PL171374B1

PL171374B1 - Tool for mounting in a tool holder and tool holder for hand-held tools

Info

Publication number: PL171374B1
Application number: PL93299710A
Authority: PL
Inventors: Reinhard Schulz; Werner Kleine
Original assignee: Hilti Ag
Priority date: 1992-07-17
Filing date: 1993-07-16
Publication date: 1997-04-30
Also published as: CN1040304C; CA2100489A1; DE4223517A1; HUT68951A; US5375950A; EP0581727B1; DE59303489D1; KR100268984B1; EP0581727A1; ATE141538T1; DK0581727T3; HU215989B; AU4197493A; PL299710A1; AU663597B2; JPH06182609A; KR940005361A; HU9302069D0; CN1087569A; CA2100489C

Abstract

2. NARZEDZIE WEDLUG ZASTRZ. 1, ZNA- MIENNE TYM, ZE WYMIAR PROMIENIOWY (R) WYNOSI 1,2- DO 2-KROTNOSCI WYMIARU OSIO- WEGO (A). P L 171374 B 1 PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest narzędzie do osadzania w uchwycie narzędziowym przyrządów ręcznych, służących do obróbki przecinakiem i/lub wiercenia udarowego, zawierające trzpień chwytowy, którego obszar końcowy, odwrócony od obszaru końcowego narzędzia zawiera powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku osiowym i obwodowym, a przed tymi powierzchniami zderzakowymi w kierunku obszaru roboczego są przewidziane przebiegające zasadniczo promieniowo powierzchnie zabierania, większe od średnicy trzpienia chwytowego i otwarte w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego.

Znane narzędzia wstępnie wymienionego rodzaju zwierają zazwyczaj powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku obwodowym w celu przenoszenia momentu obrotowego i powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku osiowym w celu osiowego mocowania narzędzi w uchwycie narzędziowym przyrządów ręcznych. Zazwwyczaj powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku obwodowym są umieszczane na rowkach zabierających, które są otwarte w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego.

171 374

Uchwyt narzędziowy dla wymienionych narzędzi zawiera obszar uchwytowy, który jest zazwyczaj zaopatrzony w listwy zabierające, tak że dla powierzchni zderzakowych na narzędziu tworzą sie odpowiednie powierzchnie współpracuiące. Do celu osiowego mocowania znane jest usytuowanie na trzpieniu chwytowym narzędzi, osiowo zamkniętych rowków, z którymi współdziałają powierzchnie współpracuje uchwytu narzędziowego, które są zazwyczaj usytuowane na promieniowo przesuwnych elementach ryglujących uchwytu narzędziowego. Do usunięcia narzędzia z uchwytu narzędziowego jest konieczne promieniowe wysunięcie elementów ryglujących z osiowo zamkniętych rowków narzędzi. Narzędzia oraz uchwyt narzędziowy tego rodzaju są znane przykładowo z opisu patentowego RFN nr 2 551 125.

O ile do powierzchni zderzakowych narzędzi, działających w kierunku osiowym nie stawia się dużych wymagań, ponieważ są one stosowane tylko do mocowania narzędzi w uchwycie narzędziowym, to do powierzchni zderzakowych, działających w kierunku obwodowym stawiane są znaczne wymagania, związane z przenoszeniem po części bardzo dużych momentów obrotowych. W związku z przenoszonymi dużymi momentami obrotowymi konieczne jest odpowiednie /.wymiarowanie powierzchni zderzakowych, działających w kierunku obwodowym. Ze względu na to, że trzpień chwytowy ma ograniczone możliwości wymiarowania, to wielkość wymiarowania powierzchni zderzakowych, działających w kierunku obwodowym, jest ograniczona, zwłaszcza przy uwzględnieniu utrzymania wymiarów odnośnie osłabienia przekroju poprzecznego trzpienia chwytowego. Wszystkie te wartości graniczne przy wymiarowaniu powierzchni zderzakowych działających w kierunku obwodowym, prowadzą do tego, że wskutek przenoszonych momentów obrotowych, zwłaszcza w przypadku narzędzi o większych średnicach obszaru roboczego występuje zbyt duże zużycie na powierzchniach zderzakowych, działających w kierunku obwodowym, powodujące przedwczesne wyrobienie się narzędzia.

Z opisu ogłoszeniowego RFN nr 3 843 465 jest znane narzędzie, w którym w kierunku obszaru roboczego przed powierzchniami zderzakowymi są przewidziane występy, większe promieniowo od średnicy trzpienia chwytowego. Występy te tworzą promieniowo przebiegające powierzchnie zabierania. Znany również z tej publikacji uchwyt narzędziowy zawiera wybrania dla tych występów, dzięki czemu dla powierzchni zabierania tworzą się odpowiednie powierzchnie współpracujące.

Znane z wymienionej publikacji występy są tak ukształtowane, że powierzchnie zabierania odstają promieniowo od średnicy trzpienia chwytowego i w stosunku do długości wykazują nadzwyczaj niewielkie wymiary promieniowe. To zwyniiarowanie powierzchni zabierania nie pozwala na przyjmowanie większych momentów obrotowych i tym samym skuteczne odciążenie powierzchni zderzakowych.

Zadaniem wynalazku jest opracowanie narzędzia, które we współdziałaniu z odpowiednim uchwytem narzędziowym nadaje się do przenoszenia większych momentów obrotowych, przy czym powierzchnie zderzakowe trzpienia chwytowego, działające w kierunku obwodowym nie podlegają zbyt dużemu zużyciu, powodującemu przedwczesne wyrobienie się narzędzia.

Zadanie to według wynalazku rozwiązano dzięki temu, że wymiar promieniowy powierzchni zabierania, przebiegających zasadniczo promieniowo, jest większy od ich wymiaru osiowego.

Proporcje wymiarów powierzchni zabierania według wynalazku umożliwiają znacznie lepsze wymiarowanie w odniesieniu do przenoszenia momentu obrotowego. Zwłaszcza możliwe jest ukształtowanie większych powierzchni zabierania, Tym samym średnica skuteczna do przenoszenia momentu obrotowego ma dostateczną wielkość, dzięki czemu powierzchnie zabierania mogą przyjmować tak dużą część momentu obrotowego, że powierzchnie zderzakowe są skutecznie odciążone.

Korzystne proporcje wymiarów uzyskuje się wówczas, gdy celowo wymiar promieniowy powierzchni zabierania wynosi w przybliżeniu 1,2- do 2-krotności wymiaru osiowego.

171 374

Korzystnie powierzchnie zabierania są częścią profilowania, otwartego w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego, przy czym celowo w dalszym rozwinięciu profilowanie to jest ukształtowane w rodzaju wału wielowypustowego. Przy tym profilowanie w rodzaju wału wielowypustowego rozumie się również w odniesieniu do pierścieniowej powierzchni czołowej, tak że tworzą się przebiegające prawie osiowo kły. Te kły w połączeniu z osiowym przesuwaniem narzędzia względem uchwytu narzędziowego mogą być zastosowane w rodzaju sprzęgła. Dzięki temu istnieje możliwość również czasowego ograniczenia współdziałania powierzchni zabierania z powierzchniami współpracującymi uchwytu narzędziowego, to znaczy tylko wówczas, gdy zostanie pokonana droga osiowo przykładowo dopasowana do wpływów zewnętrznych. Efekt może być wykorzystany przykładowo przy nawiercaniu, kiedy w pierwszej fazie muszą być przeniesione jedynie niewielkie momenty obrotowe, a większe momenty obrotowe występują. dopiero w drugiej fazie, gdy przykładowo stosuje się narzędzie z całym jego zakresem roboczym. Zwłaszcza w przypadku koronek wiertniczych występuje ten zakres zastosowania, w którym w pierwszej fazie znajduje zastosowanie osiująca część narzędzia, a dopiero w drugiej, późniejszej fazie koronka pracuje w pełnym zakresie w obrabianym materiale, co prowadzi do znacznego zwiększenia przenoszonych momentów obrotowych.

Naturalnie istnieje możliwość osadzenia narzędzia z powierzchniami zabierania, usytuowanymi według wynalazku, w tradycyjnym uchwycie narzędziowym. W przypadku takiego zastosowania zapewniona jest jedynie podstawowa funkcja, a mianowicie napęd narzędzia. Nie robi się zatem użytku z zalet niniejszego wynalazku, tak że w tego rodzaju zastosowaniu może chodzić jedynie o ewentualnie czasowo ograniczone rozwiązanie przejściowe.

Zalety według wynalazku zostaną wykorzystane w pełnych wymiarach, jeżeli według dalszej postaci wykonania wynalazku uchwyt narzędziowy zawiera zewnętrzny obszar uchwytowy w kierunku wylotu otworu uchwytowego i wewnętrzny obszar uchwytowy, przylegający, przeciwnie do wylotu otworu uchwytowego, do zewnętrznego obszaru uchwytowego, przy czym wewnętrzny obszar uchwytowy zawiera powierzchnie współpracujące, współdziałające w kierunku osiowym i obwodowym z powierzchniami zderzakowymi narzędzia, a zewnętrzny obszar uchwytowy zawiera współdziałające z powierzchniami uchwytowymi narzędzia powierzchnie współpracujące, których wymiar promieniowy jest większy od wymiaru osiowego.

Ukształtowany przez to stopniowo otwór uchwytowy z obszarami uchwytowymi z przekrojami poprzecznymi o różnej wielkości umożliwia przyjmowanie tradycyjnych narzędzi, jak również narzędzi z powierzchniami zabierania według wynalazku. Przy tym znów obowiązuje zasada, że zalety niniejszego wynalazku wyk°^rzy^stane zostają jedynie wówczas, gdy zastosuje się narzędzie, które jest dostosowane do uchwytu narzędziowego, tzn. kiedy na narzędziu są przewidziane powierzchnie zabierania, które współdziałają z odpowiednimi powierzchniami współpracującymi uchwytu narzędziowego. Dzięki temu, że wymiar promieniowy powierzchni współpracujących jest większy od ich wymiaru osiowego, istnieje możliwość przenoszenia dostatecznie dużych momentów obrotowych, tak że zwłaszcza w przypadku zastosowania narzędzi o większej średnicy obszaru roboczego realizuje się wystarczająco odciążenie powierzchni współpracujących wewnętrznego obszaru uchwytowego uchwytu narzędziowego. Istotna jest tutaj z jednej strony możliwość uzyskania większych wymitirów powierzchni współpracujących, a z drugiej strony zwiększenie średnicy powierzchni współpracujących, skutecznej dla przenoszenia momentu obrotowego.

Korzystnie powierzchnie współpracujące zewnętrznego obszaru prowadnicy są częścią profilowania, otwartego w kierunku otworu uchwytowego, przy czym profilowanie to jest ukształtowane celowo z rodzaju wału wielospustowego. Ukształtowanie w rodzaju wału wielowpustowego jest rozumiane przy tym w ten sposób, że rozciąga się ono również na wolną stronę czołową zewnętrznego obszaru prowadnicy uchwytu narzędziowego. W ten sposób z punktu widzenia strony czołowej zewnętrznego obszaru prowadnicy tworzy

171 374 się rodzaj sprzęgła z osiowo przebiegającymi kłami. Tego rodzaju ukształtowanie stwarza możliwość, co już wyjaśniono powyżej, powstania postaci wykonania, zgodnie z którą współdziałanie powierzchni współpracujących zewnętrznego obszaru prowadnicy z powierzchniami zabierania narzędzia realizuje się dopiero po pokonaniu określonej osiowej drogi narzędzia względem uchwytu narzędziowego. Pokonanie osiowej drogi może być ograniczone zasadniczo lub jedynie czasowo, przykładowo na okres czasu, w którym należy przenieść większy moment obrotowy. Takie rozwiązanie zaleca się w przypadku narzędzi pracujących dwustopniowo, tzn. w przypadku koronek wiertniczych, gdzie w pierwszej fazie stosuje się wiertło osiujące z małym momentem obrotowym, a w drugiej fazie stosuje się koronkę wiertniczą, wymagającą znacznie większego momentu obrotowego.

Większy w stosunku do wymiaru osiowego wymiar promieniowy powierzchni zabierania na narzędziu, jak i powierzchni współpracujących uchwytu narzędziowego prowadzi dodatkowo do powstania zalet w dziedzinie techniki wytwarzania, jak i warunków manipulowania. Odnośnie techniki wytwarzania zaleta polega zwłaszcza na tym, że narzędzia do odkształacania, przykładowo do wytłaczania, mogą być ukształtowane w sposób optymalny, a przez to podlegają mniejszemu zużyciu. Odnośnie techniki manipulowania uzyskuje się zalety dzięki temu, że można łatwiej znaleźć prawidłowe położenia zazębiania między narzędziem a uchwytem narzędziowym, a ponadto może być zmniejszona droga do uzyskania ostatecznego zazębienia narzędzi wewnątrz uchwytu narzędziowego.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony przykładowo na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia trzpień uchwytowy narzędzia według wynalazku, w widoku i częściowym przekroju, a fig. 2 - schematycznie uchwyt narzędziowy dla trzpienia chwytowego według fig. 1, w przekroju.

Figura 1 przedstawia narzędzie do osadzania w uchwycie narzędziowym przyrządu ręcznego. Narzędzie zawiera trzpień uchwytowy 1, którego obszar końcowy, odwrócony od obszaru roboczego narzędzia zawiera powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku osiowym i obwodowym. Przed powierzchniami zderzakowymi są ułożyskowane, w kierunku obszaru roboczego, przebiegające zasadniczo promieniowo powierzchnie zabierania 2, większe od średnicy d trzpienia chwytowego 1 i otwarte w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego 1.

Wymiar promieniowy r przebiegających zasadniczo promieniowo powierzchni zabierania 2 jest większy od ich wymiaru osiowego a. Powierzchnie zabierania 2 są częścią profilowania, otwartego w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego, które na pierścieniowej powierzchni czołowej 3 tworzy osiowo przebiegające kły 4. Kły 4 w przypadku osiowego przesuwania narzędzia względem uchwytu narzędziowego mogą być zastosowane również w rodzaju sprzęgła.

Powierzchnie zderzakowe, działające w kierunku osiowym i obwodowym, są utworzone przez dwa osiowo otwarte w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego 1 obrotowe rowki zabierające 5 i dwa osiowo zamknięte rowki regulujące 6. Obrotowe rowki zabierające 5 mają powierzchnie nośne, przebiegające zasadniczo promieniowo.

Na fig. 2 jest przedstawiony schematycznie uchwyt narzędziowy z zewnętrznym obszarem uchwytowym 12 w kierunku wylotu otworu uchwytowego i wewnętrznym obszarem uchwytowym 13, przylegającym do zewnętrznego obszaru uchwytowego 12, przeciwnie do wylotu otworu uchwytowego. Wewnętrzny obszar uchwytowy 13 zawiera powierzchnie współpracujące, które w kierunku obwodowym współdziałają z powierzchniami zderzakowymi narzędzia.

Powierzchnie współpracujące, współdziałające w kierunku obwodowym z powierzchniami zderzakowymi narzędzia, są utworzone przez listwy zabierające 7. Elementy ryglujące 8, które w przypadku przestawienia tulei uruchamiającej 9 są przestawne promieniowo w kierunku osiowym albo obwodowym, tworzą powierzchnie współpracujące, które współdziałają z rowkami ryglującymi 6 trzpienia chwytowego 1.

171 374

Uchwyt narzędziowy przedstawia prowadnica 10 z nie uwidocznionymi promieniowymi otworami przepustowymi, w których są prowadzone elementy ryglujące 8. Przez przestawienie tulei uruchamiającej 9 osiowo lub w kierunku obwodowym, nie przedstawione w uwidocznionym przykładzie wybrania w tulei uruchamiającej 9 pokrywają się z elementami ryglującymi 8, tak że elementy ryglujące 8, przedstawione na fig. 2 jako kulki, mogą wysunąć się z rowków ryglujących 6 i przez to uwolnić trzpień chwytowy 1, dzięki czemu narzędzie można wyjąć z prowadnicy 10, a tym samym z uchwytu narzędziowego.

Zewnętrzny obszar uchwytowy 12 zawiera powierzchnie współpracujące, których wymiar promieniowy R jest większy od ich wymiaru osiowego A i które współdziałają z powierzchniami zabierania 2 narzędzia. Powierzchnie współpracujące zewnętrznego obszaru uchwytowego 12 są częścią otwartego w kierunku wylotu otworu uchwytowego profilowania, ukształtowanego w rodzaju wału wielowpustowego, które rozwija się na wolnej stronie czołowej zewnętrznego obszaru 12 uchwytu narzędziowego. Na stronie czołowej zewnętrznego obszaru uchwytowego 12 profilowanie tworzy rodzaj sprzęgła z osiowo przebiegającymi kłami 11.

W celu zapewnienia ciągłego zazębiania się kłów 4, 11, jako elementy ryglujące stosuje się również elementy w postaci wałków. W przypadku uruchamiania przyrządu ręcznego powodują one mniejsze osiowe przestawienie narzędzia.

171 374

Departament Wydawniclw UP RP . Nakład 90 egz Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Narzędzie do osadzania w uchwycie narzędziowym przyrządów ręcznych, służących do obróbki przecinakiem i/łub wiercenia udarowego, zawierające trzpień chwytowy, którego obszar końcowy, odwrócony od obszaru końcowego narzędzia zawiera powierzchnie zderzakowa, działające w kierunku osiowym i obwodowym, a przed tymi powierzchniami zderzakowymi w kierunku obszaru roboczego są przewidziane przebiegające zasadniczo promieniowo powierzchnie zabierania, większe od średnicy trzpienia chwytowego i otwarte w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego, znamienne tym, że wymiar promieniowy (r) powierzchni zabierania (2) jest większy od wymiaru osiowego (a).
2. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że wymiar promieniowy (r) wynosi 1,2- do 2-krotności wymiaru osiowego (a).
3. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że powierzchnie zabierania (2) stanowią część profilowania, otwartego w kierunku wolnego końca trzpienia chwytowego (1).
4. Narzędzie według zastrz. 3, znamienne tym, że profilowanie jest ukształtowane w postaci wału wielowpustowego.
5. Uchwyt narzędziowy dla przyrządów ręcznych, znamienny tym, że zawiera zewnętrzny obszar uchwytowy (12) w kierunku wylotu otworu uchwytowego i wewnętrzny obszar uchwytowy (13), przylegający, przeciwnie do wylotu otworu uchwytowego, do zewnętrznego obszaru uchwytowego (12), przy czym wewnętrzny obszar uchwytowy (13) zawiera powierzchnie współpracujące, współdziałające w kierunku osiowym i obwodowym z powierzchniami zderzakowymi narzędzia, a zewnętrzny obszar uchwytowy (13) zawiera współdziałające z powierzchniami uchwytowymi (2) narzędzia powierzchnie współpracujące, których wymiar promieniowy (R) jest większy od wymiaru osiowego (A).
6. Uchwyt według zastrz. 5, znamienny tym, że powierzchnie współpracujące zewnętrznego obszaru prowadnicy (12) są częścią profilowania, otwartego w kierunku wylotu otworu uchwytowego.
7. Uchwyt według zastrz. 6, znamienny tym, że profilowanie jest ukształtowane w postaci wału wielowpustowego.