zaczepem przy¬ laczonego przeciwsprzegu, na czolowej stronie prze¬ wodu powietrza jest umieszczona elastyczna usz¬ czelka wargowa.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zlacze przewodów rurowych przed sprzeganiem w przekroju z korzystnie osadzona na obudowie zapadka wychylna, fig. 2 — zlacze przewodów rurowych wedlug fig. 1 w przekroju lecz z zapadka, umieszczona na przewodzie powie¬ trza, fig. 3 — zlacze przewodów rurowych wedlug fig. 1 w pozycji sprzegniecia z przeciwsprzegiem, a fig. 4 — zlacze przewodów rurowych wedlug fig. 1 w widoku z przodu.Samoregulujace sie zlacze przewodów rurowych szczególnie z rodzaju sprzeganego czolowo, który stosuje sie przy typach sprzegów nasterowywanych jak równiez nienasterowywanych sklada sie z obu¬ dowy 1 z umieszczonym iw niej zlaczem przewodu rurowego i zlaczem elektrycznym, w- której jest umocowany podatnie osiowo przewód 5 powietrza wystajacy w kierunku przeciwsprzegu. Obudowa 1 jest na dolnym i górnym koncu zaopatrzona w chwytaki 3, a po jednej stronie w wystajace na¬ przeciw powierzchni czolowej elementy do prowa¬ dzenia i centrowania. Po drugiej polozonej naprze¬ ciw organów do centrowania i prowadzenia stronie obudowy 1 jest umieszczona zapadka 8, która jest zaopatrzona w czesci wspóldzialajacej ze sprzega¬ nym przeciwzlaczem w zab 9 oraz w zbierak 10 umieszczony w gniezdzie 7 na przewodzie 5 po¬ wietrza.Obudowa 1 po drugiej stronie przeciwleglej do zapadki 8, ma odpowiadajacy ksztaltem zebowi 9 zaczep 4, o który w kazdorazowej pozycji sprzega¬ nia jest zahaczony zab 9 przeciwzlacza. Przewód 5 powietrza osadzony elastycznie osiowo w obudowie 1 jest utrzymywany wzgledem niej w pozycji wy¬ sunietej za pomoca elementów sprezystych 12 do¬ wolnego typu naciskajacych nan w kierunku prze¬ ciwsprzegu, przy czym na stronie czolowej jest on wyposazony w uszczelke wargowa 6, a w czesci przedniej zaopatrzony w wykrój dla zabieraka 7, w którym umieszczony jest w zaleznosci od wy¬ boru zabierak 10 wychylnej zapadki 8 osadzonej w obudowie 1 lub jest osadzona zapadka 8 zaopa¬ trzona w powierzchnie przylegania 11 usytuowana naprzeciw zeba 9. Poza tym uszczelka wargowa 6 wpuszczona w czolo przewodu 5 powietrza jest ela¬ styczna, co pozwala jej na kasowanie technologicz¬ nego i powstajacego na skutek zuzycia luzu miedzy zebem 9 i wspólpracujacym z nim zaczepem 4 przeciwzlacza.Podczas przylaczania przeciwsprzegu, majace sie zetknac zlacza przewodów rurowych sa naprowa¬ dzane na siebie za pomoca chwytaków 3, umiesz¬ czonych na obudowie 1 i zwyklych, dowolnie uksztaltowanych urzadzen do prowadzenia i cen¬ trowania, az czolowe uszczelki wargowe 6 trafia obustronnie na siebie, przy czym zab 9 zapadki 8 zahacza o wystep 4 na przylaczanym przeciwzlaczu.Obrót zapadki 8 w pozycje zaryglowana nastepuje w wyniku nieznacznego przemieszczenia wzgledem obudowy 1 w kierunku przeciwzlacza umocowanego w niej osiowo i podatnie przewodu 5 powietrznego, wystajacego z obudowy 1, przy czym zabierak 10 umieszczony w gniezdzie 7 lub obudowie 1 swa powierzchnia czolowa stykajaca sie z powierzchnia przylegania 11 wychyli zapadke 8 z jej zebem 9 do pozycji zaryglowania przeciwzlacza.Dzieki elastycznosci uszczelek wargowych 6 mieszczonych na przewodzie powietrza po stronie czolowej jest skasowany technologiczny i/lub po¬ wstaly na skutek zuzycia luz miedzy zebem 9, a zaczepem na przylaczonym przeciwzlaczu, a na sku¬ tek wydecia uszczelek wargowych 6 pod cisnieniem powietrza osiaga sie niezawodne zaryglowanie po¬ miedzy sprzegnietymi zlaczami przewodów ruro¬ wych, które uniemozliwia przypadkowe ich rozer¬ wanie.Podczas rozlaczania rura powietrzna 5 umocowa¬ na osiowo elastycznie w obudowie 1 przesuwa sie w kierunku przeciwzlacza w pierwotne polozenie przednie na skutek czego wzajemne zaryglowanie 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 71439 6 za pomoca zapadek 8 zostaje zniesione i zlacza przewodów rurowych bez przeszkód rozdzielaja sie. PL PL