Przedmiotem wynalazku jest mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmien¬ nym promieniu wykorbienia. Znany jest z publikacji "ITie varialle stroke engine - its pro- blems and proraises" D.C.Siegla, Robert M.Siewert, SAE Paper 78O 700, 1978, silnik o zmie¬ nnym skoku Pouliota, który zawiera korbowód, wal korbowy, tlok oraz dodatkowy korbowód z Lacznikiem. Korbowód dodatkowy, swym odleglym od osi walu korbowego wystepem, sprzega kor¬ bowód i Lacznik, którego drugi koniec jest polaczony ze sruba regulacyjna skoku i jest prowadzony przez drazek prowadzacy.Silnik taki ma zlozony mechanizm o znacznie obnizonej sprawnosci mechanicznej i o zna¬ cznych czasach zmian skoku. Ponadto mechanizmy korbowe o wielu dodatkowych czesciach, sa znacznie obciazone mechanicznie, a przez to duze i oiezkie. Mechanizm korbowy wedlug wyna¬ lazku, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa, stanowiaca element posredni pomiedzy czo¬ pem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu. Os otworu wewnetrznego tule i jest przesu¬ nieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei o wielkosci mimosrodu wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 % promienia wykorbienia walu korbowego.Tuleja mimosrodowa jest polaczona równiez z mechanizmem napedowym zapewniajacym pred¬ kosc katowa tulei mimosrodowej wzgledem czopa korbowodowego walu korbowego o wartosci pre¬ dkosci katowej tulei w zakresie plus, minus polowy predkosci katowej walu korbowego do plus, minus predkosci katowej walu korbowego. Mechanizm korbowy ponadto jest wyposazony w mecha¬ nizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodowej o okreslony kat w stosunku do promie¬ nia wykorbienia walu korbowego, wyznaczony przy "polozeniu promienia wykrobienia, w którym tlok jest najbardziej oddalony od walu korbowego. Mechanizm napedowy sklada sie z pierwszej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym, przy czym pierwsze kolo zebate jest sprzegniete z walem korbowym za posrednictwem zespolu kól zebatych.2 ikk 411 Pierwszy inny mechanizm korbowy -wedlug wynalazku wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa, stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu. Os otworu wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrz¬ nej powierzchni walcowej tulei o wielkosci mimosrodku, wieksza od zera i mniejsza albo rów¬ na 30 % promienia wykorbienia walu korbowego* Tuleja mimosrodowa jest polaczona z mechani¬ zmem napedowym, zepewniajaoyra predkosc katowa tulei mimosrodowej wzgledem czopa korbowodo- wego "walu korbowego w zakresie plus, minus polowy predkosci katowej do plus minus predko¬ sci katowej walu korbowego* Mechanizm napedowy sklada sie z pierwszej i drugiej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym, przy czym pierwsze kolo pierwszej pary jest sprzegniete z tuleja miraosrodowa a drugie kolo drugiej pary jest sprzegniete z walem korbowym za posrednictwem zespolu kól zebatych. Drugie kolo zebate pierwszej pary i pierwsze kolo zebate drugiej pary sa osadzo¬ ne na wspólnym walku ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego* Mechanizm korbowy równiez jest wyposazony w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodowej o okreslony kat w stosunku do promienia wykorbienia walu korbowego, wyznaczony przy polozeniu promie¬ nia wykorbienia "w którym tlok jest najbardziej oddalony od walu korbowego* Drugi inny mechanizm korbowy, wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa stano¬ wiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu* Os otworu wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni wal¬ cowej tulei o wielkosci mimosrodu wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 # promienia wy¬ korbienia walu korbowego* Tuleja mimosrodowa jest polaczona z mechanizmem napedowym zape¬ wniajacym predkosc katowa tulei mimosrodowej wzgledem czopa korbowodowego walu korbowego w zakresie plus, minus polowy predkosci katowej do plus, minus predkosci katowej walu kor¬ bowego* Mechanizm napedowy sklada sie z pary kól zebatych, przy czym pierwsze kolo zebate o zazebieniu zewnetrznym jest sprzegniete z tuleja mimosrodowa, a drugie kolo zebate o zaze- bieniu wewnetrznym jest sprzegniete z walem korbowym za posrednictwem zespolu kól zebatych* Mechanizm korbowy jest wyposazony równiez w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodowej o okreslony kat w stosunku do promienia wykorbienia walu korbowego, wyznacza¬ ny przy polozeniu promienia wykorbienia, w którym tlok jest najbardziej oddalony od walu korbowego* Trzeci inny mechanizm korbowy, wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa, sta¬ nowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu* Os otworu wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni wal¬ cowej tulei o wielkosciach mimosrodu wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 % promienia wykorbienia walu korbowego* Tuleja mimosrodowa jest polaczona z mechanizmem napedowym, za¬ pewniajacym predkosc katowa tulei mimosrodowej wzgledem czopa korbowodowego walu korbowego w zakresie plus, minus polowy predkosci katowej do plus minus predkosci katowej walu kor¬ bowego* Mechanizm napedowy sklada sie z pierwszej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym oraz drugiej pary kól zebatych. Pierwsze kolo pierwszej pary jest sprzegniete z kuleja mi¬ mosrodowa, a drugie kolo drugiej pary o zazebieniu wewnetrznym jest sprzegniete z walem korbowym za posrednictwem zespolu kól zebatych* Drugie kolo pierwszej pary i pierwsze kolo drugiej pary sa osadzone na wspólnym drugim walku ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego.Mechanizm korbowy jest wyposazony równiez w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodow.ej o okreslony kat w stosunku do promienia wykorbienia walu korbowego, wyznaczo¬ ny przy polozeniu promienia wykorbienia, w którym tlok jest najbardziej oddalony od walu korbowego* Czwarty inny mechanizm korbowy wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa, stano¬ wiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu* Os wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej144 411 3 tulei o wielkosci mimosrodu, wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 % promienia wykorbie- nia walu korbowego* Mechanizm korbowy wyposazony jest w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mi- mosrodowej w stosunku do walu.korbowego, za posrednictwem pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym* Piaty inny meohanizm korbowy, wyróznia sie tym,- ze zawiera tuleje mimosrodowa, stanowiaoa element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu.Os otworu wewnetrznego tulei Jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzohni wal¬ cowej tulei o wielkosoi mimosrodu wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 % promienia wy- korbienia walu korbowego* Ponadto meohanizm korbowy wyposazony jest w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodowej w stosunku do walu korbowego, za posrednictwem pierwszej i drugiej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym. Drugie kolo zebate pierwszej pary i pierwsze kolo zebate drugiej pary sa osadzone na wspólnym walku ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego.Szósty inny meohanizm korbowy, wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu. Os otworu wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzohni walcowej tu¬ lei o wielkosc mimosrodu, wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 fi promienia wykorbienia walu korbowego* Mechanizm korbowy wyposazony jest równiez w mechanizm sterowania katowym polozeniem tulei mimosrodowej w stosunku do walu korbowego, za posrednictwem czwartej pary kól zeba¬ tych, przy czym drugie kolo tej pary jest o zazebieniu wewnetrznym. Siódmy inny mechanizm korbowy, wyróznia sie tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa, stanowiaca element posredni po¬ miedzy czopem korbowodowym walu korbowego a lbem korbowodu. Os otworu wewnetrznego tulei jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei o wielkosoi mimo¬ srodu wieksza od zera i mniejsza albo równa 30 fi promienia wykorbienia walu korbowego.Ponadto mechanizm korbowy jest wyposazony w mechanizm sterowania katowym polozeniem tu¬ lei mimosrodowej w stosunku do walu korbowego za posrednictwem pierwszej i drugiej pary kól zebatych. Drugie kolo drugiej pary jest o zazebieniu wewnetrznym, zas drugie kolo pierwszej pary i pierwsze kolo drugiej pary sa osadzone na wspólnym drugim walku ulozyskowanym w ra¬ mieniu walu korbowego. Zgodnie z wynalazkami uzyskano mozliwosc ciaglej biezacej zmiany sto¬ pnia sprezania w.szerokim zakresie, z jednoczesna zmiana objetosci skokowej silnika. Ponadto przez zastosowanie mechanizmu korbowego wedlug wynalazku oraz pierwszego, drugiego i trze¬ ciego innego mechanizmu korbowego uzyskano mozliwosc ciaglej zmiany termodynamicznego obie¬ gu praoy silnika, 00 polepsza parametry takiego silnika tlokowego. Prosta konstrukcja i la¬ twosc sterowania nie przedstawia,problemów konstrukcyjnych i pozwala na stosowanie w dowol¬ nych silnikach tlokowych.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1a przedstawia przekrój podluzny wykorbienia walu korbowego, zas fig. 1b - przekrój poprzeczny w widoku "V" wykorbienia walu korbowego, a na fig. 1c - schemat kinematyczny me¬ chanizmu korbowego, natomiast fig. 2a - schemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu w widoku z boku, zas fig. 2b - sohemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu wzdlu osi wa¬ lu korbowego, a fig* 3a - schemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu pierwszego inne¬ go mechanizmu korbowego w widoku z boku, zas na fig. 3b - schemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu pierwszego innego mechanizmu korbowego wzdluz osi walu korbowego, natomiast fig. 4a - sohemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu drugiego innego mechanizmu korbo¬ wego w widoku z boku, a pa fig. 4b - sohemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu dru¬ giego innego mechanizmu korbowego wzdluz osi walu korbowego, natomiast fig. 5 a - schemat kinematyozny mechanizmu napedu mimosrodu trzeciego innego mechanizmu korbowego w widoku z boku, zas na fig. 5b - schemat kinematyczny mechanizmu napedu mimosrodu trzeciego innego mechanizmu korbowego wzdluz osi walu korbowego, a na fig. 6 - schemat kinematyczny mechani¬ zmu korbowego, zas na fig. 7 - sohemat kinematyczny poszczególnych faz silnika czterosuwo-k \kk 411 vego /dlatfm = £ 1/2 Cc/ oraz fig* 8 - schemat kinematyczny poszczególnych, faz silnika dla 60 = t oj t natomiast na fig* 9 - schemat kinematyczny czwartego, piatego, szóstego i siód¬ mego innego meonanizmu.Mechanizm korbowy uwidoczniony na fig* la, 1b, 1o rysunku wyposazony jest w tlok 1 .polaczony z korbowodem 2 za pomoca sworznia tlokowego i'. Ponadto zawiera tuleje mimosro- dowa k stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 *alu korbowego 3 a Lbem korbowodu 2* Os otworu wewnetrznego tulei k jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrz¬ nej powierzchni walcowej tulei k o wielkosci miraosrodu e równa 6% promienia wykorbienia R walu korbowego 3« Tuleja mimosrodowa 4 jest polaczona -z mechanizmem napedowym 6, zape¬ wniajacym predkosc katowa&Jra tulei k wzgledem czopa korbowodowego 5 o wartosc&jm = 157 s" przy czym predkosc katowa walu korbowego 3 jest równa 314 s" .Mechanizm napedowy 6 pokazany na fig* 2a i fig* 2b rysunku, sklada sie z pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym 9 i 10, przy czym kolo zebate 9 jest sprzegniete z tule¬ ja mimosrodowa k9 a kolo zebate 10 jest sprzegniete z walem korbowym 3 za posrednictwem zespolu kól zebatych 11* Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k jak pokazano na fig. 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei k wyrazone katem oCo= 0 w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3, wyznaczanym przy poloze¬ niu promienia R, w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3* Mechanizm dziala w sposób nizej opisany* Podczas obrotu walu korbowego 3 mechanizm 6 tulei k powoduje wirowanie tulei k wokól czopa korbowodowego 5 z predkoscia katowa GJia = 157 s" to jest z predkoscia katowa dwukrotnie mniejsza od predkosci wirowania walu kor¬ bowego 3y przy czym wirowanie tulei k odbywa sie w kierunku zgodnym z kierunkiem wirowa¬ nia walu korbowego.3. Kolejne polozenia mechanizmu korbowego, uwidocznione sa na fig* 7 rysu¬ nku. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 równym 0 promien wykorbienia R, os mimosrodu e i korbowód 2 sa ustawione w jednej linii* Przy obróceniu walu korbowego 3 o kat 180 , pro¬ mien wykorbienia R skierowany jest w dól, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 90 • W tym czasie tlok 1 wykonal skok S1. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 o 36O , promien wykorbienia R jest skierowany ku górze, natomiast os mi¬ mosrodu e wykonala obrót wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 180 . M tym czasie tlok 1 wykonal skok S2, krótszy od skoku S1. Natomiast przy obrocie walu korbowego 3 o kat 5**0 • tlok 1 wykonal ponownie skok S2. Po obrocie walu korbowego 3 o kat 720 zakonczony jest cykl pracy silnika, przy czym elementy mechanizmu korbowego zajely takie polozenie jak przy kacie 0 obrotu walu korbowego 3.Promien wykorbienia R wiruje w kierunku oznaczonym strzalka o linii ciaglej, a tuleja k wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku zaznaczonym strzalka o linii ciaglej.W przypadku jesli predkosc katowaOJm = -157 s" dzialanie mechanizmu korbowego jest podob¬ ne, przy czym tuleja mimosrodowa k wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku prze¬ ciwnym do kierunku walu korbowego 3 jak pokazano linia przerywana na fig* 7 rysunku* Pierwszy inny meohanizm korbowy pokazany na fig* 1a, 1b, 1o rysunku sklada sie z tlo¬ ka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1 z korbowodem 2 oraz z walu kor¬ bowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej 4, stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2* Os otworu wewnetrznego tulei 4 jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei k o wielkosc mimosrodu e równa 7% promienia wykorbienia R walu korbowego 3* Tuleja mimosrodowa k jest polaczona z mechanizmem napedowym 6, zapewniajacym predkosc katowaCJm tulei k wzgledem czopa korbowodowego 5 o wartosciom = 400 s" , przy czym predkosc katowa walu korbowego 3 jest równa 400 s" • Mechanizm napedowy 6 pokazany na fig. 3a i fig* 3b rysunku sklada sie z dwóch par kól zebatych 12, 13 i 1^i 15 o zazebieniu zewnetrznym, przy czym kolo zebate 12 jest sprze¬ gniete z tuleja mimosrodowa k, a kolo zebate 15 Jest sprzegniete z walem korbowym 3 za po¬ srednictwem zespolu kól zebatych 11. Kola zebate 13 i 1^ s% osadzone na wspólnym walku 16ikk if 11 * ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego 3* Meonanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k jak pokazano na fig* 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei k wyrazone katemc*- o a 90 w stosunku do promienia wykorbienio R walu korbowego 3, wyznaozo- nym przy polozeniu promienia R w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowe¬ go 3* Pierwszy inny mechanizm korbowy dziala w sposób nizej opisany. Podczas obrotu walu kor¬ bowego 3, mechanizm 6' tulei k powoduje wirowanie tulei k wokól czopa korbowodowego 5 z predko¬ scia katowa CJm = 400 s" to jest z predkoscia katowa równa predkosci wirowania walu korbo¬ wego 3t przy czym wirowanie tulei k odbywa sie w kierunku zgodnym z kierunkiem wirowania walu korbowego 3* Kolejne polozenia mechanizmu korbowego,•uwidocznione sa na fig* 8 rysunku* Przy kacie obrotu walu korbowego 3 równym 0 promien wykorbienia R skierowany jest ku górze, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 90 • Przy obró¬ ceniu walu korbowego 3 o kat 180 , promien wykorbienia R skierowany jest w dól, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 90 • V tym czasie tlok 1 wykonal skok S. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 o 3Ó0 • promien wykorbienia R jest skie¬ rowany ku górze | natomiast os mimosrodu e wykonala obrót wzgledem czopa korbowodowego 5 ró¬ wniez o kat 360°. V tym czasie.tlok 1 wykonal takze skok S. Obrót walu korbowego o kazde dalsze 36O powoduje powtórzenie opisanego cyklu dzialania, podczas którego tlok 1 wykonuje dalsze dwa skoki S.Promien wykorbienia R wiruje w kierunku oznaczonym strzalka o linii ciaglej, a tuleja k wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku zaznaczonym strzalka o linii ciaglej* V przypadku jezeli predkosc CJ m = - ^00 s" dzialanie mechanizmu korbowego jest pobodnc, przy czym tuleja mimosrodowa k wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku przeciwnym do kierunku walu korbowego 3i jak pokazano linia przerywana na fig. 8 rysunku.Drugi inny mechanizm korbowy pokazany na fig. 1a, 1b, 1c rysunku sklada sie z tloka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1 z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej ht stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2. Os otworu wewnetrznego tulei k jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei k o wiel¬ kosc mimosrodu e równa 5% promienia wykorbienia R walu korbowego 3* Tuleja mimosrodowa k jest polaczona z mechanizmem 6", zapewniajacym predkosc katowa Ujm tulei k wzgledem czopa korbowodowego 5 o wartosci Om = 300 s"" , podczas gdy wal korbowy 3 wiruje z predkoscia ka¬ towa CO = 300 s" .Mechanizm napedowy 6" pokazany na fig. k a i fig. *lb rysunku sklada sie z pary kól zebatych 17 i 18 przy czym kolo zebate 17 o zazebieniu zewnetrznym jest sprzegniete z tule¬ ja mimosrodowa kt a kolo -zebate 18 o zazebieniu wewnetrznym jest sprzegniete z walem korbo¬ wym 3 za posrednictwem zespolu kól zebatych 11• Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej h Jak pokazano na fig. 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tu¬ lei k wyrazone katem ©C o = 91 w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3» wy¬ znaczonym przy polozeniu promienia R, w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3» Drugi inny mechanizm korbowy dziala w sposób nizej opisany. Podczas obrotu walu korbo¬ wego 3f mechanizm 6 tulei k powoduje wirowanie tulei k wokól ozopa korbowodowego 5 z pre¬ dkoscia katowa CO m = 300 s" to jest z predkoscia katowa równa predkosci wirowania walu kor¬ bowego 3 przy czym wirowanie tulei k odbywa sie w kierunku zgodny di z kierunkiem wirowania walu korbowego 3« Kolejne polozenia mechanizmu korbowego uwidocznione sa na fig. 8 rysunku.Przy kacie obrotu walu korbowego 3 równym 0° promien wykorbienia R skierowany jest ku górze, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 91 • Przy obró¬ ceniu walu korbowego 3 o kat I80°f promien wykorbienia R skierowany jest w dól, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 91 . W tym czasie tlok 1 wykonal skok S. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 o 360°, promien wykorbienia R jest skie-6 144 411 rowany ku górze , natomiast os mimosrodu e wykonal,a obrót wzgledem oz o pa korbowodowego 5 równiez o kat 360°. W tym czasie tlok 1 wykonal takze skok S. Obrót walu korbowego o ka¬ zde dalsze 360° powoduje powtórzenie cyklu dzialania, podczas którego tlok 1 wykonuje da¬ lsze dwa skoki S.Promien wykorbienia R wiruje w kierunku oznaczonym strzalka o linii ciaglej, a tuleja 4 wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku zaznaczonym strzalka o linii ciaglej* V przypadku jezeli predkosc katowa U m = -300 s" dzialanie mechanizmu korbowego jest po¬ dobne, przy czym tuleja mimosrodu 4 wiruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku przeciwnym do kierunku walu korbowego 3, jak pokazano linia przerywana na fig. 8 rysunku.Trzeci inny mechanizm korbowy pokazany na fig* 1a, 1b, 1o rysunku sklada sie z tloka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1 z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej 4, stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2. Os otworu wewnetrzne¬ go tulei 4 jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei 4 o wielkosc mimosrodu e równa yjo promienia wykorbienia R walu korbowego 3» Tuleja mimosrodowa 4 jest polaczona z meohanizmem 6* , zapewniajacym predkosc katowa C$ m tulei 4 wzgledem czopa korbowodowego 5 o wartosc CO m = 160 s"~ , podczas gdy wal kor¬ bowy 3 \liruje z predkoscia katowa cO = 160 s" • Mechanizm napedowy 6 pokazany na fig. 5a i fig. 5b rysunku, sklada sie z dwóch par kól zebatych 19 i 20 oraz 21 i 22. Kola ze¬ bate 19 i 20 sa o zazebieniu zewnetrznym. Kolo zebate 19 jest sprzegniete z tuleja raimo- srodowa 4, a kolo zebate 22 jest sprzegniete z walem korbowym 3 za posrednictwem zespolu kól zebatych 11. Kola zebate 20 i 21 sa osadzone na wspólnym walku 23 ulozyskowanym w ra¬ mieniu walu korbowego 3* Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej 4 jako pokazano na fig. 6 rysunku powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei 4 wyrazone katem oC o = 89° w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3, wyznaczonym przy polozeniu promienia R, w którym t.lok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3* Trzeci inny mechanizm korbowy dziala w sposób nizej opisany. Podczas obrotu walu kor¬ bowego 3* mechanizm 6 tulei 4 powoduje wirowanie tulei 4 wokól czopa korbowodowego 5 z predkoscia kato\*a CJ m = 160 s" to jest z predkoscia katowa równa predkosci wirowania walu korbowego 3* przy czym wirowanie tulei 4 odbywa sie w kierunku zgodnym z kierunkiem wirowania walu korbowego 3. Kolejne polozenia mechanizmu korbowego, uwidocznione sa na fig. 8 rysunku. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 równym C promien wykorbienia R skierowany jest ku górze, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego o kat 89°. Przy obróceniu walu korbowego 3 o kat 180 , stopien wykorbienia R skierowany jest w dól, natomiast os mimosrodu e obrócona jest wzgledem czopa korbowodowego 5 o kat 89° • V tym czasie tlok 1 wykonal skok S. Przy kacie obrotu walu korbowego 3 o 360 , promien wy¬ korbienia R jest skierowany ku górze, natomiast os mimosrodu e wykonala obrót wzgledem czopa korbowodowego 5 równiez o kat 36O • W tym czasie tlok 1 wykonal takze skok S. Obrót walu korbowego o kazde dalsze 36O powoduje powtórzenie opisanego cyklu dzialania, podczas którego tlok 2 wykonuje dalsze dwa skoki S.Promien wykorbienia R wiruje w kierunku oznaczonym strzalka o linii oiaglej, a tule¬ ja 4 wieruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku zaznaczonym strzalka o linii oiag- T" —1 lej. V przypadku jezeli predkosc katowa CO m = -160 s dzialanie mechanizmu korbowego jest podobne, przy czym tuleja mimosrodowa 4 wieruje wzgledem czopa korbowodowego 5 w kierunku przeciwnym do kierunku walu korbowego 3 jak pokazano linia przerywana na fig. 8 rysunku.Czwarty inny mechanizm korbowy pokazany na fig. 1a, 1b, 1c rysunku, sklada sie z tloka 2, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1' z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej 4, stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2. Os otworu wewnetrze- go tulei 4 jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei 41^4 1*11 7 jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej poxierzch.nl walcowej tulei k o wielkosc mi¬ mosrodu e równa jft promienia wykorbienia R walu korbowego 3« Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej h jak pokazano na fig. 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei k wyrazone katem ©C o = 30° w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3 wyznaozonym przy polozeniu promienia R w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3. Mechanizm sterowania 8 katowym polo¬ zeniem tulei mimosrodowej k oddzialywuje na katowe polozenie tulei mimosrodowej k za pos¬ rednictwem pokazanej na fig* 2a i fig* 2b rysunku pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrz¬ nym 9 i 10, przy czym kolo zebate 9 jest sprzegniete z tuleja mimosrodowa kt a kolo zebate 10 jest sprzegniete z mechanizmem sterowania 8.Czwarty meohanizm dziala w sposób nizej opisany* Podczas obrotu walu korbowego 3 tule¬ ja mimosrodowa k pozostaje nieruchoma w stosunku do walu korbowego 3, przy czym kinematycz¬ ny promien wykorbienia R jest niezmienny i wynika z zadanego kataoCo, jak pokazano na fig. 9 rysunku* Piaty inny mechanizm korbowy pokazany na fig* 1a, fig* 1b, fig. 1c rysunku skla¬ da sie z tloka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1 z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej k stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2* Os otworu wewnetrznego tulei k jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni wal¬ cowej tulei k o wielkosc mimosrodu e równa k% promienia wykorbienia R walu korbowego 3* Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k jak pokazano na fig. 6 rysunku* powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei 4 wyrazone katem oL ° = 60 w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3 wyznaczonym przy polozeniu promienia R, w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3* Mechanizm sterowania 8 katowym polo¬ zeniem tulei mimosrodowej k oddzialywuje na katowe polozenie tulei mimosrodowej k za posre¬ dnictwem pokazanej na fig* 3a i fig* 3b rysunku dwóoh par kól zebatych o zazebieniu zewne¬ trznym 12 i 13 oraz 14 1 15* przy czym kola zebate 13 i 1^ sa osadzone na wspólnym walku 16 ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego 3* Piaty mechanizm dziala w sposób nizej opisany. Podczas obrotu walu korbowego 3 tuleja mimosrodowa k pozostaje nieruchoma w stosunku do walu korbowego 3 przy czym kinematyczny promien wykorbienia Rfc jest niezmienny i wynika z zadanego kata oC o jak pokazano na fig* 9 rysunku* Szósty inny mechanizm korbowy pokazany na fig* 1a, fig* 1b, fig* 1o rysunku sklada sie z tloka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1 z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaczonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej k, stanowiacej element posredni pomiedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2. Os otworu wew¬ netrznego tulei k jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei k o wielkosc mimosrodu e równa hf5% promienia wykorbienia R walu korbowego 3.Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k jak pokazano na fig* 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei k wyrazone katem oC o = 120° w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3 wyznaczonym przy polozeniu promienia R, w którym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego 3* Mechanizm sterowania 8 katowym polo¬ zeniem tulei mimosrodowej k oddzialywuje na katowe polozenie tulei mimosrodowej k za posre¬ dnictwem pokazanej na fig* *la i fig. 4b rysunku pary kól zebatych 17 i 18* Kolo zebate 1? tej pary jest o zazebieniu zewnetrznym, zas kolo zebate 18 jest o zazebieniu wewnetrznym.Szósty mechanizm dziala w sposób nizej opisany* Podozas obrotu walu korbowego 3 tuleja mimosrodowa ^ pozostaje nieruchoma w stosunku do walu korbowego 3» przy ozyra kinematyczny promien wykorbienia Rk jest niezmienny i wynika z zadanego kata 0^0 jak pokazano na fig* 9 rysunku* Siódmy.inny mechanizm pokazany na fig* 1a i fig. 1b, fig 1o rysunku, sklada sie z tloka 1, który jest polaczony za pomoca sworznia tlokowego 1'z korbowodem 2 oraz z walu korbowego 3 polaozonego z korbowodem 2 za pomoca tulei mimosrodowej 4,stanowiacej element posredni po-8 Ikk kii miedzy czopem korbowodowym 5 walu korbowego 3 a lbem korbowodu 2. Os otworu wewnetrznego tulei k Jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei k o wie¬ lkosc mimosrodu e równa 8$ promienia wykorbienia R walu korbowego 3* Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k Jak pokazano na fig* 6 rysunku, powoduje okreslone polozenie osi 7 tulei k wyrazone katem oC o = 180 w stosunku do promienia wykorbienia R walu korbowego 3 wyznaczonym przy polozeniu promienia R, w któ¬ rym tlok 1 jest najbardziej oddalony od walu korbowego O• Mechanizm sterowania 8 katowym polozeniem tulei mimosrodowej k oddzialywuje na katowe polozenie tulei mimosrodowej k za posrednictwem pokazanej na fig. 5a, fig* 5b rysunku dwóch par kól zebatych 19 i 20 oraz 21 i 22, przy czym kolo 22 jest o zazebieniu wewnetrznym, zas kolo 20 i kolo 21 sa osadzo¬ ne na wspólnym walku 23 ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego 3* Siódmy mechanizm dziala w sposób nizej opisany. Podczas obrotu walu korbowego 3 tu¬ leja mimosrodowa 4 pozostaje nieruchoma w stosunku do walu korbowego 3» przy czym kinema¬ tyczny promien wykorbienia Rfc jest niezmienny i wynika z zadanego kata oC o jak pokazano na fig* 9 rysunku.Zastrzezenia patentowe 1. Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorbienia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, z n a- mienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/ stanowiaca element posredni pomie¬ dzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/, przy czym os otworu wewnetrznego tulei /k/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walco¬ wanej tulei /V o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30% pro¬ mienia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/* ponadto tuleja mimosrodowa /k/ jest polaczona z mechanizmem napedowym /6/ zapewniajacym predkosc katowa /XJm/ tulei mimosrodowej /k/ wzgledem czopa korbowodowego /5/ walu korbowego /3/ w zakresie - 1/2 CJ do + (J 9 gdzie cj - jest predkoscia katowa walu korbowego /3/t i który to mechanizm /6/ sklada sie z pierwszej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym /910/, przy czym pierwsze kolo zebate /9/ jest sprzegniete z tuleja mimosrodowa /k/, a drugie kolo zebate /10/ jest sprzegniete z walem korbowym /3/ za posrednictwem zespolu kól zebatych /11/, oraz jest wyposazony w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ o okreslony kat /^C o/ w stosunku do promienia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/t wyznaczony przy polozeniu promienia wy¬ korbienia /R/, w którym tlok /1/ jest najbardziej oddalony od walu korbowego /3/. 2. Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorbienia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, znamienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /^/, stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a Lbem korbowodu /2/, przy czym os otworu wewnetrznego tulei /h/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wiekszego od zera i mniejsza albo równa 30/o promienia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/t ponadto tuleja mimosrodowa /k/ jest polaczo¬ na z mechanizmem napedowym /6*/ zapewniajacym predkosc katowa fam/ tulei mimosrodowej /k/ wzgledem czopa korbowodowego /5/ walu korbowego /3/ vi zakresie t 1/2 CO do i OJ , gdzie £0 jest predkoscia katowa walu korbowego /3/t i który to mechanizm /6'/ sklada sie z pierw¬ szej i drugiej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym /12, 13/ oraz /1^, 115/, przy czym pierwsze kolo /12/ pierwszej pary jest sprzegniete z tuleja mimosrodowa /h/, a dru¬ gie kolo /15/ drugiej pary Jest sprzegniete z walem korbowym /3/ za posrednictwem zespolu kól zebatych /11/, za drugie kolo zebate /13/ pierwszej pary i pierwsze kolo zebate /\h/ drugiej pary sa osadzone na wspólnym walku /16/ ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego /3/ oraz jest wyposazony w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowejIkk Jlll 9 /h/ o okreslony kat /©6o/ w stosunku do promienia wykorblenia /R/ walu korbowego /3/ wyzna- ozony przy poLozeniu promienia wykorblenia /ft/, w którym tlok /1/ jest najbardziej oddalo¬ ny od walu korbowego /3/« 3. Meohanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorblenia wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, zna¬ mienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/ stanowiaca element posredni pomiedzy ozopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem kbrbowodu /2/t przy ozym os otworu wew¬ netrznego tulei /k/ Jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tu- lei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30£ promienia wykor¬ blenia /R/ walu korbowego /3/ ponadto tuleja mimosrodowa./^/ jest polaczona z mechanizacm napedowym /6 / zapewniajacym predkosc katowa Aóm/ tulei momosrodowej /k/ wzgledem czopa korbowodowego /5/ walu korbowego /3/ w zakresie + 1/2 CJ do tu) fgdzie CO jest predkoscia ka¬ towa walu korbowego /3/t i który to meohanizm /6'"/ sklada sie z pary kól zebatych /17, 18/, przy ozym pierwsze kolo zebate /17/ o zazebieniu zewnetrznym jest sprzegniete z tule¬ ja mimosrodowa /**/, a drugie kolo zebate /18/ o zazebieniu wewnetrznym jest sprzegniete z walem korbowym /3/ za posrednictwem zespolu kól zebatych /11/ oraz wyposazony w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ o okreslony kat /0C0/ w stosunku do promienia wykorblenia /R/ walu korbowego /3/t wyznaczony przy polozeniu promienia wykor¬ blenia /R/, w którym tlok /1/ Jest najbardziej oddalony od walu korbowego /3/« km Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorblenia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, z n a- mienny t y m, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/9 stanowiaca element posredni pomie¬ dzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/f przy czym os otworu wewnetrznego tulei /k/ Jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30# promienia wy¬ korblenia /R/ walu korbowego /3/f ponadto tuleja mimosrodowa /k/ jest polaczona z mechaniz¬ mem napedowym /6 / zapewniajacym predkosc katowa /cjm/ tulei mimosrodowej /k/ wzgledem czopa korbowodowego /5/ walu korbowego /3/ w zakresie £ 1/2 O do - ^ t gdzie CO jest pred¬ koscia katowa walu korbowego /3/» który to mechanizm /6" / sklada sie z pierwszej pary kól zebatych o zazebieniu zewnetrznym /I9f 20/ oraz drugiej pary kól zebatych /21, 22/, przy czym pierwsze kolo /19/i pierwszej pary jest sprzegniete z tuleja mimosrodowa /k/, a drugie kolo /22/ drugiej pary o zazebieniu wewnetrznym jest sprzegniete z.walem korbowym /3/ za posrednictwem zespolu kól zebatych /11/, zas drugie kolo /20/ pierwszej pary i pierwsze kolo drugiej pary /21/ sa osadzone na wspólnym drugim walku /23/ ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego /3/ oraz jest wyposazony w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ o okreslony kat /060/ w stosunku do promienia wykorblenia /R/ walu korbo¬ wego /3/i wyznaczony przy polozeniu promienia wykorblenia /R/f w którym tlok /i/ jest naj¬ bardziej oddalony od walu korbowego /3/. 5* Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorblenia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, znamienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/f stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/f przy czym os ot¬ woru wewnetrznego tulei /k/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni wal¬ cowej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30/& promie¬ nia wykorblenia /R/ walu korbowego /3/f ponadto wyposazony jest w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ w stosunku do watu korbowego /3/ za posrednict¬ wem pierwszej pary kól zebatych /9, 10/ o zazebieniu zewnetrznym. 6« Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorbienia wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, znamienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/, stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/, przy czym os10 IW *H1 otworu wewnetrznego tulei /k/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walcowej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30% pro¬ mienia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/» ponadto wyposazony jest w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ w stosunku do walu korbowego /3/, za posred¬ nictwem pierwszej i drugiej pary kól zebatych o zazebieniu zownetrznym /12/ i /1 3/ oraz /1U/ i /15/, przy czym drugie kolo zebate /13/ pierwszej pary i pierwsze kolo zebate /14/ drugiej pary sa osadzone na wspólnym walku /16/ wLozyskowanym w ramieniu walu korbowego /3/. 7. Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorbienia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy znamienny tym, ze zawiera tuleje mimosrodowa /k/9 stanowiaca element posredni pomiedzy czopem korbowodowym /5/ walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/, przy czym os ot¬ woru wewnetrznego tulei /k/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni wal¬ cowej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30% promie¬ nia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/ ponadto wyposazony Jest w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /k/ w stosunku do walu korbowego /3/» za posrednic¬ twem pary kól zebatych /1 7/ i /18/ przy czym drugie kolo /18/ tej pary jest o zazebieniu wewnetrznym. 8. Mechanizm korbowy spalinowego silnika tlokowego o zmiennym promieniu wykorbienia, wyposazony w tlok polaczony z korbowodem za pomoca sworznia tlokowego i wal korbowy, z n a- m i n n n y t y m, ze zawiera tuleje mimosrodowa /*l/, stanowiaca element posredni pomie¬ dzy czopem korbowodowym /5/ "walu korbowego /3/ a lbem korbowodu /2/, przy czym os otworu wewnetrznego tulei /k/ jest przesunieta w stosunku do osi zewnetrznej powierzchni walco¬ wej tulei /k/ o wielkosc mimosrodu /e/ wieksza od zera i mniejsza albo równa 30% promie¬ nia wykorbienia /R/ walu korbowego /3/ ponadto wyposazony jest w mechanizm sterowania /8/ katowym polozeniem tulei mimosrodowej /h/ w stosunku do walu korbowego /3/ za posrednict¬ wem pierwszej i drugiej pary kól zebatych /19/ i /20/ oraz /21/ i /22/f przy czym drugie kolo /22/ drugiej pary jest o zazebieniu wewnetrznym, zas drugie kolo /20/ pierwszej pary i pierwsze kolo /21/ drugiej pary sa osadzone na wspólnym drugim walku /23/ ulozyskowanym w ramieniu walu korbowego /3/«ikk kii 6' FIG.2a RG.2b 12 14 8 12 16 FIG5a FIG5b144 Ml FIG. 6 0° 720° FIG.9 FIG.8 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz Cena 220 zl PL