PL198381B1 - Łącznik elementów składowych - Google Patents

Abstract

1. Lacznik elementów sk ladowych do lacze- nia dwóch elementów konstrukcyjnych, z prze- kr ecan a w po lo zenie zaryglowania z laczk a lacz ac a te oba elementy konstrukcyjne oraz z prowadzon a przesuwnie w jednym ze z lacza- nych elementów wk ladk a zabezpieczaj ac a z laczk e, która to wk ladka ma co najmniej jedno rami e przesuwalne dla wprowadzania w pozy- cje ustalaj ac a z laczk e, gdy z laczka ta znajduje si e w jej po lo zeniu zaryglowania, znamienny tym, ze wk ladka zabezpieczaj aca (11) z laczk e (1) ma segment slizgowy (15), który posiada dwie równoleg le kraw edzie prowadz ace, za s rami e (17) wk ladki zabezpieczaj acej (11) z laczk e (1) sta- nowi przed lu zenie segmentu slizgowego (15), przy czym rami e (17) znajduje si e w p laszczy z- nie, która jest przesuni eta równolegle wzgl e- dem p laszczyzny, w której znajduje si e seg- ment slizgowy (15). PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest łącznik elementów składowych, przeznaczony do łączenia kilku elementów składowych, zwłaszcza do łączenia dwóch elektrotechnicznych elementów składowych lub aparatów elektrycznych.

Taki łącznik składa się ze złączki, która łączy ze sobą dwa elementy składowe, z przewidzianej w jednym z tych łączonych elementów obsady złączki, a także z przewidzianego również w jednym z łączonych elementów składowych gniazda zaczepowego, w które wchodzi złączka, żeby połączyć ze sobą te dwa elementy. Powstaje z tego układ złączka/obsada złączki, który stanowi łącznik.

Podczas instalacji elementów elektrotechnicznych występuje często konieczność złączenia ze sobą dwóch elementów składowych, ponieważ albo działają one wspólnie albo trzeba je zainstalować w dużej ilości obok siebie w szafkach rozdzielczych i tak dalej.

Trzeba tu jednak zaznaczyć, że zastosowanie tego łącznika nie ogranicza się tylko do łączenia elektrycznych elementów konstrukcyjnych. Wskazuje się tylko przykładowo na tę dziedzinę, ponieważ spotyka się w niej aktualnie korzystne przykłady realizacji.

W elektrotechnice na przykład łączono dotychczas zwykle dwa elementy składowe za pomocą klamer sprężystych lub tak zwanych sprężynek okularowych. Takie elementy sprężyste są wykonane ze stalowych prętów sprężynujących, które na obu końcach są zawinięte spiralnie. Takie dwa zawinięte zakończenia wkłada się w odpowiednie gniazda, które są przewidziane w łączonych elementach składowych, przy czym zwymiarowane są one tak, że włożenie jest możliwe pod pewnym naciskiem, tak że klamry sprężyste lub sprężynki okularowe są w zasadzie zatrzaśnięte w gniazdach, żeby zapewnić dobre połączenie.

Jednak montaż takiej sprężystej konstrukcji klamrowej jest trudny i wymaga pewnej zręczności, co wydłuża czas montażu zwiększając przez to koszty wytwarzania. Ponadto potrzebne są elementy ustalające (na przykład pierścienie lub podkładki) między łączonymi aparatami, co dodatkowo podwyższa koszty. Poza tym można łatwo zgubić taką klamrę sprężystą, gdyż jest to mały, osobny element konstrukcyjny dostarczany luzem do montażu.

W celu usunięcia tych wad zgłaszający opracował już łącznik dwóch elementów konstrukcyjnych według pos. I do IV, który przedstawia obecny stan techniki. Taki łącznik służy w szczególności do łączenia elektrotechnicznych elementów składowych 13, 14, jak odłączniki przewodowe, ochronne wyłączniki prądowe lub podobne, i składa się ze złączki 1, obsady złączki oraz z gniazda zaczepu. Jak to widać na pos. I do IV, złączka jest osobnym elementem konstrukcyjnym, który jest osadzony obrotowo w łączonym elemencie konstrukcyjnym 13. Złączka ta ma kształt kotwicy i składa się z trzonka 3 i kotwiczki 4. Trzonek 3 na końcu przeciwległym do kotwiczki 4 ma obrotową stopkę 2, która jest ułożyskowana obrotowo w gnieździe 12 w łączonym elemencie konstrukcyjnym 13. Kotwiczka ma po obu stronach segmenty zatrzaskowe 4a. Gniazdo zaczepu pod segmenty zatrzaskowe 4a w łączonym elemencie konstrukcyjnym 14 jest wykonane w postaci wybrania mającego podcięcie, w które można wskoczyć wybrzuszony segment zatrzaskowy 4a kotwiczki 4. Przekręcenie złączki 1 w kierunku strzałki A powoduje zaczepienie segmentu zatrzaskowego 4a o podcięcie, tak że oba łączone elementy konstrukcyjne są połączone rozłącznie ze sobą.

Istnieje problem polegający na tym, że złączka łącząca dwa elementy konstrukcyjne może wyjść z jej położenia ryglującego pod działaniem wpływów zewnętrznych, na przykład sił skręcających i tym podobnych.

Łącznik elementów składowych do łączenia dwóch elementów konstrukcyjnych, z przekręcaną w położenie zaryglowania złączką łączącą te oba elementy konstrukcyjne oraz z prowadzoną przesuwnie w jednym ze złączanych elementów wkładką zabezpieczającą złączkę, która to wkładka ma co najmniej jedno ramię przesuwalne dla wprowadzania w pozycję ustalającą złączkę, gdy złączka ta znajduje się w jej położeniu zaryglowania według wynalazku charakteryzuje się tym, że wkładka zabezpieczająca złączkę ma segment ślizgowy, który posiada dwie równoległe krawędzie prowadzące, zaś ramię wkładki zabezpieczającej złączkę stanowi przedłużenie segmentu ślizgowego, przy czym ramię znajduje się w płaszczyźnie, która jest przesunięta równolegle względem płaszczyzny, w której znajduje się segment ślizgowy.

Korzystnie, ramię wkładki zabezpieczającej ma dwie równoległe krawędzie prowadzące, które przebiegają równolegle do krawędzi prowadzących segmentu ślizgowego.

Korzystnie, wkładka zabezpieczająca złączkę posiada wycięcie nastawcze.

Korzystnie, wycięcie nastawcze ma postać szczeliny.

PL 198 381 B1

Korzystnie, złączka jest utworzona z trzonka, na którego jednym końcu znajduje się kotwiczka rozpościerająca się poprzecznie do trzonka, a na jego drugim końcu znajduje się obrotowa stopka prowadzona we wpuście z podcięciem, który znajduje się w łączonym elemencie konstrukcyjnym.

Korzystnie, obrotowa stopka jest prowadzona w podcięciu, a trzonek wychodzi z wpustu.

Korzystnie, podcięcie wpustu ma zakończenie wylotowe oraz zakończenie kończące się w łączonym elemencie konstrukcyjnym, tak że utworzona jest powierzchnia przylgowa, która służy jako gniazdo łożyskowe dla obrotowej stopki złączki.

Korzystnie, kotwiczką ma karb na odcinku końcowym.

Korzystnie, podcięcie wpustu kończy się na obu bocznych zakończeniach wpustu w złączanym elemencie konstrukcyjnym, tak że na każdym z tych dwóch zakończeń powstaje powierzchnia przylgowa, która służy jako gniazdo łożyskowe dla obrotowej stopki złączki.

Korzystnie, segment ślizgowy przylega do obrotowej stopki, a ramię rozciąga się nad trzonkiem i przylega do niego, gdy złączka znajduje się w swoim położeniu zaryglowania i jest zabezpieczona wkładką zabezpieczającą.

Przewidując wkładkę zabezpieczającą złączkę można niezawodnie zapobiec zluzowaniu tej złączki pod działaniem niekorzystnych wpływów zewnętrznych. Odbywa się to po prostu tak, że wkładka zabezpieczająca jest prowadzona we wpuście i jest ukształtowana tak, że zakończenie wkładki zabezpieczającej przylega do złączki, gdy znajduje się ona w pozycji ryglującej. Tak więc złączka nie może poruszyć się i jest ustalona w jej pozycji zaryglowania. Nie jest możliwe jej niezamierzone zluzowanie.

Zabezpieczenie złączki uzyskuje się poza tym przez to, że prowadzony we wpuście odcinek wkładki zabezpieczającej przylega do trzonka złączki. Przy tym zakończenie wkładki zabezpieczającej złączkę jest ukształtowane tak, że przebiega ono równolegle do trzonka złączki i zapobiega jej przekręceniu / zluzowaniu.

Uformowane we wkładce zabezpieczającej wycięcie nastawcze umożliwia przesunięcie tej wkładki we wpuście. Pozwala to łatwo przesuwać wkładkę zabezpieczającą złączkę w kierunku jej zwolnienia lub zablokowania.

Wycięcie nastawcze może być korzystnie uformowane tak, że umożliwia ono włożenie narzędzia pomocniczego, na przykład wkrętaka, co pozwala łatwo przesunąć wkładkę zabezpieczającą.

Poza tym złączka może być zaopatrzona w karb, żeby umożliwić jej zluzowanie prostym narzędziem pomocniczym, gdy uprzednio przesunięto we wpuście wkładkę zabezpieczającą celem zluzowania złączki.

Poniżej objaśnia się wynalazek na podstawie korzystnych przykładów realizacji z odniesieniem do dołączonych rysunków.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym pos. I przedstawia tradycyjną złączkę w widoku perspektywicznym, pos. II - w widoku perspektywicznym dwa łączone elementy składowe oraz tradycyjną złączkę, przy czym oba elementy składowe są ukazane z częściowym wyrwaniem, a ponadto jeden z tych elementów jest widoczny tylko częściowo, pos. III - podobny widok jak na pos. 2, przy czym tradycyjna złączka znajduje się w stanie zatrzaśnięcia, pos. IV przedstawia układ z pos. III w innym ujęciu perspektywicznym, fig. 1 przedstawia w ujęciu perspektywicznym szczegóły złączki łącznika według wynalazku, fig. 2 - oddzielnie wkładkę zabezpieczającą złączkę łącznika według wynalazku, fig. 3 - łącznik z częściowym wyrwaniem w ujęciu perspektywicznym, fig. 4 - widziany z góry fragment układu z fig. 3 w przekroju wzdłuż linii A-A.

Złączka została bliżej objaśniona poniżej z odniesieniem do fig. 1, na której uwidoczniono, że złączka 1 ma w zasadzie budowę w kształcie kotwicy. Składa się ona z trzonka 3 oraz kotwiczki 4, która rozpościera się poprzecznie na jednym końcu trzonka. Zarówno trzonek 3, jak i kotwiczka 4 są płasko ukształtowane i mają przekrój prostokątny. Na drugim końcu trzonka, przeciwległe do kotwiczki 4, znajduje się obrotowa stopka 2, która ma postać krótkiego, okrągłego wałka wystającego w bok od trzonka 3 w lewą i prawą stronę. Wsuwa się ją w podcięcie 9 wpustu 7, który jest przewidziany w jednym z łączonych elementów konstrukcyjnych 13, jak to widać na przykład na fig. 3. Dzięki temu, że obrotowa stopka 2, znajdująca się w podcięciu 9, nie może przejść przez wpust 7 złączka jest zabezpieczona przed wypadnięciem z łączonego elementu konstrukcyjnego 13. Oś obrotu stopki jest ustawiona pionowo na osi wzdłużnej kotwiczki 4. Poza tym oś obrotu stopki 2 jest ustawiona poprzecznie pod kątem 90° do kierunku rozciągłości wzdłużnej kotwiczki 4. Kotwiczka ta ma lekko zakrzywiony w kierunku trzonka 3, wybrzuszony segment zatrzaskowy 4a, który służy jako zaczep podczas montażu. U góry w środku kotwiczki, po stronie przeciwnej do trzonka, znajduje się karb 6. Ponadto kotwicz4

PL 198 381 B1 ka 4 na obu końcach ma po jednym wcięciu 5. Boczne obrzeża kotwiczki 4 mają przebieg prosty, równoległy do rozciągłości wzdłużnej trzonka 3.

Na fig. 2 ukazano wkładkę zabezpieczającą 11 złączkę. Wkładka ta składa się z wchodzącego w podcięcie 9 segmentu ślizgowego 15, który ma w zasadzie kształt prostokątny. Odchodzą od niego wzdłużnie dwa ramiona 17. Są one przesunięte równolegle do przodu względem segmentu ślizgowego 15, to znaczy są wygięte jednakowo u nasady względem segmentu ślizgowego 15 tak, że rozpościerają się równolegle, lecz w innej płaszczyźnie. Poza tym ramiona te są tak wąskie, że wpasowują się we wpust 7, natomiast segment ślizgowy 15 ma taką szerokość, że wchodzi on w podcięcie 9, lecz nie we wpust 7. Oznacza to, że wkładka zabezpieczająca 11 nie może wypaść z wpustu 7 ze względu na szeroki segment ślizgowy 15.

Ponadto wkładka zabezpieczająca 11 jest zaopatrzona w wycięcie nastawcze 16, które znajduje się na środku segmentu ślizgowego 15. Jest ono ukształtowane tak, że można tam włożyć łatwo na przykład mały wkrętak. Pozwala to łatwo przesuwać wkładkę zabezpieczającą 11 we wpuście 7. Ramiona Il są ukształtowane tak, że są prowadzone ciasno we wpuście 7, to znaczy nie wychodzą poza ten wpust.

Jak widać na fig. 3, dwa łączone ze sobą elementy konstrukcyjne są oznaczone przez 13 i 14, przy czym na przykład element konstrukcyjny 13 jest aparatem głównym, a element konstrukcyjny 14 jest aparatem pomocniczym, który musi być zamontowany na aparacie głównym.

W każdym z obu łączonych elementów konstrukcyjnych 13 i 14 przewidziano obsadę złączki oraz po dwa wycięcia w tej obsadzie z lewej i prawej strony (nie pokazane na rysunku).

Poniżej opisano obsadę złączki.

Jak widać na fig. 3, z przodu elementu konstrukcyjnego 13 i 14 przewidziano wpust 7, który przebiega przez całą długość boku. Wpust jest otwarty na jednym bocznym końcu. We wpuście 7 jest przewidziane podcięcie B, tak że wpust wraz z podcięciem 9 tworzą coś w rodzaju rowka prowadzącego, w którym jest osadzona przesuwnie obrotowa stopka 2 złączki 1 mogąca ślizgać się w lewą i prawą stronę. Przy tym obrotowa stopka 2 znajduje się w podcięciu 9, natomiast trzonek 3 jest prowadzony we wpuście. Kotwiczka 4 znajduje się poza wpustem 7. Dzięki prowadzeniu obrotowej stopki 2 w podcięciu 9 złączka nie może wypaść z wpustu, a więc nie można jej zgubić.

Przewidziany w elementach konstrukcyjnych 13 i 14 i nie ukazany na rysunku gniazdko zaczepowe służy do przytrzymania segmentu zatrzaskowego 4a złączki 1. W tym celu we wnętrzu elementów konstrukcyjnych 13, 14, każdorazowo z lewej i prawej strony wpustu 7, jest ukształtowane gniazdko, które ma kształt odpowiadający w zasadzie kształtowi segmentu zatrzaskowego 4a. Gniazdko to składa się z powierzchni przylgowej, która sięga do wnętrza elementu konstrukcyjnego 13, 14 i przebiega w przybliżeniu prostopadle do kierunku przebiegu wpustu 7. Ta powierzchnia przylgowa ma na końcu podcięcie, które odpowiada w przybliżeniu kształtem wybrzuszonemu segmentowi zatrzaskowemu 4a złączki 1. Podczas montażu obu łączonych elementów konstrukcyjnych segment zatrzaskowy 4a może wejść w gniazdko i zatrzasnąć się w tym podcięciu. W zależności od ukształtowania tego gniazdka i dobrania sprężystości materiału złączki można regulować siłę połączenia zatrzaskowego od bardzo mocnego i trudno rozłączalnego do bardzo słabego i łatwo rozłączalnego.

Poniżej opisano połączenie obu elementów konstrukcyjnych 13, 14 za pomocą złączki 1.

Figury 3 i 4 przedstawiają stan, w którym złączka 1 jest umieszczona w jednym łączonym elemencie konstrukcyjnym 13 i znajduje się w pozycji zamknięcia. Element konstrukcyjny 14 łączony z elementem konstrukcyjnym 13 znajduje się w pozycji przylegania, w której mają być złączone ze sobą oba elementy konstrukcyjne. Obrotowa stopka 2 złączki 1 jest umieszczona w gnieździe łożyskowym 12 jednego z łączonych elementów 13. W celu ułatwienia zrozumienia opisu górna osłona łączonego elementu konstrukcyjnego 13, w którym znajduje się złączka 1, jest przedstawiona na fig. 4 z częściowym wyrwaniem, tak że widać całą złączkę. W rzeczywistości trzonek 3 złączki 1 wraz z jej obrotową stopką 2 znajduje się we wnętrzu łączonego elementu konstrukcyjnego 13 i tylko część trzonka 3 i kotwiczki 4 wystaje przez szczelinowy otwór wpustu 7 z elementu konstrukcyjnego 13. Złączka 1 może obracać się na jej obrotowej stopce 2 i znajduje się według fig. 4 w jej pozycji zamknięcia.

Na fig. 3 ukazano raz wkładkę zabezpieczającą 11 w wyeksponowanym położeniu (z lewej strony), a drugi raz przedstawiono ją w położeniu, w którym blokuje ona złączkę w jej pozycji zamknięcia (z prawej strony).

Aby można było połączyć ze sobą oba elementy konstrukcyjne 13 i 14, doprowadza się je do zetknięcia bokami. Złączkę 1 wprowadza się do oporu w prawe położenie na fig. 3, to znaczy w pozyPL 198 381 B1 cję zamknięcia. Oznacza to, że złączkę przekręca się w kierunku przeciwnym do kierunku obrotów wskazówek zegara według fig. 4, aż kotwiczka 4 zatrzaśnie się w niewidocznym na rysunku gniazdku. Potem następuje przesunięcie wkładki zabezpieczającej 11 w prawo na fig. 3, aż koniec prawego ramienia 17 dojdzie do kotwiczki 4 złączki. W tej pozycji ramię 17 wkładki zabezpieczającej 11 pokrywa zewnętrzną stronę trzonka 3. Złączka jest teraz zabezpieczona przed przekręceniem i jest ustalona w pozycji zamknięcia. Dopiero po przesunięciu wkrętakiem wkładki zabezpieczającej 11 w lewo następuje ponowne zwolnienie złączki.

Jak widać na fig. 4, wkładka zabezpieczająca 11 jest uformowana tak, że ramiona 17 nie wystają poza wpust 7, lecz kończą się wraz z wpustem i są prowadzone przez ten wpust 7. Na fig. 3, dzięki wyeksponowaniu wkładki zabezpieczającej 11, można zauważyć, że segment ślizgowy 15 ma taką szerokość, że wpasowuje się on tylko w podcięcie 9, natomiast ramiona 17 są tak wąskie, że wchodzą one we wpust 7.

Jak można zauważyć na fig. 3, segment zatrzaskowy 4a przeciwległy do zatrzaśniętego segmentu zatrzaskowego 4a kotwiczki 4 złączki 1 wystaje do wpustu 7 aparatu pomocniczego 14. Dzięki temu złączka także w jej położeniu zamknięcia jest dostępna z zewnątrz, przynajmniej dla narzędzia pomocniczego, takiego jak na przykład mały wkrętak. Pozwala to rozłączyć połączenie obu elementów konstrukcyjnych. Można więc łatwo założyć aparat pomocniczy na aparat główny i równie łatwo można go z powrotem zdjąć.

Jak wynika przykładowo z fig. 1, złączka na kotwiczce na środku, na stronie przeciwległej do trzonka 3, jest zaopatrzona w mający kształt litery V karb 6. Karb ten ułatwia rozłączenie złączki za pomocą narzędzia pomocniczego, żeby zatrzaśnięte w podcięciach segmenty zatrzaskowe 4a przestawić z pozycji zamknięcia w pozycję otwarcia. Można na przykład nacisnąć lekko małym wkrętakiem na ten karb, żeby wycisnąć złączkę.

Konstrukcja według wynalazku umożliwia niezawodne połączenie dwóch elementów konstrukcyjnych, które nie może być rozłączone w sposób niezamierzony.

Claims (10)

1. Łącznik ellerm^rTt^w siadowych do łączenia dwóch elementów konstrukcyjnych, z przekręcaną w położenie zaryglowania złączką łączącą te oba elementy konstrukcyjne oraz z prowadzoną przesuwnie w jednym ze złączanych elementów wkładką zabezpieczającą złączkę, która to wkładka ma co najmniej jedno ramię przesuwalne dla wprowadzania w pozycję ustalającą złączkę, gdy złączka ta znajduje się w jej położeniu zaryglowania, znamienny tym, że wkładka zabezpieczająca (11) złączkę (1) ma segment ślizgowy (15), który posiada dwie równoległe krawędzie prowadzące, zaś ramię (17) wkładki zabezpieczającej (11) złączkę (1) stanowi przedłużenie segmentu ślizgowego (15), przy czym ramię (17) znajduje się w płaszczyźnie, która jest przesunięta równolegle względem płaszczyzny, w której znajduje się segment ślizgowy (15).

2. Łącznik według zas^z. 1, znamiennytym, że ramię (17) ma dwie równoległe krawędzieprowadzące, które przebiegają równolegle do krawędzi prowadzących segmentu ślizgowego (15).

3. Łącznik według zas^z. 1, ζι^^ι^ϊ^ι^ι^^ tym, że wkładka zabezpieczająca(111 złączkę (11 posiada wycięcie nastawcze (16).

4. Łącznik według zastrz. 3, znamienny tym, że wycięcie nastawcze (16) ma postać szczeliny.

5. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że złączka (1) jest utworzona z trzonka (3), na którego jednym końcu znajduje się kotwiczka (4) rozpościerająca się poprzecznie do trzonka (3), a na jego drugim końcu znajduje się obrotowa stopka (2) prowadzona we wpuście (7) z podcięciem (9), który znajduje się w łączonym elemencie konstrukcyjnym (13, 14).

6. Łącznik według zastrz. 5, znamienny tym. że stopka obrotowa (2) łest prowadzona w podcięciu (9), a trzonek (3) wychodzi z wpustu (7).

7. Łącznik według zas^z. 6, znamienny tym, że podcięcie ł9) wpus^ (7) m^z^lkoińc^^^ni^wy^lc^^ towe oraz zakończenie kończące się w łączonym elemencie konstrukcyjnym (13, 14), tak że utworzona jest powierzchnia przylgowa (12a), która służy jako gniazdo łożyskowe (12) dla obrotowej stopki (2) złączki (1).

8. Łącznik według zastrz. 5, znamienny tym, że kotwiczka (4) ma karb na odcinku końcowym.

9. Łącznik według zastrz. 5, znamienny tym, że podcięcie (9) wpustu (7) kończy się na obu bocznych zakończeniach wpustu w złączanym elemencie konstrukcyjnym (13, 14), tak że na każdym

PL 198 381 B1 z tych dwóch zakończeń powstaje powierzchnia przylgową (12a), która służy jako gniazdo łożyskowe (12) dla obrotowej stopki (2) złączki (1).

10. Łącznik według zastrz. 1 albo 2, albo 5, znamienny tym, że segment ślizgowy (15) przylega do obrotowej stopki (2), a ramię (17) rozciąga się nad trzonkiem (3) i przylega do niego, gdy złączka (1) znajduje się w swoim położeniu zaryglowania i jest zabezpieczona wkładką zabezpieczającą (11).