PL150439B1 - Sposób wytwarzania dwuaminobenzanilidu i jego pochodnych - Google Patents

Description

OPIS PATENTOWY

150 439

RZECZPOSPOLITA

POLSKA

URZĄD

PATENTOWY

RP

Patent dodatkowy do patentu nrZgłoszono: ^{87 07 06 /P}’ ^266663/

Pierwszeństwo “—

CZYTELNIA

Int. Cl.⁵ C07C 237/40

Zgłoszenie ogłoszono: ^{89 01 23} Opis patentowy opublikowano: 1990 09 28

Twórcy wynalazku: Jerzy Gąsior, Jerzy Jarecki, Piotr Kukuła, Irena Lelanow, Wacław Młynarski, Elżbieta Solecka, Janusz Wróblewski

Uprawniony z patentu: Zakłady Przemysłu Barwników Boruta, Zgierz /Polska/

SPOSÓB WYTWARZANIA DWUAMINOBENZANILIDU I JEGO POCHODNYCH

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania dwuaminobenzanilidu i jego pochodnych o ogólnym wzorze 1, w którym Z i Q są Jednakowe bądź różne i oznaczają atom wodoru lub chloru albo bromu, X i Y są jednakowa bądź różne 1 oznaczają atom wodoru, chloru lub bromu albo grupę metylową, etylową, metoksylową względnie etoksyIową, a grupy aminowe usytuowane są w pozycjach

- 4,4*, - 4,3*, - 3,4*, lub - 3,3*· Dwuaminobenzanilid i jego pochodne o ogólnym wzorze 1 są związkami znanymi, stosowanymi między innymi jako składniki czynne do otrzymywanie symetrycznych i/lub niesymetrycznych barwników azowych różnych grup, zwłaszcza do syntezy barwników bezpośrednich·

Znane sposoby wytwarzania dwuaminobenzanilidu 1 jego pochodnych o wzorze 1 są procesami wieloetapowymi i większość z nich ogólnie polega na działaniu chlorku tionylu na kwas nitrobenzoesowy lub jego pochodną o ogólnym wzorze 2, w którym Z i Q mają wyżej podane znaczenie, a grupa nitrowa usytuowana jest w pozycji 3 albo 4, w podwyższonej temperaturze, ewentualnie w środowisku rozpuszczalnika organicznego, poddaniu otrzymanego chlorku nitrobenzollu o ogólnym wzorze 3, w którym symbole Z i Q mają wyżej podane znaczenie, kondensacji z nitroaniliną lub jej pochodną o ogólnym wzorze 4, w którym X i Y mają wyżej podane znaczenie, a grupa nitrowa usytuowana Jest w pozycji - 3 albo - 4, w podwyższonej temperaturze w środowisku wodnym bądź rozpuszczalnika organicznego wobec środków pochłaniających chlorowodór, a następnie po wyodrębnieniu redukcji uzyskanego dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o ogólnym wzorze 5, w którym Z, Q, X i Y mają wyżej podane znaczenie, a grupy nitrowe usytuowane są w pozycjach

- 4,4*, - 4,3*, - 3,4* albo - 3,3* w podwyższonej temperaturze w środowisku wodnym względnie rozpuszczalnika organicznego·

Poniżej przytoczono najbardziej reprezentatywne przykłady podanych w literaturze metod postępowania dla bliższego zilustrowania znanego stanu techniki w zakresie sposobów wytwarzania !

i

150 439 j

150 439 dwuamlnobenzanilldu 1 jego pochodnych. Znanym między Innymi z BIOS 1153, etr. 51 - 52, sposobem wolno ogrzewa się mieszaninę chlorku tionylu z kwasem m- lub p-nitrobenzoesowym do momentu zaprzestania wydzielania elę gazów, przy czym reakcja Jeat zakończona po osiągnięciu temperatury 80 - 90°C, a następnie oddestylowuje elę nadmiar chlorku tionylu 1 schładza otrzymany chlorek m- bądź p-nitrobenzollu do zestalenia się· Wydajność reakcji wynosi 95% teorii·

Zgodnie ze sposobem podanym w opisie patentowym RFN nr 2 742 093 reakcję kwasu p-nitrobenzoesowego z chlorkiem tionylu prowadzi się w środowisku toluenu wobec dwumetyloo formamidu przez ogrzewanie w czasie 7 godzin do temperatury BO C. Natomiast w szwajcarskim opisie patentowym nr 333 502 proponuje alę syntezę tą realizować w środowisku chlorobenzenu w obecności podstawionych formamidów w temperaturze 90 95°C w czasie 30 minut·

Znany z FIAT 1313 t· I, str· 143 epoaób wytwarzania 4,4* - dwunltrobenzanilidu polega na kondensacji chlorku ρ-nltrobenzollu z p-nitroaniliną w temperaturze 100°C w środowisku toluenu w czasie 12 godzin wobec węglanu eodowego jako środka pochłaniającego chlorowodór· Według BIOS 1153, atr«3O 3,3*-dwunitrobenzanllid uzyskuje się przez kondensację chlorku m-nitrobenzollu z m-nitroaniliną w środowisku wodnym w temperaturze 60°C wobec wodorotlenku wapniowego jeko czynnika neutralizującego wydzielający alę chlorowodór· Produkt wydziela się po wykwaszenlu dodatkiem kwasu solnego w temperaturze 60°C przez odfiltrowanie· Wydajność reakcji 94% wydajności teoretycznej· W opisie patentowym St.Zjedn.Ameryki nr 3 354 125 3,3*dwunitrobenzanllid zaleca alę wytwarzać przez kondensację chlorku m-nitrobenzollu z m-nitroaniliną w środowisku mieszaniny wody i tetrahydrofuranu wobec węglanu sodowego· Wydajność 93,6% teorii·

Znany, z BIOS 1153, str.301 sposób otrzymywania 3,3*-dwuaminobenzanilidu polega na redukcji 3,3*-dwunitrobenzanilidu metodą Bechampa działaniem opiłek żelaznych w temperaturze wrzenia w wodnym środowisku kwaśnym od kwasu octowego· Redukcję prowadzi się w czasie godzin, po czym schładza się mieszaninę poreakcyjną do temperatury 70°C, dodaje węglan sodowy do odczynu alkalicznego i ekstrahuje produkt alkoholem etylowym. Gorącą zawiesinę filtruje eię dla oddzielenia szlamu wodorotlenku żelazowego, a z otrzymanego filtratu oddestylowuje się alkohol etylowy do uzyskania temperatury 95 - 97°C. Wytworzoną zawiesinę 3,3*-dwuaminobenzanilidu odsącza się. Wydajność redukcji wynosi 76% wydajności teoretycznej.

Znane są ponadto między innymi z radzieckiego opisu patentowego nr 737 392, japońskiego opisu patentowego nr 60 172 952 oraz opisu patentowego St. Zjedn. Ameryki nr

354 125 sposoby wytwarzania 3,3*- lub 4,4* -dwuamlnobenzanilldu przez katalityczną redukcję wodorem odpowiednio 3,3*- bądź 4,4* -dwunitrobenzanilidu· Redukcję prowadzi się w środowisku wodnym lub rozpuszczalnika organicznego, ewentualnie pod ciśnieniem wobec niklu Raneya lub tlenku platyny jako katalizatora. Podano, źe wydajność redukcji jeet ponad 90% teorii. Powyższe omówienie obrazuje wysoki stopień trudności przemysłowej realizacji wytwarzania dwuaminobenzanilidu i jego pochodnych. Proces jest wieloetapowy, a każdy z etapów jeet wykonywany odrębnie, przy czym stosuje aię różne rozpuszczalniki organiczna, z czym wiąże alę konieczność ich odmiennej regeneracji. Użycie w czasie kondensacji chlorku nitrobenzoilu z nitroaniliną lub jej pochodną środków pochłaniających chlorowodór powoduje hydrolizę chlorku nitrobenzoilu oraz powstającego dwunitrobenzanilidu, a także w przypadku użycia węglanu sodowego - silne pienienie się mieszaniny reakcyjnej, co zakłóca przebieg reakcji i powoduje określone trudności aparaturowe. Badania wykazały, że przy prowadzeniu otrzymywania dwuaminobenzanilidu i jego pochodnych z kwasu nitrobenzoesowego bądź jago pochodnych jako substratu znanymi sposobami, zwłaszcza przy redukcji dwunitrobenzanilidu metodą Bechampa, uzyskuje się produkt z wydajnością nie wyższą niż 60 - 65% wydajności teoretycznej w odniesieniu do substratu. Otrzymywane produkty zawierają liczna zanieczyszczenia tak, ża w większości sę nieprzydatna do syntezy barwników azowych i wymagaję dodatkowego oczyszczania·

Znana jest stosowanie siarczków i wielosiarczków metali alkalicznych lub amonu Jako środków radukujęcych, która w przypadku dwunitrowych pochodnych aromatycznych używana sę dla selektywnej redukcji jednaj z grup nitrowych. Stwierdzono, iż przy redukcji dwunitro150 439 benzanilldu 1 Jego pochodnych działaniem siarczków 1 wielosiarczków w standardowych warunkach prowadzania taj reakcji obserwuje elę niepożądaną hydrolizą zarówno dwunitrobanzanllldu bądź jago pochodnej, jak 1 produktu redukcji· W wyniku szerokich badań opracowano nowy sposób wytwarzania dwuaminobenzanilidu 1 jago pochodnych o wzorze 1, przydatny do technicznej realizacji, którya nieoczekiwanie - dzięki doborowi odpowiedniego środowiska i parametrów temperaturowych na etapach wytwarzania chlorku nitrobenzollu i Jago kondensacji z nitroaniliną o wzorze 4 oraz odpowiednich warunków redukcji uzyskiwanego dwunitrobenzanilidu o wzorze 5 działaniem wielosiarczków metali alkalicznych bądź amonu - otrzymuje aię z wydaj nośclą 72 - 63% wydajności teoretycznej w odniesieniu do wyjściowego kwasu nitrobenzoesowego o wzorze 2 produkty o wysokim stopniu czystości· Produkty wytwarzana opracowanym sposobem zawierają 82 - 92% dwuaminobenzanilidu lub jago pochodnej 1 mogą byó stosowana bez oczyszczania jako składniki czynna w syntezie barwników azowych· Ponadto nowy sposób pozwala wyeliminować konieczność stosowania na etapie kondensacji alkalicznych środków pochłaniających chlorowodór, co zapobiega niepożądanej hydrolizie 1 ułatwia przemysłowa wykonania·

Sposób wytwarzania dwuaminobenzanilidu 1 jago pochodnych o wzorze 1 przez działa nia chlorku tionylu na kwaa nitrobenzoesowy lub jego pochodną o wzorze 2 w podwyższonej temperaturze w środowieku rozpuszczalnika organicznego, korzystnie w obecności dwumetyloformamidu, poddanie otrzymanego chlorku nltrobenzoilu o wzorze 3 kondensacji z nitroaniliną lub jej pochodną o wzorze 4 w podwyższonej temperaturze w środowisku rozpuszczalnika organicznego, a następnie po wyodrębnieniu redukcję uzyskanego dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 w podwyższonej temperaturze w środowisku wodnym według wynalazku polega na tym, że kwas nitrobenzoesowy lub jego pochodną poddaje się działaniu chlorku tionylu w temperaturze powyżej 70°C, korzystnie w temperaturze 110 - 120°C, w środowisku o-dwuchlorobenzenu, po czym oddestylowuje się z mieszaniny poreakcyjnej nadmiar użytego chlorku tionylu z częścią o-dwuchlorobanzanu, a otrzymany chlorek nltrobenzoilu w postaci roztworu w o-dwuchlorobenzenie kondensuje się z nitroaniliną lub jaj pochodną w temperaturze powyżej 100°C, zwłaszcza w temperaturze 115 - 150°C, przy czym wydzielający się w czasie kondensacji chlorowodór odprowadza się do układu absorpcyjnego, następnie uzyskany dwunitrobenzanilid lub jego pochodną wyodrębnia się z mieszaniny poreakcyjnej i poddaje redukcji w temperaturze powyżej 70°C, szczególnie w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej, działaniem wielosiarczków metali alkalicznych bądź amonu, zwłaszcza działaniem wielosiarczku sodowego o składzie Na_S₄ . - Na_oS_{o o} w środowisku wodnym albo w środowisku mieszaniny wody z alkoholem wielowodorotlenowym, jego eterem względnie estrem, przy czym do strefy reakcji w temperaturze powyżej 60°C, korzystnie w temperaturze 80 - 90°C, wprowadza się wielosiarczek w postaci roztworu zawierającego co najmniej 30% wagowych wielosiarczku, a redukcję rozpoczyna się przy stężeniu odpowiadającym co najmniej 40 częściom wagowym dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej w 100 częściach wagowych mieszaniny reakcyjnej, następnie wytworzony dwuaminobenzanilid lub jego pochodną o wzorze 1 korzystnie wydziela się z mieszaniny poredukcyjnej, szczególnie po schłodzeniu przez odfiltrowanie osadu produktu, a uzyskany odciek ewentualnie poddaje się obróbce polegającej na utlenianiu w obecności barwnika siarkowego bądź mieszaniny barwników siarkowych, zwłaszcza w obecności czerni siarkowej /C«I· Sulphur Black 1, C.I· 53185/, do zaniku siarczków, oczyszczaniu przez korzystny dodatek węgla aktywnego 1 filtrację, po czym oczyszczony odciek zatęża się do wykrystalizowania tiosiarczanu metalu alkalicznego albo amonu, odfiltrowuje osad tiosiarczanu i filtrat ewentualnie wykorzystuje do następnej krystalizacji.

Stwierdzono, że sposobem według wynalazku uzyskany dwunitrobenzanilid lub Jego pochodną o wzorze 5 korzystnie jest wyodrębniać z mieszaniny poreakcyjnej przez rozprowadzenie jej w wodzie przy pH 3,0 - 6,0, zwłaszcza od kwasu octowego lub octanu metalu alkalicznego, oddestylowanie o-dwuchlorobenzenu z parą wodną i odfiltrowanie osadu produktu· Taki spoeób postępowania zapobiega hydrolizie otrzymywanego związku·

Ustalono, że sposobem według wynalazku redukcję dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 korzystnie jeet prowadzić w środowisku mieszaniny wody z glikolem etylowym, jego eterem bądź estrem· Ponadto stwierdzono, że sposobem według wynalazku redukcję dwunitrobenzanilidu lub jago pochodnej o wzorze 5 korzystnie Jest prowadzić w obecności produktów polimeryzacji tlenku etylenu, znanych jako Polikole, szczególnie w obecności tych produktów

150 439 użytych w Ilości 2-5 części wagowych na IDO części wagowych mieszaniny reakcyjnej· Najkorzystniej jest stosować mieszaninę produktów polimeryzacji tlenku etylenu wprowadzoną do obrotu pod nazwą Polikol 400· Sposób wytwarzania dwuamlnobenzanllidu 1 jego pochodnych według wynalazku jest małoodpadowy, charakteryzuje aię przydatnością do przemysłowej realizacji, co potwierdziły badania w skali technicznej oraz zapewnia otrzymywanie w wyniku wieloetapowego postępowania z dobrą wydajnością produktów, która o technicznym etopnlu czystości mogą być stosowane w syntezie barwników azowych· Wynalazek ilustrują niżej podane przykłady, w których części 1 procenty oznaczają części i procenty wagowe, a stopnie temperatury podano w stopniach Celsjusza·

Przykład I· Do szklanego reaktora, zaopatrzonego w mieszadło kotwicowe o prędkości obrotów 120 obr/mln·, termometr, wkraplacz 1 chłodnicę zwrotną, wprowadza się 330 części pozbawionego wilgoci o-dwuchlorobenzenu, 154 części kwasu p-nltrobenzoesowago oraz 1,4 części dwumetyloformamidu i ogrzewa do temperatury 85°· W tej temperaturze wolno wkrapla eię 150 części chlorku tionylu jednocześnie odprowadzając wydzielający się chlorowodór i dwutlenek siarki do układu absorpcyjnego· Po wkropleniu chlorku tionylu mieszaninę reakcyjną ogrzewa się w czasie 1 godziny do temperatury 115-118° i utrzymuje w tej temperaturze w czasie 2 godzin· Po tym czasie intensywne wydzielanie gazów ustaja 1 otrzymuje się klarowny roztwór chlorku p-nitrobenzoilu· Mieszaninę poreakcyjnę schładza aię do temperatury 80°, zmienia chłodnicę zwrotną na destylacyjną i pod próżnią około 40 mm słupa rtęci oddestylowuje się nadmiar chlorku tionylu z częścią o-dwuchlorobenzenu· W czasie destylacji próżniowej temperatura roztworu poreakcyjnego wzrasta do 100° i otrzymuje się jako destylat około 55 części mieszaniny chlorku tionylu i o-dwuchlorobenzenu· Do pozostałych w reaktorze roztworu chlorku p-nitrobenzollu dodaje się 240 części pozbawionego wilgoci o-dwuchlorobenzenu, zmienia chłodnicę destylacyjną na zwrotną i ogrzewa do temperatury 115-118°· W tej temperaturze porcjami w czasie 1 godziny dodaje się 128 części p-nitroaniliny, a wydzielający się chlorowodór odprowadza się do układu absorpcyjnego· Następnie mieszaninę reakcyjną ogrzewa się w czasie 1 godziny do temperatury 140 - 145° i prowadzi kondensację w tej temperaturze w czasie 4 godzin do zakończenia reakcji, o czym świadczy ustanie wydzielania się chlorowodoru·

Mieszaninę poreakcyjną schładza się do temperatury 80°, dodaje 750 części wody i 35 części bezwodnego octanu sodowego· Po dokładnym wymieszaniu zawiesina posiada pH 4,0 4,5· Z otrzymanej zawiesiny oddestylowuje eię z parą wodną o-dwuchlorobenzen, po czym odfiltrowuje osad 4,4*-dwunitrobenzanilidu i przemywa wodą do bezbarwnego odcieku· Uzyskuje się 282 części produktu, zawierającego 8% wody, który po wysuszeniu ma temperaturę topnienia 262 - 266°· Wydajność 4,4* -dwunitrobenzanilidu wynosi 97% wydajności teoretycznej w odniesieniu do wyjściowego kwasu p-nitrobenzoesowego·

Do reaktora, zaopatrzonego w mieszadło, termometr, ogrzewany wkraplacz i chłodnicę zwrotną, wprowadza się 335 części wody, 282 części 92% 4,4* -dwunitrobenzanilidu oraz 20 części Polikolu 400, po czym miesza się w czasie 1 godziny w celu ujednorodnienla zawiesiny· Następnie ogrzewa się do temperatury 85° i w taj temperaturze przy Intensywnym mieszaniu wkrapla elę w czasie 1 godziny 298 części dwusiarczku sodowego o składzie Na₂Si _e w postaci 44% roztworu· Reakcja jeet egzotermiczna 1 temperatura mieszaniny reakcyjnej szybko wzrasta samorzutnie do temperatury wrzenia /102 - 105°/· Po wkropleniu całego roztworu dwusiarczku sodowego mieszaninę reakcyjną utrzymuje się we wrzeniu w czasie 3 godzin· Po tym czasie redakcja jest praktycznie zakończona·

Mieszaninę poreakcyjną schładza się do temperatury 20° i odfiltrowuje osad 4,4* -dwuaminobenzanilldu· Pastę produktu przemywa się wodą do neutralnego odczynu przemywek· Otrzymuje się 205 części produktu zawierającego 82% 4,4* -dwuamlnobenzanllidu, co stanowi 80,3% wydajności teoretycznej w stosunku do wyjściowego kwasu p-nitrobenzoesowego·

Przykład II· Do 800 części odcieku uzyskanego po filtracji, 4,4*-dwuaminobenzanilidu wytworzonego sposobem podanym w przykładzie 1, dodaje się 9 części czerni siarkowej BT, ogrzewa do temperatury 50 - 55°, miesza w czasie 30 minut i następnie utlenia się przepuszczając sprężone powietrze w czasie 10 godzin do zaniku siarczków· Po zakończeniu utleniania dodaje alę 8 części węgla aktywnego i filtruje· Otrzymany klarowny, lekko żółty filtrat zatęża eię do gęstości 1,53 - 1,55 g/cm³ /w temperaturze 30°/· Krystalizację tiosiarczanu sodowego prowadzi się przy wolnych obrotach^- mieszadła przez schłodzenie do temperatury 20°·

150 439

Odsącza się krystaliczny osad tiosiarczanu sodowego, a odciek kieruje alę do następnej krystalizacji· Po wysuszeniu uzyskuje się 180 części tiosiarczanu sodowego o parametrach handlowych·

Przykład III· Postępując sposobem podanym w przykładzie I i stosując w miejsce kwasu p-nitrobenzoesowego równoważną molową ilość kwasu m-nitrobenzoeeowego uzyskuje sią 3,4* -dwueminobenzanllld z wydajnością 78,0% wydajności teoretycznej·

Przykład IV· Postępuje się zgodnie ze sposobem opisanym w przykładzie I i używa zamiast 154 części kwasu p-nitrobenzoesowego 185,4 części kwasu 2-chloro-4nitrobenzoesowego. Otrzymuje eię 2-chloro-4,4* -dwuamlnobenzanilld z wydajnością 72,0% teorii·

Przykład V· Postępując sposobem opisanym w przykładzie I 1 stosując w miejsce p-nitroaniliny równoważną molowo ilość m-nitroaniliny uzyskuje eią 3*, 4 -dwuaminobenzanilld z wydajnością 75,0% wydajności teoretycznej·

Przykład VI· Proces prowadzi sią sposobem podanym w przykładzie I, etoeując zamiast 128 cząści p-nitroanlliny 190 cząści 2,6-dwuchloro-4-nitroaniliny· Otrzymuje sią 2*, 6* -dwuchloro-4,4*-dwuaminobenzanilid w ilości odpowiadającej 73,0% wydajności teoretycznej·

Postępując sposobem podanym w przykładzie I można stosować w miejsce 128 cząści p-nitroaniliny w równoważnych molowo ilościach: 2-bromo-4-nitroanilinę, 2,6-dwubromo-4riitroanilinę, 4-chloro-3-nitroanilinę, 2-metylo-4-nitroanilinę, 2-metoksy-4-nitroanilinę,

4-etylo-3-nitroanlllnę lub 2-etok8y-4-nitroenilinę, otrzymując odpowiednie pochodne dwuaminobenzanilidu z wydajnością 72-83% teorii·

Przykład VII· Proces realizuje się według sposobu opisanego w przykładzie 1, przy czym redukcję 4,4* -dwunitrobenzanilidu prowadzi się w środowisku mieszaniny 200 części wody i 135 części glikolu etylowego· Po zakończeniu redukcji do zawiesiny poreakcyjnej dodaje się 150 części wody i odfiltrowuje się w temperaturze 20° osad produktu. Otrzymuje się 177 części produktu zawierającego 90,0% 4,4* -dwuaminobenzanilidu, co stanowi 78% wydajności teoretycznej·

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1· Sposób wytwarzania dwuaminobenzanilidu i jego pochodnych o ogólnym wzorze 1, w którym Z i Q są jednakowe bądź różne i oznaczają atom wodoru lub chloru albo bromu, X i Y eą Jednakowe bądź różne i oznaczają atom wodoru, chloru lub bromu albo grupę metylową, etylową, metoksylową względnie etoksylową, a grupy aminowe usytuowane eą w pozycjach -4,4*, -4,3*, -3,4* lub -3,3*, przez działanie chlorku tionylu na kwas nltrobenzoesowy lub jego pochodną o ogólnym wzorze 2, w którym Z i Q mają wyżej podane znaczenie, a grupa nitrowa usytuowana jest w pozycji -3 albo -4, w podwyższonej temperaturze w środowisku rozpuszczalnika organicznego, korzystnie w obecności dwumetyloformamidu, poddanie otrzymanego chlorku nltrobenzoilu o ogólnym wzorze 3, w którym symbole Z i Q mają wyżej podane znaczenie, kondensacji z nitroaniliną lub jej pochodną o ogólnym wzorze 4, w którym X i Y mają wyżej podane znaczenie, a grupa nitrowa usytuowana Jest w pozycji -3 albo -4, w podwyższonej temperaturze w środowisku rozpuszczalnika organicznego, a następnie po wyodrębnieniu, redukcję uzyskanego dwunitrobenzanilidu lub Jego pochodnej o ogólnym wzorze 5, w którym Z, Q, X i Y mają wyżej podane znaczenie, a grupy nitrowe usytuowane są w pozycjach -4,4*, -4,3*, -3,4* bądź -3,3*, w podwyższonej temperaturze w środowisku wodnym, znamienny tym, że kwas nitrobenzoesowy lub jego pochodną o wzorze 2 poddaje się działaniu chlorku tionylu w temperaturze powyżej 70°C, korzystnie w temperaturze 110 - 120°C, w środowisku o-dwuchlorobenzenu, po czym oddestylowuje się z mieszaniny poreakcyjnej nadmiar użytego chlorku tionylu z częścią o-dwuchlorobenzenu, a otrzymany chlorek nltrobenzoilu o wzorze 3 w postaci roztworu w o-dwuchlorobenzenie kondensuje się z nitroaniliną lub jej pochodną o wzorze 4 w temperaturze powyżej 100°C, zwłaszcza w temperaturze 115 - 150°C, przy czym wydzielający się w czasie kondensacji chlorowodór odprowadza się do układu absorpcyjnego, następnie uzyskany dwunitrobenzanilid

   150 439 lub jego pochodną o wzorze 5 wyodrębnia się z mieszaniny poreakcyjnej 1 poddaje redukcji w temperaturze powyżej 70°C, szczególnie w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej, działaniem wielosiarczków metali alkalicznych bądź amonu, zwłaszcza działaniem wielosiarczku sodowego o składzie Na₂S^ -j - ^Na2^S2 ₂ w środowisku wodnym albo w środowisku mieszaniny wody z alkoholem wielowodorotlenowym, jego eterem względnie estrem, przy czym do strefy reakcji w temperaturze powyżej 60θ0, korzystnie w temperaturze 80 - 9O°C, wprowadza się wielosiarczek w postaci roztworu zawierającego co najmniej 30% wagowych wielosiarczku, a redukcję rozpoczyna się przy stężeniu odpowiadającym co najmniej 40 częściom wagowym dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 w 100 częściach wagowych mieszaniny reakcyjnej, następnie wytworzony dwuaminobenzanilld lub jego pochodną o wzorze 1 korzystnie wydziela sią z mieszaniny poredukcyjnej, szczególnie po schłodzeniu, przez odfiltrowanie osadu produktu, a uzyskany odciek ewentualnie poddaje się obróbce polegającej na utlenianiu w obecności barwnika siarkowego bądź mieszaniny barwników siarkowych, zwłaszcza w obecności czerni siarkowej do zaniku siarczków, oczyszczaniu przez korzystny dodatek węgla aktywnego i filtrację, po czym oczyszczony odciek zatęża się do wykrystalizowania tiosiarczanu metalu alkalicznego albo amonu, odfiltrowuje osad tiosiarczanu 1 filtrat ewentualnie wykorzystuje do następnej krystalizacji·
2. 2· Sposób według zastrz.l, znamienny tym, źe uzyskany dwunit robenzanilic* lub Jego pochodną o wzorze 5 wyodrębnia się z mieszaniny poreakcyjnej przez rozprowadzenie jej w wodzie przy pH 3,0 - 6,0, korzystnie od kwasu octowego albo octanu metalu alkalicznego, oddestylowanie o-dwuchlorobenzenu z parę wodnę i odfiltrowanie osadu produktu.
3. 3. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, że redukcję dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 prowadzi się w środowisku mieszaniny wody z glikolem etylenowym, jego eterem bądź estrem.
4. 4. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, że redukcję dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 prowadzi się w obecności produktów polimeryzacji tlenku etylenu.
5. 5. Sposób według zastrz.4, znamienny tym, że redukcję dwunitrobenzanilidu lub jego pochodnej o wzorze 5 prowadzi się w obecności produktów polimeryzacji tlenku etylenu, użytych w ilości 2 - 5 części wagowych na 100 części wagowych mieszaniny reakcyjnej.

   z *

   Q Q

   Wzór 2 Wzór 3

   Wzór 4 Wzór 5

   Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz.

   Cena 1500 zł