Przedmiotem wynalazku jest pompa wirowa/pionowa, zanurzeniowa z wirnikiem jednostrumieniowym do cieczy zanieczyszczonych cialami stalymi w ilosci do 35% o duzej granulacji, rzedu od 0,01 do 4,0 mm zwlaszcza do cieklej siarki, wymagajacych podgrzewania w temperaturze powyzej 100°C.Znane tego typu pompy wirowe nie sa przystosowane do pracy w tych warunkach i ulegaja czestym awariom. Pompy te posiadaja wirniki otwarte wymagajace malych luzów, lub wirniki jednostrumieniowe dwukanalowe zamkniete, typowe dla pomp umozliwiajacych przepompowywanie cieczy zawierajacych czesci stale o duzej granulacji. Wirniki tych pomp szybko wycieraja sie i ulegaja zuzyciu/przez co pompy traca podczas obrotów równowage dynamiczna. Przy podwyzszaniu obrotów powstaja znaczne nierównomierne sily odsrodko¬ we powodujace drgania walu wraz z wirnikiem, które z kolei przenosza sie na cala pompe, przyspieszajac jeszcze jej zuzycie i zmniejszajac równoczesnie sprawnosc pompy.Z uwagi na podwyzszona temperature w jakiej pracuje pompa, smarowanie lozyska dolnego dokonywane jest zawiesina siarkowa zawierajaca czastki skaly plonej i ziem bielacych, co powoduje czeste zakleszczanie i zatarcia tej pary kinematycznej pompy. Zastosowane w celu unikniecia zatarcia zwiekszone luzy pomiedzy kadlubem a wirnikiem oraz miedzy czopem i panewka, powoduja duze straty wewnetrzne, czego wynikiem jest bardzo mala sprawnosc pompy.Wiadomo, ze zawiesina siarkowa zawierajaca do 35% czesci stalych posiada zmienna lepkosc zalezna od temperatury, która jest kilkakrotnie wyzsza od lepkosci czystej plynnej siarki, stad tez nie nadaje sie do wykorzystania jako ciecz smarujaca obrotowych ukladów kinematycznych pompy. ' W znanych, stosowanych obecnie pompach do pompowania zawiesiny siarkowej, na przyklad wedlug patentu PRL nr 55332 - zastosowano wirnik jednostrumieniowy, dwukanalowy, przy którym w celu uzyskania wymaganych parametrów pracy nalezy stosowac bardzo wysokie predkosci obrotowe. Zastosowanie takich predkosci powoduje wystapienie okreznego ruchu cieczy wymuszonego od obrotów wirnika, a swobodna powierzchnia wiru przyjmuje ksztalt hiperboloidy obrotowej, zwróconej wypukloscia do góry, natomiast na wkleslej powierzchni czolowej wiru wystepuje zjawisko ssania. <\ \ 2 98 441 W przypadku gdy, cisnienie ssania szybko spadnie, nastepuje obnizenie sie temperatury cieklej siarki, co powoduje z kotei krzepniecie cieczy sprzyjajace zatarciom sie pompy,, < Przy wysokich predkosciach obrotowych wirnika, w centralnym elemencie wlotowym, to jest w koszu ssawnym, doprowadzajacym ciecz na wirnik, tworzy sie zawirowanie cieczy zwane prerotacja, które dlawi naplyw lepkiej zawiesiny siarkowej na wirnik oraz sprzyja tworzeniu sie par i gazów, co prowadzi do przerwania ciaglosci strumienia cieczy. * Niedogodnosci eksploatacyjnych omówionych powyzej pomp nie posiada pompa wirowa pionowa, zanurzeniowa wedlug wynalazku do cieczy krzepnacej, wymagajacej podgrzewania, zanieczyszczonej zawartoscia czesci stalych — zwlaszcza do zawiesiny siarkowej i siarki cieklej. W pompie tej, pary kinematyczne, tj: wal i panewki pompy smarowane sa filtratem zawiesiny otrzymywanym w filtrze zabudowanym bezposrednio w przewodzie tlocznym pompy, wykorzystujac zjawisko obnizania sie rozkladu cisnienia wedlug krzywej paraboli, które obniza sie w miare zblizenia sie do osi obrotu walu, na którym osadzony jest wirnik. Zjawisko to powoduje powstawanie róznicy cisnien w gardzieli wirnika i na wylocie cieczy z komory tlocznej wirnika (zdyfuzora).Pompa wedlug wynalazku posiada kanaly wlotowe, usytuowane na calym obwodzie górnej czesci korpusu zabudowanego nad kadlubem glównym pompy, co zabezpiecza pompe przed prerotacja i przerwaniem ciaglosci strumienia cieczy, natomiast przeplyw zawiesiny kanalami wlotowymi obok uszczelnienia walu w korpusie górnym zmniejsza cisnienie zawiesiny, umozliwiajac naplyw filtratu do lozyska i komory wyrównawczej.Z komory wyrównawczej i lozyska filtrat wyplywa kroplami i laczy sie z zawiesina. Przeplyw filtratu smaruje uklad kinematyczny pompy, zabezpieczajac wal i panewke przed zatarciem lub zakleszczeniem czesciami stalymi zawartymi w zawiesinie.Odmiana pompy wedlug wynalazku jest pompa wirowa wielostopniowa o pionowym ukladzie stopni, posiadajaca kanaly wlotowe usytuowane na calym obwodzie korpusu górnego zabudowanego nad pierwszym stopniem pompy, co zabezpiecza ja przed prerotacja i ujemna charakterystyka pracy pompy, a smarowanie lozysk w pompie zanurzonych w zawiesinie, dokonywane jest filtratem zawiesiny, otrzymywanym z filtra zabudowanego bezposrednio w przewodzie tlocznym pompy. ' Korzystna cecha rozwiazania pompy wedlug wynalazku jest wykorzystanie zjawiska obnizania sie cisnienia w miare zblizania sie do osi obrotu walu wirnika wedlug krzywej paraboli, czyli wykorzystano róznice cisnien na wlocie cieczy do wirnika i jej wylocie z krócca tlocznego.Przedmiot wynalazku uwidoczniony zostal w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 » przedstawia przekrój osiowy pompy jednostopniowej z zabudowanym filtrem, a fig. 2<- przekrój osiowy pompy dwustopniowej z zabudowanym filtrem. * Pompa wirowa wedlug wynalazku zbudowana jest z zespolu napedowego 1 z zabudowanymi znanymi elementami jak silnik napedowy, sprzeglo, lozyska oraz z plyty do mocowania kompletnej pompy na stanowisku pracy, do którego umocowana jest na stale rura z plaszczem grzewczym 2, posiadajaca na obwodzie otwory przelotowe 17 stanowiace jednoczesnie przegrode izolacyjna dla górnego lozyska. Na drugim koncu rury umieszczony jest kolnierz, do którego umocowany jest górny korpus pompy 3 wraz z przynaleznymi elementami, w którym uksztaltowane sa kanaly ssawne 4 pompy. Do korpusu górnego pompy zamocowany jest kadlub 5 z uksztaltowanym kanalem tlocznym. W korpusie pompy zabudowany jest wirnik 6 osadzony na wale 7. Gardziel wirnika 8 odwrócona jest do góry, co ulatwia naplyw cieczy do kanalów miedzylopatkowych wirnika. Kadlub pompy zamkniety jest szczelnie^od dolu pokrywa 9, tworzac w ten sposób komore tloczna 10 wirnika, z której poprzez króciec tloczny 11 przetlaczana ciecz przeplywa do filtra 12 zabudowanego wspólosiowo z glównym przewodem tlocznym 16. Filtr polaczony jest ponadto dodatkowym przewodem 13 z lozyskiem górnym 14 i dolnym 18, którym okreslona ilosc odfiltrowanej zawiesiny siarkowej kierowana jest do smarowania wyzej wymienionych lozysk. .« Wolny od zanieczyszczen cialami stalymi filtrat, przeplywa przewodami pomocniczymi do lozysk i komory wyrównawczej 15, przy czym wyplywajacy kroplami z lozyska 14 nadmiar filtratu wyplywa do rury z plaszczem grzewczym 2, skad otworami 17 przelewa sie do zbiornika z zawiesina siarki. Glówna czesc przetlaczanego medurn przeplywa wraz z zanieczyszczeniami glównym przewodem tlocznym 16 i zasila odpowiednie zbiorniki cieklej siarki lub zawiesiny siarkowej. Oczyszczony w ten sposób filtrat innych mediów moze byc równiez zastosowany do smarowania lozysk,i • Pompa wirowa wedlug wynalazku ma szczególne zastosowanie do pompowania cieczy o duzym zanieczysz¬ czen.u cialami stalymi o granulacji do kilku milimetrów, zwlaszcza jesli filtrat nadaje sie do wykorzystania jako srodek smarujacy uklady kinematyczne lozysk, lub gdy elementy lozyska zostaly wykonane z takich materia¬ lów, które moga byc smarowane filtratem. Pompa pracuje zanurzona w zbiornikach przepompowywanej cieczy, z czego wynika znaczenie utrzymania szczelnosci ukladu. Pompa wedlug wynalazku rozwiazuje problem98 441 3 przetlaczania ciekle} siarki zanieczyszczonej skala*rodzima lub ziemiami bielacymi dodawanymi w procesie rafinacji dla uszlachetnienia produktu, oraz moze byc stosowana w innych galeziach przemyslu, gdzie filtrat moze byc wykorzystany do smarowania par kinematycznych lozyska, jak na przyklad w przemysle spozyw¬ czym, rafineryjnym. PL