PL181763B1 - Okno z listwa profilowa szyby, zwlaszcza do pojazdu i sposób szklenia okna z listwa profilowa szyby, zwlaszcza do pojazdu PL - Google Patents

Abstract

1. Okno z listw a profilow a szyby, zw laszcza do pojazdu, zaw ierajace szybe z elastomerowa listwa profilowa umiesz- czona wokól co najmniej czesci obwodu szy- by, na obrzezu powierzchni szyby, oraz kolnierz montazowy majacy krawedz we- wnetrzna, wyznaczajaca otwór w karoserii pojazdu, znamienne tym, ze listwa profilo- wa (11, 21, 31, 41, 51) zawiera podwyzszona czesc (12, 22, 32, 42, 52) centrujaca szybe (10, 20, 30, 40, 50) w otworze podczas jej wkladania w otwór poprzez opieranie sie o wewnetrzna krawedz (8) kolnierza montazo- wego (5), przy czym szyba (10,20,30,40,50) jest polaczona z kolnierzem montazowym (5) za pomoca materialu klejacego (4). F IG 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest okno z listwąprofilowąszyby, zwłaszcza do pojazdu i sposób szklenia okna w pojeździe.

Okna w pojeździe są często szklone techniką bezpośredniego spajania, to jest stosuje się materiał klejący do mocowania szyby do karoserii pojazdu. Sposób ten umożliwia szklenie wpuszczone (tj. zewnętrzna powierzchnia okna leży w jednej płaszczyźnie z karoserią pojazdu) albo prawie wpuszczane i, oprócz poprawy jakości wyrobu, może zmniejszyć koszty montażu, ponieważ nadaje się do automatyzacji z wykorzystaniem robotów przemysłowych.

Zastosowanie do tego celu robotów przemysłowych jest znacznie łatwiejsze, jeżeli szyba samoczynnie centruje się podczas jej montowania w otworze. Dokładne centrowanie jest szczególne ważne kiedy szyba ma być wpuszczona bez stosowania taśmy wyrównującej pokrywającej

181 763 szczelinę pomiędzy krawędzią szyby a sąsiednią częścią karoserii, ponieważ w przypadku niewycentrowania szyby szerokość szczeliny zmienia się wzdłuż obwodu szyby, co jest niewskazane ze względów estetycznych.

Innym zadaniem jest zapewnienie środków do trzymania szyby w miejscu podczas utrwalania się materiału klejącego. Oczywiście, nie ma sensu staranie się o dokładne centrowanie szyby podczas jej montowania w otworze jeżeli zmieni ona położenie przed utrwaleniem kleju.

Kolejnym zadaniem jest nadanie oknu estetycznego wyglądu zarówno od wewnątrz, jak i z zewnątrz pojazdu. W tym celu stosuje się oddzielne listwy maskujące do krycia kołnierza montażowego w karoserii pojazdu, ale możnajeszcze bardziej zmniejszyć koszty montażu, gdyby sama listwa profilowa szyby mogła również pełnić taką rolę wyrównującą.

Z europejskiego opisu patentowego nr 0 531 201 A2 znane jest okno do pojazdu zawierające szybę połączonąz kołnierzem montażowym ramy okna. Polimerowa listwa profilowa jest połączona ze skierowanąna zewnątrz powierzchnią szyby i współpracuje z kołnierzem montażowym, podczas gdy szyba jest połączona ze skierowaną do wewnątrz powierzchnią kołnierza montażowego.

Niemiecki opis patentowy nr 43 09 088 Al ujawnia okno do pojazdu zawierające ramę przymocowaną do tafli, przy czym rama obejmuje element utrzymujący oraz element uszczelniający. Element utrzymujący posiada rowek utrzymujący do sprzężenia kołnierza montażowego karoserii pojazdu, a rama obejmuje ponadto wgłębienie, w które są włożone zaciski sprężyste w celu utrzymywania elementu utrzymującego w odpowiednim położeniu na kołnierzu montażowym. To umożliwia szklenie okna bez użycia kleju.

Znane jest z opisów patentowych EP 345 134 i EP 545 896 stosowanie szyby z dwoma zgrubieniami klejącymi, które twardnieją w różnych okresach czasu. W skład jednego z tych zgrubień może wchodzić krawędź uszczelniająca biegnąca poza obrzeżem szyby i uszczelniająca szczelinę pomiędzy szybąa sąsiadującąz niączęściąkaroserii. Krawędź ta może również działać jak krawędź centrująca po umieszczeniu szyby w otworze okna.

Problem z konstrukcjami tego typu polega na tym, że odległość, na jaką może wystawać krawędź poza obrzeże szyby jest ograniczona skłonnością świeżo wytłoczonej krawędzi do osiadania i odkształcania się zanim stwardnieje materiał polimerowy, z jakiego jest taka krawędź uformowana.

W opisie do patentu Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5, 384, 995 problem ten rozwiązano zapewniając krawędź z abhezyjną folią nośną stykającąsię z każdąjej powierzchnią. Po utrwaleniu polimeru, folie te usuwa się wyciągając je z krawędzi. Jednakże stosowanie takich folii zwiększa koszty i komplikuje proces wytwarzania szyb.

Ponadto wszystkie tego typu krawędzie centrujące mają wadę polegającą na tym, że podczas eksploatacj i działająna nie warunki atmosferyczne, zwłaszcza promieniowanie ultrafioletowe, będące składnikiem światła słonecznego. Jego skutkiem jest pogorszenie stanu materiału polimerowego znacznie wcześniej niż wynosi żywotność pojazdu, co prowadzi do powstawania czarnych śladów, a w rezultacie do znacznego pogorszenia wyglądu. Na nieszczęście, te materiały polimerowe, które sąbardziej odporne na warunki atmosferyczne, są równocześnie trudniejsze do przetwarzania na początkowym etapie wytwarzania okien.

Tego typu krawędzie centrujące są również wrażliwe na uszkodzenia, przed i w trakcie montowania szyby, i nie dająmożliwości stosowania preferowanych przez niektórych producentów pojazdów „bezramkowych” technik szklenia, w których nie widać żadnej wyrównującej listwy profilowej pomiędzy szybą a sąsiednią częścią karoserii.

Ponadto w takich sposobach nie można utrzymać szyby na miejscu podczas utrwalania kleju, ani nie ma możliwości ukrycia kryjącej części kołnierza montażowego przed widokiem od wewnątrz.

Na figurze 3 i 4 opisu do patentu Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5, 384, 995 widać również różne przykłady wykonania elementu dystansowego, który unieruchamia szybę podczas utrwalania materiału. Niestety, takie przykłady wykonania nie centrują szyby, i w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na centrowanie, powraca się do jednego ze znanych krawędzi

181 763 centrujących, niezbędnych ze względu na warunek centrowania, a obciążonych wiązanymi z nimi wadami.

W związku z tym potrzebna jest listwa profilowa szyby umożliwiająca centrowanie szyby, która jest zabezpieczona przed warunkami atmosferycznymi i przypadkowymi uszkodzeniami oraz jest stosunkowo tania i łatwa w produkcji. Korzystnie, taka listwa profilowa powinna umożliwiać w razie potrzeby szklenie bezramkowe, oraz powinna również trzymać szybę w miejscu podczas utrwalania materiału klejącego.

Potrzebna jest również listwa profilowa szyby, która może również służyć jako część wewnętrznej ramki pojazdu. I znowu, byłoby korzystne, gdyby listwa profilowa była w stanie realizować taką funkcję w połączeniu ze wspomnianymi powyżej funkcjami centrowania i trzymania.

Okno z listwą profilową szyby, zwłaszcza do pojazdu, zawierająca szybę z elastomerową listwąprofilową umieszczoną wokół co najmniej części obwodu szyby, na obrzeżu powierzchni szyby, oraz kołnierz montażowy mający krawędź wewnętrzną wyznaczającą otwór w karoserii pojazdu, według wynalazku charakteryzuje się tym, że listwa profilowa zawiera podwyższoną część centrującą szybę w otworze podczas jej wkładania w otwór poprzez opieranie się o wewnętrzną krawędź kołnierza montażowego, przy czym szyba jest połączona z kołnierzem montażowym za pomocą materiału klejącego.

Korzystnie podwyższona część listwy profilowej, ma kształt występu rozciągającego się od szyby, który po wstawieniu szyby w otwór, wychodzi poza kołnierz montażowy karoserii pojazdu i wchodzi na powierzchnię kołnierza montażowego, zwróconąw przeciwnym kierunku niż znajduje się szyba.

Korzystnie listwa profilowa zawiera część dystansową umieszczoną na zewnętrznej strome podniesionej części, przy czym część dystansowa opiera się o kołnierz montażowy podczas montażu, działając jak opora dla szyby i utrzymując szybę w stałej odległości od kołnierza montażowego.

Korzystnie podwyższona część listwy profilowej jest przystosowana do utrzymywania szyby w odpowiednim położeniu podczas utrwalania materiału klejącego.

Korzystnie listwa profilowa zawiera występ na swojej zewnętrznej stronie, którego podstawa rozciąga się na zewnątrz od szyby, zaś część główna występu zakrzywia się ku kierunkowi prostopadłemu do powierzchni szyby, przy czym występ szczelnie przylega do kołnierza montażowego po zamontowaniu.

Korzystnie podwyższona część listwy profilowej ma kształt wywiniętego mającego podstawę biegnącąw kierunku od szyby, natomiast część występu zawija się ku kołnierzowi montażowemu.

Korzystnie podwyższona część ma różne grubości zmniejszające się od podstawy ku części pośredniej i od tej ostatniej ku części końcowej.

Korzystnie stosunek grubości części pośredniej do grubości części końcowej jest większy niż 1,2, a stosunek grubości przy podstawie do grubości części pośredniej jest większy niż 1,5.

Korzystnie listwa profilowa zawiera dwa zgrubienia, znajdujące się w różnych odstępach od występu, które ograniczają szczelinę przeznaczoną na klej i mają wysokości, odpowiednio, żeby zmieścił się w nich klej podczas klejenia.

Korzystnie stosunek wysokości zgrubienia położonego dalej od występu do wysokości zgrubienia położonego bliżej występu jest większy niż 1.

Korzystnie okno zawiera elementy do przyciągania występu nad kołnierzem montażowym po wstawieniu szyby w otwór.

Korzystnie elementy zawierają metalowy przewód umieszczony w przestrzeni ograniczonej przez wywynięcie występu.

Korzystnie elementy zawierają sznur umieszczony w przestrzeni ograniczonej przez wywinięcie występu.

Korzystnie część końcowa występu ma wąską część szyjkową łączącą element z częścią główną występu, przy czym część szyjkowa jest na tyle mocna, że umożliwia przeciągnięcie wy

181 763 stępu nad kołnierzem montażowym, ale na tyle słaba, że można oderwać element od części głównej występu natychmiast po jego przeciągnięciu nad kołnierzem montażowym.

Korzystnie w przestrzeni ograniczonej wywinięciem występu znajduje się co najmniej jedne przewód elektryczny.

Korzystnie podwyższona część listwy profilowej zawiera pierwszą powierzchnię pochyloną pod pierwszym kątem do kołnierza montażowego, do początkowego centrowania szyby podczas jej wstawiania w otwór podczas montowania, drugą powierzchnię pochyloną pod drugim kątem do kołnierza montażowego dla utrzymywania wycentrowanego położenia szyby po j ej wstawieniu w otwór, oraz stopień pomiędzy pierwszą i drugąpowierzchnią, z którym wewnętrzna krawędź kołnierza montażowego sprzęga się podczas wstawiania szyby, utrzymując szybę na miejscu w stosunku do kołnierza montażowego.

Korzystnie, podwyższona część listwy profilowej zawiera rowek biegnący wokół listwy profilowej w kierunku zasadniczo równoległym do szyby i na zwróconej ku środkowi powierzchni listwy profilowej.

Korzystnie, listwa profilowa składa się z pojedynczego kawałka materiału elastomerowego.

Sposób szklenia okna w pojeździe, w którym nanosi się materiał klejący na szybę z elastomerową listwą profilową lub na kołnierz montażowy posiadający krawędź wewnętrzną wyznaczającą otwór w karoserii pojazdu, wstawia się szybę z zewnątrz w otwór w karoserii pojazdu, przy czym szybę centruje się względem otworu podczas jej wstawiania, według wynalazku charakteryzuje się tym, że szybę centruje się w otworze opierając podwyższonączęść listwy profilowej o wewnętrzną krawędź kołnierza montażowego.

Korzystnie, szybę utrzymuje się w odpowiednim położeniu podczas utrwalania kleju za pomocą podwyższonej części listwy profilowej.

Korzystnie, część końcową podwyższonej części przeciąga się na zewnętrzną powierzchnię kołnierza montażowego.

Konstruując listwę profilową, która działa na wewnętrzną krawędź kołnierza montażowego, a nie na dystansową część kołnierza, oddzielającą równoległą część kołnierza od zewnętrznej powierzchni karoserii pojazdu, możliwe stało się uzyskanie listwy profilowej szyby z elementem funkcjonalnym, który nie tylko centruje szybę, ale w razie potrzeby może realizować zamiast, albo równolegle, funkcje trzymania i wyrównywania.

Zaletą tego okna jest to, że na element centrujący listwy profilowej nie działają warunki atmosferyczne ani promieniowanie nadfioletowe. Istotnie, w wielu przykładach wykonania wynalazku cała listwa profilowa jest zabezpieczona przed działaniem tych szkodliwych czynników. Funkcjonalny element listwy profilowej jest również lepiej zabezpieczony przed przypadkowym uszkodzeniem, umożliwia w razie konieczności szklenie bezramkowe oraz można go przystosować do realizacji dodatkowych funkcji, jak opisano dalej.

Korzystnie, w skład listwy profilowej wchodzi podwyższona część w formie występu biegnącego na zewnątrz od szyby, która to część, po włożeniu szyby w otwór, wybiega poza krawędź kołnierza montażowego karoserii pojazdu i nad powierzchnią kołnierza montażowego zwróconą w kierunku od szyby.

Listwa profilowa szyby w tej wersji może eliminować konieczność stosowania oddzielnego elementu do wyrównywania wewnętrznego, co upraszcza montaż pojazdu i zmniejsza koszty wytwarzania pojazdu, poprawiając jednocześnie estetykę kabiny pasażerskiej.

Korzystnie, w skład listwy profilowej szyby wchodzi część dystansowa na zewnętrznej stronie części podwyższonej, która to część dystansowa opiera się o kołnierz montażowy podczas montażu, działając tym samym jako stoperek szyby i trzymając ją w stałej odległości od kołnierza montażowego. Taka część dystansowa zapewnia, że okno można dokładnie oszklić na równo z otaczającą karoserią.

Korzystnie, podwyższona część listwy profilowej szyby jest przystosowana do trzymania szyby w wycentrowanym położeniu podczas utrwalania się kleju używanego do przymocowania szyby. Takie rozwiązanie eliminuje konieczność stosowania oddzielnych zacisków, klamer lub innych elementów montażowych.

181 763

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania uwidoczniono na rysunku, na którym wszystkie figury są przekrojami poprzecznymi w płaszczyźnie prostopadłej do obrzeża okna, przy czym fig. 1 przedstawia część okna według pierwszego przykładu wykonania, fig. 2 - część okna według drugiego przykładu wykonania, fig. 3 - odpowiada fig. 1 i przedstawia szybę z fig. 1 podczas montowania w otworze, i przed dojściem do swojego końcowego położenia, fig. 4 część okna według trzeciego przykładu wykonania wynalazku, fig. 5 - odpowiada fig. 4, i przedstawia szybę podczas wkładania w otwór, fig. 6 - czwarty przykład wykonania wynalazku, fig. 7 odpowiada fig. 6, i znowu przedstawia szybę podczas montowania, fig. 8 - piąty przykład wykonania wynalazku, oraz fig. 9 - odpowiada fig. 8, przedstawiając szybę podczas montowania.

Na figurze 1 przedstawiono pierwszy przykład wykonania części okna według wynalazku w przekroju poprzecznym. W skład okna wchodzi szyba 10 i kołnierz montażowy 5, który jest częścią karoserii 3 pojazdu. Sama szyba 10 składa się z tafli 1 materiału szklarskiego oraz z listwy profilowej 11 szyby 10 lub elementu uszczelniającego. Tafla 1 materiału szklarskiego może być wykonana z dowolnego materiału nadającego się na szyby do pojazdów, np. ze szkła lub materiału z tworzywa sztucznego, i jeżeli w jej skład wchodzi szkło, może być hartowana lub laminowana, gięta lub płaska, oraz wykonana ze szkła przezroczystego, barwionego lub powlekanego.

Podobnie, listwa profilowa 11 szyby 10 może być wykonana z dowolnego, nadającego się do tego celu polimeru, np. z poliuretanu, PVC, PVC w formie plastizolu, albo z termoplastycznych elastomerów, i może być wytwarzana techniką wytłaczania lub formowania, np. techniką wtrysku lub formowania przetłocznego, stosownie do sytuacji. W opisanych tu przykładach wykonania wynalazku, szybę 10 mocuje się do karoserii 3 pojazdu za pomocą materiału klejącego 4. W skład kołnierza montażowego 5 wchodzi równoległa część 6, która jest zasadniczo równoległa zarówno do zewnętrznej części 7 nadwozia, jak i do tafli 1 materiału szklarskiego, w miejscu ich zetknięcia ze sobą. Równoległa część 6 kołnierza montażowego 5 kończy się skrajnie wewnętrzną krawędzią 8, wyznaczającą otwór w karoserii 3 pojazdu. Pomiędzy równoległą częścią 6 a zewnętrzną częścią 7 nadwozia znajduje się dystansowa część 9 oddzielająca równoległą część 6 od zewnętrznej części 7 nadwozia. Kołnierz montażowy 5 ma dwie powierzchnie 18 i 19. Powierzchnia 18 jest zwrócona ku szybie 10, natomiast powierzchnia 19 jest zwrócona w kierunku na zewnątrz od niej.

W niniejszym opisie pod terminem „wewnętrzny” należy rozumieć,,ku środkowi otworu”, a pod terminem „krawędź” dowolną wąską powierzchnię, którą kończy się kołnierz montażowy, a także linię spotkania się takiej powierzchni z jedną z dwóch głównych powierzchni kołnierza montażowego.

W skład szyby 10 wchodzi zazwyczaj również pasek maskujący 2 zawierający warstwę nieprzezroczystą, np. w formie farby ceramicznej, którego zadaniem jest zarówno maskowanie listwy profilowej 11 szyby 12, kleju i kołnierza montażowego 5 przed widokiem z zewnątrz, a tym samym poprawienie estetycznego wyglądu pojazdu, jak i ochrona tych elementów przed oddziaływaniem światła słonecznego, zwłaszczajego składnika nadfioletowego. Zaletą wynalazku jest to, że w razie konieczności, można zamaskować całąlistwę profilową 11 szyby 10 i ochronić jąprzed warunkami atmosferycznymi (włącznie z oddziaływaniem promieniowania nadfioletowego) za pomocą tafli 1 materiału szklarskiego, a zwłaszcza za pomocą paska maskującego 2.

W skład listwy profilowej 11 szyby 10, w jej najprostszej postaci, wchodzi stopka 13 i podwyższona część, która w tym przykładzie wykonania ma postać wywiniętego występu 12. Korzystnie, istnieje również część dystansowa 14 na zewnętrznej stronie podwyższonej części, tj. na stronie zwróconej ku brzegowi szyby. Podczas wkładania szyby 10, część dystansowa 14 dochodzi do styczności z powierzchnią 18 równoległej części 6 kołnierza montażowego 5, a więc działa jak opona szyby 10 i utrzymuje ją w stałej odległości od kołnierza montażowego 5.

Ogólnie, część dystansowa 14 ma jednakową grubość wokół szyby 10, trzymając ją w jednakowej odległości od kołnierza montażowego 5. Natomiast w razie zmiany głębokości części dystansowej 9 kołnierza montażowego 5 wokół otworu, można również w celu kompensacji zmieniać grubość części dystansowej 14 i położenie wysokościowe tej części. Oczywiście, jeżeli

181 763 szyba 10 ma być osadzona na równo z zewnętrzną karoserią, łączna grubość tafli 1 i części dystansowej 14 powinna być w przybliżeniu równa głębokości części dystansowej 9.

Zastosowany materiał klejący 4 jest w przybliżeniu dostatecznie lepki, żeby po nałożeniu utrzymywał się w zasadzie na swoim miejscu. Natomiast, w razie takiej potrzeby (np. kiedy ma być stosowany materiał klejący o bardzo małej lepkości), część dystansową 14 można zwymiarować i usytuować w taki sposób, żeby działała jak tama ograniczająca rozpływanie się materiału klejącego. Dotyczy to również innych wspomnianych dalej części dystansowych.

Jak już wspomniano wcześniej, w tym przykładzie wykonania podwyższona część listwy profilowej 11 ma postać wywiniętego występu 12 mającego podstawę 15, która biegnie w przeciwnym kierunku niż szyba 10, przy czym pozostała część występu 12 (złożona z korpusu 16 i części końcowej 17) wywija się spiralnie ku kołnierzowi montażowemu 5. Przy odpowiednim doborze proporcji, taki kształt podwyższonej części jest w stanie centrować szybę 10 podczas jej montowania, trzymać szybę 10 w miejscu podczas utrwalania kleju (co zostanie szczegółowo omówione dalej podczas opisu fig. 3) oraz pokrywać krawędź 8 kołnierza montażowego 5, eliminując w ten sposób konieczność stosowania na krawędzi 8 oddzielnego paska wyrównującego.

Opcjonalnie, przestrzeń wyznaczona przez wywinięty występ 12 można wykorzystać na element pomocniczy, na przykład umieszczając tam jeden lub więcej przewodów 103 lub końcówek elektrycznych. Takie przewody można używać do doprowadzania energii elektrycznej do sprzętu elektrycznego znajdującego się na oknie lub w jego pobliżu, na przykład do elementów grzejnych rozmieszczonych na szybie, albo do wycieraczek. Przepisy bezpieczeństwa w niektórych krajach wymagają obecnie stosowania dodatkowych świateł hamulcowych montowanych na tylnej szybie, w związku z czym w wywiniętym występie 12 można wygodnie umieścić przewody elektryczne 103 do takich świateł hamulcowych. Alternatywnie, przewód (przewody) 103 można wykorzystać do poprowadzenia sygnałów z anteny zamontowanej na oknie lub w jego pobliżu. Tego typu przewody pokazano tylko na fig. 1, ale można je oczyścić zainstalować w każdym z przykładów wykonania wynalazku.

Po zamontowaniu szyby 10, pomiędzy taflą 1 a karoserią 3 może pozostać mała równomierna szczelina oznaczona strzałkąZ. Jeżeli preferuje się szklenie bezramkowe, szczelinę tę można pozostawić w takiej formie w jakiej jest, albo alternatywnie, można ja wypełnić oddzielnym wykańczającym paskiem wyrównującym 100, zabezpieczającym jąprzed gromadzeniem się brudu i wilgoci, ale kosztem pogorszenia płynności połączenia tych elementów. Stosowanie wykańczającego paska wyrównującego 100 zaleca się zwłaszcza w przypadku tafli 1 ze szkła laminowanego.

Na figurze 2 pokazano drugi przykład wykonania wynalazku, który pod wielu względami jest taki sam jak pierwszy przykład wykonania, ale w którym w skład szyby 20 wchodzi zmodyfikowana listwa profilowa 21 szyby 20. W skład zmodyfikowanej listwy profilowej 21 wchodzi „opadający” uszczelniający występ 28, tj. krótki występ na obwodowej stronie listwy profilowej 21, który początkowo biegnie na zewnątrz od szyby 20, ale zakrzywia się kołowo ku kierunkowi prostopadłemu do powierzchni szyby 20. Występ 28 nie centruje szyby 20 podczas montowania, ale po prostu dochodzi do karoserii 3 pojazdu, opierając się o nią i uszczelniając przed brudem i wilgocią w sposób podobny do wykańczającego paska 100.

Korzystnie, w skład listwy profilowej 21 wchodzi również druga część dystansowa 29, do której jest przymocowany występ uszczelniający 28. Wywinięty występ 22, stopka 23 i część dystansowa 24 są równoważne odpowiednim częściom z pierwszego przykładu wykonania.

Na figurze 3 pokazano szybę 10 z pierwszego przykładu wykonania w pośrednim etapie jej montowania w otworze w karoserii 3 pojazdu. Szyba ta musi jeszcze wejść dalej w kierunku strzałki X do swojego końcowego położenia. Dalszy opis montażu szyby 10 stosuje się w równym stopniu do drugiego i trzeciego przykładu wykonania, ponieważ nie ma na niego wpływu obecność lub brak uszczelniającego występu 28 i części dystansowej 29.

Materiał klejący 4 nakłada się na szybę 10 na obwodową stronę listwy profilowej 11, po czym szybę 10 wstawia się w otwór. Zewnętrzna powierzchnia 101 wywiniętego występu 12 ma taki kształt i znajduje się w takim miejscu, że styka się z wewnętrzną krawędzią 8 kołnierza mon

181 763 tażowego5. Jeżeli szyba 10 jest wstawiana w otwór nie wycentrowana, powierzchnia 101 wywiniętego występu 12 najpierw zetknie się z wewnętrzną krawędzią 8 dokładnie w jednym konkretnym miejscu, a nie równocześnie na całej długości występu 12. Występ 12 oprze się o wewnętrzną krawędź 8 w tym miejscu, wskutek czego szyba 10 zostanie odpowiednio odepchnięta z tego miejsca do zetknięcia występu 12 z krawędzią 8 na całej długości występu 12. Równomierne i elastyczne odkształcanie wywiniętego występu 12 na całej jego długości wskutek nacisku na krawędź 8 powoduje centrowanie szyby 10. Szyba 10 wchodzi do położenia, w którym część dystansowa 14 (jeżeli jest) oprze się o kołnierz montażowy 5, albo też wkłada się szybę 10 dostatecznie daleko za pomocą innych środków.

Następnie występ 12 unosi się i przemieszcza nad krawędzią 8 tak, że część końcowa 17 opiera się o powierzchnię 19 kołnierza montażowego 5, jak widać na fig. 1. Można to zrobić ręcznie albo za pomocą odpowiednich narzędzi wyciągających występ 12 wokół krawędzi 8 kołnierza montażowego 5. Zaleca się stosowanie elementu w postaci sznura 102 umieszczonego wewnątrz wywiniętego występu 12 (tj. wewnątrz przestrzeni ograniczonej przez wywinięcie występu 12). Sznur taki wyciąga się w jednym wygodnym miejscu za pomocą haczyka i ciągnie w kierunku pokazanym strzałką Y (fig. 3). W miarę wychodzenia z wywiniętego występu 12, sznur 102 stopniowo wyciąga występ 12 do jego końcowego położenia. Alternatywnie, wewnątrz wywiniętego występu 12 można umieścić elastyczny drut metalowy i zastosować go w taki sam sposób. Stopień, wjakim podczas tej czynności unosi się występ 12, rośnie od jego podstawy 15 ku części końcowej 17. Jeżeli w wywiniętym występie 12 znajdują się przewody elektryczne 103, to trzeba je umieścić głębiej, dalej od części końcowej 17 występu 12, niż element wyciągający, tak, żeby element wyciągający nie wyciągnął przypadkowo przewodów elektrycznych z wywinięcia podczas wyciągania występu 12 na kołnierz montażowy 5.

Innym zalecanym sposobem jest stosowanie elementu wyciągającego będącego integralną, ale odłączalnączęściąprofilowej listwy szyby. Na fig. 4 i 5 pokazano trzeci przykład wykonania wynalazku, w którym zastosowano takie elementy wyciągające, przy czym na fig. 5 znowu widać szybę podczas pośredniego etapu jej montowania. Szyba 30 z fig. 4 i 5 zawiera listwę profilową 31, którą zmodyfikowano dołączając element w postaci zgrubienia 39 do części końcowej 37 wywiniętego występu 32 za pomocą wąskiej części szyjkowej 38. Grubość części szyjkowej 38 dobiera się w taki sposób, żeby była dostatecznie silna do przeniesienia odpowiedniej siły wyciągającej na występ 32 w celu jego przeciągnięcia przez krawędź 8 kołnierza montażowego 5, ale jednocześnie na tyle słaba, żeby materiał elastomerowy pękł w miejscu szyjki po przeciągnięciu występu 32 nad kołnierzem montażowym 5, a tym samym żeby nastąpiło odłączenie zgrubienia 39 od występu 32. Zgrubienie 39 to można wyciągnąć ręcznie albo za pomocą odpowiedniego narzędzia, a kierunek siły ciągnącej znowu pokazano strzałką Y.

Po znalezieniu się szyby 10 w jej końcowym położeniu, część końcowa 17 wywiniętego występu 12 działa siłą na kołnierz montażowy 5 dzięki elastycznym własnościom występu 12, który jest nieco rozciągnięty w porównaniu ze stanem spoczynkowym, kiedy znajduje się w swoim końcowym położeniu na kołnierzu montażowym 5. Siła ta utrzymuje szybę 10 w miejscu podczas utrwalania materiału klejącego 4 i rzeczywiście utrzymuje sam występ 12 w miejscu w ciągu jego okresu użytkowania, podczas którego może on działać jak część wewnętrznej ramy pojazdu.

Na figurze 6 i 7 pokazano czwarty przykład wykonania wynalazku, w którym wywinięty występ i występ uszczelniający z drugiego przykładu wykonania zostały złączone poprzez wydłużenie stopki profilowej listwy szyby w taki sposób, że listwa profilowa 41 stanowi pojedynczy element z tego samego materiału elastomerowego. Na fig. 7 pokazano szybę 40 podczas pośredniego etapu jej montowania w otworze. W skład zmodyfikowanej listwy profilowej 41 wchodzi pierwszy języczek lub uszczelniający występ 48, który początkowo wystaje w kierunku w przybliżeniu równoległym do powierzchni tafli 1 z materiału szklarskiego, podwyższona część w formie drugiego języczka lub występu 42, który początkowo wystaje przy swojej podstawie (lub nasadzie) 45 w kierunku w przybliżeniu prostopadłym do tafli 1, przy czym przybiera kształt elastycznie zaginającego się wywinięcia.

181 763

W profilowej listwie 41 szyby 40 znajduje się również kanał lub szczelina A, w którą wprowadza się materiał klejący 4 do przyklejania listwy 41 do karoserii 3. Szczelinę A ograniczają dwa zgrubienia A' i A, o wysokościach, odpowiednio, a' i a, przy czym stosunek a' do a'jest zawsze większy niż jeden. Oba zgrubienia A', A’ działają jako części dystansowe, ale istnieje taka wysokość a zgrubienia A’, która ostatecznie determinuje odstęp szyby 1 od równoległej części 6 kołnierza montażowego 5.

Różnica wysokości pomiędzy zgrubieniami A' i A wyrównuje się, kiedy listwa profilowa 41 jest przyklejona do karoserii 3, dzięki naciskowi wywieranemu na wyższe zgrubienie A' przez kołnierz 5 karoserii 3. W alternatywnej wersji tego przykładu wykonania, w której utrzymanie materiału klejącego 4 nie jest tak ważne, zgrubienie A' można pominąć.

Działanie wyrównujące uzyskuje się, kiedy karoseria 3 i listwa profilowa 41 szyby 40 stykają się ze sobą w obszarze kanału A dzięki dwóm zgrubieniom A' i A, to jest kiedy szkło przykleja się do karoserii 3 za pomocą kleju 4, jak widać na fig. 6.

Następnie podnosi się wywinięty występ 42 i stopniowo przeciąga się go na kołnierz montażowy 5 dzięki elastycznym elementom metalowym znajdującym się wewnątrz wywinięcia, do chwili oparcia się występu 42 o powierzchnie 19 kołnierza montażowego 5 i naciskania na nią z siłą wystarczającą do utrzymania szyby 40 w miejscu i uszczelniania jej na kołnierzu montażowym 5. Korzystnie, elastycznymi elementami metalowymi są elastyczne przewody metalowe, jak widać na fig. 3.

Mając na celu zapewnienie występowi 42 odpowiedniej elastyczności, która musi być wystarczająca do oparcia się części końcowej 47 występu 42 o kołnierz 5 karoserii 3 i wywarcia na niego odpowiedniego nacisku, ale nie powinna wywoływać elastycznej siły powrotnej na tyle dużej, żeby występ 42 zawinął się na siebie, a tym samym pogorszył swoje właściwości, stwierdzono, że grubość występu 42 powinna stopniowo zmniejszyć się od podstawy 45 ku części końcowej 47 w taki sposób, żeby jego przekrój poprzeczny miał trzy różne grubości, które zdefiniowano w następujący sposób:

bl = grubość przy nasadzie lub podstawie 45 występu 42, b2 = grubość głównej części 46 występu 42 w połowie odległości pomiędzy podstawą45 a częścią końcową 47.

b3 = grubość występu 42 na jego części końcowej 47.

Zależności pomiędzy tymi grubościami są następujące:

b 1 > b2> b3, gdzie stosunek b2 i b3 jest zawsze większy niż 1,2, a stosunek b 1 do b2 wynosi, korzystnie, ponad 1,5.

Całkowite wymiary listwy profilowej 41 szyby 40, włącznie z szerokością W, którą łączy się z taflą 1 materiału szklarskiego, zależą od różnych parametrów, takich jak wymiary szyby, wytrzymałość połączeń z taflą szyby oraz z kołnierzem montażowym, itp.

Na figurze 8 i 9 pokazano piąty przykład wykonania wynalazku gdzie na fig. 8 widać część okna po zakończeniu montażu szyby 50, natomiast na fig. 9 widać część okna z szybą w pośrednim położeniu podczas jej montowania w otworze. W tym przykładzie wykonania, podwyższona część 52 listwy profilowej 51 szyby 50 nie ma już postaci wywiniętego występu. Zamiast tego może ona mieć w przybliżeniu kształt klina lub gruszki i cechować się pewnym ukształtowaniem obwodowej strony podwyższonej części 52, tj. strony sąsiadującej z kołnierzem montażowym 5.

Na stronie tej znajduje się pierwsza skośna powierzchnia 55, która biegnie pod pierwszym kątem pochylenia do kołnierza montażowego 5, oraz druga skośna powierzchnia 56, biegnąca pod drugim kątem pochylenia do kołnierza montażowego 5. Powierzchnie 55, 56 te mogą być płaskie, wielopłaszczyznowe lub krzywoliniowe, a także może zmieniać się kąt pochylenia każdej z nich do kołnierza montażowego 5. Korzystnie, kąty pochylenia Θ1 i Θ2 pomiędzy każdą skośnąpowierzchnią a główną powierzchnią tafli 1 wynoszą w zakresie od 10° do 80°, a korzystnie od 20° do 70°. Powierzchnie 55,56 rozdziela stopień 57, który tworzy wierzchołek 5 8 z pierwszą powierzchnią 55. Wymiary listwy profilowej 51 szyby 50 dobiera się w taki sposób, żeby obwód profilu mierzony wzdłuż wierzchołka 58 stopnia 57 był nieco większy niż obwód otworu mierzony wzdłuż wewnętrznej krawędzi 8. Jak wyniknie z dalszego opisu, dobrze byłoby

181 763 gdyby podwyższona część 52 była giętka, oraz, jeśli jej szerokość byłaby taka, że naturalna elastyczność wynikająca z właściwości materiału elastomerowego, z jakiego jest wykonana, była niewystarczająca, żeby można było w niej ewentualnie zrobić rowek 59. Rowek 59 biegnie wokół listwy profilowej 51 w kierunku w przybliżeniu równoległym do szyby 50 na wewnętrznej powierzchni profilu. Rowek 59 można ewentualnie użyć, w razie takiej potrzeby, do umieszczenia wewnętrznego elementu wyrównującego i/lub umieścić w nim ewentualnie przewody elektryczne. Korzystnie, przewidziano również część dystansową 54, jak opisano wcześniej podczas omawiania pierwszego przykładu wykonania, zapewniając w ten sposób dokładny i przymusowy odstęp szyby 50 od kołnierza montażowego 5. W odmianie tego przykładu wykonania, część dystansowa 54 i podwyższona część 52 mogąbyć ze sobązłączone za pomocą stopki biegnącej pomiędzy nimi, jak w czwartym przykładzie wykonania (fig. 6 i 7).

Podczas montowania szyby 50 w otworze, pierwsza powierzchnia 55 styka się i opiera o wewnętrzną krawędź 8 kołnierza montażowego 5, jak widać na fig. 9. Ponieważ wywiera się dodatkowy nacisk w celu zmuszenia szyby 50 do głębszego wejścia w otwór w kierunku strzałki V, podwyższona część 52 odkształca się elastycznie, wyginając się ku środkowi otworu i umożliwiając wierzchołkowi 58 stopnia 57 przesunięcie się nad wewnętrzną krawędzią 8. Wynikowym skutkiem działania sił powstających dzięki działaniu skośnej pierwszej powierzchni 55 na wewnętrzną krawędź 8 pod wpływem nacisku wywieranego z zewnątrz jest skierowana do wewnątrz siła, która centruje szybę 50, jeżeli jest wkładana w otwór w stanie niewycentrowanym.

Po całkowitym włożeniu szyby 50, jak pokazano na fig. 8, stopień 57 i druga powierzchnia 56 łączą się, trzymając szybę 50 w położeniu wycentrowanym. Ponadto stopień 57 zapobiega wysuwaniu się szyby 50 z otworu przed utrwaleniem się materiału klejącego 4. W przypadku zastosowania w połączeniu z częścią dystansową 54, zapewnia się bardzo silne trzymanie szyby 50 na swoim miejscu we wszystkich trzech wymiarach.

181 763

181 763

FIG 5

181 763

FIG 7

181 763

FIG 8

FIG 9

181 763

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 4,00 zł

Claims (21)

Zastrzeżenia patentowe

1. Okno z listwą profilową szyby, zwłaszcza do pojazdu, zawierające szybę z elastomerową listwą profilową umieszczoną wokół co najmniej części obwodu szyby, na obrzeżu powierzchni szyby, oraz kołnierz montażowy mający krawędź wewnętrzną wyznaczającą otwór w karoserii pojazdu, znamienne tym, że listwa profilowa (11,21,31,41,51) zawiera podwyższoną część (12,22,32,42,52) centrującą szybę (10,20,30,40,50) w otworze podczas jej wkładania w otwór poprzez opieranie się o wewnętrzną krawędź (8) kołnierza montażowego (5), przy czym szyba (10, 20, 30, 40, 50) jest połączona z kołnierzem montażowym (5) za pomocą materiału klejącego (4).

2. Okno według zastrz. 1, znamienne tym, że podwyższona część (12,22,32,42) listwy profilowej (11,21,31,41) ma kształt występu rozciągającego się od szyby (10,20,30,40), który, po wstawieniu szyby (10,20,30,40) w otwór, wychodzi poza kołnierz montażowy (5) karoserii (3) pojazdu i wchodzi na powierzchnię (19) kołnierza montażowego (5), zwróconą w przeciwnym kierunku niż znajduje się szyba (10, 20, 30, 40).

3. Okno według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że listwa profilowa (11,21,31,41,51), zawiera część dystansową (14, 24, A”, 54), umieszczoną na zewnętrznej stronie podniesionej części (12, 22, 32, 42, 52), przy czym część dystansowa (14, 24, A”, 54) opiera się o kołnierz montażowy (5) podczas montażu, działając jak opora dla szyby (10,20,30,40,50) i utrzymując szybę (10, 20,30, 40, 50) w stałej odległości od kołnierza montażowego (5).

4. Okno według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że podwyższona część (12,22,32,42,52) listwy profilowej (11,21,31,41,51) jest przystosowana do utrzymywania szyby (10,20,30,40,50) w odpowiednim położeniu podczas utrwalania materiału klejącego (4).

5. Okno według zastrz. 1, znamienne tym, że listwa profilowa (21,41) zawiera występ (28,48) na swojej zewnętrznej stronie, którego podstawa rozciąga się na zewnątrz od szyby (20,40), zaś część główna występu (28,48) zakrzywia się ku kierunkowi prostopadłemu do powierzchni szyby (20,40), przy czym występ (28,48) szczelnie przylega do kołnierza montażowego (5) po zamontowaniu.

6. Okno według zastrz. 1 albo 2, albo 5, znamienne tym, że podwyższona część (12,22, 32, 42) listwy profilowej (11, 21,31, 41) ma kształt wywiniętego występu mającego podstawę (15,45) biegnąca w kierunku od szyby (10,20,30,40), natomiast pozostała część występu zawija się ku kołnierzowi montażowemu (5).

7. Okno według zastrz. 6, znamienne tym, że podwyższona część (42) ma różne grubości (bl b2, b3) zmniejszające się od podstawy (45) ku części pośredniej (46) i od tej ostatniej ku części końcowej (47).

8. Okno według zastrz. 7, znamienne tym, że stosunek grubości (b2) części pośredniej (46) do grubości (b3) części końcowej (47) jest większy niż 1,2, a stosunek grubości (bl) przy podstawie (45) do grubości (b2) części pośredniej (46) jest większy niż 1,5.

9. Okno według zastrz. 6, znamienne tym, że listwa profilowa (41) zawiera dwa zgrubienia (A') i (A), znajdujące się w różnych odstępach od występu (48), które ograniczają szczelinę (A) przeznaczoną na klej (4) i mają wysokości, odpowiednio (a3 i (a), żeby zmieścił się w nich klej (4) podczas klejenia.

10. Okno według zastrz. 9, znamienne tym, że stosunek wysokości (a') zgrubienia (A') położonego dalej od występu (48) do wysokości (a) zgrubienia (A) położonego bliżej występu (48) jest większy niż 1.

181 763

11. Okno według zastrz. 6, znamienne tym, że zawiera elementy (102,39) do przeciągania występu nad kołnierzem montażowym (5) po wstawieniu szyby (10, 20, 30, 40) w otwór.

12. Okno według zastrz. 11, znamienne tym, że elementy (102) zawierają metalowy przewód umieszczony w przestrzeni ograniczonej przez wywinięcie występu.

13. Okno według zastrz. 11, znamienne tym, że elementy (102) zawierają sznur umieszczony w przestrzeni ograniczonej przez wywinięcie występu.

14. Okno według zastrz. 11, znamienne tym, że część końcowa (37) występu ma wąską część szyjkową(38) łączącą element (39) z częściągłówną występu, przy czym część szyjkowa (38) jest na tyle mocna, że umożliwia przeciągnięcie występu nad kołnierzem montażowym (5), ale na tyle słaba, że można oderwać element (39) od części głównej występu natychmiast po jego przeciągnięciu nad kołnierzem montażowym (50).

15. Okno według zastrz. 6, znamienne tym, że w przestrzeni ograniczonej wywinięciem występu znajduje się co najmniej jeden przewód elektryczny (103).

16. Okno według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że podwyższona część (52) listwy profilowej (51) zawiera pierwszą powierzchnię (55) pochylonąpod pierwszym kątem (Θ1) do kołnierza montażowego (5), do początkowego centrowania szyby (50) podczas jej wstawiania w otwór podczas montowania, drugą powierzchnię (56) pochyloną pod drugim kątem (Θ2) do kołnierza montażowego (5) dla utrzymywania wycentrowanego położenia szyby (50) po jej wstawieniu w otwór, oraz stopień (57) pomiędzy pierwszą i drugąpowierzchnią (55,56), z którym wewnętrzna krawędź (8) kołnierza montażowego (5) sprzęga się podczas wstawiania szyby (50), utrzymując szybę (50) na miejscu w stosunku do kołnierza montażowego (5).

17. Okno według zastrz. 16, znamienne tym, że podwyższona część (52) listwy profilowej (51) zawiera rowek (59) biegnący wokół listwy profilowej (51) w kierunku zasadniczo równoległym do szyby (50) i na zwróconej ku środkowi powierzchni listwy profilowej (51).

18. Okno według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że listwa profilowa (11,21,31,41,51) składa się z pojedynczego kawałka materiału elastomerowego.

19. Sposób szklenia okna z listwąprofilowąszyby, zwłaszcza do pojazdu, w którym nanosi się materiał klejący na szybę z elastomerową listwą profilową lub na kołnierz montażowy posiadający krawędź wewnętrzną wyznaczającą otwór w karoserii pojazdu, wstawia się szybę z zewnątrz w otwór w karoserii pojazdu, przy czym szybę centruje się względem otworu podczas jej wstawiania, znamienny tym, że szybę (10,20,30,40,50) centruje się w otworze opierając podwyższoną część (12,22,32,42, 52) listwy profilowej (11, 21,31,41,51) o wewnętrzną krawędź (8) kołnierza montażowego (5).

20. Sposób według zastrz. 19, znamienny tym, że szybę (10,20,30,40,50) utrzymuje się w odpowiednim położeniu podczas utrwalania kleju (4) za pomocą podwyższonej części (12,22, 32,42, 52) listwy profilowej (11,21,31,41, 51).

21. Sposób według zastrz. 19 albo 20, znamienny tym, że część końcową(17,37,47) podwyższonej części (12,22,32,42) przeciąga się na zewnętrznąpowierzchnię (19) kołnierza montażowego (5).

* * *