PL152539B1 - Sposób wytwarzania soli alkalicznych kopolimerów kwasu maleinowego z estrem kwasu metakrylowego i alkoholi alifatycznych c1 - c5 - Google Patents

Description

OPIS PATENTOWY

152 539

Patent dodatkowy do patentu nr--Zgłoszono: 87 02 27 /P. 264343,/

Pierwszeństwo -—

Int. Cl .5 C08F 222/06 C08F 220/14

URZĄD

PATENTOWY

RP

Zgłoszenie ogłoszono: θθ 10 13

Opis patentowy opublikowano: 1991 09

Twórcy wynalazku: Alojzy Kłopotek, Danuta Własiuk

Uprawniony z patentu: Instytut Chemii Przemysłowej, Warszawa /Polska/

SPOSOB WYTWARZANIA SOLI ALKALICZNYCH KOPOLIMERÓW KWASU MALEINOWEGO Z ESTREM KWASU METAKRYLOWEGO I ALKOHOLI ALIFATYCZNYCH

Przedmiotem wynalazku Jest sposób wytwarzania nowych soli alkalCznnych kopolimerów kwasu maleinowego z estrem kwasu met akrylowego i. alkoholi alifatcznnych Ci - C^.

Związki te o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza rodnik benzoiloksylowy C^H^OCO* utworzony z nadtlenku dibenzoilowego, R^ - rodnik węglowodorowy C^ - C^ lub jon M,

M - jon meealu alkalCznnego lub amonowy, lub mono-lub di-,lub treeaaoolomminowy, x=1-5, y=1-3, η=1- 50, są dotychczas nieznane, jak również nieznane są sposoby ich wytwarzania.

Znane notlm.ost są inne kopolimery bezwodnika maleinowego oraz sposoby ich wytwarzania. Sposób wytwarzan ia spros zkowanych kopolm^ei^iów bezwodnika maleinowego według polskiego opisu patentowego nr 134882 polega na tym, że kopolimeryzacją bezwodnika maleinowego z m^r^c^r^^ram. winylowymi prowadzi się w roztworze lub w zawiesinie w nie mieszających się z wodą rozpuszczalnikach organicznych, przy stężeniu monomerów równym 5 - 20% wagowyclh, w temperaturze ⁶⁰ - 1°⁰°^C w otacności inicaaoorów nadt ^nkow^fi użytych w stążeniach 0,01 - 0,5% wagowych, zaś produkt kopolimeryzacji poddaje się działaniu wodnych roztworów kwasu siadowego lub kwasu iosfooowego o stężeniu 0,1 - 2% wagowych oraz działaniu substancci antyzbrylających, nastąpnie oddziela się warstwą organiczną przez dekantacją lub odparowanie, a zawiesiną kopolimeru odsącza się lub odwirowuje i suszy w znany sposób.

□ako· środki antyzbrylające stosuje się węglowodory parainnowe powyżej 12 atomów węgla, w ilości 0,5 do 10% wagowych w stosunku do masy suchego kopolimeru. Otrzymane w ten sposób kopolimery można stosować jako środki plmooniczr dla wiertnictwa, włókiennictwa, w przemyśle celulozowo-papierniczym, do wyrobu klejów, powłok ochronnych itp.

152 539

152 539

Znany z polskiego opisu patentowego nr 145180 sposób wytwarzania soli alkalicznych kopolimerów bezwodnika maleinowego z monomerem winylwwym polega na tym, że w rozpuszczalniku mieszającym się z wodę /ketony, etery i estry lub ich mieszaniny/ k^opolimer^yzu^{je s}ię w t^emperaturze o^{d 35 d}o ⁸⁰°C w czasie o^{d 2 d}o 1^{0 g}odzin bezwodni maleinowy z monomerem wi^ny^ow^^^m z udziałem nadtlenku wodoru jako inicjatora polimeryzacji, przy czym stosunek molowy monomerów wynosi od 1 : 1 do 1 s 50, a ich stężenie w rozpuszczalniku wynosi od 10 do 40% wagowych, zaś wprowadzona do mieszaniny reakcyjnej Hość nadtlenku -wodoru wyno^:i od 0,5 do 5% wagowych sumy monomerów. Powstały w wyniku tak przeprowadzonej syntezy kopolimer w stanie rozpuszczonym lub wydzielonym z roztworu w ^postacibiałego prosz^ku za pomocą zimnej wody o temperaturze od O ^do 1⁵°C odfiltrwwany i w^^uszony wprowadza się do roztworu neutralizującego, korzystnie monoetanoloaminy, dietandoaminy lub trłetanoloamlπy i prowadzi proces tworzenia soli alkalccznych ko^polimeru w temperaturze o^{d 20} do 17⁰°C w czasie od 0,1 ^do 5 ^godzin. ^Znany jest z afrykańskiego opisu patentcwego nr 2 755 264 sposób wytwarzania kopoH-mierów bezwodnika maleinowego z kwasem akryowwym stosowanych jako sekweesranty.

Kopolimery te otrzymuje się następująco: do kolby zaopatrzonej w mieszadło i chłód nicę zwrotną wprowadza się toluen oraz bezwodnik maleinowy. Zawartość kolby ogrzewa się do wrzenia w atmosferze gazu obojętnego i wkrapla przez 4 godziny mieszaninę złożonę z toluenu, kwasu akryoowego 1 nadtlenku benzoHu. Po wkropieniu wymmenionej mieszaniny reagenty ogrzewa się jeszcze przez 0,5 godziny. Wytręcony kopolimer odsęcza się, dodaje wodę destyowwanę i całość ogrzewa do temee^tury wrzenia. Nie zwięzanę wodę odparowuje się na wyparce próżniowej, a produkt suszy pod próżnię. Znany jest również z polskiego opisu patent owego nr 116 939 sposób otrzymywania kopol me r^ców posiadających jednocześnie własności sekwessrujące i mytące.

Reakcję kopolimeryzacji octanów etłksylswanycb nienasyconych alkoholi tuuszczowych z bezwodnikiem kwasu maleinowego prowadzi się w obecności nadtlenku benzoilu jako katalizatora, w temperaturze 353 - 413 K i atmosferze gazu . obojętnego. Otr^^^^many kopolimer zmydla się i neutralizuje w temperaturze 373 K przy użyciu wodorotlenku meealu alkalccznego.

Własności sekwessrujące posiadaję także kopolimery ltrzimanł według opisu patenlswegl RFN nr 2221735. Związki te uzyskuje się w wyniku kopolmrneryzcji bezwodnika maleinowego z 2-metylo-2-propenosulfonianem. Reakcję prowadzi się w benzenie, w obecności katalizatora nadteenkowego, ogrzewając reagenty do temperatury 333 K. Kopolimery otrymane według amerykańskiego opisu patent owego nr 2 755 264 posiadaję nieco mniejsze zdolności sekwessrujące, a ich zdolność do rozkładu biologjrznego kształtuje się na poziomie 15 procent wagowych. Ponadto wydajność pruesu kopolimeryzacci wynosi około 70 procent wagowych co więżę się z tym, że całość kopolmmeru pozostaje w rozpuszczalniku.

Zwięzki sekwess rująd-myjęce ot^mane według polskiego opisu patent owego nr 116939 posiadaję dobre własność:! powierzchniowo czynne, jednak ich' zdolność tworzenia kompleksów z jonami wywołującymi twardość wody jest bardzo niska. Procesy kopolimeryzac j i prowadzone zgodnie z opisem paten^Nym RFN nr 222 1735 przebiegają z wydajnością okołl550 procent. Uzyskane produkty zawierają oprócz kopolimeru nieprzeeaagowany bezwodnik maleinowy oraz poli/2-metylo-2-propenosulfonian/ i są tylko częściowo rozpuszczalne w wodzie, co ogranicza ich zastosowanie do zmękczania wody podczas procesów prania, mycia i czyszczenia.

Celem wynalazku jest podanie sposobu wytwarzania nowych soli alkanzznych kopoHmerów kwasu maleinowego z esti-em kwasu meeakrylowego i alkoholi alifayyznnych C1 - C5 o nowych własnościach irt^ylochemicznych i cechach użytkowych oraz o większym nasileniu pożądanych własności aplikacyjnych.

Sposobem według wynalazku nowe sole alkalćczne kopolimerów kwasu maleinowego z esałem kwasu me akrylowego 1 alkoholi alifatyznnych - C5 o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza rodnik benzoiloksylowy C^H^OCO—, R^ - rodnik węglowodorowy lub

152 539 jon Μ, Μ - jon metalu alkalicznego,lub amonowy,lub monoetanoloaminowy,lub dietanoloaminowy lub tf-tttooooami^r^oyy, x » 1 - 5, y i - 3, η = 1 - 50, otrzymuje się przez kopolimeryzację bezwodnika maleinowego o wzorze 2 z estrem kwasu meeakrylowego i alkoholi al^aayiznn^^h Cj - C5 o wzorze 3, w którym R2 stanowi rodnik węglowodorowy Cj - C5, prowadzoną przy stosunku 2-8 moH bezwodnika maleinowego oraz 1-3 mdi estru kwasu mettkrylowego i alkoholi aliaatiznnych Cj - C5 w temperaturze 393 - 433K, pod iiś.oientθm atmosferyconym w izasie 4-10 godzin w obecności nadtlenku benzoilu o wzorze 4 jako iniijatora w ilośii 0,6' - 3% wagowy^ 1 rozpuszczalnika organiiznego, najkorzystniej p-ksylenu, w atmosferze gazu obojętnego, a wytworzony kopolimer neutralizuje się wodnym roztworem wodolotleoku metalu alkalicnnego lub wodorotlenku amonowego lub moonoetanoloałninytlub dietalolnaminy_Λlub artetnnoloaminy, względnie iih mieszaninami, w temperaturze 303 - 353K, w czasie 0,5 - 2,0 godzin i pod ciśoientem atmosferycznym.

Otrzymane według wynalazku nowe sole alkaliczne kopolimerów kwasu maleinowego z estrem kwasu meeakrylowego i alkoholu alf^y izonego posiadają licbOoyo średnię masę izęsteczkowę w zakresie 5000 - 15000. Sole te sę bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, trwałe w roztwora^ wodn^h i posiadaję dobre zdolności sekwwetrująie zbliżone do trójpolioo^oaanu sodowego. Zinmlejszają ponadto inkrustaiję pranyih tkanin, wykazuję bardzo dobre własności dyspergowania soli wapniowych kwasów tłuszcoowyih przez co zwiększaj ę efekty prnceoów prania, mycia i izyszczenia. Ulegają łatwo binlogicnnmmu rozkładowi w wod^h plwierzihoinyych, nie ich eutrof izacj i.

Okazało się również, że otrzymane według wynalazku sole alkaliznych kopolimerów działanie środków dezynfekujęiych. Otrzymane według wynalazku sole alkaliczne kopolimerów kwasu maleinowego z estrem kwasu mmeakrylowego i alkoholu aMat^^nego Cj ” C5 mogą być stosowane bezpośrednio lub w kompooycjach ze z^^ęzka^^ powierzchniown ^yonymi i innymi wypełniaizami aktywnymi jako środki cmiękczająie ihernicznie wodę, przecnaizooe do mycia i ccyszczenia naczyń, prania różnego typu tkanin. Nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ccłnwiekα i Jego naturalnego środowiska. Przedmiot wynalazku przedstawiono w poniższych przykładać wykonaaOa.

Przyk ład I. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło mmcihaOczne, termomU, d^odo^ę zwrotną i wkraplaz wprowadzono 186 g p-ksylenu i 67,9 g bezwodnika maleinowego. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 413 K, uruihomiono meszadło meebaalc^e, a z wkraplaiza zaizęto stopniowo dozować mieszaninę złożoną z 30 g meeakrylaou meeylu i 2,25 g nadtlenku benzoHu. Mieszaninę o temperaturze 293 K wprowadzono do reaktora w izasie 4 godzin. Nie przcrtwając mieszania reagenta ogrzewano jeszczc przez 4 godziny w temperaturze 413 K. Reakcję kopolimeryzaci i prowadzono w atmosferze azotu. Po zakończeniu reakcji oddestylowano p-ksylen, a otrzymany kopolimer wysuszono w suszarie próżniowej Uzyskano 100 g produktu. Wydajność proieou wyno^ła 96 procent. Następnie 95 g kopolimeru wprowadzono do reaktora szklanego zaopatrzonego w mieszadło mechaniizie i termommer.

Do reaktora wprowadzono 542 g 10 proceotoyego roztworu wodorotlenku sodowego. Zawartość reaktora ogrzano do temperaturzy 333 K i uruchomiolo mieszadło meeiaalczne.

Po czaoie ok. 1 godziny uzyskano 21,3 profitowy wodny roztwór soli sodowej kopolimeru kwasu maleinowego z met akrylanem mmeylu. Otrzymaną w teo sposób sól sodową kwasu maleinowego z estrem kwasu meeakrylew ego i alkoholu metylowego occtozjconl ia drodze destylacji pod zmniejszonym ciśnieniem, selektywnej ekstrakcji i suszenia, a następnie poddano badaniom fizykochemicznym. Wartość liczbowo średniej masy icąotcczkoyej określono metodą osmmomf-r^ memirnnonyt.

W zależności iiśiienia oomolycclego od masy iząsteizkowej opisanej równaniem Van*t Hoffa, ekst ^po^wanym do stężenia zerowego:

RT _d ·

-_ , gdzie:

Mn

152 539

5/ - ciśnienie osmotyczne;' c - stężenie soli sodowej kopolimeru; R - stała gazowa;

T - temperatura bezwzględna; wyznaczono lizzoewo średnią masę cząsteczkową Mn,która wynosi 14000.

Za pomocą chemicznych metod analizy, spektroskopii w podczerwieni w nadfiolecie, magnetycznego rezonansu' jądoowego i dyfrakcji promieni rentgenowskich ustalono, że otryymana sól sodowa kopolimeru kwasu maleinowego i meeakrylanu metylu odpowiada wzorowi 1, w którym R stanowi rodnik benzoilok.syoowy C^H^OCO—, R^ - rodnik meeylowy C^3^, M - jon NŚ, x = 4, y = 3, n = 16. Jej temperatura rozkładu, określona na oodstawie wyników różnicowej anal-izy termicznej DTA, wynosi: 450 K - wychylenie krzywej w kierunku przemiany endotermicznej, 499 K - maksm-rnum piku przemiany endooermicznej, 530 K - całkowity rozkład próbki soli sodowej kopolimeru.

Przyk ła-d II. Do reaktora ze stali kwasoodpornej wyposażonego w mieszadło mechaniczne, termo^er, chłodnicę zwrotną i wkraplacz wprowadzono 78,4 kg bezwodnika maleinowego oraz 361,51 kg p-ksylenu. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 423 K w atmosferze azotu. Po uruchomieniu mieszadła mechanicznego do reaktora wprowadzono mieszaninę złoźonę z 10,0 kg meeakrylanu ^^e^ylu' oraz 1,99 kg nadtlenku benzoolu.

Mieszaninę wkraplano przez 2 godziny, a jej temperaturę utzzm^ywano na poziomie 293 K. Następnie nie przerywając meszania i ogrzewania reakcję kopolimeryzacji prowadzono jeszcze przez czas 2 godzin. Po zakończeniu reakcji p-ksylen oddestylowano, a kopolmmer wysuszono w suszarce próżniowej. Uzyskano 85,87 kg kopoimmeru z wydajnością 95%. 85 kg wymienionego kopolimeru umieszczono w reaktorze ze stali ługoodpornej wyposażonym w mieszadło mechaniczne i te^^eer. Następnie do reaktora wprowadzono 851,5 kg 10% roztworu wodorotlenku' potasowego. Po uruchomieniu mieszadła mechanicznego reagenty ogrzewano przez 2 godziny, w temperaturze 303 K. Otrzymano około 16_r8% roztwór wodny soli sodowej kopolimeru bezwodnika kwasu maleinowego z yejakrylaney metylu o średniej masie cząsteczkowej 8000. Przyk ład III. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło mechaniczne, chłodnicę zwrotną oraz termomeer wprowadzono 196 g bezwodnika maleinowego i 635 g benzyny o temperaturze wrzenia 408-423 K. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 420 K, uruchomiono mieszadło mechaniczne oraz podłączono dopływ dwutlenku węgla· Do reaktora w czasie 4 godzin wkroplono mieszaninę złożoną z 114 g meeakrylanu etylu i 7,13 g nadtlenku benzolu. Wkraplana mieszanina posiadała temperaturę 293 K. Po zakończeniu wkraplania, nie przerywając mieszania i ogrzewania reakcję prowadzono jeszcze przez 4 godziny. Rozpuszccalnik odparowano na wyparce próżniowej., a kopolimer wysuszono pod próżnią. Uzyskano 301 g kopolimeru z wydajnością 95%. Następnie 200 g kopolimeru umiesz czono w reaktorze szklanym, do którego wprowadzono także 1032 g 10% roztworu wodnego wodorotlenku sodowego. Reagenty mieszano i ogrzewano w temperaturze 333 K przez czas 2 godzin. Otrzymano około 19% roztwór soli sodowe;) kopolimeru kwasu maleinowego z metakryaaemm ^^e^ylu o masie cząsteczkowej 10 000.

Przyk ład IV. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło mechalaczne, chłodnicę zwrotną oraz termomer wprowadzono 76,8 g bezwodnika maleinowego oraz 314,3 g p-ksylenu. Zawartość reaktora ogrzewano do temperatury 393 K, uruchomiono mieszadło mechaniczne oraz podłączono dopływ azotu. Do reaktora w czasie 5 godzin wkroplono mieszaninę złożoną z 25,6 g meeakryłanu propylu oraz 2,35 g nadtlenku benzoilu. Wkraplana mieszanina posiadała temperaturę 293 K. Po zakończeniu dozowania mieszaniny, nie przerywając mieszania i ogrzewania' reakcję prowadzono jeszcze przez 5 godzin. Rozpuszczalnik odparowano na wyparce próżniowej. Kopolimer wysuszono' pod próżnią. Uzyskano 100,5 g produktu o masie cząsteczkowej 15 000. Wydajność procesu kopolimeryzacji wynosiła 96%. Następnie 90,0 g kopolimeru umieszczono w reaktorze szklanym wyposażonym w mieszadło mechaniczne i teryomyjΓ· Do reaktora wprowadzono 377,2 g 13% roztworu wodorotlenku amonowego. Reagenty mieszano 1 ogrzewano w temperaturze 313 K przez 2 godziny. Otrzymano 38,5% roztwór wodny soli amonowej kopo^mme^u kwasu maleinowego z metak^^nem propylu.

152 539

Przyk ład V. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło ^^chaniczne, chłodnicę zwrotną oraz termomtr wprowadzono 58,8 g bezwodnika maleinowego oraz 212,5 g p-ksylenu. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 403 K, uruchomiono mieszadło mechaniczne oraz podłączono dopływ azotu. Do reaktora w czasie 4 godzin wkraplano meszaninę złożoną z 10,0 g mtakrylanu metylu oraz 2,0 g nadtlenku benzoilu. Wkraplana meszanina posiadała temperaturę 293 K. Po zakończeniu dozowania mieszaniny, nie przerywając meszania i ogrzewania . reakcję prowadzono jeszcze przez 4 godzfny. Rozpuuszcalnik odparowano na wyparce próżniowej. Kopolimer .wysuszono pod ' próżnię. Uzyskano 65,8 g produktu o masie cząsteczkowej 11 000. Wydaaność procesu kopolimeryzaaji wynosiła 93%. Następnie 60,0 g kopolimeru umieszczono. w reaktorze szklanym wyposażonym w mieszadło mechaniczne i ter^momeer. Do reaktora wprowadzono 658,8 g 16,% roztworu wodnego dwueeanoloaminy. Reagenty mieszano i ogrzewano w temperaturze 353 K przez 2 godziny. Otrzymano 23,(5% roztwór wodny soli dwuetanoloaminowej kopolimeru kwasu maleinowego z meeakryaanem meeylu.

Przyk ład VI. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło methaaiczne, chłodnicę zwrotną oraz termometr wprowadzono 39,2g bezwodnika maleirowego oraz 182,4 g c-ksylenu. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 433 K, uruchomiono mieszadło mechaniczne oraz podłączono dopływ azotu. Do reaktora w czasie 4 godzin wkroolono mieszaninę złożoną z 15,6· g meeakrylanu butylu oraz 2,2 g nadtlenku benzoilu. Wkraplana mieszanina posiadała temperaturę 293 K. Po zakończeniu dozowania mieszaniny, nie przerywając mieszania i ogrzewania reakcję prowadzono jeszcze przez 4 godziny. Rozpuuzccalnik odparowano na wyparce Dróźniowee. Kopolimer wysuszono pod Dróżnią. uzyskano · 94,5 .g produktu o masie cząsteczkowej 8000. Wydajność procesu kocoli^ryzacji wynoosła 95%. Następnie 9O,Og kopolimeru umieszczono w reaktorze szklanym wyposażonym w mieszadło mechaniczne i termem. Do reaktora wprowadzono 558,5 g 20% roztworu wodnego trój etanoleminy. Reagenty mieszano i ogrzewano w temperaturze 353 K przez 2 godziny. Otrzymano 31% roztwór wodny soli tróeeanioiaiminowej kopolmeru kwasu maleinowego z metskry^nem butylu.

Przyk ład VII. Do reaktora szklanego wyposażonego w mieszadło meshaaiczne, chłodnicę zwrotną oraz term^e^ wprowadzono 49 g bezwodnika maleinowego i 635 g benzyny o temperaturze wrzenia 408 - 423 K. Zawartość reaktora ogrzano do temperatury 413 K, uruchomiono mieszadło mechaniczne oraz podłączono dopływ azotu. Do reaktora w czasie 4 godzin wkroplono mieszaninę złożoną z 156 g meeakrylanu propylu, 1,3 g nadtlenku benzoolu. Wkraplana mieszanina posiadała temperaturę 293 K. Po zakończeniu wkraplania, nie przerywając mieszania i ogrzewania reakcję prowadzono jeszcze przez 4 godziny. Rozpuuszcaanik odparowano na wyparce próżniowej, a kopolimer wysuszono pod próżnią. Uzyskano 62,6 g kopolmeru z wydajnością 95%. Następnie 60 g kopolmeru umieszczono w reaktorze szklanym, do którego wprowadzono także 339,6 g 16,:% roztworu wodnego monoθtlnoliaiind. Reagenty mieszano i ogrzewano w temperaturze 333 K przez czas 2 godzin. Otrzymano około 28% roztwór soli monoetanololminowej kopolimeru kwasu maleinowego z meeakrylanem propylu o masie cząsteczkowej 9000.

Przykład VIII. Wytworzone według przykaadów I, II, IU i IV sole alkalicz ne 1^^1116^ kwasu maleinowego z est eem kwasu mee akrylowego i alkoholu alf Etycznego - C5 poddano badaniom zdolności koiplθksowaaia, w temperaturze 293 K, jonów wapnia i magnezu przy pH wynoszącym 8, 9, 10 i 11. Zdolności kompleksowania jonów oznaczano metodą powolnego miareczkowania wodnych roztworów badanych związków solami wapnia i solami magnezu, w obecności węglanu sodowego jako wskaźnika.

Oznaczenia prowadzono przy stałych wartościach pH badanych roztworów, kont rolowanych przy użyciu pH-meeru wyposażonego w elektrodę kalomelową i szklaną. Uzyskane wyniki badań podano .w tabeli .nr 1, w.której umieszczono również zdolność kompleksowania kopoimercSw według patentu amerykańskiego nr 2 755 264, patentu polskiego nr 116 939, patentu RFN nr 2221735 oraz trójpoliizβiolanu sodowego należęcego do grupy nieorganicznych środków sekwessrujących.

152 539

Tabela 1

Zdolności kompleksotwórcze porównywanych związków sekwest ruj ęcych

Lp.	I Rodzaj sekwest ranta	1 Kation ; 2* | Me '	Zdolność kompleksltwórcza w mq Me2*/1 q
8	F--- 9	10	11
1	2	3	4	5	6	7
1.	Sól sodowa kopoHmeru kwasu maleinowego z estrem kwasu	Ca2+ Mg2*	41,83			53,12	100,21	140,00
	met akrylowego i alkoholu ^^eyl^c^wego wg	0,00			261,37	142,44	209,00
	przykładu I wynalazku
2.	Sól potasowa kopolimeru kwasu maleino-	Ca2*	40,52			58,19	98,46	138,00
	wego z est^m kwasu
	met akrylowego i alkoholu metylowego wg przykładu I! wynalazku	Mg2*	0,0			256,16	156,42	208,36
3.	Sól sodowa kopoHmeru kwasu mali-	Ca2*	45,18			55,21	99,56	136,21
	nowego z est rem kwasu meeakrylowego i alkoholu ety-	Mg2*	0,0			250,50	156,12	251,32
	lowego wg przykładu IH wynalazku
4.	Sól amonlwl kopoHmeru kwasu mali-	Ca2*	46,15			53,18	99,16	135,56
	nowego z est rem
	kwasu meeakryoowego i propanolu wg	Mg2*	0,0			224,18	168,42	136,39
	przykładu IV wynalazku
5.	Kopolimer kwasu meeakrylowego z bezwodnikiem malei-	Ca2* Mg2*	36,21			42,52	59,41	68,35
	nowym wytworzonym wg patentu USA nr 2 755 264	0.0			112,53	101,32	165,20
6,	Kopolimer bezwod-	2 +
	nika maleinowego	Ca	2,56			1,54	1,99	2,18
	z octanem nienasy-	2*
	conego rtlksylowanego alkoholu tuszczoowego wytwo-	Mg	0,0			3,82	4,05	4,26
	rzonego wg patentu PRL nr 116939
7.	Kopolimer bezwodnika maleinowego z 2-met alo^-pi-opern-	Ca2*	41,82			46,43	60,54	90,80
	suHonaaee» wytwo-	’ 2 +
	rzonym wg patentu RFN nr 2221735	I Mg i	0.0			215,6	135,20	198,31
8.	TrójpolilosloΓan	jCa2 +	112,6			121,34	123,50	135,00
	sodowy	Mg2*	0.0			319,76	197,24	220,0

152 539

Przedstawione w tabeli nr l dane wskazuję, że sole alkalicznych kopolimerów kwasu maleinowego z esteei kwasu metakrylowego i alkoholu alifatcznnego - C5 otrzymane sposobem według wynalazku posiadają zdolności kompleksowania jonów wapnia i magnezu lepsze od dotąd znanych i zbliżone do arójpllilsilrranu sodowego·

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Sposób wytwarzania soli alkalizznych kopolimerów kwasu maleinowego z estrem kwasu met akrylowego i alkoholi aliattyznnych - C5 o wzorze ogólnym 1, w którym 3 oznacza rodnik benzoiloksyoowy C^H^CCG”, rodnik węglowodorowy C^-C^ lub jon H, l· - jon meealu alkalicnnego lub amonzwytlub mlnor aazloaminzt lub dieaana^^nDow^ lub t ret^t noolamminowy, x » 1 - 5, y=l-3, n = 1 - 50, znamienny tym, że ^polimeryzuje się bezwodnik maleinowy o wzorze 2 z este^m kwasu meeakryoowego i alkoholi aliaayyzznych o wzorze 3, w kt^^y^m R^ stanowi rodnik węglowodorowy

   Ci - Cg> przy stosunku 2-8 moli bezwodnika malinowego oraz 1-3 estru kwasu meeakryoowego i alkoholi al^yyznnych Cj - w temperaturze 393 - 433 K, pod cisneonem^; atmosferycznym w czasie 4-10 godzin, w obecności nadtlenku benzoilu o wzorze 4 jako inicjatora w ilości 0,6 - 3% wagowych i rozpuszczalnika organicznego, najkorzystniej p-ksylenu, w atmosferze gazu obojętnego, a wytworzony kopolimer neutra lćzuje się wodnym roztwo^m wodorotlenku meealu alkαlizznego lub wodorotlenku aminowego, lub momoe ano^am iny, lub dietć^no^oamn^^^^ub t^eannoooaminy, względnie ich mieszaninami, w temperaturze 303 - 353 K w czasie 0,5 - 2,0 godzin i pod c^śne^nrm atmosferycznym .

   152 539

   Wzór 1

   CH—CH— coon coon o=c _ft ć-o

   Uzór 2 :h₃ ch=c coor₂

   Wzór 3

   Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz.

   Cena 3000 zł