PL167299B1 - Wyrób do palenia PL PL PL PL PL PL PL PL - Google Patents

Abstract

1. Wyrób do palenia zawierajacy palny element paliwowy oraz izolujaca owijke, otaczajaca co najmniej czesc zewnetrznego obrzeza elementu paliwowego, przy czym izolujaca owijka obejmuje niepalny material wlóknisty i m aterial zawierajacy tyton i sklada sie z co najmniej dwóch oddziel- nych warstw, znam ienny tym, ze izolujaca owijka sklada sie z co najmniej jednej wars- twy (100), zawierajacej glównie niepalny, wlóknisty material izolujacy oraz co naj- mniej jednej warstwy w postaci arkusza, zawierajacej glównie tyton lub substancje aromatyzujace tyton. FIG I PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest wyrób do palenia zawierający palny element paliwowy oraz izolującą owijkę.

Bardziej szczegółowo, wynalazek dotyczy wyrobów do palenia, takich jak papierosy, a zwłaszcza papierosów zawierających element paliwowy, fizycznie oddzielony środek wytwarzający aerozol, ustnik i włóknistą owijkę izolującą otaczającą co najmniej część elementu paliwowego. Tego rodzaju wyroby do palenia są zdolne do dostarczenia palaczowi przyjemności wynikających z palenia, takich jak np. smak dymu tytoniowego, wrażenie, zadowolenie itp.

Papierosy, cygara i fajki są to popularne wyroby do palenia, w których stosuje się tytoń w rozmaitych postaciach. Z upływem lat zaproponowano wiele ulepszeń i rozwiązań alternatywnych dla tych wyrobów do palenia.

Proponowane są także rozmaite sposoby dokonywania zmian składu głównego strumienia dymu tytoniowego. I tak np., wiele namiastek tytoniu znaleźć można w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 079 742 Rainera i in. Poza tym, w latach siedemdziesiątych wprowadzono w Europie materiały do palenia stanowiące namiastkę tytoniu o nazwach handlowych Cytrel i NSM.

W szeregu opisów patentowych proponuje się wyroby, o których mówi się, że wytwarzają aromatyzowane opary i/lub widzialny aerozol. W większości wyrobów tego rodzaju stosuje się palne źródło paliwa dla dostarczenia aerozolu i/lub dla ogrzania substancji tworzącej aerozol. Patrz np. dotychczasowy stan techniki przytaczany w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 714 082 Baneijee'go i in.

Wyroby do palenia, które są zdolne do dostarczenia przyjemnych wrażeń towarzyszących paleniu papierosów za pomocą ogrzewania, ale niekoniecznie spalania, tytoniu i bez uwalniania znaczniejszych ilości produktów niecałkowitego spalania, opisane są w następujących opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki, których ujawnienia są włączone do niniejszego opisu jako odnośniki: nr nr 4 708 151 (Shelar), 4 714 082 (Benerjee i in.), 4 732 168 (Resce i in.), 4 756 318 (Clearman i in.), 4 793 365 (Sensabauhg i in.), 4 819 665 (Roberts i in.), 4 827 950 (Banerjee i in.), 4 854 331 (Banerjee i in.),4 858 630 (Banerjee i in.), 4 881 556 (Clearman i in.), 4 893 639 (White), 4 903 714 (Bames i in.), 4 938 238 (Bames i in.).

167 299

W tych wyrobach do palenia używa się palnego elementu paliwowego przeznaczonego do wytwarzania ciepła oraz substancji tworzących aerozol, usytuowanych fizycznie oddzielnie od elementu paliwowego i z zachowaniem z nim związku zapewniającego wymianę ciepła. Do środków wytwarzających aerozol normalnie należy tytoń w różnych postaciach, tak jak prasowane tabletki, tytoń w proszku i ekstrakty tytoniowe, jak również substancje modyfikujące aromat tytoniu oraz środki aromatyzujące tytoń i substancje tworzące aerozol, takie jak gliceryna. Podczas palenia, ciepło wytwarzane przez element paliwowy działa w kierunku przeprowadzenia w stan lotny substancji tworzących aerozol, a przez to dostarczenia aerozolu, który przypomina dym tytoniowy. Tego rodzaju wyroby do palenia dają nadzwyczaj niski poziom widzialnego dymu wydobywającego się z palącego się końca papierosa, jak również niski poziom smoły FTC.

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4756318 Clearmana i in. ujawniony jest wyrób do palenia (papieros) zawierający krótki element paliwowy, fizycznie oddzielony środek wytwarzający aerozol oraz ustnik, który zawiera płaszcz z tytoniu otaczający co najmniej część środka wytwarzającego aerozol. Jak to omówiono w tym opisie (kol. 15, wiersz 60 - kol. 16, wiersz 35), płaszcz tytoniowy może także zawierać włókna szklane, które mogą występować w postaci arkusza, pasma lub rurki. Arkusze tytoniowe zawierające włókna szklane opisuje się jako produkt wytwarzany z zastosowaniem typowych metod produkcji papieru, przy czym mówi się, że ilość szkła włączonego do tego rodzaju materiału mieści się w zakresie od około 30 do około 70% wagowych.

W europejskim opisie patentowym nr EP 212 234 opisano zastosowanie w wyrobach do palenia mieszaniny włókien szklanych i materiałów tytoniowych. Jednakże materiały te były w postaci mieszaniny, a nie oddzielnych warstw. Wytwarzanie materiału izolującego z włókien szklanych zmieszanych z materiałem tytoniowym okazało się jednak w praktyce bardzo trudne i uciążliwe.

Istniała więc konieczność opracowania rozwiązań eliminujących powyższe wady wyrobów do palenia i trudności technologiczne.

Niniejszy wynalazek dotyczy ulepszonych wyrobów do palenia posiadających konstrukcję złożoną z materiału izolującego i z materiału tytoniowego w postaci arkuszy. Arkusze materiału tytoniowego oraz warstwy włókien szklanych łatwo jest układać osobno dookoła elementów paliwowych.

Tego rodzaju konfiguracja warstwowa w wyrobach do palenia stanowi całkowitą nowość w stosunku do wyżej opisanych znanych wyrobów.

Przedmiotem wynalazku jest wyrób do palenia zawierający palny element paliwowy oraz izolującą owijkę, otaczającą co najmniej część zewnętrznego obrzeża elementu paliwowego, przy czym izolująca owijka obejmuje niepalny materiał włóknisty i materiał zawierający tytoń i składa się z co najmniej dwóch oddzielnych warstw, którego nowościąjest to, że izolująca owijka składa się z co najmniej jednej warstwy, zawierającej głównie niepalny, włóknisty materiał izolujący oraz co najmniej jednej dodatkowej warstwy, w postaci arkusza, zawierającą głównie tytoń lub substancje aromatyzujące tytoń.

Korzystnie izolująca owijka zawiera co najmniej dwie warstwy włóknistego materiału izolującego.

Ponadto, korzystnie izolująca owijka zawiera drugi arkusz materiału zawierającego tytoń, a zwłaszcza obie warstwy materiału zawierającego tytoń występują w postaci arkuszy.

Zalecany jest też taki układ, że materiał zawierający tytoń w postaci arkusza znajduje się pomiędzy dwiema warstwami włóknistego materiału izolującego.

Jako włóknisty materiał izolujący stosuje się korzystnie włókno szklane, a jako element paliwowy korzystnie element węglowy.

Korzystnie, materiały szklane i tytoniowe rozmieszczone są, zaczynając od zewnętrznej strony elementu paliwowego, w kolejności: szkło, tytoń, szkło.

Szczególnie korzystnie, warstwy są tak rozmieszczone względem elementu paliwowego, aby przy zapalaniu wyrobu aromat tytoniowy, dostarczany do użytkownika, nie zawierał znacznej ilości produktów pirolizy lub rozkładu termicznego tytoniu.

167 (299

Ogólnie mówiąc, używa się warstw zawierających w pierwszym rzędzie tytoń lub substancje aromatyzujące tytoń, na zmianę z jedną lub więcej niż jedną warstwą złożoną przede wszystkim z włóknistych materiałów izolujących, takich jak włókna szklane, rozmieszczonych w taki sposób, że tytoń lub inne substancje smakowe i zapachowe dostarczane są palaczowi bez istotniejszej ilości produktów pirolizy lub rozkładu tytoniu. Szczególnie korzystne owijki złozone z tytoniu i szkła według wynalazku obejmują laminowany materiał w arkuszach złożonych z co najmniej czterech warstw, które opisuje się, zaczynając od zewnętrznej strony wyrobu, jako: tytoń-szkło-tytoń-szkło. W zastosowaniu, w końcowym produkcie, a mianowicie papierosie, kombinacja ta ma wygląd czterech koncentrycznych pierścieni rozłożonych wokół elementu paliwowego.

Ogólnie, wynalazek zapewnia wyrób do palenia zawierający: (1) krótki palny element paliwowy oraz (2) izolującą owijkę otaczającą co najmniej część zewnętrznego obrzeża elementu paliwowego, przy czym wspomniana owijka izolująca złożona jest z co najmniej jednej warstwy włóknistego materiału izolującego i co najmniej jednej warstwy materiału zawierającego tytoń. Jeżeli jest to pożądane, za elementem paliwowym może być rozłożony wzdłużnie środek wytwarzający aerozol.

Jak wyżej opisano, w pewnych korzystnych wariantach sposobu realizacji wynalazku, element paliwowy wyrobu do palenia jest na obrzeżu otoczony owijką złożoną z tytoniu i szkła, korzystnie złożoną z co najmniej czterech warstw: (1) pierwsza warstwa włókien szklanych, (2) pierwszy arkusz zawierający tytoń, (3) druga warstwa włókien szklanych oraz (4) drugi arkusz zawierający tytoń. To usytuowanie można zmieniać i/lub modyfikować w celu dokonania zmiany charakteru smaku i zapachu tytoniu wydzielanych przez owijkę. I tak np., dla zwiększenia ilości dostarczanej substancji aromatycznej, warstwy włókien szklanych mogą zawierać pewną ilość tytoniu, albo jednego, albo więcej niż jednego innego materiału aromatyzującego. Podobnie, arkusz (arkusze) zawierający w pierwszym rzędzie tytoń lub substancje aromatyzujące tytoń, to znaczy arkusz (arkusze) zawierający tytoń, może także obejmować włókna szklane lub inne materiały włókniste, np. w celu zwiększenia wewnętrznej integralności warstw. Tak samo, przestrzenne rozmieszczenie warstw, to jest sposób, w jakim ułożone są one wokół elementu paliwowego i/lub wzajemnie jedna na drugiej, można zmieniać w celu modyfikacji właściwości wyrobu do palenia.

Dzięki zastosowaniu owijki zawierającej tytoń i szkło według wynalazku, aromat aerozolu dostarczanego palaczowi zostaje w zasadniczy sposób wzmocniony w porównaniu z aerozolem wytwarzanym w nieobecności struktury tego rodzaju, np. z wykorzystaniem warstwy izolującej z włókien szklanych z pominięciem tytoniu lub substancji aromatyzujących.

Korzystnie, to polepszenie aromatu aerozolu uzyskuje się bez spalenia tytoniu w istotnej mierze i sądzi się, że za zdolność osiągania tego celu odpowiedzialna jest, przynajmniej częściowo, fizyczna struktura korzystnych wariantów sposobu realizacji wynalazku. Wyroby do palenia wytworzone zgodnie z wynalazkiem wypadają korzystniej pod względem aromatu w porównaniu z podobnymi wyrobami do palenia, ale w których jako paliwo spala się tytoń. Korzystnie aerozol wytwarzany zgodnie z wynalazkiem odznacza się niską zawartością produktów spalania i niecałkowitego spalania tytoniu.

Długość izolującej owijki złożonej z tytoniu i szkła według wynalazku korzystnie wynosi około 20 mm lub mniej i typowo całkowita jej grubość jest wystarczająca dla zapewnienia nominalnego obwodu typowego papierosa z tytoniem (około 24,5 mm) w przypadku umieszczenia jej wokół elementu paliwowego. Całkowita grubość zależy od charakteru elementu paliwowego, wokół którego jest owinięta owijka izolująca złożona z tytoniu i szkła i mieści się w zakresie od około 1,5 do około 5 lub 6 mm, ale w połączeniu z elementem paliwowym i jakimikolwiek papierowymi lub innymi elementami paliwowego końca wyrobu do palenia, korzystnie ma grubość dostateczną do zapewnienia całkowitej średnicy zewnętrznej około 8 mm.

W trakcie palenia, tytoń zawarty w laminowanej owijce złożonej z tytoniu i szkła ulega co najmniej częściowo pirolizie i może nawet spalać się w niewielkim zakresie, uwalniając przez to do atmosfery unikalny aromat dymu tytoniowego, aromat, którego palacz oczekuje od papierosa. Oprócz dostarczania aromatu typowego papierosa z tytoniem, tytoń zawarty w owijce wnosi także wykrywalny smak dymu tytoniowego do głównego strumienia aerozolu

167 299 tworzonego w wyniku oddziaływania ciepła pochodzącego z elementu paliwowego na środek wytwarzający aerozol.

To też, niniejszy wynalazek umożliwia dodanie niewielkiej ilości tytoniu, korzystnie w postaci arkusza, do owijki izolującej, dzięki czemu zostaje poprawiony w zasadniczym stopniu smak dymu tytoniowego. Przyjmuje się, że wykorzystanie podejścia według wynalazku, a mianowicie warstwowego izolatora tytoniowego, prowadzi do zmniejszenia pirolizy i/lub spalania użytego tytoniu, a przez to pozwala na regulację składu aerozolu głównego strumienia z jednoczesnym polepszeniem smaku głównego strumienia i aromatu dymu wydobywającego się z palącego się końca papierosa. Dokonuje się tego zgodnie z wynalazkiem, z pominięciem dodawania substancji dających posmak i/lub szkodliwych substancji aromatyzujących.

Jak wyżej opisano, korzystny wyrób do palenia zawiera krótki (to znaczy o długości poniżej około 30 mm przed paleniem), korzystnie węglowy, palny element paliwowy. Typowo, elementem paliwowym jest wytłoczona masa, o długości około 9 mm i średnicy około 4,5 mm, wyposażona w liczne kanały rozciągające się wzdłużnie, to znaczy określony wzdłużny otwór (otwory), przechodzący poprzez wewnętrzną część elementu paliwowego i/lub szczeliny rozmieszczone na obrzeżu elementu paliwowego. Kanały te zapewniają powierzchnię pomocną przy zapalaniu elementu paliwowego. Pomaga ona także w utrzymywaniu spalania się elementu paliwowego podczas tlenia się. Kanały pomagają także w regulacji przenoszenia ciepła z elementu paliwowego do środka wytwarzającego aerozol. Gęstość typowego elementu paliwowego mieści się w zakresie od około 0,85 do około 1,25 g/cm³.

Korzystne wyroby do palenia w postaci papierosów według wynalazku zawierają także wałek czy wsad tytoniu, normalnie w postaci wkładki krajanej, owiniętej w materiał owijkowy taki jak bibułka, z utworzeniem w ten sposób wałka tytoniu. Wałek tytoniu korzystnie otacza co najmniej część środka wytwarzającego aerozol. Tytoń występować może w postaci przetworzonej, takiej jak wkładka krajana ekspandowana objętościowo lub wkładka krajana, poddana ekstrakcji wodnej i ekspandowana objętościowo. Pręt tytoniu może także zawierać materiał izolujący, taki jak włókna szklane, stanowiący jego część składową.

Środek wytwarzający aerozol w korzystnym wyrobie do palenia jest fizycznie oddzielony od elementu paliwowego i umieszczony wzdłużnie za tym elementem. Korzystnie, środek wytwarzający aerozol zawarty jest w kapsułce, pojemniku lub obudowie, która przewodzi ciepło lub jest w inny sposób termoodpoma i usytuowany jest w kanale rozciągającym się wzdłuż pręta tytoniu.

Przewodząca ciepło kapsułka, pojemnik lub obudowa na środek wytwarzający aerozol, nazywana w dalszym ciągu niniejszego opisu kapsułką, zwiera jedną lub większą ilość substancji tworzących aerozol. Do tego rodzaju materiałów tworzących aerozol mogą należeć: tytoń w jakiejkolwiek postaci, np. takiej jak pył tytoniowy, wysuszone metodą rozpylową ekstrakty tytoniowe lub esencje tytoniowe oraz środki aromatyzujące tytoń, takie jak cukry, lukrecja i kakao. Do innych substancji tworzących aerozol, który tu można użyć, należą alkohole wielowodorotlenowe, takie jak gliceryna, glikol propylenowy i glikol trietylenowy, które odparowują, dając widzialny, dymopodobny aerozol. Substancje tworzące aerozol zawarte w pojemniku znajdują się na podłożu, takim jak kulki tlenku glinu, materiał z włókien węglowych, sprasowany (np. przy użyciu urządzenia Marumerizer) tytoń, węgiel, tlenek glinu lub ich mieszaniny, względnie inne odpowiednie materiały znane fachowcom w tej dziedzinie techniki.

Korzystne wyroby do palenia zawierają także ustnik przeznaczony do dostarczania aerozolu palaczowi. Ustnik ten, w przypadku papierosów ma kształt rurki. Jednakże ustnik można dostarczyć osobno, np. w postaci cygarniczki lub jako fajkę. Ustnik korzystnych wyrobów do palenia typowo zawiera segment stanowiący sztabkę filtrującą. Korzystne segmenty filtrujące wykazują niską sprawność filtrowania, tak aby zminimalizować działanie szkodzące przechodzeniu aerozolu od środka wytwarzającego aerozol do ust palacza w czasie zaciągania się (to znaczy podczas używania wyrobu do palenia). Korzystne także sąustniki zawierające segment z materiałem, w którym znajduje się środek aromatyzujący, takim jak luźno sfałdowana, względnie o strukturze harmonijkowej, folia tytoniowa lub zawierający metanol arkusz z wypełnieniem węglowym o strukturze harmonijkowej, znajdujący się między środkiem wytwarzającym aerozol a segmentem filtrującym.

167 299

Stosowany w niniejszym opisie termin aerozol obejmuje opary, gazy, cząstki itp., zarówno widzialne jak i niewidzialne, a zwłaszcza te składniki, które palacz odbiera jako dymopodobne, utworzone w rezultacie oddziaływania ciepła wytworzonego przez element paliwowy na substancje zawarte w środku wytwarzającym aerozol lub gdziekolwiek bądź w wyrobie do palenia.

Stosowane w niniejszym opisie wyrażenie z zachowaniem związku zapewniającego wymianę ciepła oznacza takie rozmieszczenie w sensie fizycznym środka wytwarzającego aerozol i elementu paliwowego, dzięki któremu ciepło przenoszone jest na zasadzie przewodzenia od palącego się elementu paliwowego do środka wytwarzającego aerozol zasadniczo w ciągu palenia się elementu paliwowego. Wymianę ciepła na zasadzie przewodzenia można uzyskać za pomocą takiego usytuowania środka wytwarzającego aerozol, że kontaktuje się on z elementem paliwowym, a więc w ścisłym zbliżeniu z palącą się częścią elementu paliwowego i/lub za pomocą wykorzystania elementu przewodzącego do przenoszenia ciepła od elementu paliwowego do środka wytwarzającego aerozol. Korzystnie stosuje się obie metody zapewniające przenoszenie ciepła na zasadzie przewodzenia.

Stosowany w niniejszym opisie termin węglowy oznacza materiał zawierający w pierwszym rzędzie węgiel. Ilość węgla w materiale węglowym typowo jest większa od około 60% wagowych, korzystnie wynosi ponad około 70% wagowych.

Stosowany w niniejszym opisie termin materiały izolujące odnosi się do wszelkich materiałów, które działają przede wszystkim jako izolatory. Korzystnie, materiały te nie palą się podczas użycia, ale mogą one zawierać węgle trudnopalne i podobne substancje, jak również materiały, które topią się podczas użytkowania, takie jak włókna szklane z gatunków niskotemperaturowych. Korzystnymi materiałami izolującymi tu stosowanymi są materiały włókniste, np. włókna szklane, włókna węglowe itp. Zbiorczo, materiały te często określa się po prostu jako szkło. Stosowane izolatory wykazują przewodność cieplną w g-kal/sec/ /cm²/ °C/cm/ poniżej około 0,05, korzystnie poniżej około 0,02, a najkorzystniej poniżej około 0,05. Patrz: Hackh's Chemical Dictionary, wyd. IV, 672 (1969) i Lange's Handbook of Chemistry, wyd. XI, 10, 272-274 (1973).

W niniejszym opisie termin zawierający tytoń stosuje się do określania materiału zawierającego tytoń w jakiejkolwiek ilości i w dowolnej spośród rozmaitych postaci, włączając w to ekstrakty tytoniowe, ekstrakty tytoniowe wysuszone metodą rozpyłową, zmielone blaszki liściowe tytoniu, tytoniowe wysiewki lub pył, szarpane lub skomutowane blaszki liściowe lub łodygi, tytoń ekspandowany objętościowo i inne postacie tytoniu przetworzonego itp.

Korzystne wyroby do palenia z zastosowaniem izolującej owijki według wynalazku zdolne są do dostarczenia co najmniej 0,6 mg aerozolu, zmierzonego jako wilgotna całkowita substancja drobnocząsteczkowa (WTPM) w pierwszych trzech pociągnięciach, przy paleniu w warunkach palenia FTC, które polegają na 35 ml pociągnięciach w ciągu 2 sekund rozdzielonych 58 sekundami tlenia się. Korzystniej, w wariantach sposobu realizacji wynalazku, możliwe jest dostarczenie 1,5 mg, lub więcej, aerozolu w pierwszych trzech pociągnięciach. Najkorzystniej, w wariantach sposobu realizacji wynalazku, możliwe jest dostarczenie 2 mg, lub więcej, aerozolu w pierwszych trzech pociągnięciach przy paleniu w warunkach palenia FTC. Ponadto, w korzystnym wariancie sposobu realizacji wynalazku możliwe jest dostarczenie średnio co najmniej około 0,2 mg WTPM na pociągnięcie w ciągu co najmniej sześciu pociągnięć, korzystnie co najmniej około dziesięciu pociągnięć w warunkach palenia FTC.

Na rysunku fig. 1 przedstawia przekrój podłużny papierosa według wynalazku, fig. 1A przekrój poprzeczny papierosa pokazanego na fig. 1, dokonany wzdłuż linii 1A-1A, fig. 1B widok przedniego końca, to znaczy końca zapalanego, korzystnego elementu paliwowego według wynalazku, objaśniający konfigurację kanałów i ich usytuowanie w tym elemencie.

Odnośnie do fig. 1. wyrób do palenia w postaci papierosa 10 zawiera element palny 12 z wieloma rozciągającymi się wzdłużnie kanałami 11 (patrz fig. 1A i 1B); fizycznie oddzielony środek wytwarzający aerozol 14, zawierający jedną lub więcej niż jedną substancję tworzącą aerozol, umieszczony za elementem paliwowym i otoczony przez przewodzącą ciepło kapsułkę 16. Kapsułka 16 zachodzi na tylne obrzeże elementu paliwowego. Kapsułka 16 jest co najmniej częściowo otoczona płaszczem zawierającym tytoń 20. Ustnik 22 składa się z dwóch

167 299

Ί części, a mianowicie (1) segmentu luźno sfałdowanej wstęgi folii tytoniowej 26, która dodaje aerozolowi aromatu oraz (2) wstęgi włókniny polipropylenowej, służącej jako element filtrujący 28. Ewentualnie, ustnik może obejmować pusta przestrzeń (nie pokazaną) albo między kapsułką a folią tytoniową, albo gdziekolwiek.

Typowy papieros według wynalazku ma ogólnie okrągły przekrój i obwód o długości od około 23 mm do około 28 mm oraz długość od około 70 mm do około 100 mm.

Element paliwowy 12 utrzymywany jest we właściwej pozycji przez przewodzącą ciepło kapsułkę lub pojemnik 16, a to dzięki zachodzeniu kapsułki lub pojemnika na mniej więcej (tylne) 2 mm obrzeża elementu paliwowego. Średnica kapsułki jest na tyle duża, aby wystarczała do przyjęcia elementu paliwowego w sposób ścisły i utrzymywania go np. na zasadzie dopasowania ciernego.

Kapsułkę korzystnie wytwarza się z tworzywa termoodpomego, takiego jak cienki arkusz metalu, np. aluminium. W takim rozwiązaniu, ciepło w sposób efektywny przenoszone jest na zasadzie przewodzenia od palącego się elementu paliwowego przez ścianki kapsułki lub pojemnika do znajdujących się w nim substancji tworzących aerozol. Kapsułkąjest zazwyczaj cylindryczna rurka, otwarta na swym przednim końcu w celu przyjęcia tylnej części elementu paliwowego, a zamknięta na swym końcu doustnym. Zamknięty koniec kapsułki posiada jeden lub większą ilość niewielkich otworów w celu umożliwienia przechodzenia odparowanej substancji tworzącej aerozol, powstałej w rezultacie działania ciepła pochodzącego z elementu paliwowego, do ustnika.

Element paliwowy 12 otoczony jest przez szereg koncentrycznych pierścieni (lub obręczy) z materiału zawierającego tytoń i włóknistego materiału izolującego, korzystnie włókien szklanych. Jak objaśniono na fig. 1A, korzystny wariant sposobu realizacji wynalazku polega na zastosowaniu układu czterech pierścieni, obejmującego: (1) pierwszą warstwę włókien szklanych 100, przylegającą do zewnętrznego obrzeża elementu paliwowego 12, (2) pierwszy arkusz materiału zawierającego tytoń 102, (3) drugą warstwę włókien szklanych 104, przylegającą do pierwszego arkusza zawierającego tytoń 102 oraz (4) drugi arkusz materiału zawierającego tytoń 106 i zewnętrzną koszulkę 108.

W przypadku realizacji wynalazku w wariancie papierosowym, grubość włóknistego materiału izolującego typowo wynosi od około 0,6 do około 1,5 mm, korzystnie około 1,2 mm. Grubość arkusza materiału zawierającego tytoń typowo wynosi od około 0,09 do około 0,17 mm, korzystnie około 0,13 mm. W przypadku wyrobów do palenia innego rodzaju, fachowiec w tej dziedzinie techniki dokona zmian grubości każdego składnika w miarę potrzeby.

Środek wytwarzający aerozol 14 korzystnie otoczony jest tytoniem w postaci pręta, wałka lub w jakiejś innej formie 20, na ogół w postaci wkładki krajanej. Ten segment tytoniowy jest ogrzewany, ale niekoniecznie spalany, ciepłem z elementu paliwowego, czego wynikiem jest uwalnianie aromatycznych składników tytoniu do głównego strumienia aerozolu w trakcie korzystania z wyrobu do palenia. Omawiany segment tytoniowy nadaje także papierosowi elastyczność ułatwiającą wytwarzanie przy użyciu szybkich urządzeń do produkcji papierosów.

Podłoże 18, które mieści w sobie lub utrzymuje substancje tworzące aerozol w środku wytwarzającym aerozol może występować w rozmaitych postaciach. W część kapsułki czy pojemnika 16 można wprowadzić materiał podłoża jednego lub kilku typów. I tak np., podłoże mogą stanowić: (i) kulki tlenku glinu, korzystnie z zawartością gliceryny i ekstraktu tytoniowego, usytuowane w sąsiedztwie tylnej strony elementu paliwowego, (ii) sprasowany przy użyciu urządzenia Marumerizer lub w inny sposób tytoń, węgiel i/lub tlenek glinu, zawierający jedną lub więcej niż jedną substancję aromatyzującą i/lub ekstrakt tytoniowy i glicerynę, i/lub (iii) sfałdowaną folię tytoniową z zawartością gliceryny i ekstraktu tytoniowego, owiniętą w bibułkę. Inne materiały przydatne jako podłoża są dobrze znane fachowcom w tej dziedzinie techniki.

Jak wyżej opisano, kombinacja elementu paliwowego i kapsułki lub pojemnika wytwarzającego aerozol, może być oddzielona od ustnika 22 pustą przestrzenią 24. Ta pusta przestrzeń może mieć wielkość od około 5 mm do około 30 mm, korzystnie od około 10 mm do około 15 mm, z dostosowaniem się w miarę potrzeby do wymiarów innych składników ustnika. Omawiana pusta przestrzeń pełni dwie zasadnicze funkcje, a mianowicie: (1) pozwala go8

167 299 rącym gazom opuszczającym środek wytwarzający aerozol ochłodzić się przed dopłynięciem do ust palacza oraz (2) pomaga w tworzeniu się widzialnego dymu, gdyż służy aerozolowi za komorę zarodkowania. Alternatywnie, pustą przestrzeń można pominąć, to jest przestrzeń tę wypełnić można np. dodatkowymi materiałami aromatyzującymi, niskosprawnymi materiałami filtrującymi itp.

Ustnik 22 korzystnie ma konfigurację i wymiary takie, że może łączyć się na styk z zestawem przedniego końca obejmującym opłaszczony element paliwowy i kapsułkę pojedynczą bibułką. Alternatywnie, warstwę zewnętrzną ustnika można utworzyć z jakiegokolwiek dostępnego tworzywa, np. z rurek z papieru wykładanego folią metalową, formowanego tworzywa sztucznego, papieru o wysokiej gramaturze itp.

We wnętrzu rurkowatego ustnika 22, w sąsiedztwie pustej przestrzeni 24, umieszczony jest wałek materiału zawierającego tytoń w postaci arkusza 26, względnie materiału wypełnionego węglem w postaci arkusza, zawierającego substancję aromatyczną, takąjak metanol, albo jakieś inne źródło aromatu, korzystnie otoczony bibułką. Także wewnątrz ustnika, w pozycji przy krańcowej doustnej części papierosa, znajduje się niskosprawny element filtrujący 28, zawierający materiał filtrujący, taki jak sfałdowana wstęga włókniny z włókien polipropylenowych, a także otaczająca go bibułka. Jeżeli jest to pożądane, ustnik papierosa może opasywać papierowa osłonka, łącząca ustnik z zestawem końca przedniego. Dodatkowo, jeżeli jest to pożądane, wyrób zaopatrzyć można w pierścień perforacji służący rozcieńczaniu powietrzem, w pobliżu krańcowego, doustnego końca papierosa, z wykorzystaniem laserowych lub mechanicznych technik perforowania, które są znane.

W trakcie używania, palacz zapala element paliwowy 12, który pali się wytwarzając ciepło. Wytworzone ciepło przenoszone jest na zasadzie przewodzenia i/lub konwekcji do kapsułki 16, otaczającej jeden koniec elementu paliwowego. Ciepło z kapsułki, która kontaktuje się z podłożem 18 i substancją tworzącą aerozol, pomaga w ulatnianiu się substancji tworzącej aerozol. Podczas zaciągania się dokonywanego przez palacza, ogrzane powietrze przechodzi do kapsułki, gdzie kontaktuje się z podłożem 18. Ciepło to, doprowadzone do substancji tworzącej aerozol powoduje jej ulotnienie się. Ulotniona substancja opuszcza kapsułkę przez otwory (nie pokazane) w końcowej ściance kapsułki. Następnie, zaciągnięte powietrze i ulotnione substancje ochładzają się w trakcie przechodzenia przez ustnik. W zależności od rodzaju konkretnej substancji tworzącej aerozol powstaje widzialny dymopodobny aerozol. Korzystnie, zaciągnięte powietrze i ulotniona substancja przechodzą przez materiały aromatyzujące umieszczone w ustniku, wychwytują z nich składniki aromatyczne i w końcu przechodzą do ust palacza.

Izolującą owijkę elementu paliwowego złożoną z tytoniu i szkła wytworzyć można zwykłymi metodami znanymi fachowcom w tej dziedzinie techniki. Jedna z korzystnych metod polega na owinięciu zestawu element paliwowy/kapsułka lub ładunku izolującym materiałem płaszczowym złożonym z tytoniu i szkła o długości około 15 mm. Korzystny izolujący płaszcz złożony z tytoniu i szkła ukształtowany jest z dwu warstw maty szklanej Owens-Corning C z jednym arkuszem folii tytoniowej znajdującym się, na wzór kanapki, między warstwami szkła oraz drugim arkuszem folii tytoniowej owijającej zewnętrzną warstwę szkła. Korzystnymi tego rodzaju arkuszami odtworzonego tytoniu są papieropodobne arkusze folii tytoniowej zawierające mieszany ekstrakt tytoniu, oznaczone P26740-157 produkcji firmy Kimberly-Clark Corp. Szerokość korzystnych arkuszy tego rodzaju przed uformowaniem wynosi 19 mm (wewnętrzna) i 26,5 mm (zewnętrzna). Końcowa średnica takiego ładunku wynosi około 7,5 mm.

Korzystny koncentryczny izolujący płaszcz złożony z tytoniu i szkła można wytworzyć z wykorzystaniem zmodyfikowanej wersji aparatu opisanego w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 893 637 (Hancocka i in.), którego ujawnienie jest włączone do niniejszego opisu jako odnośnik. Zmodyfikowany aparat zawiera w sobie szereg bobin zarówno ze szkłem jak i materiałem zawierającym tytoń, usytuowanych tak, aby znalazł się on między warstwami szkła, jak to wskazano w niniejszym opisie. Fachowcy w tej dziedzinie techniki docenią, że w aparacie tym wytworzyć można dowolną ilość rozmaitych alternatyw167 299 nych warstw szkła i/lub tytoniu, po prostu za pomocą wprowadzenia zmian do układu rozmieszczenia bobin i/lub do ich zawartości.

Alternatywnie, tytoń i szkło połączyć można ze sobą we wspólną jednostkę w procesie żeberkowania albo na mokro, albo powietrznego. Korzystny jest sposób żeberkowania powietrznego, gdy w mieszaninie zawarty jest tytoń, ponieważ w procesie mokrym mogą zostać utracone aromatyczne składniki tytoniu. Utworzenie jednolitej masy złożonej z tytoniu i szkła umożliwia regulację obrzeżnego przepływu powietrza przez materiał do elementu paliwowego. Oprócz tego, że taka jednolita mata otacza element paliwowy, może ona także otaczać przewodzącą ciepło kapsułkę na środek wytwarzający aerozol.

Ilość tytoniu w takim jednolitym płaszczu może mieścić się w zakresie od około 1 do około 99% wag., korzystnie od około 40 do 70% wag., a najkorzystniej od około 50 do 60% wag. Korzystnym szkłem do zastosowania przy formowaniu jednolitej owijki złożonej z tytoniu i szkła jest szkło E dostępne z firmy Owens Corning.

Jak wyżej opisano, płaszcz izolujący według wynalazku wytworzyć można z wykorzystaniem typowych metod stosowanych w papiernictwie, z czego zdawać sobie sprawę będzie fachowiec w tej dziedzinie techniki. Do metod tych należą procesy żeberkowania na mokro i żeberkowania powietrznego.

W procesie żeberkowania na mokro, tytoń, na ogół w postaci wkładki krajanej miesza się w wodzie sitowej z włóknami szklanymi. Stosunek ilościowy tytoniu do szkła w mieszaninie może zawierać się w zakresie od około 4:1 do około 1:1. Mieszaninę tę kieruje się do skrzyni wlewowej, gdzie po wyprasowaniu wilgoci tworzy się arkusz papieropodobny przypominający matę, złożony z tytoniu i włókien szklanych.

Ogólnie, składniki te, a mianowicie tytoń i szkło, miesza się z wodą i otrzymany szlam nanosi się na sito papiernicze, gdzie zostaje usunięta woda i arkusz można wysuszyć za pomocą przepuszczania go nad i między ogrzanymi walcami. W celu podwyższenia wytrzymałości płaszcza można użyć środków polepszających wytrzymałość w stanie mokrym.

W procesie żeberkowania powietrznego, tytoniową wkładkę krajaną i włókna szklane wpierw miele się aż do uzyskania cząstek o niewielkich rozmiarach w celu ułatwienia przemieszczania się powietrza. Następnie zmielone cząstki przenosi się na zasadzie zasilania pneumatycznego do komutatora, w którym zostają wymieszane. Następnie otrzymaną jednorodną mieszaninę wprowadza się do formy, działającej tu jako odpowiednik skrzyni wlewowej w procesie żeberkowania na mokro, gdzie po zastosowaniu podciśnienia tworzy się powietrznie żeberkowana mata. Następnie matę tę można potraktować spoiwem, takim jak SCMC lub podobnym w celu zapewnienia integralności strukturalnej. Alternatywnie, proces żeberkowania powietrznego prowadzić można w oddzielnych etapach, z utworzeniem warstwowej maty złożonej ze szkła i tytoniu o tylu różnych warstwach, ile ich chce się uzyskać.

Płaszczy izolujących utworzonych w procesie żeberkowania powietrznego i/lub mokrego, złożonych z tytoniu i szkła można użyć na całej długości przedniego końca wyrobu do palenia, to znaczy wokół zarówno elementu paliwowego jak i środka wytwarzającego aerozol. Alternatywnie, płaszczy takich użyć można jedynie wokół części zestawu przedniego końca.

Jak wyżej opisano, wyrób do palenia według wynalazku obejmuje element paliwowy wytwarzający ciepło w ilości dostatecznej do spowodowania ulotnienia się substancji tworzącej aerozol zawartej w środku wytwarzającym aerozol. Korzystny element paliwowy wytwarza się z materiału palnego w taki sposób, aby gęstość elementu była większa od około 0,5 g/cm³, często większa od około 0,8 g/cm³, lecz typowo poniżej około 1,5 g/cm³. Poza tym, długość elementu paliwowego na ogół wynosi poniżej około 20 mm, często poniżej około 15 mm i typowo wynosi ona około 9 mm.

Skład materiałów palnych w elemencie paliwowym może być zmienny. Korzystne elementy paliwowe zawierają węgiel, a wysoce korzystne elementy paliwowe złożone są przede wszystkim z substancji węglowych. Zawartość węgla w korzystnych elementach paliwowych węglowych wynosi ponad około 60% wag., korzystniej ponad około 70% wag. W szeregu korzystnych wariantów sposobu realizacji wynalazku, jeśli chodzi o węglowe elementy paliwowe, elementy te zawierają mieszaninę węgla, tytoniu i spoiwa (patrz np. poniższy przykład I).

167 299

W innych korzystnych wariantach węglowych elementów paliwowych, do paliwa w ogóle nie wprowadza się tytoniu (patrz opisy patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4 854 331 i 4 917 128).

Oprócz tytoniu występującego w elemencie paliwowym, do elementu tego można wprowadzić inne składniki, takie jak aromaty, ekstrakty tytoniowe, wypełniacze, takie jak glinki lub węglan wapniowy, dodatki do palenia, takie jak np. chlorek sodowy ( w celu polepszenia tlenia się, działa jako środek spowalniający zarzenie się), środki modyfikujące spalanie, takie jak np. węglan potasowy (w celu regulacji zapalności), spoiwa itp. Przykładowe składy węglowych elementów paliwowych podane są w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4 714 082 (Banerjee'go i in.) i 4 756 318 (Clearmana i in.).

Inne palne elementy paliwowe można otrzymać ze sproszkowanego materiału tytoniowego, odtworzonego tytoniu, materiałów tytoniowych poddanych obróbce cieplnej lub pirolizie, materiałów celulozowych, modyfikowanych materiałów celulozowych itp. Przykładowe materiały palne przedstawione są w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4 347 855 (Lanzilotti'ego i in.), 3 931 824 (Miano i in.), 3 885 574 (Borthwicka i in.) i 4 008 723 (Borthwicka i in.) jak również w: Sittig, Tobacco Substitutes, Noyes Data Corp. (1976).

Korzystnie, elementy paliwowe dla wyrobów do palenia według wynalazku są formowane, obrabiane, prasowane lub wytłaczane z nadaniem pożądanego kształtu. Korzystne wytłaczane węglowe elementy paliwowe można wytworzyć za pomocą zmieszania ze sobą nie więcej niż około 95 części materiału węglowego, nie więcej niż około 20 części spoiwa i nie więcej niż około 20 części tytoniu (np. pyłu tytoniowego i/lub ekstraktu tytoniowego) z wodą użytą w ilości dostatecznej do uzyskania pasty o konsystencji przypominającej sztywne ciasto. Następnie pastę tę można wytłoczyć z zastosowaniem wytłaczarki typu suwakowego lub tłokowego z nadaniem pożądanego kształtu, o pożądanej ilości kanałów lub pustych przestrzeni. Następnie wytłoczoną pastę suszy się aż do zawartości wilgoci wynoszącej około 2 do około 7% wag., po czym wyciskany w sposób ciągły produkt tnie się w regularnych odstępach na kawałki z otrzymaniem wielu pojedynczych elementów paliwowych.

Wyrób do palenia według wynalazku zawiera także środek wytwarzający aerozol fizycznie oddzielony od elementu paliwowego. Jako taki, środek wytwarzający aerozol ani nie jest zmieszany z elementem paliwowym, ani nie stanowi jego części. Środek wytwarzający aerozol usytuowany jest z zachowaniem związku zapewniającego wymianę ciepła z elementem paliwowym w tym celu, aby ciepło wytwarzane przez palący się element paliwowy przenoszone było do środka wytwarzającego aerozol w celu ogrzania substancji tworzącej aerozol i, w rezultacie, utworzenia aerozolu.

Korzystny środek wytwarzający aerozol obejmuje podłoże dla substancji tworzącej aerozol. Korzystnie, podłoża są porowate, zdolne do utrzymywania substancji tworzącej aerozol gdy palacz nie zaciąga się i zdolne do uwalniania substancji tworzącej aerozol w czasie zaciągania się.

Jeden z typów użytecznych tu materiałów na podłoża stanowią materiały termostabilne, to znaczy materiały zdolne do wytrzymywania temperatury około 400°C do około 600°C bez rozkładu lub palenia się. Do przykładowych materiałów tego typu należą węgle z gatunku węgli porowatych, grafit, przędza węglowa, węgle aktywne i nieaktywne i materiały ceramiczne. Do stosowanych materiałów węglowych przydatnych jako podłoża należą produkty oznaczone PC-25 i PG-60 dostępne z firmy Union Carbide Corp., SGL dostępny z firmy Calgon Carbon Corp., Pittsburgh, pA oraz produkty o numerach katalogowych CFY-0204-1, CN-157(HC), CN-210(HC)-ACN-211-10 i ACN-157-10 z firmy American Kynol Inc. Można także posłużyć się jako podłożem, częściowo lub całkowicie, sitami molekularnymi, takimi jak Smellrite™ dostępne z firmy Union Carbide Corp. Do innych odpowiednich materiałów na podłoża należą kulki a-Al₂0₃, dostępne jako D2-2600 Sintered Alpha Alumina z firmy W. R. Grace & Co. itp.

Inny użyteczny typ podłoży stanowią materiały w postaci prasowanych tabletek utworzonych z węgla, tytoniu, tlenku glinu lub ich mieszanin. Korzystne sprasowane tabletki można wytworzyć przy użyciu urządzenia Marumerizer dostępnego z firmy Fuji Paudal KK, Japo161 799 nia. Patrz: opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 893 639 (Wbite'a), którego ujawnienie jest włączone do niniejszego opisu jako odnośnik.

Inny typ podłoża przydatnego w niniejszym wynalazku stanowią materiały celulozowe, takie jak bibułka i folia tytoniowa. Tego rodzaju podłoże typowo występuje jako segment cylindryczny zawierający sfałdowana wstęgę bibułki z otaczającą owijką zewnętrzną. Takie cylindryczne segmenty otrzymać można z prętów wytwarzanych z zastosowaniem urządzeń i metod opisanych w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 807 809 (Pryor'a i in.). Przykładowe bibułki, które fałduje się w celu utworzenia podłoży można otrzymać jako P144-B z firmy Kimberly-Clark Corp.

Inne alternatywne rozwiązanie jeśli chodzi o wyżej omówione stałe podłoża stanowi materiał w postaci skrzepniętej cienkiej błony, która wiąże, chwyta i obudowuje cząstki tytoniu, substancje pochłaniające wilgoć i substancje tworzące aerozol. Tego rodzaju materiały utworzyć można za pomocą połączenia tytoniu, substancji aromatyzujących i innych składników z substancją tworzącą żel, takąjak żelatyna, alginiany, albumina, agar, kazeina, guma arabska, pektyny itp. Przy ogrzewaniu materiał ten pęka i uwalnia zamknięte w nim składniki, dzięki czemu wzbogaca się lub tworzy dymopodobny aerozol.

W środku wytwarzającym aerozol zastosować można więcej niż jeden tylko rodzaj materiału podłożowego. I tak np., kulki tlenku glinu z jedną lub więcej niż jedną substancją tworzącą aerozol, można ulokować za elementem paliwowym, a cylindryczny segment sfałdowanej bibułki z dodatkowymi substancjami tworzącymi aerozol można usytuować za kulkami tlenku glinu.

Środek wytwarzający aerozol zawiera substancję tworzącą aerozol. Substancja tworząca aerozol może występować w postaci ciekłej, półstałej i stałej. Na ogół zawiera ją podłoże. Do przykładowych korzystnych substancji tworzących aerozol należą alkohole wielowodorotlenowe, takie jak np. gliceryna, glikol polipropylenowy i glikol trietylenowy, alifatyczne estry kwasów mono-, di- i polikarboksylowych, takie jak np. stearynian metylu, dodekanodian dimetylu i teradekanodian dimetylu itp. Do jeszcze innych przykładowych stosowanych substancji tworzących aerozol należą lotne środki aromatyzujące oraz modyfikatory aromatu tytoniowego. Do lotnych środków aromatyzujących należy wanilina, kakao, lukrecja, kwasy organiczne, cukry itp. Do substancji modyfikujących aromat tytoniu należy asparagina, kwas lewulinowy, pentaoctan glukozy itp.

Jak wyżej opisano, w niniejszym wynalazku korzystnie stosuje się przewodzącą ciepło kapsułkę lub pojemnik w celu wzmocnienia związku zapewniającego wymianę ciepła między elementem paliwowym a środkiem wytwarzającym aerozol. Przewodzącą ciepło kapsułkę korzystnie tworzy się z metalicznego paska arkusza lub folii. Typowo, grubość kapsułki lub pojemnika mieści się w zakresie od około 0,01 mm do około 0,2 mm. Grubość, kształt i/lub typ materiału użytego do wytworzenia kapsułki może się zmieniać dla zapewnienia pożądanego poziomu przenoszenia ciepła. Korzystny element przenoszący ciepło wytwarzany jest z cienkiego arkusza aluminium głęboko tłoczonego z utworzeniem cylindrycznej kapsułki o długości około 30 mm i o średnicy zewnętrznej w przybliżeniu 4,6 mm.

W korzystnym wariancie sposobu realizacji wynalazku przewodząca ciepło kapsułka, która zawiera podłoże oraz substancję tworzącą aerozol przyłączona jest do ustnika, aczkolwiek ustnik, tak jak i cygarniczkę, można dostarczyć osobno. Ustnik zapewnia kanał, który kanalizuje odparowane substancje tworzące aerozol i doprowadza je do ust palacza. Ustnik może także dostarczyć dalszego aromatu odparowanym substancjom tworzącym aerozol. Korzystnie, długość ustnika mieści się w zakresie od 30 mm do około 85 mm, ale może się ona zmieniać (ustnik może być dłuższy lub krótszy) w zależności od potrzeby lub wymagań danego wyrobu. Korzystnie, długość ustnika jest taka, że (i) paląca się część elementu paliwowego i gorący, przewodzący ciepło element, utrzymywane są poza zasięgiem ust i palców palacza oraz (ii) gorące odparowane substancje tworzące aerozol mają dość czasu do ochłodzenia się zanim osiągną usta palacza.

Stosowne ustniki zazwyczaj są obojętne w stosunku do substancji tworzącej aerozol, dają minimalną stratę aerozolu jako rezultatu kondensacji lub filtracji i są zdolne wytrzymywać temperatury stwierdzone podczas używania wyrobu do palenia. Do przykładowych ustników

167 299 należą rurki z plastyfikowanego octanu celulozy, takie jak SCS-1 dostępne z firmy American Filtrona Corp., rurki poliimidowe dostępne pod nazwą Kapton z firmy E. I. du Pont de Nemours, rurki z tektury lub papieru o wysokiej gramaturze oraz rurki z papieru pokrytego folią aluminiową.

Do ustnika można włączyć segment z bardzo luźno sfałdowanej folii tytoniowej. Tego rodzaju segment umieścić można bezpośrednio za elementem przewodzącym ciepło, który zawiera substancję tworzącą aerozol. Jeżeli jest to pożądane, do ustnika można włączyć też segment ze sfałdowanej bibułki karbonowej, zwłaszcza w celu umożliwienia wprowadzenia do aerozolu aromatu mentolowego. Odpowiednie segmenty ze sfałdowanej bibułki karbonowej opisane są w zgłoszeniu patentu europejskiego nr 342 538.

Krańcowy doustny koniec wyrobu do palenia korzystnie zawiera element filtrujący lub końcówkę filtrującą, zwłaszcza ze względów estetycznych. Korzystnymi elementami filtrującymi są elementy filtrujące o niskiej sprawności, nie szkodzące w sposób znaczący wydajności aerozolu. Do stosowanych materiałów filtrujących należą niskosprawne materiały, takie jak octan celulozy lub polipropylen w postaci wiązki włókien albo baflowany lub formowany pustkowo polipropylen. Odpowiednie elementy filtrujące można otrzymać za pomocą pofałdowania wstęgi włókniny polietylenowej, dostępnej jako PP-100-F z firmy Kimberly-Clark Corp., przy użyciu aparatu formującego filtr w postaci pręta, opisanego w przykładzie 1 opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 807 809 Pryor'a i in. Innym użytecznym materiałem na filtr jest wysokodenierowy (o niskiej gęstości) octan celulozy dostępny z firmy Tennessee Eastman.

Jak wyżej opisano, wyroby do palenia według wynalazku zawierają tytoń w wielu rozmaitych postaciach. Te postacie tytoniu mogą się zmieniać i poszczególne warianty wyrobu często mogą zawierać tytoń w więcej niż jednej postaci. I tak np., oprócz otaczającej element paliwowy owijki złożonej z tytoniu i szkła, tytoń może także wchodzić w skład samego elementu paliwowego. Jak wyżej wspomniano, tytoń może także znajdować się w środku wytwarzającym aerozol i/lub w ustniku, tak usytuowany, że różne bogate w aromat składniki tytoniu przenoszone są do zaciąganego aerozolu przechodzącego przez ustnik. Stosować tu można tytonie różnych rodzajów i należą tu tytonie poddane suszeniu ogniowemu, Burley, Maryland i orientalne, tytonie szlachetne i specjalne, jak również ich mieszanki.

Jedną z postaci tytoniu jest wkładka krajana, a więc pasemka lub strzępki tytoniu o szerokości około 1,27 mm do około 0,635 mm i o długości około 6,35 mm do około 76,2 mm. Wkładkę krajaną otrzymać można z blaszek liściowych tytoniu, poddanych obróbce łodyg tytoniowych włącznie z łodygami krajanymi i walcowanymi czy krajanymi i nadymanymi oraz materiałem stanowiącym odtworzony tytoń. Normalnie wkładkę krajaną wprowadza się do papierosa w postaci cylindrycznego wałka lub wsadu materiału tytoniowego, który owinięty jest w otaczającą go bibułkę. Wkładkę krajaną w postaci prętów lub wałków otrzymuje się z wykorzystaniem technik produkcji pręta papierosowego oraz służących do tego urządzeń, dobrze znanych fachowcom w tej dziedzinie techniki. Jeżeli jest to pożądane, wkładkę krajaną można także wprowadzić do środka wytwarzającego aerozol. Jak wyżej opisano, tego typu wkładki krajanej typowo używa się do otaczania środka wytwarzającego aerozol w korzystnych papierosach według wynalazku.

Inną postacią tytoniu, którą stosuje się wyczerpująco w niniejszym wynalazku, jest folia tytoniowa. Oprócz zastosowania jej w złożonej z tytoniu i szkła owijce elementu paliwowego, folię tytoniową, takąjak np. wstęga folii tytoniowej dostępna pod oznaczeniem P144-B z firmy Kimberly-Clark Corporation, można luźno sfałdować w kształt cylindrycznego segmentu w sposób przedstawiony w przykładzie 2 opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki (Pryor'a i in.). Tego rodzaju cylindryczne segmenty sfałdowanej folii tytoniowej można włączyć (i) do kapsułki czy pojemnika papierosu, aby pełniły rolę podłoża substancji tworzącej aerozol i/lub (ii) do ustnika papierosa. Jeżeli jest to pożądane, folia tytoniowa może stanowić wykładzinę wewnętrznej części ustnika wyrobu do palenia.

Inną postać tytoniu użyteczną w praktycznym zastosowaniu niniejszego wynalazku stanowi subtelnie rozdrobniony materiał tytoniowy. Do tego rodzaju postaci tytoniu należy pył tytoniowy i subtelnie rozdrobnione blaszki liściowe tytoniu. Typowo, subtelnie rozdrobniony

167 299 materiał tytoniowy zawarty jest w podłożu, znajdującym się w kapsułce lub pojemniku papierosa. Jednakże, subtelnie rozdrobniony materiał tytoniowy można także włączyć do elementu paliwowego.

Inną postać tytoniu użyteczną w praktycznym zastosowaniu wynalazku stanowi ekstrakt tytoniowy. Ekstrakty tytoniowe otrzymywać można z jakąkolwiek z szeregu metod znanych fachowcom w tej dziedzinie techniki. Typowo, ekstrakty tytoniowe wytwarza się za pomocą poddania materiału tytoniowego ekstrakcji przy użyciu rozpuszczalnika, takiego jak woda, dwutlenek węgla, heksafluorek siarki, węglowodór, taki jak heksan lub etanol, chlorowcowodór, taki jak handlowo dostępny Freon, albo inne rozpuszczalniki organiczne i nieorganiczne. Ekstrakty tytoniowe mogą także obejmować ekstrakty tytoniowe wysuszone metodą rozpyłową, ekstrakty tytoniowe liofilizowane, olejki aromatyczne tytoniu i esencje tytoniowe. Sposoby wytwarzania stosownych ekstraktów tytoniowych podane są w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 506 682 (Muellera), opisach patentów europejskich nrnr 326 370 i 338 831 oraz w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr kolejny 346 042, złożonym 2 maja 1989 r., które włączone są do niniejszego opisu jako odnośniki.

Typowo, w podłożu papierosa według wynalazku zawarty jest co najmniej jeden ekstrakt tytoniowy, nawet pomimo tego, że w papierosie umieszczona jest gdzie indziej wkładka krajana, folia tytoniowa i materiał filtrujący. Poza tym, ekstrakt tytoniowy można wprowadzić do elementu paliwowego.

Wyrób do palenia, lub jakakolwiek jego część, może być na całej długości owinięta bibułką papierosową. Korzystne bibułki opasujące element przewodzący ciepło nie powinny dawać płomienia podczas używania wyrobu do palenia, powinny wykazywać właściwości regulowanego tlenia się i powinny dawać popiół o barwie szarej. Przykładowo, bibułki papierosowe opisane są w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 779 631 (Durocher’a i in.) oraz w opisie patentu europejskiego nr 304 766. Odpowiednie owijki papierowe są dostępne pod oznaczeniami P1981-152, P1981-124 i P1224-63 z firmy Kimberly-Clark Corp. Papierowa osłonka może otaczać krańcową doustną część wyrobu do palenia. Do stosowanych papierów na osłonki należą nieporowate papiery osłonkowe poddane obróbce z udziałem materiałów nie malujących ust i innych dostępnych dla fachowca w tej dziedzinie techniki.

Szczególnie korzystna koszulka dla końca z elementem paliwowym korzystnych papierosów według wynalazku jest opisana w równocześnie rozpatrywanym zgłoszeniu patentowym Bamesa i in., nr ewidencyjny rzecznika patentowego 39160, zatytułowanym Wyrób do palenia z ulepszoną koszulką, złożonym 28 sierpnia 1990 r. Opisana tam koszulka, otaczająca co najmniej część materiału izolującego wokół elementu paliwowego, składa się z bibułki o wysokiej porowatości, poddanej obróbce z udziałem środka spowalniającego spalanie w ilości dostatecznej do zapobieżenia spaleniu się zasadniczej ilości celulozy zawartej w bibułce w trakcie palenia wyrobu. Utrzymuje to integralność przedniego końca papierosa podczas używania wyrobu. Ujawnienie tego zgłoszenia jest włączone do niniejszego opisu jako odnośnik.

Niniejszy wynalazek zostanie objaśniony w odniesieniu do następujących przykładów, które pomogą w zrozumieniu wynalazku, ale których nie należy interpretować jako ograniczenia jego zakresu. Wszystkie podane tu udziały procentowe są to udziały wagowe, jeżeli tego inaczej nie zaznaczono. Wszystkie wartości temperatury podane są w °C.

Przykład I. Papierosy zasadniczo jak objaśniono na fig. 1 wytwarza się w sposób następujący.

Otrzymywanie źródła paliwa.

Ogólnie cylindryczny element paliwowy o długości 9 mm i średnicy 4,5 mm, wykazujący gęstość nasypową około 1,02 g/cm³, wytwarza się z około 72 części węgla z masy celulozowej z drewna liściastego o średniej wielkości cząstek wynoszącej 12 mikrometrów, około 20 części mieszanego pyłu tytoniowego, włączając w to pył z tytoniu Burley, suszonego ogniowo i orientalnego, o około 200 mesh Tylera oraz 8 części spoiwa 7HF SCMC Hercules.

167 299

Węgiel z masy celulozowej z drewna liściastego wytwarza się za pomocą zwęglenia w atmosferze azotu papieru natronowego z drewna liściastego, gatunek bez talku, z Grand Prairie Canadian, przy stopniowym podnoszeniu temperatury, tak aby zminimalizować utlenianie papieru, do końcowej temperatury zwęglania wynoszącej co najmniej 750°C. Otrzymany węgiel oziębia się w atmosferze azotu do temperatury poniżej 35°C, a następnie miele aż do otrzymania miałkiego proszku o średniej wielkości cząstek wynoszącej około 12 mikrometrów w średnicy.

Subtelnie rozdrobniony węgiel z drewna liściastego miesza się z pyłem tytoniowym, solą sodową karbometylocelulozy jako spoiwem i wodą użytą w ilości dostatecznej do uzyskania mieszaniny w postaci sztywnej, ciastowatej pasty.

Elementy paliwowe wytłacza się z otrzymanej pasty przy użyciu wytłaczarki suwakowej, tak aby uzyskać pięć kanałów równomiernie rozmieszczonych na obrzeżu w postaci szczelin czy rowków. Głębokość każdego z nich wynosi około 0,81 mm, a szerokość około 0,41 mm. Konfigurację kanałów rozciągających się wzdłuż elementu paliwowego przedstawiono na fig. 1B. Otrzymany produkt wytłaczania suszy się na powietrzu, w wyniku czego otrzymuje się elastyczny wyrób wytłaczany, który następnie tnie się na odcinki o długości 9 mm, w wyniku czego otrzymuje się elementy paliwowe.

Otrzymywanie podłoża.

Podłożem jest prasowany materiał drobnoziarnisty złożony z 45 części prażonego tlenku glinu a D2-2600 z firmy W. R. Grace & Co. w postaci proszku o średniej wielkości cząstek wynoszącej 15 mikrometrów w średnicy, 15 części sproszkowanego węgla o wielkości cząstek wynoszącej 15 mikrometrów w średnicy, 10 części mieszanego pyłu tytoniowego o około 200 mesh Tylera, 10 części powlekanego mieszanego pyłu tytoniowego o około 200 mesh Tylera, 19 części gliceryny i 1 części substancji aromatycznych. Podłoże wytwarza się za pomocą wytłaczania pasty o powyższym składzie na szybko wirującą tarczę, co prowadzi do powstawania niewielkich, w przybliżeniu sferycznych kulek materiału podłożowego. Sposób ten w sposób ogólny, wraz z aparaturą, opisany jest w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 893 639 (White'a).

Zestaw ładunku.

Wytwarza się metalowy, pusty pojemnik z aluminium z zastosowaniem techniki wytłaczania metali. Długość pojemnika wynosi około 30 mm, średnica zewnętrzna około 4,6 mm i śrecdiica wewnętrzna około 4,4 mm. Jeden koniec pojermuka jest otwarty, drugi zaś szczelnie zamknięty z wyjątkiem dwóch podobnych do szczelin otworów o wielkości około 0,65 x 3,45 mm, odległych od siebie o około 1,14 mm.

Do pojemnika wprowadza się 340 mg podłoża. Następnie w otwarty koniec pojemnika zanurza się na głębokość około 2 mm element paliwowy. W ten sposób element paliwowy wystaje z otwartego końca pojemnika na około 7 mm.

Płaszcz izolujący.

Rurkę z tworzywa sztucznego o długości 15 mm i średnicy 4,5 mm owija się materiałem płaszcza izolującego, także o długości 15 mm. W tych wariantach sposobu realizacji wynalazku, a mianowicie wytwarzania papierosów, płaszcz izolujący złożony jest z dwóch warstw maty szklanej Owens-Coming C, każda o grubości około 1 mm przed sprasowaniem w aparacie formującym płaszcz i po jego utworzeniu każda o grubości około 0,6 mm. Pomiędzy dwiema warstwami szkła C znajduje się, na podobieństwo kanapki, arkusz folii tytoniowej o lubości 0,13 mmi, a dragi arkusz tej folii o gpubości 0,13 mm owija zewnętrzną warslwę szkła. Arkusz folii tytoniowej, oznaczony P2674-157 z firmy Kimberly-Clark Corp., jest to papieropodobny arkusz zawierający mieszany ekstrakt tytoniowy. Szerokość arkuszy folii tytoniowej przed uformowaniem wynosi 19 mm w przypadku arkusza wewnętrznego i 26,5 mm w przypadku arkusza zewnętrznego. Ostateczna średnica opłaszczonej rurki z tworzywa sztucznego wynosi około 7,5 mm.

Wałek tytoniowy.

Wałek tytoniowy składający się z objętościowo ekspandowanej mieszanki tytoniowej złożonej z tytoniu Burley, suszonego ogniowo i orientalnego, stanowiącej wkładkę krajaną, owija się w bibułkę oznaczoną P1487-125 z firmy Kimberly-Clark Corp., w wyniku czego

167 299 uformowany zostaje wałek tytoniowy o średnicy około 7,5 mm i długości około 22 mm. Patrz zgłoszenie patentu Stanów Zjednoczonych Ameryki nr kolejny 07/505339, złożone 5 kwietnia 1990 r., na korzystny sposób objętościowego ekspandowania tytoniu.

Zestaw końca przedniego.

Sekcję z płaszczem izolującym oraz pręt tytoniu łączy się ze sobą koszulką z bibułki oznaczoną P2674-190 z firmy Kimberly-Clark Corp., która otacza na całej długości część z płaszczem złożonym z tytoniu i szkła, jak również na całej długości wałek tytoniowy. Koniec doustny wałka tytoniowego drąży się z utworzeniem wzdłużnego kanału o średnicy około 4,6 mm, przechodzącego przez wałek. Zakończenie wydrążenia kształtuje się tak, aby wchodziło na rurkę z tworzywa sztucznego w płaszczu izolującym i szczepiało się z nią. Następnie wsuwa się zestaw ładunku od przedniego końca połączonych ze sobą płaszcza izolującego i wałka tytoniowego jednocześnie z odciąganiem wydrążenia i szczepionej z nim rurki z tworzywa sztucznego od doustnego końca wałka tytoniowego. Zestaw ładunku zanurza się aż do osiągnięcia położenia, gdy zapalany koniec elementu paliwowego zrówna się z czołowym końcem płaszcza izolującego. Całkowita długość otrzymanego w ten sposób zestawu końca przedniego wynosi około 37 mm.

Ustnik.

Ustnik obejmuje cylindryczny segment luźno sfałdowanej folii tytoniowej o długości 20 mm i cylindryczny segment sfałdowanej wstęgi włókniny z rozdmuchiwanego ze stopu polipropylenu o długości 20 mm, przy czym oba te segmenty mają zewnętrzną owijkę z bibułki. Każdy z tych segmentów otrzymuje się przez podział na mniejsze części prętów wytworzonych z użyciem aparatury opisanej w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 807 809 (Pryor'a i in.).

Średnica pierwszego segmentu wynosi około 7,5 mm i wytwarza się go z luźno sfałdowanej wstęgi folii tytoniowej dostępnej pod oznaczeniem P1440-GNA z firmy Kimberly-Clark Corp. Jest on otoczony bibułką uszczelniającą dostępną jako P1487-184-2 z firmy Kimberly-Clark Corp.

Średnica drugiego segmentu wynosi około 7,5 mm i wytwarza się go ze sfałdowanej wstęgi włókniny polipropylenowej dostępnej pod oznaczeniem PP-100 z firmy Kimberly-Clark Corp. Jest on otoczony bibułką uszczelniającą dostępną jako PI487-184-2 z firmy Kimberly-Clark Corp.

Te dwa segmenty usytuowane są osiowo w ułożeniu na styk doczołowo i złączone są przez otoczenie obu tych segmentów na całej długości owijką papierową dostępną pod oznaczeniem L-1377-196F z firmy Simpson Paper Company, Vicksburg, Michigan. Długość ustnika wynosi około 40 mm.

Ostateczna konstrukcja papierosa.

Zestaw przedniego końca ustawia się osiowo, w doczołowym ułożeniu na styk z ustnikiem, tak że koniec pojemnika zestawu przedniego końca przylega do segmentu ze sfałdowanej folii tytoniowej ustnika. Zestaw końca przedniego łączy się z ustnikiem za pomocą owinięcia ustnika na całej długości i przylegającego do ustnika zestawu końca przedniego na długości 5 mm papierową osłonką.

Użytkowanie.

W przypadku użycia wyrobu do palenia, palacz zapala element paliwowy przy użyciu zapalniczki, w wyniku czego element paliwowy pali się. Palacz wkłada doustny koniec papierosa między wargi i zaciąga się. Widzialny aerozol o aromacie tytoniu zostaje wciągnięty do ust palacza.

Przykład II. Papierosy zasadniczo jak objaśniono na fig. 1 wytwarza się w sposób następujący.

Otrzymywanie źródła paliwa.

Źródło paliwa wytwarza się sposobem opisanym w przykładzie I.

Otrzymywanie podłoża.

Podłoże wytwarza się sposobem opisanym w przykładzie I.

Zestaw ładunku.

Zestaw ładunku wytwarza się sposobem opisanym w przykładzie I.

167 299

Płaszcz izolujący.

Złożony w stosowną kombinację zespół elementu paliwowego i kapsułki owija się, przy końcu elementu paliwowego, płaszczem z materiału izolującego o długości 15 mm. Płaszcz izolujący zaczyna się od 2 warstw materiału, z których pierwszą jest mata ze szkła Owens-Coming C, a drugą folia tytoniowa. Matę ze szkła C umieszcza się nad folią tytoniową i na tym umieszcza się zestaw ładunku. Płaszcz formuje się za pomocą spiralnego nawinięcia dwóch arkuszy wokół zestawu ładunku, w sposób zbliżony do sporządzenia rolady. Ostateczna średnica elementu paliwowego wynosi około 7,5 mm.

Wałek tytoniowy.

Wałek tytoniowy zawierający objętościowo ekspandowaną mieszankę tytoniu Burley, suszonego ogniowo i orientalnego, stanowiącą wkładkę krajaną, owija się w bibułkę oznaczoną P1487-125 z firmy Kimberly-Clark Corp., w wyniku czego uformowany zostaje pręt tytoniowy o średnicy około 7,5 mm i długości około 22 mm. Za pomocą wprowadzenia próbnika do jednego końca pręta tytoniowego otrzymuje się wzdłużny kanał o średnicy około 4,5 mm, prowadzący przez ten pręt.

Zestaw końca przedniego.

Część pojemnikową zaizolowanego zestawu ładunku wprowadza się do kanału w wałku tytoniowym, aż do położenia, w którym płaszcz izolujący zetknie się z końcem pręta tytoniowego. Następnie łączy się ze sobą owiniętą część płaszcza izolującego i pręt tytoniowy przy użyciu owijki z bibułki oznaczonej P2674-190 z firmy Kimberly-Clark Corp., która opasuje na całej długości część z płaszczem złożonym z tytoniu i szkła, jak również na całej długości pręt tytoniowy. Długość otrzymanego w ten sposób zestawu końca przedniego wynosi około 37 mm.

Ustnik.

Ustnik obejmuje cylindryczny segment luźno sfałdowanej folii tytoniowej o długości 20 mm i cylindryczny segment sfałdowanej wsjęgi włóknink ni rozdmuchiwcmego ze stopu polipropylenu o długości 20 mm, przy czym oba te segmenty mają zewnętrzną owijkę z bibułki. Każdy z tych segmentów ptruomujz się przez podział na mniejsze części prętów wytworzonych z użyciem aparatury opisanej w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 807 809 (PryWa i in.).

Średnica pierwszego segmentu wynosi około 7,5 mm i wytwarza się go ze sfalowanej wstęgi folii tytoniowej dostępnej pod oznaczeniem P1440-GNA z firmy Kimberly-Clark Corp. Jest on otoczony bibułką uszczelniającą dostępną jako P1487-184-2 z firmy Kimberly-Clark Corp.

Średnica drugiego segmentu wynosi około 7,5 mm i wytwarza się go ze sfalowanej wstęgi włókniny polipropylenowej dostępnej pod oznaczeniem PP-100 z firmy Kimberly-Clark Corp. Jest on ptnczoco bibułką uszczelniającą dostępną jako P1487-184-2 z firmy Kimberly-Clark Corp.

Tz dwa segmenty usotuowacz są osiowo w ułożeniu na styk doczołowo i złączone są przez otoczenie obu tych segmentów na całej długości owijką papierową dostępną pod oznaczeniem L-1377-196 z firmy Simpson Paper Company, Vicksburg, Michigan. Długość ustnika wynosi około 40 mm.

Ostateczna konstrukcja papierosa.

Zestaw przedniego końca ustawia się osiowo, w doczołowym ułożeniu na styk z ustnikiem, tak że koniec pojemnika zestawu przedrnego końca przylega do segmentu ze sfałdowanej folii tytoniowej ustnika. Zestaw końca przedrnego łączy się z ustaikiem za pomocą owinięcia ustnika na całej długości i przylegającego do ustnika zestawu końca przedniego na długości 5 mm papieerwą osloi^ą.

Użytkowanie.

W przypadku użycia wyrobu do palenia, palacz zapala element paliwowy przy użyciu zapalniczki, w wyniku czego element paliwowy pali się. Palacz wkłada doustco koniec papierosa między wargi i zaciąga się. Widzialny aerozol o aromacie tytomu zostaje wciągnięty do ust palacza.

167 299

Niniejszy wynalazek jest opisany szczegółowo, włącznie z korzystnymi wariantami sposobu jego realizacji. Jednakże należy zaznaczyć, że fachowcy w tej dziedzinie techniki, po rozważeniu niniejszego ujawnienia, mogą dokonać modyfikacji i/lub ulepszeń niniejszego wynalazku, ciągle w obrębie zakresu i istoty niniejszego wynalazku, jak przedstawiono w następu jących zastrzeżeniach.

167 299

102 106 108

/O<?

FIG. I

108

FIG.IA FIG IB

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 1,50 zł

Claims (7)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Wyrób do palenia zawierający palny element paliwowy oraz izolującą owijkę, otaczającą co najmniej część zewnętrznego obrzeża elementu paliwowego, przy czym izolująca owijka obejmuje niepalny materiał włóknisty i materiał zawierający tytoń i składa się z co najmniej dwóch oddzielnych warstw, znamienny tym, że izolująca owijka składa się z co najmniej jednej warstwy (100), zawierającej głównie niepalny, włóknisty materiał izolujący oraz co najmniej jednej warstwy w postaci arkusza, zawierającej głównie tytoń lub substancje aromatyzujące tytoń.
2. 2. Wyrób według zastrz. 1, znamienny tym, że izolująca owijka zawiera co najmniej dwie warstwy włóknistego materiału izolującego.
3. 3. Wyrób według zastrz. 1, znamienny tym, że izolująca owijka zawiera drugi arkusz materiału zawierającego tytoń.
4. 4. Wyrób według zastrz. 1, znamienny tym, że materiał zawierający tytoń w postaci arkusza znajduje się pomiędzy dwoma warstwami włóknistego materiału izolującego.
5. 5. Wyrób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że włóknistym materiałem izolującym jest włókno szklane.
6. 6. Wyrób do palenia według zastrz. 2, znamienny tym, że warstwy materiału włóknistego i tytoniowe arkusze rozmieszczone są, zaczynając od zewnętrznej strony elementu paliwowego w kolejności: szkło, tytoń, szkło.
7. 7. Wyrób do palenia według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienny tym, że elementem paliwowym jest element węglowy.

   * * *