PL70217B1 - - Google Patents

Description

Sposób impregnacji przeciwogniowej materialów wlóknistych z poliestrów i celulozy Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób impregnacji przeciwogniowej materialów z poliestrów i celulozy, polegajacy na tym, ze na materialy te nanosi sie wodny roztwór zaprawy zawierajacy skladnik I stanowiacy co najmniej jeden zwiazek tetrakis-(hydroksymetylo)-fosfonowy w postaci soli, skladnik II zawierajacy co najmniej jeden zwiazek z co najmniej jedna reszta o wzorze 1, w którym Ri i R2 kazde oddzielnie oznacza rodnik alkilo¬ wy, alkenylowy lub halogenoalkilowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, a X oznacza rodnik metylowy lub atom wodoru. Skladnik stanowiacy kondensat wstepny aminoplastu i ewentualnie skladnik IV, stanowiacy ewentual¬ nie alifatyczny lub aromatyczny polichlorowcowy trójester kwasu fosforowego, po czym nasycony material suszy i poddaje obróbce cieplnej.Jako skladnik I szczególnie odpowiedni jest halogenek tetrakis-(hydroksymetylo)-fosfonowy, jak np. bro¬ mek, zwlaszcza chlorek tetrakis-(hydroksymetylo)-fosfonowy oznaczony symbolem THPC. Jako skladnik II moga byc stosowane najrozmaitsze produkty, zawierajace co najmniej jedna reszte o wzorze 1, a zwlaszcza o wzorze 2, w których to wzorach Ri iR2 iX maja wyzej podane znaczenie. Szczególnie odpowiednie jako skladniki II sa produkty zawierajace co najmniej jedna reszte o wzorze 3, w którym R3 oznacza rodnik etylowy lub metylowy, a zwlaszcza produkty o wzorze 4.Sposród innych zwiazków odpowiednich do stosowania w sposobie wedlug wynalazku jako skladnik II nalezy wymienic np. 8 czlonowe uklady heterocykliczne odpowiadajace zwiazkom o wzorze 5, w którym kazde R!, R2, R\ i R'2 oznacza rodnik alkilowy, chlorowcoaMowy lub alkilenowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, a X i X* kazde oznacza rodnik metylowy lub zwlaszcza atom wodoru. Zwiazki o wzorze 5 wytwarza sie dogodnie w reakcji 2 M odpowiedniego amidu kwasu fosfonokarboksylowego, z co najmniej 4 M bezwodnego aldehydu mrówkowego, prowadzonej w obecnosci kwasnego katalizatora, w srodowisku bezwodnym w podwyzszonej tem¬ peraturze.Równiez odpowiednie sa zwiaritf fosfonowe o wzorze 6, w którym Rx ,.R2, R*!, R*2, X i X' maja wyzej podane znaczenie, a Y i Y* oznaczaja rodnik alkilowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla lub zwlaszcza atom wodoru, zas A oznacza rodnik alkilowy o 1-22 atomach wegla rodnik chlorowcoalkilbwy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, rodnik hydroksyalkilowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 2-22 atomach2 70 217 wegla lub ewentualnie chlorowcowany rodnik benzenowy lub benzylowy. Zwiazki te wytwarza sie dogodnie przez poddanie kondensacji 2M odpowiedniego amidu kwasu fosfonokarboksylowego z IM odpowiedniego karbaminianu z tym, ze jeden z uzytych reagentów stosuje sie w postaci pochodnej metylowej, po czym produkt kondensacji poddaje sie reakcji z aldehydem mrówkowym w podwyzszonej temperaturze i ewentualnie estryfi¬ kuje alkanolem. W powyzszej reakcji korzystnie stosuje sie nizsze alkilokarbaminiany.Równiez mozna stosowac zwiazki fosforowe o wzorze 7, w którym Ri, R2, R\, R'2 X, X' i X maja wyzej podane znaczenie, Ai oznacza rodnik alkilowy o 2-3 atomach wegla ewentualnie podstawiony nizszymi rod¬ nikami jak rodnik alkilowy, alkoksylowy lub grupami wodorotlenowymi, zas Z oznacza atom tlenu lub siarki.Zwiazki te wytwarza sie dogodnie w reakcji 1 M produktu uzyskanego droga kondensacji 2 M odpowiedniego amidu kwasu fosfoniowego z 1 M odpowiedniej cyklicznej dwuaminy przy uzyciu jednego z reagnetów w postaci zmetylolowanej i ewentualnie zeterowanej, z aldehydem mrówkowym, w podwyzszonej temperaturze i ewentual¬ ne poddanie otrzymanego produktu reakcji z alkanolem.Równiez odpowiednie sa zwiazki o wzorze 8, w którym Rj, R2, R'i, R'2 X, X' i Y maja wyzej podane znaczenie, A oznacza grupe o wzorze -CO-, -CS-, -S02-, -CNH- lub -CO-NE-CO, gdzie E oznacza atom wodoru lub grupe o wzorze —CH2—O-Y. Te zwiazki fosforowe wytwarza sie celowo droga kondensacji 2M odpowiedniego amidu kwasu fosfonowego z 1 M mocznika, tiomocznika, sulfamidu, guanidyny lub biuretu, przy uzyciu jednego z reagentów w postaci zmetylolowanej, a nastepnie skondensowaniu wytworzonego produktu z aldehydem mrówkowym w proporcji molowej odpowiednio jak 1 i 2—3, w temperaturze podwyzszonej, a nastepnie ewentualnie poddaniu reakcji z alkanolem. Sposród takich zwiazków odpowiedni jest np. zwiazek owzorze 9. Mozna równiez stosowac zwiazki fosforowe o wzorze 10, w którym Ri, R2 i X maja wyzej podane znaczenie, zas A oznacza chlorowcowany rodnik alkilowy lub benzenowy. Zwiazki te wytwarza sie dogodnie przez poddanie reakcji amidu kwasu fosfonowego, z chlorowcoaldehydem owzorze 11, w którym A3ma wyzej podane znaczenie, lub wodzianem tego aldehydu, w srodowisku obojetnego rozpuszczalnika organicznego, w podwyzszonej temperaturze.Szczególnie korzystne sa wymienione uprzednio zwiazki o wzorach 6 i 7, w których Ri, R2, R\, R'2, X, X', Y, Y' oraz Ai maja wyzej podane znaczenie, przy czym jako produkty o wzorze 6 szczególnie cenne sa metyloloamidy kwasów fosfonokarbonowych o wzorze 12, w którym Ri, R2, X i Y maja wyzej podane znacze¬ nie. Sposród powyzszych zwiazków odpowiednie sa zwlaszcza zwiazki o wzorze 13, w którym Ri, X i Y maja wyzej podane znaczenie.Równiez odpowiednie sa zwiazki owzorze 14, w którym R3 ma wyzej podane znaczenie, aY oznacza grupe metylowa, korzystnie atom wodoru, a zwlaszcza o wzorze 15. Jako zwiazki o wzorze 7, w którym Ri, R2, R'i, R'2, X, X', Y, Ai i Z maja wyzej podane znaczenie odpowiednie sa produkty wytwarzane ze zwiazku a), stanowiacego zwiazek azotowy zdolny do co najmniej zdwumetylolowania, zwiazku b) owzorze 16, w którym Ri, R2 i X maja wyzej podane znaczenie, zwiazku c) stanowiacego aldehyd mrówkowy lub zwiazek zdolny do wydzielenia aldehydu mrówkowego i ewentualnie zwiazku d) stanowiacego alkanol o nie wiecej jak 4 atomach wegla.Wymienione zwiazki a, b, c i ewentualnie d) mozna poddawac kondensacji w najrozmaitszej kolejnosci, np. mozna prowadzic równoczesna kondensacje zwiazku a) ze zwiazkiem b) i c), a otrzymany produkt ewentualnie zeterowac zwiazkiem d. Wedlug innego wariantu mozna poddac reakcji zwiazek a), ze zwiazkiem c), a otrzymany produkt skondensowac ze zwiazkiem b) i pózniej ewentualnie zeterowac zwiazkiem d).Mozna równiez zwiazek a) poddac reakcji ze zwiazkiem c), otrzymany produkt zeterowac zwiazkiem d), a nastepnie skondensowac ze zwiazkiem b). Zwiazki o wzorze 7 mozna równiez wytworzyc w ten sposób, ze najpierw zwiazki a) i b) poddaje sie kazdy oddzielnie reakcji ze zwiazkiem c) i kondensuje otrzymane produkty ze soba i po czym ewentualnie eteryfikuje zwiazkiem d). Równiez mozliwy jest taki sposób postepowania, wedlug którego zwiazek b) poddaje sie reakcji ze zwiazkiem c), otrzymany produkt ewentualnie eteryfikuje zwiazkiem i) i poddaje reakcji ze zwiaz¬ kiem a).Jako zwiazek a) tj. zwiazek azotowy zdolny do co najmniej zdwumetylolowania, odpowiednie zwiazki azotowe zdolne do przylaczenia aldehydu mrówkowego, a które w wyniku tej reakcji moga tworzyc tak zwane utwardzalne kondensaty wstepne aminoplastów. Powyzszego typu zwiazkami a) sa takie zwiazki, jak 1, 3, 5-aminotriazyna, np. N-podstawiona melamina, tj.np. N-butylomelamina, jak ammelina, guanamina, np. formo- guanamina, benzoguanamina, acetoguanamina lub dwuguanamina, jak równiez biuret, guanidyna, tiomocznik, alkilo- lub arylomocznik lub -tiomocznik, alkilenomocznik lub -dwumocznik, np. etylenomocznik, propyleno- mocznik lub acetylenodwumocznik, 4,5-dwuhydroksyimidazolidon-2 i jego pochodne, np. 4,5-dwuhydroksyimi- dazolidon- 2 podstawiony rodnikiem o wzorze -CH2- CH2-CH2-CO-NH-CH2OH przy grupie hydroksylowej umiejscowionej w polozeniu 4.3 70 217 Równiez mozna stosowac cykliczne zwiazki azotowe, np. o wzorze 17 lub 18, ale jako szczególnie odpo¬ wiednie stosuje pochodne 1,3,5-triazyny, mocznika lub zwiazku o wzorze 17, podstawione co najmniej dwiema pierwszorzedowymi grupami aminowymi. Zwiazek b) moze stanowic zwlaszcza zwiazek o wzorze 19, w którym Ri i X maja wyzej podane znaczenie. Jako zwiazek b) szczególnie odpowiedni jest zwiazek o wzorze 20, w którym R3 oznacza rodnik etylowy lub metylowy, np. zwlaszcza amid kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propio- nowego. Jako skladnik II szczególnie odpowiednie sa produkty wytworzone droga kondensacji szesciometylolo- melaminy lub eteru pieciometylowego-szesciometyloloaminy, z amidem kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propiono- wego skondensowanym w danym przypadku z aldehydem mrówkowym. Sposród innych zwiazków odpowied¬ nich jako skladnik II, nalezy wymienic produkty reakcji dwumetylolo- lub szesciometylolomelaniny z amidem kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego.Powyzsze produkty kondensacji stosowane jako skladnik II moga odpowiadac zwiazkom o wzorze 21, w którym Ri i X maja wyzej podane znaczenie, Y2 oznacza rodnik alkilowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, a kazdy z symboli m, n i p oznacza calkowita dodatnia wartosc liczbowa, przy czym m oznacza wartosc liczbowa 4—6, n oznacza 3 lub 4, a p oznacza wartosc nie wyzsza od sumy wyrazenia n + 1. Takim skladnikiem II moze wiec byc np. zwiazek o wzorze 22.Zwiazki o wzorze 21 wytwarza sie korzystnie przez poddanie reakcji 1,3,5-triazyny zawierajacej co naj¬ mniej dwie pierwszorzedowe grupy aminowe, ze zwiazkiem o wzorze 16, z tym ze w jednym z tych dwóch reagentów grupy aminowe musza byc metylolowane. Reakcje prowadzi sie w podwyzszonej temperaturze, korzystnie w obecnosci organicznego rozpuszczalnika zdolnego do tworzenia mieszaniny azeotropowej z woda, po czym produkt reakcji poddaje sie dalszemu zmetylolowaniu aldehydem mrówkowym lub srodkiem zdolnym do wydzielania aldehydu mrówkowego w podwyzszonej temperaturze ewentualnie w obecnosci zasadowego katalizatora, a nastepnie ewentualnie eteruje za pomoca alkanolu o nie wiecej jak 4 atomach wegla.Reakcje metylolowania aldehydem mrówkowym lub zwiazkiem zdolnym do wydzielania aldehydu mrówkowego prowadzi sie korzystnie w temperaturze do 150°C, przy czym ewentualnie jako katalizator stosuje ' sie zasady jak np. wodorotlenek sodu, wodorotlenek potasu, octan sodu, weglan magnezu lub tlenek magnezu.Korzystny sposób wytwarzania skladnika II polega na tym, ze reakcje zwiazku o wzorze 16, ze zmetylolowanym i ewentualnie zeterowanym zwiazkiem a) prowadzi sie droga stapiania obu skladników w temperaturze 100—150°C. tj. bez udzialu rozpuszczalnika. Zwiazki o ogólnym wzorze 6, odpowiadajace zwiazkom o wzorze 13, w którym Ri X i Y maja wyzej podane znaczenie stosuje sie korzystnie ze skladnikiem I i III bez udzialu skladnika IV. Natomiast zwiazki o ogólnym wzorze 7 lub wytworzone ze zwiazków a), b), c) i ewentualnie d) stosuje sie korzystnie ze skladnikiem I, III i IV.Skladnikiem III stanowiacym kondensat wstepny aminoplastu sa produkty addycji aldehydu mrówkowego do metylolowanych zwiazków azotowych, sposród których wymienia sie 1,3,5-aminotriazyne jak N-podstawiona melamina, np. N-butylo-melamina, N-trójchlorowcometylomelamina, jak ammelina, guanamina, np. benzoguana- mina, acetoguanamina, albo dwuguanamina, jak i alkilo- i arylomocznik lub -tiomocznik, alkilenomocznik lub aliklenodwumocznik, np. etylenomocznik, propylenomocznik, acetylenodwumocznik, lub zwlaszcza 4,5-dwu- hydroksyimidazolidon-3 i jego pochodne, np. 4,5-dwuhydroksyimidazolidon-2 podstawiony grupa o wzorze -CH2-CH2-CO-NH-CH2-OH przy grupie wodorotlenowej umiejscowionej w pozycji 4. Szczególnie odpo¬ wiednie sa metylolowe pochodne mocznika, etylenomocznika lub melaminy. Jako produkty wyjsciowe odpo¬ wiednie sa kondensaty wstepne zarówno jednoczastkowe jak i wysokoczasteczkowe.Mozna równiez stosowac etery kondensatów wstepnych, zwlaszcza etery alkanolowe, jak Ap. metanolowe, etanolowe, n-propanolowe, izopropanolowe, n-butanolowe lub pentanolcwe, korzystnie jednak stosuje sie takie kondensaty wstepne aminoplastów, które sa rozpuszczalne w wodzie, np. eter dwumetylowy, dwumetylolomela- miny lub pieciometylolomelaminy.Jako skladnik IV stosuje sie mieszane lub jednolite polichlorowcowane trójestry kwasu fosforowego, przy czym o ile zwiazki te wprowadza sie do zaprawy, wówczas korzystnie w ilosci 50—200 g/l, zwlaszcza 70—140 g/l.Jako skladnik IV stosuje sie korzystnie wielochlorowcowane trójestry arylówe kwasu fosforowego zwlaszcza trójalkilowe estry, sposród których odpowiednie sa takie estry ttójalkilowe, w których kazdy rodnik alkilowy zawiera nie wiecej jak 4 atomy wegla, 2 lub 3 atomy chlorowca, np. atomów bromu lub chloru. Zwiazkami odpowiednimi jako skladnik IV sa np. trój-(2,3-dwubromo-2-chloropropylo)-fosforan lub zwlaszcza trój-(2,3-dwubromopropylo)-fosforan jak równiez odpowiednie sa estry trójarylowe, jak trój-(polibromoaroma- tycznego)-fosforanu, np. polibromowanego fosforanu trójfenylu lub trójkrezylu.Wodne zaprawy do impregnacji przeciwogniowej wlóknistych materialów z poliestrów i celulozy zawieraja: skladnik I w ilosci 180-320 g/1, zwlaszcza 200^-285 g/l, skladnikll w ilosci 30-220 g/l, zwlaszcza 40-200 g/l,4 70 217 skladnik III w ilosci 10-90 g/l, zwlaszcza 20-50 g/l i skladnik IV w ilosci 0-200 g/l, zwlaszcza 0-140 g/L Do zaprawy korzystnie wprowadza sie poszczególne skladniki w takich ilosciach, aby zawierala ona 55—65 g/l fosforu i 15-30 g/l azotu (nie wliczajac innych, zawierajacych azot substancji skladowych). Wodne zaprawy wytwarza sie droga zwyklego zmieszania ze soba skladników I-IV z dodania odpowiedniej ilosci wody. Sklad¬ niki I—IV zmieszane ze soba bez dodania wody przedstawiaja ciecz o znacznej lepkosci, która po rozcienczeniu woda tworzy stabilna subtelnie zdyspergowana emulsje.Do zaprawy moga byc wprowadzane równiez i inne dodatkowe skladniki, np. w celu umozliwienia wpro¬ wadzenia wiekszej warstwy zaprawy na tkaniny, korzystne jest wprowadzenie do wodnego roztworu zaprawy 0,1-0,5% wysokoczasteczkowego glikolu polietylenowego. Do zaprawy mozna równiez dodawac zwykle srodki zmiekczajace. Korzystne wyniki mozna osiagnac np. przy stosowaniu zwiazków zdolnych do tworzenia amino- plastrów jak np. mocznika. Mozna równiez dodawac katalizator utwardzania, jak np. chlorek amonu, ortofosfo- ran dwuwodoroamonowy, kwas fosforowy, chlorek magnezu, azotan cynku, jednak w wiekszosci przypadków wprowadzanie katalizatora nie jest konieczne, poniewaz zwiazki uzyte w sposobie wedlug wynalazku ulegaja samorzutnemu utwardzeniu w podwyzszonej temperaturze. Równiez nie jest konieczne prowadzanie dodatko¬ wego emulgatora, poniewaz zawierajacy fosfor skladnik II, stanowi bardzo aktywny emulgator wielochlorowco- wanych estrów kwasu fosforowego. Natomiast czesto celowe jest wprowadzenie do zaprawy substancji buforuja¬ cych, jak np. fosforanu trójsodowego lub trójetanoloaminy.Materialami wlóknistymi poddawanymi impregnacji przeciwogniowej sposobem wedlug wynalazku sa zwlaszcza materialy wlókiennicze, zwlaszcza materialy wytworzone z wlókien mieszanych poliestru z celuloza w proporcji jak 1 :4-2 :1, a takze tkaniny poliestrowo-celulozowe 20/80, 26/74, 50/50 lub 67/33, przy czym wlókna celulozowe moga stanowic naturalna lub regenerowana celuloze, np. lnu, bawelny, jedwabiu syntetycz¬ nego itp.Zaprawe nanosi sie na material wedlug znanych sposobów, np. zwlaszcza sztuki materialu nasyca sie zaprawa na fulardzie w temperaturze pokojowej, po czym suszy w temperaturze do 100°C, a nastepnie poddaje obróbce cieplnej w temperaturze powyzej 100°C, np. 130-200°C, korzystnie 140— 180°C, przy czym czas obróbki tej jest tym krótszy im wyzsza jest temperatura i np. przy stosowaniu temperatury 180—140°C wynosi 2-6 minut. Nastepnie, zwlaszcza przy silnie kwasnym srodowisku reakcji material plucze sie w kapieli zawiera¬ jacej srodek wiazacy kwas, zwlaszcza w wodnym roztworze weglanu sodu, np. w temperaturze od 40°C. do temperatury wrzenia, w ciagu 40—3 minut.Sposobem wedlug wynalazku uzyskuje sie materialy trwale, bardzo dobrze uodpornione na dzialanie ognia. Tkanina z zasady uzyskuje przyjemny, ledwie wyczuwalny usztywniony uchwyt. Sposób wedlug wyna¬ lazku ilustruja nizej podane przyklady, w których procenty i czesci oznaczaja procenty i czesci wagowe, zas stosunek czesci objetosciowych do czesci wagowych jest taki, jak mm3 do grama3.Przyklad I. W kolbie 500 ml, zaopatrzonej w mieszadlo, chlodnice zwrotna i termometr umieszcza sie 211 czesci (1 M) metyloloamidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego i 71 czesci (0,166 M) 90% eteru pieciometylowego szesciometylolomelaminy i ogrzewa w temperaturze 118-125°C w ciagu 50 minut, z tym, ze po uplywie 30 minut aparature podlacza sie do prózniowej pompy i oddestylowiije metanol powstajacy w czasie reakcji.Po uplywie 50 minut mieszanine reakcyjna chlodzi sie natychmiast do temperatury otoczenia otrzymujac produkt A w postaci bezbarwnego, przezroczystego syropu , zawierajacego praktycznie 100% substancji aktyw¬ nej.Przyklad II. W kolbie 500 ml, zaopatrzonej w mieszadlo umieszcza sie 59 czesci glioksalomocznika (glioksalomonoureiny) i 181 czesci amidu kwasu 3-dwumetylofosfonopropionowego, ogrzewa do temperatury H5°C, a powstaly stop, po uplywie kilku minut chlodzi do temperatury otoczenia. Nastepnie dodaje sie 162 czesci 37% roztworu wodnego aldehydu mrówkowego i mieszanine reakcyjna doprowadza do wartosci pH 9, za pomoca 30% roztworu wodorotlenku sodu. Reakcje metylolowania prowadzi sie przy powyzszej wartosci pH, w ciagu 6 godzin przy mieszaniu. Otrzymuje sie 400 czesci przezroczystego zólto-pomaranczowego roztworu, zawierajacego 73% substancji stalej. Na podstawie analitycznego okreslenia zawartosci wolnego aldehydu mrówkowego, stwierdzono, iz w Wyniku reakcji uzyskano w 75% wydajnosci trójmetylolowa pochodna odpowia¬ dajaca prawodopodobnie zwiazkowi* o wzorze 23. Zwiazek ten oznaczono symbolem B, jest on stosowany w po¬ staci 60% roztworu wodnego.Przyklad III. W kolbie o objetosci 2500 ml, zaopatrzonej w mieszadlo i nasadke do azeotropowego usuwania wody, wytwarza sie zawiesine z 362 czesci (2 M) amidu kwasu 3-dwumetylofosfonopropionowego i 422 czesci (2 M) metyloloamidu kwasu 3-dwumetylofosfonopropionowego w i000 czesciach toluenu, po czym dodaje sie 4 czesci kwasu p-toluenosulfonowego i zawiesine ogrzewa do temperatury wrzenia toluenu, usuwajac5 70 217 tworzaca sie wode za pomoca nasadki azeotropowej. Po 3,5 godzinach wydzielanie sie wody ustaje. Otrzymuje sie 33 czesci wody (z obliczenia 36 czesci). Nastepnie oddestylowuje sie toluen pod zmniejszonym cisnieniem, a do pozostalego w naczyniu stopu dodaje 123 czesci (4 M) 97% paraformaldehydu i 6 czesci stalego metylanu sodu, po czym mieszajac ogrzewa przy utrzymaniu mieszaniny w temperaturze 100°C w ciagu 30 minut, pod chlodnica zwrotna, wlaczona zamiast nasadki azeotropowej. Po ochlodzeniu do temperatury 60-65°C dodaje sie 800 czesci metanolu i intensywnie mieszajac chlodzi do temperatury 10°C, odsacza nieprzereagowany para- formaldehyd, a przesacz odparowuje pod obnizonym cisnieniem w temperaturze 40°C. Otrzymuje sie 860 czesci przezroczystego, zóltawo zabarwionego syropu, zawierajacego 96,3% substancji stalej W wyniku oznaczenia zawartosci wolnego aldehydu mrówkowego stwierdzono, ze calkowita zawartosc zwiazanych grup -CH20 odpowiada 49 czesciom (uzyto: 50,3 czesci -CH20; ilosc wolnego aldehydu odpo¬ wiada 1,3 czesciom -CH20), tj. prawdopodobnie z 81-82% wydajnoscia uzyskano monometylolo- zwiazek o wzorze 24. Zwiazek ten oznaczono symbolem C. Produkt stosuje sie w postaci roztworu wodnego zawieraja¬ cego 72% substancji stalej.Przyklad IV. W kolbie 500 ml zaopatrzonej w mieszadlo, chlodnice i termometr, umieszcza sie 181 czesci (1 M) amidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego, 123 czesci (4M CH20) 97,5% paraformalde¬ hydu i 0,9 czesci jednowodzianiu kwasu p-toluenosulfonowego i mieszajac ogrzewa do temperatury wnetrza 100°C w ciagu 6 godzin. Nastepnie próbke mieszaniny reakcyjnej chromatografuje sie na plytce z zelem krze¬ mionkowym w celu stwierdzenia calkowitego zwiazania amidu kwasu 3-(dwumetylofosfonowego), po czym chlodzi do temperatury 60°C dodaje 300 ml metanolu i chlodzi mieszanine poreakcyjna przy intensywnym mieszaniu do temperatury 15°C, odsacza nieprzereagowany paraformaldehyd i oddestylowuje metanol pod obni¬ zonym cisnieniem. Otrzymuje sie 246 czesci zólto zabarwionej przezroczystej cieczy o niskiej lepkosci stanowia¬ cej w 100% substancje aktywna o wzorze 25, która oznaczono symbolem D.Przyklad V. W kolbie 500 ml zaopatrzonej w mieszadlo, termometr i nasadke azeotropowa umieszcza sie 220 czesci (1 M) 96% metyloloamidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego wytworzonego przez mety- lolowanie amidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego oraz 37,5 czesci (0,5 M) metylokarbaminianu i 200 czesci benzenu, po czym dodaje 1,2 czesci kwasu p-toluenosulfonowego i energicznie mieszajac ogrzewa do wrzenia pod chlodnica zwrotna. W ciagu 12 godzinnej reakcji usuwa sie azeotropowo 20 czesci wody tworzacej sie w czasie kondensacji, po czym z chwila ustania wydzielania sie wody oddestylowuje sie benzen i dodaje w temperaturze 50°C 30,7 czesci (okolo 1 M) 97,5% paraformaldehydu oraz 2 czesci tlenku magnezu, ogrzewa do temperatury 100°C i utrzymuje w tej temperaturze wciagu 30 minut, a nastepnie chlodzi do temperatury otoczenia, rozciencza 250 czesciami metanolu, saczy do uzyskania przezroczystego przesaczu , z którego usuwa metanol pod obnizonym cisnieniem. Otrzymuje sie 230 czesci bezbarwnego syropu, który rozpuszcza sie w wo¬ dzie tworzac przezroczysty roztwór o obojetnym odczynie. Otrzymany produkt ma budowe okreslona wzorem 26. Zwiazek oznaczono symbolem E.Przyklad VI. W kolbie 2000 ml, zaopatrzonej w mieszadlo, termometr i nasadke azeotropowa umiesz¬ cza sie 660 czesci (3 M) 96% metyloloamidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego, 150 czesci (1,5 M) propylenomocznika i 4 czesci jednowodzianu kwasu p-toluenosulfonowego i 500 czesci benzenu, a nastepnie energicznie mieszajac ogrzewa pod chlodnica zwrotna do temperatury wrzenia. Wciagu 24 godzinnej reakcji wydziela sie 47 czesci wody, tworzacej sie w czasie kondensacji, która usuwa sie za pomoca azeotropowa nasadki. Pó ustaniu wydzielania sie wody oddestylowuje sie mozliwie jak najdokladniej benzen i chlodzi do temperatury 50°C, po czym dodaje 247 czesci 36,4% roztworu wodnego aldehydu mrówkowego i prowadzi reakcje metylolowania w ciagu 3 godzin w temperaturze 60°C przy utrzymywaniu odczynu roztworu przy war¬ tosci pH 8,5-9,0, za pomoca stopniowo dodawanego 40% roztworu wodnego wodorotlenku sodu uzywanego w ogólnej ilosci 10 czesci. Po oziebieniu otrzymuje sie 980 czesci bezbarwnej, przezroczystej cieczy o niskiej lepkosci, zawierajacej 71,7% produktu stalego. Otrzymany produkt odpowiada zwiazkowi o wzorze 27. Produkt ten oznaczony symbolem F stosuje sie po zatezeniu w postaci 80% roztworu.Przyklad VII. W kolbie 500 ml, zaopatrzonej w mieszadlo, chlodnie zwrotna i termometr, umieszcza sie 186 czesci (0,88 M) metyloloamidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego i 96 czesci (0,44 M) zwiazku o wzorze 28, a nastepnie ogrzewa w ciagu 2 godzin przy utrzymaniu mieszaniny reakcyjnej w temperaturze 115-120°C. Otrzymuje sie zólto zabarwiony syrop, stanowiacy 100% produkt oznaczony symbolem G.Przyklad VIII. W aparaturze jak opisano w przypadku III w 200 czesciach benzenu zawiesza sie 60 czesci (0,5 M) dwumetylolomocznika i 181 czesci (IM) amidu kwasu 3-(dwumetylofosfonopropionowego i prowadzi kondensacje wedlug wyzej opisanego sposobu. W ciagu 4 godzin reakcji wydziela sie 18 czesci tj. teoretycznie wyliczona ilosc wody. Nastepnie mieszanine poreakcyjna chlodzi sie i okresla zawarta w niej pozo¬ stalosc aldehydu mrówkowego, stwierdzajac zawartosc 3 czesci nieprzereagowanego aldehydu. Do mieszaniny6 70 217 poreakcyjnej dodaje sie nastepnie 61,5 czesci (2M) 97,5% paraformaldehydu oraz 6 czesci sproszkowanego metylami sodowego i ogrzewa w celu dalszego zmetylolowania, w temperaturze 100°C, w ciagu 2 godzin. Nastep¬ nie chlodzi sie, rozciencza 150 czesciami metanolu, usuwa nadmiar paraformaldehydu przez odsaczenie i oddes- tylowuje metanol w temperaturze 40°C pod obnizonym cisnieniem. Otrzymuje sie 100% produkt w postaci przezroczystej rozpuszczalnej w wodzie cieczy o sredniej lepkosci. Otrzymany zwiazek na podstawie okreslenia sredniej zawartosci aldehydu mrówkowego odpowiada zwiazkowi o wzorze 29. Produkt ten oznaczono symbolem H.Przyklad IX. 4,35 M etylami sodowego w 35 ml metanolu wprowadza sie do 250 ml dioksanu zawie¬ rajacego 72 g (1 M) akryloamidu i 162 g (1 M) dwuallilofosfiny, przy czym dodaje sie najpierw 32 ml roztworu etylami sodowego co powoduje rozpoczecie sie egzotermicznej reakcji i wzrost temperatury mieszaniny do 80-90°C, a nastepnie wkrapla sie powoli pozostala ilosc roztworu etylami sodowego jesli egzotermiczna reakqa ustaje. Po zakonczeniu reakcji mieszanine chlodzi sie i odsacza wytworzony produkt przejsciowy, który myje sie benzenem i suszy. Otrzymuje sie 213,2 g produktu przejsciowego. Do 119 g wyzej otrzymanego produktu dodaje sie 41 g 36,5% roztworu aldehydu mrówkowego i prowadzi reakcje w temperaturze 55—60°C, utrzymujac mie¬ szanine reakcyjna przy wartosci pH 7,5-8,0, za pomoca dodawania alkalii. Po 2 godzinach mieszanine chlodzi sie do temperatury otoczenia i saczy. Otrzymuje sie 82% roztwór amidu kwasu N-(hydroksymetyio)-3-(dwuallilo- fosfono)-propionowego, oznaczonego jako produkt I.Przyklad X. W reaktorze o pojemnosci 500 ml, zaopatrzonym w mieszadlo, termometr i nasadke azeotropowa umieszcza sie 211 czesci (IM) bezwodnego metyloloamidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propiono- wego, 72,5 czesci (1 M) 98% akryloamidu, 0,15 czesci monometylowego eteru hydrochinonu i 1 czesc kwasu p-toluenosulfonowego i 200 czesci benzenu, po czym energicznie mieszajac ogrzewa i utrzymuje w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna az do wydzielenia 16 czesci wody, usuwanej azeotropowo za pomoca nasadki co odpo¬ wiada 89% wydajnosci reakcji. Po ustaniu wydzielania sie wody mieszanine poreakcyjna oziebia sie do tempera¬ tury pokojowej, nastepnie powoli wlewa mieszanine do 2000 czesci acetonu i za pomoca szybkoobrotowego mieszadla wytwarza subtelna zawiesine wytraconego polimeru, po czym odsacza sie nierozpuszczalne czesci polimeru (30 czesci), a z przesaczu oddestylowuje benzen i aceton w temperaturze 50°C pod obnizonym cisnie¬ niem. Otrzymuje sie 227 czesci bezbarwnej cieczy o niskiej lepkosci stanowiacej 100% produkt. Otrzymany produkt latwo polimeryzuje w roztworze wodnym zawierajacym sladowe ilosci nadsiarczanu amonu, w tempera¬ turze 70°C. Produkt odpowiada zwiazkowi o wzorze 30 i oznaczany jest symbolem K.Przyklad XI. W kolbie 500 ml, zaopatrzonej w mieszadlo, chlodnie zwrotna i termometr, umieszcza sie 181 czesci amidu kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego, 96 czesci 97,5% paraformaldehydu i 0,6 czesci tlenku magnezu, a nastepnie ogrzewa do temperatury 100°C. Otrzymuje sie zmetnialy stop, który miesza sie w ciagu 30 minut w tej samej temperaturze, po czym chlodzi do temperatury otoczenia uzyskujac syrop stanowiacy 100% produkt. Z oznaczenia analitycznego aldehydu mrówkowego wynika, ze wytworzony N,N-dwu- metyloloamid kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propionowego uzyskano z 83% wydajnoscia. Produkt ten oznaczono symbolem L.Przyklad XII. Bezbarwna tkanine z wlókien poliestru i bawelny zawartych w proporcji 50 :50 napa¬ wa sie na fulardzie kapielami I-XV wymienionymi w tablicy I i suszy w temperaturze 80—100°C, po czym utwardza w ciagu 4,5 minut w temperaturze 160°C. Tkanine plucze sie wciagu 5 minut w roztworze srodka pioracego zawierajacego w 1 litrze roztworu 4 g weglanu sodu i 2 g produktu kondensacji 1 M p-III-rzed. -nonylo- fenolu z9M tlenku etylenu. Czesc impregnowanej tkaniny plucze sie 5 lub 10 krotnie wciagu 30minut w roztworze o temperaturze 60°C zawierajacym w 1 litrze wody 2g bezwodnego weglanu sodu i 5 g mydla (kapiel SNV—3). Nastepnie bada sie odpornosc poszczególnych kawalków tkaniny na ogien wedlug testu DIN 53906, w czasie 8 sek. palenia. Uzyskane wyniki podano w tablicy I i II.Przyklad XIII. Niewybarwiona tkanine z wlókien poliestru i bawelny, wystepujacych w proporcji 67 :33 napawa sie kapielami I-XI wymienionymi w tablicy III. Napawanie prowadzi sie na fulardzie, po czym tkanine suszy sie w temperaturze 80-100°C a nastepnie utwardza naniesiona warstwe w temperaturze 160°C w ciagu 4,5 minut. Tkanine plucze sie w ciagu 5 minut w srodku pioracym zawierajacym w 1 litrze roztworu 4 g weglanu sodu i 2 g produktu kondensacji 1 M p-III-rzed. -nonylofenolu z 9 M tlenku etylenu. Czesc tkaniny myje sie 5 lub 10 krotnie, w ciagu 30 minut, w kapieli SNV-3. Nastepnie bada sie odpornosc poszczególnych kawal¬ ków tkaniny na ogien, wedlug normy DIN 53906 przy 12 sek. paleniu. Uzyskane wyniki podano w tablicy IV.Przyklad XIV. a) Niewybarwiona tkanine z wlókien poliestru i bawelny (50:50) napawa sie na fulardzie (ciezar tkaniny zwieksza sie o 80% kapielami I-XI wymienionymi w tablicy V, po czym tkanine suszy w temperaturze 80-100°C i utwardza naniesiona warstwe wciagu 4,5 minut w temperaturze 60°C. Tkanine plucze sie w ciagu 5 minut w roztworze srodka pioracego o temperaturze 60°C, zawierajacego w 11 roztworu 4 g7 70217 weglanu sodu i 2 g produktu kondensacji 1 M nonylofenolu z9M tlenku etylenu, myje woda i suszy. Czesc tkaniny myje sie kapieli SNY-3 w sposób jak opisano w przykladzie XII. Poszczególne kawalki tkaniny poddaje sie badaniom odpornosci na ogien wedlug testu DIN 53906, przy 8 lub 10 sekundowym paleniu. Uzyskane wyniki badan podano w tablicy VI, gdzie skrót: % T—G oznacza zawartosc suchej substancji, w procentach % P—G oznacza zawartosc fosforu, w procentach b) postepuje sie wedlug sposobu opisanego powyzej pod a), ale z ta róznica, ze stosuje sie tkanine zawierajaca wlókna poliestrowe i bawelny w proporcji 67 :33. W tablicy VII i VIII podano uzyskane wyniki.Przyklad XV. Postepuje sie wedlug sposobu opisanego w przykladzie XIV (tkanina z wlókien po¬ liestru i bawelny 50 :50 lub 67 :33), ale z ta róznica ze stosuje sie jako skladnik III rózne kondensaty wstepne aminoplastów, jak: Produkt 1 dwumetylolomelamine Produkt 2 dwumetylowy eter szesciometylolomelaminy Produkt 3 szesciometylolomelamine Produkt 4 dwumetylolomocznik Dodatek skladnika IV, tj. Tris-2,3-dwubromo-2-chlorofenylofosforanu polepsza wlasnosci przeciwogniowe jak i chwyt tkaniny. Wszystkie kapiele zawieraly w 1 litrze 57,5 g P i 17,5 g N (z aminoplastu). Stosowano kapiele o odczynie odpowiadajacym wartosci pH 5,5 uzyskanej za pomoca Na3P04.Uzyskane wyniki przedstawiono w tablicy IX i X, gdzie: F—G oznacza procentowa zawartosc substancji suchej P—G oznacza procentowa zawartosc fosforu N—G oznacza procentowa zawartosc azotu Badania odpornosci na ogien przeprowadzono wedlug testu DIN 53806.Chwyt tkaniny oznaczono nastepujaco: 0 - niezmieniony, 1 - bardzo slabe usztywnienie 2 - slabe usztywnienie, 3 - sztywny; 4-b. sztywny W tablicy IX podano sklad kapieli, a w tablicy X wyniki badan odpornosci na ogien i okreslenie chwytu tkaniny. PL PL

Claims (24)

1. Zastrzezenia pa ten to we 1. Sposób impregnacji przeciwogniowej materialów wlóknistych z poliestrów i celulozy, znamienny tym, ze na material nanosi sie wodny roztwór zaprawy zawierajacej co najmniej skladnik I stanowiacy zwiazek tetrakis-(hydroksymetylo)-fosfonowy w postaci soli, skladnik II stanowiacy zwiazek zawierajacy w czasteczce co najmnej jedna grupe o wzorze 1, w którym Ri i R2 kazde oznacza rodnik alkilowy, alkenylowy lub halogenoalki- lowy o nie wiecej jak 4 atomach wegla, a X oznacza rodnik metylowy lub atom wodoru, skladnik III stanowiacy co najmniej jeden kondensat wstepny aminoplastu i skladnik IV stanowiacy ewentualnie alifatyczny lub aroma¬ tyczny wielochlorowcowy trójester kwasu fosforowego, po czym material suszy i poddaje obróbce cieplnej.

2. Sposób wedlug zastrz. 1. znamienny tym, ze jako skladnik I stosuje sie halogenek zwiazku tetrakis-(hy- droksymetylo)-fosfonowego.

3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako halogenek zwiazku tetrakis-(hydroksymetylo)-fosfo- nowego stosuje sie chlorek tetrakis-(hydroksymetylofosfonowy.

4. Sposób wedlug zastrz. 1—3, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie zwiazek zawierajacy co najmniej jedna grupe o wzorze 2, w którym Rj i X maja znaczenie podane w 1 zastrz. pat.

5. Sposób wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie zwiazek zawierajacy co najmniej jedna grupe o wzorze 3, w którym R3 oznacza rodnik etylowy lub metylowy.

6. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II, stosuje sie zwiazek zawierajacy co najmniej jedna grupe o wzorze3. v

7. Sposób wedlug zastrz. 1-3, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II, stosuje sie zwiazek o wzorze 12, w którym Y oznacza rodnik alkilowy o co najmniej 4 atomach wegla lub atom wodoru, a Ri, R? i X maja znaczenie podane w 1 zastrz.

8. Sposób wedlug zastrz. 4 i 7, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie zwiazek o wzorze 13, w którym Rt, X i Y maja znaczenie takie, jak podano w zastrz. 1 i 7.

9. Sposób wedlug zastrz. 5 i 8, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie zwiazek o wzorze 14, w którym Yt oznacza rodnik metylowy, lub atom wodoru a R3 oznacza rodnik etylowy lub metylowy.8 70217

10. Sposób wedlug zastrz. 6 i 9, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie zwiazek o wzorze 15.

11. Sposób wedlug zastrz. 1-3, znamienny tym, ze jako skladnik II stosuje sie produkt reakcji zwiazku azotowego zdolnego do przylaczenia co najmniej dwócli grup hydroksymetyIowyeh, oznaczonego symbolem a), ze zwiazkiem oznaczonym symbolem b), stanowiacym zwiazek o wzorze 16, w którym Ri, R2 i X maja znaczenie podane w zastrz. 1 oraz ze zwiazkiem oznaczonym symbolem c), stanowiacym aldehyd kwasu mrówkowego lub srodek zdolny do wydzielania aldehydu mrówkowego i ewentualnie ze zwiazkiem oznaczonym symbolem d), sta¬ nowiacym alkanol o nie wiecej jak 4 atomach wegla.

12. Sposób wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie produkt wytworzony ze zwiazku azotowego oznaczonego symbolem a), zawierajacego co najmniej dwie pierwszorzedowe grupy aminowe, takiego jak podstawiona 1,3,5-triazyna lub mocznik.

13. Sposób wedlug zastrz. 12, znamienny tym, ze jako zwiazek azotowy oznaczony symbolem a) stosuje sie melamine.

14. Sposób wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie produkt wytworzony ze zwiazku oznaczonego symbolem b), takiego, jak zwiazek o wzorze 19, w którym Ri iX maja znaczenie podane w zastrz. 1.

15. Sposób wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze jako zwiazek oznaczony symbolem b), stosuje sie zwiazek o wzorze 20, w którym R3 oznacza rodnik etylowy lub metylowy.

16. Sposób wedlug zastrz. 15, znamienny tym, ze jako zwiazek oznaczony symbolem b) stosuje sie amid kwasu 3-(dwumetylofosfonio)-propionowego.

17. Sposób wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie produkt reakcji heksametyloloaminy lub pentametyloeteru heksametyloloaminy z amidem kwasu 3-(dwumetylofosfo- nio)-propionowego i ewentualnie z aldehydem kwasu mrówkowego.

18. Sposób wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra II stosuje sie produkt reakcji dwumetylolo- lub heksametyloloaminy, z metyloloamidem kwasu 3-(dwumetylofosfonio)-propionowego.

19. Sposób wedlug zastrz. 1-18, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra III stosuje sie zwiazki mocznika, etyleno- mocznika lub melaminy w postaci pochodnych metylolowych lub ich metyloloeterów.

20. Sposób wedlug zastrz. 19, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra III stosuje sie metylolo- melamine lub jej alkiloetery.

21. Sposób wedlug zastrz. 1-20, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra IV stosuje sie alifa¬ tyczny lub aromatyczny wielochlorowcowy trójalkilowy lub trójarylowy ester kwasu fosforowego.

22. Sposób wedlug zastrz. 21, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra IV stosuje sie wielochlo¬ rowcowy trójalkilowy ester kwasu fosforowego.

23. Sposób wedlug zastrz. 20, znamienny tym, ze stosuje sie wielochlorowcowy trójalkiloester kwasu fosforowego, zawierajacy reszty alkilowe o nie wiecej jak 4 atomach wegla, z których kazda podstawiona jest 2 lub 3 atomami chlorowca. 24. Sposób wedlug zastrz. 23, znamienny tym, ze jako skladnik oznaczony cyfra IV stosuje sie trój-(2,3-dwubromo-2-chloro-propylo)-fosforan lub zwlaszcza trój-2,3-dwubromopropylo)-fosforan. 25. Sposób wedlug zastrz. 1-24, znamienny tym, ze nasycony zaprawa material suszy sie w temperaturze do 100°C i poddaje obróbce termicznej w temperaturze powyzej 100°C. 26. Sposób wedlug zastrz. 1-25, znamienny tym, ze jako materialy z poliestrów i celulozy stosuje sie material z wlókien poliestrowych mieszanych z wlóknami z bawelny.9 70217 Tablica 1 Skladniki g/i THPC 80% Produkt A 100% metyloloamid kwa¬ su 3-(dwumetylo- fosfono)-propio- nowego 80% Tris-2,3-dwubro mopropylofosfo- ran Dwumetylolomela- mina Dwumetylologli- oksalomonoure- ina 40% mocznik H3PO4 85% trójetanoloamina Na3P04 pH kapieli g/l P N I 330 92 — 73 33 — — 5,5 2,5 57,5.

24. II 350 56 — 44 30 — — 3,8 54 18,5 III 330 — 51 67 33 — — 4 52 33 IV 330 92 - 73 33 — — 3,8 57,5 24 V 330 92 — 73 - 210 — 2,3 57,5 24 1 VI 330 92 - 73 33 — 30 3,7 57,5 38 [rakto VII 330 92 - 73 33 — - 30 4,8 57,5 24 wane 1 VIII 330 92 - 73 33 - 30 30 4,8 57,5 38 kapiel IX 330 89 - 71 30 — — + 5,5 57,5 22 X 330 89 - 71 30 — 30 + 5,5 57,5 36 XI 350 67 - 133 30 — - - 5,5 57,5 20 XII 350 67 - 83 40 — - • + 5,5 57,5 24 XIII 375 44 - 74 46 - - + 5,5 57,5 24 XIV 330 - 125 — 42 - - + 5,5 57,5 24 XV 330 - 125 - 42 - 30 + 5,5 57,5 24 Br 51,5 31 46 50,5 50,5 50,5 50,5 50,5 49 49 92 50,5 50,5 TablicaII Odpornosc na nietrak- Traktowaniekapiela plomien towane I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV Czas palenia dlugosc Czas palenia dlugosc Czas palenia dlugosc sek. cm sek. cm sek. cm pali sie pali sie pali sie 0 7,5 0 10 0 9,5 0 10 0 11 0 10,5 0 0 11 10 0 0 11,5 11 0 0 8 9,5 0 10 0 10 0 10 0 7,5 0 9 0 8 00000 0 000 7 9 8,5 9,5 8 9,5 10 9,5 8 00000 0 000 7,5 8,5 8,5 8,5 8,5 10 10 10 10,5 00000 0 000 7 9,5 8,5 8,5 8,5 8,5 8 7,5 710 70217 T a b 1 i c a III Skladniki g/l II III IV Traktowanie kapiela V VI VII VIII IX XI THPC 80% 330 330 330 330 330 330 330 330 330 330 330 Produkt A metyloloamid kwasu 3-(dwumetylofosfono)-pro- pionowego 80% Tris-2,3-dwubromopropylo- fosforu dwumetylolomelamina mocznik H3PO4 85% trójetanoloamina Na3P04 Kapiel pH g/l P N Br 100% 92 92 92 89 67 67 92 92 89 73 33 — 5,5 73 33 — 30 73 33 30 71 30 30 133 30 — 83 40 — 73 33 — 73 33 30 71 36 — 1/3 42 — IZO 42 30 ___ +_ +__ + + + 2,5 4,8 4,8 5,5 5,5 5,5 3,8 3,7 5,5 5,5 5,5 57,5 57,5 57,5 57 59,5 57,5 57,5 57,5 57 57,5 57,5 24 24 38 36 20 24 24 38 22 24 38 57,5 50,5 50,5 49 92 50,5 50,5 50,5 49 Tablica IV Odpornosc na plomien Po praniu Czas palenia sek. Dlugosc zerwania cm Po 5-krotnym praniu SNv-3 Czas palenia sek. Dlugosc zerwania cm Czas palenia sek. Dlugosc zerwania cm Nietrak- towane palna palna palna II III Traktowane kapiela IV V VI VII VIII IX X 0 0 0 0 0 0 10 8 10,5 8,5 12 11,5 13 0 0 0 0 0 0 10 10,5 12 10 9 11,5 0 0 0 0 0 0 9 11 8,5 9,5 8,5 10,5 XI 0 3 0 8 0 10 0 11,5 0 12,5 0 12 0 11,5 0 13 0 10 0 10 Tablica V THPC Produkt B Produkt C Produkt D Produkt E Produkt F Produkt G Produkt H Produkt I Produkt K Produkt L Skladniki g/i N-metyloloamid kwasu 3-(dwumetylofosfono)-propiono- wego Dwumetylolomelamina % TG 80 60 72 100 100 80 100 100 82 100 100 80 % P-G 13 6,6 11 13,9 12,3 10,2 11,5 12,8 9,6 11,7 12,8 11,7 I 330 222 42 II III Traktowane kapiela IV V VI VII VIII IX 133 105 119 144 128 115 153 125 115 42 42 42 42 42 42 42 42 42 XI 330 330 330 330 330 330 330 330 330 330 125 4211 70217 Skladniki g/l cd. tablicy V II III Traktowane kapiela IV V VI VII VIII IX X XI Produkt addycji p-III-rzed. -nonylofenolu i 9 M tlenku etylenu 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 pH kapieli nastawiona Na3P04 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 g/l P 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 N 24 24 24 27,5 30,5 30,5 30,5 24 30,5 24 24 TablicaVI Odpornosc na plomien Nietrak- towane II III Traktowane kapiela IV V VI VII VII IX X XI (Czas zapalania 8 sekund) Czas palenia (sekund) pali sie Dlugosc rozerwania cm Po 5 krotnym myciu w kapieli SNY-3 (Czas zapalania 8 sekund) Czas palenia (sekund) pali sie dlugosc rozerwania cm Po 10 krotnym myciu w kapieli SNY-3 (Czas zapalania 10 sekund) Czas palenia (sekund) pali sie Dlugosc rozerwania cm 00000000000 11,5 12 11 11,5 10,5 11,5 9,5 10 10,5 10 11 0 13 0 13 0 13 0 0 12,5 13 0 12 0 10 0 11 0 10 0 13 0 10 0 0 0- 13 13 12 TablicaVII 0 - 13 0 11 0 8 0 12 0 12 0 - 10 Odpornosc na plomien Nietrak- Traktowanekapiela towane I II III IV V VI VII VIII IX X XI Po myciu (Czas zapalania 10 sekund) Czas palenia (sekund) Dlugosc rozerwania w cm palisie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 12 13 13 14 13 13 13 11 12 12 TablicaVIII Odpornosc na plomien Po 5 krotnej kapieli w SNY-3 (Czas zapalania 10 sekund) Czas palenia (sekund) Dlugosc rozerwania w cm. Nietrak- Traktowane kapiela towane I II V VII VIII IX X XI pali sie 0 0 0 0 0 0 0 0 13 13 12,5 12,5 10 13 13 1212 70217 Tablica IX Skladniki g/l THPC N-metyloloamid kwasu 3-(dwumetylofosfono)- propionowego Produkt 1 Produkt 2 Produkt 3 Produkt 4 Tris-2,3-d wubromo-2-chlo- ropropylofosforan uzyskany z p-III-rzed. -nonylofenolu i 9M tlenku etylenu 7o 7o 7o TG P-G N-G 80 13 Traktowanie kapiela I II III IV V 330 330 330 330 330 80 11,7 6,3 125 125 125 125 125 100 41,5 60 100 100 100 42 16 27,5 23,3 109 63,5 75 42 80 TablicaX Odpornosc na palenie Nietrak- towane Po wymyciu za (Czas/palenia 12 sekund) Czas palenia (sekund) pali sie Dlugosc rozrywania w cm Po 5' krotnym wymyciu w kapieli SNV-3 (Czas zapalania 12 sekund) Czas palenia (sekund) pali sie Dlugosc rozrywania w cm Ocena chwytu po wymyciu Traktowane kapiela II III IV A B A B A B 00 00 0000 11 13 12 13,5 13 13,5 13,5 13,5 0 0 0 0 0 0 12,5 13,5 13 13,5 12 13,5 -23/* -2lh -3 -3 -31/* -31/* -3 -3 A oznacza tkanine z wlókien poliestrowych i bawelnianych wystepujacych jak 50 : 50 B oznacza tkanine z wlókien poliestrowych i bawelnianych wystepujacych jak 67 :33KI. 8k,4 70217 MKP D06m 15/00 A CH- R2-0 CH2-CH-C0-N X Nzor / R,-0 CH2-CH-C0-N X nzor 2 R,-0 O i P CH- R3-0 CH2-CH2-C0-N^ A fH- H3C-0 CH2-CH2-CO-Nv X CH2-0-HaC )P R2-0 CH,-CH-C0-N/ NN-C0-CH-CH2 O-Rj I x y I y CHi-O H2C yl R,-00 _ , V( ch2-o-v cHj-o-y %/0 R< Rj-0 CHj-CH-CO-N-CHj-N-CHj-N-CO-CH-H,^ X0-R' X CO ^ 0 I A Hfzor 6KI. 8k, 4 70217 MKP D06m 15/00 RfOv ,0 ch2oy r An CH2oy 0, O R. R2-0 CH2-CH CO N CH2-N ji CH2-N-CO-CH-H2C O1 x Y i' z a ,o-r; p: CH,oy| 2 J2 R, Q .0 ii! R2 O CH2CH CO NCH2-NA2 NCH2N C0-CH-H2C O-R^-H j X X J moi 8 HjCO, 0 cH, H3C0 CH2CH2C0 N CH2 N C-N -H2C-N-0C-H2CH2C' 0CH3 Ó J [-h]2 CH,0H W/or 9 P." 0 R,0 CH2 CH CO NH CH A3 H C A, l i X OH «'/.•/- n R2 O CH2 CH CONH CH2 O y X W/Ol // R. 0 ,0 R, -0 CH, CH CO NH CHfO-Y I X W?ói II R3 o' CH2CH2C0 NH CH20 y, HX O O H3C O CHj-CHj-CO NH CH2 OH JV/ PL