PL179211B1 - Środek grzybobójczy o przedłużonym działaniu, zwłaszcza do zwalczania mączniaka zbóż - Google Patents

Abstract

Środek grzybobójczy o przedłużonym działaniu, zwłaszcza do zwalczania mączniaka zbóż, w postaci zaprawy nasiennej zawierający substancje czynne, znane składniki pomocnicze, takie jak środki dyspergujące, zwilżacze, środki emulgujące i nośniki, znamienny tym, żejako substancję czynnązawieramieszaninę (±)-1-[2-(2,4-dichlorofenylo)-3-(1,1,2,2-tetrafluoroetoksy)propylo]1H-1,2,4-triazol (tetrakonazol) z benzimidazol-2-ilokarbaminianem metylu (karbendazym) w proporcji 1:1 do 3:4 tetrakonazolu do karbendazymu, w dawce do 70g substancji czynnej na 100 kg nasion.

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek do zaprawiania nasion, służący do zabezpieczenia roślin, zwłaszcza zbóż, przed chorobami, powodowanymi przez grzyby pasożytnicze, w tym szczególnie przez mączniaka zbóż. Do zwalczania mączniaka zbóż bezpośrednio na roślinach stosowano początkowo fungicydy siarkowe o działaniu ochronnym (profilaktycznym), które jednak były mało skuteczne, a także mogły powodować oparzenia roślin. Znacznie silniejszym działaniem mączniakobójczym odznaczają się nowoczesne fungicydy o działaniu układowym (systemicznym), jak np. benzimidazole i triazole. Środki te stosowane są w pierwszym rzędzie do opryskiwania zbóż. Niektóre z nich, jak np. benzimidazol-2-ilokarbammian metylu (karbendazym), stosowane są również jako komponenty zapraw nasiennych i w tej postaci chronią rośliny przed chorobami przenoszonymi przez nasiona lub skażoną glebę. Znane są liczne zaprawy zawierające mieszaniny karbendazymu z takimi fungicydami ochronnymi jak np. disulfid tetrametylotiuramowy (tiuram). Zaprawianie nasion jest zabiegiem bezpieczniejszym dla środowiska i ludzi wykonujących zabiegi niż opryskiwanie roślin. Ponadto jest to zabieg wykonany najwcześniej z możliwych, co wyklucza lub maksymalnie eliminuje gromadzenie się pozostałości w ziarnie i słomie zbóż.

Spośród triazoli znanym z polskiego opisu patentowego nr 148 873 komponentem zapraw jest 1-(4-chlorofenoksy)-3,3-dimetylo-1-(1H-1,2,4-triazol-1-ilo)-2-butanol (triadimenol) w mieszaninie z solą kompleksową 8-hydroksychinolinianu miedzi z kwasem salicylowym. Znane są również z polskiego opisu patentowego nr 172 180 środki grzybobójcze zawierające jako substancję aktywnąmieszaninęjednego ze związków z grupy triazoli z 2-anilino-4,6-dimetylopirimidyną, związkiem bardzo odległym chemicznie od grupy benzimidazoli, do której należy karbendazym.

Znane są również publikacje dotyczące nowoczesnych fungicydów o działaniu systemicznym, takie jak np. związki benzimidazolowe i triazolowe wyróżniające się dużą aktywnością grzybobójczą w stosunku do mączniaków prawdziwych (np. książka Zbigniewa Boreckiego pt. „Fungicydy stosowane w ochronie roślin”), jednak autor nie przewiduje możliwości stosowania wszystkich triazoli jako środków do zaprawiania nasion roślin bez wywoływania efektów fitotoksycznych w trakcie kiełkowania lub wzrostu siewek.

Jednak zarówno benzimidazole jak i triazole jako fungicydy o działaniu selektywnym, po pewnym okresie ich stosowania jako preparatów jednoskładnikowych, mogą przyczynić się do selekcji i namnażania szczepów grzybów odpornych na te związki. Jednym ze sposobów opóźnienia powstawania odporności jest stosowanie mieszanin fungicydów o różnych mechanizmach działania. W tym celu przeprowadzono badania skuteczności mączniakobójczej mieszanin karbendazymu, którego mechanizm działania polega na zakłóceniu procesu mitozy u grzybów z fungicydami triazolowymi zakłócającymi biosyntezę steroli u grzybów.

179 211

Nieoczekiwanie stwierdzono, że środek zawierający (±)-1-[2-(2,4-dichlorofenylo)-3(1,1,2,2-tetrafluoroetoksy)propylo] 1H-1,2,4-triazol o nazwie zwyczajowej tetrakonazol, w mieszaninie z benzimidazol-2-ilokarbaminianem metylu o nazwie zwyczajowej karbendazym, aplikowany w postaci zaprawy nasiennej nie wykazuje działania fitotoksycznego, a wręcz przeciwnie stymuluje wzrost siewek, jeżeli zostanie zastosowany w ilości do 70g substancji biologicznie czynnej na 100 kg nasion zbóż w stosunku 1:1 do 3:4 tetrakonazolu do karbendazymu przy jednoczesnym długotrwałym grzybobójczym działaniu na mączniaka prawdziwego zbóż (Erysiphe graminis).

Środek według wynalazku może zawierać ponadto znane i stosowane nośniki mineralne, rozcieńczalniki, środki powierzchniowo czynne oraz można go łączyć ze znanymi substancjami odstraszającymi ptaki lub zwalczającymi owady, a także z substancjami wzrostowymi lub barwnikami.

W badaniach szklarniowych polegających na wysianiu nasion pszenicy zaprawionych substancjami biologicznie czynnymi-tetrakonazolem i karbendazymem oraz ich mieszaninami obserwowano ciężar siewek oraz porażenie I i II liścia po zakażeniu siewek zarodnikami mączniaka prawdziwego zbóż (Erysiphe graminis).

Ponadto zbadano porażenie zaprawionych nasion przez Fusarium culmorum. Test przeprowadzono wg zmodyfikowanej metodyki Sethofera (Buchenauer H., Kohta T., Ross H.: Mitt. Biol. Bundesanstalt, Berlin-Dahlem 203, 310-311, 1981). Wyjałowione w autoklawie nasiona żyta zakażano zawiesiną konidii Fusarium culmorum. Po obeschnięciu ziarno zaprawiano badanymi substancjami w dawkach, jak w tabeli. Z każdej partii nasion oraz partii nie zaprawionej (kontrolnej) wykładano po 50 nasion w 4 powtórzeniach do szalek Petriego z zestaloną pożywką ziemniaczaną. Po kilkudniowej inkubacji notowano liczbę nasion porażonych w każdej kombinacji i określano procent porażenia nasion. Wyniki badań kompleksowego działania środka według wynalazku podano w tabeli.

Tabela

Wpływ badanych substancji biologicznie czynnych na wzrost i porażenie przez grzyby pasożytnicze nasion i siewek pszenicy

Substancja badana	Dawka s.b.cz. w g/100 kg nasion	Średni ciężar masy siewek (g)	Porażenie I liścia po 28 dniach od wysiewu (%)	Porażenie II liścia po 21 dniach od wysiewu (%)	Porażenie nasion przez Fusarium culmorum (%)
Tetrakonazol (t)	30	2 407	6.00	1.50	64 80
	20	1.800	10 00	1 75	98.20
Karbendazym (k)	40	2.220	92.00	2.40	0 00
	30	1.576	94.00	4.75	0.00
Środek wg wynalazku (t:k w proporcji)·
34	30+40	2.906	0.00	0.00	0.00
1:1	30+40	2.928	0.00	0.00	0.00
Kontrola (nasiona nie zaprawione)		1,167	100,00	100,00	100,00

Środek według wynalazku zastosowany w proporcji 1:1 do 3:4 tetrakonazolu do karbendazymu działał kompleksowo stymulując wzrost siewek i wysoce skutecznie zwalczając choroby pasożytnicze, występujące na nasionach i siewkach pszenicy.

Na szczególne podkreślenie zasługuje długotrwałe ochronne działanie środka na I i II liść przenicy.

Indywidualnie zastosowane substancje czynne niedostatecznie chroniły nasiona i siewki oraz niedostatecznie wpływały na przyrost masy siewek.

179 211

Zastosowana jako zaprawa mieszanina substancji aktywnych tetrakonazolu z karbendazymem w proporcji 1:1 do 3:4 w dawce do 70 g substancji czynnej na 100 kg nasion skutecznie i długotrwale zabezpiecza nasiona i siewki zbóż przed chorobami, stymulując jednocześnie przyrost ich ciężaru.

Środek według wynalazku może być wytwarzany i stosowany w postaci proszków zawiesinowych, proszków do zaprawiania, proszków do opylania, roztworów emulgujących, płynnych koncentratów, past lub tabletek. Środek grzybobójczy zawiera oprócz substancji biologicznie czynnych odpowiednie nośniki, takie jak kaolin, ziemia krzemionkowa kopalna lub krzemionka syntetyczna, bentonit, talk albo rozcieńczalniki organiczne, takie jak alkohole alifatyczne, glikol etylenowy lub oleje mineralne oraz środki powierzchniowo czynne, emulgatory, dyspergatory i zwilżacze, takie jak sole amonowe, sodowe lub wapniowe kwasów lignino sulfonowych pochodnych alkilo lub arylosulfonowych, pochodne N-metylotauryny lub produkty addycji tlenku etylenu z alkilofenolami. Preparaty handlowe mogązawierać także inne komponenty, takie jak środki buforujące, zagęszczające, zwiększające przyczepność lub przeciwpieniące oraz barwniki.

Do środków grzybobójczych można wprowadzić również środki owadobójcze, substancje wzrostowe czy substancje odstraszające ptaki.

Niżej podane przykłady ilustrują bliżej sposób wytwarzania środka grzybobójczego według wynalazku:

Przykład I

Odważone surowce w ilości 15 kg (±)-1 -[2-(2,4-dichlorofenylo)-3-( 1,1,2,2-tetrafluoroetoksy)propylo]1H-1,2,4-triazołu (tetrakonazolu), 15 kg benzimidazol-2-ilokarbammianu metylu (karbendazymu), 7 kg soli wapniowej kwasów ligninosulfonowych (klutanu), 2 kg adduktu tlenku etylenu z nonylofenolem (Rokafenolem N-8) i 61 kg kaolinu miesza się, a następnie mikronizuje. W wyniku tych operacji otrzymuje się środek grzybobójczy w postaci proszku zwilżalnego, który w 1 kg zawiera 300 g substancji biologicznie czynnej.

Przykład II

Odważone surowce w ilości 15 kg tetrakonazolu, 20 kg karbendazymu, 4 kg soli sodowej kondensatu kwasu naftalenosulfonowego (Dyspergatora NNO), 2 kg Rokafenolu N-8,41 kg kaolinu i 18 kg talku miesza się, a następnie mikronizuje. W wyniku tych operacji otrzymuje się środek grzybobójczy w postaci proszku do zaprawiania, który w 1 kg zawiera 350 g substancji biologicznie czynnej.

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 60 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Środek grzybobójczy o przedłużonym działaniu, zwłaszcza do zwalczania mączniaka zbóż, w postaci zaprawy nasiennej zawierający substancje czynne, znane składniki pomocnicze, takie jak środki dyspergujące, zwilżacze, środki emulgujące i nośniki, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera mieszaninę (±)-1-[2-(2,4-dichlorofenylo)-3-(1,1,2,2-tetrafluoroetoksy)propylo]1H-1,2,4-triazol (tetrakonazol) z benzimidazol-2-ilokarbaminianem metylu (karbendazym) w proporcji 1:1 do 3:4 tetrakonazolu do karbendazymu, w dawce do 70g substancji czynnej na 100 kg nasion.