Przedmiotem wynalazku jest rolowa lub arkuszowa maszyna rotacyjna do jednoczesnego drukowania obu stron papieru w szczególnosci do drukowania podloza zabezpieczajacego na papierach wartosciowych.Z ogloszeniowego opis patentowego RFN nr 3 109 964 znanajest maszyna drukarska, która na jednej stronie papieru mozna drukowac obraz sasiadujacymi ze soba farbami. Obraz ten jest drukowany za pomoca jednej pojedynczej plyty druku wypuklego, która posiada caly wzorzec druku i która jest zainstalowana na cylindrze plytowym. Plyta druku wypuklego jest pokrywana farba przez cylinder zbiorczy farb majacy postac cylindra gumowego, na który farbe naklada szereg selektywnych walców farbujacych, których ilosc odpowiada liczbie farb drukowanego obrazu. Na kazdym selektywnym walcu farbujacym sa naniesione wyciete obszary reliefowe przedstawiajace czesci obrazu barwione odpowiednia farba, przy czym kazdy walec otrzymuje odpowiednia farbe z wlasnego, jemu przyporzadkowanego zasobnika. Powyzsza maszyna drukarska jest uzywana przede wszystkim do drukowania tla zabezpieczajacego na banknotach.Sposobem tym, zwanym ogólnie sposobem „Orlof lub zbiorczym drukiem barwnym uzyskuje sie obraz wielobarwny z pelna koincydencja róznych barw obrazu; wyniku takiego nie mozna uzyskac zadnym innym sposobem drukarskim. Poniewaz selektywne walce farbujace stykaja sie z elastyczna powierzchnia zbiorczego cylindra farb, to moga byc wykonane z twardego materialu, co pozwala na wycinanie bardzo drobnych stref reliefowych a tym samym na uzyskiwanie bardzo drobnych obszarów barwnych w postaci linii czy tez punktów.Znanyjest takze posredni druk wypukly lub druk offsetowy z nalozonymi na siebie farbami i wzorami druku, równiez czesto stosowany do drukowania tla zabezpieczajacego. Znane sa równiez maszyny tego rodzaju do jednoczesnego druku dwustronnego, w których papier biegnie pomiedzy dwoma cylindrami gumowymi, z których kazdy otrzymuje obraz wielobarwny z odpowiednich cylindrów plytowych.W obecnym stanie techniki skonstruowano maszyny drukarskie, z których kazda umozliwia przeprowadzenie drukowania albo pierwszym albo drugim z wymienionych sposobów. f2 143 388 Zadaniem wynalazku jest opracowanie takiej wielobarwnej rotacyjnej maszyny drukarskiej opisanego na wstepie rodzaju, przy pomocy której zaleznie od wyboru moga byc stosowane opisane uprzednio metody drukarskie: „Orlof* i offsetowa do drukowania jednej i drugiej strony arkusza.Zgodnie z wynalazkiem zadanie to zostalo rozwiazane dzieki temu, ze pierwszy cylinder gumowy styka sie z kilkomaplytowymi cylindrami offsetowymi, z których kazdyjest barwiony na inny kolor zespolem farbowym, przy czym liczba tych kolorówi wzór druku odpowiadaja liczbie barw i wzorowi druku pierwszego obrazu na jednej ze stron papieru, na który sklada sie zalozona liczba kolorówi okreslony wzór, ze umieszczonyjest drugi, pelniacy funkcje cylindra sumujacego, cylinder gumowy, stykajacy sie róznicowymi walcami barwiacymi i z cylindrem plytowym wypu- klodrukowym, który posiada kompletny wzór druku drugiego obrazu, drukowanego na drugiej stronie papieru, a wspomniane róznice walce barwiace, których liczbajest równa liczbie kolorów drugiego obrazu i którego obszary reliefu odpowiadaja czesciom obrazu, zabarwionym na rózne kolory, barwione sa za pomoca poszczególnych zespolów farbowych na rózne koloryi przenosza wielobarwny obraz na wspomniany wyzej cylinder zbiorczy, który barwi wzmiankowany cylinder wypuklodrukowy, ponadto umieszczonyjest trzeci cylinder gumowy, stykajacy sie zezmiankowa- nym cylindrem plytowym wypuklodrukowym, barwiony przezen oraz dociskany do pierwszego cylindra gumowego, przy czym papier przechodzi miedzy pierwszym i trzecim cylindrem gumo¬ wym i jest drukowany na pierwszej i drugiej stronie odpowiadajacymi im obrazami.Co najmniej jeden ze wspomnianych cylindrów plytowych offsetowych jest wyposazony w plyte do druku mikrooffsetowego, do której dolaczony jest zwilzacz, podczas gdy pozostale plytowe cylindry offsetowe maja plyty mokrooffsetowe. Poza zespolem do druku offsetowego posiadazazwyczaj urzadzenie do druku mokrooffsetowego, plytowy cylinder offsetowy stykasie z trzecim cylindrem gumowym. Dla cylindra plytowego wypuklodrukowego przewidzianejest pod¬ wójne barwienie za pomoca dwóch cylindrów sluzacych do przenoszenia obrazu. Zaleta tej maszyny zawierasie w tym, ze umozliwiajednoczesne stosowanie dwóch calkowicie róznych metod drukarskich w celu uzyskania nadruku offsetowego na jednej stronie i nadruku typu „OrloF na drugiej stronie. Stwarza to mozliwosc drukowania podloza zabezpieczajacego po obu stronach banknotów dwiema róznymi metodami: podwyzsza to stopien zabezpieczeniaprzed falszerstwem i wieksza ekonomicznosc operacji drukarskich, poniewaz uzytkownik nie jest zmuszony do korzy¬ stania z dwóch oddzielnych maszyn. Wlasciwa postac wynalazku wynika z odpowiednich zastrze¬ zen patentowych.Przedmiotwynalazku bedzie dokladniej objasniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia maszyne drukarska wujeciu schematycznym i w widoku z boku, fig. 2— czesc przedluzenia maszyny drukarskiej, uzupelnionej przez urzadzenie drukarskie mokrooffse¬ towe, w ujeciu schematycznym i w widoku z boku.Przedstawiona maszyna jest maszyna drukarska i posiada urzadzenie wejsciowe do papieru 1 wpostaci arkuszy.Urzadzenie to wyposazonejest wbeben stopujacy2, dwabebnyprzekazujace 3 z lapkami oraz dwa urzadzenia 4 i 5, zainstalowane po obu stronachpapieru 1,sluzace do usuwania kurzu oraz do eliminowania elektrostatycznosci papieru. Arkusze doprowadzane sa do cylindra gumowego 12, wyposazonego w lapki, i dociskane do gumowego cylindra 13 o tej samej srednicy.Arkusze przechodza miedzy gumowymi cylindrami 12 i 13 i sa równoczesnie zadrukowywanepo obu stronach. Cylindry obracaja sie w kierunkach zaznaczonych strzalkami. Po zadrukowaniu arkusze sa transportowane przy pomocy ukladu lancuchowego 21 do miejsca wyladunku lub do uzupelniajacej maszyny drukarskiej. Silnik glówny maszyny oznaczonyjest liczba 22.Cylindergumowy 12 wspólpracuje zczteremaplytowymi cylindrami offsetowymi, zktórych w niniejszym przykladzie trzy plytowe cylindry offsetowe 8 zaopatrzone sa w suchooffsetowe plyty drukujace; kazdaplytajest barwiona przezzepólfarbowy 7z dwudzielnymikalamarzami. Czwarty plytowy cylinder offsetowy 11 wyposazonyjest w mokrooffsetowa plyte drukujaca,barwionaprzez zespól farbowy 9 z pojedynczym kalamarzem, do którego to zespolu dolaczonyjest zwilzacz. Oba zespoly farbowe 7 i 9 sa zamocowane na ruchomej podstawie 6.Suchooffsetowe plyty drukujace sa plytami wypuklodrukowymi, natomiast plyty mokre sa plytami wkleslodrukowymi. Cztery opisane offsetowe plyty drukujace posiadaja czesciowe dese¬ nie, barwione na rózne kolory, których liczba odpowiada liczbie kolorów i deseni pierwszego143 388 3 obrazu, drukowanego na jednej stronie papieru 1. Obraz ten w przypadku papierów wartoscio¬ wych, szczególnie banknotów, stanowi podloze zabezpieczajace.Rózne desenie sa laczone na gumowym cylindrze 12, pelniacym funkcje gumowego cylindra offsetowego, a zatem tylindra zbiorczego dla wzorów czesciowych, tworzacych obraz wielo¬ barwny. Obraz ten przenoszony jest na jedna ze stron papieru (w danym przykladzie na strone odwrotna), gdzie ta metoda otrzymuje sie nadruk suchooffsetowy, uzupelniony jednobarwnym drukiem m4krooffsetowym.W przypadkupapierów wartosciowych moznatrzyplytowecylindryoffsetowe 8, wyposazone w suchooffsetowe plyty drukujace, wykorzystac równiez do tego, abyuzyskac trójbarwne podloze zabezpieczajace, podczas gdy offsetowycylinder plytowyz plytamokrooffsetowadostarcza wzoru glównego.Oczywisciedo druku offsetowego moznawszystkie cylindry plytowe, umieszczone na podsta¬ wie 6 (w omawianym przykladzie wszystkie cztery cylindry plytowe), wyposazyc w plyty suchooffsetowe.Po drugiej stronie maszyny znajduja sie elementy do wytwarzania obrazu typu „Orlof.Elementy te otaczaja gumowy cylinder 17 o takiej samej srednicy jak gumowe cylindry 12 i 13.Gumowy cylinder 17 wspólpracuje wniniejszymprzykladziez róznicowymi walcamj barwnymi 16, posiadajacymi reliefy odpowiadajace zarysowi obszaru drukowanego w danym kolorze. Kazdy z tych walcówbarwionyjest przez zespólfarbowy 15 zdwudzielnymi kalamarzami. Zcspoly farbowe 15 zainstalowane sa na ruchomej podstawie 14 typu „Orlof". Walce róznicowe 16 sazazwyczaj wykonywane z twardego materialu, co eliminuje niebezpieczenstwo odksztalcenia takze w przy¬ padku drobnego reliefu, tak ze podloze zabezpieczajace mozna uzyskac nawet na najmniejszych obszarach reliefu. Obszary o czterech barwach sa przenoszone na gumowy cylinder li, pelniacy funkcje cylindra zbiorczego, który sumuje wszystkie obszary i przenosi je na cylinder plytowy wypuklodrukowy, stykajacy sie ze wspomnianym cylindrem zbiorczym i cylindrem gumowym 13.Plyta wypuklodrukowa posiada wzór drugiego obszaru, przeznaczonego do drukowania na drugiej stronie papieru. Czterokolorowy pelny obraz przenoszony jest na cylinder gumowy 13 w celu uzyskania pelnego obrazu na jednej stronie papieru (w szczególnosci pdloza zabezpieczajacego), którego druga strona otrzymujejednoczesnie nadruk offsetowy.W trakcie jednoczesnego druko¬ wania oba cylindry gumowe 12 i 13 sluza na zmiane jako cylindry dociskowe.Maszyna ma dalej pierwszy cylinder przenoszacy nadruk 18 i drugi cylinder przenoszacy nadruk 19. Cylindry te przenosza barwne obszary druku cylindra gumowego 17zgodnie z registrem na cylinder plytowy wypuklodrukowy 20, co umozliwia intensyfikacje zabarwienia plyty wypu- klodrukowej w dowolnym kolorze, tak ze obszary te sa lepiej pokryte zadanym barwnikiem. W rzeczywistosci, patrzac w kierunku obrotów cylindra gumowego 17, czesc barwnika przenoszona jest przez cylindry przenoszace druk 18 i 19 na cylinder plytowy wypuklodrukowy 20 podczas gdy reszta barwnika zgodnie z registremjest przenoszona bezposrednio na cylinder plytowy wypuklod¬ rukowy 20. Znany jest uklad odnosnych cylindrów do wytwarzania podwójnej warstwy barwnika (opis patentowy RFN nr 3109 964); drugie barwienie jest przesuniete o dlugosc obwodu cylindra plytowego wypuklodrukowego 20 lub, jak w niniejszym przykladzie, o jedna trzecia obwodu cylindra gumowego 17, poniewaz ma on srednice trzykrotnie wieksza niz srednica cylindra wypu¬ klodrukowego 20 oraz posiada trzy plaszcze gumowe.Aby spelniony byl warunek zgodnosci registru, cylindry 17,18,19 i 20 sa tak ustawione, ze suma dlugosci obwodowych arkusza cylindra 18,19 i 20 miedzydwomapunktami styku, patrzac w kierunku obrotów tych cylindrów, równajest dlugosci obwodowej arkusza cylindragumowego 17 miedzy punktami styku z cylindrami 18 i 20, zwiekszonej o trzecia czesc cylindra gumowego 17.Jezeli wzór nadruku plyty wypuklodrukowej typu „Orlof sklada sie jedynie z linii, a zatem bardzo waskich obszarów zabarwionych, mozna wówczas zrezygnowac z cylindrówprzenoszacych obraz 18 i 19 i zadowolic sie pojedynczym zabarwieniem plyty wypuklodrukowej typu „Orlof".W niniejszym przykladzie stosunek srednic cylindrów 8, 11, 16, 18, 19 i 20 z jednej oraz cylindrów 12,13 i 17 z drugiej strony wynosi 1:3; obwód cylindrów 12,13 i 17, z których kazdy ma trzy plaszcze gumowe, odpowiada zatem trzem arkuszom papieru.W przykladzie wedlug fig. 2 druk uzyskany metoda „Orlof* uzupelniany jest drukiem mok- rooffsetowym, który wdanym przypadku realizowanyjest podczas przechodzeniapapieru miedzy4 143 388 gumowymi cylindrami 12 i 13, a w szczgólnosci sluzy do drukowania jednobarwnego wzoru glównego. Przyrzad do druku mokrooffsetowego posiada cylinder plytowy wkleslodrukowy 23, zespól farbowy 24 i zwilzacz 25, przy czym cylinder plytowy wkleslodrukowy wspólpracuje z cylindrem gumowym 13, który przenosi obraz na papier. W tym przypadku w trakcie jednego przejscia otrzymuje sie na przedniej stronie arkusza pelny nadruk, np. czterobarwne podloze zabezpieczajace metoda „Orlof oraz jednobarwny wzór glówny metoda offsetowa na mokro, podczas gdy tylna strona otrzymuje czterobarwne podloze zabezpieczajace metoda offsetowa lub trójbarwne podloze zabezpieczajace metoda suchoooffsetowa, a oprócz tego jednobarwny wzór glówny metoda mokrooffsetowa.Opisana maszyna moze byc stosowana jakorolowa maszyna drukarska, w której urzadzenie do transportu arkuszy zastapiono po prostu urzadzeniem do transportu tasmy papierowej, przebiegajacej miedzy cylindrami gumowymi 12 i 13.Zastrzezenia patentowe 1. Maszyna rotacyjna do jednoczesnego drukowania dwustronnego w szczególnosci do dru¬ kowania podloza zabezpieczajacego na papierach wartosciowych, znamienna tym, ze pierwszy cylinder gumowy (12) styka sie z kilkoma plytowymi cylindrami offsetowymi (8,11), z których kazdyjest barwiony na inny kolor zespolem farbowym (7,9), przy czymliczba tych kolorówi wzór druku odpowiadajaliczbiebarw i wzorowi drukupierwszegoobrazunajednej ze stron papieru, na który sklada sie zalozona liczba kolorów i okreslony wzór, oraz zamocowany jest takze drugi, pelniacy funkcje cylindra sumujacego, cylindergumowy (17), stykajacysie z róznicowymi walcami barwiacymi (16) i z cylindrem plytowym wypuklodrukowym* (28) który posiada kompletny wzór druku drugiego obrazu, drukowanego na drugiej stronie papieru (1) przy czym wspomniane róznicowe walce barwiace (16), których liczbajest równa liczbie kolorówdrugiego obrazu i którego obszary reliefu odpowiadaja czesciom obrazu, zabarwionym na rózne kolory, barwione sa za pomoca poszczególnych zespolów farbowych (15) na rózne kolory i przenosza wielobarwny obraz na cylinder zbiorczy (17), który barwi cylinder plytowy wypuklodrukowy (20), a ponadto umie¬ szczony jest trzeci cylinder gumowy (13), stykajacy sie z cylindrem plytowym wypuklodrukowym (28), barwiony przezen oraz dociskany do pierwszego cylindra gumowego (12), przy czym papier (1) przechodzi miedzy pierwszym i trzecim cylindrem gumowym (12, 13) i jest drukowany na pierwszej i drugiej stronie odpowiadajacymi im obrazami. 2. Maszyna wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze co najmniej jeden z cylindrów plytowych offsetowych (11) jest wyposazony w plyte do druku mokrooffsetowego, do której dolaczony jest zwilzacz (10). 3. Maszyna wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze posiada urzadzenie do druku mo¬ krooffsetowego którego plytowy cylinder offsetowy (23) styka sie z trzecim cylindrem gumowym (13). 4. Maszyna wedlugzastrz. 1,znamienna tym,ze obok cylindraplytowego wypuklodrukowego (20) zamocowane sa dwa cylindry (18,19), sluzace do przenoszenia obrazu.143388 cn r^ id qo 2 U.143388 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz Cena 220 zl PL