PL161218B1 - Środek do mycia naczyń - Google Patents

Abstract

Środek do mycia naczyń i przedmiotów kuchennych zawierający nonylolenol oksyctyknowany 8-10 molami tlenku etylenu, propylenoglikol, sól czterosodową kwasu etylenodwuami noczterooctowego, kompozycję zapachową, regulator lepkości, środek konserwujący i wodę, znamienny tym, że składa się z 8-20% wagowych, w przeliczeniu na suchą masę, produktu kolejnych reakcji oksyetylenowanego 4-6 molami tlenku etylenu nonylofenolu z bezwodnikiem kwasu maleinowego w stosunku molowym 1 : 0,85-0,98 i dalszej reakcji tego produktu z solami metali alkalicznych kwasu siarkowego i etanoloaminami w stosunku molowym jak 1:0,95-0,75 : 0,02-0,3, 1,5-5% wagowych produktu reakcji poliglikolu etylenowego o masie cząsteczkowej 200-600 z kwasami tłuszczowymi C16-C18 w stosunku molowym 1 : 0,8-1,0, 3-10% wagowych oksyetylenowanego 8-10 molami tlenku etylenu nonylofenolu, 1-5% wagowych propylenoglikolu, 0,1-0,9% wagowego soli czterosodowej kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, do 1% wagowego kompozycji zapachowej, 0,01-0,5% wagowego konserwanta, ewentualnie do 3% wagowych chlorku sodu i wody jako uzupełnienia do 100% wagowych.

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek do mycia naczyń w postaci jednorodnego, przeźroczystego płynu, przeznaczony do ręcznego mycia naczyń i przedmiotów kuchennych.

Znane są płynne środki myjące składające się z roztworów wodnych środków powierzchniowo-czynnych takich jak sole sodowe, amonowe lub etanoloaminowe kwasu alkilobenzenosulfonowego, sole alkaliczne kwasu alkilo- i alkilopolioksyetylosiarkowego, oksyetylenowane alkohole tłuszczowe, oksyetylenowany 8-20 molami tlenku etylenu nonylofenol; oraz dodatków wspomagających proces mycia takich jak fosforany alkaliczne, sole kwasu glukonowego, sole kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, sole kwasu cytrynowego, niskie alkohole alifatyczne; jak również dodatków uszlachetniających końcowy produkt pod względem dermatologicznym i organoleptycznym takich jak alkiloloamidy kwasów tłuszczowych głównie dietanoloamidy kwasów kokosowych, tlenki amin, mocznik, glikol propylenowy, poliglikole, gliceryna, kompozycje zapachowe, barwniki, regulatory lepkości, konserwanty. Znane są również płynne środki, których aktywnymi składnikami myjącymi są między innymi sole dwusodowe monoestru kwasu sulfobursztypowego z oksyetylenowanymi alkoholami tłuszczowymi o łańcuchach węglowodorowych ^^ut) z oksyetylenowanym nonylofenolem czy też monoetanoloamidami kwasów kokosowych lub oleinowych. Jako podstawowe myjące składniki aktywne środków do ręcznego mycia naczyń stosuje się alkilobenzenosulfoniany głównie sodu, siarczany oksyetylatów alkoholi tłuszczowych, siarczany oksyetylatów alkilofenoli, sulfobursztyniany oksyetylatów alkoholi tłuszczowych głównie alkoholi ^su^⁰' bursztyniany oksyetylatów alkilofenoli, sulfobursztyniany monoetanoloamiddw kwasów kokosowych lub oleinowych.

W większości znanych rozwiązań stosuje się dodatki szczególnie alkiloloamidów łagodzące niekorzystne drażniące działanie składników detergentowych na skórę. Skuteczność tego osłaniającego działania dodatków jest bardzo często osłabiana niepożądanymi zanieczyszczeniami stosowanych w recepturze środka myjącego, anionowych środków powierzchniowo czynnych w szczególności zaś różnego rodzaju sulfobursztynianów.

Sulfobursztyniany są otrzymywane w procesie dwuetapowym. Pierwszy etap obejmuje estryfikację surowca organicznego (alkoholu, oksyetylatu alkoholu, monoetanoloamidu kwasów tłuszczowych) z bezwodnikiem kwasu maleinowego, a drugi etap sulfonowanie otrzymanego monoestru za pomocą wodnego roztworu siarczynu sodu.

Często w etapie estryfikacji nie w pełni przereagowuje bezwodnik kwasu maleinowego a w etapie sulfonowania nie w pełni przereagowuje siarczyn sodu. Sulfobursztyniany bywają więc

161 218 i

zanieczyszczone kwasem maleinowym i jego solami, solami sodowymi kwasu sulfobursztynewCĘgO siarczynu sodu. Wszystkie te zanieczyszczenia produktu wykazuję drażniące działanie na skórę, a ponadto pogarszaję własności organoleptyczne środka myjącego takie jak podatność na zgęszczanie, odporność na obniżone temperatury, trwałość utytych barwników.

Istotę wynalazku jest środek do mycia naczyń, którego głównym składnikiem aktywnym jest produkt kolejnych reakcji nonylofenolu oksyetylenowanego 4 do 6 molami tlenku etylenu j. bezwodnikiem kwasu maleinowego w stosunku molowym 1:0,65-0,98 i dalej reakcji tego produktu z solami kwasu siarkowego i etanoloaminami w stosunku molowym jak 1:0,95-0,75 : 0,02-0,90, użyty w ilości od 8 do 20% wagowych. Natomiast istotnym środkiem uszlachetniającym jest użyty w ilości od 1,5 do 5,0% wagowych produkt reakcji poliglikolu etylenowego o ciężarze cząsteczkowym 200-600 z naturalnymi kwasami tłuszczowymi w stosunku molowym 1:0,8-1.0,

Ponadto w skład środka myjącego wchodzą: oksyetylenowany 8-10 molami tlenku etylenu ronylofenol w ilości 3-10% wagowych, glikol propylenowy w ilości 1-5% wagowych, sól czterusudona kwasu etylenodwuaminoczterooctowego w ilości 0,1-0,9% wagowego, kompozycja zapachowa w ilości do 1% wagowego, ewentualnie regulator lepkości NaCl w ilości do % wagowych, środek konserwujący w ilości do 0,5% wagowych oraz woda w ilości uzupełniającej do 100% wagowych.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że prowadząc proces otrzymywania podstawowego składniku myjącego typu soli dwusodowej monoestru kwasu sulfobursztynowego z nlskooksyetylenowanym nonylotenojem w etapie monoestryfikacji przy niedomiarze bezwodnika maleinowego, a w etapie sulfunow&iiio przy niedomiarze siarczynu sodu z uzupełniającym dodatkiem etanoloamin uzyskuje się zawsze mieszaninę pozbawioną niekorzystnych pod względem działania dermatologicznego wyżej wymienionych zanieczyszczeń, a ponadto wykazującą w pewnych kompozycjach myjących dobrą podatność ns regulację lepkości przy użyciu soli kuchennej, odporność na obniżone temperatury, dającą się trwale barwić, wykazującą dużą odporność na twardość wody. Stwierdzono również, ze wprowadzenie do kompozycji myjącej do kilku procent estrów kwasów tłuszczowych o łańcuchu węglow/ri C16~Cx8 2 poliglikolami 0 masie cząsteczkowej 200-600 jeszcze bardziej poprawia własności dermatologiczne środka myjącego.

środek według wynalazku otrzymuje się najkorzystniej w następujący sposób: oksyetylenowany 4 do 6 molami tlenku etylenu nonylofenol estryfikuje się bezwodnikiem kwasu maleinowego przy czym na 1 mol oksyetylatu (wyliczony z jego liczby hydroksylowej lub ze składu frakcyj ·· nego oznaczonego metodą chromatografii gazowej) stosuje się od 0,85 do 0,98 mola bezwodnika kwasu maleinowego.

Proces estryfikacji prowadzi się w mieszalniku w czasie od 2 do 4 godzin w temperaturze od 90 do 135*C w atmosferze azotu. Otrzymany w postaci jasnożółtej cieczy monoester wprowadza się do wodnego roztworu siarczynu sodowego i etanoloaminy, przy czym na 1 mol monoestru (Wliczony według jego liczby kwasowej) stosuje się 0,95 - 0,75 mola siarczynu sodowego ora. 0,02 0,30 mola etanoloaminy. Ilość wody do procesu siarczynowania (rozpuszczania siarcyy·- * Stosu je się taką aby produkt zawierał 25 - 33% suchej masy.

Proces siarczynowania prowadzi się w reaktorze z mieszadłem w czasie łączenia sfrłefnlkÓ·w temperaturze 50 - 70°C a w czasie doreagowywania w temperaturze 70 - 95'C, łącznie w Czasie 2-3 godzin. Otrzymuje się półprodukt w postaci bezbarwnej lub jasnożółtej jednorodnej cieczy, do którego dodaje się mieszając w temperaturze 35 - 45'C kolejno recepturalne ilości: wody, soli czterosodowej kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, glikolu propylenowego, ugr?«łl£ do 60*C meszaninę nonylofenolu oksyetylenowanego 8-10 molami tlenku etylenu z estrami kwasfw tłuszczowych z poliglikolami, konserwant, oraz po ochłodzeniu do 30-35*C kompozycję zapachowy i stopniowo chlorek sodu dla ustalenia lepkości. Po wprowadzeniu kolejnego składnika produkt miesza się do czasu pełnego jego rozpuszczenia i uzyskania jednorodnego, klarownego roztworu.

środek do mycia naczyń o składzie według wynalazku cechuje się bardzo wysoką zdolnością myjącą wynoszącą według testu talerzowego od 75 do 95%. środek nadaje mytym powierzchniom

161 218 połysk, nie pozostawiając na nich smug 1 plam. Na umytych naczyniach nie pozostają ślady związków powierzchniowo-czynnych.

środek według wynalazku wykazuje wrażliwość na regulację lepkości pod wpływem dodatku chlorku sodu, osiągając jej wartość do 2500 mPas przy dodatku 5% NaCl, podczas gdy bez dodatku NaCl jego lepkość wynosi 50-150 mPas. środek w temperaturze 0*C jest klarowną cieczą a po schłodzeniu do -18*C mętnieje, lecz w temperaturze powyżej 0*C ponownie staje się klarowny.

^Przykład I. Oo reaktora ty^pu z^biorn^ikowe^go o pojemno^śc^{i 2} m\ w^ykonanego ze stali kwasoodpornej, wyposażonego w mieszadło ramowe, termometr, płaszcz i wążownice grzewczo chłodzące, wprowadza się z dozownika 1028 kg oksyetylenowanego nonylofenolu o liczbie hydroksylowej 138,5 mg KOH/lg. Włącza się mieszanie i przez właz wsypuje się 243 kg bezwodnika kwasu maleinowego. Stosunek molowy oksyetylatu do bezwodnika kwasu maleinowego wynosi 1:0,95. Włącza się lekki nadmuch azotu nad powierzchnią cieczy a następnie zawartość reaktora podgrzewa się do temperatury 115-120*C prowadząc przez 3 godziny proces estryfikacji. Otrzymuje się 1271 kg monoestru kwasu maleinowego z oksyetylenowanym nonylofenolem o liczbie kwasowej 108,8 mg KOH/lg. Otrzymany monoester po schłodzeniu do temperatury 55-60'C wprowadza się w cⁱągu ^1/2 go^dzⁱn^{y d}o ^dru^gie^go rea)<tora mieszankowego ^poj. ¹⁰ m\ w któr^ym znajduje s^ię roztwór o temperaturze 60*C otrzymany przez rozpuszczenie 292 kg siarczynu sodu o czystości do celów fotograficznych w 3695 kg wody z dodatkiem 22 kg trietanoloamlny. Stosunek molowy monoestru do siarczynu sodu do trietanoloaminy wynosi 1:0,94:0,06. W czasie łączenia składników cały czas utrzymuje się mieszanie masy reakcyjnej 1 temperaturę w granicach 60-65*C. Po wdozowaniu całości monoestru do roztworu siarczynującego, podnosi się temperaturę masy reakcyjnej do 80-90'C i utrzymuje mieszanie zawartości reaktora w ciągu 2 godzin. Otrzymany produkt jest bezbarwną, lepką cieczą i charakteryzuje się:

zawartością suchej masy - 30% wagowych), zawartością SOj związanego organicznie - 2,92% wagowych, liczbą kwasową - 2,4 mg KOH/lg, zawartością siarczynów w przeliczeniu na S0? - poniżej 0,01% wagowego.

Oo otrzymanego według opisanego sposobu roztworu wodnego mieszaniny soli dwusodowej monoestru kwasu sulfobursztynowego z oksyetylenowanym nonylofenolem, soli trietanoloaminowej monoestru kwasu maleinowego z oksyetylenowanym nonylofenolem i oksyetylenowanego nonylofenolu wprowadza się kolejno mieszając do uzyskania jednorodnego, klarownego roztworu, w temperaturze 35-45’C następujące składniki w ilościach: 2126 kg wody, 40 kg 30% roztworu wodnego soli czterosodowej kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, 96 kg glikolu propylenowego, 408 kg mieszaniny złożonej z 78% wagowych oksyetylenowanego średnio 9,5 -molami tlenku etylenu nonylofenolu i 32% wagowych estru naturalnych kwasów tłuszczowych łojowych o łańcuchu węglowym ^C16^C18 z poliglikolem etylenowym o średniej masie cząsteczkowej 300, 1,5 kg konserwanta 2-bromo-2 nitropropan-1,3-diolu, a po schłodzeniu mieszaniny do 30*C 9 kg kompozycji zapachowej i następnie dla podniesienia lepkości 40 kg chlorku sodu.

Otrzymuje się 8000 kg ciekłego detergentu zawierającego 27,3% wagowego suchej substancji, posilającego: gąstoś^ć w 2^0>C - ^{1,06 g}/cm\ lepkoś^ć w ²⁰*C - 285 mPas, ^pH - ^^6, nap^ięHe powⁱerzchnⁱowe 1% roz-tworu ^30,5 m^N/m, zdolnoś^ć pianotwórcza ³⁰² cm\ wskaZnn trwało^śc^{i pl}an^y 88%, zdolność myjąca według testu talerzowego 91%.

Przykład II. W aparaturze opisanej w przykładzie I otrzymano: w I etapie 569,8 kg monoestru kwasu maleinowego z oksyetylenowanym nonylofenolem w reakcji 1 Kmola oksyetylenowanego nonylofenolu o masie cząsteczkowej 479,6 z 0,92 Kmolem bezwodnika kwasu maleinowego, prowadzonej w ciągu 2 godzin w temperaturze 120-125‘C. W II etapie 2362 kg produktu siarczynowania otrzymanego monoestru roztworem 87,8 kg pirosiarczynu sodu (NajSjOj), 34 kg wodorotlenku sodu, 22,4 kg trietanoloaminy z 1640,3 kg wody w temperaturze 80-85*C i czasie 2 godzin. Stosunek molowy monoester do SOj do trietanoloaminy wynosił jak 1:0,85:0,15

Ul 218

Otrzymany ciekły o lepkości 50 mPas półprodukt zawierający 27¾ wagowych suchej masy 1 2,98¾ wagowych SOj związanego organicznie zmieszano w 35-45*0 kolejno z: 4234 kg wody sanitarnej, 111 kg 30¾ wodnego roztworu soli sodowej kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, 420 kg glikolu propylenowego, 1282 kg ogrzanej do 60*0 mieszaniny 2:1 wagowo oksyetylenowanego 8 molami tlenku etylenu nonylofenolu z estrami kwasów tłuszczowych o masie cząsteczkowej 270, liczbie jodowej 62 i poliglikolu etylenowego o masie cząsteczkowej 600, 26 kg konserwanta - kwasu benzoesowego, 35 kg kompozycji zapachowej i 250 kg chlorku sodu.

□trzymano 8720 kg ciekłego detergentu zawierającego 31,6¾ suchej masy, mającego gęstość w ²°*C 1^,09 ^g/cm?, Upkość w ²°*C ²⁰⁵⁰ mPas^, pH - ⁵,^ z^dolność myjąc^ą wed^łu^{g t}es^tu Pierzowego 86¾.

161 218

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 10 000 zł

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe środek do mycia naczyń i przedmiotów kuchennych zawierający nonylofenol oksyetylenowany 8-10 molami elenku etylenu, propylenoglikol, sdl czterosodową kwasu etylenodwuaminoczterooctowego, kompozycję zapachową, regulator lepkości, środek konserwujący i wodę, znamienny tym, że składa się z 8-20¾ wagowych, w przeliczeniu na suchą masę, produktu kolejnych reakcji oksyetylenowanego 4-6 molami tlenku etylenu nonylofenolu z bezwodnikiem kwasu maleinowego w stosunku molowym 1:0,85-0,98 i dalszej reakcji tego produktu z solami metali alkalicznych kwasu siarkawego i etanoloaminami w stosunku molowym jak 1:0,95-0,75 : 0,02-0,3, 1,5-5¾ wagowych produktu reakcji poliglikolu etylenowego o masie cząsteczkowej 200-600 z kwasami tłuszczowymi w stosunku molowym 1:0,8-1,0, 3-10¾ wagowych oksyetylenowanego 8-10 molami tlenku etylenu nonylofenolu, 1-5¾ wagowych propylenoglikolu, 0,1-0,9¾ wagowego soli czterosodowej kwasu etylenodwuarninoczterooctowego, do 1¾ wagowego kompozycji zapachowej, 0,01-0,5¾ wagowego konserwanta, ewentualnie do 3¾ wagowych chlorku sodu i wody jako uzupełnienia do 100¾ wagowych.

   »»»