PL232781B1 - Sposób częściowej rafinacji oleju roślinnego - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób częściowej rafinacji oleju roślinnego.

Oleje roślinne uzyskuje się z roślin oleistych na skutek ich tłoczenia lub ekstrahowania. Wynikiem tłoczenia lub ekstrahowania są oleje surowe, które na cele spożywcze wymagają dodatkowych procesów rafinacji. Podczas produkcji oleju spożywczego w skali przemysłowej, nieodzownymi elementami technologii są procesy rafinacyjne polegające na dezodoryzacji, odkwaszaniu, bieleniu i odszlamianiu. Dezodoryzacja polega na usunięciu niższych kwasów tłuszczowych, ketonów i aldehydów na skutek destylacji. Proces jest energochłonny i wymagający stosowania precyzyjnej aparatury przemysłowej. Odkwaszanie polega na usunięciu wolnych kwasów tłuszczowych przy pomocy wodorotlenków i następnie odwirowaniu mydeł. Bielenie jest procesem pozwalającym usunąć barwniki z oleju oraz częściowo fosfolipidy. Proces odbywa się za pomocą ziemi bielącej na bazie bentonitów, które po wprowadzeniu do oleju adsorbują fosfolipidy i barwniki, a powstała zawiesina jest odseparowana za pomocą filtrów. Odszlamianie jest procesem umożliwiającym usunięcie zawiesin między innymi w postaci nierozpuszczalnych fosfolipidów. Wykonanie pełnego cyklu rafinacyjnego oleju roślinnego wymaga wykonania wszystkich tych procesów, co wiąże się ze stosowaniem wielu precyzyjnych maszyn, czyli dużymi kosztami inwestycyjnymi. W małych zakładach tłuszczowych rafinacja oleju nie jest możliwa z uwagi na duże koszty inwestycji i małą wydajność produkcji. Małe zakłady tłuszczowe są producentami surowego oleju roślinnego klasyfikowanego jako olej surowy 300 (< 300 ppm fosforu) i olej surowy 30 (< 30 ppm fosforu). Olej surowy - 300 jest produktem mniej pożądanym na rynku ponieważ wymaga stosowania dodatkowych zabiegów rafinacyjnych. Fosfor można zredukować przez obniżenie temperatury tłoczenia oleju, ale kosztem uzysku oleju. Ponadto można zastosować proces bielenia lecz jest to metoda mało efektywna, lub proces odszlamiania. Odszlamianie jest sposobem skutecznym ale wymaga stosowania precyzyjnych urządzeń przemysłowych. Zakup ich nie jest możliwy do realizacji przez małe zakłady tłuszczowe. Z opisu patentowego US2010298587A1 znany jest proces rafinacji oleju rzepakowego, polegający między innymi na zastosowaniu ziemi bielącej oraz kwasu cytrynowego, w różnych proporcjach.

Celem wynalazku jest opracowanie uproszczonego sposobu służącego do częściowej rafinacji oleju surowego i obniżenie zawartości fosforu z każdej ilości fosforu przy zastosowaniu urządzeń wchodzących w skład podstawowej linii do produkcji oleju będących na wyposażeniu małych zakładów tłuszczowych.

Sposób częściowej rafinacji oleju roślinnego według wynalazku polegający na bieleniu i odszlamianiu oleju surowego schłodzonego do temperatury poniżej 50°C, do którego dodaje się bentonit nie-aktywowany lub aktywowany kwasem organicznym oraz roztwór kwasu organicznego, charakteryzuje się tym, że do zanieczyszczonego wytłokami lub wstępnie przefiltrowanego i wy studzonego oleju znajdującego się w zbiorniku buforowym wprowadza się równocześnie bentonit w ilości od 2% do 5% masy oleju dla oleju do 300 ppm fosforu oraz roztwór wodny kwasu cytrynowego o maksymalnie możliwym stężeniu w ilości mniejszej od 1% masy oleju. Natomiast dla oleju powyżej 300 ppm fosforu dodaje się bentonit i roztwór kwasu cytrynowego w ilościach proporcjonalnie zależnych od stopnia redukcji fosfolipidów. Następnie miesza się olej z adsorbentami i filtruje się, separując zanieczyszczenia podczas usuwania wytłoków za pomocą filtra objętościowego.

Sposobem tym procesy odszlamiania i bielenia oleju są wykonywane równocześnie w tym samym czasie i środowisku. Na skutek wprowadzenia do oleju, o temperaturze poniżej 50°C, roztworu kwasu cytrynowego powstaje zawiesina, a separacja zawiesiny następuje za pomocą naniesionego na filtr bentonitu z zaabsorbowanymi barwnikami oraz zanieczyszczeniami stałymi oleju. Dodaje się do oleju roztwór kwasu cytrynowego o maksymalnym stężeniu, ponieważ zwiększona ilość roztworu powoduje wzrost udziału wody w oleju. Uzyskuje się olej zawierający ilość fosforu poniżej 30 ppm bez zmiany innych parametrów oraz filtrat, który dodaje się do wytłoków.

Uproszczony sposób bielenia i odszlamiania według wynalazku wymaga jedynie zbiornika z mieszadłem i filtra objętościowego, które są standardowymi elementami linii do produkcji oleju. Eliminuje się konieczność stosowania urządzeń do odseparowania zanieczyszczeń z oleju. Zaletą tego sposobu są mniejsze nakłady energetyczne do rafinacji oleju i nieduże koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne. Ilość filtratu i skład pozwalają na dodawanie go do wytłoków, bez zmian parametrów żywieniowych. P r z y k ł a d

Surowy olej rzepakowy zawierający 280 ppm fosforu doprowadza się do zbiornika buforowego z mieszadłem, znajdującego się między zespołem tłoczącym olej a filtrem objętościowym, w którym chłodzi się olej do temperatury około 25°C. Do zbiornika doprowadza się ziemię bielącą (bentonit aktywowany lub nieaktywowany kwasem organicznym) w ilości 2,5% masy oleju oraz równocześnie dodaje się roztwór stężonego kwasu cytrynowego w postaci jednorodnej w ilości 0,7% masy oleju. Miesza się olej z adsorbentami do uzyskania jednolitej emulsji jednak nie krócej niż 30 min i filtruje w filtrze objętościowym. Uzyskuje się surowy olej klasy poniżej 30 ppm fosforu oraz filtrat, który dodaje się do wytłoków.

Claims (2)

1. Zastrzeżenie patentowe
2. 1. Sposób częściowej rafinacji oleju roślinnego polegający na bieleniu i odszlamianiu oleju surowego schłodzonego do temperatury poniżej 50°C, do którego dodaje się bentonit nieaktywo-wany lub aktywowany kwasem organicznym oraz roztwór kwasu organicznego znamienny tym, że procesy wykonuje się w jednym czasie tak, że do zanieczyszczonego wytłokami lub wstępnie przefiltrowanego i wystudzonego oleju znajdującego się w zbiorniku buforowym wprowadza się równocześnie bentonit w ilości od 2% do 5% masy oleju dla oleju do 300 ppm fosforu oraz roztwór wodny kwasu cytrynowego o maksymalnie możliwym stężeniu w ilości mniejszej od 1% masy oleju, zaś dla oleju powyżej 300 ppm fosforu dodaje się bentonit i roztwór kwasu cytrynowego w ilościach proporcjonalnie zależnych od stopnia redukcji fosfolipidów, miesza się olej z adsorbentami i następnie filtruje się, separując zanieczyszczenia podczas usuwania wytłoków, za pomocą filtra objętościowego.