PL216407B1 - Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzania - Google Patents
Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzaniaInfo
- Publication number
- PL216407B1 PL216407B1 PL375130A PL37513005A PL216407B1 PL 216407 B1 PL216407 B1 PL 216407B1 PL 375130 A PL375130 A PL 375130A PL 37513005 A PL37513005 A PL 37513005A PL 216407 B1 PL216407 B1 PL 216407B1
- Authority
- PL
- Poland
- Prior art keywords
- bis
- ethyl
- alkoxycarbonyl
- amine
- ammonium salts
- Prior art date
Links
- 238000000034 method Methods 0.000 title claims description 32
- 125000001495 ethyl group Chemical group [H]C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 title claims description 20
- 150000003863 ammonium salts Chemical class 0.000 title claims description 10
- 238000004519 manufacturing process Methods 0.000 title description 2
- 125000002915 carbonyl group Chemical group [*:2]C([*:1])=O 0.000 title 1
- VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N n-Hexane Chemical compound CCCCCC VLKZOEOYAKHREP-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 27
- 125000004453 alkoxycarbonyl group Chemical group 0.000 claims description 15
- 239000000203 mixture Substances 0.000 claims description 14
- 229910052757 nitrogen Inorganic materials 0.000 claims description 14
- 238000002360 preparation method Methods 0.000 claims description 14
- 150000001412 amines Chemical class 0.000 claims description 13
- 239000003795 chemical substances by application Substances 0.000 claims description 13
- 150000003242 quaternary ammonium salts Chemical class 0.000 claims description 13
- 150000003839 salts Chemical group 0.000 claims description 13
- 238000005956 quaternization reaction Methods 0.000 claims description 10
- KFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N Isopropanol Chemical compound CC(C)O KFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 9
- QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-O Ammonium Chemical compound [NH4+] QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-O 0.000 claims description 8
- 125000000118 dimethyl group Chemical group [H]C([H])([H])* 0.000 claims description 8
- 229910052736 halogen Inorganic materials 0.000 claims description 7
- 150000002367 halogens Chemical group 0.000 claims description 7
- HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N Chloroform Chemical compound ClC(Cl)Cl HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 6
- 239000002904 solvent Substances 0.000 claims description 6
- 150000002430 hydrocarbons Chemical group 0.000 claims description 5
- WKBOTKDWSSQWDR-UHFFFAOYSA-N Bromine atom Chemical class [Br] WKBOTKDWSSQWDR-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 2
- 239000004215 Carbon black (E152) Substances 0.000 claims description 2
- 229930195733 hydrocarbon Natural products 0.000 claims description 2
- 125000005843 halogen group Chemical group 0.000 claims 1
- WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N Formaldehyde Chemical compound O=C WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 21
- -1 [bis (2-hydroxyethyl)] - (2-hydroxypropyl) amine Chemical class 0.000 description 19
- 235000019256 formaldehyde Nutrition 0.000 description 19
- GSEJCLTVZPLZKY-UHFFFAOYSA-N Triethanolamine Chemical compound OCCN(CCO)CCO GSEJCLTVZPLZKY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 15
- 238000005886 esterification reaction Methods 0.000 description 14
- NEHMKBQYUWJMIP-UHFFFAOYSA-N chloromethane Chemical compound ClC NEHMKBQYUWJMIP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 13
- 230000032050 esterification Effects 0.000 description 11
- 239000000047 product Substances 0.000 description 11
- 238000006243 chemical reaction Methods 0.000 description 10
- 239000002253 acid Substances 0.000 description 9
- 235000014113 dietary fatty acids Nutrition 0.000 description 9
- 229930195729 fatty acid Natural products 0.000 description 9
- 239000000194 fatty acid Substances 0.000 description 9
- 239000000243 solution Substances 0.000 description 9
- 150000001875 compounds Chemical class 0.000 description 8
- VAYGXNSJCAHWJZ-UHFFFAOYSA-N dimethyl sulfate Chemical compound COS(=O)(=O)OC VAYGXNSJCAHWJZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 8
- 150000004665 fatty acids Chemical class 0.000 description 8
- 239000004753 textile Substances 0.000 description 8
- 125000001424 substituent group Chemical group 0.000 description 7
- HEDRZPFGACZZDS-MICDWDOJSA-N Trichloro(2H)methane Chemical compound [2H]C(Cl)(Cl)Cl HEDRZPFGACZZDS-MICDWDOJSA-N 0.000 description 6
- 150000007513 acids Chemical class 0.000 description 6
- GZUXJHMPEANEGY-UHFFFAOYSA-N bromomethane Chemical compound BrC GZUXJHMPEANEGY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 6
- 239000003760 tallow Substances 0.000 description 6
- 230000015572 biosynthetic process Effects 0.000 description 5
- CRVGTESFCCXCTH-UHFFFAOYSA-N methyl diethanolamine Chemical compound OCCN(C)CCO CRVGTESFCCXCTH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 5
- PEDCQBHIVMGVHV-UHFFFAOYSA-N Glycerine Chemical compound OCC(O)CO PEDCQBHIVMGVHV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 239000004480 active ingredient Substances 0.000 description 4
- WNLRTRBMVRJNCN-UHFFFAOYSA-N adipic acid Chemical compound OC(=O)CCCCC(O)=O WNLRTRBMVRJNCN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 239000012043 crude product Substances 0.000 description 4
- 239000000645 desinfectant Substances 0.000 description 4
- 230000000694 effects Effects 0.000 description 4
- 229910052739 hydrogen Inorganic materials 0.000 description 4
- 238000005259 measurement Methods 0.000 description 4
- 239000004094 surface-active agent Substances 0.000 description 4
- XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N water Substances O XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- XEKOWRVHYACXOJ-UHFFFAOYSA-N Ethyl acetate Chemical compound CCOC(C)=O XEKOWRVHYACXOJ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- LYCAIKOWRPUZTN-UHFFFAOYSA-N Ethylene glycol Chemical compound OCCO LYCAIKOWRPUZTN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- 235000019482 Palm oil Nutrition 0.000 description 3
- 150000001298 alcohols Chemical class 0.000 description 3
- 125000000217 alkyl group Chemical group 0.000 description 3
- 150000001350 alkyl halides Chemical class 0.000 description 3
- 229910052799 carbon Inorganic materials 0.000 description 3
- 239000007795 chemical reaction product Substances 0.000 description 3
- 238000002425 crystallisation Methods 0.000 description 3
- 230000008025 crystallization Effects 0.000 description 3
- 150000002148 esters Chemical class 0.000 description 3
- 230000002209 hydrophobic effect Effects 0.000 description 3
- 229910052500 inorganic mineral Inorganic materials 0.000 description 3
- 239000000543 intermediate Substances 0.000 description 3
- 239000011707 mineral Substances 0.000 description 3
- 239000002540 palm oil Substances 0.000 description 3
- 238000000425 proton nuclear magnetic resonance spectrum Methods 0.000 description 3
- 125000001453 quaternary ammonium group Chemical group 0.000 description 3
- 239000011541 reaction mixture Substances 0.000 description 3
- 239000010865 sewage Substances 0.000 description 3
- 239000000126 substance Substances 0.000 description 3
- CZDYPVPMEAXLPK-UHFFFAOYSA-N tetramethylsilane Chemical compound C[Si](C)(C)C CZDYPVPMEAXLPK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- WBYWAXJHAXSJNI-VOTSOKGWSA-M .beta-Phenylacrylic acid Natural products [O-]C(=O)\C=C\C1=CC=CC=C1 WBYWAXJHAXSJNI-VOTSOKGWSA-M 0.000 description 2
- NGNBDVOYPDDBFK-UHFFFAOYSA-N 2-[2,4-di(pentan-2-yl)phenoxy]acetyl chloride Chemical compound CCCC(C)C1=CC=C(OCC(Cl)=O)C(C(C)CCC)=C1 NGNBDVOYPDDBFK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- WBYWAXJHAXSJNI-SREVYHEPSA-N Cinnamic acid Chemical compound OC(=O)\C=C/C1=CC=CC=C1 WBYWAXJHAXSJNI-SREVYHEPSA-N 0.000 description 2
- FBPFZTCFMRRESA-JGWLITMVSA-N D-glucitol Chemical compound OC[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@H](O)CO FBPFZTCFMRRESA-JGWLITMVSA-N 0.000 description 2
- RGHNJXZEOKUKBD-SQOUGZDYSA-N D-gluconic acid Chemical compound OC[C@@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@@H](O)C(O)=O RGHNJXZEOKUKBD-SQOUGZDYSA-N 0.000 description 2
- ROSDSFDQCJNGOL-UHFFFAOYSA-N Dimethylamine Chemical compound CNC ROSDSFDQCJNGOL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- VGGSQFUCUMXWEO-UHFFFAOYSA-N Ethene Chemical compound C=C VGGSQFUCUMXWEO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000004698 Polyethylene Substances 0.000 description 2
- 239000004743 Polypropylene Substances 0.000 description 2
- GOOHAUXETOMSMM-UHFFFAOYSA-N Propylene oxide Chemical compound CC1CO1 GOOHAUXETOMSMM-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- OKJPEAGHQZHRQV-UHFFFAOYSA-N Triiodomethane Natural products IC(I)I OKJPEAGHQZHRQV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 150000008064 anhydrides Chemical class 0.000 description 2
- 230000000845 anti-microbial effect Effects 0.000 description 2
- HQABUPZFAYXKJW-UHFFFAOYSA-N butan-1-amine Chemical compound CCCCN HQABUPZFAYXKJW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000006227 byproduct Substances 0.000 description 2
- 150000004649 carbonic acid derivatives Chemical class 0.000 description 2
- 150000001732 carboxylic acid derivatives Chemical class 0.000 description 2
- 239000003093 cationic surfactant Substances 0.000 description 2
- 150000001805 chlorine compounds Chemical class 0.000 description 2
- 229940106681 chloroacetic acid Drugs 0.000 description 2
- 229930016911 cinnamic acid Natural products 0.000 description 2
- 235000013985 cinnamic acid Nutrition 0.000 description 2
- 239000002537 cosmetic Substances 0.000 description 2
- 150000005690 diesters Chemical class 0.000 description 2
- PFFIXGHIRWJVRO-UHFFFAOYSA-N ditert-butyl 4-amino-4-[3-[(2-methylpropan-2-yl)oxy]-3-oxopropyl]heptanedioate Chemical compound CC(C)(C)OC(=O)CCC(N)(CCC(=O)OC(C)(C)C)CCC(=O)OC(C)(C)C PFFIXGHIRWJVRO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 125000004185 ester group Chemical group 0.000 description 2
- 238000011156 evaluation Methods 0.000 description 2
- 239000004744 fabric Substances 0.000 description 2
- 235000011187 glycerol Nutrition 0.000 description 2
- 230000007062 hydrolysis Effects 0.000 description 2
- 238000006460 hydrolysis reaction Methods 0.000 description 2
- 125000002887 hydroxy group Chemical group [H]O* 0.000 description 2
- INQOMBQAUSQDDS-UHFFFAOYSA-N iodomethane Chemical compound IC INQOMBQAUSQDDS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229920001684 low density polyethylene Polymers 0.000 description 2
- 239000004702 low-density polyethylene Substances 0.000 description 2
- 239000000463 material Substances 0.000 description 2
- BDAGIHXWWSANSR-UHFFFAOYSA-N methanoic acid Natural products OC=O BDAGIHXWWSANSR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- WBYWAXJHAXSJNI-UHFFFAOYSA-N methyl p-hydroxycinnamate Natural products OC(=O)C=CC1=CC=CC=C1 WBYWAXJHAXSJNI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- QIQXTHQIDYTFRH-UHFFFAOYSA-N octadecanoic acid Chemical class CCCCCCCCCCCCCCCCCC(O)=O QIQXTHQIDYTFRH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- WXZMFSXDPGVJKK-UHFFFAOYSA-N pentaerythritol Chemical compound OCC(CO)(CO)CO WXZMFSXDPGVJKK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000004033 plastic Substances 0.000 description 2
- 229920003023 plastic Polymers 0.000 description 2
- 229920000573 polyethylene Polymers 0.000 description 2
- 229920000098 polyolefin Polymers 0.000 description 2
- 229920001155 polypropylene Polymers 0.000 description 2
- 238000012545 processing Methods 0.000 description 2
- 239000000376 reactant Substances 0.000 description 2
- 230000009257 reactivity Effects 0.000 description 2
- 150000003467 sulfuric acid derivatives Chemical class 0.000 description 2
- 238000005406 washing Methods 0.000 description 2
- HFVMEOPYDLEHBR-UHFFFAOYSA-N (2-fluorophenyl)-phenylmethanol Chemical compound C=1C=CC=C(F)C=1C(O)C1=CC=CC=C1 HFVMEOPYDLEHBR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- IFABLCIRROMTAN-MDZDMXLPSA-N (e)-1-chlorooctadec-9-ene Chemical compound CCCCCCCC\C=C\CCCCCCCCCl IFABLCIRROMTAN-MDZDMXLPSA-N 0.000 description 1
- RBACIKXCRWGCBB-UHFFFAOYSA-N 1,2-Epoxybutane Chemical compound CCC1CO1 RBACIKXCRWGCBB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- BOHGAOWOIJMTPZ-UHFFFAOYSA-N 1,3-dioxolan-4-ylmethanol Chemical class OCC1COCO1 BOHGAOWOIJMTPZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- WNXJIVFYUVYPPR-UHFFFAOYSA-N 1,3-dioxolane Chemical class C1COCO1 WNXJIVFYUVYPPR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- MPPPKRYCTPRNTB-UHFFFAOYSA-N 1-bromobutane Chemical compound CCCCBr MPPPKRYCTPRNTB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- RTBFRGCFXZNCOE-UHFFFAOYSA-N 1-methylsulfonylpiperidin-4-one Chemical compound CS(=O)(=O)N1CCC(=O)CC1 RTBFRGCFXZNCOE-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- WUXYGKZSOBYDPP-UHFFFAOYSA-N 2-[bis(2-aminoethyl)amino]ethanol Chemical class NCCN(CCN)CCO WUXYGKZSOBYDPP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 125000000022 2-aminoethyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])N([H])[H] 0.000 description 1
- 125000000143 2-carboxyethyl group Chemical group [H]OC(=O)C([H])([H])C([H])([H])* 0.000 description 1
- WTKWFNIIIXNTDO-UHFFFAOYSA-N 3-isocyanato-5-methyl-2-(trifluoromethyl)furan Chemical compound CC1=CC(N=C=O)=C(C(F)(F)F)O1 WTKWFNIIIXNTDO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OSWFIVFLDKOXQC-UHFFFAOYSA-N 4-(3-methoxyphenyl)aniline Chemical compound COC1=CC=CC(C=2C=CC(N)=CC=2)=C1 OSWFIVFLDKOXQC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- NLHHRLWOUZZQLW-UHFFFAOYSA-N Acrylonitrile Chemical compound C=CC#N NLHHRLWOUZZQLW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 241000700198 Cavia Species 0.000 description 1
- VEXZGXHMUGYJMC-UHFFFAOYSA-M Chloride anion Chemical compound [Cl-] VEXZGXHMUGYJMC-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 1
- 244000060011 Cocos nucifera Species 0.000 description 1
- FBPFZTCFMRRESA-FSIIMWSLSA-N D-Glucitol Natural products OC[C@H](O)[C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)CO FBPFZTCFMRRESA-FSIIMWSLSA-N 0.000 description 1
- RGHNJXZEOKUKBD-UHFFFAOYSA-N D-gluconic acid Natural products OCC(O)C(O)C(O)C(O)C(O)=O RGHNJXZEOKUKBD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OIFBSDVPJOWBCH-UHFFFAOYSA-N Diethyl carbonate Chemical compound CCOC(=O)OCC OIFBSDVPJOWBCH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- IAYPIBMASNFSPL-UHFFFAOYSA-N Ethylene oxide Chemical compound C1CO1 IAYPIBMASNFSPL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- UFHFLCQGNIYNRP-UHFFFAOYSA-N Hydrogen Chemical compound [H][H] UFHFLCQGNIYNRP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 241000699670 Mus sp. Species 0.000 description 1
- AKNUHUCEWALCOI-UHFFFAOYSA-N N-ethyldiethanolamine Chemical group OCCN(CC)CCO AKNUHUCEWALCOI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 241000283973 Oryctolagus cuniculus Species 0.000 description 1
- 229910019142 PO4 Inorganic materials 0.000 description 1
- OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N Propanedioic acid Natural products OC(=O)CC(O)=O OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 235000019484 Rapeseed oil Nutrition 0.000 description 1
- 239000004902 Softening Agent Substances 0.000 description 1
- KDYFGRWQOYBRFD-UHFFFAOYSA-N Succinic acid Natural products OC(=O)CCC(O)=O KDYFGRWQOYBRFD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000013543 active substance Substances 0.000 description 1
- 239000000654 additive Substances 0.000 description 1
- 235000011037 adipic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000001361 adipic acid Substances 0.000 description 1
- 235000019270 ammonium chloride Nutrition 0.000 description 1
- JFCQEDHGNNZCLN-UHFFFAOYSA-N anhydrous glutaric acid Natural products OC(=O)CCCC(O)=O JFCQEDHGNNZCLN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000003945 anionic surfactant Substances 0.000 description 1
- 230000000844 anti-bacterial effect Effects 0.000 description 1
- 239000002216 antistatic agent Substances 0.000 description 1
- 239000007864 aqueous solution Substances 0.000 description 1
- 239000003899 bactericide agent Substances 0.000 description 1
- KCXMKQUNVWSEMD-UHFFFAOYSA-N benzyl chloride Chemical compound ClCC1=CC=CC=C1 KCXMKQUNVWSEMD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229940073608 benzyl chloride Drugs 0.000 description 1
- 231100000693 bioaccumulation Toxicity 0.000 description 1
- 238000006065 biodegradation reaction Methods 0.000 description 1
- GDTBXPJZTBHREO-UHFFFAOYSA-N bromine Substances BrBr GDTBXPJZTBHREO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052794 bromium Inorganic materials 0.000 description 1
- 125000000484 butyl group Chemical group [H]C([*])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- 230000000711 cancerogenic effect Effects 0.000 description 1
- 150000001735 carboxylic acids Chemical class 0.000 description 1
- 231100000315 carcinogenic Toxicity 0.000 description 1
- FOCAUTSVDIKZOP-UHFFFAOYSA-N chloroacetic acid Chemical compound OC(=O)CCl FOCAUTSVDIKZOP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 238000004140 cleaning Methods 0.000 description 1
- 239000003240 coconut oil Substances 0.000 description 1
- 235000019864 coconut oil Nutrition 0.000 description 1
- 238000010924 continuous production Methods 0.000 description 1
- 230000007423 decrease Effects 0.000 description 1
- 239000002781 deodorant agent Substances 0.000 description 1
- ZBCBWPMODOFKDW-UHFFFAOYSA-N diethanolamine Chemical compound OCCNCCO ZBCBWPMODOFKDW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- DENRZWYUOJLTMF-UHFFFAOYSA-N diethyl sulfate Chemical class CCOS(=O)(=O)OCC DENRZWYUOJLTMF-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000003974 emollient agent Substances 0.000 description 1
- 230000001804 emulsifying effect Effects 0.000 description 1
- 230000007613 environmental effect Effects 0.000 description 1
- 238000006266 etherification reaction Methods 0.000 description 1
- 238000001704 evaporation Methods 0.000 description 1
- 238000000605 extraction Methods 0.000 description 1
- 239000002979 fabric softener Substances 0.000 description 1
- 238000005188 flotation Methods 0.000 description 1
- 238000005187 foaming Methods 0.000 description 1
- 235000019253 formic acid Nutrition 0.000 description 1
- 125000000524 functional group Chemical group 0.000 description 1
- 239000000417 fungicide Substances 0.000 description 1
- 239000000174 gluconic acid Substances 0.000 description 1
- 235000012208 gluconic acid Nutrition 0.000 description 1
- 125000005842 heteroatom Chemical group 0.000 description 1
- 239000003845 household chemical Substances 0.000 description 1
- 239000001257 hydrogen Substances 0.000 description 1
- 238000005907 ketalization reaction Methods 0.000 description 1
- 150000002576 ketones Chemical class 0.000 description 1
- 150000004668 long chain fatty acids Chemical class 0.000 description 1
- 239000011976 maleic acid Substances 0.000 description 1
- 125000001419 myristoyl group Chemical group O=C([*])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])C([H])([H])[H] 0.000 description 1
- TVIDDXQYHWJXFK-UHFFFAOYSA-N n-Dodecanedioic acid Natural products OC(=O)CCCCCCCCCCC(O)=O TVIDDXQYHWJXFK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 230000007935 neutral effect Effects 0.000 description 1
- 125000004433 nitrogen atom Chemical group N* 0.000 description 1
- 235000021317 phosphate Nutrition 0.000 description 1
- 150000003013 phosphoric acid derivatives Chemical class 0.000 description 1
- 229920000642 polymer Polymers 0.000 description 1
- 150000003141 primary amines Chemical class 0.000 description 1
- 125000002924 primary amino group Chemical group [H]N([H])* 0.000 description 1
- 239000002994 raw material Substances 0.000 description 1
- 230000001105 regulatory effect Effects 0.000 description 1
- 239000000344 soap Substances 0.000 description 1
- 239000007787 solid Substances 0.000 description 1
- 230000003381 solubilizing effect Effects 0.000 description 1
- 239000011877 solvent mixture Substances 0.000 description 1
- 239000000600 sorbitol Substances 0.000 description 1
- 238000010561 standard procedure Methods 0.000 description 1
- 150000005846 sugar alcohols Polymers 0.000 description 1
- 230000002194 synthesizing effect Effects 0.000 description 1
- 150000003512 tertiary amines Chemical class 0.000 description 1
- HQHCYKULIHKCEB-UHFFFAOYSA-N tetradecanedioic acid Natural products OC(=O)CCCCCCCCCCCCC(O)=O HQHCYKULIHKCEB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- VZCYOOQTPOCHFL-UHFFFAOYSA-N trans-butenedioic acid Natural products OC(=O)C=CC(O)=O VZCYOOQTPOCHFL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 150000003626 triacylglycerols Chemical class 0.000 description 1
- 150000005691 triesters Chemical class 0.000 description 1
- PUVAFTRIIUSGLK-UHFFFAOYSA-M trimethyl(oxiran-2-ylmethyl)azanium;chloride Chemical compound [Cl-].C[N+](C)(C)CC1CO1 PUVAFTRIIUSGLK-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 1
- 238000009736 wetting Methods 0.000 description 1
Landscapes
- Treatments For Attaching Organic Compounds To Fibrous Goods (AREA)
Description
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku są nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe, które wykazują wysoką aktywność na granicach międzyfazowych i mogą być wykorzystane jako aktywne składniki przy wytwarzaniu wyrobów chemii gospodarczej, wyrobów kosmetycznych, środków pomocniczych do tworzyw sztucznych, przemysłu włókienniczego, przemysłu przerobu kopalin użytecznych i innych.
Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania nowych czwartorzędowych soli dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowych.
Czwartorzędowe sole amoniowe o ogólnej strukturze chemicznej R1R2R3R4N+X- znajdują zastosowanie jako środki dezynfekcyjne, bakteriobójcze, grzybobójcze, odkażające, antystatyczne, zmiękczające, pomocnicze w procesach flotacji rud minerałów użytecznych oraz są składnikami środków dezodoryzujących i środków do pielęgnacji włosów. Sole zawierające zwykle jeden lub dwa podstaw14 niki spośród podstawników R1 - R4 o długości łańcucha alkilowego C8 - C16 znajdują zastosowanie w środkach dezynfekcyjnych, wykazując wysoką aktywność przeciwbakteryjną. Środki zmiękczające i do pielęgnacji włosów wymagają pochodnych o długościach łańcuchów alkilowych C16 - C18. Sole amoniowe wykazują najwyższą aktywność przeciwdrobnoustrojową w środowisku o obojętnym lub lekko zasadowym pH, natomiast stają się praktycznie nieaktywne przy pH niższym niż 3,5. Większość typowych czwartorzędowych soli amoniowych jest niekompatybilna z anionowymi surfaktantami w rodzaju np. mydeł. Sole amoniowe są substancjami syntetycznymi i nie występują w naturze. Główna część soli amoniowych po procesach z ich użyciem jest odprowadzana do ścieków i jest usuwana w biologicznych częściach oczyszczalni ścieków. Wykazywana jest zdolność do usuwania w oczyszczalniach około 90% soli amoniowych. Generalnie wykazano, że zdolność do biodegradacji maleje ze wzrostem liczby długołańcuchowych podstawników alkilowych w cząsteczkach czwartorzędowych soli amoniowych, tzn., RN+(CH3)3 X- > R2N+(CH3)2 X- > R3N+(CH3) X-. Nie wykazano znaczącego stopnia biokumulacji czwartorzędowych soli amoniowych. Doustne wartości LD50 standardowych soli amoniowych wynoszą 250 - 1000 mg/kg dla królików, 150 - 1000 mg/kg dla myszy oraz 150 - 300 mg/kg dla świnek morskich. Maksymalne stężenie, które nie powoduje podrażnienia skóry wynosi ok. 0,1%. Badania wykazały, że czwartorzędowe sole amoniowe nie wykazują działania rakotwórczego.
Specjalna uwaga została skierowana na pochodne zawierające dwa długołańcuchowe pod12 stawniki hydrofobowe, np., R1 i R2 z uwagi na ich powszechne zastosowanie głównie jako środków do zmiękczania wyrobów włókienniczych w procesach prania, co przedstawiono obszernie w opracowaniach J.M. Richmond, Cationic Surfactants: Organic Chemistry, Surfactant science series, tom 34. Marcel Dekker, New York, 1989 oraz w R.G. Laughlin. Fabric Softening, w Cationic Surfactants: Physical Chemistry (D.N. Rubingh, P.M. Holland, Ed.), Surfactant science series, tom 37, Marcel Dekker,
New York, 1991, str. 449 - 467. W przejętej z literatury anglosaskiej nomenklaturze czwartorzędowe 12 sole amoniowe określa się nazwą quaty (ang. quats). Ponadto, pochodne o podstawnikach R1 i R2 nie zawierających pośrednich grup funkcyjnych lecz co najwyżej heteroatomy, określa się mianem standardowych lub dialkiloquatów (ang. dialkylquats). Związki te stanowiły pierwszy typ tej klasy związków wprowadzonych do praktyki przemysłowej w celu ich stosowania, jak wspomniano powyżej, jako środków zmiękczających. Związki te są zwykle wytwarzane w sekwencji przemian chemicznych poczynając od długołańcuchowych kwasów zwykle pochodzenia naturalnego: RCOOH > RC(=O)NH2 > RCN > R2NH (+ RNH2 + R3N jako produkty uboczne) > R2NCH3 > R2N+(CH3)2 X-. Przykładem produktu technicznego jest chlorek dialkilodimetyloamoniowy, w którym podstawniki alkilowe pochodzą z uwodornianych kwasów łojowych i zawiera około 85% pochodnej dialkilowej i po około 12 i 3% pochodnych, odpowiednio, monoalkilowej i trialkilowej. Z uwagi na wymogi ochrony środowiska naturalnego, na początku lat 90 ubiegłego stulecia do praktyki przemysłowej wprowadzono pochodne, które w hy12 drofobowych podstawnikach R1 i R2 zawierały labilne chemicznie ugrupowanie pośrednie, głównie estrowe, nazywając je diesterquatami (ang. diesterquats lub w skrócie esterquats), znane z opracowania: G. Krijger. D. Botlersdorf, K. Overkempe. Esterquats. w Novel Surfactants: Preparation, Applications, and Biodegradability (K. Holmber, Ed.), Surfactant science series, tom 74, Marcel Dekker, New York, 1998, str. 115 - 138. W publikacji M.T. Garcia, E. Campos, J. Sanchez-Leal, I. Ribosa, Chemosphere, 41, 705-710 (2000) wykazano, że przemysłowo uzyskane diesterquaty, np. czwartorzędowane siarczanem dimetylu produkty estryfikacji trietanoloaminy uwodornionymi lub nieuwodornionymi kwasami łojowymi, w przeciwieństwie do ich analogu dialkilowego ulegają w wysokim stopniu
PL 216 407 B1 biodegradacji w warunkach beztlenowych, ulegając również łatwo wstępnej biodegradacji polegającej na hydrolizie wiązań estrowych, co znakomicie ułatwia proces ich biodegradacji całkowitej.
Diesterquaty są zwykle otrzymywane w reakcji estryfikacji odpowiednich alkanoloamin, zawierających co najmniej dwie grupy hydroksylowe, długołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi lub ich pochodnymi takimi jak estry małocząsteczkowych alkoholi, bezwodniki lub chlorki kwasowe, a tak uzyskane głównie aminodiestry są czwartorzędowane typowymi czynnikami czwartorzędującymi. Wśród typowych alkanoloamin wymieniane są: tris(2-hydroksyetylo)amina (trietanoloamina), N-metylo-bis(2-hydroksyetylo)amina, 3-(dimetyloamino)propanodiol-1,2; wśród kwasów tłuszczowych: uwodorniane lub nie kwasy pochodzące z łoju lub ich analogi; a wśród czynników czwartorzędujących: małocząsteczkowe chlorowcoalkany C1 - C6, zwłaszcza chloro- lub bromometan, chlorek benzylu oraz siarczany, fosforany lub węglany dialkilowe C1 - C2, a zwłaszcza siarczan dimetylu. W opisie patentowym DE Nr 195 39 845 C1 opisano między innymi produkty estryfikacji trietanoloaminy kwasem glukonowym a następnie kwasami oleju kokosowego lub palmowego i czwartorzędowanych chlorowcoalkanami oraz siarczanami lub węglanami dialkilowymi. W opisie EP Nr 0 902 009 A1 przedstawiono sposób otrzymywania diesterquatów w reakcji estryfikacji trietanoloaminy kwasem cynamonowym lub jego mieszaninami z kwasem tłuszczowym pochodzącym z oleju palmowego lub łoju, przy różnych stosunkach molowych kwasu cynamonowego do kwasu tłuszczowego i przy zmiennych stosunkach molowych trietanoloamina/kwas i czwartorzędowania otrzymanych mieszanin mono-, di- i triestrów typowym czynnikiem czwartorzędującym, siarczanem dimetylu. W opisach patentowych EP Nr 0 750 606 B1 i DE Nr 100 22 966, opisano sposoby wykorzystania bezpośrednio triglicerydów, w reakcji estryfikacji trietanoloaminy lub metylodietanoloaminy lub ich mieszanin, dla uzyskania aminoestrów o średnim stopniu estryfikacji alkanoloaminy wynoszącym od 1,5 do 1,9, jako półproduktów do reakcji czwartorzędowania. W opisie zgłoszenia patentowego US Nr 2004/0097395 A1 wykazano, że czwartorzędowa sól amoniowa otrzymana w oparciu o produkt reakcji estryfikacji trietanoloaminy zawierający od 28 do 39% aminomonoestru, od 52 do 62% aminodiestru i od 7 do 14% aminotriestru, jest szczególnie przydatna jako czynnik zmiękczający w płynach do płukania tkanin. Według opisu zgłoszenia patentowego US Nr 2005/0022312 A1, przy otrzymywaniu aminoestrów do wytwarzania diesterquatów, optymalny stosunek molowy alifatycznych kwasów karboksylowych C12 - C22 do trietanoloaminy wynosi od 1:1,32 do 1:1,38. Również w opisie patentowym US Nr 5523433, przedstawiono sposób wytwarzania czwartorzędowych soli amoniowych, pochodnych aminodiestrów lub aminotriestrów, otrzymywanych w reakcji alkilo- lub aryloalkanoloamin zawierających dwa lub trzy podstawniki -(CH2CH2O)nH (n = 1 - 4) z kwasami łojowymi i czwartorzędowania chlorometanem. W reakcji estryfikacji trietanoloaminy kwasami tłuszczowymi lub ich pochodnymi, w postaci estrów małocząsteczkowych alkoholi, bezwodników lub chlorków kwasowych, trudnym jest wyeliminowanie powstawania aminotriestrów, np. poprzez zmianę stosunku molowego reagentów. Jest to spowodowane porównywalną reaktywnością wszystkich trzech pierwszorzędowych grup hydroksylowych trietanoloaminy. Powstawanie aminotriestrów jako produktów ubocznych obniża jakość uzyskiwanych diesterquatów. Zgodnie z opisem patentowym WO Nr 00 06678 tworzenie się aminotriestrów można ograniczyć stosując w reakcji estryfikacji, w miejsce standardowej tri etanoloaminy, produkt reakcji oksyalkilenowania dietanoloaminy metylooksiranem lub etylooksiranem. Sposób ten prowadzi do utworzenia odpowiedniej trialkanoloaminy zawierającej dwie reaktywne pierwszorzędowe grupy hydroksylowe i jedną drugorzędową o wyraźnie niższej reaktywności w reakcji estryfikacji. tj. [bis(2-hydroksyetylo)]-(2-hydroksypropylo)aminę lub [bis(2-hydroksyetylo)]-(2-hydroksybutylo)aminę. Zgodnie z opisem, produkty estryfikacji tych ostatnich zawierają wyraźnie niższe zawartości aminotriestrów, w porównaniu z produktami estryfikacji trietanoloaminy, przy tym samym stosunku molowym reagentów alkanoloamina/kwas karboksylowy. W opisach patentowych US Nr 4767547 i US Nr 4789491, przedstawiono sposoby otrzymywania czwartorzędowych soli amoniowych z aminodiestrów pochodnych alkilo-bis(2-hydroksyetylo)aminy, alkilobis(2-hydroksypropylo)aminy lub dimetyloaminopropanodiolu-1,2, jako stabilnych w roztworach lub dyspersjach wodnych efektywnych środków zmiękczających, ulegających łatwo biodegradacji, znacznie łatwiej niż standardowe sole dialkilodimetyloamoniowe. W opisie patentowym DE Nr 195 39 876 C1 opisano sposób otrzymywania złożonych aminoestrów w reakcji mieszaniny trietanoloaminy, kwasów oleju palmowego, kwasu adypinowego i sorbitolu, czwartorzędowanych następnie chlorometanem, siarczanem dimetylu lub węglanem dietylu.
Sposób otrzymywania niesymetrycznych diesterquatów ROCOCH2N+(CH3)2CH2CH2OCOR X przedstawiono w opisie WO Nr 93/17085. Związki te otrzymano w reakcji długołańcuchowych estrów alkilowych kwasu chlorooctowego ROCOCH2Cl z aminoestrami (CH3)2NCH2CH2OCOR. W opisie pa4
PL 216 407 B1 tentowym DE Nr 197 15 835 C1 przedstawiono sposób otrzymywania diesterquatów w reakcji estryfikacji metylo-bis(2-hydroksyetylo)aminy mieszaniną monofunkcyjnego kwasu tłuszczowego - palmitynowego - oraz dikwasu: adypinowego, bursztynowego, glutarowego lub 1,12-dodekanodiowego, a następnie czwartorzędowania siarczanem dimetylu. W opisie EP Nr 0 971 025 A1 przedstawiono diesterquaty uzyskane w reakcji estryfikacji metylo-bis(2-hydroksyetylo)aminy, metylo-bis(2-hydroksypropylo)aminy, metylo-(3-aminopropylo)(2-hydroksyetylo)aminy, metylo-bis(2-aminoetylo)aminy, trietanoloaminy i bis(2-aminoetylo)etanoloaminy kwasami łojowymi i czwartorzędowania chlorometanem lub siarczanem dimetylu, jako składniki aktywne środków zmiękczających wyroby włókiennicze. W opisie EP Nr 1 160 238 A1 przedstawiono czwartorzędowe sole amoniowe typu diesterquatów otrzymane w reakcji alkilodialkanoloamin z mieszaninami kwasu tłuszczowego oraz dikwasu a następnie czwartorzędowania, jako składniki aktywne środków do płukania tkanin, czyszczenia dywanów, pielęgnacji włosów lub szamponów. W opisie patentowym US Nr 6379294 B1 przedstawiono sposób otrzymywania diesterquatów pochodnych butylo-bis(alkanolo)amin: butylo-bis(2-hydroksetylo)aminy i butylo-bis(2-hydroksypropylo)aminy, w odmienny od standardowego sposób. Butyloaminę oksyalkilenowano oksiranem lub metylooksiranem do odpowiednich butylo-bis(alkanolo)amin, które czwartorzędowano 1-bromobutanem. Tak otrzymane sole amoniowe estryfikowano następnie dwiema cząsteczkami długołańcuchowego chlorku kwasowego C8 - C30. W opisie patentowym DE Nr 102 17 705 A1 przedstawiono właściwości użytkowe czwartorzędowanych estrów metylo-bis(2-hydroksyetylo)aminy, etylo-bis(2-hydroksyetylo)aminy oraz trietanoloaminy i kwasów karboksylowych C1 - C30 siarczanami: dimetylu lub dietylu, lub chlorowcoalkanami. W zgłoszeniu patentowym US Nr 2005/0020474 A1 opisano ciągły proces czwartorzędowania diestrów kwasów tłuszczowych i metylobis(2-hydroksyetylo)aminy chlorometanem, z wydajnością czwartorzędowej soli amoniowej do 97%, w temperaturze od 50 do 140°C, przy stosunku molowym aminodiester/chlorometan od 1:1,3 do 1:2,9. W opisie patentowym US Nr 4137180 przedstawiono sposób otrzymywania aminodiestrów w reakcji estryfikacji 3-(N,N-dimetyloamino)propanodiolu-1,2 kwasami tłuszczowymi z oleju rzepakowego i łoju, które następnie czwartorzędowano chlorometanem. Alternatywną drogą syntezy tych związków była reakcja bezwodników w/w kwasów tłuszczowych z chlorkiem glicydylotrimetyloamoniowym. Związki te wykazywały znacznie wyższy efekt zmiękczający niż standardowe czwartorzędowe sole dialkilodimetyloamoniowe o porównywalnych długościach łańcuchów alkilowych. Sposób selektywnego otrzymywania diesterquatów o budowie RCOOCH2CH(OCOR)CH2O(CH2)3N+(CH3)2R' X- przedstawiono w opisie patentowym WO Nr 01/14313 A1. Procedura syntetyczna polegała na: ketalizacji gliceryny małocząsteczkowym ketonem do pochodnej 4-hydroksymetylo-1,3-dioksolanu a następnie jej eteryfikacji akrylonitrylem. Tak otrzymaną pochodną redukowano do aminy pierwszorzędowej i przekształcano w aminę trzeciorzędową w reakcji z formaldehydem w obecności wodoru. Hydroliza pochodnej 1,3-dioksolanu wodnym roztworem kwasu mrówkowego prowadziła do aminodiolu HOCH2CH(OH)CH2O(CH2)3N(CH3)2, który następnie estryfikowano dwiema cząsteczkami kwasu karboksylowego RCOOH lub jego pochodną, a uzyskany aminodiester RCOOCH2CH(OCOR)CH2O(CH2)3N(CH3)2 czwartorzędowano czynnikiem R'X. Wykorzystanie alkoholi wielowodorotlenowych do wytwarzania wielofunkcyjnych esterquatów przedstawiono w opisie EP Nr 0 638 639 A1. Glikol etylenowy, glicerynę, pentaerytryt lub glucitol, estryfikowano dwoma molami kwasu chlorooctowego. Uzyskane mieszaniny mono-, di- i wyżej funkcyjnych estrów poddawano reakcji z długołańcuchową alkilodimetyloaminą do mieszaniny czwartorzędowych chlorków amoniowych o różnej liczbie hydrofobowych podstawników. W opisie patentowym US Nr 6043390 przedstawiono sposób otrzymywania dwufunkcyjnych diesterquatow w sekwencji reakcji estryfikacji pentaerytrytu dwiema cząsteczkami chlorku kwasowego
C8 - C24 a zwłaszcza chlorkiem tetradekanoilu lub oleilu a uzyskany diester reagowano z dwiema cząsteczkami Ν,Ν-dimetyloglicyny, by ostatecznie uzyskany tetraester zawierający dwa trzeciorzędowe atomy azotu, poddać reakcji czwartorzędowania jodometanem. Inny przykład czwartorzędowych soli z dwoma ugrupowaniami estrowymi przedstawiono w opisie EP Nr 0 486 113 A2. W reakcji diestrów kwasu maleinowego i alkoholi łojowych z dimetyloaminą uzyskano aminodiester, który poddawano następnie czwartorzędowaniu jodometanem. Produkt charakteryzował się wysoką zdolnością do biodegradacji.
Nie są znane czwartorzędowe sole amoniowe o nazwie czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe.
Wynalazek dotyczy nowych czwartorzędowych soli amoniowych o nazwie czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza prosty lub
PL 216 407 B1 rozgałęziony łańcuch węglowodorowy CnH2n+1, n zawiera się w granicach od 1 do 18, a X stanowi atom chlorowca lub CH3OSO3.
Wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania nowych czwartorzędowych soli dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowych o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza prosty lub rozgałęziony łańcuch węglowodorowy CnH2n+1, n zawiera się w granicach od 1 do 18, natomiast X stanowi atom chlorowca, korzystnie w postaci atomu bromu lub CH3OSO3.
Sposób według wynalazku polega na tym, że N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]aminy o wzorze ogólnym 2, w którym R i n mają podane wyżej znaczenia, w roztworze rozpuszczalnika, korzystnie w postaci heksanu, chloroformu lub ich mieszaniny albo propanolu-2, w temperaturze w zakresie od 0°C do 60°C, poddaje się reakcji z czynnikiem czwartorzędującym CH3X a po zakończonej reakcji usuwa się rozpuszczalnik i pozostałość oczyszcza znanymi sposobami. Korzystne jest gdy stosunek molowy N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]aminy do czynnika czwartorzędującego, w którym X stanowi atom chlorowca, zawiera się w granicach od 1:1 do 1:10 lub zawiera się w granicach od 1:0,90 do 1:0.95, gdy X stanowi CH3OSO3.
Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe nadają się do zastosowania jako czynne składniki w wyrobach chemii gospodarczej i przemysłu kosmetycznego, środków pomocniczych do tworzyw sztucznych, przemysłu włókienniczego, przemysłu przerobu kopalin użytecznych i innych. Nowe związki nadają się jako składniki środków myjących, zwilżających, spieniających, emulgujących, dyspergujących, solubilizujących, antystatyzujących wyroby włókiennicze i stałe materiały polimerowe, zmiękczających wyroby włókiennicze, dezynfekcyjnych, indywidualnie lub w mieszaninach homologów lub w mieszaninach z innymi substancjami powierzchniowo aktywnymi.
Zasadnicze korzyści wynikające z wynalazku polegają na wytwarzaniu związków o wysokiej aktywności powierzchniowej i rozpuszczalności w wodzie regulowanej w szerokich granicach długością podstawników R z dostępnych surowców oraz prostota realizacji wytwarzania i wysoka wydajność procesu. Z uwagi na obecność w cząsteczkach nowych czwartorzędowych soli amoniowych ugrupowań estrowych stanowić mogą one substancje mało uciążliwe dla środowiska naturalnego z uwagi na zdolność do hydrolizy z utworzeniem dobrze rozpuszczanych w wodzie i nie wykazujących aktywności powierzchniowej czwartorzędowych soli dimetylo-bis(2-karboksy-etylo)amoniowych i trudno rozpuszczalnych w wodzie długołańcuchowych alkoholi alifatycznych.
Sposób według wynalazku jest objaśniony w przykładach wykonania nowych czwartorzędowych soli dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowych oraz na schemacie przedstawiającym reakcję czwartorzędowania N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amin czynnikiem czwartorzędującym.
P r z y k ł a d I 3
Do roztworu 15,05 g (0,0377 mola) N-metylo-N,N-bis[2-(oktyloksykarbonylo)etylo]aminy w 0,05 dm3 heksanu wprowadza się 7,5 g (0,079 mola) bromometanu i mieszaninę reakcyjną pozostawia się w temperaturze pokojowej na okres 48 godzin. Po zakończonej reakcji usuwa się nadmiar nieprzereagowanego bromometanu oraz rozpuszczalnik i uzyskuje 18,3 g (98%-molowych) surowego produktu reakcji. Surowy produkt oczyszcza się przez krystalizację z mieszaniny rozpuszczalników heksan/octan etylu, uzyskując 11,6 g (62%-molowych) czystego, bardzo dobrze rozpuszczalnego w wodzie bromku dimetylo-bis[2-(oktyloksykarbonylo)etylo]amoniowego o temperaturze topnienia 78°C.
Wzór sumaryczny C25H52N4O4Br. Zawartość C, H, N obliczona, odpowiednio, 58,29, 9,78, 2,83%1 wagowych; wyznaczona, odpowiednio, 58,36, 9,89, 2,89%-wagowych. Widmo 1H NMR (roztwór w CDCl3), δ [ppm] (wartości przesunięcia względem standardu tetrametylosilanu): 0,89 (tryplet, 6H, J = 6,5 [Hz], -OCH2CH2(CH2)5CH3), 1,26-1,38 (multiplet, 20H, -OCH2CH2(CH2)5CH3), 1,60-1,70 (multiplet. 4H, -OCH2CH2(CH2)5CH3), 4,11 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -COOCH2CH2(CH2)5CH3),), 3,50 (singlet, 6H, -NCH3), 3,00 (tryplet, 4H, J = 7,0 [Hz], -NCH2CH2COO-), 3,98 (tryplet, 4H, J = 7,0 [Hz], -NCH2CH2COO-). Napięcie powierzchniowe 0,1 i 0,01%-wagowo wodnych roztworów w temperaturze 25°C wynosi, odpowiednio, 25,9 i 37,8 mN/m. Pomiary: rezystancji powierzchniowej, Rs, potencjału indukowanego, Uind, oraz czasu półzaniku ładunku, τ1/2, określone dla folii polietylenowej LDPE o nazwie handlowej MALEN-E FGNX (grubość folii 0,18 [mm], producent: Basel Orlen Polyolefins, Polska) antystatyzowanej powierzchniowo uzyskaną czwartorzędową solą amoniową zgodnie z procedurą opisaną w publikacji J. Pernak, A. Czepukowicz, R. Poźniak, Ind. Eng. Chem. Res., 40, 2379-2383 (2001), wykazały wartości, odpowiednio, 3,0*109 [Ω], 360 [V] i 0,20 [s]. Analogiczne pomiary wykonane dla antystatyzowanej powierzchniowo włókniny polipropylenowej o nazwie handlowej WIGOFIL o gramaturze 150 g/m2 (produkcji Wigolen, Polska) wykazały wartości, odpowiednio, 2,2*109 [Ω], 7,0 [V]
[V] oraz ok. 0 [s]. Uzyskane wyniki świadczą o bardzo dobrych właściwościach antyelektrostatycznych
PL 216 407 B1 soli, według kryteriów oceny właściwości antystatycznych przedstawionych w publikacji R. Poźniak, A. Pasternak, Materiały III Sympozjum EL-TEX'98, Wyd. Inst. Włókiennictwa w Łodzi, Łódź, 1998.
P r z y k ł a d II
Do roztworu 15,8 g (0,0308 mola) N-metylo-N,N-bis[2-(dodecyloksykarbonylo)etylo]aminy 3 w 0,05 dm3 heksanu wprowadza się 7,0 g (0,074 mola) bromometanu i mieszaninę reakcyjną pozostawia się w temperaturze pokojowej na okres 48 godzin. Postępując dalej jak w przykładzie I, uzyskuje się 18,3 g (98% molowych) surowego produktu reakcji. Surowy produkt oczyszcza się przez krystalizację heksanu, uzyskując 12,9 g (69%-molowych) czystego, umiarkowanie rozpuszczalnego w wodzie bromku dimetylo-bis[2-(dodecyloksykarbonylo)etylo]amoniowego o temperaturze topnienia 95°C.
Wzór sumaryczny C32H64N4O4Br. Zawartość C, H, N obliczona, odpowiednio, 63,34, 10,63, 2,31%1 wagowych; wyznaczona, odpowiednio, 63,24, 10,81, 2,38%-wagowych. Widmo 1H NMR (roztwór w CDCl3), δ [ppm] (wartości przesunięcia względem standardu tetrametylosilanu): 0,90 (tryplet, 6H, J =
6,5 [Hz], -OCH2CH2-(CH2)9CH3), 1,26-1,40 (multiplet, 36H, -OCH2CH2(CH2)9CH3), 1,62-1,75 (multiplet, 4H, -OCH2CH2(CH2)9CH3), 4,13 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -COOCH2CH2(CH2)9CH3),), 3,49 (singlet, 6H, -NCH3), 3,00 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -NCH2CH2COO-), 3,99 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz],
-NCH2CH2COO-).
P r z y k ł a d III
Do roztworu 15,15 g (0,0223 mola) N-metylo-N,N-bis[2-(oktadecyloksykarbonylo)etylo]aminy w mieszaninie rozpuszczalników: 0,100 dm3 heksanu i 0,01 dm3 chloroformu, wprowadza się 5,5 g (0,058 mola) bromometanu i mieszaninę reakcyjną pozostawia się w temperaturze pokojowej na okres 48 godzin. Postępując dalej jak w przykładzie I uzyskuje się 16,4 g (95%-molowych) surowego produktu reakcji. Surowy produkt oczyszcza się przez krystalizację heksanu uzyskując 13,5 g (78%molowych) czystego, trudno rozpuszczalnego w wodzie bromku dimetylo-bis[2-(oktadecyloksykarbonylo)etylo]amoniowego o temperaturze topnienia 107°C. Wzór sumaryczny C44H88N4O4Br. Zawartość
C, H, N obliczona, odpowiednio, 68,18, 11,44, 1,81%-wagowych; wyznaczona, odpowiednio, 68,29, 1
11,36, 1,98%-wagowych. Widmo 1H NMR (roztwór w CDCl3), δ [ppm] (wartości przesunięcia względem standardu tetrametylosilanu): 0,90 (tryplet, 6H, J = 6,5 [Hz], -OCH2CH2-(CH2)9CH3), 1,25-1,38 (multiplet, 60H, -OCH2CH2(CH2)15CH3), 1,60-1,80 (multiplet, 4H, -OCH2CH2(CH2)9CH3), 4,10 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -COOCH2CH2(CH2)9CH3),), 3,50 (singlet, 6H, -NCH3), 3,00 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -NCH2CH2COO-), 3,99 (tryplet, 4H, J = 6,8 [Hz], -NCH2CH2COO-).
P r z y k ł a d IV
Do roztworu 8,10 g (0,0158 mola) N-metylo-N,N-bis[2-(dodecyloksykarbonylo)etylo]aminy 3 w 0,01 dm3 propanolu-2 wprowadza się w temperaturze pokojowej 1,86 g (0,0148 mola) świeżo destylowanego siarczanu dimetylu a następnie mieszaninę reakcyjną utrzymuje się w temperaturze około 40°C przez 5 godzin, po czym chłodzi do temperatury pokojowej i pozostawia na 24 godziny. Po odparowaniu rozpuszczalnika uzyskuje się 8,5 g (90%-molowych w przeliczeniu na użyty siarczan dimetylu) surowego produktu. Produkt oczyszcza się przez dwukrotną ekstrakcję zimnym heksanem (2*0,02 dm3) uzyskując 5,7 g (60%-molowych) umiarkowanie rozpuszczalnego w wodzie metylosiarczanu dimetylo-bis[2-(dodecyloksykarbonylo)etylo]amoniowego o temperaturze topnienia 71°C. Pomiary: rezystancji powierzchniowej, Rs. potencjału indukowanego, Uind, oraz czasu półzaniku ładunku, τ1/2, określone dla folii polietylenowej LDPE o nazwie handlowej MALEN-E FGNX (grubość folii 0,18 [mm], producent: Basel Orlen Polyolefins, Polska) antystatyzowanej powierzchniowo uzyskaną czwartorzędową solą amoniową zgodnie z procedurą opisaną w publikacji J. Pernak, A. Czepukowicz, R. Poźniak, Ind. Eng. Chem. Res., 40, 2379-2383 (2001), wykazały wartości, odpowiednio, 1,3*1010 [Ω], 900 [V] i 2,8 [s].
Analogiczne pomiary wykonane dla antystatyzowanej powierzchniowo włókniny polipropylenowej 2 o nazwie handlowej WIGOFIL o gramaturze 150 g/m2 (produkcji Wigolen, Polska) wykazały wartości, 10 odpowiednio, 6,5*1010 [Ω], 350 [V] oraz ok. 1 [s]. Uzyskane wyniki świadczą o dobrych właściwościach antyelektrostatycznych soli, według kryteriów oceny właściwości antystatycznych przedstawionych w publikacji R. Poźniak, A. Pasternak, Materiały III Sympozjum EL-TEX'98, Wyd. Inst. Włókiennictwa w Łodzi, Łódź, 1998.
Claims (7)
- Zastrzeżenia patentowe1. Nowe czwartorzędowe sole amoniowe o nazwie czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza prosty lub rozgałęziony łańcuch węglowodorowy CnH2n+1, n zawiera się w granicach od 1 do 18, a X stanowi atom chlorowca lub CH3OSO3.
- 2. Sposób wytwarzania czwartorzędowych soli dimetylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowych o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza prosty lub rozgałęziony łańcuch węglowodorowy CnH2n+1, n zawiera się w granicach od 1 do 18, a X stanowi atom chlorowca lub CH3OSO3, znamienny tym, że N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]aminy o ogólnym wzorze 2, w którym R oznacza prosty lub rozgałęziony łańcuch węglowodorowy CnH2n+1, a n zawiera się w granicach od 1 do 18 poddaje się reakcji z czynnikiem czwartorzędującym CH3X, w temperaturze w zakresie od 0°C do 60°C, w roztworze rozpuszczalnika.
- 3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że w czynniku czwartorzędującym CH3X, X oznacza atom chlorowca lub CH3OSO3.
- 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że atom chlorowca, ma postać atomu bromu.
- 5. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że stosunek molowy N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]aminy o wzorze ogólnym 2, w którym R i n mają podane wyżej znaczenia do czynnika czwartorzędującego CH3X wynosi od 1:1 do 1:10, gdy X stanowi atom chlorowca.
- 6. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że stosunek molowy N-metylo-N,N-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]aminy o wzorze ogólnym 2, w którym R i n mają podane wyżej znaczenia do czynnika czwartorzędującego CH3X wynosi od 1:0,90 do 1:0,95, gdy X stanowi CH3OSO3.
- 7. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że reakcję czwartorzędowania prowadzi się w roztworze heksanu, chloroformu lub ich mieszaninie albo w propanolu-2.
Priority Applications (1)
| Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
|---|---|---|---|
| PL375130A PL216407B1 (pl) | 2005-05-16 | 2005-05-16 | Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzania |
Applications Claiming Priority (1)
| Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
|---|---|---|---|
| PL375130A PL216407B1 (pl) | 2005-05-16 | 2005-05-16 | Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzania |
Publications (2)
| Publication Number | Publication Date |
|---|---|
| PL375130A1 PL375130A1 (pl) | 2006-11-27 |
| PL216407B1 true PL216407B1 (pl) | 2014-04-30 |
Family
ID=40561354
Family Applications (1)
| Application Number | Title | Priority Date | Filing Date |
|---|---|---|---|
| PL375130A PL216407B1 (pl) | 2005-05-16 | 2005-05-16 | Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzania |
Country Status (1)
| Country | Link |
|---|---|
| PL (1) | PL216407B1 (pl) |
-
2005
- 2005-05-16 PL PL375130A patent/PL216407B1/pl not_active IP Right Cessation
Also Published As
| Publication number | Publication date |
|---|---|
| PL375130A1 (pl) | 2006-11-27 |
Similar Documents
| Publication | Publication Date | Title |
|---|---|---|
| US6465419B1 (en) | Esters derived from alkanolamines, dicarboxylic acids and fatty alcohols and the cationic surfactants obtainable therefrom | |
| FI89605B (fi) | Stabila bionedbrytbara mjukgoeringsmedel foer tyger, vilka innehaoller lineaera alkoxilerade alkoholer | |
| AU771929B2 (en) | Cationic gemini and related multiple hydrophilic/hydrophobic functional compounds and their use as surfactants | |
| US5643498A (en) | Quaternary cationic surfactants having multiple hydrophobic and hydrophilic groups | |
| CN1127158A (zh) | 有多个疏水和亲水基团的阴离子型表面活性剂 | |
| CA2338906A1 (en) | Composition useful for softening, cleaning, and personal care applications | |
| US6562780B2 (en) | Esters derived from alkanolamines, dicarboxylic acids and fatty alcohols and the cationic surfactants obtainable therefrom | |
| CA2285538A1 (en) | Composition useful for fabric softening applications and processes for the preparation thereof | |
| JPH09111660A (ja) | 柔軟仕上げ剤 | |
| PL216407B1 (pl) | Nowe czwartorzędowe sole dimetylo-bis[2-(alkoksykarbonylo)etylo]amoniowe i sposób ich wytwarzania | |
| RU2495022C2 (ru) | Композиции и способы для смягчения тканей | |
| RU2405792C2 (ru) | Олигомерные амидоамины или амидозамещенные четвертичные аммониевые соединения для обработки ткани или волос | |
| EP1135362A1 (en) | Cationic ester surfactants which are suitable for both liquid and powder formulations | |
| KR101574341B1 (ko) | 제미니형 계면활성제 및 이의 제조 방법과 이를 포함하는 섬유 유연제 조성물 | |
| WO1998049898A1 (en) | Novel biocidal agents comprising quarternary bisimidazoline surfactants | |
| JPH0819619B2 (ja) | 繊維製品の柔軟剤組成物およびそれを用いた繊維材料の柔軟化方法 | |
| WO2000058427A1 (en) | Softener compositions having high hydrolytic stability concentratibility | |
| FI59611B (fi) | Rengoeringskomposition innehaollande oxialkylengrupphaltig amfolyt | |
| EP1198548A2 (en) | Clear softening formulations including alkoxylated additives | |
| PL211857B1 (pl) | Bis-amoniowe sole alifatycznych amidów 3,3'-iminobis(N,N-dimetylopropyloaminy) i sposób ich wytwarzania | |
| WO2002031094A2 (en) | Clear softening formulations including alkoxylated additives | |
| MXPA01001143A (en) | Composition useful for softening, cleaning, and personal care applications | |
| JPH0657632A (ja) | 柔軟仕上剤 | |
| JPH026665A (ja) | 衣料用柔軟仕上剤 | |
| WO2002081425A1 (en) | Amine and quaternary ammonium salt derivatives of glycidyl ethers and glycidyl esters |
Legal Events
| Date | Code | Title | Description |
|---|---|---|---|
| LAPS | Decisions on the lapse of the protection rights |
Effective date: 20080516 |