PL133238B1 - Method of obtaining mineral fibres and apparatus therefor - Google Patents

Description

** ******* fa^jj Twórcy wynalazku: Alain Debouzie, Daniel Sainte Foi, Yannick Blandin Uprawniony z patentu: Isover Saint Gobain, Courbevoie (Francja) Sposób wytwarzania wlókien mineralnych i urzadzenia do wytwarzania wlókien mineralnych Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia wlókien mineralnych, zgodnie z którym ma¬ terial do uwlókniania jest w stanie stopionym z zewnatrz na obwód kól do uwlókniania, skad po¬ rywany jest przez te kola i odrywany od nich 5 pod wplywem sily odsrodkowej w postaci wló¬ kien. Sposób ten nalezy do metod zwanych wi¬ rowania swobodnym, w przeciwienstwie do me¬ tod, w których czlon do wirowania odgrywa ponadto rolefiliery. 10 W sposobach nalezacych do metody okreslonej wirowaniem swobodnym stosuje sie zazwyczaj szereg kól do uwlókniania rozmieszczonych blisko siebie. Material przechodzi od jednego kola do drugiego, przy czym kazde kolo przeksztalca we 15 wlókno czesc otrzymanego materialu i przesyla reszte do nastepnego kola.Wytwarzanie wlókien przez wirowanie nie "ogranicza sie tylko do tych sposobów. Znane jest równiez wprowadzenie materialu do uwlókniania 20 na plaszczyzne czolowa obrotowej plyty lub ta¬ lerza lub tez stosowanie bebna, w którego obwo¬ dzie nawiercone sa liczne otwory tworzace filiere, i z których material wydostaje sie pod wplywem sily odsrodkowej.Dwa ostatnie typy procesów róznia sie od pro¬ cesu wedlug wynalazku zarówno uzytymi srod¬ kami jak i uzyskiwanymi rezultatami. I tak, wi¬ rowanie za pomoca plyty nie prowadzi w prak¬ tyce do otrzymania wlókien wystarczajaco cien- 25 30 kich dla szeregu zastosowan, a z drugiej s»trony uzycie pewnych tradycyjnych meterialów przy tezo rodzaju wytwarzaniu jest niemozliwe w be¬ bnie stanowiacym filiere, na; przyklad ze wzgledu na zbyt wysoka temperature obróbki lub wystepo¬ wanie wad w jednorodnosci materialu.W stosunku do tych innych sposobów, pewne korzysci daja te sposoby, w których prowadzi sie uwlóknianie przez odkladanie materialu z zew¬ natrz na powierzchni obwodu metoda podana po¬ nizej. Jednakze z innych wzgledów takie sposoby uwlókniania nie sa w pelni zadawalajace, pomi¬ mo licznych ulepszen zaproponowanych do chwili obecnej.Celem wynalazku jest umozliwienie prowadze¬ nia tego typu uwlókniania w warunkach bardziej zadawalajacych i podwyzszenie wydajnosci wló¬ kna, tzw. stosunku materialu odzyskanego w po¬ staci wlókien do calosci uzytego materialu. W pra¬ ktyce wiadomo, ze jedna z permanentnych trud¬ nosci jest wystepowanie stosunkowo duzej ilosci produktów nieuwlóknionych.Innym celem wynalazku jesit poprawa wlasno¬ sci wytwarzanych produktów, zwta,szcza wlasnosci mechanicznych i izolacyjnych a takze ulatwienie ciaglej pracy instalacji przez ograniczenie wyste¬ powania okresowych przestojów towarzyszacych pracy periodycznej.Ze wzgledu na duza liczbe czynników bioracych udzial m mechanizmach prowadzacych do wytwo- 133 2383 133 238 rzenia wlókien a nastepnie produktu finalnego, omawiane sposoby sa trudne do systematycznej analizy. Powyzsze czesciowo wyjasnia róznorod¬ nosc danych rozwiazan proponowanych dla prze¬ prowadzenia tego typu ulepszen.Pierwsze badania nad tymi ukladami mialy na celu okreslenie najlepszych warunków wirowania, a mianowicie: sposobu doprowadzania materialu do uwlókniania, formy powierzchni kól, szybkosci obrotów, wymiarów, pozycji wzglednej i liczby "kól, itp. : Pózniej polozono nacisk na warunki w jakich / wlókna odrywajac: sie od kól, sa obrabiane i tran- / aportowane do miejsca gromadzenia.-• ""X. tak, "zaproponowano poddanie wlókien w mo¬ mencie powstawania dzialaniu strumienia gazu porywajacego je i oddzielajacego od czastek nie- uwlóknionych.Dla ulepszenia tych metod zaproponowano róz¬ ne sposoby takze obróbki wlókien przeznaczonych do uzycia w postaci warstw izolujacych. Zazwy¬ czaj dla togo rodzaju zastosowan wlókna sa po¬ wlekane za pomoca rozpylania cieklej kompozycji srodków wiazacych, przeznaczonych po wysusze¬ niu i/lub obróbce cieplnej do nadania produktowi koncowemu kohezji i odpowiednich wlasnosci mechanicznych.Aby powlekanie takie uznano za zadawalajace nie moze ono naturalnie zaklócac samej operacji uwlókniania. Winno ono takze prowadzic do mo¬ zliwie najbardziej jednorodnego powleczenia wlókien.W tradycyjnym rozwiazaniu rozpylanie kompo¬ zycji prowadzi sie na trasie strumienia gazu uno¬ szacego wlókna do powierzchni zbierajacej, odle¬ glej od kól do uwlókniania. Taki sposób postepo¬ wania «nie pozwala na uzyskanie dobrej jednorod¬ nosci powlekania.'Dokladna przyczyna takiego stanu nie jest zna¬ na, ale mozna zauwazyc, ze przeplyw strumienia gazu unoszacego wlókna jest nieregularny przed czlonem do rozpylania. Z drugiej strony, powlecze¬ nie dokladnie wszystkich wlójkien jest utrudnio¬ ne, bowiem maja one tendencje do laczenia sie w wiazki lub knoty w czasie ich drogi do powie¬ rzchni zbierajacej.Usilujac ulepszyc powlekanie, zaproponowano rozpylanie kompozycji na.trasie wlókien poza ko¬ la do uwlókniania, z taka sama szybkoscia i w tym samym kierunku co szybkosc i kierunek stru¬ mienia gazu unoszacego wlókna. Nie wydaje sie jednak, by zabiegi te pozwolily, na polepszenie wyników w sposób w pelni zadawalajacy.Dla unikniecia opisanych wyzej trudnosci za¬ proponowano, równiez w : sposobie tradycyjnym, rozpylanie kompozycji powlekajacej w poblizu kól do uwlókniania, ewentualnie do strumienia ga¬ zu przeznaczonego do porywania wlókien i oddzie¬ lanie ich od czastek nieuwlóknionych. W tym przypadku rozpylanie prowadzi sie do gazu przed jego zetknieciem sie z wlóknami.Przy takim postepowaniu wlókna wchodza w kontakt z kompozycja do powlekania juz z chwila . ich wytworzenia, w warunkach lepiej kontrolowa- 35 40 45 50 55 65 nych. Tym niemniej taki sposób powlekania po¬ ciaga za soba pewne niedogodnosci.Jedna z nich wynika z obecnosci czlonów do rozpylania w poblizu powierzchni kola. W takim polozeniu, czlony te wystawione sa na dziala¬ nie ciepla promieniujacego z powierzchni nagrza¬ nej do wysokiej temperatury przez kontakt ze stopionym materialem.Sa one takze narazone na przypadkowe odprys¬ ki materialu stopionego. Wymienione czlony do rozpylania maja jednak przede wszystkim tencjen- ce do zatrzymywania wlókien wydmuchanych ze strumienia "niosacego je do powierzchni odbieraja¬ cej. Takie wlókna powleczone kompozycja wrazli¬ wa zazwyczaj na dzialanie ciepla ulegaja wtedy jakby spiekaniu. Na czlonie do rozpylania powstac ja powloki powodujace jego szybkie uszkodzenie.Dla ograniczenia tych niedogodnosci mozna stosowac dysze, których otwory sa stosunkowo duze, co pozwala dla danej wielkosci przeplywu na zmniejszenie liczby dysz. W rezultacie dysze te, mniej liczne, sa rozmieszczone rzadziej co daje gorsza jednorodnosc obróbki, przesadzajaca o ja¬ kosci produktu finalnego.Skadinad, jakiekolwiek by nie byly przedsie¬ wziete srodki ostroznosci, nie unika se calkowicie stopniowego zanieczyszczenia prowadzacego do za¬ tykania dysz rozpylajacych a doprowadzenie ich do stanu uzywalnosci powoduje stosunkowo cze¬ ste przestoje produkcyjne.W urzadzeniach zawierajacych szereg kól do uwlókniania okazuje sie korzystniejsze, z punktu widzenia obiegu materialu od jednego kola do drugiego, unikanie wydmuchu i/lub rozpylania po¬ miedzy kola, zwlaszcza by nie oziebiac materialu jeszcze nie uwlóknionego. Zazwyczaj usiluje sie tak postepowac by wlókna powstawaly poza stre¬ fami zawartymi miedzy kolami. Jednakze pewne ilosci wlókien, tworzacych sie badz porywajacych, przedostaje sie do tych stref i nie styka sie bez¬ posrednio z rozpylona kompozycja, co powieksza ryzyko braku jednorodnosci.W sposobie wedlug wynalazku, material przezna¬ czony do tworzenia wlókien mineralnych wprowa¬ dza sie w stanie rozciagliwym na powierzchnie obwodowa kola odwirowywujacego. Przynajmniej czesc tego materialu wyrzucana jest w postaci wlókien w kierunku promieniowym w stosunku do kola. Tworzace sie wlókna sa porywane w po¬ staci plaskiej strugi przez strumien gazu skiero¬ wany poprzecznie do kierunku wyrzucania wló¬ kien poza kolo.Strumien gazu niosacy wlókna odchylone od nich poczatkowego toru styka sie z ciekla kom¬ pozycja do powlekania w stanie idealnie rodrob- nionym, przy czym kompozycje ciekla do trakto¬ wania tworzonych wlókien rozpyla sie przez wi¬ rowanie, poprzecznie do strumienia gazu porywa¬ jacego wlókna, w bezposrednim sasiedztwie kól tworzac krople kompozycji o wielkosci wystarcza¬ jacej do wnikniecia do strumienia gazu, gdzie krople te rozpryskuja sie pod wplywem strumie¬ nia gazu, którego szybkosc reguluje sie na pozio¬ mie kól na 50—180 m/s,133 238 W sposobie wedlug wynalazku kompozycja cie¬ kla rozpylana jest w postaci kropelek do strumie¬ nia gazu niosacego wlókna, przy czym kropelki wchodzace do strumienia gazu sa idealnie przez nia rozdrobnione.Wedlug wynalazku, energia nadawana kompo¬ zycji cieklej pochodzi zasadniczo z obracania sie czlonu mechaniczn2go na którym lub do którego jest ona wprowadzana, który ja porywa i wyrzuca pod wplywem sily odsrodkowej. Chodzi tu o wy¬ rzucenie przez wirowanie. Energia kropelek musi byc wystarczajaca dla zapewnienia im dojscia do strumienia i wnikniecia, do nich.Strefa umieszczona wewnatrz plaskiej strugi wlókien znajduje sie po stronie odlotowej z kola do uwlókniania (w kierunku strumienia gazu po¬ rywajacego wlókna) i jest przynajmniej czesciowo pokryta przez ta plaska struge. Nalezy zauwazyc, ze poniewaz wedlug wynalazku rozpylanie nie ogranicza sie do szczególnego sektora kola, wszy¬ stkie wlókna nawet te znajdujace sie pomiedzy kolami, beda poddane obróbce.Plaska struga wlókien i niosacy ja strumien gazu 'sa zazwyczaj zorientowane w kierunku malo odchylonym od osi obrotowej kola, zwlaszcza dla umozliwienia lagodnego usuwania wlókien. Korzy¬ stny kierunek strumienia gazu jest równolegly do osi kola.Ze wzgledu na uproszczenie realizacji, rozpyla¬ nie wirowe kompozycji cieklej prowadzi sie ko¬ rzystnie z czlonu wspólosiowego wzgledem kola.Kropelki kompozycji sa wiec wyrzucane w kie¬ runku scisle prostopadlym do osi obrotowej i do strumienia gazu niosacego wlókna.Rozpylanie kompozycji do powlekania prowadzi sie korzystnie mozliwie jak najblizej kola do uwlókniania.W praktyce, rozpylanie kompozycji do powle¬ kania prowadzi sie tak blisko kola do uwlóknia¬ nia aby kropelki wchodzily do starumienia gazu niosacego wlókno w punkcie gdzie przeplyw nie jest jeszcze zaklócany przez mieszanie wprowa¬ dzanym powietrzem. Oczywiscie, zaklócenia w przeplywie powodowane przez to mieszanie wzrastaja w miare oddalania sie od kola.Nie mozna tu mówic o scislej granicy, lecz wiadomo, ze im blizej kola nastepuje wyrzuca¬ nie kompozycji tym, z jednej strony, intesywniej- sze jest dzialanie strumienia gazu na krople kom¬ pozycji i tym lepsza jest, z drugiej strony, jedno¬ rodnosc dystrybucji czastek kompozycji w srodku strumienia gazu niosacego wlókna (zwla¬ szcza w zwiazku z tym, ze wymiary uzytkowe strumienia, w tym punkcie jego drogi, sa sto¬ sunkowo ograniczone).W korzystnych sposobach realizacji, odleglosc dzielaca brzeg po stronie odlotowej z kola wiru¬ jacego od plaszczyzny, w której prowadzi sie roz- pylp.nie kompozycji do powlekania, nie przekra¬ cza 150 mm, a korzystnie jest mniejsza od 60 mm.Jesli to okaze sie niezbedne ze wzgledu na aparature i/lub warunki pracy, winno byc za¬ chowane minimum odleglosci pomiedzy dolnym brzegiem kola a czlonem rozpylajacym aby uni¬ knac, na przyklad zaklócenia pracy czlonu wyrzu- 15 25 30 35 40 45 5j 63 cajacego kompozycje przez przenoszenie ciepla.Czlon rozpylajacy uwalnia kompozycje do po¬ wlekania w takiej odleglosci od osi obrotu, by wytryskujace krople osinagaly energie wystarcza¬ jaca do dojscia do strumienia gazu niosacego wlókna. Im mniejsza jest odleglosc dzielaca stru¬ mien gazu od punktu gdzie krople odrywaja: sie od czlonu rozpylajacego tym wieksza jest nadana im energia.Ponadto, usytuowanie punktu spotkania kropli ze strumieniem gazu jest tym pewniejsze do za¬ gwarantowania im odleglosc przebyta przez krople bez kontaktu z czlonem jest krótsza. Gdyby wiec okazalo sie korzystnym zmniejszenie tej odle¬ glosci, to trzeba jednak zachowac pewna prze¬ strzen pomiedzy strumieniem gazu a koncówka czlonu rozpylajacego celem unikniecia zaklóce¬ nia toru wlókien lub tez narazania tego czlonu na dzialanie czastek wlókien stopionego materia¬ lu, który oblewajac powierzchnie kola móglby ja odksztalcic.Szybkosc radialna jaka nalezy nadac kompo¬ zycji, na obwodzie czlonu rozpylajacego, moze zmienic sie w zaleznosci od szeregu czynników: wymiaru kropli, odleglosci od strumienia gazu, predkosci strumienia gazu itp. Biorac pod uwage wymiary aparatury przedstawonej w przykladach w dalszej czesci opisu oraz charakterystyki stru¬ mienia gazu, korzystne predkosci mieszcza sie, w zakresie 50—120 m/s, a korzystnie 70—100 m/s.Korzyscia zwiazana z faktem, ze kompozycja jest wyrzucana przez wirowanie jest unikniecie zaklócenia normalnego przeplywu strumienia ga¬ zu unoszacego wlókna przez strumien gazu po stronie odlotowej z kola do uwlókniania, jak ma to miejsce w przypadku rozpylania za pomoca pro- pelenta. Uderzenie kropel kompozycji w prze¬ plywajacy strumien gazu jest znacznie mniejszy niz uderzenie rozpylonym strumieniem. W ten sposób ogranicza sie ryzyko pojawienia sie wirów i niedogodnosci omówionych wyzej, zwlaszcza powstawania knoitów wlókien.Jak wspomniano, rozpylanie odbywa sie przez wirowanie. Oczywiscie, jezeli wirowanie jest srod¬ kiem zasadniczym, to moze byc ono polaczone z innymi srodkami. I tak zazwyczaj, kompozycja do powlekania przesylana jest do czlonu wyrzucaja¬ cego pod cisnieniem nie przekraczajacym cisnie¬ nia pozwalajacego na jej przemieszczanie sie do t^go czlonu. Tym niemniej mozliwe jest przesy¬ lanie kompozycji pod wyzszym cisnieniem. Mozna takze w razie potrzeby polaczyc stosowanie czlonu do wirowania z propelentem tak, aby ten osta¬ tni nie zaklócal tworzenia sie lub transportu wló¬ kien badz tez skladowania produktu finalnego.Nalezy stwierdzic, ze wedlug wynalazku, w p.rza- ciwienstwie do znanych sposobów, aby uzyskac dobre powleczenie wlókien, nie ma potrzoby ope¬ rowania bardzo subtelna zawiesina kompozycji do powlekania na poziomie czlonu rozpylajacego.Dla ulatwienia wyrzucania i wnikania kropel do strumienia gazu moze nawet okazac sie korzystne by krople te mialy stosunkowo duze srednice.Jest to mozliwe dzieki temu, ze zawieszenie tych13.3238 g kropel dokonuje sie w strumieniu gazu pod jego wplywem.W praktyce, wprowadzanie kompozycji do stru¬ mienia gazu, w poblizu strefy uwlókniania,tz:i. punktu gdzie starumien gazu ma maksymalna predkosc i energie, ulatwia rozpryskiwanie sie kro¬ pel, tym lepsze im wieksza maja objetosc.Rozpryskiwanie kropel kompozycji w strumie¬ niu gazu niosacego wlókna jest szczególnie chara¬ kterystyczna cecha wynalazku. Otrzymuje sie w ten sposób kompozycje rozdrobniona równie do¬ brze jak za pomoca rozpylania przy uzyciu prope- lenta, bez niedogodnosci dopisanych wyzej, a mia¬ nowicie badz bez trudnosci z przeprowadzeniem . wnikania aerozolu do strumiena gazu o duzej szybkosci badz bez potrzeby instalowania dysz . rozpylajacych w pozycji przesadzajacej o ich pra¬ widlowym funkcjonowaniu. !W praktyce, z jednej strony wirowane krople wnikaja latwiej do stru¬ mienia gazu niz aerozol, a z drugiej strony, rów¬ niez ze wzgledu na sposób dzialania, czlon do wirowania ma charakter który mozna okreslic jako samoczyszczacy (zwlaszcza w przypadku, gdy wyrzucana kompozycja zapewnia oziebienie czlo¬ nu rozpylajacego i nie dopuszcza w ten sposób do sklejenia wlókien).Badanie zachowania sie kropli wyrzuconej do silnego strumienia gazu wykazuje, ze rozpryski¬ wanie sie na liczne czastki je,s.t wynikiem serii deformacji, w czasie których kropla zdeformo¬ wana ma wymiary znacznie zwiekszone. Defor¬ macje te moga miec rózne formy, a zwlaszcza formy kuli o duzym wymiarze. Taki proces de¬ formacji nie tylko powoduje rozpryskiwanie, lecz takze, z uwagi na zwiekszenie sie wymiarów, wzrasta prawdopodobienstwo spotkania z wlók¬ nami.Ogólnie biorac, jakiekolwiek sa zjawiska któ¬ rym podlegaja krople, wynika z nich dobra je¬ dnorodnosc ich zawiesiny w strumieniu gazu a w zwiazku z tym dobre rozprowadzenie kompozycji po produkcie zgromadzonym na powierzchni odbie¬ rajacej.W praktyce, szereg parametrów okreslajacych warunki w jakich krople sa wyrzucane, wchodza do strumienia i sa dzielone, zalezy od warunków uwlókniania. Chodzi tu zwlaszcza o szybkosc ob¬ rotowa kola, poniewaz czlon rozpylajacy jest z nim polaczony. Chodzi takze w 'pewnym stopniu o cha¬ rakterystyki strumienia gazu. Prowadzacy proces dysponuje niektórymi srodkami do wywierania szczególnego wplywu na wyznaczenie charakte¬ rystyk kropel kompozycji. Dotyczy to zasadniczo polozenia czlonu rozpylajacego, jego geometrii a zwlaszcza odleglosci osi obrotu od punktu, z które¬ go wytryskuja krople. Mozliwe jest równiez mo¬ dyfikowanie otworów czlonu, rozpylajacego lub przemieszczanie sie kompozycji w tym czlonie.W korzystnych warunkach szybkosci obrotowej i wydmuchu podanych przykladowo w opisie, mo¬ zna doprowadzic do wyrzucania kropel, których srednie wymiary sa ponad dziesieciokrotnie wie¬ ksze od wymiarów kropel aerozoli stosowanych zwyczajowo. Na przyklad, w kompozycji wodnej srodka rozpylanego sposobem tradycyjnym na 43 w 55 60 65 wlókna mineralne, 90% kropelek ma sredni wy¬ miar rzedu 30 mm. Natomiast, gdy wedlug wyna¬ lazku kompozycja jest wyrzucana przez wirowa¬ nie to utworzone w sposób typowe krople maja wymiary w zakresie 40—500 [\m i. sredni wymiar rzedu 250 [im.W sposobie wedlug wynalazku okazalo sie tak¬ ze korzystne stosowanie strumienia gazu o duzej szybkosci w strefie gdzie napotyka wyrzucana kompozycje.Jak zaznaczono powyzej, zastosowanie szybk.'e- go. strumienia gazu ulatwia dyspersje kompozycji do powlekania prz3z ulatwienie rozrywania sie kropel.Ponadto, wybór strumenia gazu o duzej szyb¬ kosci móglby miec korzystny wplyw na stopien uwlókniania i na jakosc produktu finalnego.Dokladne przyczyny tych ulepszen nie sa je¬ szcze dobrze wyjasnione. Jesli chodzi o poprawe stopnia uwlókniania, mozna sadzic, ze pewna ilosc czastek nieuwlóknionych lub niedostatecznie uwló- knionym rozciagana jest dodatkowo przy wnika¬ niu do strumienia gazu, i to tym lepiej im szyb¬ szy jest ten strumien.Dla produktu finalnego mozna- wysunac nastepu¬ jaca hipoteze.Przez utworzenie w strefie uwlókniania i po¬ wlekania szybkiego strumienia gazu, powstaje w tej strefie przeplyw porywajacy wlókna i utrzy¬ mujacy je w stanie rozproszonym. Ruchy wiro¬ we wywolane przez mieszanie strumienia gazu wprowadzanym powietrzem otoczenia, które praw¬ dopodobnie ulatwiaja powstawanie knotów, sa od¬ dalone od kola do uwlókniania.Zawieszanie kropel i ich rozpryskiwanie sie na¬ stepuje w momencie gdy wlókna sa dobrze zindy¬ widualizowane. W strumieniu gazu mieszanina cza¬ stek kompozycjii wlókien jest w zwiazku z tym do¬ brze ujednorodniona, nawet jesli utworza sie knoty przy pózniejszym przesuwaniu sie do powierzchni odbierajacej. Ponadto, przez przeniesienie w kieru¬ nku powierzchni odbierajacej zjawisk powoduja- jacych tworzenie sie knotów ulega ograniczeniu czas, w którym moze ono zachodzic a takze licz¬ ba i wymiar knotów.Jakie by nie bylo zjawisko prowadzace do tego ulepszenia, pewnym je$t, ze warunki wydmuchu strumienia gazu róznia sie od stosowanych poprze¬ dnio w znanych sposobach uwlókniania przez wi¬ rowanie z powierzchni obwodowej kola.W znanych sposobach celem wydmuchu bylo zasadniczo, jak zaznaczo.no wyzej, przenoszenie wlókien do powierzchni odbierajacej i ewentual¬ nie oddzielenie czesci nieuwlóknionych, co w obu przypadkach moze byc uzyskane przy stosunkowo malych szybkosciach. I przeciwnie, operacja wyd¬ muchu wedlug wynalazku wydaje sie wplywac na warunki powstawania wlókien. W przeciwien¬ stwie do tego czego mozna bylo obawiac sie w znanych sposobach, podwyzszenie szybkosci gazu z wydmuchu, w granicach przedstawionych poni¬ zej, nie zaklóca powstawania wlókna i polepsza jakosc produktu finalnego.W praktyce, strumien gazu ustala sie w po¬ blizu powierzchni kolai, ale. nie w bezposrednim133 238 10 kontakcie z nim. Dla prawidlowej pracy skladu konieczne ' jest, by w pierwszej chwili wlókna powstawaly i rozwijaly sie pod wplywem wirowa¬ nia. Gdyby strumien oplywajacy powierzchnie, zwlaszcza szybki, rozpylal material na powierz¬ chni kola nie pozwalalby na tworzenie sie wló¬ kien. Z drugiej strony, aby strumien gazu mógl spelniac swa role, nie moze byc zbyt oddalany od powierzchni kola.W rezultacie, niezaleznie od szybkosci poczatko¬ wej wytrysku materialu tworzacego wlókna, te ostatnie z racji swych drobnych wymiarów bar¬ dzo szybko spowolniane. Aby wlókna mogly byc wrzucone do strumienia gazu, odleglosc dzielaca ten strumien od powierzchni musi byc wiec ogra¬ niczona.Korzystna odleglosc jest rzedu 10—200 mm, a le¬ piej 23—100 mm.Strumien gazu ustala sie wokól kola do wiro¬ wania przynamniej w tym jego sektorze skad wydobywaja sie wlókna.Jesli dysponuje sie zestawem zawierajacym ^ sze¬ reg kól do uwlókniania* co stanowi najbardziej typowy przypadek, strumien gazu korzystnie usta¬ la sie nad obwodem kól w sektorach, w których kola nie sa zwrócone do siebie. W tych warun¬ kach strumien gazu tworzy rodzaj pokrycia nad zespolem kól.Strumien gazu usytuowany w ten sposób, w strefie gdzie napotyka wlókna winien miec po¬ nadto szybkosc wystarczajaca do uzyskania korzy¬ stnych efektów, o których wspomniano wyzej.Oczywiscie szybkosc ta nie moze byc tak duza aby prowadzila do uszkodzenia wlókien. Krótsze wlókna o ile nie sa niekorzystne moga nawet wply¬ wac na zmniejszenie liczby i/lub wielkosci knotów, musza one jednak miec dlugosc wystarczajaca do ut¬ worzenia tekstury warstwy izolujacej. Korzystne szybkosci gazów w omawianej strefie mieszcza sie w zakresie 50—180 m/s, korzystnie 100— 150 m/s.Szybkosc strumienia gazu moze byc przedmiotem porównania z szybkoscia nadawana materialowi przez kola wirujace. Dla tych ostatnich korzy¬ stne szybkosci zaleza od licznych czynników, a zwlaszcza od rodzaju materialu do przerobu, jego lepkosci, powierzchni kól, itp. Dla obróbki ma¬ terialów typu zuzla hutniczego, bazaltu, diabazu, szkiel lub analogicznych materialów stosowanych do wytwarzania wlókien mineralnych, korzystne szybkosci obwodowe kól do uwlókniania sa rze¬ du 60—150 m/s. W tych warunkach stosunek szyb¬ kosci strumienia gazu do szybkosci obwodowej obrotu wynosi korzystnie 1.8—0,8 a zwlaszcza 1,5—1.Szybkosc strumienia gazu jest zblizona do szyb¬ kosci obrotu kola do uwlókniania,, poniewaz oka¬ zalo sie, ze oba te czynniki w pewnym stopniu byly od siebie uzaleznione przy ustalaniu warun¬ ków pracy.Ogólnie biorac, mozna zauwazyc, ze wzrost szyb¬ kosci gazów moze prowadzic do zmniejszenia sto¬ pnia uwlókniania i do dodatkowego rozciagania wlókien. 15 20 25 30 40 45 50 55 «5 Inaczej mówiac, wzrost szybkosci gazów prowa¬ dzi, na ogól, do wlókien cinszych.Dla niektórych zastosowan moze byc niepozada¬ ne posiadanie wlókien zibyt cienkich, na przyklad z racji wytrzymalosci lub odpornosci na dzialanie temperatury. Aby zachowac korzysci plynace z wydmuchu o duzej szybkosci bez ograniczenia sre¬ dnicy wlókien mozna zmniejszyc szybkosc obroto¬ wa kola do uwlókniania.Uzytkownik dysponuje wiec srodkiem dodatko¬ wym do regulacji warunków uwlókniania, przez adjustacje kombinacji szybkosc gazów — szyb¬ kosc kola do wartosci prowadzacych do lepszych rezultatów. Ta dodatkowa mozliwosc jest bardzo cenna, na przyklad do lepszego ustalenia strefy kola, w której wlókna odrywaja sie.Ilosc wydmuchanego gazu winna byc wystarcza¬ jaca do zapewnienia praktycznie jednakowej szyb¬ kosci na calej szerokosci powierzchni kola. Ilosc ta winna byc równiez wystarczajaca dla -odchy¬ lania i porywania materialu stanowiacego wlókna, podobnie jak kompozycji do powlekania.Korzystna ilosc wydmuchanej pary wodnej wy¬ nosi 0,5—2 kg na kg materialu uwlóknionego.Biorac pod uwage geometrie urzadzenia, mozna stwierdzic, ze strumien gazu pokrywajacy kola moze miec grubosc stosunkowo ograniczona. Stru¬ mien o wiekszej objetosci móglby byc równiez stosowany, lecz wiazaloby sie to ze zwiekszonym zuzyciem gazu bez wyraznego dodatkowego i po¬ lepszenia jakosci otrzymanych produktów.Jesli gaz jest wydmuchiwany nad obwodem kól w strefie gdzie odrywaja sie wlókna ilosc tego gazu moze byc korzystnie regulowana w za¬ leznosci od ilosci wlókien odrywajacych sie z tej strefy. Jest oczywiste ze energia w tej strefie, a wiec potrzebna ilosc gazu, jest tym wieksza im obfitsze sa wlókna.Strumien gazu o malych wymiarach szybko traca szybkosc w zetknieciu z otaczajacym po¬ wietrzem. Równiez gdy stosuje sie takze stru¬ mienie dla utworzenia zasadniczego strumienia gazu wedlug wynalazku, korzystnie jest umiescic otwór lub otwory emisyjne w poblizu kola.Inaczej mówiac, odleglosc otworu lub otworów emisyjnych od plaszczyzny brzegu wlotowego po¬ wierzchni kola do uwlókniania jest korzystnie ta¬ ka mala jak na to pozwalaja wzgledy konstruk¬ cyjne.Przez zblizenie tych otworów do powierzchni kola 'zapewnia sie, ze szybkosc strumienia na poziomie kola malo rózni sie od szybkosci w pun¬ kcie emisji. W ten sposób w poblizu kola umie¬ szcza sie strumien, którego geometria jest stosun¬ kowo dobrze okreslona.Odleglosc pomiedzy otworami emisyjnymi a pla¬ szczyzna brzegu wlotowego powierzchni kola jest korzystnie mniejsza od 50 mm.Otwory emisyjne moga znajdowac sie. na po¬ ziomie powierzchni kola lub moga byc nawet nie¬ co wysuniete, bez znalezienia sie jednakze na tra¬ sie wlókien. W praktyce, nawet przed porwaniem do strumienia gazu pochodzacego z czlonu do wy¬ dmuchu, wlókna ulegaja odchyleniu przez dopro¬ wadzone strumienie.11 -133:238 12 Gdy stosuje sie strumienie o malych wymiarach, tzn. strumienie wychodzace z otworów, których szerokosc nie przekracza 6 mm a korzystnie wy¬ nosi 0,5—4 mm, .oraz w warunkach odleglosci po¬ miedzy tymi otworami a powierzchnia kola omó- 5 wionych powyzej, cisnienie potrzebne do nadania zasadniczemu strumieniowi gazu adekwatnych szybkosci miesci sie zazwyczaj w zakresie 1—10X105 Pa.Wedlug wynalazku, mozliwe jest równiez pro- 13 wadzenie szeregu operacji powlekania wlókien za pomoca kompozycji cieklych, przy czym przynaj¬ mniej jedrna z tych operacji musi byc przeprowa¬ dzona w warunkach opisanych powyzej.Operacje te moga byc kolejne lub równoczesne i iT moga byc w nich stosowane kompozycje identycz¬ ne lub rózne. I tak, przy wytwarzaniu warstwy izolujacej z materialów mineralnych mozna, na przyklad, powlekac wlókna za pomoca dwóch kom¬ pozycji, które przez reakcje twarza srodek wia- 20 zacy lub tez wprowadzac oddzielne kompozycje srodka wiazacego i kompozycje powierzchniowo- czynna, itp.Przedmiotem wynalazku jest równiez, urzadze¬ nie do wytwarzania wlókien. Urzadzenie do wy- 25 tworzania wlókien mineralnych i powlekania tych wlókien w zawiesinie w strumieniu gazu kompo¬ zycja ciekla do powlekania, sklada sie z szeregu kól do uwlókniania oraz elementów do doprowa¬ dzania materialu uwlókniania, wedlug wynalazku .30 ma szereg kól do uwlókniania usytuowanych bli¬ sko siebie o na przemian przeciwnych kierunkach obrotów, w tym kolo dystrybucyjne nad którym znajduje sie rynna do podawania na kola uwló- knionego materialu, na- zewnatrz kazdego kola *5 znajduje sie pierscien wydmuchu gazu iz otwora¬ mi wylotowymi gazu rozmieszczonymi na tym pierscieniu, przy czym kazde kolo osadzone jest na wale, na którym osadzony jest równiez czlon rozpylajacy kompozycje, czlon ten ma postac ofcre- 40 znicy "dmuchu i ma polaczenie od osi ku brzego¬ wi do doprowadzania kompozycji wyrzucanej dzialaniem sily odsrodkowej.Czlon wyrzucajacy, przez wirowanie, ciekla kompozycje do powlekania wlókien, umieszczony 45 jest w taki sposób w stosunku do kola, by kom¬ pozycja byla wyrzucana w plaszczyznie bliskiej brzegu odlotowego powierzchni obwodowej kola do uwlókniania. Urzadzenie to ma taka forme i wy¬ miary czlonu rozpylajacego by kompozycja wy- M tryskiwala z niego w odleglosci od osi obrotowej kola najwyzej równej promieniowi tego kola.Ze wizgledu na wygode pracy, korzystne jest ta¬ kie wykonanie, aby czlon rozpylajacy byl zespo¬ lony z kolem i wprawiany przezen w obrót. 55 Korzystnie jest, gdy czlon rozpylajacy ma sy¬ metrie obrotowa a os obrotu pokrywa sie z osia obrotu kola do uwlókniania. Korzystnie jest, gdy czlon ten ma ogólna forme tarczy.W szczególnie korzystnym sposobie (realizacji eo wynalazku czlon rozpylajacy kompozycje, majacy ogólna forme tarczy, stanowia duze tarcze zlaczo¬ ne ze soba w ten sposób ze powsta,je miedzy nimi komora, do której doprowadzana jest kom¬ pozycja do powlekania. Komora ta z jednej strony « polaczona jest z przewodem zasilajacym dla kom¬ pozycji, a z drugiej z jednym lub kilkoma otwo¬ rami umieszczomymi na obwodzie lub w poblizu obwodu tarczy. Otwór moze stanowic zwlaszcza szczelina kolowa.Gdy kompozycja wytryskuje z szeregu róz¬ nych otworów, ich rozmieszczenie i liczba sa ta¬ kie by wyrzucanie zachodzilo w sposób prakty¬ cznie jednorodny w kazdym punkcie obwodu tarczy. .W tym przypadku moze chodzic zwlaszcza o otwory umieszczone w kolo i wystarczajaco do siebie zblizone. W razie potrzeby otwory te moga byc rozmieszczone w kilku koncentrycznych rze¬ dach.Wedlug wynalazku, otwory rozmieszczone korzy¬ stnie na obwodzie w kierunku promieniowym, lecz na plaszczyznie czolowej czlonu rozpylajacego do¬ kladnie normalnej do osi obrotowej i w pewnej odleglosci od obwodu. W ten sposób przypadkowe wyrzuty materialu nie moga uderzac w te otwory.Gdy otwory nie znajduja sie na obwodzie, ogól¬ nie biorac, kompozycja wyrzucana pod wplywem sily odsrodkowej przechodzi przez odpowiednia plaszczyzne czolowa czlonu rozpylajacego az do obwodu. Aby polepszyc porywanie kompozycji na tej stosunkowo krótkiej trasie, mozliwe jest na¬ danie wlasciwej czesci plaszczyzny czolowej rze¬ zby. I tak, moze okazac sie korzystne umieszcze¬ nie rowków lub promienistych wyzlobien.Dla unikniecia przenoszenia ciepla pomiedzy ko¬ lem do uwlókniania a czlonem rozpylajacym, gdy sa one zespolone, korzystnie jest tak postepowac by zamocowanie przeprowadzic w poblizu piasty, tzn. w rejonie malo wystawionym na dzialanie ciepla, oraz przewidziec pewna przestrzen pomie¬ dzy tarcza kola i czlonem rozpylajacym. Majac na wzgledzie, zeby zapobiegac przewodzeniu ciepla przez kontaktowanie, przestrzen taka moze miec maly wymiar; pozwoli to na nie przeszkodzenie wymaganiom odleglosci, na która krople musza byc wyrzucane, od brzegu powierzchni obwodowej kola. W praktyce wystarcza przestrzen kilku mi¬ limetrów. Jest ona o tyle mniej uciazliwa, ze tar¬ cze kól dzieki swej formie moga byc cofniete w stosunku do powierzchni roboczej kola. Inaczej mówiac, powierzchnia robocza kola moze wysta¬ wac poza tarcze a nawet ewentualnie ponad cze¬ sc czlonu wyrzucajacego.Mozna równiez zastosowac inne srodki do och¬ rony czlonu rozpylajacego. Mozna zwlaszcza umiescic na tarczy kola kolowa kryze ochronna pokrywajaca czesc obwodu czlonu rozpylajacego.Kryza taka moze stanowic integralna czesc tarczy kola. Moze takze chodzic o inny element przymo¬ cowany do tarczy.We wszystkich przypadkach, jak przewidziano poprzednio, wymiary radialne czlonu rozpylajacego sa korzystnie takie by uwalnianie kompozycji za¬ chodzilo w odleglosci od osi obrotu odpowiadaja¬ cej przynajmniej 70% promienia kola do uwlóknia¬ nia.Doprowadzenie kompozycji do powlekania do czlonu rozpylajacego prowadzi sie korzystnie za pomoca kanalu umieszczonego w wale i korzy¬ stnie wspólosiowo.13 W urzadzeniach przeznaczonych do uwlókniania . materialów w wysokiej temperaturze, stosuje sie zazwyczaj srodki do zapobiegania dewormacjom i szybkiemu zuzyciu czesci poddanych najwie¬ kszym naprezeniom. I tak, znane jest oziebianie powierzchni uwlókniania w kolach, przez dopro¬ wadzenie wody na wewnetrzna plaszczyzne czolo¬ wa tych powierzchni. Wedlug wynalazku gdy za¬ stosuje sie taki uklad, korzystnie jest wprowadzac wode chlodzaca przez kanal umieszczony równiez w wale kola i otaczajacy kanal dla kompozycji do powlekania. W ten sposób zabezpiecza sie kom¬ pozycje przed niepozadanym wzrostem tempera¬ tury.Jak zaznaczono poprzednio, czlony rozpylajace moga miec komore, w której kompozycja do wy¬ rzucania jest zamknieta w czesci trasy odpowia¬ dajacej jej przyspieszaniu pod wplywem wirowa¬ nia.Mozliwe sa równiez inne sposoby wykonania . czlonu rozpylajacego. Wedlug jednego z nich, czlon ten moze zwlaszcza zawierac powierzchnie obra¬ cajaca sie, na której odkladana jest kompozycja.Oczywiscie konieczne jest, by odkladana na tej powierzchni kompozycja byla porywana i, w zwia¬ zku z tym, dobrze przyspieszana. Mozna to uzy¬ skac róznymi sposobami.Gdy stosuje sie, na przyklad, plyte której powie¬ rzchnia jet normalna do osi obrotu, mozna na tej powierzchni przewidziec radialne rowki lub wy¬ zlobienia dla unikniecia slizgania kompozycji.Mozna równiez nanosic kompozycje na powierz¬ chnie czlonu o ksztalcie wkleslym, tak aby sila odsrodkowa utrzymywala kompozycje rozplaszczo¬ na w stosunku do tej powierzchni. Taka powie¬ rzchnia moze miec na przyklad forme stozkowa lub analogiczna.W czesci opisu powyzej, czlon rozpylajacy jest oddzielony od kola do uwlókniania. Wedlug wy¬ nalazku, w innym sposobie realizacji, czlon roz¬ pylajacy przynajmniej w niektórych jego elemen¬ tach stanowi czesc kola do uwlókniania. Zwla¬ szcza tylna tarcza kola moze stanowic czesc czlonu rozpylajacego. Do tej tarczy kola mozna przyla¬ czyc tarcze dodatkowa, a calosc bedzie analogi¬ czna z tarcza opisana poprzednio.Urzadzenie wedlug wynalazku obejmuje takze czlon wzbudzajacy strumien gazu. Otwór lub pt- wory tego czlonu umieszczone sa w poblizu po¬ wierzchni obwodowej kola. W kierunku radial¬ nym otwory sa wystarczajaco daleko aby stru¬ mien gazu, skierowany zasadniczo w kierunku osi kola, nie omiatal powierzchni obwodowej, jak zaznaczono wczesniej. Korzystna odleglosc w kie¬ runku radialnym dzielaca powierzchnie kola od osi otworów jest rzedu 25—100 mm. W kierunku osiowym otwory sa mozliwie jak najblizej brzegu kola, korzystniej blizej niz 10 mm.Otwór lub otwory wzbudzaja strumien gazu obejmujacy wszystkie strefy obwodu kola skad odrywaja sie wlókna, a korzystnie wszystkie stre¬ fy obwodu kola do uwlókniania nie znajdujace sie naprzeciw innego kola, z wyjatkiem przestrze¬ ni pomiedzy dwoma kolami obracajacymi sie w tym samym kierunku. 3 23S 14 Kiedy szereg kól do uwlókniania stosuje sie lacznie w jednym urzadzeniu, pojedynczy czlon moze wzbudzac strumien gazu odpowiedni dla kazdego kola. I odwrotnie, szereg odrebnych 5 czlonów mozna stosowac dla róznych kól do uwló¬ kniania lub nawet dla jednego kola, przy czym kazde wytwarza czesc strumienia. Urzadzenia za¬ wierajace szereg kól do uwlókniania maja zaz¬ wyczaj pierwsze kolo którego zadaniem jest przy- io spieszanie i dystrybucja materialu do nastepnego kola do uwlókniania. To kolo rozdzielcze prak¬ tycznie nie wytwarza wlókna i normalnie nie ma potrzeby przylaczania do niego czlonu wydmuchu.Oczywiscie, jesli na pierwszym kole urzadzenia 15 prowadzi sie uwlóknianie, korzystnie jest przyla¬ czyc do.niego czlon wydmuchu.Gdy otwór stanowi szczeline lub szereg oddzie¬ lnych otworków, strumien gazu przy napotkaniu wlókien winien miec postac praktycznie ciaglej 20 plaskiej strugi. Jesli otwory sa liczne, winny byc do siebie zblizone wystarczajaco aby sasiadujace strumienie mogly sie spotkac.Zazwyczaj stosuje sie pojedynczy rzad otworów, lecz jesli okaze sie konieczne badz dla rozszerze- 25 nia strumienia gazu badz dla zapewnienia bar¬ dziej ustalonej szybkosci na calej szerokosci po¬ wierzchni kola do uwlókniania, moze byc równiez mozliwe zastosowanie szeregu rzedów otworów posiadajacych charakterystyki podobne lub rózne. 30 Jezeli zastosuje sie szereg rzedów, mozna zwla¬ szcza zmieniac: wymiary otworów, ich odchylenie w stosunku do osi kola lub ich polozenie wzgle¬ dem kola.Jak powiedziano wyzej, strumien gazu moze 35 miec wielkosc zmienna w zaleznosci od odpowied¬ niej strefy obwodu kola. Korzystnie jest tak po¬ stepowac by ilosc gazu byla funkcja obfitosci wlókien.Liczba lub ilosc otworów moze byc korzystnie 40 dobrana w zaleznosci od strefy, której odpowiada¬ ja otwory. W strefach, gdzie odrywa sie duza ilosc wlókien, korzystne sa wieksze otwory lub wieksza ich liczba.Otwory zasilane sa z komory. Komora ta ma 45 korzystnie forme pierscieniowa. Dostarcza sie do niej za pomoca srodków tradycyjnych gazy pod cisnieniem: powietrze, pare wodna, gazy spalinowe.Inne srodki wchodzace w sklad urzadzenia do uwlókniania sa analogiczne do srodków opisanych 50 . w literaturze. Dotyczy to równiez samych kól do uwlókniania. Analogicznie do opisanych w literaa- turze sa równiez srodki do zasilania materialem do uwlókniania i czlony odbioru utworzonych wlókien. 55 Równiez, jesli nie zaznaczono inaczej, w dal¬ szej czesci opisu wielkosci charakterystyczne dla realizacji sposobu wedlug wynalazku, a zwlaszcza temperatura i natezenie przeplywu sa analogicz¬ ne do odpowiednich wartosci przytaczanych w li¬ co teraturze dla tych technik.Opis zalaczonych rysunków a takze przyklady szczególnych sposobów realizacji rozwiazan we¬ dlug wynalazku ilustruja w sposób bardziej szcze¬ gólowy sposób i urzadzenie bedace przedmiotem 65 wynalazku.u 133 23S 16 ;- Urzadzenie, wed.lug wynalazku pokazano na za¬ laczonych tysunkach na których fig. 1 przedata- wia urzadzenie wedlug wynalazku w perspektywie; fig. 2 kola do uwlókniania wedlug wynalazku w widoku iw przekroju; fig. 3 kola do uwlókniania : 5 w wiekszej skali niz Jprzedstawiono na fig. ?.; fig. 4 — czesc kola do uwlókniania w wiekszej skali; fig. 5 przedstawia schematycznie podsta¬ wowe elementy urzadzenia wedlug wynalazku z zaznaczeniem wymiarów ustalajacych wzgledne . 10 usytuowanie tych elementów pomiedzy soba; fig. 6 —. uklad do doprowadzania wody chlodza¬ cej w przekroju; fig. 7 — uklad doprowadzajacy kompozycje do powlekania i czlon rozpylajacy te kompozycje; fig. 8 — inny typ czlonu rozpyla- 15 jacego kompozycje do powlekania w przekroju czesciowym.Urzadzenie przedstawione na fig. 1 ma trzy kola. Kola 2 i 3 sa kolami do uwlókniania. Ko¬ lo 1 jest kolem dystrybucyjnym. W urzadzeniu 20 tym material do uwlókniania splywa z rynny 4 na kolo dystrybucyjne h W zetknieciu z tym ko¬ lem materiaal jest przyspieszany i przesylany na kolo 2 obracajace sie w kierunku przeciwnym niz kolo dystrybucyjne. Z kola 2 material, który nie 25 przylegl w wystarczajacym- stopniu jest wyrzu¬ cany na kolo 5. Material przylegajac do kola jest jeszcze przyspieszany az do chwili gdy, pod wplywem sily odsrodkowej, odrywa sie i tworzy wlókna,. które sa wyrzucane do strugi gaztl ota- 30 :.czajacej kolo, porywajacej je do czlonu pobiera¬ jacego nie przedstawionego na rysunku. Strumien gazu wytwarzany jest w otworach rozmieszczo¬ nych w pierscieniu 5 wydmuchu usytuowanym na zewnatrz kól: 1,^2, 3. Pierscien ten Wytwarza stru- 35 mien gazu tylko w strefach gdzie wlókna odry¬ waja sie od kól do uwlókniania.Wprawdzie urzadzenie z fig. 1 zawiera trzy ko¬ la, czesto mozna znalezc takze urzadzenia o 4 lub o 2 kolach pracujacych wedlug tej samej 40 zasady.Na rysunku tym czlon rozpylajacy kompozycje do powlekania otoczony kryza 32 jest przedstawio¬ ny schematycznie jako 10.Kompozycja do powlekania wydostaje sie szcze- 45 lina 22 usytuowana na powierzchni czolowej tego czlona. Kolo do uwlókniania utworzone jest przez Wieniec 7 podtrzymywany dwoma kolnierzami 8 i 9 i osadzony na wale 6. Czlon 10 rozpylajacy kompozycje do powlekania wlókien, sklada sie 50 równiez z dwóch kolnierzy 11 i 12. Do tych ruchomych elementów nalezy dodac czlon 13 wy¬ dmuchu, który jest nieruchomy i zazwyczaj zes¬ polony z korpusem, nie przedstawionym.Szczególy przykladu montazu elementów na 55 wale 6 podano na fig. 3 i 4. Kolnierz 8 jest do¬ ciagniety do ogranicznika 17 walu 6. Kazdy kol¬ nierz 8 i 9 ma na obwodzie wystep 14 i 15 wcho¬ dzacy do odpowiedniego gniazda wienca 7. Zakon¬ czenie piasty 16 kolnierza 11 Czlonu 10 rozpyla- 60 jacego winno miescic sie w wycieciu kolnierza 9.Piasta 16 jest nakrecona na nagwintowany ko¬ niec 18 walu 6, dociskajac dwa kolnierze 8 i 9 do wienca 7. Zblokowanie zestawu, kola i czlonu rozpylajacego uzyskuje sie za pomoca sruby 19, 65 której koniec miesci sie na wale 6. Ze wzgledu na czytelnosc rysunku przedstawiono tylko jedna srube.Wymiary otworów przelotowych srub w róz¬ nych kolnierzach i wymiary srub sa tak dosto¬ sowane, aby w praktyce rózne stosowane plyny nie mogly przeplywac w urzadzeniu z jednej ko¬ mory do drugiej. Nie zachodzi przy tym potrzeba zapewniania szczelnosci tych róznych komór.Ciecz oziebiajaca lub kompozycja do powlekania . po opuszczeniu przewodu osiowego przesuwa sie zgodnie z kierunkiem nadanym przez ruch wirowy.Polaczenie czesci stanowiacych czlon 10 rozpy¬ lajacy i przewodów do zasilania woda chlodzaca i kompozycja do powlekania przedstawiono na fig. 7. Na rysunku tym, dla lepszej czytelnosci, sruby mocujace 19 nie sa przedstawione. Zamo¬ cowanie kolnierza 12 na kolnierzu 11 uzyskuje sie na przyklad za pomoca srub rozmieszczonych na poziomie plaskiego wystepu 20. Kolnierze 11 i 12 tworza w ten sposób komore 21, w której moze krazyc kompozycja do powlekania. Komora ta otwiera sie na zewnatrz przez ciagla szczeli¬ ne 22 ograniczona dwoma kolnierzami. Kompozy¬ cja do powlekania plynie z komory 21 do szczeli¬ ny 22 przez szereg rowków usytuowanych radial¬ nie w plaskim wystepie 20.Wymiar i rozmieszczenie rowków laczacych ko¬ more 21 i szczeline 22 sa takie by umozliwialy jednolita dystrybucje komozycji na calym obwo¬ dzie czlonu rozpylajacego.Fig. 7 przedstawia przekrój kolnierzy 11 i 12 na poziomie plaskiego wystepu.Na osi walu 6 umieszczono dwa koncentryczne kanaly Z3 i 24. Kanal 23 prowadzi kompozycje do powlekania do komory 21. Jest on umieszczony wewnatrz kanalu 24 zawierajacego wode do o- chlodzenia kola. Oba kanaly sa zespolone za po¬ moca pierscieniowej zaslepki 25 zamykajacej ko¬ niec kanalu 24. Zaslepka ta moze byc nagwinto¬ wana lub zamocowana innym analogicznym zna¬ nym sposobem.Oba te kanaly 23, 24 na osi walu 6 utrzymuje lozysko 26, które spoczywa na wewnetrznej pla¬ szczyznie czolowej piasty 16. Lozysko 26 jest za¬ mocowane wzdluznie za pomoca pierscienia spre¬ zynujacego 27.Zlacze uszczelniajace 28 jest docisniete do lo¬ zyska 26 przez pierscieniowy wystep 29 na pia¬ scie 16.Krazenie wody chlodzacej (patrz fig. 6) odbywa sie kolejno przez kanal 24, przez otwory 34 wy¬ konane w tym kanale (na rys. przedstawiono tyl¬ ko jeden otwór) do wnetrza walu 6, a scislej do wtoczenia 30 wyrobionego w scianie walu.Wtoczenie 30 ma na celu kierowanie wody do jednego lub wiecej otworów 31 umieszczonych w jego dnie. Otwory 31 sa tak umieszczone by woda wplywala pomiedzy kolnierze 8 i 9. kola uwlókniania.Jak pokazano na fig. 3, otwory 31 sa przesu¬ niete w stosunku do otworów srub 19.Po zetknieciu z wiencem 7 woda chlodzaca jest usuwana (ewentualnie w postaci pary) przez otwo-17 ry nie przedstawione na rysunku, rozmieszczone po bokach kola do uwlókniania.Wariant realizacji czlonu wyrzucajacego przed¬ stawiono schematycznie na fig. 8.Wariant ten rózni sie znacznie od poprzednich w tym sensie, ze kompozycja wychodzaca z kanalu znajdujacego sie w osi walu nie jest utrzymywana w przestrzeni zamknietej. Jest ono wprowadzana na tarcze 33 w ksztalcie stozka, zwróconego stro¬ na wklesla w kierunku kola do uwlókniania.Kompozycja przesuwa sie wzdluz wewnetrznej plaszczyzny czolowej tarczy, poczawszy od punktu jej wprowadzenia. Stozkowatosc utrzymuje kom¬ pozycje w stanie powlekajacym tarcze oraz do jej obwodu.Fig. 4 przedstawia sposób wykonania elementu zabezpieczajacego czlon 10 rozpylajacy. Element ten stanowi tutaj kryza 32. Kryza zamocowana jest na kolnierzu 9 kola do uwlókniania. Przykrywa ona czesciowo czlon 10 w postaci tarczy. Obrzeze tarczy, gdzie odrywaja sie krople kompozycji oczywiscie nie jest przykryte.Na rysunkach, wieniec kola przedstawiony jest z plaszczyzna zewnetrzna plaska, dla uproszczenia rysunku. W praktyce, dla ulatwienia przyczepia¬ nia materialu uwlóknianego powierzchnia ta ma podluzne rowki.Wymiary okreslajace usytuowanie elementów w urzadzeniu wedlug wynalazku sa naniesione na fig. 5. Chodzi o: — promien R i r odpowiednio kola i czlonu roz¬ pylajacego, — odleglosc brzegu wylotowego kola do uwló¬ kniania od plaszczyzny rozpylania kompo¬ zycji xRD, — odleglosc radialna powierzchni kola od osi strumienia YRJ, — odleglosc otworu strumienia od plaszczyzny brzegu wlotowego kola xRJ, — szerokosc powierzchni uwlókniania kola 1R.Przyklad. Zastosowano urzadzenie do uwlóknia¬ nia zawierajace trzy kola rozmieszczone w spo¬ sób przedstawiony na fig. 1.Srednice kól i ich szybkosci obrotowe wynosily odpowiednio: — kolo dystrybucyjne: 185 mm 3000 obr/min — pierwsze kolo do uwlókniania: 458 mm 4200 obr/min — drugie kolo do uwlókniania 458 mm 4600 obr/min Szerokosc (1R) powierzchni kola do uwlókniania wynosila 85 mm (powierzchnia byla rowkowana wzdluznie).Czlon do wydmuchu otaczal kola w sposób przedstawiony na fig. 1. Zawieral on szereg ot¬ worów, w sumie 405, których srednica swiatla wy¬ nosila 2 mm. Przestrzen pomiedzy dwoma kolej¬ nymi otworami wynosila 6 mm. Otwory te mialy odleglosc radialna od kola YRJ 30 mm a osiowa xRJ 10 mm.Stosowano pare o" cisnieniu okolo 3,5X105 Pa.:Cale urzadzenie wydmuchiwalo okolo 2,5 ton/go¬ dzine pary.?"*' Rozpylanie srodka wiazacego prowadzono na vflwa kola do uwlókniania za pomoca urzadzen ta- 238 18 kich jak. przedstawione na fig. 7. Srednica tarcz odwirowujacych wynosila 320 mm.Wyrzucano kompozycje wodna srodka wiazace¬ go na bazie rezolu fenolowo-formaldehydowego. 5 Material uwlókniany stanowilo szklo melilito- we. Zasilanie wynosilo okolo 3 tony/godzine.Powstawala warstwa wlókien o grubosci 50 mm, której przewodnictwo cieplne w temperaturze 23,9°C wynosilo 38,2 mW/m°C. io Dla porównania przeprowadzono uwlóknianie w warunkach analogicznych, lecz rozpylajac sro¬ dek wiazacy ni wlókna po stronie wlotowej kola.W próbie tej stanowisko wydmuchu zawieralo tylko 33 otwory, w których 16 sluzylo do rozpyla¬ lo nia srodka wiazacego. Srednica otworów wynosi¬ la 3 min. Byly one rozmieszczone w odleglosci radialnej YRJ 120—150 mm.Otwory doprowadzajace srodek wiazacy mialy srednice 2 mm. 20 Preznosc par na stanowisku wydmuchu wyno¬ sila 3—4X105 Pa. Zuzycie pary wynosilo 1,2 tony/ /godzine.Inne warunki byly takie same jak dla przykla¬ du wedlug wynalazku. 25 Otrzymana warstwa wlókien miala takie same wlasnosci izolacyjne, lecz jej wlasnosci mechani¬ czne byly gorsze, jak to wykazano w tablicy po¬ nizej.Produkt otrzymany sposobem wedlug wynalazku 30 mial znacznie lepsza wytrzymalosc na rozciaganie, charakteryzujaca kohezje warstwy, oraz mniejszy stopien osiadania pod cisnieniem.Ponadto, w czasie dlugotrwalych prób nie stwie¬ rdzono zadnego zanieczyszczenia czlonu rozpylaja- 35 cego. I tak dla 600-godzinnego okresu ciaglej pra¬ cy nie byl potrzebny zaden przestój dla oczyszcze¬ nia tego czlonu.Wynalazek pozwolil wiec na polepszenie warun¬ ków eksploatacyjnych uwlókniania omawianego 40 typu, przy zachowaniu a nawet polepszeniu jako¬ sci otrzymanych produktów.Wlasnosc 1 Przewodnictwo cieplne w tern. 23,9°C/mW/m°C Wytrzymalosc na rozciaganie prosto¬ padle do plasz¬ czyzn czolowych da N/dm2 Stopien osiadania pod cisnieniem 0,4X105 Pa Przy¬ klad porów¬ nawczy 2 38,2 13,0 4,6 We¬ dlug wyna¬ lazku 3 38,2 15,5 4,2 Odchy¬ lenie wzgle¬ dne 4 19% 10% Sposób rozpylania kompozycji do powlekania, wedlug wynalazku, jest godny uwagi takze ze133 238 Id 29 Wzgledu na elastycznosc jego stosowania. Pozwala on zwlaszcza na rozpylanie z równa latwoscia róznego rodzaju kompozycji.Na przyklad, chociaz najczesciej stosuje sie zy¬ wice fenolowoformaldehydowe, korzystnie moga byc równiez inne srodki wiazace. Tak jest w przy¬ padku kompozycji na bazie oleju schnacego, zwla¬ szcza oleju lnianego, który ma te zelete, ze jest tani. 10 W tradycyjnych sposobach, uzycie oleju lnia¬ nego lub kompozycji na bazie oleju lnianego wia¬ ze sie z pewnymi trudnosciami.Lepkosc oleju lnianego jest duzo wyzsza od lep¬ kosci zywic fenolowo-formaldehydowych i w pro- 15 duktach zawierajacych olej lniany zawartosc srod¬ ka wiazacego jest zazwyczaj duzo nizsza. Oba te wzgledy, mniejsza ilosc i wyzsza lepkosc, powodu¬ ja znaczny wzrost tendencji do zatykania otworów.Dlatego ten rodzaj srodka wiazacego jest rzadko 20 uzywany.W sposobie rozpylania srodka wiazacego wedlug wynalazku szczególne cechy kompozycji na bazie oleju lnianego nie powoduja zadnych trudnosci.Wirowanie zachodzi w sposób regularny a wlókna sa powleczone w sposób wysoce zadawalajacy.Przy okazji badan róznych kompozycji, wla¬ sciwosc samooczyszczania sie urzadzenia okazala sie szczególnie korzystna. Przejscie od jednej kompozycji do drugiej moze byc dokonane w spo¬ sób praktycznie natychmiastowy, bez potrzeby uprzedniego oczyszczania.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania wlókien mineralnych, w którym material przeznaczony do tworzenia wlókien wprowadza sie w stanie rozciagliwym na powierzchnie szybko obracajacych sie kól, przy czym material w postaci grubej nitki plynie do po¬ wierzchni obwodowej pierwszego kola, gdzie jest zasadniczo przyspieszany, nastepnie przesyla sie go do drugiego kola obracajacego sie w kierunku przeciwnym do pierwszego, gdzie przynajmniej czesc materialu przylega do powierzchni wymie¬ nionego drugiego kola, po czym odrywa sie od niego pod wplywem sily odsrodkowej tworzac wlókna, a ewentualny nadmiar materialu nie przylegly do kola przesyla sie do ewentualnego trzeciego kola obracajacego sie w kierunku prze- ° ciwnym do drugiego i tak dalej, zas wlókna odry¬ wajac sie od róznych kolejnych kól wyrzucane sa do szybkiego strumienia, poprzecznego do ich toru konczacego rozciaganie wymienionych wlókien, gdzie wchodza one w kontakt z kompozycja do 5{ traktowania wlókien, po czym wlókna odbiera sie, znamienny tym, ze kompozycje ciekla do trakto¬ wania tworzacych wlókien rozpyla sie przez wiro¬ wanie, poprzecznie do strumienia gazu porywaja¬ cego wlókna, w bezposrednim sasiedztwie kól m tworzac krople kompozycji o wielkosci wystarcza¬ jacej do wnikniecia, do strumienia gazu, gdzie krople te rozpryskuja sie pod wplywem strumie¬ nia gazu, którego szybkosc reguluje sie na pozio¬ mie kól na 50—180m/s. 65 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze rozpylanie kompozycji cieklej prowadzi sie w pla¬ szczyznie normalnej do osi kola. 3. Sposób wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze rozpylanie kompozycji cieklej prowadzi sie w odleglosci od osi kola nie mniejszej niz 70% promienia kola. 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosunek szybkosci strumienia gazu, na poziomie powierzchni obwodowej kola, do szybkosci obwo¬ dowej kola dobiera sie w zakresie 1,8—08. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze reguluje sie wzgledne szybkosci strumienia gazu i kropli w taki sposób, by srednia wielkosc krope¬ lek po rozprysnieciu byla co najwyzej równa dziesiatej czesci kropel rozpylonych przez czlon wirowania. 6. Sposób wTedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze nastawia sie szybkosc obwodowa kól do uwlóknia- nia w zakresie 60—150 m/s. 7. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze rozpylanie prowadzi sie tworzac krople, o przecie¬ tnej srednicy rzedu 150 \im. 8. Urzadzenie do wytwarzania wlókien mineral¬ nych i powlekania tych wlókien w zawiesinie w strumieniu gazu kompozycja ciekla do powlekania, skladajace sie z szeregu kól do uwlókniania oraz elementów do doprowadzania materialu uwlóknia- nego, znamienne tym, ze ma szereg kól do uwló¬ kniania usytuowanych blisko siebie o naprzemian przeciwnych kierunkach obrotów, w tym kolo (1) dystrybucyjne, nad którym znajduje sie prze¬ wód (4) doprowadzajacy material uwlókniony na kola i co najmniej jedno kolo (2, 3) do uwlóknia¬ nia, przy czym na zewnatrz kól (1, 2, 3) usytuowa¬ ny jest pierscien (5) wydmuchu gazu z otwora¬ mi (13) wylotowymi gazu zas, kazde kolo osadzone jest na wale (6), na którym osadzony jest takze czlon (10) do rozpylania kompozycji. 9. Urzadzenie wedlug zastrz. 8, znamienne tym, ze kola do uwlókniania (2, 3) maja polaczenie z czlonem (10) do rozpylania kompozycji. 10. Urzadzenie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze kazdy czlon (10) do rozpylania kompozycji przez wirowanie, ma postac kola, zas jego os pokrywa sie z osia kola (2, 3) do uwlókniania, przy czym promien czlonu (10) jest równy co najmniej 70% promienia kola do uwlókniania. 11. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 10 znamien¬ ne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompozycji sta¬ nowia dwie tarcze (11, 12) tworzac miedzy soba ko¬ more (21) zasilana przez kanal (23) usytuowany na osi walu (6) kola do uwlókniania, przy czym komo¬ ra (21) ma ujscie na zewnatrz poprzez jedna lub wiele szczelin (22) skad kompozycja rozpylana jest do strumienia gazu. 12. Urzadzenie wedlug zastrz. ll,znamienne tym, ze szczelina (22) usytuowana jest na plaszczyznie czolowej tarczy (12) prostopadle do osi obrotu. 13. Urzadzenie wedlug zastrz. 11 albo 12, zna¬ mienne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompo¬ zycji osloniety jest kryza (32) zespolona z kolem do uwlókniania. 14. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze kanal <23) do zasilania kompozycja usytuowany21 133298 jest w koncentrycznym kanale (24) doprowadza¬ jacym wode chlodzaca do kola. 15. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 lub 10, zna¬ mienne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompozy¬ cji ma postac tarczy w ksztalcie stozka, zwróco¬ nej strona wklesla w kierunku kola do uwlók- niania. 16. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 15, zna¬ mienne tym, ze otwory (13) pierscienia (5) wyd¬ muchu sa umieszczone w odleglosci radialnej od powierzchni kola YRJ wynoszacej 10—20 mm. 17. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 16, zna¬ mienne tym, ze rozmieszczenie otworów na pier¬ scieniu (5) wydmuchu jest funkcja strefy odpo¬ wiedniego kola, przy czym otwory te sa liczniejsze w strefach gdzie odrywa sie duza ilosc wlókien.Miia^z §iia^2 —r i rr 6 E3 =ffVJ L-^Jls W k" MiEgl 4* -ffis:3 xRJ lizaJS UyRJ m xRD JJU- J133 238 jEligf- fi i 3^ SSSZZ2SS 24 23 _ h^-/////////y//////////77777£tv7r. 30- :p£3 ?V ¦7777T7l77777V,////////A lip -TB.. 9 % 18 29 28 21. 2? 23 Mtia:2 ^i&a Zakl. Graf. Radom — 1457/86 90+20 egz. A4 Cena 100 zl PL PL PL PL PL

Claims (17)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania wlókien mineralnych, w którym material przeznaczony do tworzenia wlókien wprowadza sie w stanie rozciagliwym na powierzchnie szybko obracajacych sie kól, przy czym material w postaci grubej nitki plynie do po¬ wierzchni obwodowej pierwszego kola, gdzie jest zasadniczo przyspieszany, nastepnie przesyla sie go do drugiego kola obracajacego sie w kierunku przeciwnym do pierwszego, gdzie przynajmniej czesc materialu przylega do powierzchni wymie¬ nionego drugiego kola, po czym odrywa sie od niego pod wplywem sily odsrodkowej tworzac wlókna, a ewentualny nadmiar materialu nie przylegly do kola przesyla sie do ewentualnego trzeciego kola obracajacego sie w kierunku prze- ° ciwnym do drugiego i tak dalej, zas wlókna odry¬ wajac sie od róznych kolejnych kól wyrzucane sa do szybkiego strumienia, poprzecznego do ich toru konczacego rozciaganie wymienionych wlókien, gdzie wchodza one w kontakt z kompozycja do 5{ traktowania wlókien, po czym wlókna odbiera sie, znamienny tym, ze kompozycje ciekla do trakto¬ wania tworzacych wlókien rozpyla sie przez wiro¬ wanie, poprzecznie do strumienia gazu porywaja¬ cego wlókna, w bezposrednim sasiedztwie kól m tworzac krople kompozycji o wielkosci wystarcza¬ jacej do wnikniecia, do strumienia gazu, gdzie krople te rozpryskuja sie pod wplywem strumie¬ nia gazu, którego szybkosc reguluje sie na pozio¬ mie kól na 50—180m/s. 65

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze rozpylanie kompozycji cieklej prowadzi sie w pla¬ szczyznie normalnej do osi kola.

3. Sposób wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze rozpylanie kompozycji cieklej prowadzi sie w odleglosci od osi kola nie mniejszej niz 70% promienia kola.

4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosunek szybkosci strumienia gazu, na poziomie powierzchni obwodowej kola, do szybkosci obwo¬ dowej kola dobiera sie w zakresie 1,8—08.

5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze reguluje sie wzgledne szybkosci strumienia gazu i kropli w taki sposób, by srednia wielkosc krope¬ lek po rozprysnieciu byla co najwyzej równa dziesiatej czesci kropel rozpylonych przez czlon wirowania.

6. Sposób wTedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze nastawia sie szybkosc obwodowa kól do uwlóknia- nia w zakresie 60—150 m/s.

7. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze rozpylanie prowadzi sie tworzac krople, o przecie¬ tnej srednicy rzedu 150 \im.

8. Urzadzenie do wytwarzania wlókien mineral¬ nych i powlekania tych wlókien w zawiesinie w strumieniu gazu kompozycja ciekla do powlekania, skladajace sie z szeregu kól do uwlókniania oraz elementów do doprowadzania materialu uwlóknia- nego, znamienne tym, ze ma szereg kól do uwló¬ kniania usytuowanych blisko siebie o naprzemian przeciwnych kierunkach obrotów, w tym kolo (1) dystrybucyjne, nad którym znajduje sie prze¬ wód (4) doprowadzajacy material uwlókniony na kola i co najmniej jedno kolo (2, 3) do uwlóknia¬ nia, przy czym na zewnatrz kól (1, 2, 3) usytuowa¬ ny jest pierscien (5) wydmuchu gazu z otwora¬ mi (13) wylotowymi gazu zas, kazde kolo osadzone jest na wale (6), na którym osadzony jest takze czlon (10) do rozpylania kompozycji.

9. Urzadzenie wedlug zastrz. 8, znamienne tym, ze kola do uwlókniania (2, 3) maja polaczenie z czlonem (10) do rozpylania kompozycji.

10. Urzadzenie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze kazdy czlon (10) do rozpylania kompozycji przez wirowanie, ma postac kola, zas jego os pokrywa sie z osia kola (2, 3) do uwlókniania, przy czym promien czlonu (10) jest równy co najmniej 70% promienia kola do uwlókniania.

11. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 10 znamien¬ ne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompozycji sta¬ nowia dwie tarcze (11, 12) tworzac miedzy soba ko¬ more (21) zasilana przez kanal (23) usytuowany na osi walu (6) kola do uwlókniania, przy czym komo¬ ra (21) ma ujscie na zewnatrz poprzez jedna lub wiele szczelin (22) skad kompozycja rozpylana jest do strumienia gazu.

12. Urzadzenie wedlug zastrz. ll,znamienne tym, ze szczelina (22) usytuowana jest na plaszczyznie czolowej tarczy (12) prostopadle do osi obrotu.

13. Urzadzenie wedlug zastrz. 11 albo 12, zna¬ mienne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompo¬ zycji osloniety jest kryza (32) zespolona z kolem do uwlókniania.

14. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze kanal <23) do zasilania kompozycja usytuowany21 133298 jest w koncentrycznym kanale (24) doprowadza¬ jacym wode chlodzaca do kola.

15. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 lub 10, zna¬ mienne tym, ze czlon (10) do rozpylania kompozy¬ cji ma postac tarczy w ksztalcie stozka, zwróco¬ nej strona wklesla w kierunku kola do uwlók- niania.

16. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 15, zna¬ mienne tym, ze otwory (13) pierscienia (5) wyd¬ muchu sa umieszczone w odleglosci radialnej od powierzchni kola YRJ wynoszacej 10—20 mm.

17. Urzadzenie wedlug zastrz. 8 albo 16, zna¬ mienne tym, ze rozmieszczenie otworów na pier¬ scieniu (5) wydmuchu jest funkcja strefy odpo¬ wiedniego kola, przy czym otwory te sa liczniejsze w strefach gdzie odrywa sie duza ilosc wlókien. Miia^z §iia^2 —r i rr 6 E3 =ffVJ L-^Jls W k" MiEgl 4* -ffis:3 xRJ lizaJS UyRJ m xRD JJU- J133 238 jEligf- fi i 3^ SSSZZ2SS 24 23 _ h^-/////////y//////////77777£tv7r. 30- :p£3 ?V ¦7777T7l77777V,////////A lip -TB.. 9 % 18 29 28 21. 2? 23 Mtia:2 ^i&a Zakl. Graf. Radom — 1457/86 90+20 egz. A4 Cena 100 zl PL PL PL PL PL