Przedmiotem wynalazku jest pompa wirowa do cieczy zanieczyszczonych, pionowa, zanurze¬ niowa, jedno lub wielostopniowa z wirnikiem jednostrumieniowym do cieczy, wymagajacych podgrzewania w temperaturze powyzej 100°C, zwlaszcza plynnej siarki, ze szczególnym rodzajem konstrukcji lozyska slizgowego, wykorzystujacego energie cieczy wyplywajacej podczas smarowa¬ nia tego lozyska do poprawy wydajnosci i sprawnosci pompy. Pompa wirowa wedlug opisu patentowego nr 98441 zbudowana jest z zespolu napedowego skladajacego sie z silnika napedo¬ wego, sprzegla, lozyska walu orazplyty do mocowania kompletnej pompy na stanowisku pracy, do której przytwierdzona jest na stale rura z plaszczem grzewczym. Na drugim koncu rury umie¬ szczony jest kolnierz, do którego przykrecony jest górny korpus pompy wraz z przynaleznymi elementami, w którym uksztaltowane sa na calym obwodzie kanaly ssawne oraz komora wyrównawcza.Do korpusu górnego pompy zamocowany jest kadlub z uformowanym kanalem tocznym. W korpusie pompy zabudowany jest wirnik osadzony na wale, z gardziela wlotowa odwrócona do góry. Kadlub pompy zamkniety jest szczelnie od dolupokrywa, tworzac komore tloczna wirnika, z której poprzez króciec tlocznyprzetlaczana ciecz przeplywa do filtra zabudowanego wspólosiowo z glównym przewodem tlocznym.Filtrpolaczonyjest dodatkowym przewodem zlozyskiem slizgowym i komora wyrównawcza.Przeplyw zawiesiny cieczy kanalami wlotowymi obok ulozyskowania walu w korpusie górnym zmniejsza cisnienie zawiesiny, umozliwiajac naplyw tloczonej cieczy do lozyska i komory wyrów¬ nawczej. Smarowanie lozyska odbywa sie przefiltrowana z zawiesiny ciecza otrzymana z filtra zabudowanego bezposrednio w przewodzie tlocznym pompy. Wolny od zanieczyszczen cialami stalymi filtrat, przeplywa przewodem pomocniczym do lozyska i komory wyrównawczej i wyplywa w postaci kropel w komorze ssawnej pompy, laczac sie z tloczona ciecza.Niekorzystnym zjawiskiem wystepujacym przy pompowaniu siarki plynnej, przy tym smaro¬ waniu lozysk, jest slaby przeplyw filtratu siarki przez lozysko, co sprzyja przegrzewaniu sie jej powyzej 158°C, w wyniku czego nastepuje blisko tysiackrotny wzrost lepkosci siarki co doprowa¬ dza do zatarcia lozyska na wale pompy.2 128011 Celem rozwiazania wedlug niniejszego wynalazku jest takie uksztaltowanie lozyska slizgo¬ wego w pompach, aby nie dochodzilo do ich zacierania sie w czasie pracy.Przedstawiony problem techniczny zostal rozwiazany poprzez nadanie powierzchni slizgowej lozyska zbieznosci, korzystnie 1 do 5 stopni, tworzacej z walem szczeline powiekszajaca sie ku komorze zasysania o nominalnym przeswicie 0,3 mm, przy czym odleglosc wylotu szczeliny od kanalu wlotowego do wirnika uzalezniona jest wielkoscia srednicy wyplywajacej przez szczeline strugi cieczy smarujacej lozysko. Wyplywajaca struga winna trafiac w kanal wlotowy wirnika i musi byc mniejsza od srednicy tego kanalu.Dla spelnienia tego warunku, odleglosc lozyska slizgowego od kanalu wlotowego wynosi korzystnie 0,3 do 0,8 srednicy kanalu wlotowego wirnika. Dla uzyskania iniektorowego dzialania strugi korzystne jest zachowanie stosunku zewnetrznej srednicy strugi wyplywajacej z lozyska do srednicy kanalu wlotowego wirnika wynoszacej 0,5 do 0,7. Stosunek ten zalezy od predkosci wyplywajacej strugi, to jest od rodzaju i cisnienia tloczonej cieczy oraz wielkosci szczeliny.W wynalazku tym zrezygnowano z komory wyrównawczej na korzysc kanalów ssawnych, zblizajac tym samym odleglosc lozyska do wirnika pompy.Wprowadzone strumieniowe smarowa¬ nie lozyska w dotychczasowym ukladzie kinematycznym pompy pozwala na wykorzystanie energii strumienia cieczy wyplywajacego ze szczeliny lozyska jako iniektora dla naplywajacej kanalem ssawnym cieczy, która trafia na lopatki wirnika pompy. Dzieki takiej konstrukcji uzyskuje sie dodatkowy efekt w postaci zwiekszonej wydajnosci i sprawnosci pompy. Tego typu smarowanie lozyska slizgowego moze znalezc zastosowanie równiez w pompach jedno- i wielostopniowych, przy tloczeniu cieczy czystych jak tez zanieczyszczonych, obojetnych chemicznie jak równiez agresywnych, pod warunkiem doboru odpowiednich materialów konstrukcyjnych oraz dostoso¬ wania filtra do rodzaju zanieczyszczen.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia osiowy przekrój pompy, a fig. 2 — przekrój zespolu zassysajaco-tlocznego pompy z uwzglednieniem lozyskowania.Pompa wirowa wedlug wynalazku zbudowana jest z zespolu napedowego 1 z zabudowanymi znanymi elementami jak silnik napedowy, sprzeglo, ulozyskowanie walu oraz z plyty do mocowa¬ nia kompletnej pompy na stanowisku pracy, do którego umocowanajest na stale rura 2 z plaszczem grzewczym.Na drugim koncu rury 2 umieszczony jest kolnierz, do którego zamocowany jest górny korpus pompy 3 wraz z przynaleznymi elementami, w którym uksztaltowane sa kanaly ssawne 4 pompy.Do korpusu górnego pompy umocowany jest kadlub 5 z uksztaltowanym kanalem tlocznym.W korpusie pompy zabudowany jest wirnik 6 osadzony na wale 7. Gardziel wirnika 8 odwrócona jest do góry, co ulatwia naplyw cieczy do kanalów miedzylopatkowych wirnika.Kadlub pompy zamkniety jest szczelnie od dolu pokrywa 9 tworzac w ten sposób komore tloczna 10 wirnika, z której przez króciec tloczny 11 przetlaczana ciecz przeplywa do filtra 12 zabudowa¬ nego wspólosiowo z glównym przewodem tlocznym 13. Filtr polaczony jest ponadto dodatkowym przewodem 14 z lozyskiem 15, którym okreslona ilosc odfiltrowanej zawiesiny siarkowej kiero¬ wana jest do smarowania tego lozyska. Lozysko 15 samonastawne, z wkladka slizgowa z brazu cynowego posiada zbieznosc powierzchni slizgowej 1 do 5 stopnia, o nominalnej szczelinie pomie¬ dzy walem, a powierzchnia slizgowa 0,3 mm, powiekszajacej sie w kierunku gardzieli kanalu wlotowego wirnika 8.Odleglosc h szczeliny lozyska slizgowego 15 od kanalu wlotowego wirnika wynosi 0,6 srednicy kanalu wlotowego wirnika 8. Równoczesnie zachowanyjest stosunek zewnetrznej srednicy di strugi wyplywajacej z lozyska do srednicy eh kanalu wylotowego wirnika w wielkosci 0,5.Zastrzezenia patentowe 1. Pompa wirowa, do cieczy zanieczyszczonych, pionowa, zanurzeniowa, z wirnikiem jednos- trumieniowym, do cieczy wymagajacych podgrzewania w temperaturze powyzej 100°C, posiada¬ jaca filtr zabudowany wspólosiowo zglównym przewodem tlocznym od którego odchodzi przewód pomocniczy do smarowania filtratem lozysko slizgowe umieszczone w korpusie górnym pompy, nad komora zasysania, znamienna tym, ze lozysko slizgowe (15) walu pompy posiada zbieznosc128011 3 powierzchni panewki slizgowej, tworzac z walem (7) szczeline powiekszajaca sie ku komorze zasysania, przy czym odleglosc wylotu szczeliny od kanalu wlotowego do wirnika (6) uzalezniona jest wielkoscia srednicy wyplywajacej przez szczeline strugi cieczy smarujacej lozysko (15), która to struga trafia w kanal wlotowy wirnika (6) i musi byc mniejsza od srednicy tego kanalu (eh). 2. Pompa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze zbieznosci powierzchni slizgowej lozyska (15) ksztaltuje sie od 1 do 5 stopni, przy czym korzystnie minimalny luz miedzy walem (7), a panewka lozyska (15) wynosi okolo 0,3 mm. 3. Pompa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze odleglosc (h)lozyska slizgowego (15) od kanalu wlotowego wirnika (6) wynosi 0,3 do 0,8 srednicy (eh) kanalu wlotowego wirnika, korzystnie przy zachowaniu stosunku zewnetrznej srednicy strugi wyplywajacej z lozyska (di) do srednicy kanalu wlotowego wirnika (62) wynoszacej 0,5 do 0,7.128011 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 cgz.Cena 100 zl PL