Pierwszenstwo: 06.VI.1968 (P. 127 392) 07.VI.1967 Szwajcaria Opublikowano: 15.XII.1973 68532 KI. 8m,7 MKP D06p 1/08 UKD Wlasciciel patentu: Ciba Socicte Anonyme, Bazylea (Szwajcaria) Sposób barwienia albo drukowania wlókien poliestrowych Wynalazek dotyczy sposobu barwienia wlókien poliestrowych za pomoca barwników m-acyloami- no-p-aminoazobenzenowych.Znane sa próby zastosowania barwników m-acy- loamino-p-aminobenzoesowych do barwienia jed¬ wabiu octanowego, jednak sposób ten ujawniony we francuskim opisie patentowym nr 608 934 umo¬ zliwia uzyskanie wybarwien o malej odpornosci na dzialanie swiatla, przy czym zarówno z po¬ wyzszego opisu jak i z wlasnosci tych barwników nie wynika aby barwniki tego typu mogly byc stosowane do barwienia wlókien poliestrowych.Równiez i w brytyjskim opisie patentowym nr 529 454 wymienione sa zwiazki takie jak np. 4-ni- tro-3-acetyloamino-4'-amino-l,l'-azobenzen, ale we¬ dlug powyzszego opisii zwiazek ten jest stosowany jedynie jako produkt wyjsciowy do wytwarzania barwników disazowych, przy czym powyzszy opis zarówno nie ujawnia jak i nie dotyczy barwienia.Wedlug wynalazku sposób barwienia albo dru¬ kowania wlókien poliestrowych polega na tym, ze jako barwniki stosuje sie nierozpuszczalne w wodzie barwniki azowe o wzorze 1, w którym A oznacza podstawiona reszte aromatyczna zawie¬ rajaca elektroujemny podstawnik umiejscowiony zwlaszcza w pozycji para do grupy azowej, X oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub alko- ksylowy, Y oznacza grupe aminowa zacylowana kwasem, z tym, ze grupa acylowa zawiera co naj¬ mniej 4 atomy. , 10 15 W sposQbie wedlug wynalazku stosuje sie barw¬ niki azowe o wzorze 1, w którym X i A maja znaczenie wyzej podane, a Y oznacza grupe ami¬ nowa izacylowana kwasem takim jak kwas mo- nokarboksylowy lub sulfonowy albo pólestrem kwasu weglowego lub karbaminowego. Korzyst¬ nie stosuje sie barwniki o wzorze 1, w którym A oznacza podstawiona reszte aromatyczna taka jak podstawiony rodnik benzenowy zawierajacy elek¬ troujemny podstawnik w pozycji para do grupy azowej a zwlaszcza taka jak rodnik benzenowy zawierajacy wylacznie podstawniki elektroujemne.Jako podstawiony rodnik benzenowy zawierajacy elektroujemny podstawnik w pozycji para do gru¬ py azowej stosuje sie rodniki benzenowe o wzo¬ rach 3 lub 4, w których to wzorach ZA oznacza atom chlorowca, rodnik alkilowy lub metylosulfo- nylowy, grupa cyjanowa lub nitrowa, a Z2 oznacza grupe fenyloazowa. Szczególnie odpowiednie sa barwniki o wzorze 1, w którym X i Y maja zna¬ czenie jak w zastrz. 1, zas A oznacza podstawiona reszte aromatyczna, taka jak rodnik o wzorze 5, w którym 1^ i X oznaczaja atomy wodoru lub rodniki alkilowe, a R2 oznacza rodnik alkilowy, alkoksylowy, benzenowy lub reszte heterocyklicz¬ na.Barwniki wedlug wynalazku mozna otrzymac na drodze sprzegania zdwuazowanej aromatycznej aminy z aryloamina. Jako aromatyczne aminy od¬ powiednie sa np. 68 53268 582 3 1-amino-4-chlorobenzen, l-amino-4-bromobenzen, l-amino-4-metylobenzen, l-amino-4-nitrobenzen, l-amino-4-cyjanobenzen, l-amino-2,5-dwucyjanobenzen, l-amino-4-metylosulfonylobenzen, l-amino-4-karbometoksybenzen, 1^amino-2,4-dwuchlorobenzen, l-amino-2,4-dwubromobenzen, l-amino-2-metylo-4-chlorobenzen, l-ammo-2-trójfluorometylo-4-chlorobenzen, l-amino-2-cyjano-4-chlorobenzen, l-amino-2-karbometoksy-3-chlorobenzen, l-amino-2-karbometoksy-4-nitrobenzen, l-amino-2-chloro-4-cyjanobenzen, l-amino-2-chloro-4-nitrobenzen, l-amino-2-fenoksy-4-nitrobenzen, l-amino-2-chloro-4-karboetoksybenzen, l-amino-2-chloro-4-metylosulfonylobenzen, l-amino-2-metylosulfonylo-4-chlorobenzen, l-amino-2-metylosulfonylo-4-nitrobenzen, l-amino-2,4-dwunitrobenzen, l*amino-2,4-dwucyjanobenzen, l-amino-2-cyjanometylosulfonylobenzen, l-amino-2,6-dwuchloro-4-cyjanobenzen, l-amino-2,6-dwuchloro-4-nitrobenzen, l-amino-2,4-dwucyjano-6-chlorobenzen, 1-amino-2,5,6-trójnitrobenzen, l-amino-2,4-dwunitro-6-chlorobenzen, a w szcze¬ gólnosci l-amino-2-cyjano-4-nitrobenzen, 4-aminoazobenzen, 4-amino-3-nitro-l,l,-azobenzen, 4-amino-3-nitro-4,-chloro-l,r-azobenzen, 4-amino-3-nitro-2,-chloro-l,r-azobenzen, 4~amino-3-nitro-2'-metoksy-l,l,-azobenzen, 4-amino-3-nitro-4'-metylo-l,r-azobenzen, Sposród aminobenzenów do uprzywilejowanych •w zastosowaniu naleza zwiazki, które w pozycji para wykazuja ujemny podstawnik, to znaczy pod¬ stawnik, posiadajacy dodatnia wartosc sigma Ham- rneta, jak rodnik p-nitro-" albo p-fenyloazowy.Jako przyklady skladników biernych wymienia sie nastepujace aminobenzeny: l-amino-3-acetyloaminobenzen, l-amino-3-propionyloaminobenzen, l-amino-3-butyryloaminobenzen, l-amino-3-izobutyryloaminobenzen, l-aniino-3-sukcynyloimidoaminobenzen, l-amino-3-benzoiloaminobenzen, l-amino-3-furoiloaminobenzen, l-amino-3-tienoiloaminobenzen, l-amino^3-nikorynyloaminobenzen, 1-amino-3-N-metylo-N-acetyloaminobenzen, ' l-amino-3-metoksykarbonyloaminobenzen, l-amino-3-etoksykarbonyloaminobenzen, l-amino-2-metylo-5-acetyloaminobenzen, l-amino-2-metoksy-5-acetyloaminobenzen, l-amino-2-etoksy-5-acetyloaminobenzen, l-amino-2-dwumetyloamino-5-acetyloaminobenzen, l-amino-3-cynamoiloaminobenzen, Skladniki bierne mozna otrzymac na przyklad przez redukcje grupy nitrowej 3-N-acyloaminoni- trobenzenów. 3-N-acyloaminonitrobenzeny otrzy¬ muje sie na drodze acylowania n-nitroaniliny z halogenkami albo' bezwodnikami kwasu karbo- ksylowego, chlorkami sulfonylu, z izocyjanianami, albo z estrami kwasu chloromrówkowego, jak, 5 bezwodnikiem octowym, chlorkiem kwasu cyna¬ monowego, chlorkiem kwasu metano-, etano-, fe- nylo-, p-toilo-, p-bromobenzenosulfonowego, chlor¬ kiem 5-metylotiofeno-2 sulfonylu, estrem metylo¬ wym kwasu chloromrówkowego, estrem etylowym, 10 estrem n-butylowym; estrem fenylowym, estrem 4-karbometoksyfenylowym, estrem 4-karboamido- fenylowym oraz estrem 2,4-dwukarbimetoksyfeny- lowym kwasu chloromrówkowego, izocyjanianem metylu, 15 izocyjanianem etylu, izocyjanianem n-propylu, izocyjanianem n-butylu, izocyjanianem oktylu, izocyjanatooctanem metylu, 20 izocyjanooctanem butylu, izocyjanianem cykloheksylu, izocyjanianem fenylu, izocyjanianem p-tolilu, izocyjanianem o-, m- i p-chlorofenylu, ?5 izocyjanianem m- i p-nitrofenylu, izocyjanianem 2,5-dwuchlorofenylu, izocyjanianem o- i p-metoksylu, izocyjanianem 2-naftylu, izocyjanianem 2-dwufenylu, 80 2-izocyjanatoczterowodoropiranem, izocyjanianem czterowodorofurfurylu, 3-izocyjanatopirydyna, izocyjanianem 2-furylu, 2-izocyjanato-N-etylokarbazolem, albo przede 35 wszystkim z izocyjanianami zwiazków heterocy¬ klicznych, zawierajacych siarke, jak z 2-karbometoksy-3-izocyjanianotiofenem, 2-izocyjanato-3-cyjanotiofenem, 2-izocyjanato-3-karbometoksy-4-metylotiofenem, 40 amidem kwasu 2-cyjanato-5-metylotiofenokarbó- ksylowego-3, 2-izocyjanato-3-karbometoksy-3,4-dwumetylotiofe- nem, 2-izocyjanato-3-karbometoksy-3,4-czterometyleno- 45 tiofenem oraz z 3-izocyjanatosulfolanem.Barwniki zawierajace grupe aminowa zacyto¬ wana kwasem jednokarboksylowym sa opisane w brytyjskim opisie patentowym nr 529 454 jako pro¬ dukty przejsciowe, a mianowicie, jako skladniki 50 czynne w procesie wytwarzania barwników disa- zowych.W okreslonych przypadkach moze byc korzyst¬ ne stosowanie mieszanin dwóch, albo wiekszej ilos- 55 ci barwników wytwarzanych, wedlug wynalazku.Barwniki stosuje sie korzystnie w postaci sub¬ telnie rozdrobnionej, wraz iz dodatkami srodków dyspergujacych, jak lugiem posiarczynowym masy celulozowej, albo syntetycznych srodków piora- 60 cych, albo z dodatkiem kombinacji róznych srod¬ ków zwilzajacych i dyspergujacych. Z reguly ko¬ rzystnym jest stosowane barwniki przed procesem barwienia przeprowadzic w preparaty barwniko¬ we, zawierajace srodek dyspergujacy i subtelnie 65 rozdrobniony barwnik w takiej postaci, która5 68 532 o podczas rozcienczania preparatu barwnikowego woda zezwala na otrzymanie subtelnej zawiesiny.Tego rodzaju preparaty barwnikowe mozna otrzy¬ mac stosujac znane metody, np. poprzez zmielenie barwnika na sucho, albo na mokro ewentualnie razem ze srodkiem dyspergujacym.W celu uzyskania silnego wybarwienia wlókien z tereftalenu polietylowego korzystnym jest wpro¬ wadzenie do kapieli farbiarskiej srodka specza- jacego, lub tez prowadzenie procesu barwienia pod cisnieniem w temperaturach powyzej 100°C, np. w temperaturze 120°C. Jako srodki speczniajace mozna stosowac aromatyczne kwasy karboksylo¬ we, np. kwas benzoesowy, albo kwas salicylowy, fenole, jak np. o- albo p-hydroksydwufenyl, ester metylowy kwasu salicylowego, aromatyczne zwiaz¬ ki chlorowcowe, jak np. chlorobenzen, o-dwuchlo- robenzen, albo trójchlorobenzen, fenylometylokar- binol, albo .dwufenyl. W procesach barwienia, pro¬ wadzonych pod cisnieniem okazuje sie korzystnym slabe zakwaszenie kapieli farbiarskiej, np. przez dodatek slabego kwasu, np. kwasu octowego.Barwniki, stosowane zgodnie z wynalazkiem sa szczególnie przydatne do procesu barwienia, pro¬ wadzonego wedlug tak zwanego sposobu utrwala¬ nia termicznego, wedlug którego tkanine, przezna¬ czona do barwienia nasyca sie wodna zawiesina barwnika, korzystnie z dodatkiem mocznika, w ilosci 1 do 50% w odniesieniu do masy wyjsciowej materialu oraz srodka zageszczajacego, zwlaszcza alginianu sodowego, przy czym nasycenie prowa¬ dzi sie przede wszystkim w temperaturach do¬ chodzacych co najwyzej do temperatury 60°C, a nastepnie wyzyma sie wedlug zwykle stosowa¬ nych metod. Celowym jest stosowanie wyzymania w takim stopniu, aby nasycony material zachowal 50—100% cieczy barwiacej w przeliczeniu na mase wyjsciowa materialu.W celu utrwalenia barwnika ogrzewa sie na¬ sycona w ten sposób tkanine, korzystnie po wstep¬ nym wysuszeniu, np. w strumieniu cieplego po¬ wietrza, w temperaturach powyzej 100°C, np. w temperaturze pomiedzy 180 do 210°C. Podany wy¬ zej sposób utrwalania termicznego ma szczególne znaczenie w przypadku barwienia tkanin miesza¬ nych, skladajacych sie z wlókien poliestrowych i celulozowych, a zwlaszcza bawelny. W tym przy¬ padku ciecz do napawania zawiera obok barwni¬ ka, stosowanego wedlug wynalazku, dodatkowo jeszcze barwniki, odpowiednie do barwienia ba¬ welny np. barwniki bezposrednie, albo kadziowe, albo zwlaszcza tak zwane barwniki reaktywne, to znaczy, barwniki, które na wlóknie celulozowym utrwalaja sie poprzez utworzenie zwiazku chemicz¬ nego, a" wiec przykladowo, barwniki, zawierajace rodnik chlorotriazyny, albo chlorodwuazyny. W ostatnim przypadku okazuje sie celowym, wpro¬ wadzenie do roztworu do napawania srodka wia¬ zacego kwas, w postaci np. weglanu metali al¬ kalicznych, albo fosforanu metali alkalicznych, bo¬ ranu wzglednie nadboranu metali alkalicznych wzglednie ich mieszaniny. Przy stosowaniu barw¬ ników kadziowych nalezy napawana tkanine po obróbce termicznej poddac obróbce za pomoca wodno-alkalicznego roztworu srodka redukujacego, zwykle stosowanego podczas barwienia barwnika¬ mi kadziowymi.Wybarwienia na wlóknach poliestrowych, otrzy¬ mane zgodnie z podanym sposobem poddaje sie 5 celowo obróbce nastepczej, np. poprzez ogrzewanie z wodnym roztworem niejonowego srodka piora¬ cego.Stosowane zgodnie z niniejszym sposobem barw¬ niki, mozna zamiast poprzez napawanie nanosic równiez i za pomoca drukowania. W tym celu stosuje sie np. farbe drukarska, która obok srod¬ ków pomocniczych, zwykle stosowanych w dru¬ karniach jak, srodka zwilzajacego i zageszczajace¬ go zawiera barwnik, w postaci subtelnie zdysper- gowanej, ewentualnie w mieszaninie z jednym spo¬ sród powyzej wymienionych barwników do bar¬ wienia bawelny, ewentualnie w obecnosci i/lub srodka wiazacego kwas.Sposobem wedlug wynalazku uzyskuje sie wy¬ barwienia i druki, charakteryzujace sie doskona- x lymi wlasciwosciami odpornosciowymi, zwlaszcza na dzialanie swiatla, sublimacje, dekatyzacje, na pranie i na wode chlorowa. Wybarwienia, uzyska- ne na jedwabiu octanowym wykazuja ponadto do¬ bra odpornosc na dzialanie gazu.Dalsza zalete barwników, stosowanych wedlug wynalazku, stanowi dobra rezerwa welny i ba¬ welny.W ponizej podanych przykladach czesci, o ile nie podano inaczej oznaczaja czesci wagowe, pro¬ centy oznaczaja procenty wagowe, a temperatury sa podane w stopniach Celsjusza.Przyklad I. 1 czesc barwnika, o wzorze 2 miele sie na mokro z 2 czesciami 50% roztworu wodnego soli sodowej kwasu l,l'-dwunaftylometa- no-2,2,-dwusulfonowego, po czym suszy. Przygoto¬ wany preparat barwnikowy miesza sie z 40 czes¬ ciami 10% wodnego roztworu soli sodowej kwasu N-benzylo-n-heptadecylobenzimidazolodwusulfono- wego i nastepnie dodaje 4 czesci 40% roztworu kwasu octowego. Rozcienczajac z kolei wode otrzy¬ muje sie 4000 czesci kapieli farbiarskiej.Nastepnie do kapieli w temperaturze' 50° wpro¬ wadza sie 100 czesci oczyszczonego materialu z wlókien poliestrowych, -po czym w 30 minut pod¬ wyzsza sie temperature do 120—130° i wybarwia w tej temperaturze w okresie jednej godziny w zamknietym naczyniu. Bezposrednio potem doklad¬ nie sie splukuje. Otrzymuje sie silne pomaran- czowo-czerwone wybarwienie o doskonalej odpor¬ nosci na dzialanie swiatla i sublimacji.Barwnik mozna otrzymac wedlug nastepujacego sposobu: 13,8 czesci l-amino-4-nitrobenzenu roz¬ puszcza sie w 30 czesciach wody oraz 30 czesciach stezonego kwasu 'solnego. Po dodaniu 80 czesci lodu wprowadza sie 6,9 czesci azotynu sodowego i miesza do uzyskania klarownego i prawie bez¬ barwnego roztworu dwuazowego. Do przygotowa¬ nego roztworu dwuazowego stale mieszajac i chlo¬ dzac w temperaturze 0 do 5° wprowadza sie po¬ woli roztwór 15 czesci 3-aminoacetanilidu w 190 czesciach wody, po czym miesza 30 minut a na¬ stepnie doprowadza odczyn roztworu do wartosci pH 3—4, za pomoca octanu sodowego, otrzymany barwnik o wzorze 2 odsacza i suszy. 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6068 582 7 9 W nizej podanej tablicy podano dalsze barwni- nymi w kolumnie II. W III kolumnie podano bar¬ ki, które otrzymuje sie na drodze sprzegania we wlókien z politereftalanu; etylenowego, uzyska- zwiazków dwuazowych, amin wymienionych w na przez wybarwienie tymi barwnikami* kolumnie I, z skladnikami biernymi, wymienio- Tablica 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. i 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.I l-amino-2,4-dwunitrobenzen l-amino-2-chloro-4-nitrobenzen l-amino-2,6-dwuchloro-4-nitroben- zen 1-amino-2,4-dwunitro-6- -chlorobenzen l-amino-2-cyjano-4-nitrobenzen 1-amino-2-cyjano-4-nitro-6- -chlorobenzen l-amino-2-karbometoksy-4- -nitrobenzen l-amino-2-cyjano-4-nitrobenzen 1 -amino-2-chloro-4-nitrobenzen l-amino-4-nitro-2,6- -dwuchlorobenzen 1 -amino-2,4-dwunitrobenzen » l-amino-2,4-dwunitro-chlorobenzen. 4-amino-3-nitro-l,r-azobenzen 4-amino-3-nitro-4'-chloro-1,1'- -azobenzen 4-amino-3-nitro-2,-chloro-l,l'- azobenzen 4-amino-3-nitro-2,-metoksy-l,r- -azobenzen 1 -amino-4-nitrobenzen »» a » - » l-amino-4-nitrobenzen 1-amino-4-nitrobenzen a 1-amino-4-nitrobenzen * H " l»amino-2,4-dwunitro- " a II 11~amino-3-acetyloaminobenzen „ " " a 1-amino-3-acetyloaminobenzen " l-amino-3-propionyloaminobenzen l-amino-3-izobutyrylo- aminobenzen 1 -amino-3-benzoiloaminobenzen 1-amino -2-metoksy-5-acetylo- aminobenzen l-amino-2-metoksy-5-propionylo- aminobenzen l-amino-2-etoksy-5-propionylo- aminobenzen l-amino-3-acetyloaminobenzen l-amino-3-acetyloaminobenzen a l-amino-3-acetyloaminobenzen 1 -amino-3-N-izobutyryloamino- benzen l-amino-3-N-propionyloaminoben- zen l-amino-3-N-etoksykarbonyloami- nobenzen 1-amino-3-N-butyryloaminobenzen ' l-amino-3-N-butyryloamino- karbonylo-benzen l-amino-3-N-metylosulfonylo- aminobenzen l-amino-S-N-^^karbometoksy- tenylo/-aminobenzen 1-amino-3-N-fenylokarbonylo- aminobenzen l-amino-3-N-fenyloaminokarbo- nyloaminobenzen l-amino-3-N-fenylo-sulfonylo- aminobenzen l-amino-3-N-/p-tolilo sulfonylo/-aminobenzen l-amino-3-N-etyloksykarbonylo- aminobenzen l-amino-3-N-butylo- aminokarbinyloaminobenzen l-amino-3-N-metylo-sulfonylo- aminobenzen L ln 1 1 czerwona a brazowa fioletowa bordo fioletowa szkarlat bordo czerwona brazowa fioletowa • | fioletowa niebieska czerwona czerwona " 1 czerwona czerwono- -pomaranczowa n szkarlat o odcieniu zóltym czerwono- -pomaranczowym czerwone o odcieniu zóltym pomaranczowa czerwono- -pomaranczowa ii 1 zólto-czerwona pomaranczowa a 1 czerwona o odcieniu niebieskim bordo zólto-niebieska68532 9 10 dalszy ciag tablicy 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 1 I J » » l-amino-2-bromo-4,6- dwunitrobenzen l-amino-2-trójfluoro- l-amino-2-metylo-4-nitrobenzen l-amino-2-metoksy-4-nitrobenzen l-amino-2-fenyloksy-4-nitrobenzen l-amino-2-metylo-sulfonylo-4- -nitrobenzen l-amino-2-chloro-4-nitrobenzen ester metylowy kwasu 2-amino-5-nitrobenzoesowego 1 -amino-2-trójfluorometylo-4- -nitrobenzen l-amino-2,6-dwuchloro-4-nitro- benzen 2-amino-5-nitrobenzenol- -metylosulfon 4-amino-3-nitro-l,l,-azobenzen 4-amino-3-nitro-4,-chloro-l,r -azobenzen 4-amino-3-nitro-2'-chloro-l'r-azo- benzen l-amino-2-chloro-4-nitrobenzen l-amino-2,6-dwuchloro-4-nitro- benzen 1-amino-3-nitro-1,1 '-azobenzen l-amino-2-chloro-4-metylo- sulfonylobenzen l-amino-2-chloro-4- -metylosulfonylobenzen II | l-amino-3-N-benzoiloaminobenzen l-amino-3-N-fenylo-aminokarbo- nyloaminobenizen l-amino-3-N-etyloksykarbonylo-5- -metylobenzen l-amino-3-N-etyloksykarbonylo- aminobenzen l-amino-3-rfcacetyloaminobenzen " " l-amino-3-N-acetyloaminobenzen l-amino-3-N-izobutyryloamino- benzen l-amino-3-cynamoiloaminobenzen fl 9t » „ 1 -amino-3-nikotynyloaminobenzen 1 -amino-3-nikotynyloaminobenzen » l-amino-3-benzoiloaminobenzen l-amino-3-etyloksykarbonylo- aminobenzen III 1 niebiesko-czerwona bordo o odcieniu niebieskim ozerwono-niebieska rubinowa czerwona o odcieniu niebieskim szkarlat czerwona czerwona " szkarlat czerwona " brazowa czerwona " " a szkarlat brazowa czerwona pomaranczowa pomaranczowa Zwiazki N,3-acylowe aniliny otrzymuje sie na drodze reacylowania m-nitroaniliny z odpowiedni¬ mi chlorkami acylowymi, jak chlorkiem acetylu, chlorkiem metylosulfonylu, albo estrem etylowym kwasu chloromrówkowego, lub acylowanym izocy¬ janianem n-butylu, a nastepnie poprzez redukcje grupy nitrowej wytworzonych 3,N-acyloaminoni- trobenzenów.Przyklad II. 200 czesci mocznika rozpuszcza sie w 400 czesciach wody. Do otrzymanego roz¬ tworu wlewa sie 100 czesci wodnej zawiesiny, za¬ wierajacej 30 czesci barwnika, stosowanego w przypadku I, oraz 2 czesci soli sodowej kwasu dwuizobutylonaftalenosulfonowego, nastepnie do¬ kladnie miesza za pomoca mieszadla szybkoobro¬ towego wprowadzajac równoczesnie 100 czesci 20% roztworu weglanu sodowego i 400 czesci 5% roztworu alginianu sodowego.Otrzymanym w ten sposób roztworem napawa sie tkanine z politereftalanu etylowego w tempe¬ raturze 50—60° az do wzrostu wagi materialu o 65—70°/o, w przeliczeniu na wage suchej tkaniny, po czym material suszy sie i nastepnie bezposred¬ nio poddaje kilkuminutowej obróbce cieplnej w 50 temperaturze 200—210°, po czym pierze sie w tem¬ peraturze wrzenia, w czasie 20 minut, w roztwo¬ rze zawierajacym 2g/l bezjonowego srodka piora- 45 cego oraz 2g/l kalcynowanego weglanu sodowego, po czym plucze i suszy. Otrzymuje sie silne, po¬ maranczowe wybarwienie o bardzo dobrych wla¬ sciwosciach odpornosciowych.Przyklad III. Z nizej podanych skladników przygotowuje sie mieszanine podstawowa. 300 czesci gumy arabskiej (1 :1) 300 „ gumy krystalicznej (1 : 2) 250 „ wody 55 40 „ cykloheksanu 40 „ tiodwuglikolu 50 „ 10% roztworu soli sodowej kwasu m-ni- trobenzenosulfonowego 20 „ mieszaniny oleinianu potasowego i olej- 60 ku sosnowego 1000 „ Do 800 czesci otrzymanego podstawowego za- gestnika wprowadza sie 200 czesci preparatu barw¬ nikowego, otrzymanego wedlug sposobu podanego 65 w przykladzie I i miesza za pomoca mieszadla11 68532 12 szybkoobrotowego do uzyskania dobrze zdyspero- wanej zawiesiny.Nastepnie za pomoca tej pasty drukuje sie tka¬ nine z politereftalanu etylenowego. Z kolei, po drukowaniu tkanine suszy sie i poddaje obróbce para pod cisnieniem 0,75 atm w przeciagu 45 mi¬ nut, po czym plucze sie w zimnej wodzie w czasie 10 minut, odwirowuje i suszy. Otrzymuje sie trwa¬ le pomaranczowe wybarwienie. PL