PL192385B1

PL192385B1 - Wodna kompozycja do czyszczenia i dezynfekcji

Info

Publication number: PL192385B1
Application number: PL351588A
Authority: PL
Inventors: Kenneth Allen Harrison; Jeanne Marie Weller; Ann Marie Lynch
Original assignee: Reckitt Benckiser Inc
Priority date: 1999-05-21
Filing date: 2000-05-19
Publication date: 2006-10-31
Also published as: DE60010251T2; GB2353043B; CN1166756C; GB9911818D0; AU4933800A; ATE265520T1; DE60010251T3; CN1351648A; PL351588A1; GB2353043A; EP1179039B2; ZA200109515B; MXPA01011791A; US20020119902A1; AU768691B2; DE60010251D1; CA2372895A1; BR0010813A; EP1179039B1; GB0012089D0

Abstract

1. Wodna kompozycja do czyszczenia i dezynfekcji zawierajaca: (A) co najmniej jeden anionowy surfaktant liniowy C6-C18alkilosiarczanowy; (B) co najmniej jeden surfaktant na bazie glikozydu; (C) uklad rozpuszczalnikowy; i (D) wode; znamienna tym, ze uklad rozpuszczalnikowy zawiera eter glikolu alkilenowego i alkohol C1-C6. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Kompozycje czyszczące są ważnymi handlowo produktami, znajdującymi szeroką gamę zastosowań do wspomagania usuwania brudu i zanieczyszczeń z powierzchni, szczególnie z twardych powierzchni szklanych i z połyskiem (np., szkliwionych płytek ceramicznych, polerowanych powierzchni metali, emaliowanych powierzchni metalowych, szkliwionej porcelany).

Mimo, że w tej dziedzinie znanych jest wiele różnych preparatów, które zapewniają działanie czyszczące i niekiedy działanie dezynfekujące powierzchnie, to istnieje rzeczywiste i ciągłe zapotrzebowanie na dalsze preparaty tego typu, w szczególności preparaty o korzystnym kontrolowanym modelu parowania nadające się do bezpośredniego stosowania na czyszczonej powierzchni.

W opisie patentowym PL-177907, którego odpowiednikiem jest publikacja EP-0673994, ujawniono stężoną czyszczącą kompozycję detergentową zawierającą 1-20% wagowo co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego, który może być alkilo-etoksy-karboksylanem, 1-20% wagowo co najmniej jednego niejonowego środka powierzchniowo czynnego, którym może być alkilopoliglikozyd, oraz 5-60% wagowo rozpuszczalnika zawierającego etery glikoli i ewentualnie wodę oraz inne dodatki. Ujawniona kompozycja jest z założenia kompozycją czyszczącą i nie nadaje się ani do bezpośredniego stosowania, ani do dezynfekcji czyszczonych powierzchni.

Z opisu patentowego PL-172251, którego odpowiednikiem jest publikacja patentowa US-5252245, znana jest kompozycja czyszcząca zawierająca obok środka powierzchniowo czynnego i układu rozpuszczalnikowego obejmującego alkohol monowodorotlenowy i eter alkilenoglikolowy, a także układ buforowy zawierający azot. W tej publikacji nie wymieniono środków powierzchniowo czynnych na bazie glikozydów, a układ buforowy jest niezbędnym elementem wynalazku. Nie ujawniono, aby taka kompozycja była kompozycją dezynfekującą.

Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie ulepszonych wodnych kompozycji czyszczących, które są szczególnie użyteczne do czyszczenia, zwłaszcza twardych powierzchni, szczególnie powierzchni szklanych i innych twardych powierzchni z połyskiem. Kompozycje takie są szczególnie użyteczne do stosowania „jako takie” przez użytkownika końcowego.

Takie kompozycje mają zastosowanie w sposobie czyszczenia twardych powierzchni, który to sposób obejmuje etapy: dostarczenia wodnej kompozycji czyszczącej i naniesienie skutecznej ilości tej kompozycji na powierzchnię, zwłaszcza twardą powierzchnię, wymagającą takiego działania czyszczącego.

Przedmiotem wynalazku jest wodna kompozycja czyszcząca, która zapewnia czyszczenie i dezynfekcję traktowanych nią powierzchni obejmująca:

(A) co najmniej jeden anionowy surfaktant liniowy C6-C18-alkilosiarczanowy;

(B) co najmniej jeden surfaktant na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy; i (D) wodę;

przy czym układ rozpuszczalnikowy zawiera eter glikolu alkilenowego i alkohol C1-C6.

Kompozycja jest szczególnie korzystna do czyszczenia i dezynfekcji twardych powierzchni.

W szczególnie korzystnym wykonaniu kompozycja taka jako eter glikolu alkilenowego zawiera eter wybrany spośród eteru n-butylowego glikolu propylenowego i eteru heksylowego glikolu etylenowego oraz ich mieszanin.

Korzystnie kompozycja według wynalazku zawiera układ rozpuszczalnikowy składający się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego, oraz alkoholu C1-C6.

W korzystnym wykonaniu, kompozycja zawiera układ rozpuszczalnikowy składający się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego, oraz izopropanolu.

Korzystnie kompozycja dodatkowo zawiera środek regulujący pH lub środek buforujący pH.

Zgodnie z jednym szczególnie korzystnym aspektem wynalazku dostarczono wodną kompozycje czyszczącą, która zapewnia cechę zarówno czyszczenia jak i dezynfekcji traktowanych powierzchni, zwłaszcza twardych powierzchni, która na 100% wagowych zawiera:

(A) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego anionowego surfaktanta liniowego C6-C18alkilosiarczanu;

PL 192 385 B1 (B) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego surfaktanta na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy, zawierający: 0,01-11% wagowych jednego lub większej liczby rozpuszczalników - eterów glikolu alkilenowego i 0,1-10% wagowych alkoholu C1-C6;

(D) wodę do 100% wagowych, środek buforujący pH lub regulujący pH;

i ewentualnie dodatkowo do 10% wagowych typowych substancji dodatkowych.

W jeszcze bardziej szczególnym wykonaniu wynalazku kompozycja na 100% wagowych zawiera:

(B) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego surfaktanta na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy, zawierający: 0,01-6,0% wagowych eteru n-butylowego glikolu propylenowego, 0,1-5% wagowych eteru heksylowego glikolu etylenowego i 0,1-10% wagowych alkoholu C1-C6;

(D) wodę do 100% wagowych, środek buforujący pH lub regulujący pH;

i ewentualnie dodatkowo do 10% wagowych typowych substancji dodatkowych.

Kompozycje mogą zawierać jeden lub większą liczbę ewentualnych składników dodatkowych, niekiedy określanych jako środki pomocnicze, w ilościach mniejszościowych lecz skutecznych. Jako nieograniczające przykłady takich ewentualnych dodatków można wymienić: środki barwiące, takie jak barwniki i pigmenty, środki zapachowe, inne środki regulujące pH, kompozycje buforujące pH, środki chelatujące, środki modyfikujące cechy reologiczne, jak również jeden lub większą liczbę dodatkowych surfaktantów, w szczególności surfaktantów niejonowych, amfoterycznych lub obojnaczojonowych. Pożądane jest, dla zmniejszenia prawdopodobieństwa niepożądanego nagromadzania się na traktowanych powierzchniach, zwłaszcza powierzchniach twardych, aby te składniki dodatkowe obecne były tylko w niewielkich ilościach, to jest poniżej 10%, korzystnie poniżej 5% wagowych w stosunku do całkowitej wagi wodnej kompozycji czyszczącej.

Kompozycje według wynalazku obejmują (A) co najmniej jeden anionowy liniowy surfaktant C6-C18alkilosiarczanowy. Takie materiały są dostępne w handlu jako surfaktanty anionowe i często są dostarczane w formie soli w nośniku wodnym. Zwyczajowo takie sole zawierają przeciwjony na bazie metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych. Wiadomo jest, że takie surfaktanty siarczanowe mogą być dostarczane w postaci mieszanin technicznej jakości, które mogą zawierać siarczany zawierające różne łańcuchy alkilowe C6-C18. Zgodnie z wynalazkiem korzystne jest, gdy większość grup alkilowych stanowią grupy C12, a zwłaszcza liniowe C12-alkilosiarczany.

Korzystnie co najmniej 70%, bardziej korzystnie co najmniej 85%, jeszcze bardziej korzystnie co najmniej 95% liniowych grup alkilowych stanowią grupy C12. Takie materiały są dostępne w handlu między innymi pod nazwą handlową Sulfotex®WAQ-LCX (Henkel Corp.), z których dostępne są obecnie różne mieszaniny wodne gatunku technicznego.

Liniowy surfaktant C6-C18alkilosiarczanowy stanowi do 10% wagowych, bardziej korzystnie 0,01-5% wagowych, jeszcze bardziej korzystnie 0,01-3% wagowych kompozycji, w której skład wchodzi.

Kompozycje według wynalazku zawierają także (B) co najmniej jeden surfaktant na bazie glikozydu. Przykładowe odpowiednie związki obejmują alkilomonoglikozydy i poliglikozydy, które wytwarza się zwykle przez działanie na monoglikozyd lub na związek ulegający hydrolizie do monosacharydu, alkoholem takim jak alkohol tłuszczowy w środowisku kwaśnym.

Przykładowe surfaktanty alkiloglikozydowe odpowiednie do stosowania w praktycznej realizacji niniejszego wynalazku mogą być przedstawione poniższym wzorem I:

w którym:

R oznacza jednowartościowy rodnik organiczny zawierający od około 6 do około 30, korzystnie od około 8 do około 18 atomów węgla;

R1 oznacza dwuwartościowy rodnik węglowodorowy zawierający od około 2 do około 4 atomów węgla, zwłaszcza rodniki etylowy i propylowy;

O oznacza atom tlenu;

y oznacza liczbę, która ma wartość średnią od około 0 do około 1, a korzystnie jest równa 0;

PL 192 385 B1

G oznacza ugrupowanie pochodzące od cukru redukującego zawierającego 5 lub 6 atomów węgla; i x oznacza liczbę mającą średnią wartość od około 1do 5 (korzystnie od 1,1 do 2);

Z jest wybrany z grup O2M¹, grup o wzorze ο

II oc-r₂

O(CH2), CO2M¹, OSO3M¹, lub O(CH2)SO3M¹; R2 oznacza (CH2)CO2M¹ lub CH=CHCO2M¹; z ograniczeniem że Z może być O2M¹ tylko jeśli Z jest w miejscu pierwszorzędowej grupy hydroksylowej, w której atom węgla noszący pierwszorzędową grupę hydroksylową CH2OH, jest utleniony, tworząc grupę:

ο

II —C-OM₁ b oznacza liczbę od 0do 3x+1, korzystnie średnio od 0,5 do 2 na grupę glikozydową;

M1 oznacza H+ lub kation organiczny albo nieorganiczny, taki jak na przykład kation metalu alkalicznego, amoniowy, monoetanoloaminowy lub wapniowy.

Jak określono dla powyższego wzoru I, R zasadniczo oznacza resztę alkoholu tłuszczowego, mającego od około 8 do około 30, a korzystnie 8 do 18 atomów węgla.

Bardziej korzystnie kompozycje według wynalazku zawierają związek alkilopoliglikozydowy o budowie:.

w której:

R oznacza grupę alkilową, korzystnie liniowy łańcuch alkilowy, który obejmuje grupy alkilowe C8 do C16; x oznacza liczbę całkowitą o wartości 0-3, włącznie.

Przykładami takich związków alkilopoliglikozydowych o takiej strukturze są:

- związki, w których R składa się zasadniczo z łańcuchów alkilowych C8 i C10, dających średnią wartość około 9,1 węgli alkilowych na cząsteczkę (GLUCOPON 220 UP, GLUCOPON 225 DK);

- związki, w których R składa się zasadniczo z łańcuchów alkilowych C8, C10, C12, C14i C16 dających średnią wartość około 10,3 węgli alkilowych na cząsteczkę (GLUCOPON 425);

- związki, w których R składa się zasadniczo z łańcuchów alkilowych C12, C14 i C16 dających średnią wartość około 12,8 węgli alkilowych na cząsteczkę (GLUCOPON 600 UP, GLUCOPON 625 CSUP i GLUCOPON 625 FE, które wszystkie są dostępne z Henkel Corp., Ambler PA). Użyteczny jest także związek alkilopoliglikozydowy TRITON CG-110 (Union Carbide Corp.).

Dalsze przykłady dostępnych w handlu alkiloglikozydów takich jak opisane powyżej to, na przykład GLUCOPON 325N, który jak się podaje, stanowi w 50% C9-C11alkilopoliglikozyd, także często określany jako D-glukopiranozyd (z firmy Henkel Corp., Ambler PA). Szczególnie korzystne są związki alkilopoliglikozydowe zilustrowane w przykładach. Te alkilopoliglikozydy mogą być obecne w dowolnej ilości. Należy rozumieć, że taka minimalna ilość może być zawarta w bardzo szerokim zakresie, i po części zależy od ciężaru cząsteczkowego alkilopoliglikozydu użytego w preparacie, ale korzystnie powinno występować co najmniej 0,01% wagowych. Bardziej korzystnie poliglikozyd stanowi od 0,02%

PL 192 385 B1 wagowych do 10% wagowych kompozycji, w której skład wchodzi. Dalsze i szczególnie korzystne przykłady alkilopoliglikozydów są opisane w przykładach. Kompozycje według wynalazku zawierają także (C) układ rozpuszczalnikowy, zawierający rozpuszczalnik -eter glikolu alkilenowego, oraz alkohol C1-C6, przy czym alkoholem C1-C6 jest zwłaszcza izopropanol. Szczególnie użyteczne etery glikoli alkilenowych obejmują etery glikoli C3-C20. Konkretne przykłady ilustrujące użyteczne rozpuszczalniki etery glikoli alkilenowych obejmują: eter metylowy glikolu propylenowego, eter metylowy glikolu dipropylenowego, eter metylowy glikolu tripropylenowego, eter izobutylowy glikolu propylenowego, eter metylowy glikolu etylenowego, eter etylowy glikolu etylenowego, eter butylowy glikolu etylenowego, eter fenylowy glikolu dietylenowego, eter fenylowy glikolu propylenowego, i ich mieszaniny. Bardziej korzystnie jako rozpuszczalnik stosuje się jeden lub więcej rozpuszczalników wybranych z grupy składającej się z eteru n-butylowego glikolu etylenowego, eteru n-butylowego glikolu dietylenowego i ich mieszanin.

Jak wspomniano powyżej, zgodnie z pewnym szczególnie korzystnym wykonaniem wynalazku wodna kompozycja do czyszczenia i dezynfekcji jako eter glikolu etylenowego zawiera eter wybrany spośród eteru n-butylowego glikolu propylenowego i eteru heksylowego glikolu etylenowego oraz ich mieszanin.

Bardziej korzystnie układ rozpuszczalnikowy (C) składa się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego, oraz alkoholu C1-C6.

Eter n-butylowy glikolu propylenowego jest znany. Jest on dostępny w handlu pod nazwą Dowanol®PnB (z Dow Chem. Co., Midland, MI). Eter n-butylowy glikolu propylenowego może być obecny w ilościach od 0,01% wagowych do 6,0% wagowych, jednakże korzystnie jest obecny w ilościach od 0,01 do 4% wagowych.

Eter heksylowy glikolu etylenowego jest także znany jako taki. Jest dostępny w handlu pod nazwą Hexyl Cellosolve® (z Union Carbide Corp.). Eter heksylowy glikolu etylenowego może być obecny w ilościach od 0,01% wagowych do 5,0% wagowych, a korzystnie w ilościach od 0,01 do 2% wagowych.

Twórcy wynalazku zaobserwowali, że kompozycje według wynalazku wykazują pożądane właściwości przy odparowywaniu i schnięciu (np. relatywnie jednorodne schnięcie bez smug i cętek). Niektóre szczególnie korzystne wykonania kompozycji według wynalazku tworzą podczas odparowywania po naniesieniu na twardą powierzchnię zasadniczo jednorodny film.

Kompozycje według wynalazku zawierają także jako część układu rozpuszczalnikowego (C) alkohol C1-C6. Należą do nich przykładowo metanol, etanol, n-propanol, izopropanol, jak również różne izomery pozycyjne butanolu, pentanolu i heksanolu. Twórcy wynalazku stwierdzili, że włączenie takich alkoholi dodatkowo ulepsza odparowywanie kompozycji według wynalazku w relatywnie jednorodny sposób, tak że wykazuje ona tendencję, do tworzenia relatywnie jednorodnej warstwy filmu podczas procesu schnięcia. Efekt ten został generalnie opisany powyżej w związku z eterem n-butylowym glikolu propylenowego i eterem heksylowym glikolu etylenowego. Dalsza korzyść z włączenia takich alkoholi wiąże się także z rozpuszczalnością, jaką mogą one nadać pewnym rodzajom zabrudzeń. Spośród nich najbardziej korzystne jest włączenie izopropanolu. Alkohol C1-C6 może być obecny w ilości od 0,01% wagowych do 10% wagowych, jednakże korzystnie jest obecny w ilości od 0,01% wagowych do 6,0% wagowych.

W pewnym szczególnym wykonaniem układ rozpuszczalnikowy (C) zawiera układ rozpuszczalnikowy składający się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego i izopropanolu, z wyłączeniem innych alkoholi C1-C6 i innych eterów glikoli.

Jak zauważono powyżej, kompozycje według wynalazku są kompozycjami wodnymi i zawierają wodę (D) jako niezbędny składnik. Wodę, którą korzystnie jest woda dejonizowana, dodaje się do uzupełnienia składu kompozycji według wynalazku do 100% wagowych.

Niektóre korzystne wykonania kompozycji według wynalazku mogą być zaliczone do kategorii kompozycji „dezynfekujących powierzchnię, niedopuszczonych do kontaktu z żywnością”, ponieważ wywierają działanie przeciwdrobnoustrojowe przeciwko co najmniej Staphylococcus aureus, Salmonella cholerasuis, i Enterobacter aerogens zgodnie z normą ASTM „ASTM Standard Test Method for Efficacy of Sanitizers Recommended for Inanimate Non-Food Contact Surfaces, E 1153-87”, lub mają szerokie spektrum działania dezynfekującego przeciw co najmniej Staphylococcus aureus i Salmonella cholerasuis (korzystnie przeciwko obu) według normy AOAC „AOAC Official Method 961.02 Germicidal

PL 192 385 B1

Spray Products, as Disinfectants” (AOAC Official Methods of Analysis, wyd. 16 (1995)). Oba te testy są znane fachowcom.

Jak wcześniej podano, kompozycje mogą zawierać jeden lub większą liczbę ewentualnych dodatków, do których przykładowo i nieograniczająco zalicza się: środki barwiące, takie jak barwniki i pigmenty, środki zapachowe i solubilizatory środków zapachowych, środki regulujące pH, środki buforujące pH, środki chelatujące, środki modyfikujące cechy reologiczne, jak również jeden lub większą liczbę dodatkowych surfaktantów. Pożądane jest, dla zmniejszenia prawdopodobieństwa niepożądanego nagromadzania się na traktowanych powierzchniach, zwłaszcza powierzchniach twardych, aby łączne ilości takich ewentualnych dodatków były niższe niż 10% wagowych, ale korzystnie są znacznie niższe, takie jak poniżej 2,5% wagowych w stosunku do całkowitej wagi wodnej kompozycji czyszczącej i dezynfekującej. Optymalnie, ilości takich dodatkowych ewentualnych składników utrzymywane są na poziomie minimalnym, w celu zminimalizowania w całej kompozycji ilości składników nielotnych, które przyczyniają się do niepożądanego wyglądu smugowatego lub cętkowanego podczas wysychania.

Do użytecznych środków chelatujących należą środki znane w stanie techniki, a przykładowo i nieograniczająco: kwasy aminopolikarboksylowe i ich sole, w których azot aminowy ma przyłączone dwa lub większą liczbę podstawników. Korzystne środki chelatujące obejmują kwasy i sole, zwłaszcza sole sodowe i potasowe kwasu etylenodiaminotetraoctowego, kwasu dietylenotriaminopentaoctowego, kwasu N-hydroksyetyloetylenodiaminotetraoctowego, z których szczególnie korzystnie stosuje się sole sodowe kwasu etylenodiaminotetraoctowego. Takie środki chelatujące mogą być pominięte, lub mogą występować w niewielkich ilościach, takich jak do 0,5% wagowych. Korzystne jest jeśli kompozycje według wynalazku zawierają środki chelatujące w ilości od 0 do 0,5% wagowych, ale najbardziej korzystna jest mniejsza ilość od 0do 0,2% wagowych.

Kompozycje według wynalazku zawierają ewentualnie, ale korzystnie, pewną ilość środka regulującego pH lub środka buforującego pH. Takie środki są znane i konwencjonalnie stosowane. Jako nieograniczający przykład środków regulujących pH można podać związki zawierające fosfor, jednowartościowe i wielowartościowe sole takie jak krzemiany, węglany i borany, pewne kwasy i zasady, winiany i niektóre octany. Dalsze przykładowe środki regulujące pH to kwasy mineralne, kompozycje zasadowe i kwasy organiczne, które zazwyczaj wymagane są w jedynie niewielkich ilościach. Dalsze nieograniczające przykłady kompozycji buforujących pH obejmują fosforany metali alkalicznych, polifosforany, pirofosforany, trifosforany, tetrafosforany, krzemiany, metakrzemiany, polikrzemiany, węglany, wodorowęglany, wodorotlenki i ich mieszaniny. Jako bufory mogą także działać niektóre sole, takie jak fosforany, węglany i wodorotlenki metali ziem alkalicznych. Może być także odpowiednie stosowanie jako buforów takich materiałów jak glinokrzemiany (zeolity), borany, gliniany i pewne materiały organiczne, takie jak glukoniany, bursztyniany, maleiniany i ich sole metali alkalicznych. Mogą być one obecne w ilości efektywnej, która może być użyta do uregulowania i utrzymania pH kompozycji według wynalazku w żądanym zakresie pH, którym jest zwykle pH 4 do 12. Powinny być one jednak przesiane dla zapewnienia, że nie zawierają niepożądanych pozostałości osadzających się na traktowanych powierzchniach. Szczególnie użyteczne są wodorotlenek sodu i wodorowęglan sodu, które są obecne w niektórych szczególnie korzystnych wykonaniach wynalazku.

Dalszymi ewentualnymi, ale korzystnie obecnymi składnikami są jeden lub większa liczba środków barwiących, stosowanych w celu zmodyfikowania wyglądu kompozycji i polepszenia ich wyglądu z perspektywy konsumenta lub innego użytkownika finalnego. Do kompozycji mogą być wprowadzone znane środki barwiące w dowolnej ilości skutecznej do poprawienia barwy kompozycji lub dla nadania kompozycji pożądanego wyglądu lub koloru. Taki środek barwiący lub środki barwiące mogą być dodawane w typowy sposób, to jest przez domieszanie do kompozycji lub zmieszanie z innymi składnikami stosowanymi do wytworzenia kompozycji.

Dalszy ewentualny ale pożądany składnik stanowią środki zapachowe, naturalne lub produkowane syntetycznie. Takie środki zapachowe mogą być dodawane w typowy sposób, to jest przez domieszanie do kompozycji lub przez zmieszanie z innymi składnikami stosowanymi do wytworzenia kompozycji, w ilościach uznanych za użyteczne dla zwiększenia pożądanego zapachu kompozycji czyszczącej lub nadania zapachu. Często pożądane jest dodanie oprócz środka zapachowego, solubilizatora środka zapachowego, który wspomaga dyspergowanie, rozpuszczanie lub mieszanie składnika zapachowego w wodnym środowisku. Należą do nich związki znane w stanie techniki, w tym kondensaty 2 do 30 moli tlenku etylenu z mono- i triestrami sorbitanu z kwasami C10-C20alkanowymi, znane jako surfaktanty niejonowe. Dalsze przykłady takich odpowiednich surfaktantów obejmują rozpuszczalne w wodzie surfaktanty niejonowe, z których wiele jest znanych w handlu, a jako ich nieograniczające

PL 192 385 B1 przykłady można wymienić etoksylany pierwszorzędowych alkoholi alifatycznych, etoksylany drugorzędowych alkoholi alifatycznych, etoksylany alkilofenoli i kondensaty alkanoli pierwszorzędowych z tlenkiem etylenu i tlenkiem propylenu, oraz kondensaty tlenku etylenu z estrami sorbitanu i kwasów tłuszczowych. Taki składnik solubilizujący środek zapachowy dodaje się w niewielkich ilościach, szczególnie w ilościach które uznano za skuteczne dla wspomagania solubilizacji komponenta zapachowego, ale nie w większej ilości, takiej że mógłby być uznany za składnik detergentowy. Takie niewielkie ilości wynoszą zasadniczo do około 0,3% wagowych całkowitej kompozycji, ale zwykle jest to ilość około 0,1% wagowych lub mniejsza, a korzystnie w ilościach około 0,05% wagowych i mniej.

Jako ewentualny składnik kompozycje mogą zawierać jeden lub większą liczbę surfaktantów niejonowych w ilościach, które są skuteczne dla poprawienia ogólnej skuteczności czyszczącej ujawnionych tu kompozycji, ale jednocześnie w ilościach które nie zmniejszają niepożądanie działania przeciwdrobnoustrojowego kompozycji według wynalazku, ani nie zwiększają niepożądanie prawdopodobieństwa utworzenia lub osadzenia pozostałości na traktowanych powierzchniach. Takie niejonowe surfaktanty są znane w stanie techniki. Praktycznie każdy związek hydrofobowy mający grupę karboksylową, hydroksylową, amidową lub aminową z wolnym wodorem przyłączonym do atomu azotu może być skondensowany z tlenkiem etylenu lub produktem jego polihydratacji, glikolem polietylenowym, z wytworzeniem rozpuszczalnego w wodzie surfaktanta niejonowego. Ponadto, długości polietylenoksylowych elementów hydrofobowych i elementów hydrofilowych mogą być różne. Do przykładowych związków niejonowych należą etery polioksyetylenowe alkiloaromatycznych związków hydroksylowych, np. alkilowane polioksyetylenofenole, etery polioksyetylenowe alkoholi alifatycznych o długich łańcuchach, etery polioksyetylenowe hydrofobowych polimerów tlenku propylenu, oraz tlenki wyższych alkiloamin.

Jako szczególnie użyteczne surfaktanty niejonowe można wymienić alkoksylowane liniowe alkohole pierwszorzędowe i drugorzędowe, takie jak dostępne w handlu pod nazwami handlowymi serii PolyTergent®SR (Olin Chemical Co., Stamford, CT), serii Neodol® (Shell Chemical Co., Houston TX); alkoksylowane alkilofenole, w tym dostępne w handlu pod nazwą handlową serii Triton®X (Union Carbide Chem., Co., Danbury, CT).

Dalsze ewentualne użyteczne surfaktanty obejmują tlenki amin, takie jak surfaktanty na bazie tlenków laurylodimetyloaminy, betain i sarkozyniany.

Takie składniki jak opisane powyżej jako istotne i/lub ewentualne obejmują kompozycje znane ze stanu techniki, w tym opisane w publikacjach McCutcheon's Emulsifiers and Detergents (Vol. 1), McCutcheon's Functional Materials (Vol. 2), North American Edition, 1991; Kirk-Othmer, Encyclopedia of Chemical Technology, wyd. 3, vol. 22, str. 346-387.

Kompozycje według wynalazku mogą być wytwarzane w typowy sposób, taki jak zwykłe mieszanie składników do wytworzenia końcowej jednorodnej kompozycji. Kolejność dodawania nie jest krytyczna.

Kompozycje według wynalazku są użyteczne do czyszczenia i/lub dezynfekcji powierzchni, zwłaszcza powierzchni twardych, mających osadzony na nich brud. Kompozycje są szczególnie skuteczne do usuwania brudów oleofilowych (mianowicie zanieczyszczeń oleistych), szczególnie typu zwykle spotykanego w kuchniach i innych pomieszczeniach do przygotowywania żywności. W takim sposobie czyszczenie i dezynfekcja powierzchni obejmuje etap naniesienia na taką powierzchnię opisanej kompozycji w ilości skutecznej do usuwania brudu i dezynfekcji. Następnie, kompozycje ewentualnie lecz korzystnie rozciera się, szoruje lub w inny sposób kontaktuje fizycznie z twardą powierzchnią, i następnie ewentualnie spłukuje się z takiej czyszczonej i dezynfekowanej powierzchni.

Kompozycja do czyszczenia twardych powierzchni według wynalazku może być dostarczana jako produkt gotowy do użycia w ręcznie obsługiwanym pojemniku do rozpylania, i jest wtedy idealnie dopasowana do używania przez konsumentów przez „rozpylanie i wycieranie”. W takim używaniu konsument zwykle nanosi skuteczną ilość kompozycji czyszczącej stosując pompkę i kilka chwil później wyciera traktowaną powierzchnię za pomocą szmatki, ścierki lub gąbki, zwykle za pomocą jednorazowego ręcznika papierowego lub jednorazowej gąbki. Dla zapewnienia skutecznego odkażenia czy dezynfekcji zwykle wymagany jest dłuższy czas kontaktu, zwykle rzędu 10 minut.

W jeszcze innym wykonaniu, kompozycje według wynalazku mogą być formułowane tak, że mogą być użyteczne w połączeniu z produktem typu aerozolu, w którym są one wyładowywane z ciśnieniowego pojemnika aerozolowego. W przypadku kiedy kompozycje według wynalazku są stosowane w produkcie typu aerozolu, to korzystne jest jeśli stosuje się pojemnik aerozolowy odporny na korozję, taki jak pojemnik aerozolowy powlekany lub wyściełany. Takie pojemniki są preferowane ze

PL 192 385 B1 względu na swoją znaną odporność na działanie preparatów kwaśnych. Mogą być stosowane znane propelenty, takie jak propelenty ciekłe jak również propelenty nieciekłe, np. propelenty gazowe, w tym dwutlenek węgla, powietrze, azot, węglowodory oraz inne. Mogą być także stosowane propelenty fluorowęglowe, które jakkolwiek są zadowalające pod względem użytkowym, ale preferowane jest unikanie ich stosowania ze względu na ochronę środowiska i regulacje prawne.

Kompozycje według wynalazku, czy to takie jak opisane czy w formie koncentratu lub superkoncentratu, mogą być także nanoszone na twardą powierzchnię za pomocą mokrej ścierki. Ścierka może być typu tkaniny lub włókniny. Podłoża wyrobów mogą obejmować tkane lub włókninowe torebki, gąbki, w formie ścierających lub nieścierających poduszek czyszczących. Wyroby takie są znane w tej dziedzinie i są często określane jako ścierki. Takie podłoża mogą być związane za pomocą żywicy, związane termicznie, spiekane, łączone igłowo lub łączone za pomocą dowolnej kombinacji powyższych metod.

Włókniny mogą stanowić kombinacje włókien ze ścieru drzewnego i włókien syntetycznych tekstylnej długości, utworzonych za pomocą dobrze znanych procesów formowania na sucho lub układania na mokro. Mogą być stosowane włókna syntetyczne takie jak sztuczny jedwab, nylon, orlon i poliester, jak również ich mieszanki. Włókna ze ścieru drzewnego powinny stanowić od około 30 do około 60% wagowych włókniny, korzystnie od około 55 do około 60% wagowych, a pozostałość stanowią włókna syntetyczne. Włókna ze ścieru drzewnego zapewniają absorbowalność, działanie ścierne i zatrzymywanie brudu, natomiast włókna syntetyczne zapewniają wytrzymałość i sprężystość podłoża.

Podłoże ścierki może także stanowić materiał błonotwórczy, taki jak polimer rozpuszczalny w wodzie. Takie samopodtrzymujące podłoża błonowe mogą być rozmieszczone sandwiczowo między warstwami podłoża i termicznie zatopione z wytworzeniem użytecznego podłoża. Samopodtrzymujące błony mogą być wytłaczane za pomocą standardowego wyposażenia do odparowania mieszanki. Do wytworzenia i wysuszenia błon można zastosować technologię wylewania, albo ciekłą mieszanką można nasycić nośnik i następnie wysuszyć na wiele znanych sposobów.

Kompozycje według wynalazku absorbuje się na ścierce, otrzymując nasyconą ścierkę. Ścierka może być następnie zatopiona indywidualnie w torebce, którą można otworzyć w razie potrzeby albo można umieścić wiele ścierek w pojemniku do używania w miarę potrzeby. Pojemnik, gdy jest zamknięty, jest dostatecznie uszczelniony, aby zapobiec odparowywaniu jakichkolwiek składników kompozycji.

Jakkolwiek zamiarem jest produkowanie i dostarczanie kompozycji według wynalazku w wyżej opisanej formie „gotowej do użytku”, to nic w niniejszym opisie nie powinno być interpretowane jako ograniczenie stosowania kompozycji według wynalazku z dalszą ilością wody z wytworzeniem z niej roztworu czyszczącego. Kompozycje wodne według wynalazku mogą być stosowane, i korzystnie są tak stosowane, „jako takie”, bez dodatkowego rozcieńczania, ale mogą być także stosowane po rozcieńczeniu wodą. Takie rozcieńczenia obejmują stosunki stężeń kompozycja:woda (%w/%w lub %v/%v) od 1:0 do ekstremalnych rozcieńczeń takich jak 1:10000. Pożądane jest jednakże, dla zapewnienia dezynfekcji, stosowanie kompozycji jako takich, to jest bez dalszego rozcieńczania.

Poniższe właściwości ilustrują doskonałe właściwości preparatów według wynalazku i szczególnie korzystne wykonania kompozycji według wynalazku. Terminy „części wagowe” i „procenty wagowe” stosowane są wymiennie w opisie i przykładach, gdzie procenty wagowe każdego z pojedynczych składników są wskazane w procentach wagowych w stosunku do całkowitej wagi kompozycji, której część stanowią, chyba że wskazano inaczej.

Przykłady

Przykładowe preparaty ilustrujące pewne korzystne wykonania kompozycji według wynalazku i opisane bardziej szczegółowo w poniższej tabeli 1 formułowano zwykle zgodnie z poniższą procedurą.

Do naczynia o odpowiedniej wielkości dostarczano odmierzoną ilość wody, do której dodawano składniki w następującej kolejności: surfaktanty, rozpuszczalniki, następnie pozostałe składniki, w tym wszelkie ewentualne składniki. Wszystkie składniki dostarczano w temperaturze pokojowej, a mieszanie składników prowadzono za pomocą mieszadła mechanicznego z wirnikiem o małej średnicy na końcu obracającego się wału. Mieszanie, które generalnie trwało od 5 minut do 120 minut, utrzymywano do momentu kiedy preparat wydawał się jednorodny. Przykładowe kompozycje były łatwe do nalewania i utrzymywały cechę dobrego wymieszania podczas stania (to jest były to mieszaniny stabilne). Należy zauważyć, że składniki można dodawać w dowolnej kolejności, ale preferowane jest dostarczanie wody jako pierwszego składnika do naczynia lub urządzenia do mieszania, ponieważ jest to składnik główny i dogodne jest dodawanie pozostałych składników do niego. Dokładne składy

PL 192 385 B1 przykładowych kompozycji są podane poniżej w tabeli 1, gdzie wskazano procenty wagowe poszczególnych składników w stosunku do całkowitej wagi jako 100%.

Tabel a 1

	Prz. 1
Laurylosiarczan sodu	0,40
Poliglukozyd alkilowy	0,15
Eter n-butylowy glikolu propylenowego	1,5
Eter heksylowy glikolu etylenowego	1,0
Izopropanol	3,5
Wodorotlenek sodu	0,041
Wodorowęglan sodu	0,05
Środek zapachowy	0,05
Di woda	do 100

Ilości wskazane w tabeli 1 w stosunku do każdego ze składników wskazują „ciężar substancji aktywnych” zidentyfikowanego składnika. Konkretne nazwy i źródło poszczególnych składników wymienionych w tabeli 1 są także ujawnione poniżej w tabeli 2.

Tabel a 2

Laurylosiarczan sodu	Sulfotex®WAQ-LCX, 30% wagowych substancji aktywnych, z firmy Henkel
Poliglukozyd alkilowy	APG325N, 50% wagowych substancji aktywnych, z firmy Henkel
Eter n-butylowy glikolu propylenowego	Dowanol®PnB, 100% wagowych substancji aktywnych, z firmy Dow Chemical Co.
Eter heksylowy glikolu etylenowego	Hexyl Cellosolve, 100% wagowych substancji aktywnych, z firmy Union Carbide Corp.
Izopropanol	Izopropanol, 100% wagowych substancji aktywnych, z firmy Aldrich Chem. Co.
Wodorotlenek sodu	Bezwodny, 25% wagowych substancji aktywnych, z firmy Aldrich Chem. Co.
Wodorowęglan sodu	Bezwodny, 100% wagowych substancji aktywnych, z firmy Aldrich Chem. Co.
Środek zapachowy	Kompozycja własna
Di woda	Woda dejonizowana

Kompozycje z tabeli 1 oceniano za pomocą jednego lub większej liczby testów opisanych poniżej.

Ocena skuteczności przeciwdrobnoustrojowej

Przykładowy preparat opisany powyżej w tabeli 1 badano w celu oceny jego skuteczności przeciwdrobnoustrojowej przeciwko Staphylococcus aureus (bakterie patogenne typu Gram-dodatniego) (ATCC 6538) i Enterobacter aerogenes aureus (bakterie patogenne typu Gram-ujemnego) (ATCC 13048) według testu „ASTM Test Standard Test Method for Efficacy of Sanitizers Recommended for Inanimate Non-Food Contact Surfaces, E1153-87”. Jak wiadomo znawcy z tej dziedziny, wyniki testu wskazują log ze zmniejszenia organizmów testowych, które poddano działaniu testowej kompozycji opartej na przykładzie 1. Wyniki testu przeciwdrobnoustrojowego wskazano poniżej w tabeli 3.

PL 192 385 B1

T ab el a 3

Enterobacter aerogenes
Formuła:	log10 z odzysku	log10 ze zmniejszenia
Przykład 1	0	5,46
Kontrola	5,46	nie analizowano
Staphylococcus aureus
Formuła:	log10 z odzysku	log10 ze zmniejszenia
Przykład 1	0	5,89
Kontrola	5,89	nie analizowano

Jako kontrolę („Kontrola” w tabeli 3) testowano kompozycję wodną zawierającą 0,01% wagowych etoksylowanego surfaktanta fenolowego (Triton-X100®, Union Carbide). Jak widać z wyników wskazanych powyżej, kompozycje według wynalazku zapewniają doskonałą dezynfekcję twardych powierzchni, podczas gdy kompozycje na bazie etoksylowanego surfaktanta fenolowego wykazywały słabą skuteczność. Należy zauważyć, że wartość log10 ze zmniejszenia równa 3 lub więcej jest wynikiem pozytywnym w teście dezynfekcji.

Preparat opisany w tabeli 1 badano także w celu oceny jego skuteczności przeciwdrobnoustrojowej w dwóch seriach 60 próbek testowych Staphylococcus aureus (bakterie patogenne typu Gramdodatniego) (ATCC 6538) i w pojedynczej serii 30 organizmów testowych Salmonella choleraesuis (bakterie patogenne typu Gram-ujemnego) (ATCC 10708), zgodnie z procedurą opisaną w „AOAC Official Method 961.02 Germicidal Spray Products as Disinfectants” (AOAC Official Methods of Analysis, wyd. 16 (1995)). Wyniki testu przeciwdrobnoustrojowego wskazano poniżej w tabeli 4. Opisane wyniki wskazują liczbę slajdów testowych z żywymi organizmami testowymi/liczbę slajdów testowych po zakończeniu testu dla testowanych: preparatu przykładowego i organizmu, jak również zliczenia odzysku.

T ab el a 4

	Żywe organizmy testowe/liczba slajdów testowych
Prz. 1, Staphylococcus aureus (test 1)	0/60
Prz. 1, Staphylococcus aureus (test 2)	0/60
Prz. 1, Salmonella choleraesuis	0/30

Ocena skuteczności czyszczącej:

Kompozycje według wynalazku zapewniają oczekiwane dobre czyszczenie.

Charakterystyka wysychania i odparowywania

Kompozycje według wynalazku wykazują oczekiwane dobre charakterystyki odparowywania i zadowalające charakterystyki podczas suszenia.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Wodna kompozycja do czyszczenia i dezynfekcji zawierająca:

(A) co najmniej jeden anionowy surfaktant liniowy C6-C18alkilosiarczanowy;

(B) co najmniej jeden surfaktant na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy; i (D) wodę;

znamienna tym, że układ rozpuszczalnikowy zawiera eter glikolu alkilenowego i alkohol C1-C6.

PL 192 385 B1
2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako eter glikolu alkilenowego zawiera eter wybrany spośród eteru n-butylowego glikolu propylenowego i eteru heksylowego glikolu etylenowego oraz ich mieszanin.
3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera układ rozpuszczalnikowy składający się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego, oraz alkoholu C1-C6.
4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że zawiera układ rozpuszczalnikowy składający się wyłącznie z eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego lub mieszaniny obu eteru n-butylowego glikolu propylenowego, eteru heksylowego glikolu etylenowego oraz izopropanolu.
5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że dodatkowo zawiera środek regulujący pH lub środek buforujący pH.
6. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że na 100% wagowych zawiera:

(A) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego anionowego surfaktanta liniowego C6-C18alkilosiarczanu;

(B) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego surfaktanta na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy, zawierający: 0,01-11% wagowych jednego lub większej liczby rozpuszczalników - eterów glikolu alkilenowego i 0,1-10% wagowych alkoholu C1-C6;

(D) wodę do 100% wagowych, środek buforujący pH lub regulujący pH;

i ewentualnie dodatkowo do 10% wagowych typowych substancji dodatkowych.
7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że na 100% wagowych zawiera:

(A) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego anionowego surfaktanta liniowego C6-C18alkilosiarczanu;

(B) 0,01-10% wagowych co najmniej jednego surfaktanta na bazie glikozydu;

(C) układ rozpuszczalnikowy, zawierający: 0,01-6,0% wagowych eteru n-butylowego glikolu propylenowego, 0,1-5% wagowych eteru heksylowego glikolu etylenowego i 0,1-10% wagowych alkoholu C1-C6;

(D) wodę do 100% wagowych, środek buforujący pH lub regulujący pH;

i ewentualnie dodatkowo do 10% wagowych typowych substancji dodatkowych.