Wynalazek dotyczy nowego i ulepszonego spo¬ sobu wytwarzania zdobionej ceramiki szklanej oraz nieznanych dotychczas zdobniczych zesta¬ wów zawierajacych szlachetny metal, tworza¬ cych zdobiace powloki o duzej trwalosci w wy¬ sokich temperaturach.Ceramika szklana sa to przedmioty ceramicz¬ ne skladajace sie zasadniczo z powiazanych wzajemnie nieorganicznych mikrokrysztalów rozproszonych w szklistym podlozu, przy czym podloze to z kolei sklada sie zasadniczo z bez¬ postaciowych czesci szkla. Wytwarzana jest ona za pomoca kontrolowanej krystalizacji szkla o niejednorodnych osrodkach krystalizacji, przy czym krystalizacja ta jest przeprowadzana do¬ póty, dopóki nie uzyska sie produktu, który co *) Wlasciciel patentu oswiadczyl, ze twórca wynalazku jest Peter Joseph Murphy. najmniej w 5'/o jest krystaliczny. Rózni sie ona od szkla, w którym przebiega niekontrolowa¬ na lub przypadkowa krystalizacja* araz w któ¬ rym krysztaly sa stosunkowo niewyksztalcone i niejednorodne, oraz od szkiel mlecznych, któ¬ re zawieraja stosunkowo male ilosci kryszta¬ lów zainicjowanych przez jednorodne osrodki krystalizacji1, a przypomina ona raczej cera¬ mike niz szklo odnosnie swych wlasciwosci, chociaz rózni sie od konwencjonalnych ceramik, takich jak porcelana zwykla oraz porcelana chinska, które sa porowate i nie maja jedno¬ rodnego charakteru. Ceramika szklana byla juz opisana szczególowo przez S. D. Stookey'a w pa¬ tencie Stanów Zjednoczonych Nr 2920971 oraz w „Industrial and Engineerrng Chemistry" tom 51, str. 805—608 z lipca 1969 roku. Jest ona równiez opisana w artykule „The Corning Sto¬ ry" z pazdziernika 1959 roku, wydanym przez„Ceramic Age" str. C1-C86, zwlaszcza str.C71— C75, oraz w róznych komunikatach technicz¬ nych, publikowanych przez Corning Glass Works, Corning, New York. Ceramika szklana jest równiez znana pod znakiem handlowym „Pyroceram", a bedace w handlu tego rodza¬ ju materialy sa znane pod stanowiacymi szyfr liczbami, odnoszacymi sie do poszczególnych ro¬ dzajów ceramiki szklanej, odznaczajacej sie starannie kontrolowanymi wlasciwosciami. A za¬ tem na przyklad nazwa „Pyroceram 9608" do¬ uczy szczególnej ceramiki szklanej opisanej w zacytowanym artykule w „Industrial and Engineering Ghemistry".Przemiana zawierajacego czynnik tworzacy osrodki krystalizacji szkla na ceramike szkla¬ na zostaje przeprowadzona podczas starannie kontrolowanego cyklu ogrzewania, a mianowi¬ cie najpierw w czasie utrzymywania szkla w temperaturze sprzyjajacej tworzeniu sie osrodków krystalizacji, a nastepnie po powol¬ nym ogrzaniu, podczas utrzymywania tego szkla w temperaturze sprzyjajacej wzrostowi kry¬ sztalów dopóty, dopóki nie zostanie osiagniety wymagany stopien krystalizacji. Alternatywnie w przypadku swiatloczulych czynników powo¬ dujacych tworzenie osrodków krystalizacji, szklo moze byc wystawione na krótkofalowe promie¬ niowanie, w celu pomagania tworzeniu sie osrodków krystalizacji, po czym nastepuje kon¬ trolowane ogrzewanie, w celu pomagania wzro¬ stowi krysztalów. Proces kontrolowanego wzro¬ stu krysztalów jest znany jako ceramizowanie, a o gotowym produkcie mówi sie, ze zostal sceramizowany. Zanim nastapi wlasciwy sto¬ pien krystalizacji, to o takim szkle mówi sie, ze jest w stanie szklistym lub niesceramizowa- nym. Tego rodzaju szkla w stanie szklistym moga byc ksztaltowane za pomoca powszech¬ nie stosowanych technicznych sposobów ksztal¬ towania i formowania szkla, a mianowicie ta¬ kich jak dmuchanie, ciagniecie, prasowanie i odlewanie. Nie jest to mozliwe o ile chodzi o ceramike szklana w stanie ukonczonego sce- ramizowania, tak, ze przedmioty i towar zasad- r niczo uzyskuja swój ostateczny ksztalt, gdy szklo znajduje sie jeszcze w stanie szklistym i przed jego sceramizowaniem.Ogólnie mówiac ceramika szklana nie moze byt zdobiona konwencjonalnymi farbami ce- rattticznymi lub emaliami szklanymi, prawdo- {HMlbbnie wskutek róznic wspólczynników roz- flBlfrzalnosci cieplnej ceramiki szklanej i farb JNtptaioznych oraz emalii szklanej. Ceramika oliwna moze byc zdobiona za pomoca konwen¬ cjonalnych blyszczacych zdobniczych zestawów, zawierajacych szlachetny metal. Jednak tego rodzaju zdobienie podlega pewnym ogranicze¬ niom cieplnym, ograniczajacym uzytkowanie zdobionych przedmiotów, zwiekszajacym koszt i wklad pracy potrzebny do zdobienia tego ro¬ dzaju przedmiotów. Celem wynalazku jest stwo¬ rzenie sposobu i zestaw nie podlegajacych tym ograniczeniom.„Ciekle blyszczace zloto", zdobnicze zestawy zawierajace szlachetny metal, byly znane od wielu lat. W artykule Budnikowa sprawozda¬ nie 196, 1898—9 (1933) opisany jest sposób two¬ rzenia zwiazku zlota z siarkowanej terpentyny weneckiej. Utworzony w ten sposób zwiazek zlota jest nazywany w tej branzy zywiczanem zlota. Ten zwiazek zlota jest rozpuszczalny w olejku eterycznym, a gdy zloto przechodzi w stan plynny, to wówczas takie skladniki jak zywiczan rodu, zywiczan bizmutu, zywiczan chromu sa dodawane do roztworu w scislych proporcjach i uzyskuje sie zdobniczy zestaw znany jako „ciekle blyszczace zloto".Inny rodzaj zywiczanu zlota, stosowany przy wytwarzaniu cieklego blyszczacego zlota, jest opisany w patencie Stanów Zjednoczonych nr 2490399, udzielonym H. K. Ballardowi. Ten rodzaj zywiczanu zlota odnosi sie do terpeno- wego merkaptydu zywiczanu zlota albo po pro¬ stu do terpenowego merkaptydu zlota. Inny jeszcze rodzaj cieklego blyszczacego zlota za¬ wiera trzeciorzedowe alkylomerkaptydy zlota, opisane w skróconym zgloszeniu nr seryjny 727254, zarejestrowanym dnia 9 kwietnia 1958 roku.Zawierajace platyne zestawy w^pin™ n* ^ stosowania na szkle i ceramice sa znane w tej branzy i byly óJMSahe przez Chemnitiusa, Sprechsaala 60, 226 (1927); Ceramic Age 24, 4909.* Tego rodzaju zestawy ^aw^T-aiTi iyTrifm ny platyny^ przygotowane za pomoca spowodo¬ wania reaKcji soli platyny z nasiarkowanym terpenem, takim jak nasiarkowana terpentyna wenecka. Zywiczan platvnv_ zostaje rozpuszcza¬ ny w nosnikach, takich jak olejki lawendowe, bagno, nasiona anyzu, sassafras (drzewo ame¬ rykanskie), pomocnik baldaszkowaty i koper wloski, terpentyna, rózne terpentyny, mtroben- zen itp., i iest_nastepnie mieszany 7jtgrp^jfot 4 taEjgli jak sole i zywjczariy rpdur f(cyory^(biz-) j*mutu?\olowiu. kadmu, cyny, mieazV^*obaHS; *»«*ymonu i uramu, oraz z zywicami takimi jak asfalt asyryjski i rózne kalafonie, w celu two¬ rzenia ztloTmiczych zestawów. Tego rodzaju ze¬ stawy sa 7nqwo jp^o riHrfoi KlypTTapq fl]fltYnv~ — 2 —Inne ciekle blyszczace platyny, zawierajace ze¬ spoly halogenoplatynawy merkaptyd — siar¬ czek alkilu, zostaly opisane w skróconym zglo¬ szeniu patentowym Stanów Zjednoczonych nr 4212, zgloszonym 25 stycznia 1960 roku.W tej branzy jest dobrze znane, ze zwiazek palladu moze byc przygotowany w taki sam sposób jak wymienione wyzej zywiczany pla¬ tyny. Zdobnicze zestawy wykonywane z zy- wiczanu palladu sa znane jako ciekle blyszcza¬ ce pallady. Inne ciekle blyszczace pallady za¬ wierajace zespolone zwiazki soli bistioeteru palladowego zostaly opisane w skróconym zglo¬ szeniu Stanów Zjednoczonych nr 60575, zglo¬ szonym 5 pazdziernika 1960 roku.Zdobnicze zestawy szlachetnych^jaafttali. za pomoca malowania pedzlem, stemplowania, na¬ tryskiwania, drukowania rastrowego, druko¬ wania owsetowego lub innego sposobu sa na¬ kladane na ogniotrwale podloza, takie jak szklo, kwarc, glazurowana ceramika, nieglazu- rówana ceramika, pyroceram, mika, nierdzew¬ na stal,liiluTinnfi^ ognio¬ trwalych podlozy w temperaturze rzedu 400— 900°C powstaje przylegajaca powloka szlachet¬ nego metalu. Powloki te nadaja sie do ich sto¬ sowania zdobniczego, do przewodzenia pradu elektrycznego, do przekazywania poszczególnych dlugosci fal ultrafiolkowych i swiatla widocz¬ nego do odbijania podczerwonej i innej energii, jako podstawy do lutowania i innych celów.Maksymalna temperatura, przy której poszcze¬ gólne podloze zostaje wypalane wyznaczana jest przez chemiczny i fizyczny sklad podloza, na przyklad szklo sodowo wapniowe rozpo¬ czyna odksztalcac sie gdy zostanie ogrzane do temperatury przekraczajacej 600°C, natomiast stopiona krzemionka moze byc ogrzana powy¬ zej 1200°C bez odksztalcen. Dobrze wiadome jest jednak, ze nawet na bardziej ogniotrwa¬ lych podlozach, takich jak stopiona krzemion¬ ka i nieglazurowana ceramika, cienka powlo¬ ka szlachetnego metalu, utworzona ze zdobni¬ czych zestawów dawnego rodzaju, niszczeje gdy zostanie ogrzana do temperatury mniej wiecej 900—1000°C, w przeciagu czasu 30 minut lub dluzej. To niszczenia przybiera postac tra¬ cenia przyczepnosci, zanikania przewodnictwa elektrycznego i pogorszenia zdobiacego wygla¬ du. Pod szklem powiekszajacym mozna zaob¬ serwowac, ze to nadmierne ogrzanie spowodowa¬ lo to, ze powloka szlachetnego metalu zmienila sie z gladkiej ciaglej powloki na nieciagle ze¬ spoly oddzielnych elementów. Poniewaz tem¬ peratura 900—1000°C jest nizsza od tempera¬ tury topnienia zlota (1063°C), palladu (1549°C) i platyny (1773°C), wiec przypuszcza sie, ze cienka powloka tych metali zawodzi w tym za¬ kresie temperatur wskutek pewnych zjawisk powierzchniowych.Widoczna korzyscia ceramiki szklanej jest jej wysoka statecznosc cieplna w porównaniu ze zwyklym szklem. Poniewaz temperatura mie¬ kniecia ceramiki szklanej zalezy od jej ro¬ dzaju, wiec wysokosc jej jest rzedu' 900— 135Q°C, a wiec jest wyzsza od temperatury miekniecia szkla sodowo wapniowego (okolo 700°C) lub nawet szkla boro krzemowego (oko¬ lo 820 °C). Ponadto ceramika szklana ma dosko¬ nale wlasciwosci dielektyczne, które sa zacho¬ wywane az do wysokich temperatur. A zatem sa to bardzo pozadane podloza dla powlok me¬ tali szlachetnych w zastosowaniach elektrycz¬ nych i dyfrakcyjnych w wysokich temperatu¬ rach roboczych, a zawodzenie powlok szlachet¬ nych metali, uzyskiwanych z konwencjonal¬ nych zestawów zdobniczych cieklego blyszcza¬ cego metalu szlachetnego, odnosnie przeciw¬ stawiania sie wysokim temperaturom, jest od¬ rebna wada. Dalsza wada wynika z wysokiej temperatury cyklu ceramizowania. Zazwyczaj ceramika szklana musi byc utrzymywana w tem¬ peraturach rzedu 900—1350°C w okresie czasu siegajacym od pól godziny do kilku godzin, w celu ukonczenia procesów ceramizowania.A zatem nie mozna uzyskac powloki szlachet¬ nego metalu na ceramice szklanej za pomoca nanoszenia konwencjonalnego zdobniczego ze¬ stawu cieklego blyszczacego metalu szlachetne¬ go na przedmiot z ceramiki szklanej w stanie szklistym, wypalania tej blony i ceramizowa¬ nia przedmiotu w jednym procesie wypalania.Wszystkie próby zastosowania tego sposobu dawaly cienka, nie blyszczaca, nie przylegajaca powloke calkowicie bezwartosciowa praktycz¬ nie lub prowadzily do tworzenia sie jakiejs blizej nieokreslonej powloki. W celu uzyska¬ nia dobrych powlok z metalu szlachetnego, trze¬ ba zdobic ceramike szklana po jej ceramizowa- niu i poddawac te przedmioty dalszemu wypa¬ laniu ozdabiajacemu, wyraznie zwiekszajac koszt, wyposazenie i wklad pracy, potrzebny do wytwarzania ozdobnego przedmiotu z cera¬ miki szklanej, w porównaniu z tym samym przedmiotem bez ozdabiania go.Jak widac z powyzszych rozwazan o zdobni¬ czych zestawachr cieklefln Y^yami^n^n mntnin szlachetnego, zastawy takie zawieraja organice nie zwiazki metalu szlachetnego, topniki i orea^ nTczTie nosniki. 'Calkowita liczba moli pierwiast- - 3 —ków topnikowych w takich zestawach jest rzedu 0,02—0,08 mola na mol szlachetnego metalu za¬ wartego w tym zestawie. Wiekszosc tego rodzaju zestawów zawiera okolo j^0$jnola pierwiastków topnikowych na mol szlachetnego metalu oraz zasadniczo wieksza zawartosc procentowa pier¬ wiastków topnikowych, niekorzystnie oddzialy¬ wajacych na powloke metalu uzyskana z ze¬ stawu po wypaleniu, powodujac to, ze musi ona byc ciemniejsza, gorzej przewodzaca prad i na ogól gorsza od powlok uzyskiwanych z ze¬ stawów zawierajacych 0,05 lub mniej moli pier¬ wiastków topnikowych na mol szlachetnego metalu. Wedlug niniejszego wynalazku zostalo stwierdzone7~ze powloki zdolne do wytrzymy- "wania"scislycK warunków cyklu cefamlzowa- - nia moga byc uzyskane ze zdobniczych zesta¬ wów zawierajacych szlachetny metal wówczas, gdy zawieraja ogólem okolo 0,25—1_0 moli, a najkorzystniej od okolo 0^5 do__3 moli pierwiast¬ ków topnikowych na mol metalu szlachetnego.Jest to najwazniejsza zaleta polegajaca na tym, ze umozliwia wytwarzanie zdobionych przed¬ miotów z ceramiki szklanej, wychodzac z przed¬ miotów z tej ceramiki szklanej bedacej jeszcze w stanie szklistym, i to podczas jednego pro¬ cesu wypalania, unikajac dzieki temu wyposa¬ zenia i wkladu pracy jaki bylby w innym przy¬ padku niezbedny dla drugiego zdobniczego wy¬ palania. Ponadto uzyskane powloki sa blyszcza¬ ce, zwierciadlane, dobrze przylegaja i sa bar¬ dzo dekoracyjne. Uzasadnienie tego nie jest obecnie znane, ale jest prawdopodobne, ze dzialanie pierwiastków topnikowych podczas cyklu ceramizowania odbywa sie za pomoca mechanizmu odmiennego od ich zwyklego dzia¬ lania topnikowego przy konwencjonalnych temperaturach wypalania na konwencjonalnych podlozach.Odpowiednie piarwiastki topnikowe i stosun¬ ki molowe do stosowania w zdobniczych zesta¬ wach zawierajacych szlachetny metal i nada¬ jacych sie do tworzenia powlok zdobiacych podczas cyklu ceramizowania sa zestawione w tablicy I. Podane tam stosunki molowe nie sa koniecznie optymalne, ale sa to stosunki jakie zostaly dobrane, aby dawaly doskonale powlo¬ ki zdobiace na ceramice szklanej w warunkach ceramizowania. W kazdym przypadyku^.,4od€Hay' pierwiastek topnikowy jest" jedynym pierwiast¬ kiem ^pntRÓwyrnT Czesto pozadane jest jed- na!T"z*stas03Kame mieszaniny pierwiastków top¬ nikowych i (lub) wiecej niz jednego metalu szlachetnego w zestawie zdobiacym. Moze to byc odpowiednie dopóty, dopóki stosunek wszyst¬ kich razem moli pierwiastków topnikowych do wszystkich razem moli szlachetnych metali znajduje sie w poprzednio ustalonych grani¬ cach.Tablica I.Odpowiednie pierwiastki topnikowe i stosunki molowe.Pierwiastek topnikowy ~1 Aluminium Antynion Bar Bizmut Bor Kadm Wapn Cer Chrom Icobalt Miedz Gal German Ind Zelazo Lantan Olów Lit Magnez Mangan Molibden Neodym i Nikel Niob Fosfor Potas Prazeodym Ren ^Krzem Sód Stront Tantal Cyna ... Tytan Tungsten Uran ffianad Itr Cynk Cyrkon | Mole pierwiastka topnikowego na jedlen mol metalu szlachetnego i ^ Too 0,50 1,00 0,67 1,00 1,00 1,00 0,50 1,00 3,00 2,00 0,67 1,00 0,67 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 3,00 0,33 0,67 1,00 2,00 1,00 1,00 0,50 0,67 0,50 1,00 1,00 0,29 1,00 1,00 0,50 3,00 1,00 0,67 1,00 1,00 — 4 —Pierwiastki topnikowe nie sa oczywiscie sto¬ sowane w swej postaci elementarnej, ale w po¬ staci zwiazków chemicznych. Jest to wysoce pozadane i korzystne, aby zwiazki te bylyjroz- puszczalne w nosnikach organicznych, stosowa¬ nych w zdobniczych zesiawacTi zawieroiacycir szlachetny me.tai.Ta zwiazki organiczne i sole pierwiastków topnikowych sa najkorzystniejsze.Odpowiednie zwiazki zawieraja w sobie zywi- czany, sulfozywiczany, sole lub kwasy, takie jak kwas stearynowy i naftenowy, alkoholany lub estry itp. Dokladny charakter zwiazku nie wydaje sie byc waznym dopóty, dopóki zostaje osiagana wymagana rozpuszczalnosc, a nietop- nikowe pierwiastki takie jak wegiel, wodór, siarka, azot i halogeny, zawarte w takich zwiaz¬ kach, sa przeznaczone do spalenia podczas wy¬ palania. Sposoby przyrzadzania odpowiednich zwiazków pierwiastków topnikowych sa dobrze znane specjalistom w branzy przygotowywania zestawów zdobniczych.Nosniki organiczne przeznaczone do zdobni¬ czych zestawów zawierajacych szlachetny me¬ tal sa dobierane ze wzgledu na sposób, w ja¬ kim zestaw ten ma byc stosowany i zmieniaja sie wraz z róznymi sposobami ich stosowania.Moga one byc mieszaninami prostych rozpusz¬ czalników, ale beda one zazwyczaj zawieraly mieszaniny oleikówjsterycznych. terpenów, zy¬ wic itp., starannie dobierane w celu nadania temu zwiazkowi* specyficznych wlasciwosci fi¬ zycznych. Wlasciwosci te, takie jak smarnosc, lepkosc, szybkosc parowania, naprezenie po¬ wierzchniowe, przyczepnosc zmieniaja sie dla róznych sposobów zastosowania, takich jak ma¬ lowanie pedzlem, natryskiwanie, punktowanie, stemplowanie, drukowanie, zarówno bezposred¬ nie jak i ofsetowe, gorace lub zimne drukowa¬ nie siatkowe, malowanie szablonem, kalkoma¬ nia itp. Typowe nosniki zawieraja w sobie mie¬ szaniny dwóch lub wiecej nastepujacych sklad¬ ników: keton metylowoetylowy, cykloheksanol, octan etylu, octan amylu, 2-etoksyetynol, bu¬ tanol, nitrobenzen, toluen, ksylen, eter nafto¬ wy, chloroform, czterochlorek wegla, rózne ter¬ peny, takie jak pinen dwupenten itp., olejki eteryczne, takie jak olejki lawendowe, bagno, nasiona anyzu, sassafras (drzewo amerykanskie), gruszyczka baldaszkowata, koper wloski, ter¬ pentyna, asfalt asyryjski, rozn.fi kaJaponie i bal¬ samy oraz syntetyczne zywice.Nalezy zanotowac, ze ceramika szklana moze byc zdobiona i ceramizowana w jednej i tej samej operacji wypalania przez zastosowanie typu zestawu zdobniczego znanego jako farba.Farby te sa zawiesinami nieorganicznych tlen¬ ków- lub soli w organicznych lub nieorganicz¬ nych nosnikach. Gdy naklada sie je na cerami¬ ke szklana bedaca w stanie szklistym, po któ¬ rym nastepuje ceramizowanie, podloze jest bar¬ wione za pomoca przenikania jonów z farby do podloza. Przy tym nakladaniu farby wyka¬ zuja nastepujace wady: 1. Zakres kolorów jest bardzo ograniczony. 2. Kolory sa matowe. 3. Zadna z tych farb nie jest przewodnikiem elektrycznosci.Zestawy zdobnicze zawierajace metal szla¬ chetny wedlug niniejszego wynalazku róznia sie od farb tym, ze te ostatnie nie zawieraja organicznych zwiazków szlachetnego metalu ani nie sa ich roztworami, ale raczej sa zawiesina¬ mi nieorganicznych cial stalych. Na ceramice szklanej powloki utworzone ze zdobniczych ze¬ stawów zawierajacych metal szlachetny wedlug wynalazku wykazuja nastepujace zalety: 1. Szeroki zakres kolorów. 2. Kolory sa blyszczace, intensywne., j zwlex,T ciadlane. 3. Niektóre zestawy sa przewodnikami elek¬ trycznosci.Tablica II przedstawia szeroki zakres kolorów powlok uzyskiwanych na ceramice szklanej we¬ dlug wynalazku za pomoca nakladania róz¬ nych zdobniczych zestawów z szlachetnym me¬ talem na ceramike szklana w stanie szklistym i ceramizowanie wyrobu. We wszystkich przy¬ padkach powloki te dobrze przylegaja, sa zwier¬ ciadlane, a kolory sa blyszczace i atrakcyjne.Z pierwiastków topnikowych dla cieklych blyszczacych zdobniczych zestawów z szlachet¬ nym metalem, tantal i niob sa szczególnie poza¬ dane jako dajace blyszczace, zwierciadlane, przylegajace powloki w szerokim zakresie in¬ tensywnych kolorów, uzaleznionych od stosunku tantalu lub niobu do szlachetnego metalu oraz od charakteru tego szlachetnego metalu. Uzy¬ skane powloki moga byc nakladane na cera¬ mice szklanej podczas cyklu ceramizowania i sa odporne na temperatury az do 1350°C. Powloki te sa równiez termicznie odporne na innych wysoce zaroodpornych podlozach, takich jak nieglazurowana ceramika i stopiona krzemion¬ ka. Tantal lub niob moze byc stosowany jako jedyny topnik w zdobniczych zestawach z szla¬ chetnym metalem lub w polaczeniu z innymi pierwiastkami topnikowymi, takimi jak kobalt, zelazo, krzem, tytan, bizmut, chrom, cynk, uran i rod. Odpowiednie rozpuszczalne zwiaz- — 5 —— 9 — G (U Xi o CC -O id N CC "S N G CC o CU B ^ 8 -g a cc ¦+^ G CU N CU 5h CU 43 o G CC s id o o o *15 o £i2 ¦* ^ o i 4J d h l js fi £ 1 CC pierwi owych etnego Mole topnik szlach 1 'O ^ 1 H 1 CC 1 £ i u 1 CD a ki molowe G Stosu: CC o fi N H CU o O £ W cc H 13 Oh -*j Oh 3 < 1 *mz av ^aui 1 logaujaii bjzs % 2 o £ o a u o 1 1 00 0,5 i 1 1 1 1 1 i i _, cn o* 1 1 1 1 t*- 0,3 i i 1 i 1 o o ^H o of Zloty CM 0,5 1 1 1 1 1 1 | © »-H cT i 1 I 1 co 0,3 i 1 i 1 i 1 o o i-T l-H "^ Zloty co 0,2 s 1 1 t- \& 1 1 1 1 1 1 1 1 aN ° \ ° 1 1 1 f 1 1 1 1 ss -\ CN icT Zloty ¦^ O 1 1 1 1 1 1 i ~TJ< cT i 1 i 1 1 o co o 1 1 o ©^ l-T i i co CD Srebrny o 1,0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 O ©_ 1 1 1 1 1 1 1 o © T* ci Miedziany W CN i 1 1 i 1 1 1 i l i 1 © ©^ C\f 1 lf3 lO ©~ 1 1 1 1 © ©_ © ¦^ Czerwon CO "^1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 00 co © I 1 1 lO lO ©" 1 1 1 1 © © Tf CN .,_ Niebiesk o ©^ T"4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 *1 © 1 1 1 sO "^ ©" 1 1 1 1 © © co ¦^ lFH Niebiesk vO 2,9 © © i-H 1 © °i. l-T i 1 i 1 © © ^ icf „^ Vi o 3 Szaronie CN © cnT I 1 1 © ^L w4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 © 1/5 © 1 1 1 l © O 00 ¦^ Braz •^ 2,1 1 1 1 1 1 00 IC 1 1 1 1 1 1 1 1 © IO © 1 1 l r o © oo Tt^ Zielony io 6,4 TF t-^ ©~ 1 1 1 1 CO co 1 1 1 1 00 ^ co 1 © O^ © 1 1 1 1 © o © CN Fioletów .—i 0,7 1 1 1 1 1 1 1 1 1 cT 1 \ 1 © io © i 1 i 1 o © 00 "* t^ Brunatn; t* co ^- © ©" l 1 1 l i i 1 'i 1 © ©^ CG 1 1 | 1 1 1 1 © © CO LO ^ Brunatn; co co 00^ c=r 1 1 1 1 1 t 1 - 1 1 1 © °i -& i i 1 i 1 i 1 © © t^ ©~ » Brunatn © i 1 1 i 1 i i i-H lO o" 1 1 1 1 1 © 00 © 1 1 1 l © © ©_ i-T Szary oo © O lO CO 1-H 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 00 t- "* CN* 1 1 1 1 1 1 1 1 - 1 m 1 © 1 1 © CN © i-H l-H ^^ © CN © "^ r-7 ~ 1 I 1 1 © 1 ° | « c& © ©* in i c u Szary Szaroczs CO 00 i i i i i i i i 1 1 IO 1 S © i,i i i 1 1 i i 1 1 •^ CO I ©" ' 1 1 © IO 1 © ' CM t^ 1 cT ' © l °i 1 © © © © o *t TO ocT ©* Czarny Czarnyki tantalu i niobu przeznaczone do stosowania w zdobniczych zestawach z szlachetnym meta¬ lem zawieraja chlorki, a najkorzystniej zywi- czany i alkoholany.Wplyw dodatku tantalu do konwencjonalne¬ go zdobniczego zestawu ze zlotem na powloke "utworzona na ceramice szklanej podczas cyklu ceramizowania mozna zaobserwowac z nastepu¬ jacego doswiadczenia. Zostaly przygotowane cztery zestawy, a mianowicie: Zestaw A. Byla przygotowana mieszanina na¬ stepujacych skladników, dajacych zdobniczy ze¬ staw zawierajacy zloto, opisany w przykladzie X, w zgloszeniu patentowym Stanów Zjedno¬ czonych nr 727254, zgloszonym dnia 3 kwiet¬ nia 1958 roku.Skladlnik Czesci wagowe Trzeciorzedowy dodecylomerkaptyd zlota, rozpuszczony w cyklohek- sanonie (35% Au) Zywiczan rodu rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (1% Rh) Zywiczan bizmutu^ rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycz¬ nych ,4,5°/o Bi) Zywiczan. chromu, rozpuszczony w mieszaninie cykloheksanonu i olejku terpentynowego (2,05% Cr)| Asfalt, rozpuszczony w olejku ter^ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w olejku terpentynowym (50% kalafonii) Chloroform Nitrobenzen Rozpuszczony w olejku czerwony barwnik Razem: 286 50 70 20 200 200 100 70 1000 W ten sposób otrzymany p^ffrnr^ygty, ciem¬ no czerwony roztwór zawiera 10% zlota, a jako pierwiastek topnikowy zawiera: 0,05% rodu, 0,32% bizmutu i 0,04% chromu. Na mol zlota roztwór zawiera: 0,0096 mola rodu, 0,0302 mola bizmutu i 0,0152 mola chromu, dajac ogólem 0,0550 mola. pierwiastków topnikowych na mol zlota. 4 Zestaw B. Zestaw A, w ilosci 9,83 czesci wa¬ gowych, zostal zmieszany z 0,17 czesci wago¬ wych alkoholanu tantalu, rozpuszczonego w mieszaninie weglowodorów (24,6% Ta). Uzyska¬ ny roztwór zawieral 0,0454 mola tantalu na mol zlota, przy czym stosunek innych pierwiastków topnikowych pozostal ten sam, dajac ogólem 0,1004 mola pierwiastków topnikowych na mol zlota.Zestaw C. Zestaw A, w ilosci 9,066 czesci wagowych, zostal zmieszany z 0,34 czesci wa¬ gowej alkoholanu tantalu, rozpuszczonego w mieszaninie weglowodorów (24,6% Ta). Otrzy¬ many roztwór zawieral 0,0924 mola tantalu na mol zlota, przy czym stosunek innych pier¬ wiastków topnikowych pozostal ten sam, dajac ogólem 0,1473 mola pierwiastków topnikowych na mol zlota.Zestaw D. Zestaw A, w ilosci 9,00 czesci wa¬ gowych, zostal zmieszany z 1,00 czescia wago¬ wa alkoholanu tantalu, rozpuszczonego w mie¬ szaninie weglowodorów (24,6% Ta). Otrzymany roztwór zawieral 0,2972 mola tantalu na mol zlota, przy czym stosunek innych pierwiast¬ ków topnikowych pozostal ten sam, dajac ogó¬ lem 0,3522 mola pierwiastków topnikowych na mol zlota.Te cztery zestawy byly malowane pedzlem kolejno po sobie nastepujacymi paskami na na¬ czyniach stolowych z ceramiki szklanej w sta¬ nie szklistym, po czym te naczynia byly cera- mizowane za pomoca powolnego ogrzewania do temperatury 1120°C, przetrzymania w tej tem¬ peraturze przez pól godziny i nastepnie lagod1- nego ostudzenia, a w ten sposób uzyskana po¬ wloka byla badana. Zestaw A dal cienka bar¬ dzo jasna brazowa matowa powloke, która da¬ wala sie latwo usuwac za pomoca lagodnego pocierania czubkiem palca. Zestaw B dal ja¬ sno brazowa matowa powloke, która dawala sie latwo usuwac za pomoca pocierania. Zestaw C dal czekoladowo brazowa pól matowa powlo¬ ke, która mogla byc usuwana za pomoca po¬ cierania. Zestaw D dal pieknie blyszczaca zwierciadlana, na ciemny braz zabarwiona, po¬ wloke o zlotym odblasku, która nie mozna bylo usunac za pomoca pocierania lub nawet za po¬ moca mocnego skrobania paznokciem.W podobny sposób zostaly przygotowane i zba¬ dane nastepujace jeszcze zestawy zawierajace niob.Zestaw E. Zestaw A, w ilosci 9,80 czesci wa¬ gowych, zostal zmieszany z 0,20 czesci wago¬ wych alkoholanu niobu, rozpuszczonego w mie¬ szaninie weglowodorów (17,29% Nb). Uzyskany roztwór zawieral 0,0748 mola niobu na mol zlo¬ ta, przy czym stosunek innych pierwiastków topnikowych pozostal ten sam, dajac ogólem 0,1298 mola pierwiastków topnikowych na moj zlota. — 7 —Zestaw F. Zestaw A, w ilosci 9,60 czesci wa¬ gowych, zostal zmieszany z 0y20 czesci wago¬ wej alkoholanu niobu rozpuszczonego w \ mie¬ szaninie weglowodorów (17,29% Nb). Uzyska¬ ny roztwór zawieral 0,1527 mola niobu na mol zlota, przy czym stosunek innych pierwiast¬ ków topnikowych pozostal taki sam, dajac ogó¬ lem 0,2077 mola pierwiastków topnikowych na mol zlota.Zestaw G. Zestaw A, w ilosci 8,80 czesci wa¬ gowych, zostal zmieszany z 1,20 czesciami wa¬ gowymi alkoholanu niobu, rozpuszczonego w mieszaninie weglowodorów (17,29°/© Nb). Uzy¬ skany roztwór zawieral 0,4999 mola niobu na mol zlota, przy czym stosunek innych pierwia¬ stków topnikowych pozostal taki sam dajac ogólem 0,5549 mola pierwiastków topnikowych na mol zlota.Po naniesieniu na ceramike szklana w stanie szklistym i sceramizowaniu jak poprzednio, przylegania i wyglady powlok otrzymanych z zestawów E, F i G byly na ogól takie same jak uzyskane odpowiednio z zestawów B, C i D, przy czym kolory z zestawów E, F i G by¬ ly nieco jasniejsze w odcieniu i bardziej zlo¬ ciste. W dalszym ciagu opisu wynalazek zo¬ stanie zilustrowany za pomoca konkretnych przykladów.Przyklad 1. Zdobniczy zestaw zawiera¬ jacy szlachetny metal i nadajacy sie do malo¬ wania pedzlem, byl przygotowany za pomoca zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik V " . '.Jj*fzeciorzedowy dodecylomerkaptyd t zlota, rozpuszczony w heptanie (30% Au) Alkoholan niobu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (17,3% Nd) Zywiczan kobaltu, rozpuszczony w ... mieszaninie weglowodorów (12,6% Co) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen pctan etylu Czesci wagowe 4,00 1,20 0,60 1,05 14)5 1,40 0,35 0,35 10,00 Otrzymany roztwór zawieral: 12°/© Au, 2,8% Nb i 0,756% Co. Zostal on naniesiony za po¬ moca malowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym. Podloze to zostalo stopniowo ogrzane w piecu do wypalania, do maksymalnej temperatury 1140°C, i przytrzy¬ mane w tej temperaturze przez dwie godziny.Po ostudzeniu do temperatury pokojowej zosta¬ lo zaobserwowane, ze dobrze przylegajaca po¬ wloka zlota utworzyla sie na tym podlozu, któ¬ re zostalo przemienione w przewazajaco krysta¬ liczny stan, bylo przy tym nieprzezroczyste i bia¬ le w kolorze. Po lagodnym szczotkowaniu szczot¬ ka do szczotkowania szkla, zlota powloka byla przewodnikiem elektrycznosci i miala budowe atlasowej powierzchni o bardzo estetycznym wygladzie.Przyklad 2. Zdobniczy zestaw zawieraja¬ cy szlachetny metal, zarówno zloto jak i pallady byl przygotowany za pomoca wzajemnego zmie¬ szania nastepujacych skladników: Skladnik Zywiczan palladu, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (9% Pd) Zywiczan zlota, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (24% Au) Alkoholan tantalu, rozpuszczony ^w mieszaninie weglowodorów (24,6% Ta) Zywiczan zelaza, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (11,9% Fe) Zywiczan krzemu, rozouszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (9,4% Si) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w mie¬ szaninie olejków eterycznych i Weglowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 3,30 1,60 1,60 2,00 0,20 0,87 0,88 1,17 0,29 0,29 12 20 — 8 —Uzyskany roztwór zawieral: 2,4% Pb, 3,l9/o Au, 3,2°/o Ta, 1,9% Fe oraz 0,15% Si. Zostal on naniesiony za pomoca malowania pedzelkiem na ceramike szklana, znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to bylo w stanie szkli¬ stym. Po wypaleniu w maksymalnej tempera¬ turze 1140° C, w której bylo ono przetrzyma¬ ne przez dwie godziny, podloze to zostalo prze¬ mienione w nieprzezroczysta biala przewaznie krystaliczna ceramike szklana. Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl przylegajaca, zwier¬ ciadlana, gleboko szara powloke o niespotyka¬ nym estetycznym wygladzie.Przyklad 3. Wypalona powloka, podobna w wygladzie do powloki opis'anej w przykla¬ dzie 2, byla uzyskana ze zdobniczego zestawu z szlachetnym metalem, zawierajacego naste¬ pujace skladniki: Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkaptyd zlota rozpuszczony w heptanie (30% Au).Czteroalkilek tytanianu (14,2% Ti) Zespól: chloroplatynawy n-oktylo- merkaptyd — siarczek etylu, roz¬ puszczony w olejku spikowym (30% Pt) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 3,40 3,40 0,70 0,63 0,63 0,84 0,20 0,20 10,00 ?nej temperaturze 1140°C, w której bylo ono przetrzymane przez 2 godziny, podloze to zo¬ stalo zmienione na nieprzezroczysta biala, prze¬ waznie krystaliczna ceramike szklana. Jedno¬ czesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przy¬ legajaca, bardzo blyszczaca, ciemno szara po¬ wloke o bardzo estetycznym wygladzie.Przyklad 6. Przyklad 5 zostal powtó¬ rzony przy zastapieniu roztworu zywiczanu zlo¬ ta o 24*/o Au roztworem trzeciorzedowego dode- cylomerkaptydu zlota w heptanie. Gdy ten zdob¬ niczy zestaw zostal nalozony na Pyroceramie 9608, w taki sposób jaki byl podany w przykla¬ dzie 5, wynik wypalania byl taki sam pod kaz¬ dym wzgledem.Przyklad 7. Przyklad 5 zostal powtórzo¬ ny, przy zastapieniu roztworu zywiczanu zlota o 24% Au roztworem w toluenie pinenomerkap- tydu zlota, przygotowanym w sposób opisany w przykladzie 1 patentu Stanów Zjednoczonych nr 2490399. Gdy ten zdobniczy zestaw zostal na¬ lozony i wypalony na Pyroceramie 9608 w spo¬ sób podany w przykladzie 5, to wyniki wypala¬ nia byly takie same pod kazdym wzgledem.Przyklad 8. Zdobniczy zestaw z szlachet¬ nym metalem, o konsystencji odpowiedniej do natryskiwania, zostal przygotowany za pomcca wzajemnego zmieszania nastepujacych sklad¬ ników: InkjFJfcanyi roztwór zawieral: l,7°/o Au oraz §||^Wf). Za pomoca recznego pistoletu na- HKW|C60P: postal on nalozony na miske wy- PPpjrjfe^^^paiki szklanej znanej jako Py- Wik °6P3; -miska ta byla w stanie szkli- ^¦HM||§|0^,J£tt6ka ta zostala wypalana H^^t^rze U20°C, * zostala przetrzymana w tej temperaturze przez 30 minut. Tego ro¬ dzaju obróbka cieplna przeksztalcila te miske w nieprzezroczysty, bialy wyrób. Jednoczesnie natrysnieta ozdoba utworzyla piekna, dobrze przylegajaca, zwierciadlana gleboko szaro-nie- bieska powloke.Przyklad 9. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, o konsystencji odpowiedniej^ do stemplowania, walkowego powlekania i siat¬ kowego drukowania, zostal przygotowany za pomoca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Zywiczan zlota, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (24Vo Au) Alkoholan niobu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (17,3 Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30°/o asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w olejku terpentynowym (50% kalafonii) Nitrobenzen Rozpuszczony w olejku czerwony barwnik Czesci wagowe 8,4 10,0 10,0 10,0 8,3 0,3 47,0 Skladniki te byly dopóty ogrzewane w tyglu kapieli parowej, dopóki ciezar netto nie zostal zredukowany do 29,4. Otrzymana zostala w ten sposób gesta pasta zawierajaca: 6,85°/o Au oraz 5,9°/© Nb. Za pomoca gumowego stempla pasta ta zostala nalozona w kwiecistym wzorze na miske, wykonana z ceramiki szklanej, znanej jako Pyroceram 9608; miska ta byla wówczas w stanie szklistym. Miska ta zostala nastepnie wypalana w temperaturze 1120°C i przetrzy¬ mana w tej temperaturze przez 30 minut. Te¬ go rodzaju obróbka cieplna przemienila miske w nieprzezroczysty bialy wyrób. Jednoczesnie odstemplowany desen utworzyl mila, dobrze przylegajaca, teczowa, gleboko szaro-niebieska powloke.Ta sama pasta dala ostry druk, gdy zostala nalozona przez wzornik z siatki jedwabnej na miske wykonana z ceramiki szklanej, znanej jako Pyroceram 9608. Po sceramizowaniu miski w zastosowanym poprzednio cyklu roboczym pasta utworzyla mila, dobrze przylegajaca, te¬ czowa, gleboko szaro-niebieska powloke.Przyklad 10. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem zostal przygotowany za po- Trzeeiorzedowy dodecylomerkap- Ilyidi zlota, rozpuszczony w hepta¬ nie <30Vt Au) Alkoholan niobu, rozpuszczony w .mieszaninie weglowodorów TTO"/* Nb) Asfalt, rozpuszczony w olejku terpentynowym (30°/o asfaltu) Kalffonia, rozpuszczona w olejku t^entynbwym (50«/» kalafonii) rozmarynowy term; lSzczony w olejku czerwony 1,7 2,5 2,0 2,0 1,8 19,8 0,2 30,00 — tO —moca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Czesci wagowe Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w hepta- nie (30% Au) Zywiczan krzemu._ rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (94% Si) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i weglo¬ wodorów (56"°/© kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu 6,80 1,50 0,43 Uzyskany roztwór zawieral:. 20,4% Au oraz 1,41% Si. Zostal on nalozony za pomoca malo¬ wania pedzlem na ceramike szklana, znana jako Pyroceram 9608, przy czym to podloze bylo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140°C i prze¬ trzymane w tej temperaturze przez 2 godziny.Tego rodzaju obróbka cieplna sceramizowala to podloze a jednoczesnie zdobniczy zestaw utwo¬ rzyl dobrze przylegajaca, bardzo zwiern*flHlQr^i przewodzaca elektrycznosc, zloto-brazowa po¬ wloke.Przyklad 11. Zdobniczy zestaw o kon¬ systencji nadajacej sie do malowania pedzlem zostal przygotowany za pomoca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Zywiczan palladu, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycz¬ nych i weglowodorów (9% Pd) Zywiczan tantalu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (4,1% Ta) Zywiczan zelaza, rozpuszczony w mie szaninie weglowodorów (11,9% Fe) Asfalt rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Czesci wagowe 6,00 22,00 11,00 1,25 3,75 1,68 0,32 60,00 Uzyskany roztwór zawieral: 0,9% Pd, 2,46% Ta oraz 2,18% Fe. Zostal on nalozony za po¬ moca malowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym. Podloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140°C i przetrzymane w tej temperaturze przez 2 godziny. Tego ro¬ dzaju obróbka cieplna zmienila je na nieprze¬ zroczysty, bialy material. Jednoczesnie zdobni¬ czy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca ja- sno-szara powloke o wysokim polysku w od¬ bitym swietle.Przyklad 12. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Zespól: Chloroplatynawy n-oktylomerkap- tyd — siarczek etylu, rozpusz¬ czony w olejku spikowym (30% Pt.) Alkoholan tantalu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów i (24,6% Ta) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w mie¬ szaninie olejków eterycznych i weglowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu - | Czesci wagowe 3,30 1,10 1,40 1,40 1,86 0,47 0,47 10,00 Uzyskany roztwór zawieral: 9,9% Pt oraz 2,7% Ta. Zostal on nalozony za pomoca malo¬ wania pedzlem na ceramike szklana, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140°C i przetrzymane w tej temperaturze przez 2 godziny. Tego rodzaju obróbka ciepl¬ na zmienila je na nieprzezroczysty, bialy ma¬ terial. Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca, metalicznie srebrna po¬ wloke. Po nieznacznym wyszczotkowaniu szczot¬ ka do szczotkowania szkla powloka ta stala sie przewodnikiem elektrycznosci.Przyklad 13. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: — 11 —Skladnik Zywiczan zlota rozpuszczony w mie¬ szaninie olejków elektrycznych i weglowodorów (24% Au) Zywiczan Jtrzemu^rozpuszczopy w mieszaninie"" OTejSów eterycnycii i weglowodorów (9,4% Si) Alkoholan tantalu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (24,6% Ta) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia rozpuszczona w mieszani¬ nie olejków eterycznych i weglo¬ wodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol T\£ln Ostan etylu Czesci wagowe 4,00 po 2,00 2,75 2,75 3,66 0,92 0,92 20,00 Uzyskany roztwór zawieral 4,8% Au, 1,41% Si oraz 2,46% Ta. Zostal on naniesiony za po¬ moca pedzla na stopiona krzemionke i stopnio¬ wo wypalony do temperatury 1200 °C. Podloze to bylo przetrzymane w tej temperaturze przez 30 minut. Po ostygnieciu zaobserwowano, ze zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegaja¬ ca, gesta powloke o czerwono-miedzianej bar¬ wie, odbijajaca w^jirysnilam_ stopniu swiatlo.Po zastosowaniu na twardo glazurowane; porcelanie i wypaleniu w podanym wyzej cy¬ klu roboczym, zestaw zdobniczy dal dobrze przylegajaca, blyszczaca gleboko czerwona po¬ wloke.v "" """*"*" Przyklad 14. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Zywiczan zlota, rozpuszczony w mie¬ szaninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (24°/o Au) Tytanian czteroalkilowy (14,2% Ti) Alkoholan tantalu, rozpuszczony w mieszanihie weglowodorów 24,6% Ta) { Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w mieszani¬ nie olejków eterycznych i weglo¬ wodorów (56% kalafonii) Gykloheksanol Toluen .Octan etylu Czesci wagowe 4,00 2,60 2,00 2,85 2,85 3.80 0,95 0,95 20,00 Uzyskany roztwór zawieral: 4,8% Au, 1,85% Ti oraz 2,46% Ta. Zostal on naniesiony pedzlem na stopiona krzemionke i wypalony stopniowo do temperatury 1200°C. Podloze to bylo prze¬ trzymane w tej temperaturze przez 30 minut.Po ostygnieciu zaobserwowano, ze zdobniczy ze¬ staw utworzyl dobrze przylegajaca, zwiercia¬ dlana, lagodnie zielona powloke.Po nalozeniu na twardo glazurowana porce¬ lane i wypaleniu do temperatury 1350 °C w cia¬ gu 30 minut, zdobniczy zestaw dal dobrze przy¬ legajaca blyszczaca, oliwkowo zielona powloke.Przyklad 15. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkaptyd zlota, rozpuszczony w heptanie (30% Au) Zywiczan boru, rozpuszczony w mie¬ szaninie olejków eterycznych i weglowodorów (1,18%B) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 2,20 3,20 115 1,15 1,54 0,38 0,38 io,ou Uzyskany roztwór zawieral: 6,6% Au oraz 0,38% B. Zostal on nalozony za pomoca ma¬ lowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to by¬ lo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zo¬ stalo ogrzane do temperatury 1140°C i prze¬ trzymane w tej temperaturze przez dwie go¬ dziny. Tego rodzaju obróbka cieplna przemie¬ nila je na nieprzezroczysty, bialy material. Jed¬ noczesnie zdobniczy zestaw utworzyl djobrze przylegajaca, blyszczaca purpurowa powloke, o duzym polysku w odbitym swietle.Przyklad 16. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: — 12 —Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w hepta- nie (30% Au) Zywiczan litu, rozpuszczony w mie¬ szaninie olejków eterycznych i weglowodorów (0,83°/o Li) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 2,00 2,50 1,37 1,38 1,85 0,45 0,45 10,00 Uzyskany roztwór zawieral: 6,0% Au oraz 0,21% Li. Zostal on nalozony za pomoca ma¬ lowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podfcoze to bylo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140°C i bylo przetrzymane w tej temperaturze przez dwie godziny. Tego rodzaju obróbka cieplna prze¬ mienila je w nieprzezroczysty, bialy material.Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl do¬ brze przylegajaca blyszczaca purpurowa po¬ wloke o wysokim polysku w odbitym swietle.Przyklad 17. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w hepta- nie (30% Au) Zywiczan niklu rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (9,48% Ni) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesc wagowe 3,40 3,20 0,85 0,85 1,14 0,28 0,28 10,00 Uzyskany roztworzawieral: 10,2% Au oraz 3,03% Ni. Zostal on nalozony za pomoca ma¬ lowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140°C i prze¬ trzymane w tej temperaturze przez dwie go- cjziny. Tego rodzaju obróbka cieplna przemie¬ nila je w nieprzezroczysty, bialy material. Jed¬ noczesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca, matowo-zlota powloke. Lagodne szczotkowanie szkla zmienilo te powloke na bardzo atrakcyjne blyszczace zloto przewodza¬ ce elektrycznosc.Przyklad 18. Zdobniczy zestaw z szla-' chetnym metalem, nadajacy sie do malowania pedzlem, zostal przygotowany za pomoca wza¬ jemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w hep- tanie (30% Au) Zywiczan__wanadu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (3,92% V) Zy\/i w mieszaninie olejków eterycz¬ nych i weglowodorów (9,48% Si) Asfalt rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we- I glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu 1 Czesci wagowe 5,10 1,70 0,20 0 75 0,75 1,00 0,25 0.35 10,00 Uzyskany roztwór zawieral: 15,3% Au, 0,67% V oraz 0,19% Si. Zostal on nalozony za pomo¬ ca malowania pedzlem na ceramike szklana, znana jako Pyroceram 9608, przy czym po¬ dloze to bylo w stanie szklistym. Nastepnie po¬ dloze to zostalo ogrzane do temperatury 1140PC i przetrzymane w tej temperaturze przez dwie godziny. Tego rodzaju obróbka cieplna prze¬ mienila je na nieprzezroczysty, bialy material.Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca, matowo zlota powloke. Lagodne -- U —szczotkowanie za pomoca szczotki do szczotko¬ wania szkla zmienilo te powloke na bardzo atrakcyjne blyszczace zloto, które przewodzilo elektrycznosc.Przyklad 19. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem zostal przygotowany za po¬ moca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd, rozpuszczony w heptanie (30% Au) Zywiczan uranu, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (17,0% U) Alkoholar* tantalu, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (24,6% Ta) Asfalt rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30°/o asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 1,60 0,50 1,00 1,68 1,68 2,26 0,59 0,59 10,00 Uzyskany roztwór zawieral: 4,8°/o Au, 0,85% y oraz 2,46°/© Ta. Zostal on nalozony za pomoca malowania pedzlem na ceramike szklana znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to by¬ lo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zo¬ stalo ogrzane do temperatury 1140°C i bylo przetrzymane w tej temperaturze przez dwie godziny. Tego rodzaju obróbka cieplna prze¬ mienila je na nieprzezroczysty bialy material.Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl do¬ brze przylegajaca, bardzo zwierciadlana me¬ taliczna, zlolo-brazowa powloke.Przyklad 20. Zdobniczy zestaw z szla- ' chetnym metalem' zostal przygotowany za po¬ moca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w heptanie (30% Au) Jytanian czteroalkilowy (14,2% Ti) Asfalt rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30°/o asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 3,40 1,70 1,23 1,22 1,63 0,41 0,41 10,00 Uzyskany roztwór zawieral: 10,2% Au oraz 2,41% Ti. Zostal on nalozony za pomoca ma¬ lowania pedzlem na ceramike szklana, znana jako Pyroceram 9608, przy czym podloze to by¬ lo w stanie szklistym. Nastepnie podloze to zo¬ stalo ogrzane do temperatury 1140°C i prze¬ trzymane w tej temperaturze przez dwie go¬ dziny. Tego rodzaju obróbka cieplna przemie¬ nila je na nieprzezroczysty bialy material. Jed¬ noczesnie zdobniczy zestaw zostal wypalony na dobrze przylegajaca, szara metaliczna po¬ wloke. Lagodne szczotkowanie za pomoca szczot¬ ki do szczotkowania szkla dalo przewodzaca elektrycznosc powloke o atrakcyjnej teksturze atlasowej powierzchni.Przyklad 21. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem zostal przygotowany za po¬ moca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: *• Skladnik Trzeciorzedowy dodecylomerkap- tyd zlota, rozpuszczony w hep¬ tanie (30% Au) Tytanian czteroalkilowy (14,2% Ti) Zywiczan platyny, rozpuszczony w mieszaninie olejków eterycznych i weglowodorów (12% Pt) Asfalt rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30% asfaltu) Kalafonia, rozpuszczona w miesza¬ ninie olejków eterycznych i we¬ glowodorów (56% kalafonii) Cykloheksanol * Toluen Octan etylu Czesci wagowe 3,40 3,40 1,75 0,36 0,36 0,49 0,12 0,12 10,00 — 14 —Uzyskany roztwór zawieral: 10°/o Au, 2,l°/o Pt oraz 4,83°/© Ti. Zostal on nalozony za pomoca malowania pedzlem na ceramike szklana, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym. Na¬ stepnie podloze to zostalo ogrzane do tempe¬ ratury 1120°C i przetrzymane w tej tempera¬ turze przez cztery godziny. Tego rodzaju obrób¬ ka cieplna przemienila je na nieprzezroczysty, bialy material. Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca, bardzo zwiercia¬ dlana, metalowa gleboko szara powloke o wy¬ soce estetycznym wygladzie.Przyklad 22. Zdobniczy zestaw z szla¬ chetnym metalem zostal przygotowany za po¬ moca wzajemnego zmieszania nastepujacych skladników: Skladnik Dwuchlorobisdi-n-butylosiarczek palladu (II), rozpuszczony w to¬ luenie (20°/o Pd) Pieciochlorek tantalu, rozpuszczo¬ ny w mieszaninie toluenu r olej¬ ku rozmarynowego (7,79°/o Ta) Zywiczan zelaza, rozpuszczony w mieszaninie weglowodorów (ll,9°/o Fe) Asfalt, rozpuszczony w olejku ter¬ pentynowym (30V« asfaltu) Cykloheksanol Toluen Octan etylu Czesci wagowe 1,35 9,47 5,50 3,42 4,56 1,14 1,14 30,00 Uzyskany roztwór zawieral: 0,9°/o Pd, 2,46Vo Ta oraz 2,18°/o Fe. Zostal on naniesiony za po¬ moca malowania pedzlem na ceramike szklana, przy czym podloze to bylo w stanie szklistym.Nastepnie podloze to zostalo wypalone w tem¬ peraturze 112t)°C i przetrzymane w tej tempe¬ raturze przez cztery godziny. Tego rodzaju obróbka cieplna przemienila je na nieprzezro¬ czysty, bialy material. Jednoczesnie zdobniczy zestaw utworzyl dobrze przylegajaca, gleboko szara powloke o godnym uwagi estetycznym wygladzie.Jest oczywiste dla bieglych w tej sztuce, ze wiele odmian mozna wykonac w ramach niniejszego wynalazku nie wykraczajac poza je-l go istote, a wynalazek niniejszy obejmuje wszystkie te odmiany. PL