Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do rozpraszania cisnienia cieczy plynacej pod cis¬ nieniem. Urzadzenie to znajduje zastosowanie przy awariach rurociagów lub innych ukladów wy¬ sokiego cisnienia i sluzy do ich oprózniania. Znane jest z opisu patentowego St.Zjedn.Ameryki nr 3 142 314 rozwiazanie, w którym rurociag jest oprózniany w ten sposób, ze cieoz przeplywa przez wiele przegród, które przetwarzaja energie zawarta w cieczy w strumien cieozy o niskiej predkosci. Zgodnie % opisem patentowym St. Zjedn. Ameryki nr 2 048 613 w strumieniu wydostaja¬ cym sie przez otwór w rurociagu osadza sie rdzen w celu zmniejszenia predkosci* Strumien jest równiez kierowany w strone wielu przegród. Przy stosowaniu znanych urzadzen, gdy strumien przenosi czasteczki takie jak kawalki wegla, wystepuje uszkodzenie lub calkowite zniszczenie przegród, stozków lub innych elementów umieszczonych na drodze ruchu czasteczek stalych, przez kawalki wegla. Ponadto konieczna jest nie tylko zamiana energii potencjalnej panujacej w rurociagu w energie kinetyczna lub predkosc przy niskich cisnieniach /atmosferycznych/, lecz równiez konieczne jest przeksztalcenie strumieni cieczy wylatujacych z duza predkoscia na strumienie cieczy o niskiej predkosci i cisnieniu atmosferycznym.Celem rozwiazania, wedlug wynalazku, jest dostarczenie urzadzenia, które zapewni nie tylko rozproszenie olsnienia poprzez zamiane energii potencjalnej na kinetyczna, ale równiez przetworzenie strumienia cieczy o wysokiej predkosci na strumien cieczy o niskiej predkosci i niskim cisnieniu* Urzadzenie do rozpraszania cisnienia cieczy, wedlug wynalazku zawiera obudowe skladajaca sie ze scianki bocznej o kolowym przekroju poprzecznym, prostopadlym do jej osi pionowej, w której jest umieszczony króciec wlotowy, przy czym os krócca wlotowego jest umieszczona stycznie do srednicy scianki bocznej o ksztalcie w przyblizeniu cylindrycz¬ nym, ze scianki górnej, w której jest umieszczony na osi otwór dla cieczy oraz ze scianki dolnej, w której jest zamontowany króciec wylotowy umieszczony na osi, polaczony z kolei z króccem wlotowym wewnetrznego cylindra majacego otwory wykonane w sciance, umieszczonego w zewnetrznym cylindrze, przy czym oba cylindry oraz króciec wylotowy umieszczone sa wspól¬ osiowo, i polaczone sa ze soba srodkami zapewniajacymi polaczenie mechaniczne oraz zawiera-2 155 392 ja srodki zamontowane pomiedzy cylindrami, zapobiegajace obrotowi cylindrów pod wplywem uderzenia cieczy o wysokiej predkosci. Korzystnie przekrój poprzeczny obudowy ma ksztalt geometryczny woluty, spirali lub ewolwenty.Przedmiotem wynalazku zostal uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na któ¬ rym fig. 1 przedstawia urzadzenie do rozpraszania cisnienia w widoku z czesciowym przekro¬ jem urzadzenia do regulacji predkosci cieczy; fig. 2 - urzadzenie w przekroju poprzecznym wykonanym wzdluz linii II-II na fig. 1; fig. 3 - urzadzenie w widoku z góry wzdluz linii III-III na fig. 1; fig. 4 - urzadzenie do rozpraszania cisnienia cieczy w widoku z boku; fig» 5 - przyklad wykonania urzadzenia wedlug fig..1 i 4, w czesciowym widoku i czescio¬ wym przekroju; fig. 6 - schematycznie dzialanie urzadzenia wedlug fig. 1; urzadzenia przed¬ stawionego na poprzednich rysunkach, fig. 7 - obudowe o ksztalcie spiralnym w przekroju.Zgodnie z fig. 1-4, obudowa 10 ma scianke boczna 11, o kolowym przekroju poprzecznym pro¬ stopadlym do jej osi pionowej 9 oraz scianke górna 12 i scianke dolna 13. Króciec wlotowy 14 jest zamocowany do scianki bocznej 11 i ma os 15 prostopadla do srednicy scianki bocz¬ nej 11. Króciec wlotowy 14 ma otwór 16 dla przeplywu cieczy do obudowy 10. Rowek mocujacy 17 jest stosowany do zamocowania zwyklego zespolu laczacego takiego jak dowolna zlaczka z nacietym rowkiem lub kolnierz. Króciec wylotowy 18 jest ustawiony wspólliniowo z osia 9 i jest zamocowany do scianki dolnej 13 obudowy 10. Króciec wylotowy 18 ma otwór 19 /nie pokazany/ oraz rowek mocujacy 20. Metalowe wystepy 21 do podnoszenia sa zamocowane do scianki górnej 12 zapewniajac latwa obsluge urzadatfnia rozpraszajacego. Przykladowo mozli¬ we jest zaczepienie liny pomiedzy dzwigiem i wystepami 21 do podnoszenia, co ulatwia pod¬ noszenie urzadzenia celem naprawy lub wymiany czesci.Urzadzenie do redukcji predkosci cieczy 30 sklada sie z wewnetrznego cylindra 31, oraz zewnetrznego cylindra ^2. Oba cylindry 31 i 32 sa ze soba polaczone za pomoca scian¬ ki górnej 33 oraz pionowych zeber 34. Pionowe zebra 54 sa zamocowane pomiedzy dolnym we¬ wnetrznym cylindrem 31 i wewnetrzna scianka zewnetrznego cylindra 32. W cylindrze 31 jest wycietych wiele otworów 35. Rowek mocujacy 36 jest wykonany w górnej sciance wewnetrznego cylindra 31 dla zamocowania zespolu laczacego. Zespól laczacy sklada sie przykladowo z rozcietego pierscienia 37a i 37b z uszczelka 38 oraz odpowiednich srub 39 i nakretek 40.Zespól laczacy wykorzystuje sie przez umieszczenie uszczelki 38 pomiedzy rowkami 36 i 20 przy jednoczesnym zakryciu zewnetrznych srednic krócca wylotowego 18 i cylindra 31. Roz¬ ciete pierscienie 37a i 37b sa docisniete wokól uszczelki 38 do rowków 36 i 20. Rozciete pierscienie 37a, 37b zostaja polaczone ze soba za pomoca srub 39 i nakretek 40. Wfystep mo¬ cujacy 41 jest przyspawany do scianki bocznej zewnetrznego cylindra 32 i posiada otwór 42. Wystep mocujacy 41 stanowi punkt zaczepienia, zapobiega obrotowi calego urzadzenia, gdy ciecz o wysokiej predkosci uderza w urzadzenie do redukcji predkosci cieczy 30.Zgodnie z fig. 2 naroza 47 otworu 35 sa zukosowane aby zmniejszyc zuzycie narozy spo¬ wodowane kawitacja cieczy, gdyby naroza byly ostre. Zgodnie z fig. 3 ciecz Wplywa do wne¬ trza cylindra 31 nastepnie wzdluz wewnetrznej scianki wewnetrznego cylindra 31a przeplywa przez otwory 35 zgodnie ze strzalkami 45. oplywajac z otworów 35 6trumien cieczy uderza o wewnetrzny cylinder 31, zewnetrzny cylinder 32 plynac zgodnie ze strzalka 46 na fig, 1.W wyniku uderzenia o pionowe zebra 34 nastepuje zmniejszenie predkosci cieczy oraz opad¬ niecie cieczy na dno wewnetrznego cylindra 31 oraz zewnetrznego cylindra 32. Wszystkie wie¬ ksze czasteczki stale zderzaja sie z wewnetrzna scianka wewnetrznego cylindra 31 i stawia¬ jac opór czasteczkom zmniejszaja ich predkosc, az do opadniecia czasteczek na dno wewnetrz¬ nego cylindra 31. Na fig. 5 przedstawiono rozwiazanie alternatywne wzgledem rozwiazania przedstawionego na fig. 1-4» W urzadzeniu tym scianka górna 12 ma ksztalt wklesly. Plytka 60 jest przyspawana do scianki górnej 12, zas pomiedzy plytka 60 i scianka górna 12 znaj¬ duje sie wewnetrzna uszczelka 61, co umozliwia zwiekszenie cisnienia przenoszonego przez scianke górna 12. Przewód wentylacyjny 51 jest przedluzony tak, ze przechodzi przez scian¬ ke górna 12 oraz siega do wnetrza obudowy 10. Poza odmienna budowa scianki górnej 12 urza¬ dzenie dziala w ten sam sposób jak urzadzenie opisane na fig. 1-4.135 392 3 Zgodnie z fig. 6 ciecz zostaje doprowadzona przez króciec wlotowy 14 wzdluz kierunku strzalki 49. Ciecz doplywajaca do krócca wlotowego 14 jest doprowadzona pod wysokim cis¬ nieniem i ma mala predkosc, a wiec ma wysoka energie potencjalna. Strumien cieczy doplywa¬ jacy do obudowy 10 uderza o scianke boczna 11t co powoduje zmniejszenie predkosci cieczy oraz utworzenie wiru 50. Wir 50 powstaje nad srodkiem osiowym wewnetrznego cylindra 31.W tym punkcie ciecz ma niewielkie cisnienie, lecz wysoka predkosc, poniewaz energia poten¬ cjalna ulegla przeksztalceniu w energie kinetyczna. Konieczne jest wiec rozproszenie ener¬ gii kinetycznej poprzez zmniejszenie wysokiej predkosci cieczy. Takie rozproszenie mozna uzyskac przez wprowadzenie krócca wylotowego 18, do zamknietego zbiornika lub do dowolne¬ go urzadzenia, które zapobiega rozpryskiwaniu cieczy na wiekszej przestrzeni, Korzystnie do obróbki cieczy o wysokiej predkosci sluzy urzadzenie do rozpraszania predkosci opisane poprzednio. Urzadzenie do rozpraszania cisnienia ma otwór wentylacyjny 51 zapewniajacy zmniejszenie cisnienia we wnetrzu obudowy 10. Do otworu wentylacyjnego 51 mozna wprowadzac powietrze lub inne ciecze. Na ogól powietrze pod cisnieniem atmosferycznym jest doprowa¬ dzane przez otwór wentylacyjny 51 zapobiegajac kawitacji w urzadzeniu. Korzystnie ottfór wentylacyjny 51 znajduje sie nad osia wiru, co zapobiega zatykaniu otworu wentylacyjnego 51 przez ciecze. Poniewaz o wewnetrzny cylinder 31 uderza ciecz o wysokiej predkosci urza¬ dzenie 30 musi byc sztywno zamocowane. W przeciwnym wypadku pomiedzy ciecza i obudowa 10 wystapi wzgledny ruch obrotowy.W korzystnym przykladzie wykonania wynalazku stosuje sie kolowy przekrój poprzeczny obudowy 10. I&ozliwe jest równiez wykorzystanie innych przekrojów poprzecznych. Przyklado¬ wo przekrój poprzeczny scianki bocznej 11 wykonany wzdluz pionowej osi 9 moze byc spiral¬ ny /fig. 7/ lub moze miec ksztalt spirali takiej jak ewolwenta. Zgodnie z wynalazkiem obu¬ dowa urzadzenia przyjmuje ciecz pod wysokim cisnieniem i w duzych ilosciach i przetwarza te ciecz na strumien o wysokiej predkosci i niskim cisnieniu. Mozliwe jest dodanie przy¬ stawki, która przeksztalca strumien cieczy o wysokiej predkosci i niskim cisnieniu na strumien cieczy o niskiej predkosci i niskim cisnieniu, co umozliwia przenoszenie duzych czasteczek stalych obecnych w cieczy takiej jak przykladowo zawiesina wegla, która moze zawierac do 50 % wegla. Energia potencjalna ulega rozproszeniu przez przylaczenie krócca wylotowego rurociagu do obudowy majacej scianke boczna o kolowym przekroju poprzecznym, w kierunku prostopadlym do osi pionowej obudowy. Scianke boczna zamykaja scianka górna i scianka dolna. Króciec wylotowy przechodzi przez scianke dolna, zas w sciance górnej jest wykonany otwór dla cieczy. Ustawienie otworu w sciance górnej i krócca wylotowego w scian¬ ce dolnej sa takie, ze leza one w osi wiru, który powstaje, gdy strumienie cieczy sa do¬ prowadzane przez króciec wlotowy do obudowy. Poniewaz ciecze opuszczajace obudowe .maja wy¬ soka predkosc na wylocie urzadzenia montuje sie urzadzenie, które przetwarza strumien cie¬ czy o wysokiej predkosci na strumien cieczy o niskiej predkosci i niskim cisnieniu.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do rozpraszania cisnienia cieczy plynacej pod cisnieniem, znamie¬ nne tym, ze zawiera obudowe /10/ skladajaca sie ze scianki bocznej /11/ o kolowym przekroju poprzecznym, prostopadlym do jej osi pionowej /9/t * której jest umieszczony kró¬ ciec wlotowy /14/f przy czym os /15/ krócca wlotowego /14/ jest umieszczona stycznie do srednicy scianki bocznej /11/ o ksztalcie w przyblizeniu cylindrycznym, ze scianki górnej /12/, w której jest umieszczony na osi /9/ otwór /5V dla cieczy oraz ze scianki dolnej /13/t w której jest zamontowany króciec wylotowy /18/ umieszczony na osi /9/, polaczony z kolei z króccem wlotowym wewnetrznego cylindra /3V majacego otwory /35/ wykonane w scian¬ ce, umieszczonego w zewnetrznym cylindrze /32/, przy czym oba cylindry /31/, /32/ oraz kró¬ ciec wylotowy /18/ umieszczone sa wspólosiowo i polaczone sa ze soba srodkami zapewniajacy-4 135 392 ml polaczenie mechaniczne oraz zawieraja srodki zamontowane pomiedzy cylindrami /31t 32/, zapobiegajace obrotowi cylindrów /31, 32/ pod wplywem uderzenia cieczy o wysokiej predkosci* 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze przekrój poprzeczny obudowy /10/ ma ksztalt geometryczny woluty. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne t y mr ze przekrój poprzeczny obudowy /10/ ma ksztalt geometryczny spirali. 4« Urzadzenie wedlug zastrz. 19 znamienne tym, ze przekrój poprzeczny obudowy /10/ ma ksztalt geometryczny ewolwenty.155 392 PL PL PL