Przedmiotem wynalazku jest sposób ciaglego odlewania rur oraz krystalizator do ciaglego odlewania rur, zwlaszcza cienkosciennych rur zeliwnych. Wynalazek znajduje równiez zastosowanie do odlewania rur z dowol¬ nych stopów na bazie zelaza oraz ze stopów metali niezelaznych, na przyklad na bazie aluminium lub miedzi.Znane sa sposoby ciaglego odlewania rur w kiystalizatorach, zlozonych z tulei krystalizatora ksztaltujacej zewnetrzna powierzchnie rury oraz umieszczonego w niej rdzenia. Sposoby te polegaja na ciaglym zalewaniu stopionym metalem przestrzeni formujacej krystalizatora, ograniczonej tuleja i rdzeniem, odprowadzaniu ciepla ze stopionego metalu na zewnatrz tulei krystalizatora, przez chlodzenie tej tulei od zewnatrz np. woda oraz wymuszonym wyciaganiu rury od dolu krystalizatora.Tego rodzaju sposób jest przykladowo znany z polskiego opisu patentowego nr 29 748. Równiez z tego opisu jest znany krystalizator do ciaglego odlewania rur, którego rdzen ma ksztalt odwróconego stozka scietego, aby umozliwic latwe wyciaganie rury z krystalizatora, niezaklócone przez obreczowanie sie odlewanej rury na rdzeniu. Jednakze wada stosowania rdzenia o kstalcie odwróconego stozka scietego jest to, ze wewnetrzna powierzchnia odlewanej rury jest najczesciej pofaldowana, poniewaz wmomencie, gdy przemieszcza sie ona ponizej miejsca, gdzie rdzen ma najwieksza srednice, stopiony metal nie jest jeszcze calkowicie skrystalizowany.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wymienionych niedogodnosci, a zadaniem wynalazku jest opracowa¬ nie sposobu i krystalizatora do ciaglego odlewania rur, umozliwiajacych kontrolowane krzepniecie metalu w krystalizatorze, a tym samym bezzaklóceniowe odlewanie rur, a wiec pozbawione wad powierzchniowych, przy zastosowaniu rdzenia krystalizatora o jednakowym przekroju poprzecznym na calej dlugosci tego rdzenia.Sposób ciaglego odlewania rur, zwlaszcza cienkosciennych rur zeliwnych, w krystalizatorze zaopatrzonym w rdzen, polegajacy na doprowadzaniu do niego cieklego metalu pod cisnieniem i odprowadzaniu ciepla z ciekle¬ go metalu przez chlodzenie krystalizatora od zewnatrz, zgodnie z wynalazkiem, charakteryzuje sie tym, ze w trakcie ciaglego doprowadzania cieklego metalu do krystalizatora, doprowadza sie do tego metalu dodatkowe cieplo przez ogrzewanie rdzenia na czesci jego dlugosci, poczynajac od jego górnego konca, natomiast dolny koniec tego rdzenia utrzymuje sie w temperaturze wystarczajacej do skrzepniecia metalu w calym przekroju poprzecznym wytwarzanej rury, na wysokosci dolnego konca rdzenia, a korzystnie chlodzi sie ten rdzen w dolnej jego czesci2 126006 Rdzen ogrzewa sie na wieksej czesci jego dlugosci, liczac od jego górnego konca. Korzystnie, rdzen ogrzewa sie bezposrednio przed wprowadzeniem cieklego metalu do krystalizatora.Sposób wedlug wynalazku zapewnia, ze wewnatrz krystalizatora, w jego przestrzeni formujacej, tworzy sie front krzepniecia rozciagajacy sie od górnej czesci powierzchni tulei krystalizatora, intensywnie chlodzonej od zewnatrz, do powierzchni rdzenia w poblizu jego dolnego konca. Tenfront krzepnieciajest latwy do utrzymywa¬ nia w trakcie trwania procesu odlewania, poniewaz niezaleznie od mozliwosci regulowania intensywnosci chlo¬ dzenia krystalizatora od zewnatrz, jak to jest powszechnie znane, przewidziano zgodnie z wynalazkiem mozli¬ wosc podgrzewania rdzenia i/lub chlodzeniajego dolnego konca.A zatem ryzyko wyplyniecia cieklego metalu z krystalizatora lub zablokowania krystalizatora przez obre¬ czowanie sie rury na rdzeniu, jest praktycznie wyeliminowane.Krystalizator do ciaglego odlewania rur, zwlaszcza cienkosciennych rur zeliwnych, zawierajacy tuleje krystalizatora, ksztaltujaca zewnetrzna powierzchnie odlewanej rury oraz chlodzona od zewnatrz, z umieszczo¬ nym w niej rdzeniu, zgodnie z wynalazkiem charakteryzuje sie tym, ze w rdzeniu znajduje sie element grzewczy rozciagajacy sie wzdluz czesci dlugosci rdzenia, poczynajac od jego górnego konca, przy czym od zewnatrz tuleja jest otoczona przez plaszcz, zas w komorze utworzonej miedzy plaszczem a tuleja znajduje sie czynnik chlodza¬ cy pod cisnieniem w postaci cieklego metalu o niskiej temperaturze topnienia, korzystnie cyna, natomiast wokól tego pierwszego plaszcza znajduje sie drugi plaszcz, zas komora utworzona miedzy tymi dwoma plaszczami jest wypelniona woda chlodzaca. Dolny koniec rdzenia jest zaopatrzony w zbiornik, wlaczony w obwód recyrkula¬ cyjny wody chlodzacej.Element grzewczy moze byc dowolnym elementem wytwarzajacym cieplo w ilosci wystarczajacej do sku¬ tecznego ogrzania rdzenia, a korzystnie jest nim spirala grzejna, lub wkladka wykonana z materialu o duzej opornosci elektrycznej, odizolowana ksztaltka ogniotrwala od dolnej czesci rdzenia i polaczona swym górnym koncem ze zródlem pradu.Korzystnie, komora utworzona miedzy plaszczem a tuleja jest od dolu polaczona ze zbiornikiem cieklego metalu, który to zbiornik jest polaczony ze zródlem cisnienia, a ponadto równiez ta komora jest od góry polaczona ze zródlem cisnienia. W korzystnym wykonaniu krystalizatora, zbiornik cieklego metalu jest usytuo¬ wany ponizej komory utworzonej miedzy plaszczem a tuleja krystalizatora, a przy tym sama komora jest od góry polaczona z atmosfera.W poblizu dolnego konca tulei jest usytuowany miernik temperatury rury wychodzacej z krystalizatora, polaczony poprzez uklad automatycznego sterowania z zespolem napedowym przeznaczonym do ciaglego wy¬ ciagania rury z krystalizatora.Przedmiot wynalazku zostanie blizej objasniony na przykladach wykonania pokazanych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie do ciaglego odlewania rur z krystalizatorem w polozeniu roboczym, w schematycznym przekroju plaszczyzna pionowa, fig. 2 - przedstawia fragment tego samego urzadzenia, w po¬ lozeniu spoczynku, równiez w schematycznym przekroju plaszczyzna pionowa, fig. 3 — krystalizator wedlug wynalazku w przekroju plaszczyzna pionowa, fig. 4 — przestrzen formujaca krystalizatora w przekroju plaszczy¬ zna pionowa, fig. 5 przedstawia urzadzenie do ciaglego odlewania rur, w alternatywnym wykonaniu, w schema¬ tycznym przekroju plaszczyzna pionowa, fig. 6 - rdzen krystalizatora z elementem grzewczym, w przekroju plaszczyzna pionowa, zas fig. 7 przedstawia uklad chlodzenia krystalizatora w schematycznym przekroju plasz¬ czyzna pionowa.Jak przedstawiono na fig. 1 i 2, urzadzenie do ciaglego odlewania rur zawiera obudowe 1, utrzymujaca w swej górnej czesci kadz odlewnicza 2. Kadz 2, wylozona od wewnatrz okladzina ogniotrwala 3, jest herme¬ tycznie zamknieta pokrywa 4 wyposazona w otwór wlewowy 5 zamykany korkiem 6. W pokrywie 4 wykonany jest równiez otwór, przez który przeprowadzony jest przewód 8 polaczony z nie przedstawionym na rysunku zródlem gazu pod cisnieniem, na przyklad ze zbiornikiem gazu obojetnego, takiego jak azot.Na poziomie swego dna kadz odlewnicza jest przedluzona przez wylew boczny 10, na którym zamontowa¬ na jest szczelnie, lecz w sposób zdejmowalny, glowica krystalizatora 12. Glowica 12 ma wlew 14 usytuowany pod katem prostym wzgledem kanalu 13 wylewu bocznego 10, oraz laczacy sie z przestrzenia formujaca 15 krystalizatora, ograniczona przez tuleje 16 krystalizatora i umieszczony w niej rdzen 18.Rdzen 18 ma postac cylindra wykonanego z materialu ogniotrwalego, takiego jak grafit, zamknietego w swej dolnej czesci dnem 19, lecz otwartego w swej górnej czesci Górna czesc rdzenia jest przymocowana kolnierzem mocujacym 20 do górnej czesci glowicy krystalizatora 12. Wewnatrz rdzenia 18 zamocowany jest element grzewczy 22 (fig. 3), na przyklad element indukcyjny, takijak cewka lub indukcyjny wzbudnik grzejny, lub element grzewczy dzialajacy na zasadzie zjawiska Joule'a, na przyklad opornik grzejny. W przykladzie wykonania przedstawionym na fig. 3, element grzewczy 22 stanowi spirala grzejna umieszczona w otworze rdze-126006 3 nia 18. Koncówki wyjsciowa i wejsciowa spirali sa polaczone na zewnatrz rdzenia ze zródlem pradu elektryczne¬ go nie przedstawionym na rysunku, na przyklad ze zródlem dostarczajacym prad elektryczny o czestotliwosci 10 000 Hz. Spirala grzejna rozciaga sie na wiekszej czesci dlugosci rdzenia 18, lecz nie dosiega dna 19. Dolna czesc rdzenia 18 jest bowiem pozbawiona ogrzewania, a korzystnie jest w tej czesci chlodzona. W tym celu w tej dolnej czesci rdzenia 18 jest zamontowany zbiornik 24 o pierscieniowym ksztalcie, wlaczony w obwód recyrku¬ lacyjny wody chlodzacej, jak przedstawiono linia kreskowana na fig. 3.Tuleja 16 krystalizatora, wykonana równiez z grafitu, jest zamontowana w sposób szczelny i zdejmowalny pod glowica krystalizatora 12, wspólosiowo w stosunku do rdzenia 18, w sposób taki, ze razem z tym rdzeniem wyznacza pierscieniowa przestrzen formujaca 15. Zamocowanie i wycentrowanie tulei 16 krystalizatora zapew¬ nione sa przez kolnierz 26 polaczony z dolna czescia glowicy krystalizatora 12 i z górna czescia tulei 16 oraz przez drugi kolnierz 27 umieszczony pod krystalizatorem i podtrzymujacy dolny koniec tulei 16. Oba kolnierze 26 i 27 sa ze soba polaczone za pomoca srub sciagowych 28.Miedzy kolnierzami 26 i 27 osadzony jest plaszcz 30 otaczajacy tuleje 16 i wyznaczajacy wokól tej tulei pierscieniowa komore chlodzaca 31 polaczona w swej dolnej czesci przewodem 32 ze zbiornikiem 34 cieklego metalu o niskiej temperaturze topnienia, na przyklad cyny. W swej górnej czesci komora 31 jest rozszerzona i tworzy zbiornik 36, polaczony przewodem 38 zaopatrzonym w zawór 39, ze zródlem gazu pod cisnieniem.W podobny sposób, górna czesc zbiornika 34 cieklego metalu jest polaczona przewodem 40 zaopatrzonym w zawór 41 ze zródlem gazu pod cisnieniem, przy czym oba te zródla cisnienia moga równiez byc polaczone w jedno. Plaszcz 30 jest wykonany z metalu lub ze stopu metalu dobrze przewodzacego cieplo i pozbawionego powinowactwa chemicznego z cieklym metalem zawartym w zbiorniku 34. W szczególnosci plaszcz 30 moze byc wykonany z miedzi powleczonej warstwa aluminium nalozona przez dyfuzje, lub warstwa chromu nalozona przez elektrolize, dyfuzje lub dowolnym innym sposobem.Plaszcz 30 jest umieszczony wewnatrz drugiego plascza 42, zamocowanego miedzy dnem zbiornika 36 a kolnierzem 27. Wewnetrzne zebra 43 plaszcza 42 skierowane sa do zewnetrznej powierzchni plaszcza 30, przy czym zapewniony jest przeplyw cieczy miedzy zebrami. Drugi plaszcz 42 jest wykonany z metalu dobrze przewodzacego cieplo, na przyklad z miedzi Przez ten plaszcz 42 w dolnej jego czesci przechodzi ponadto przewód 45 doprowadzajacy wode chlodzaca oraz przewód 46 sluzacy do odprowadzenia wody. Komora 44 wyznaczona przez plaszcze 30 i 42 sluzy równiez jako zbiornik wody chlodzacej tuleje 16, przy czym zebra 43 ulatwiaja wymiane ciepla miedzy plaszczami. Komora 44 we wspóldzialaniu z komora 31, zawierajaca ciekly metal, zapewnia skuteczne i równomierne chlodzenie tulei 16 wzdluz calej jej dlugosci.Ponizej krystalizatora na obudowie 1, zamontowany jest zespól napedowy 50 przeznaczony do wyciagania rury 54 z krystalizatora. Zespól napedowy 50 sklada sie z ramy 51 osadzonej na obudowie 1. Na ramie 51 zamontowane sa dwie pary krazków 52, 53 o poziomych osiach obrotu, wyznaczajacych miedzy soba przestrzen umozliwiajaca przejscie juz uformowanej rury 54. Krazek 52 kazdej z par jest osadzony na stalej osi obrotu, a drugi krazek 53 jest polaczony z przesuwnym osiowo trzpieniem dzwignika 55 i moze byc oddalony od krazka 52 lub przylozony do rury 54 z okreslona sila docisku. Krazki 53 obu par sa polaczone ze soba za pomoca lancucha napedowego 56 i napedzane przez silnik 57.W poblizu dolnego konca tulei 16 jest usytuowany miernik 60 temperatury rury 54 wychodzacej z krystali¬ zatora. Miernikiem tym moze byc pirometr, polaczony poprzez uklad automatycznego sterowania 62 z silnikiem 57, którego predkosc obrotowa jest sterowana w zaleznosci od temperatury rury 54.W korzystnym wykonaniu wynalazku przedstawionym na fig. 1 i 2, kadz odlewnicza 2 jest zamontowana przechylnie na obudowie 1. Jest ona obrotowo ruchoma wokól osi 64 umieszczonej w lozyskach 66 polaczo¬ nych z obudowa 1. Silownik 65 zamontowany na obudowie 1 umozliwia podniesienie kadzi do polozenia przedstawionego na fig. 2 oraz do polozenia zalewania krystylizatora przedstawionego na fig. 1. W polozeniu pokazanym na fig. 2 glowica krystalizatora 12 znajduje sie na poziomie wyzszym w porównaniu z dnem kadzi odlewniczej 2 i w ten sposób wszystek metal zawarty w kanale 13 splywa do kadzi odlewniczej. Katalizator jest podnoszony równoczesnie z glowica 12, co uniemozliwia przypadkowe przedostanie sie cieklego metalu do niego przed rozpoczeciem jego zalewania. W tym polozeniu wylot krystalizatorajest zamkniety za pomoca rury startowej nie przedstawionej na rysunku.Przed rozpoczeciem zalewania krystalizatora silownik 65 powoduje obnizenie kadzi odlewniczej 2 do polozenia poziomego przedstawionego na fig. 1. Nie przedstawiona rura startowa zostaje wówczas wprowadzona miedzy krazki 52 i 53 zespolu napedowego 50, a krystalizator zajmuje polozenie pionowe. Element grzewczy 22 nagrzewa wstepnie rdzen 18, a zawór 39 jest otwarty, umozliwiajac w ten sposób wprowadzenie przez przewód 38 gazu pod cisnieniem do zbiornika 36 i do komory 31 oraz wypychanie cieczy do zbiornika 34, przy czym zawór 41 jest równiez otwarty, aby zapewnic w górnej czesci zbiornika 34, za posrednictwem przewodu 40.4 126006 cisnienie mniejsze od cisnienia gazu wprowadzanego przewodem 38. Z uwagi na fakt, ze wówczas komora 31 jest pusta, tuleja 16 jest równiez ogrzewana przez rdzen 18. Kadz odlewnicza 2 zostaje wówczas wypelniona cieklym metalem doprowadzanym otworem wlewowym 5, a nastepnie zwieksza sie w niej cisnienie do wartosci 405 Pa, za posrednictwem przewodu 8. Ciekle zeliwo splywa wówczas do wlewu 14 glowicy krystalizatora 12, a nastep¬ nie do pierscieniowej przestrzeni formujacej 15 krystalizatora.Gdy przestrzen 15 jest wypelniona cieklym zeliwem, cisnienie panujace w przewodach 38 i 40 jest zmienia¬ ne w sposób taki, ze ciekly metal zawarty w zbiorniku 34 jest wypychany do komory 31 i do zbiornika 36, po czym zawory 39 i 41 zostaja ponownie zamkniete. Cisnienie w komorze 31 i w przewodzie 38 jest zawsze tak dobrane, aby komora zawierajaca ciekly metal pozostawala zawsze pod cisnieniem.Z uwagi na ogizewanie rdzenia 18, zeliwo pozostajace w styku z tym rdzeniem pozostaje praktycznie zawsze w stanie cieklym. Natomiast w styku z chlodzona tuleja 16 zeliwo ulega ochlodzeniu i krzepnie. Wew¬ natrz pierscieniowej przestrzeni formujacej 15 wytwarza sie wówczas front krzepniecia utworzony przez powierz¬ chnie graniczna miedzy faza stala a faza ciekla, wystepujacy w postaci powierzchni stozkowej, wspólosiowej w stosunku do rdzenia. Krzepniecie zeliwa nastepuje bowiem poczawszy od scianki ochlodzonej przez tuleje 16 w kierunku do zewnetrznej powierzchni rdzenia 18, aby dojsc do samego rdzenia w jego dolnej czesci, to znaczy w poblizu nieogrzewanej jego czesci, w strefie dna 19 rdzenia. Na fig. 4 przedstawiono schematycznie polozenie tworzacej PN powierzchni stozkowej stanowiacej front krzepniecia. Punkt N znajduje sie w dolnej czesci rdzenia 18 i korzystnie pokrywa sie z dolna krawedzia rdzenia. Tak regulowany front krzepniecia uzyskuje sie przez odpowiedni dobór odleglosci miedzy koncem elementu grzewczego 22, a dnem rdzenia, mocy grzejnej tego elementu grzewczego oraz cisnienia w kadzi odlewniczej 2. Metal odlewany do krystalizatora podlega bowiem jednoczesnie dzialaniu tego cisnienia oraz dzialaniu sily grawitacji wynikajacej z jego pionowego polozenia.Ciekle zeliwo wypelnia wiec, w sposób ciagly i calkowity, pierscieniowa przestrzen formujaca 15. Jest ono jednoczesnie w styku z rdzeniem 18 i zwewnetrzna powierzchnia tulei 16. Wzdluz rdzenia 18 zeliwo jest utrzy¬ mywane w temperaturze powyzej swej temperatury topnienia w wyniku stalego kontaktu z ogrzewana czescia rdzenia, natomiast w poblizu dna 19 rdzenia, gdzie ogrzewanie nie wystepuje, zeliwo krzepnie.Skurcz metalu wynikajacy z krzepniecia powoduje oddalenie powierzchni skrzepnietej rury od wewnetrz¬ nej powierzchni tuki 16, w wyniku czego rura nie stawia oporu przy wyciaganiu. Na wewnetrznej powierzchni rury 54 punkt N znajduje sie przy koncu rdzenia 18 i skurcz metalu nastepuje juz poza rdzeniem w sposób taki, ze wyeliminowane zostaje ryzyko obreczowania rdzenia lub zablokowania rury w krystalizatorze.Jest rzecza oczywista, ze stozkowy front krzepniecia NP moze ulec zmianie podczas zmian parametrów odlewania, jednakze zachodzenie tych zmian jest bardzo ograniczone, gdyz punkt N odpowiada zawsze nieogrze¬ wanej czesci rdzenia, to znaczy punktowi w poblizu dna 19 rdzenia. Front krzepniecia NP moze na przyklad przemiescic sie w polozenie NP1, jak przedstawiono na fig. 4, co równiez nie ma ujemnego wplywu na ciaglosc procesu odlewania.Predkosc wyciagania rury z krystalizatora jest zawsze uzalezniona od predkosci krzepniecia, co eliminuje wszelkie ryzyko pekniec lub rozdarc rury. Stwierdzono ponadto, ze przez zastosowanie sposobu wedlug wynala¬ zku, predkosc wyciagania moze byc znacznie wieksza od predkosci uzyskiwanej znanymi sposobami. Ponadto, tak wykonana rura zeliwna moze miec bardzo cienka scianke w porównaniu z jej srednica.Na fig. 5 przedstawione jest urzadzenie zawierajace nieruchoma kadz odlewnicza 72, zamontowana na obudowie 1. W poblizu dna kadzi znajduje sie wlot kanalu wlewowego 74 skierowanego skosnie w góre i laczace¬ go sie z wlewem 77 glowicy krystalizatora 76. W tym przypadku glowica 76 ma postac zbiornika, przy czym wiew 77 jest wykonany w jego dnie i laczy sie z przestrzenia formujaca 75 krystalizatora, utworzona pomiedzy rdzeniem 78, przechodzacym przez górna sciane glowicy 76, a tuleja 79 zamontowana w sposób szczelny i zdej- mowalny pod glowica 76. Tuleja 79 krystalizatora jest przedluzona w kierunku do wlewu 77 przez stozkowy wystep 80, pokazany równiez linia przerywana na fig. 3. Wystep 80 ulatwia przeplyw cieklego zeliwa do przestrzeni formujacej 75 krystalizatora ograniczajac ryzyko zatkania otworu wlewowego w wyniku krzepniecia zeliwa. W koncowej fazie procesu odlewania, zanik cisnienia w przewodzie 8 ulatwia opadanie pozostalosci cieklego metalu z glowicy 76 do kadzi 72, co powoduje oprózenie kanalu wlewowego 74.Rdzen 78 wykonany jest w ten sam sposób jak rdzen 18 i jest podobnie przymocowany do górnej czesci glowicy 76, a ponadto jest ogrzewany spirala grzejna jak rdzen 18 albo za pomoca elementu grzewczego 82, przedstawionego na fig. 6. Element grzewczy 82 ma postac cylindrycznej wkladki wykonanej z materialu o duzej opornosci elektrycznej, której górny koniec jest otoczony wydrazonym pierscieniem 84, wykonanym z miedzi i polaczonym ze zródlem pradu o duzym natezeniu. Wnetrze pierscienia jest polaczone ze zródlem oleju, stanowiacego czynnik chlodzacy ten pierscien. W dolnej czesci rdzenia 78, na jego dnie 86, jest zamontowana ksztaltka ogniotrwala 85, która odizolowuje elektrycznie wkladke wzgledem rdzenia, jak równiez wplywa na utrzymywanie temperatury dolnego konca rdzenia na wartosci nizszej niz temperatura pozostalej czesci rdzenia.126006 5 Tuleja 79, podobnie jak tuleja 16, jest otoczona komora 31 zawierajaca ciekly metal oraz komora 44 zawierajaca wode.Komora 31 jest polaczona przewodem 88 ze zbiornikiem 90 cieklego metalu, zamontowanym na dolnym kolnierzu 27, przy czym w tym przypadku górna pokrywa zbiornika 90 znajduje sie na poziomie kolnierza 27.Pizy usytuowaniu zbiornika 90 cieklego metalu ponizej komory 31 pizewód 38 laczacy sie z jej górna czescia jest polaczony bezposrednio z atmosfera. Opróznienie komory 31 i zbiornika 36, a wiec przeplyw cieklego metalu do zbiornika 90 nastepuje w wyniku dzialania sily grawitacji wówczas, gdy pizewód 40 zbiornika 90 zostaje polaczony z atmosfera. Odwrotnie, wypelnienie komory 31 cieklym metalem, jako czynnikiem chlodza¬ cym, nastepuje przez polaczenie przewodu 40 ze zródlem gazu pod cisnieniem, co powoduje wypychanie cieklego metalu w góre do komory 31, podczas gdy powietrze zawarte w tej komoize i w zbiorniku 36 jest odprowadzane do atmosfery przez pizewód 38.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób ciaglego odlewania rur, zwlaszcza cienkosciennych rur zeliwnych, w krystalizatoize zaopatrzo¬ nym w rdzen, polegajacy na doprowadzaniu do niego cieklego metalu pod cisnieniem oraz odprowadzaniu ciepla z cieklego metalu przez chlodzenie krystalizatora od zewnatrz, znamienny tym, ze w trakcie ciaglego doprowadzania cieklego metalu do krystalizatora, doprowadza sie do tego metalu dodatkowe cieplo przez ogrzewanie rdzenia na czesci jego dlugosci, poczynajac od jego górnego konca, natomiast dolny koniec tego rdzenia utrzymuje sie w temperaturze wystarczajacej do skrzepniecia metalu w calym przekroju poprzecznym wytwarzanej rury, na wysokosci dolnego konca rdzenia, a korzystnie chlodzi sie ten rdzen w dolnej jego czesci 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze ogrzewa sie rdzen na wiekszej czesci jego dlugosci, liczac od jego górnego konca. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze ogizewa sie rdzen bezposrednio przed wprowa¬ dzeniem cieklego metalu do krystalizatora. 4. Krystalizator do ciaglego odlewania rur, zwlaszcza cienkosciennych rur zeliwnych, zawierajacy tuleje krystalizatora, ksztaltujaca zewnetrzna powieizchnie odlewanej rury, z umieszczonym w niej rdzeniem, przy czym od zewnatrz tuleja jest otoczona przez plaszcz, zas w komoize utworzonej miedzy plaszczem a tuleja znajduje sie czynnik chlodzacy pod cisnieniem w postaci cieklego metalu o niskiej temperaturze topnienia, korzystnie cyna, natomiast wokól tego pierwszego plaszcza znajduje sie drugi plaszcz, zas komora utworzona miedzy tymi dwoma plaszczami jest wypelniona woda chlodzaca, znamienny tym, ze w rdzeniu (18) znajduje sie element grzewczy (22, 82) rozciagajacy sie wzdluz czesci dlugosci rdzenia, poczynajac od górnego jego konca, zas komora (31), utworzona miedzy plaszczem (30) a tuleja (16, 79), jest od dolu polaczona ze zbiornikiem (34, 90) cieklego metalu, który to zbiornik jest polaczony ze zródlem cisnienia. 5. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze dolny koniec rdzenia (18) jest zaopatrzo¬ ny w zbiornik (24), wlaczony w obwód recyrkulacyjny wody chlodzacej. 6. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze element grzewczy (22) stanowi spirala grzejna. 7. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze element grzewczy (82) stanowi wkladka wykonana z materialu o duzej opornosci elektrycznej, odizolowana ksztaltka ogniotrwala (85) od dolnej czesci rdzenia i polaczona swym górnym koncem ze zródlem pradu. 8. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze komora (31), utworzona miedzy plasz¬ czem (30) a tuleja (16, 79), jest od góry polaczona ze zródlem cisnienia. 9. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zbiornik (90) cieklego metalu jest usytuo¬ wany ponizej komory (31) utworzonej miedzy plaszczem (30) a tuleja (79), zas od góry komora tajest polaczo¬ na z atmosfera. 10. Krystalizator wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze w poblizu dolnego konca tulei (16, 79) jest usytuowany miernik (60) temperatury rury (54) wychodzacej z krystalizatora, polaczony poprzez uklad automatycznego sterowania (62) z zespolem napedowym (50) przeznaczonym do wyciagania rury (54) z krysta¬ lizatora.126 006 FIG.1 In^^J 1J ns.2126 006 FI6.3 k M\Jx nV \ ~ N. n. N \ \\ \ , KVoLv ^\\\ ^^\ Wj 24 M9126 006 Kap),) FIG.5 K/// / / / / v//////// // / / / ///// W/////////// // '/ /////////// ' FIG. 6 ^r- FIG.7 \ \ \ \| Pracownia Poligraficzna UPPRL. Naklad 100egz.Cena 100 zl PL PL PL