PL196621B1

PL196621B1 - Wodna kompozycja czyszcząca o uniwersalnym zastosowaniu

Info

Publication number: PL196621B1
Application number: PL359549A
Authority: PL
Inventors: Kevin J. Wagers
Original assignee: Johnson & Son Inc S C
Priority date: 2000-06-15
Filing date: 2001-06-15
Publication date: 2008-01-31
Also published as: PL359549A1; JP5192113B2; US6384010B1; AU2001266923B2; CN1441838A; DE60128353T2; BR0111694A; BR0111694B1; EP1290122A1; TWI247800B; HK1057576A1; EP1290122B1; CA2412820C; NZ523156A; AU6692301A; MXPA02012341A; AR028709A1; CN1290986C; DE60128353D1; CA2412820A1

Abstract

1. Wodna kompozycja czyszcz aca o uniwersalnym zastosowaniu, znamienna tym, ze zawiera a) niejonowy srodek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego drugorz edowego alko- holu, w ilo sci 0,05 do 5,0% wagowych kompozycji, b) niejonowy srodek powierzchniowo czynny w postaci alkilopoliglikozydu, w ilo sci 0,075 do 5,0% wagowych kompozycji, c) ewentualnie srodek chelatuj acy, w ilo sci 0,004 do 0,4% wagowych, d) ewentualnie dodatkowe sk ladniki wybrane z grupy obejmuj acej srodki koloryzuj ace, srodki zapachowe, srodki przeciwbakteryjne, srodki osuszaj ace, zag eszczacze, modyfikatory pH, srodki konserwuj ace, srodki dezynfekuj ace oraz srodki buforowe; oraz e) wod e, przy czym pH kompozycji jest alkaliczne. PL PL PL PL

Description

RZECZPOSPOLITA POLSKA	(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: 359549	(11) 196621 (13) B1
YJljf	(22) Data zgłoszenia: 15.06.2001	(51) Int.Cl. C11D 1/825 (2006.01)
	(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 15.06.2001, PCT/US01/19137	C11D 1/66 (2006.01)
Urząd Patentowy	(87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
Rzeczypospolitej Polskiej	20.12.2001, WO01/96509 PCT Gazette nr 51/01

(54)

Wodna kompozycja czyszcząca o uniwersalnym zastosowaniu

	(73) Uprawniony z patentu:
(30) Pierwszeństwo:	S. C. JOHNSON & SON, INC.,Racine,US
15.06.2000,US,09/594,878	(72) Twórca(y) wynalazku:
(43) Zgłoszenie ogłoszono:	Kevin J. Wagers,Racine,US
23.08.2004 BUP 17/04	(74) Pełnomocnik:
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:	Jan Wierzchoń,
31.01.2008 WUP 01/08	JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY, BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH S.J.

⁽⁵⁷⁾ 1. Wodna kompozycja czyszcząca o uniwersalnym zastosowaniu, znamienna tym, że zawiera

a) niejonowy środek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu, w ilości 0,05 do 5,0% wagowych kompozycji,

b) niejonowy środek powierzchniowo czynny w postaci alkilopoliglikozydu, w ilości 0,075 do

5,0% wagowych kompozycji,

c) ewentualnie środek chelatujący, w ilości 0,004 do 0,4% wagowych,

d) ewentualnie dodatkowe składniki wybrane z grupy obejmującej środki koloryzujące, środki zapachowe, środki przeciwbakteryjne, środki osuszające, zagęszczacze, modyfikatory pH, środki konserwujące, środki dezynfekujące oraz środki buforowe; oraz

e) wodę, przy czym pH kompozycji jest alkaliczne.

PL 196 621 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest wodna kompozycja czyszcząca o uniwersalnym zastosowaniu. W szczególności, przedmiotem wynalazku jest kompozycja czyszcząca do twardych powierzchni, mająca niskie stężenia organicznych związków chemicznych będących rozpuszczalnikami lub też lotnych związków organicznych, często określanych jako VOC.

Wiadomo, że ciekłe kompozycje czyszczące o wszechstronnym zastosowaniu są szeroko uznawane za nadające się do czyszczenia twardych powierzchni, takich jak płytki ceramiczne, umywalki, toalety, wanny, ściany, podłogi, malowane i zmywalne powierzchnie pokryte tapetą, itd. Takie środki czyszczące o wszechstronnym zastosowaniu zasadniczo zawierają wodne mieszaniny rozpuszczalnych w wodzie organicznych detergentów oraz rozpuszczalnych w wodzie soli ś rodków poprawiających skuteczność detergentów. Wiele znanych kompozycji tego typu polegało na stosowaniu rozpuszczalnych wwodzie nieorganicznych soli fosforanowych, których stosowanie zostało wycofane ze względów związanych z ochroną środowiska. Przykładowo, jedne z pierwszych zawierających fosforany kompozycji przedstawiono w opisach patentowych nr nr US 2560 839, US 3234 138 oraz US 3 350 319.

W zwią zku ze szkodliwym wpł ywem na wody gruntowe, powodowanym przez fosforany zawarte w kompozycjach czyszczących, opracowano usprawnione płynne środki czyszczące, jak również detergenty do prania, zawierające zmniejszone stężenia soli fosforanowych wspomagających działanie środków czyszczących, jak ujawnione w opisie patentowym nr US 4244 840. Niemniej jednak takie środki czyszczące o uniwersalnym zastosowaniu, zawierające sole wspomagające działanie detergentów lub inne ekwiwalenty, mają tendencję do pozostawiania błonek, plamek lub smug na niedostatecznie spłukanych powierzchniach czyszczonych, co jest szczególnie zauważalne na powierzchniach lśniących, na których te środki czyszczące są najczęściej stosowane. W związku z tym, takie środki czyszczące wymagają dokładnego i obfitego spłukiwania powierzchni, na które zostały nałożone, a ten czasochłonny i kłopotliwy wymóg bywa często zaniedbywany.

Materiały alkiloglikozydowe, takie jak na przykład wyższe alkilowane monoglicerydy oraz wyższe alkilowane poliglikozydy są znane z działania jako niejonowe środki powierzchniowo czynne i sugerowano je jako nadające się do zastosowania w pewnych kompozycjach detergentów, np. w kompozycjach ujawnionych w opisie nr US 4 627 931. W dokumencie tym podaje się zastosowanie niejonowych, glikozydowych środków powierzchniowo czynnych w płynnych kompozycjach czyszczących do twardych powierzchni. Kompozycje te zawierają co najmniej około 75% wag. niejonowego, glikozydowego środka powierzchniowo czynnego, mieszający się z wodą rozpuszczalnik organiczny, rozpuszczalny w wodzie środek wspomagający działanie detergentów oraz wodę. Przykłady niejonowych środków powierzchniowo czynnych, nadających się do zastosowania z glikozydami, obejmują kondensaty tlenku polietylenu z alkilowanymi fenolami oraz produkty kondensacji alkoholi alifatycznych. Co więcej, w dokumencie tym podaje się wymóg obecności rozpuszczalników organicznych, takich jak glikole alkilenowe i/lub ich etery, a także środków wspomagających działanie detergentów, takich jak polifosforany metalu alkalicznego, amonu lub podstawione polifosforany amonu, polifosfoniany, węglany, polikarboksylany, karboksylowane węglowodany, itd.

Ponadto, wszystkie środki czyszczące o uniwersalnym zastosowaniu opracowano jako zawierające anionowe i niejonowe detergenty w połączeniu z rozpuszczalnikiem będącym eterem glikolowym oraz organicznymi aminami, jak podaje się w opisie nr US 3 935 130. Takie rozpuszczalniki w postaci eteru glikolu oraz organicznych amin są skuteczne jako rozpuszczalniki do usuwania tłuszczu, w przypadku zabrudzeń oleistych i tłustych. Niemniej jednak, oprócz potrzeby dokładnego spłukiwania, związanej z obecnością organicznych detergentów w wysokich ilościach, tego typu środki czyszczące często również wymagają zastosowania dużych ilości środków zapachowych, celem stłumienia zapachów obecnych w kompozycji materiałów rozpuszczalnikowych. Co więcej, takie rozpuszczalniki, często określane jako lotne związki organiczne lub VOC, same w sobie są kontrowersyjne, w szczególności w czasach rosnącej troski i świadomości w zakresie ochrony środowiska naturalnego.

Opis patentowy nr EP 0 953 631 ujawnia środki czyszczące w postaci emulsji wodnej, zawierającej w fazie wodnej niejonowy środek powierzchniowo czynny (np. alkoksylowany alkohol, zwłaszcza alifatyczny alkohol skondensowany z 1 do 25 molami tlenku etylenu), środek powierzchniowo czynny w postaci alkilopoliglikozydu, substancje alkaliczne (np. wodorotlenek sodu) oraz ś rodek chelatują cy, np. sól metalu alkalicznego kwasu wersenowego (sól EDTA). Jednakże, w tych emulsjach zawartość wody jest niska, zaś stężenie substancji czynnych jest wysokie (> 60% wag.), przy rozmiarze cząstek fazy emulsyjnej rozproszonej w fazie wodnej wynoszącym mniej niż 10 μm.

PL 196 621 B1

W zwią zku z tym istnieje zapotrzebowanie na środki czyszczące o uniwersalnym zastosowaniu, stanowiące przejrzysty roztwór wodny, mające dobre napięcie powierzchniowe na granicy faz, nadające się do oczyszczania twardych powierzchni i mające dobre właściwości usuwania tłuszczu w wyniku ich użycia, a bez obecności takich niepożądanych składników jak fosforany czy VOC.

Według wynalazku, wodna kompozycja czyszcząca o uniwersalnym zastosowaniu, charakteryzuje się tym, że zawiera:

b) niejonowy środek powierzchniowo czynny w postaci alkilopoliglikozydu, w ilości 0,075 do 5,0% wagowych kompozycji,

c) ewentualnie środek chelatujący, w ilości 0,004 do 0,4% wagowych,

e) wodę, przy czym pH kompozycji jest alkaliczne.

Korzystnie, kompozycja wykazuje pH od 8,0 do 12,5, a zwłaszcza pH wynosi od 11,8 do 12,4.

Korzystnie, środek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu ma średnią wartość HLB wynoszącą od 11,5 do 15,0.

Korzystnie, etoksylowany środek powierzchniowo czynny jest w ilości od 0,25 do 2,5% wagowych kompozycji.

Korzystnie, alkilopoliglikozydowy środek powierzchniowo czynny jest obecny w zakresie wynoszącym od 0,1 do 1,5% wagowych.

Korzystnie, etoksylowany środek powierzchniowo czynny stanowi kondensat drugorzędowego alkoholu, mającego 9 do 18 atomów węgla, z 7 do 12 molami tlenku etylenu.

Korzystnie, wartość HLB etoksylowanego środka powierzchniowo czynnego wynosi przeciętnie od 12,2 do 14,6, przy czym etoksylowany środek powierzchniowo czynny stanowi od 0,5 do 1,5% wagowych kompozycji, a alkilopoliglikozydowy środek powierzchniowo czynny stanowi od 0,5 do 1,0% wagowych kompozycji.

Korzystnie, etoksylowany środek powierzchniowo czynny jest kondensatem C11-C15 drugorzędowego alkanolu i stanowi od 0,25 do 2,5% wagowych kompozycji.

Korzystnie, kompozycja zawiera od 0,05 do 5,0% alkiloksypolietylenooksyetanolu, od 0,075 do 5,0% C8-C16 alkilopoliglikozydu, dostateczną ilość środka modyfikującego pH do uzyskania pH wynoszącego od 7,0 do 12,5.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że kompozycje czyszczące według wynalazku zapewniają wysoki poziom efektywności czyszczenia bez konieczności stosowania znacznych ilości rozpuszczalników będących eterami glikolu, zasadniczo stosowanych w znanych kompozycjach czyszczących o uniwersalnym zastosowaniu. Połączenie powyżej określonych szczególnych środków powierzchniowo czynnych pozwala na wyłączenie lub ograniczenie rozpuszczalnika, co skutkuje znacząco niższym poziomem zapachu rozpuszczalnika, a to umożliwia użycie znacząco mniejszych ilości substancji zapachowych. Kompozycja według wynalazku może więc być stosowana bez dodawania środków zapachowych dla stłumienia niepożądanych zapachów rozpuszczalników organicznych (niezbędnych w znanych kompozycjach), a zatem moż e być bezzapachowa lub prawie bezzapachowa.

Kompozycja według wynalazku, będąca przejrzystym roztworem wodnym, stanowi środek czyszczący o wszechstronnym zastosowaniu, mający zadowalające właściwości napięcia powierzchniowego na granicy faz, powalający na skuteczne usuwanie tłustych zabrudzeń z twardych powierzchni, takich jak tworzywa sztuczne, ceramika, materiały szklane oraz powierzchnie metalowe, a zwłaszcza z powierzchni mających lśniące wykończenie, jak płytki ceramiczne, umywalki, toalety, wanny, ściany, podłogi, malowane i zmywalne powierzchnie pokryte tapetami, itd. Ponadto, kompozycja czyszcząca wykazuje dobre właściwości usuwania zabrudzeń przy minimalnym szorowaniu, może być stosowana w postaci rozcieńczonej lub nie rozcieńczonej, wysycha stosunkowo szybko po wytarciu i pozostawia czyszczoną powierzchnię wolną od smug czy zauważalnych osadów bez spłukiwania. Roztwór czyszczący nadaje się do szerokiego zakresu zastosowań, w tym (w postaci rozcieńczonej) jako środek czyszczący do szkła.

Kompozycja według wynalazku pozwala ponadto na uzyskanie wyżej podanych efektów bez potrzeby stosowania niepożądanych polifosforanów czy innych nieorganicznych, czy organicznych soli

PL 196 621 B1 wspomagających działanie detergentów oraz przy całkowitej lub niemal całkowitej nieobecności rozpuszczalników do usuwania tłuszczu czy VOC.

Płynna kompozycja czyszcząca według wynalazku jest dopuszczalna ekologicznie (spełnia wymogi związane z ochroną środowiska naturalnego), ma nikły lub niedostrzegalny zapach oraz jest skuteczna przy usuwaniu tłuszczu i substancji oleistych z twardych powierzchni.

Kompozycja według wynalazku (stanowiąca wydajny, płynny środek czyszczący o uniwersalnym zastosowaniu) może być natryskiwana na powierzchnię i usuwana przez wycieranie, a ponadto wysycha bez pozostawiania smug czy widocznego osadu i nie wymaga spłukiwania.

Powyższe właściwości posiada kompozycja, która zawiera od 0,05 do 5,0% wag. alkiloksypolietylenooksyetanolu, od 0,075 do 5% wag. C8-C16 alkilopoliglikozydu i ma dostateczną ilość kompozycji regulującej pH, o ile to potrzebne, celem uzyskania wartości pH pomiędzy 7,0 a 12,5, a korzystnie pomiędzy 11,8 a 12,4.

Dodatkowe składniki mogą obejmować środek chelatujący, celem zapobiegania wytrącaniu się soli wody twardej z materiałów obecnych w alkilopoliglikozydzie lub innych składnikach, gdy jest stosowana twarda woda, a także ewentualnie środki koloryzujące, środki zapachowe, dodatki przeciwbakteryjne, środki osuszające, zagęszczacze oraz współdziałające środki powierzchniowo czynne, celem wspomagania skuteczności podstawowego środka powierzchniowo czynnego. Cała kompozycja ma postać roztworu wodnego, korzystnie z wykorzystaniem wody miękkiej jako nośnika i może być dostarczana w postaci zatężonej do rozcieńczania przed użyciem przez konsumenta.

Podstawowy środek czyszczący, etoksylowany środek powierzchniowo czynny, jest korzystnie obecny w ilości w zakresie wynoszącym od około 0,25 do około 2,50% wagowych kompozycji, natomiast alkilopoliglikozyd, wspomagający zwilżanie powierzchni oraz tworzenie błonki, jest korzystnie obecny w ilości w zakresie wynoszącym od 0,10 do około 1,50% wagowych. Wydaje się, że nie istnieje związek o znaczeniu krytycznym pomiędzy tymi dwoma składnikami będącymi środkami powierzchniowo czynnymi, ani pod względem proporcji ani pod względem sumy tych wartości, pod warunkiem jednak, że oba są obecne. Dlatego też w korzystnych przykładach wykonania suma ilości tych dwóch składników będących środkami powierzchniowo czynnymi może wynosić w zakresie od około 0,125 do około 10% wag. całego roztworu. O ile nie zostanie inaczej wskazane, wszystkie wartości procentowe podane w niniejszym dokumencie stanowią wartości % wagowych w stosunku do masy składników czynnych.

Podstawowe niejonowe środki powierzchniowo czynne według przedmiotowego wynalazku zawierają rozpuszczalne w wodzie alkoholowe kondensaty tlenku etylenu z drugorzędowym alkoholem alifatycznym, zawierające od 9 do 18 atomów węgla w konfiguracji prostej lub rozgałęzionej, kondensowane z od 5 do 30 molami, korzystnie od 7 do 12 molami tlenku etylenu. Przykładami korzystnych, dostępnych w handlu środków powierzchniowo czynnych w tej kompozycji są C11-C15 drugorzędowe alkanole kondensowane z 7, 9 lub 12 molami tlenku etylenu, dostępne z Union Carbide pod nazwami handlowymi Tergitol^® 15-S-7, 15-S-9 oraz 15-S-12, na przykład uważane za zawierające alkiloksypolietylenoksyetanol. Dodatkowe stosowne środki powierzchniowo czynne tego samego rodzaju sprzedawane są przez Union Carbide pod nazwami handlowymi Tergitol^® TMN-6 i TMN-10, a uważane są za zawierające produkty reakcji trimetylononanolu z tlenkiem etylenu.

Kluczową właściwością wspólną dla tych kompozycji jest wartość HLB wyższa niż 11,5, ale niższa niż 15,0. Określenie wartość HLB odnosi się do wartości zrównoważenia hydrofobowegolipofilowego, wartości rozpuszczalności w wodzie oraz zdolności do nadawania dobrych właściwości emulgacyjnych, niezwykle istotnych dla kompozycji detergentu. Zasadniczo kompozycje mające wartość HLB mniejszą niż 10 mają tendencję do słabego rozpuszczania się w wodzie.

Może być stosowany pojedynczy przedstawiciel tej grupy kompozycji środków powierzchniowo czynnych lub też mieszaniny takich stosownych materiałów w postaci środków powierzchniowo czynnych, przy założeniu, że średnie wartości HLB środka powierzchniowo czynnego lub mieszaniny środków powierzchniowo czynnych wynoszą od około 11,5 do około 15,0, korzystnie od około 12,2 do koło 14,6, a najkorzystniej od około 12,4 do około 14,4.

Ilość zastosowanego etoksylowanego drugorzędowego alkoholu może wynosić w zakresie tak niskim jak około 0,05% wag. kompozycji, czyli ilość nadająca się do zastosowania w gotowej do użycia kompozycji do czyszczenia szkła, do stężeń, przy których powstają kwestie związane z pozostawianiem smug i rozpuszczalnością. Zasadniczo do około 5% wag. kompozycji może stanowić środek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu, powyżej której to ilości powstawanie smug staje się istotnym czynnikiem. Korzystny zakres dla etoksylowanych środków poPL 196 621 B1 wierzchniowo czynnych wynosi od około 0,25 do około 2,5% wag., przy czym zakres wynoszący od około 0,5 do około 1,5% wag. jest zakresem bardziej korzystnym.

Oprócz środków powierzchniowo czynnych w postaci etoksylowanego alkoholu drugorzędowego, przedmiotowe kompozycje czyszczące zawierają środek powierzchniowo czynny w postaci alkilopoliglikozydu. Glikozydowe środki powierzchniowo czynne nadające się do zastosowania w przedmiotowym wynalazku mogą być wybierane spośród środków o ogólnym wzorze RO(R'O)y(Z)x, gdzie R stanowi jednowartościowy rodnik organiczny (taki jak jednowartościowy rodnik alifatyczny nasycony, alifatyczny nienasycony lub aromatyczny, taki jak alkil, hydroksyalkil, alkenyl, aryl, aryloalkil itd.) zawierające od około 8 do około 18 atomów węgla; R' stanowi dwuwartościowy rodnik węglowodorowy zawierający od 2 do 4 atomów węgla, taki jak etylen, propylen lub butylen; Z oznacza cząstkę pochodzącą z redukującego cukru, zawierającą 5 lub 6 atomów węgla (korzystnie jednostkę glukozy); y oznacza liczbę o średniej wartości wynoszącej od 0 do około 12; natomiast x oznacza liczbę o średniej wartości wynoszącej od 1 do około 10, korzystnie od 1 do 3.

Najbardziej stosowne spośród tych glikozydowych środków powierzchniowo czynnych są alkilopoliglikozydy, w szczególności środki dostępne z Cognis, Inc. pod nazwami handlowymi APG^® 325, na bazie alkoholu syntetycznego mającego od 9 do 11 atomów węgla oraz GLUCOPON^® 425, na bazie alkoholu naturalnego mającego od 8 do 16 atomów węgla. Środek powierzchniowo czynny będący alkilopoliglikozydem może być obecny w ilości wynoszącej od około 0,075% wag., czyli ilości stosownej do wykorzystania w gotowej do użycia kompozycji czyszczącej do okien, na przykład do około 5,0% wag., przy czym ta górna granica stanowi funkcję rozpuszczalności, powstawania smug oraz kosztów. Korzystnie alkilopoliglikozyd jest obecny w zakresie od około 0,1 do około 1,5% wag., a najkorzystniej w stężeniu wynoszącym od około 0,5 do około 1,0% wag.

Jak wskazano wcześniej, zarówno środek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego alkoholu, jak i środki powierzchniowo czynne w postaci alkilopoliglikozydów, muszą być obecne w przedmiotowym wynalazku. Proporcja tych dwóch składników nie wydaje się mieć znaczenia krytycznego dla uzyskania korzystnych właściwości kompozycji czyszczącej, a całkowita ilość tych dwóch składników może stanowić po prostu sumę tych stosowanych składników.

Ponadto stwierdzono, że obecność niewielkiej ilości środka chelatującego może być niezbędna do zapobiegania wytrącaniu się substancji obecnych w składnikach środka czyszczącego, jeżeli do roztworu użyto twardej wody. Mogą być wykorzystywane konwencjonalne środki chelatujące, takie jak sól czterosodowa EDTA, nitrylooctan sodu oraz cytrynian sodu, w stosownym stężeniu wynoszącym od około 0,004 do około 0,4% wag., korzystnie około 0,1% substancji czynnych. Takie środki chelatujące nadają się do zapobiegania wytrącaniu się soli wody twardej z materiałów często obecnych w dostę pnych w handlu alkilopoliglikozydach, ale niekoniecznie jeż eli stosuje się wodę dejonizowaną .

Wartość pH roztworu powinna wynosić powyżej 7,0, a korzystnie od około 8,0 do około 12,5. Najkorzystniejszy zakres pH to od około 11,8 do około 12,4. Jeżeli jest to potrzebne do wyregulowania wartości pH, można zastosować wodorotlenek sodu lub sodę kaustyczną w dostatecznej ilości, by wyregulować pH do odpowiednio alkalicznej. Alternatywnie, do obniżenia pH, o ile jest to potrzebne, można zastosować kwas siarkowy i kwas cytrynowy czy też podobne kompozycje kwasowe. Stwierdzono, że podniesienie pH ponad około 8,0 ma korzystny wpływ na skuteczność czyszczenia tłuszczów przez zastosowane środki powierzchniowo czynne według przedmiotowego wynalazku, natomiast niższa wartość pH może być dopuszczalna do mniej intensywnego czyszczenia, gdy nie występują zabrudzenia tłuste lub są one nieliczne, jak w przypadku środków czyszczących do szkła, a wtedy podniesienie pH do wartości wynoszącej od około 11,8 do około 12,4 jest preferowane. Jednakże powyżej wartości pH około 12,5 roztwór czyszczący staje się nadmiernie kaustyczny i może potencjalnie powodować uszkodzenia skóry oraz uszkodzenia powierzchni, na których jest stosowany. Co więcej, wysoce kaustyczne roztwory powodują powstanie układu niestabilnego i mogą mieć szkodliwy wpływ na sprzęt służący do obróbki, użytkowania i przechowywania.

Ponieważ kompozycja czyszcząca jest w postaci roztworu wodnego, składniki czynne powinny być mieszane z wodą do uzyskania pożądanych stężeń. Pożądane jest zastosowanie wody miękkiej, ale można też używać wody destylowanej, dejonizowanej lub filtrowanej wody wodociągowej, nie zawierającej związków wchodzących w reakcje ze składnikami roztworu czyszczącego oraz nie zawierającej materiałów, które mogłyby pozostawiać osady lub smugi na powierzchniach, na których stosowana jest kompozycja czyszcząca. Ponieważ kompozycje przygotowuje się jako wodne kompozycje płynne, a woda stanowi składnik większościowy, nie jest potrzebne żadne szczególne mieszanie, celem uzyskania jednorodnego roztworu, a kompozycja czyszcząca może być przygotowywana po pro6

PL 196 621 B1 stu przez łączenie wszystkich jej składników w stosownym naczyniu czy zbiorniku. Kolejność mieszania składników nie jest w jakiś szczególny sposób istotna, a zasadniczo różne składniki można dodawać kolejno lub wszystkie jednocześnie, lub też w postaci wodnych roztworów każdego z nich, czy też wszystkie składniki mogą być oddzielnie przygotowywane i łączone ze sobą. Regulacja pH powinna jednak być dokonywana jako ostatnia, po zmieszaniu wszystkich pozostałych składników i wytworzeniu stabilnego roztworu.

Chociaż powyższe połączenie środka powierzchniowo czynnego w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu, środka powierzchniowo czynnego w postaci alkilopoliglikozydu i wody stanowi korzystny przykład wykonania mającego uniwersalne zastosowanie środka czyszczącego według przedmiotowego wynalazku, mogą być stosowane inne opcjonalne modyfikacje i dodatki. Kolejny korzystny przykład wykonania przedmiotowego wynalazku zawiera powyższe połączenie składników plus środek chelatujący oraz modyfikator pH, celem ustalenia wartości pH roztworu na od około 11,8 do około 12,4. Co więcej, w roztworze czyszczącym mogą być obecne środki zapachowe, chociaż uniknięcie zastosowania eterów glikolu oraz innych VOC typowo stosowanych w mających uniwersalne zastosowanie roztworach czyszczących obniża konieczność lub potrzebę dodawania środków perfumujących. Substancje zapachowe nadające się do zastosowania w przedmiotowym wynalazku obejmują wszelkie stosowne środki zapachowe lub olejki eteryczne, wybrane na przykład, ale bez ograniczenia, do grupy obejmującej olejek anyżkowy, balsam, bazylię, kamforę, cynamon, cytronellę, goździki, kolendrę, kumarynę, eukaliptus, koper włoski, imbir, grejpfrut, jałowiec, cytrynę, olejek lemongrasowy, piżmo ketonowe, gałkę muszkatołową, pomarańczę, paczuli, miętę pieprzową, szałwię, sasafras, miętę ogrodową, lawendę, wintergrin, geraniol oraz temu podobne.

Ewentualnie mogą być włączane inne składniki, które są kompatybilne z rozpuszczalnymi w wodzie środkami powierzchniowo czynnymi, takie jak do około 5% wag. zagęszczacza, takiego jak hydroksyetyloceluloza, żywica ksantanowa lub inne konwencjonalne środki zagęszczające. W związku z celem przedmiotowego wynalazku moż na uniknąć stosowania dodatków w postaci pyłu, takich jak krzemionka oraz inne cząstki o dużym polu powierzchni, co oznacza dostarczenie nie pozostawiającego smug roztworu czyszczącego. Podobnie, w roztworach wodnych według przedmiotowego wynalazku mogą być zastosowane inne konwencjonalne dodatki, takie jak barwniki, środki konserwujące, środki dezynfekujące oraz środki buforowe, pod warunkiem, że są one kompatybilne z innymi obecnymi w roztworze składnikami.

Ponadto mogą być dodawane niewielkie ilości glikoli alkilenowych i/lub ich eterów jako współdziałające środki powierzchniowo czynne, celem poprawienia skuteczności czyszczenia przez inne obecne środki powierzchniowo czynne. Te konwencjonalne środki czyszczące mogą być obecne w ilości wynoszącej korzystnie mniej niż około 4% wag., ale możliwie w zakresach od zero do około 10% wag., czyli do granic rozpuszczalności, zapachu oraz udziału VOC w kompozycjach czyszczących według wynalazku. Korzystne przykłady takich współdziałających środków powierzchniowo czynnych obejmują, ale bez ograniczenia do, takie rozpuszczalniki organiczne jak eter monoheksylowy glikolu etylenowego, eter monobutylowy glikolu propylenowego („butylo proposol”) oraz erter monobutylowy glikolu etylenowego („butylo cellosolve”), itp.

Ponadto mogą być włączane niewielkie ilości, takie jak od zero do około 3% wag. środków osuszających. Stosowne środki osuszające obejmują takie alkohole jak izopropanol, etanol, tertbutanol oraz temu podobne.

P r z y k ł a d

Zastosowano niżej podaną metodę doświadczalną, celem określenia względnej skuteczności czyszczenia kompozycji według wynalazku, w zakresie usuwania tłustych zabrudzeń, które można znaleźć w kuchni na twardych powierzchniach po przygotowywaniu jedzenia.

Na emaliowaną porcelaną metalową płytkę nałożono tłuste zabrudzenie i pozwolono, by to zabrudzenie pozostało tam przez co najmniej jedną godzinę i „związało”. Następnie płytkę czyszczono, stosując testowaną kompozycję, gąbkę celulozową oraz urządzenie do szorowania liniowego. Porównania skuteczności czyszczenia dokonano poprzez obliczenie „smug do wyczyszczenia” lub też oceniano grawimetrycznie.

% wag.	Nazwa zwyczajowa	Nazwa chemiczna
1	2	3
96,532	Miękka woda	Woda

PL 196 621 B1 cd. tabeli

1	2	3
1,500	Tergitol®15-S-7	Alkiloksypolietylenooksyetanol
1,500	APG® 325 NK (50% substancji czynnych)	Alkilopoliglikozyd
0,250	Versene®100 (40% substancji czynnych)	Czterosodowa sól EDTA
0,218	Soda kaustyczna (50% substancji czynnych)	Wodorotlenek sodu

Poddano testom tę kompozycję i stwierdzono, że w stopniu zadowalającym usuwa ona tłuste zabrudzenia.

Przygotowano dodatkowe próbki, mające zarówno inne proporcje jak i dobór stosowanego środka powierzchniowo czynnego w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu. W tych próbkach następujące proporcje następujących etoksylanów zastąpiono przez 1,5% Tergitol^® 15-S-7 zastosowanego powyżej: 0,5% Tergitol^® 15-S-7; 0,54% Tergitol^® TMN-6; mieszanina 0,6% Tergitol^®15-S-7 oraz 0,63% Tergitol^® TMN-6; a także mieszanina 0,5% Tergitol^® 15-S-7, 0,45% Tergitol^® TMN-6 oraz 0,25% Tergitol^® 15-S-5.

W każdym przypadku inne składniki pozostawały niezmienione, za wyjątkiem wody. Co więcej, w każ dym przypadku przykł ady testowano i również stwierdzono, ż e w stopniu zadowalają cym usuwają one tłuste zabrudzenia.

Mające uniwersalne zastosowanie środki czyszczące, jak podaje się w niniejszym dokumencie, są gotowe do bezpośredniego użycia na powierzchni lub też mogą być rozcieńczane, stosownie do potrzeb.

W każdym przypadku wymagane jest niewielkie spłukiwanie lub nie jest ono potrzebne, natomiast nie pozostają zasadniczo żadne widoczne osady czy smugi na czyszczonej powierzchni po starciu środka czyszczącego, na przykład czystą wilgotną szmatką lub ręcznikiem papierowym.

Co więcej, ponieważ środki czyszczące są zasadniczo wolne od środków wspomagających działanie detergentów, takich jak polifosforany metali alkalicznych, są one dopuszczalne ze względów związanych z ochroną środowiska naturalnego oraz zapewniają uzyskiwanie wysoce odbijającego połysku na twardych powierzchniach.

Ponadto, ponieważ kompozycje według przedmiotowego wynalazku korzystnie nie zawierają eterów glikolu czy VOC, mogą one być przygotowywane bez substancji zapachowych czy też innych kontrowersyjnych dodatków, takich jak środki barwiące.

W zwią zku z tym przedmiotowy wynalazek stanowi skuteczny i przyjazny dla ś rodowiska, mający uniwersalne zastosowanie wodny roztwór czyszczący, który jest zasadniczo bezbarwny i bezzapachowy.

Chociaż jest on przeznaczony do stosowania bezpośrednio na twardych powierzchniach, roztwór czyszczący według przedmiotowego wynalazku może być nakładany bezpośrednio z butelki, rozcieńczany dodatkową ilością wody i nakładany jako rozcieńczony środek czyszczący, czy też natryskiwany na powierzchnię, jak z aplikatora z pompką, czy ciśnieniowego zbiornika aerozolowego, do natryskiwania oraz ścierania podczas stosowania.

Zastosowanie przemysłowe

Przedmiotowy wynalazek stanowi roztwór czyszczący, który jest usprawnieniem związanym z ochroną ś rodowiska naturalnego w stosunku do roztworów czyszczą cych, które są obecnie dostę pne. Roztwór według przedmiotowego wynalazku zawiera rozpuszczalne w wodzie kompozycje, które są łatwo dostępne w ilościach handlowych i mogą być łączone oraz mieszane w prosty sposób w standardowych urządzeniach, celem wytworzenia wodnego środka czyszczącego, który może być konwencjonalnie pakowany do zastosowania w konwencjonalny sposób.

Chociaż przedmiotowy wynalazek opisano w odniesieniu do tego, co obecnie jest uważane za korzystne przykłady wykonania, należy rozumieć, że wynalazek ten nie ma być w zamierzeniu ograniczony do ujawnionych przykładów wykonania.

Wręcz przeciwnie, wynalazek w zamierzeniu ma obejmować różne modyfikacje oraz ekwiwalentne układy w zakresie objętym ideą oraz zakresem załączonych zastrzeżeń.

Zakres podanych zastrzeżeń ma być interpretowany w najszerszym sensie, aby obejmował on wszelkie takie modyfikacje oraz ekwiwalentne kompozycje i funkcje.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Wodna kompozycja czyszczą ca o uniwersalnym zastosowaniu, znamienna tym, ż e zawiera

2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, ż e środek powierzchniowo czynny w postaci etoksylowanego drugorzędowego alkoholu ma średnią wartość HLB wynoszącą od 11,5 do 15,0.

3. Kompozycja według zastrz. 2, znamienna tym, że wykazuje pH od 8,0 do 12,5.

4. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że etoksylowany środek powierzchniowo czynny jest w ilości od 0,25 do 2,5% wagowych kompozycji.

5. Kompozycja wedł ug zastrz. 1, znamienna tym, ż e alkilopoliglikozydowy ś rodek powierzchniowo czynny jest obecny w zakresie wynoszącym od 0,1 do 1,5% wagowych.

5,0% wagowych kompozycji,

c) ewentualnie ś rodek chelatują cy, w iloś ci 0,004 do 0,4% wagowych,

d) ewentualnie dodatkowe skł adniki wybrane z grupy obejmują cej ś rodki koloryzujące, ś rodki zapachowe, środki przeciwbakteryjne, środki osuszające, zagęszczacze, modyfikatory pH, środki konserwujące, środki dezynfekujące oraz środki buforowe; oraz

e) wodę, przy czym pH kompozycji jest alkaliczne.

6. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że etoksylowany środek powierzchniowo czynny stanowi kondensat drugorzędowego alkoholu, mającego 9 do 18 atomów węgla, z 7 do 12 molami tlenku etylenu.

7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że wartość HLB etoksylowanego środka powierzchniowo czynnego wynosi przeciętnie od 12,2 do 14,6, przy czym etoksylowany środek powierzchniowo czynny stanowi od 0,5 do 1,5% wagowych kompozycji, a alkilopoliglikozydowy środek powierzchniowo czynny stanowi od 0,5 do 1,0% wagowych kompozycji.

8. Kompozycja według zastrz. 6, znamienna tym, ż e etoksylowany środek powierzchniowo czynny jest kondensatem C11C15 drugorzędowego alkanolu i stanowi od 0,25 do 2,5% wagowych kompozycji.

9. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera od 0,05 do 5,0% alkiloksypolietylenooksyetanolu, od 0,075 do 5,0% C8-C16 alkilopoliglikozydu, dostateczną ilość środka modyfikującego pH do uzyskania pH wynoszącego od 7,0 do 12,5.

10. Kompozycja według zastrz. 1 albo 3, albo 9, znamienna tym, że wartość pH wynosi od 11,8 do 12,4.