Przedmiotem wynalazku jest podziemny górniczy zbiornik retencyjny urobku pracu¬ jacy w ciagu technologicznym kopalnianego transportu, zwlaszcza tasmowego, szynowego lub tasmowo-szynowego. Zbiornik wedlug wynalazku sluzy do magazynowania urobku podczas przerw w pracy transportu glównego pionowego lub poziomego. Znane zbiorniki retencyjne podzielic mozna na dwie podgrupy, które stanowia zbiorniki bedace konstrukcjami mecha¬ nicznymi o pojemnosci równej wielokrotnosci pojemnosci pociagów kopalnianych oraz zbior¬ niki bedace wyrobiskami górniczymi stosowane w kopalniach o duzej koncentracji wydoby¬ cia, gdy wymagane sa wysokie retencje. Róznica miedzy obydwoma podgrupami jest istotna.Zbiorniki retencyjne mechaniczne zabudowane sa w wyrobisku stanowiacym jednoczesnie ko¬ more rozladowcza. Maja one zastosowanie wylacznie przy transporcie glównym szynowym urobku i przy wymaganej pojemnosci do kilkuset Megagramów.Zbiorniki retencyjne bedace wyrobiskami górniczymi stanowia natomiast dodatkowe wyrobiska górnicze nad komora rozladowcza i sa jedynym aktualnie stosowanym rozwiazaniem w kopalniach o duzym wydobyciu, przy wymaganych pojemnosciach zbiorników retencyjnych rzedu kilku tysiecy Megagramów.W podgrupie konstrukcji mechanicznych zbiorników wyróznic mozna dwa znane rozwia¬ zania, rozwiazanie wedlug patentu nr 80 047 oraz rozwiazanie wedlug patentu nr 63 735.Mechaniczny zbiornik retencyjny do zaladunku szynowych wozów kopalnianych w od¬ dzialach wydobywczych wedlug opisu patentowego n* 80 047 stanowia pojedyncze, zestawione w dowolnie dlugi zbiornik, samodzielne segmenty bedace calkowicie konstrukcjami mecha¬ nicznymi. Kazdy z nich zlozony jest z bramowego podwozia samojezdnego poruszajacego sie 146 1012 146 101 po szynach oraz zawieszonych nad torowiskiem pociagów odbiorczych kieszeni odmiarowych.Kieszenie odmiarowe napelniane sa od góry z jednego lub wiecej punktów zaladowczych za pomoca przenosników tasmowych lub wozów oponowych 1 oprózniane klapami uruchamianymi silownikami. Kieszenie otwierane sa selektywnie grupowo lub pojedynczo. Zespól sklada¬ jacy sie z kilku lub kilkudziesieciu segmentów stanowi przejezdny zbiornik retencyjny o zwielokrotnionej pojemnosci pojedynczego segmentu. Glówna zaleta rozwiazania jest moz¬ liwosc zaladunku calego pociagu w czasie równym czasowi zaladunku jednego wozu kopalnia¬ nego.Zbiornik retencyjny- zaladowczy, przesuwny, do ladowania wozów kopalnianych wed¬ lug opisu patentowego nr 63 735 stanowi konstrukcja wielosegmentowego zbiornika, prze¬ suwanego po torach jezdnych pod zsypem przenosnika podajacego urobek, przy czym kazdy segment posiada dlugosc i pojemnosc jednego wozu kopalnianego. Ilosc segmentów zbiornika jest co najmniej równa ilosci wozów w skladzie pociagu. Dno kazdego segmentu jest otwie¬ rane klapami w celu opróznienia segmentu, posiadajacymi po otwarciu ksztalt leja zsypo¬ wego, dostosowany do obrysu skrzyni wozu kopalnianego. Segmenty zbiornika maja wysokosc zawieszenia zapewniajaca, przy zamknietych klapach dennych, przejazd pod zbiornikiem elektrowozu. Tory jezdne zbiornika ulozone sa na spagu. Ich dlugosc równa jest co naj¬ mniej dwukrotnej dlugosci calkowitej zbiornika, przy czym podajnik urobku usytuowany jest w polowie dlugosci toru.Napedy klap maja mozliwosc jednoczesnego ich otwierania lub zamykania, co pozwala na jednoczesne rozladowanie segmentów zbiornika do wozów podstawionego skladu, ladowanie urobku do zbiornika odbywa sie w okresie nieobecnosci skladu pociagu pod zbiornikiem.Zbiornik retencyjno-zaladowczy wg wynalazku eliminuje czas postoju przenosnika podajace¬ go urobek w okresie nieobecnosci wozów, skraca czas ladowania calego skladu praktycznie do czasu ladowania jednego wozu.Zasadnicza wada przedstawionych wyzej mechanicznych zbiorników retencyjnych jest to, iz nie nadaja sie one, z uwagi na swoja konstrukcje, do stosowania w kopalniach o duzej koncentracji wydobycia. W podgrupie zbiorników typu górniczego znane i stosowane, jest rozwiazanie w postaci slepych szybików pionowych. Zbiorniki te posiadaja w górnej czesci komore zasypowa z zainstalowanymi urzadzeniami umozliwiajacymi zasypywanie zbior¬ nika w stalym punkcie, polaczona z szybikiem retencyjnym stanowiacym czesc srodkowa zbiornika, który z kolei poprzez zamontowane w jego dnie jeden lub dwa dozowniki laczy sie z komora rozladowcza, gdzie zainstalowane sa urzadzenia umozliwiajace odstawe z niej urobku. Wada tych zbiorników jest koniecznosc wynoszenia urobku na znaczna wysokosc co powoduje koniecznosc wykonywania dlugich pochyln transportowych i wentylacyjno-materia- lowych. Pojemnosc tych zbiorników regulowac mozna jedynie poprzez zwiekszenie wysokosci szybika retencyjnego, co powieksza negatywne skutki przedstawione wyzej. Ograniczenia wynikajace z mozliwej wysokosci szybika oraz zwiazana z tym niewielka pojemnosc zbiorni¬ ków powoduje koniecznosc zwiekszania ich liczby celem uzyskania odpowiedniej pojemnosci wezla transportowego, w którym sa lokalizowane. Zbiorniki powyzsze ze wzgledu na znacz¬ na wysokosc szybików retencyjnych wymagaja szczególnego miejsca lokalizacji zwiazanego z ich ochrona przed wplywami eksploatacji górniczej, co powoduje koniecznosc lokalizacji takich zbiorników w juz istniejacych*filarach ochronnych lub tworzenia nowych filarów specjalnie dla tych zbiorników.Istota wynalazku polega na tym, ze zbiornik stanowi poziome wyrobisko górnicze, w którego komorze zasypowej zamontowany jest przenosnik przejezdny, nad którym umieszczony jest wysiegnik przenosnika nadawowego, a w komorze rozladowczej znajduje sie szereg do¬ zowników urobku przymocowanych jeden za drugim przestrzen retencyjna oraz zainstalowane pod dozownikami urobku urzadzenie odstawcze. wynalazek pokazano na zalaczonym rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia przekrój pod¬ luzny przez zbiornik w odmianie z odbiorem tasmowym urobku, a fig. 2 przedstawia prze-146 101 3 krój podluzny przez zbiornik w odmianie z odbiorem urobku przez pociag kopalniany* Zbiornik retencyjny posiada komore zasypowa 1t komore retencyjna 2 i komore rozladowcza 3. Komora zasypowa 1 polaczona jest z pochylnia transportowa 4 oraz pochylnia wentyla¬ cyjna 5 i komora retencyjna 2. Z pochylni transportowej 4 wprowadzony jest wysiegnik przenosnika nadawczego 6 do komory zasypowej 1 zbiornika* 'wysiegnik przenosnika nadawo- wego 6 posadowiony jest na pomoscie 7 nad przenosnikiem przejezdnym 8. wysiegnik 6 jest dluzszy od trasy przenosnika przejezdnego 8, co umozliwia po przejechaniu przenosnika przejezdnego 8 pod pomost 7 przenosnika 6, zasypywanie zbiornika bezposrednio przez przenosnik nadawowy 6. Przenosnik przejezdny 8 porusza sie po torze 9 zabudowanym na konstrukcji wsporczej 10. Tor 9 wprowadzony jest pod pomost 7 przenosnika nadawowego 6.Taka zabudowa toru 9 umozliwia przemieszczanie przenosnika 8 wzdluz komory zasypowej 1 celem równomiernego zasypywania urobkiem komory retencyjnej 2. Komora retencyjna 2 zam¬ knieta jest od góry konstrukcja wsporcza 10 z torem 9, a od dolu konstrukcja 11 dna zbiornika. Komore retencyjna stanowi prostopadlo scienna przestrzen mogaca pomiescic okolo 4000 ton urobku. Do konstrukcji 11 dna zbiornika zamocowane sa dozowniki 12 poda¬ jace urobek na przenosnik odstawczy 13, którego koncowa czesc zainstalowana jest w ko¬ morze rozladowczej 3 zbiornika. Dozowniki 12 podajace urobek moga byc zalaczone nieza¬ leznie! przez co mozna regulowac wielkosc strugi urobku oraz równomiernie rozladowywac komore retencyjna 2. Wraz z odbiorem urobku przez pociag kopalniany dozowniki 12 poda¬ ja urobek do wagonów 14 przemieszczanych pod nimi po torze w komorze rozladowczej 3* Dozowniki 12 rozmieszczone sa tak, ze ich rozstaw odpowiada rostawowi wagonów 14 znaj¬ dujacych sie w nierozpietym skladzie pociagu kopalnianego.Do zalet wynalazku zaliczyc nalezy niewielkie wymagania co do miejsca jego loka¬ lizacji zwiazane z ochrona zbiornika pod wplywami eksploatacji górniczej, wynalazek przynosi równiez korzysci energetyczne wynikajace ze znacznego zmniejszenia wysokosci wynoszenia urobku z poziomu transportowego kopalni na poziom zasypowy zbiornika w porów¬ naniu z rozwiazaniem z zastosowaniem szybików pionowych. Zbiornik wedlug wynalazku daje mozliwosc ciaglej regulacji wielkosci strugi urobku odstawianego ze zbiornika poprzez istnienie mozliwosci niezaleznego zalaczania dowolnej liczby dozowników zabudowanych w dnie zbiornika. Ustalenie pojemnosci zbiornika wedlug wynalazku nastepuje poprzez za¬ projektowanie odpowiednie jego dlugosci w zaleznosci od istniejacych potrzeb dotycza¬ cych wymaganej retencji, niezaleznie jednak od jego dlugosci zachowane pozostaja przed¬ stawione wyzej zalety zbiornika. Niska wysokosc wynoszenia urobku daje ponadto te ko¬ rzysc, ze ilosc robót kamiennych w trakcie jego wykonawstwa Jest zdecydowanie mniejsza w porównaniu ze zbiornikami szybikowymi.Rozwiazanie wedlug wynalazku jest szczególnie istotne dla kopaln eksploatuja¬ cych zloze jednopokladowe zalegajace poziomo.Zastrzezenie patentowe Podziemny górniczy zbiornik retencyjny urobku, bedacy wyrobiskiem górniczym po¬ siadajacym w górnej czesci komore zasypowa z zainstalowanymi urzadzeniami zasypowymi, w czesci srodkowej przestrzen retencyjna i w czesci dolnej komore rozladowcza w zainsta¬ lowanymi urzadzeniami rozladowczymi, znamienny tym, ze zbiornik stanowi poziome wyrobisko górnicze, w którego komorze zasypowej (1) zamontowany jest przenosnik przejezdny (8), nad którym umieszczony jest wysiegnik przenosnika nadawowego (6), a w komorze rozladowczej (3) znajduje sie szereg dozowników urobku (12), zamocowanych jeden za drugim do dna komory retencyjnej (2) stanowiacej przestrzen retencyjna, oraz zainsta¬ lowane pod dozownikami urobku (12) urzadzenie odstawcze.146 101 i j—y—i—u\ i v-U_/ »wl—»—- ' T \11 Pracownia Poligraficzna UPPRL. Naklad 100 egz.Cena 400 zl PL