PL 71 302 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest nowy kompensator rurowy liniowy przydatny zwlaszcza w podziemnych rurociagach do transportu mediów cieklych i gazowych. W rurociagach przeznaczonych do transportu plynów dla zabezpieczenia ich przed rozerwaniem spowodowanym odksztalceniami liniowymi powszechnie wykorzystywane sa kompensatory liniowe. Kompensator liniowy jest elementem w rurociagu, posiadajacym odcinek rury wewnetrznej o srednicy równej srednicy rurociagu, która wchodzi wspólosiowo teleskopowo do poszerzonego wnetrza rury ze- wnetrznej. Nachodzace na siebie elementy sa ruchome, co pozwala na kompensowanie naprezen i przemieszczen podluznych w rurociagu. Ze zgloszenia wzoru uzytkowego nr W.123639 znane jest rozwiazanie, gdzie przestrzen pomie- dzy uszczelnieniem wyposazona zostala w zachodzace na siebie teleskopowo „tuleje” osadzone w membranie, dzieki czemu w przestrzeni miedzy uszczelnieniami zachowane jest stale nadcisnienie zabezpieczajace wnetrze kompensatora przed migracja powietrza i wody z zewnatrz rurociagu. Kom- pensator liniowy wedlug tego rozwiazania posiada rure wewnetrzna wchodzaca teleskopowo do rury zewnetrznej, przy czym na plaszczu rury wewnetrznej zamocowany jest na sztywno pierscien zamyka- jacy), a na koncu rury zewnetrznej osadzony jest pierscien korpusu. Do pierscienia korpusu zamoco- wana jest tuleja wewnetrzna, na która zachodzi teleskopowo tuleja zewnetrzna zamocowana do pier- scienia zamykajacego. Tuleja zewnetrzna ma co najmniej jeden przelotowy otwór zamkniety od zewnatrz elastyczna pierscieniowa membrana, zamocowana przy brzegach obwodowo na tulei zewnetrznej. Kompensator zakryty jest plaszczem zewnetrznym z jednej strony polaczonym szczelnie z pierscieniem korpusu, a z drugiej strony polaczonym slizgowo z pierscieniem zamykajacym, wyposazonym w pierscien zamy- kajaco-zgarniajacy. Znane jest rozwiazanie, w którym kompensator rurowy liniowy ma metalowa rure wewnetrzna osadzona wspólosiowo z mozliwoscia przesuwu we wnetrzu metalowej rury zewnetrznej za pomoca szczelnych lozysk slizgowych oraz uszczelniona pierscieniem uszczelniajaco-zgarniajacym, na czesci wglebnej rura wewnetrzna ma warstwe o wlasciwosciach przewodnika elektrycznego, a na czesci wy- suwnej z kompensatora ma warstwe o wlasciwosciach izolatora elektrycznego. Rura wewnetrzna war- stwa o wlasciwosciach przewodnika elektrycznego polaczona jest z rura zewnetrzna, poprzez co naj- mniej jeden element przewodzacy zamocowany do pierscienia oporowego lozyska slizgowego. Takie rozwiazanie pozwala na utrzymanie na calej dlugosci rurociagu ochrony katodowej rurociagu. W rurociagach transportujacych plyny konieczne jest przeprowadzanie czynnosci serwisowych i przegladowych za pomoca tloków inspekcyjnych i tloków czyszczacych poruszajacych sie wewnatrz rurociagu. W dotychczas znanych rozwiazaniach, gdzie na rurociagach zostaly zastosowane kompensa- tory, tloki poruszaly sie w jednym kierunku zgodnym z konstrukcja kompensatora, tj. od strony rury wewnetrznej. W praktyce zachodzi jednak koniecznosc przemieszczania tloków w rurociagu w obu kierunkach. Jednak w przypadku gdy tloki, majace srednice zblizona do srednicy wewnetrznej rurociagu, poruszaja sie ze znaczna predkoscia w odcinku kompensatora od strony rury zewnetrznej w kierunku czola rury wewnetrznej, moga uderzac w czolo rury wewnetrznej. Takie zderzenia moga prowadzic do uszkodze- nia samego tloka jak i uszkodzenia rury kompensatora i jego rozszczelnienia. Celem przedmiotowego rozwiazania jest takie skonstruowanie zakonczenia rury wewnetrznej w kompensatorze, aby tloki serwisujace rurociag, poruszajace sie od strony czola rury wewnetrznej nie uderzaly ojej czolo, ale plynnie mogly przesuwac sie dalej w rurociagu. Kompensator rurowy liniowy wedlug wzoru zawiera rure zewnetrzna i osadzona wspólosiowo rure wewnetrzna, gdzie pomiedzy rura wewnetrzna i rura zewnetrzna umieszone sa co najmniej dwa uszczelnienia, charakteryzuje sie tym, ze rura wewnetrzna zakonczona jest zderzakiem w postaci trój- katnego wystepu o przekroju trójkata prostokatnego, gdzie kat miedzy plaszczyzna rury wewnetrznej a przeciwprostokatna zawiera sie miedzy 5° a 20°, a wierzcholek zderzaka jest zaokraglony i ma pro- mien od 5 mm do 25 mm. Korzystnie, gdy do rury wewnetrznej zamocowane sa co najmniej dwa elastyczne pióra laczace rure wewnetrzna z rura zewnetrzna. Korzystnie, gdy wewnetrzna strona rury zewnetrznej i zewnetrzna rury wewnetrznej pokryte sa warstwa elektroprzewodzaca. PL 71 302 Y1 3 Przedmiot wykonania wzoru przedstawiono na rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia przekrój wzdluz kompensatora, a fig. 2 zblizenie na przekrój samego zderzaka. Fig. 3 przedstawia schematyczny rysu- nek tloka inspekcyjnego i jego zestawienie z kompensatorem. Kompensator rurowy liniowy wedlug wzoru zawiera rure zewnetrzna 1 i osadzona wspólosiowo rure wewnetrzna 2, gdzie pomiedzy rura wewnetrzna i rura zewnetrzna umieszone sa co najmniej dwa uszczelnienia 3, 3’, charakteryzuje sie tym, ze rura wewnetrzna zakonczona jest zderzakiem 4 w postaci trójkatnego wystepu o przekroju trójkata prostokatnego, gdzie kat miedzy plaszczyzna rury wewnetrz- nej 5 a przeciwprostokatna 6 zawiera sie miedzy 5° a 20°, a wierzcholek 7 zderzaka 4 jest zaokraglony i ma promien od 5 mm do 25 mm. Wewnetrzna strona rury zewnetrznej i zewnetrzna rury wewnetrznej pokryte sa warstwa elektroprzewodzaca. Zaproponowany zderzak umieszczony na koncu rury wewnetrznej moze byc stosowany w kaz- dym kompensatorze liniowym niezaleznie od zastosowanej konstrukcji uszczelnienia czy materialów uzytych do wykonania lub pokrycia rur. Zastosowanie dwóch uszczelnien w podanym przykladzie za- pewnia prawidlowe trzymanie rury wewnetrznej w osi rury zewnetrznej oraz umozliwia wypelnienie prze- strzeni miedzy uszczelnieniami czynnikiem uszczelniajacym generujacym nadcisnienie w uszczelnieniu. PL PL