Opis wzoru Wzór u zytkowy dotyczy budowy basenu ze scian a, tworz ac a z dnem jednocz esciowe naczynie wkl es le, na kraw edzi którego wzd lu z obwodu basenu jest poprowadzone poziome obrze ze oraz scia- na, na której s a umieszczone elementy wzmacniaj ace. Baseny p lywackie prywatnego u zytku s a budowane g lównie z jednoczesciowej skorupy. Podczas monta zu jednocz esciowego basenu, skorupa sytuowana jest na wzmocnionej betonowej poziomej powierzchni wykopu, a nast epnie jest ca lo sciowo lub cz esciowo obmurowywana, lub wyko- nywane jest oszalowanie dooko la skorupy, a przestrze n pomiedzy skorup a basenu p lywackiego oraz szalowaniem jest nast epnie wype lniona mieszanin a betonu. Pusta przestrze n wykopu, na zewn atrz podk ladu ceglanego skorupy basenu p lywackiego lub betonowej sciany, jest wype lniona ziemi a, która jest ubita metod a wibracji lub walcowania. Przedstawiona procedura jest stosunkowo droga i czaso- ch lonna oraz wymaga znacznego do swiadczenia. Dlatego cz esto okazuje si e, ze podparcie szkieletu lub betonowej sciany nie jest dobrze dopasowane, nie jest wystarczaj aco dobrze wykonane lub zabezpieczone, ze otaczaj aca gleba nie jest odpowiednio zbita, w zwi azku z czym po nape lnieniu basenu p lywackiego objawiaj a si e widoczne sfa ldowania na obrze zu basenu lub deformacje bocznej sciany skorupy. Je sli deformacje sciany basenu p lywackiego i sfa ldowania obrze za s a niewielkie, mo- g a by c wzrokowo ukryte przez obrze ze, pokrywaj ace kraw ed z skorupy lub u lo zone wzd lu z obrze za skorupy. Przy czym zas laniaj ace zdeformowania sciany obrze za nie poprawiaj a wykonania, lecz s luza jedynie dla ukrycia wad. Dla ochrony basenów p lywackich prywatnego u zytku przed ró znego rodzaju zanieczyszczeniami z otoczenia, oraz przed wp lywem zmian atmosferycznych, przykrywa si e je prze- wa znie dachami, które mog a by c w korzystnym wykonaniu przesuwne. Znany jest na przyk lad ze zg loszenia patentowego FR 2 786 798 dach basenu p lywackiego w kszta lcie lukowo wygi etej powierzchni, której dolne ko nce nachodz a na kraw edzie basenu. Przynajmniej na jednym ko ncu wygi eta powierzchnia jest umocowana za pomoc a trzpienia osadzone- go w obrotowym lozu, równolegle z kraw edzi a basenu p lywackiego, na p laskim elemencie no snym, przymocowanym do obrze za i u lo zonym wzd lu z kraw edzi basenu. Za pomoc a specjalnego cylindra hydraulicznego ulokowanego pomi edzy wygi et a powierzchni a a kraw edzi a basenu p lywackiego wygi e- ta powierzchnia mo ze by c unoszona, a powierzchnia basenu p lywackiego odkrywana. Powy zszy uk lad dachu umo zliwia tylko cz esciowe otwarcie powierzchni basenu p lywackiego. Aby odkry c po- wierzchni e basenu p lywackiego ca lkowicie, wygi eta powierzchnia powinna obróci c si e do pozycji pio- nowej, co wymaga pozostawienia nad basenem p lywackim wysokiej wolnej przestrzeni. Cylinder hy- drauliczny wymaga specjalnej regulacji ci snienia, a podczas podnoszenia wygi etej powierzchni przez obrócenie trzpienia na obrze zu basenu p lywackiego musi by c dok ladnie kontrolowany, aby zapobiec uszkodzeniu dachu lub awarii podczas podnoszenia lub ustawiania w pozycji wyj sciowej, kiedy basen p lywacki jest przykryty. Ca le powy zsze urz adzenie jest kosztowne i zapewnia zaledwie w miar e bez- pieczne odkrywanie i przykrywanie basenu p lywackiego. Znany jest z opisu wzoru u zytkowego CZ 7449 dach basenu p lywackiego, sk ladaj acy si e z wie- lu wygi etych segmentów o ró znym promieniu, które mog a by c przesuwane wzd luz szyny przejezdnej, u lozonej równolegle do d lu zszych kraw edzi basenu p lywackiego i zsuwanych, wzgl ednie rozsuwanych wzgl edem siebie, tworz ac po laczenie teleskopowe. Szyna przejezdna u lo zona jest wzd lu z d luzszych cz esci basenu na elementach no snych i podk ladach, zamocowanych w otaczaj acej ziemi. Przed mon- ta zem powy zszego dachu basenu p lywackiego koniecznym jest wykonanie odpowiedniej powierzchni wzd lu z basenu p lywackiego, do której to powierzchni po obydwu stronach basenu p lywackiego s a umocowane szyny przejezdne, s lu zace do przemieszczania wygi etych czesci konstrukcji dachu. Powierzchnie wzd lu z basenu powinny by c ponadto p laskie, z niewielk a tolerancj a, rz edu kilku milime- trów i powinny zapewnia c wysokie wymagania dotycz ace sztywno sci, oraz niezmienno sci kszta ltu przez wszystkie pory roku. Dostatecznie sztywna i p laska powierzchnia, s lu zaca do przymocowania szyny przejezdnej dla przesuwania czesci dachowej wzgl edem osadzonej skorupy basenu p lywackie- go mo ze zosta c utworzona na ziemi jedynie po wykonaniu wystarczaj acej kompremacji otaczaj acego gruntu i po po lozeniu szyn przejezdnych na betonowych podk ladach. Po monta zu szyny przejezdnej koniecznym jest u lozenie ko ncowej nawierzchni, lub wykonanie pokrycia kraw edzi basenu p lywackie- go. St ad monta z szyny przejezdnej jest czasoch lonny i drogi, a cz esto zale zny jest od warunków kli- matycznych. W niektórych przypadkach, z powodu wysokich wymaga n dotycz acych pod lo za, nie jest mo zliwym po lozenie szyny przejezdnej pod powierzchni a wykonan a z materia lów, które wykonawca chcia lby zastosowa c z powodów estetycznych (na przyk lad nierówny kamie n, surowa nawierzchnia,PL 65 137 Y1 3 drewno, itp.). Wad a powy zszego monta zu szyny przejezdnej jest równie z fakt, ze wymaga koordynacji z monta zem basenu p lywackiego, co jest dodatkowym utrudnieniem dla klienta, je zeli basen p lywacki i dach s a dostarczane, oraz montowane przez ró znych wykonawców. Istnieje wreszcie poch laniaj aca równie z czas i droga obróbka otaczaj acej powierzchni wzd lu z basenu p lywackiego, gdy z podczas tej obróbki przerwy pomi edzy szynami przejezdnymi a kraw edzi a basenu p lywackiego musz a by c wype l- nione, a tak ze musi by c dochowana staranno sc, aby nie uszkodzi c czesci szyn przejezdnych i kraw e- dzi basenu p lywackiego. Celem wzoru u zytkowego jest opracowanie takiej konstrukcji elementów obrze za, oraz elemen- tów no snych dla szyn przejezdnych, stanowi acych torowisko cz esci dachowej basenu, która przy uproszczeniu monta zu zapewni estetyczne utrzymanie basenu, przy pe lnym bezpiecze nstwie i nieza- wodno sci odkrywania oraz zakrywania basenu p lywackiego. Istota wzoru u zytkowego polega na tym, ze obrze ze basenu po laczone jest trwale z jego scian a boczn a przynajmniej na cz esci obwodu basenu, a do obrze za zamocowane s a na sztywno elementy no sne szyn przejezdnych. Sciana i obrze ze zabezpieczone s a równie z za pomoc a pionowych elemen- tów wzmacniaj acych, rozpartych mi edzy nimi. W korzystnym wykonaniu element no sny z kolist a szyn a przejezdn a mo ze by c umocowany do obrze za wzd lu z obwodu kolistego basenu. Tak ze celowym jest, gdy element no sny z prostymi szynami przejezdnymi mo ze by c umocowa- ny do obrze za po przeciwnych stronach basenu. Element no sny mo ze by c korzystnie wykonany przez wzd lu zne ci agnienie lub prasowanie z pro- filowaniem na przekroju. W szczególnie korzystnym wykonaniu element no sny moze by c wyposa zony we wn ek e wspó l- srodkow a lub równoleg la wzgl edem szyn przejezdnych, przy czym wolna kraw ed z sciany wystaje ponad obrze ze, wchodz ac do tej wn eki. Pozadanym jest takie wykonanie, w którym mi edzy elementem no snym, a powierzchni a górn a obrze za osadzony jest i najlepiej sprz ezony z nim dystansowy wk lad, co zasadniczo u latwia utrzyma- nie za lo zonego poziomu torowiska dla cz esci dachowej basenu, oraz proste korygowanie w przypad- ku wyst apienia odkszta lce n. Zarówno sciana, jak i obrze ze mog a by c wykonane z p lyt z tworzywa sztucznego po laczonych spawaniem. Mo zliwym jest jednak takie wykonanie, w którym sciany i obrze ze wykonane s a z lamino- wanych p lyt z tworzywa sztucznego, po laczonych przez laminowanie. W szczególnym przypadku obrze ze mo ze by c wykonane przez wzd lu zne profilowanie arkusza w k atowym przekroju poprzecznym, którego pierwsze rami e jest laminowane do sciany wykonanej przez laminowanie tworzywa sztucznego, a na drugim poziomym ramieniu jest umocowany element no sny. Zasadnicz a cech a korzystn a basenu wed lug wzoru u zytkowego jest uzyskanie konstrukcyjnego powi azania obrze za ze scian a zbiornika basenu utrzymuj acego ten zespó l w sta lej konfiguracji i po la- czeniu, co przeciwdzia la odkszta lcaniu na obwodzie basenu. Dodatkowo, dla utrzymania wymagane- go poziomu i liniowo sci torowiska dla cz esci dachowej, nie ma potrzeby ingerowania w obrze ze, ale korekcie poddawa c mo zna same elementy no sne, przyk ladowo poprzez zak ladanie odpowiednich dystansowych wk ladek. Wzmocnienie za s scian basenu przez obrze ze i przez szyny przejezdne ele- mentu no snego jest szczególnie efektywne z uwagi na to, ze obrze ze i przekrój poprzeczny elementu no snego szyn przejezdnych s a usytuowane prostopadle wzgledem sciany basenu. Zaleta dotycz aca wzmocnienia basenu jest zwi azana z zalet a latwego i pewnego osadzenia szyny przejezdnej dla prze- suwnego lub tocznego osadzenia dolnych kraw edzi zadaszenia basenu. Szyna przejezdna mo ze by c wykonana jako wspólny element z elementem no snym, mo ze by c jednak równie z wykonana w postaci osobnego elementu, przymocowanego do elementu no snego. W obu wypadkach monta z jest stosun- kowo prosty, a z uwagi na konstrukcj e, pod lo ze w najbli zszym otoczeniu basenu nie musi by c specjal- nie przygotowane. Dla wzmocnienia obrze za sciany i zapewnienia jego prostego po lo zenia wzgl edem sciany basenu jest równie z wykonany pionowy element wzmacniaj acy, który mo ze by c wykonany jako osobna cz esc lub jako jedna, wspólna cz esc z obrze zem. Kolejne zalety wzoru u zytkowego, przed- stawione ni zej, lacz a rozwi azanie wzoru u zytkowego z zakryciem wolnej kraw edzi basenu. Wed lug wzoru u zytkowego basen nie wymaga wzmocnienia lub splanowania powierzchni wzd lu z zabudowa- nej skorupy. W zwi azku z faktem, ze otaczaj acy grunt i powierzchnia wokó l basenu nie ma zadnego wp lywu na funkcjonowanie zadaszenia basenu, mog a by c stosowane ró zne rodzaje powierzchni, na przyk lad trawa, kamienie, p lytki chodnikowe, drewniane itp. ze zmienn a wysoko sci a otaczaj acegoPL 65 137 Y1 4 gruntu. Wzajemne po laczenie szyn przejezdnych, obrze za i sciany basenu wed lug wzoru uzytkowego powoduje wystarczaj ace, solidne wzmocnienie górnej kraw edzi i bocznej sciany konstrukcji. W wyniku tego wzmocnienia wyst epuje wyra znie mniejsze zapotrzebowanie na podparcie lub zalanie betonem prostopad lej szczeliny basenu. Srodki potrzebne do latwego i precyzyjnego monta zu szyn przejezd- nych wzgl edem konstrukcji basenu s a wykonane uprzednio, u producenta, w miejscu wykonania sko- rupy. W celu u latwienia transportu, cz esci przesuwnego zadaszenia basenu mog a by c przewo zone razem z konstrukcj a, najkorzystniej na jej dnie. Transport konstrukcji basenu razem z cz esciami dachu upraszcza monta z ca lej konstrukcji basenu, szyn przejezdnych, dachu i eliminuje wiele czynno sci budowlanych, redukuj ac koszt i czas niezb edny do osadzenia skorupy basenu w pod lozu i za lozenie dachu. Szyny przejezdne na cz esci dachowej konstrukcji basenu mog a znale zc zastosowanie do za- daszenia innej powierzchni basenu, ca lkowicie lub cz esciowo wpuszczonej w grunt. Wzór u zytkowy zosta l przedstawiony na rysunku, gdzie fig. 1 pokazuje basen p lywacki w cz e- sciowym przekroju, fig. 2 pokazuje basen p lywacki w cz esciowym przekroju z elementem no snym z wn ek a na scian e basenu p lywackiego, a fig. 3 pokazuje scian e basenu p lywackiego w cz esci prze- krojowej z laminowanym obrze zem. Basen p lywacki 1 przedstawiony na fig. 1 jest pokazany w czesciowym przekroju symetrycznym wzgl edem osi O. Dno 2 basenu 1 przechodzi w scian e 3, która jest ograniczona kraw edzi a 4. Sciana 3 jest zewn etrznie wzmocniona przez element wzmacniaj acy 21 i jest wzd lu z obwodu 1 basenu p lywac- kiego po laczona z poziomo usytuowanym obrze zem 20, na którym jest na przyk lad z pomoc a elemen- tów z lacznych 33 zamocowany element no sny 30 z szyn a przejezdn a 31. Na obrze zu 20, po laczonym w sposób trwa ly ze scian a 3 przynajmniej na cz esci zewn etrznego obwodu, jest zamocowany element no sny 30 prostych lub wygi etych szyn 31, na suwliwe lub toczne osadzenie dolnych kraw edzi cz esci dachowych 41 dachu 40 przykrywaj acego basen 1, przy czym pionowe elementy wzmacniaj ace 21 s a usytuowane pomi edzy scian a 3 a obrze zem 20. Liczba szyn przejezdnych 31 odpowiada liczbie cz e- sci dachowych 41, które tworz a teleskopowy dach 40 basenu p lywackiego. Pionowy element wzmac- niaj acy 21 jest po laczony zarówno ze scian a 3, jak i z obrze zem 20. Dno 2 oraz sciana 3 basenu 1, podobnie jak pionowe elementy wzmacniaj ace 21 oraz obrze ze 20, mog a by c najkorzystniej wykona- ne z plastiku, natomiast sciana 3 basenu p lywackiego 1 mo ze by c po laczona z obrze zem 20 metod a spawania za pomoc a spoin 7. Podobnie równie z pionowy element wzmacniaj acy 21 mo ze by c zespa- wany ze scian a 3. Obrze ze 20 mo ze by c uformowane na przyk lad z cienkiej blachy i mo ze by c przy- mocowane do sciany 3 z pomoc a rozlacznych elementów lacz acych, na przyk lad sworzni lub srub. Basen p lywacki 1 mo ze miec w rzucie poziomym kszta lt prostok atny lub kolisty, a zatem mo ze by c symetryczny wzgl edem p laszczyzny przechodz acej przez o s, lub symetryczny wzgl edem osi wzd lu z- nej O. W korzystnym rozwi azaniu element no sny 30 jest wykonany przez wzd lu zne ci agnienie lub prasowanie z profilowaniem na przekroju. W innym korzystnym rozwi azaniu sciana obrze za 20 jest utworzona z laminowanych p lyt z tworzywa sztucznego, po laczonych przez laminowanie. Na fig. 2 jest przedstawiony basen plywacki 1, podobny, jak na fig. 1, zaopatrzony na obrze zu 20 w element no sny 30, który jest p laskiego kszta ltu, z szyn a przejezdn a 31. W odró znieniu od fig. 1 element no sny 30 jest zaopatrzony we wn ek e 32, kolist a lub równoleg la do szyny przejezdnej 31, przy czym do wn eki 32 wchodzi wolna kraw ed z 4 sciany 3 cz esci sciennej 5, przy zakrytym obrze zu 20. Pomi edzy elementem no snym 30 a obrze zem 20 jest wstawiony wk lad 50, który mo ze by c wykonany z drewna lub plastiku. Równie z basen p lywacki 1, przedstawiony na fig. 1, mo ze mie c kszta lt prosto- k atny, w zwi azku z czym b edzie lustrzanie symetryczny wzgl edem p laszczyzny przechodz acej przez o s O lub mo ze mie c kszta lt okr ag ly i b edzie symetryczny wzgl edem osi O. Sciany boczne s a na ze- wn etrznej powierzchni skorupy wzmocnione pionowymi elementami wzmacniaj acymi, w których mog a by c wykonane otwory, przez które przechodz a poziome ramy wzmacniaj ace przechodz ace przez ob- wód. Ramy nie s a pokazane na rysunku, s a wykonane z cynkowanych na gor aco cienko walcowanych kszta ltowników stalowych. Poziome obrze ze 20 basenu p lywackiego 1 mo ze by c utworzone z wza- jemnie po laczonych i razem zespawanych elementów kszta ltowych, które mog a by c ponadto na ze- wn etrznej stronie skorupy przyspawane zarówno do scian bocznych skorupy, jak i do pionowych ele- mentów wzmacniaj acych. Górna powierzchnia obrze za 20 tworzy p laszczyzn e, na której bywaj a osa- dzone wk lady 50, a która jest utworzona przez p lyty z plastikowej pod logi. Na tych p lytach mo zna umocowa c równoleg le lub promieniowo wygi ete szyny przejezdne 31 utworzone ze stopów aluminium - ka zda p lyta na przyk lad z trzema szynami do prowadzenia trzech teleskopowych cz esci dachowych 41 dachu 40, który w stanie roz lo zonym pokrywa powierzchni e wody basenu p lywackiego 1 razem z dwoma zadaszeniami dachu 40 basenu p lywackiego 1.PL 65 137 Y1 5 Na fig. 3 jest pokazane jedno z dalszych, mo zliwych wykona n basenu p lywackiego zgodnie z wzorem u zytkowym. Sciana 3 z poliuretanowej izolacji termicznej i laminatu jest przy laczona do kraw edzi fa ldy 6. Do sciany 3 i fa ldy 6 jest zalaminowana profilowana cienka blacha, na przyk lad wy- konana ze stali lub aluminium, b ed aca w przekroju k atownikiem, której rami e górne 23 jest zalamino- wane do sciany 3 wykonanej z laminatu, do drugiego poziomego ramienia 24, której jest przymoco- wany element no sny 30. Element wzmacniaj acy 21 sciany 3 jest wykonany jako przegroda wype lnia- jaca przestrze n mi edzy ramieniem górnym 23 a drugim ramieniem 24. Ze wzgl edów technologicznych fa lda 25 jest wykonana na dowolnym ko ncu drugiego ramienia 24. Na wszystkich rysunkach element no sny 30 jest przedstawiony schematycznie, jako p laski wzd lu zny element, do którego s a przymoco- wane szyny przejezdne 31 w kszta lcie cylindrycznym. Jednak ze wykonanie elementu no snego mo ze przybiera c ró zne warianty, na przyk lad element no sny 30 mo ze by c wykonany jako ci agniony, profilo- wany produkt z lekkiego metalu lub jego stopów. PL