Przedmiotem wynalazku jest hamulec bebnowy, przeznaczony zwlaszcza do wyposazenia pojazdu samochodowego, a w szczególnosci hamulec bebno¬ wy zawierajacy automatyczne urzadzenie regulujace, zdolne do automatycznego komepnsowania zuzycia wykladzin ciernych polaczonych ze szczekami ha¬ mulca, w celu utrzymania skoku pedalu hamulco¬ wego na poziomie w przyblizeniu stalym o niewiel¬ kiej wartosci.Znane sa hamulce bebnowe wyposazone w urza¬ dzenia do automatycznej regulacji, lecz wiekszosc z nich wykazuje szereg niedogodnosci. Urzadzenia takie najczesciej zapewniaja regulacje, nie uwzgled¬ niajac wzrostu stopnia rozwarcia szczek w wyniku zuzycia okladzin, a takze stopnia rozwarcia wy¬ nikajacego z dylatacji bebna "na skutek ogrzania sie hamulca.W celu unikniecia ryzyka przeregulowania, które wystepuje w takich przypadkach, przewiduje sie najczesciej znaczny luz w dzialaniu, któremu odpo¬ wiada duzy jalowy skok pedalu sterujacego dzia¬ laniem hamulców.Sposród znanych hamulców bebnowych istnieje jednak hamulec umozliwiajacy prawie calkowite wyeliminowanie tej niedogodnosci. Hamulec ten za¬ wiera dwie szczeki, których sasiadujace ze soba konce sa odpowiednio oddzielone od siebie przez cylinderek i blok staly. Urzadzenie regulujace za¬ wiera jedna rozpórke umieszczona miedzy szcze¬ kami w poblizu cylinderka i wspólpracujaca 10 15 20 25 30 z dzwignia regulujaca, zamontowana obrotowo na pierwszej szczece, a drugi swobodny koniec tej dzwigni wspólpracuje ze szczeka za posrednictwem zespolu nastawczego.Taki zespól nastawczy utworzony jest z nagwin¬ towanego preta zamocowanego obrotowo wzgledem szczeki hamulcowej i z nakretki nakreconej na ten pret, to znaczy przesuwnej w stosunku do dzwigni regulujacej, przy czym pierwsza sprezyna docisko¬ wa uniemozliwia obrót nakretki w kierunku odpo¬ wiadajacym zblizeniu nakretki wzgledem pierwszej szczeki. Obrót nakretki w drugim kierunku jest sterowany przez druga dzwignie zamontowana obro¬ towo na dzwigni regulujacej i utrzymywany w sta¬ lym styku z rozporka za pomoca elementów elas¬ tycznych, przy czym swobodny koniec drugiej dzwigni Wyznacza powierzchnie krzywkowa wspól¬ pracujaca z zagietym koncem drugiej sprezyny dociskowej, tak zwanej ciernej, zamontowanej na nakretce.W hamulcu tego typu, zastosowanie cylinderka powoduje przylozenie okladzin ciernych polaczonych ze szczekami do bebna hamulcowego, a takze obrót drugiej dzwigni w stosunku do dzwigni regulujacej, w sposób taki, ze nakretka zostaje pociagana w ruch obrotowy w kierunku odpowiadajacym jej oddaleniu od pierwszej szczeki podczas zwolnienia hamulca.Urzadzenie takie umozliwia uzyskanie regulacji ograniczonej do wartosci wyjatkowo niskich wyni- 124 1523 124 152 4 ków podwójnego przelozenia uzyskanego przez dzwi¬ gnie regulujaca i zespól nastawczy utworzony przez pret nagwintowany i nakretke, która jest z nim polaczona w sposób taki, ze zapobiega przeregulo- waniu wystepujacemu w wiekszosci innych, znanych urzadzen regulujacych. Zuzycie okladzin ciernych jest bowiem zawsze zjawiskiem bardzo powolnym w porównaniu z dylatacja lub odksztalceniami beb¬ na. Dlatego tez wyzej opisane urzadzenie regulu¬ jace, z uwagi na wyjatkowo slabe wartosci doko¬ nanej regulacji, nie moze skompensowac odksztal¬ cen bebna i moze w praktyce nadazac jedynie w jowiedzi na bardzo powolne zjawiska, zwiazane \ ^ippesem zuzycia fkladzin ciernych.Urzadzenie to wyLazuje ponadto te niedogodnosc, £e przesuniecie powierzchni krzywkowej utworzo- ne#*pi*j*. swojaadnyin koncu drugiej dzwigni naste- £ luW przyblizeniu równolegle do osi zespolu na- stawczego, podczas gdy ruch przekazywany nakret¬ ce winien byc prostopadly do tej osi. Ruch ten wynika wiec calkowicie z ksztaltu powierzchni krzywkowej, wyznaczonej na swobodnym koncu drugiej dzwigni i wplywa na szczególnie slaba sprawnosc urzadzenia, gdyz sila sterujaca przeka¬ zywana przez powierzchnie krzywkowa na druga sprezyne dociskowa odpowiada wówczas zaledwie malej czesci sily obrotu przekazywanej przez lacz¬ nik wahliwy na druga dzwignie.Celem wynalazku jest opracowanie hamulca beb¬ nowego wykazujacego zalety wyzej opisanego ha¬ mulca, zwlaszcza odnosnie wyeliminowania ryzyka przeregulowania, i którego sprawnosc bylaby znacz¬ nie zwiekszona.Zgodnie z wynalazakiem hamulec bebnowy za¬ wiera dwie szczeki hamulcowe, rozpierane za po¬ moca cylinnderka usytuowanego miedzy swobodny¬ mi koncami obu szczek hamulcowych, przy czym w poblizu cylinderka znajduje sie rozporka, umie¬ szczona miedzy jedna ze szczek i dzwignia regulu¬ jaca, zamontowana obrotowo na drugiej szczece, a ponadto hamulec ima zespól nastawczy, skladajacy sie ze sruby i nakretki, polaczony kinematycznie z lacznikiem poprzez sprzeglo jednokierunkowe, ko¬ rzystnie zlozone ze sprezyny dociskowej, której je¬ den koniec jest umiejscowiony w wyzlobieniu lacz¬ nika oraz ze sprezyny ciernej.Istote wynalazku stanowi to, ze hamulec zawiera przeciwlacznik w postaci plytki zapoatrzonej w co najmniej dwa zaczepy, usytuowane na jednym jego koncu i zwrócone w strone obreczy lukowej szczeki.Przeciwlacznik jest polaczony przegubowo z kon¬ cówka dzwigni regulujacej i styka sie z jednym z konców rozporki.Natomiast lacznik, kinematycznie polaczony z ze¬ spolem mastawczym, na swym koncu przeciwleglym do swobodnego konca szczeki, jest zaopatrzony w element prowadzacy usytuowany prostopadle do bocznej powierzchni lacznika oraz ograniczajacy ruch tego lacznika. Wolna koncówka dzwigni regu¬ lujacej jest zaopatrzona w zaczep, zwrócony w stro¬ ne obreczy lukowej szczeki, z którym jest polaczo¬ ny jeden koniec sprezyny srubowej, zaczepionej swym drugim koncem o zaczep przeciwlacznika.Ponadto, wolna koncówka lacznika jest osadzona przegubowo na zaczepie przeeiwlacznika, przy czym koniec dzwigni regulujacej, na którym jest zamon¬ towany zespól nastawczy, na ksztalt zblizony do litery U.Koniec dzwigni regulujacej, na którym zamonto- 5 wany jest zespól nastawczy, znajduje sie w stalym styku ze szczeka.Zaczep przeciwlacznika jest korzystnie zaopatrzo¬ ny w dwa ramiona, miedzy którymi umieszczony jest lacznik, osadzony przegubowo na czopie usy- io tuowanym na zaczepie tego przeciwlacznika, maja¬ cego postac plytki.W innym korzystnym wykonaniu hamulca bebno¬ wego wedlug wynalazku, lacznik stanowi pret, któ¬ rego jeden z konców jest wygiety i umieszczony na 15 zaczepie przeciwlacznika, a ponadto z koncem tym jest polaczona sprezyna srubowa, natomiast drugi koniec tego lacznika jest wygiety w kstzalcie litery U i usytuowany w wycieciu elementu prowadza¬ cego. 20 w laczniku znajduje sie szczelina, której szero¬ kosc w kierunku osiowym lacznika jest wieksza od grubosci ramienia sprezyny dociskowej, umieszczo¬ nego w tej szczelinie. Z dzwignia regulujaca jest polaczony jeden z konców sprezyny ciernej sprze- 25 gla jednokierunkowego, wspólpracujacej z nakret¬ ka zespolu nastawczego, która znajduje sie w sta¬ lym styku z dzwignia regulujaca.W hamulcu bebnowym wedlug wynalazku uzys¬ kuje sie te korzystna zalete, ze lacznik jest laczni- 30 kiem wahliwym, przemieszczajacym sie w kierunku, w przyblizeniu prostopadlym o osi zespolu nastaw¬ czego, pod dzialaniem zastosowanego przeciwlacz¬ nika. Ponadto, ruch obrotowy przeciwlacznika za¬ mieniany jest, w poblizu konca lacznika, w ruch 35 przesuwny, zwlaszcza w poblizu konca lacznika wspólpracujacego ze sprzeglem jednokierunkowym tak, ze sila przekazana na to sprzeglo, a tym samym i sprawnosc urzadzenia sa znacznie zwiekszone.Przedmiot wynalazku zostanie blizej przedstawio- 40 ny na przykladach wykonania pokazanych na ry¬ sunku, na którym fig. 1 przedstawia hamulec beb¬ nowy wedlug wynalazku, w rzucie poziomym, fig. 2 — hamulec bebnowy z fig. 1 w przekroju wedlug linii 2-2, fig. 3 —hamulec bebnowy z fig. 1 w 45 przekroju wedlug linii 3-3, fig. 4 — fragment konca dzwigni regulujacej, lacznika i zespolu nastawczego, w widoku z boku wedlug strzalki 4 z fig. 1, fig. 5 — fragment hamulca z fig. 1 wedlug innego wyko¬ nania zgodnie z wynalazkiem, fig. 6 — szczegól 50 fragmentu z fig. 5 wedlug strzalki 6, fig. 7 — szcze¬ gól fragmentu z fig. 6 w przekroju wedlug linii 7-7.Hamulec bebnowy przedstawiony na fig 1 sklada sie z plyty wsporczej 10, polaczonej z nieruchoma czescia pojazdu, na której umieszczone sa przesuw- 55 nie dwie szczeki hamulcowe 12 i 14.Kazda z tych szczek 12, 14 zawiera rdzen 16, 18 w przyblizeniu plaski oraz obrecz lukowa 20, 22, na której odpowiednio zamontowana jest okladzina cierna 24, 26 za pomoca nitów lub innych srodków 60 mocujacych. Miedzy dwoma pierwszymi koncami 30, 32 szczek 12, 14 zamontowane sa elementy docis¬ kowe utworzone, w przedstawionym przykladzie wykonania, z cylinderka 28, a miedzy pozostalymi koncami 36, 38 szczek 12, 14 zamocowany jest blok 65 staly 34 polaczony z plyta wsporcza 10. Ponadto,124 152 * 6 w poblizu cylkiderka 28 oraz bloku stalego 34 za¬ montowane sa sprezyny sciagajace 40, 42 dociska¬ jace konce 30, 32 szczek, odpowiednio do cylindra i do bloku stalego.Na figurze 2 przedstawiono rozpórke 44 zamon¬ towana miedzy szczekami 12, 14 w poblizu cylin- derka 28 w celu wyznaczenia odleglosci oddziela¬ jacej w czasie spoczynku konce 30, 32 szczek. Kazdy z konców rozporki 44 ma gniazdo 46, 48 o prze¬ kroju w ksztalcie litery U, w którym osadzone sa odpowiednie rdzenie 16, 18 szczek 12, 14.W przedstawionym przykladzie wykonania, w gniezdzie 48 umieszczona jest równiez dzwignia 50 hamulca recznego, zamontowana obrotowo na kon¬ cu 32 szczeki 14 za pomoca nitu tworzacego os 52 i której swobodny koniec 54 jest zagiety tak, aby przyjac jeden koniec ciegna 56 hamulca recznego, którego drugi koniec, nie przedstawiony na rysun¬ ku, jest polaczony z dzwignia sterujacea umieszczo¬ na w kabinie pojazdu.W gniezdzie 48 umieszczona jest równiez spre¬ zyna plaska 58 jednoczesnie oparta na jednym z brzegów gniazda i na dzwigni 50, tak aby docisnac te dzwignie do rdzenia 18 szczeki 14 w kierunku w przyblizeniu równoleglym do osi bebna hamulco¬ wego, nie przedstawionej na rysunku - W rozpórce 44 jest takze wykonane drugie gniaz¬ do 46, w którym umieszczona jest dzwignia regulu¬ jaca 60 o przekroju w ksztalcie litery U przynaj¬ mniej na czesci swej dlugosci, i której oba skrajne ramiona sa równolegle i umieszczone na wprost po¬ wierzchni rdzenia 16 szczeki 12. Dzwignia reguluja¬ ca 60 zamontowana jest obrotowo jednym swym koncem na koncu 30 szczeki 12 za pomoca nitu two¬ rzacego os 62, a jej swobodny koniec oparty jest o rdzen 16 szczeki 12 za posrednictwem elementu wy- dluzalnego 64 w sposób taki, ze odleglosc istniejaca w spoczynku odpowiednio miedzy koncami 30, 32 szczek 12, 14 zmienia sie z zaleznosci od dlugosci zespolu nastawczego64. ~ Zespól nastawczy 64, w przedstawionym przykla¬ dzie wykonania, utworzony jest przez nagwintowa¬ ny trzpien 66, którego jeden koniec ma gniazdo 68, a w nim umieszczony jest rdzen 16 szczeki 12 i do którego przykrecona jest nakretka 70 utrzymana w oparciu o dno gniazda, wyznaczonego przez dzwig¬ nie regulujaca 60 i dociskana przez sprezyne cier¬ na 72 oparta o odpowiednia powierzchnia kolowa nie przedstawiona na rysunku, utworzona na na¬ kretce 70. Jeden koniec dzwigni 60 jest wygiety w ksztalcie haka, tak aby unieruchomic nakretke 70 w stosunku do dzwigni regulujacej 60 podczas ru¬ chu w kierunku równoleglym do osi zespolu na¬ stawczego 64, przy czym wygiety koniec sprezyny 72 umieszczony jest miedzy kolkami oporowymi 74 zamontowanymi na dzwigni 60 w sposób taki, ze sprezyna 72 jest unieruchomiona w swym ruchu obrotowym w stosunku do dzwigni 60.Zgodnie z wynalazkiem zastosowano równiez ele¬ menty regulujace, wprawiajace w ruch obrotowy nakretke 70 w kierunku odpowiadajacym wydluze¬ niu odleglosci miedzy nakretka a rdzeniem 16 szcze¬ ki 12, wówczas gdy zuzycie okladzin przekroczy z góry okreslona wartosc. Te srodki regulujace skla¬ daja sie z przeciwlacznika 76, lacznika 78 oraz sprze¬ gla jednokierunkowego zawierajacego sprezyne cierna 72 i druga sprezyne dociskowa 80, równiez oparta o powierzchnie kolowa nakretki 70.Przeciwlacznik 76 uwtorzony jest przez plytke metalowa obrotowo ruchoma na powierzchni dzwig¬ ni regulujacej 60, przeciwleglej w stosunku do rdze¬ nia 16 szczeki 12, wokól osi 82 i utrzymywana w stalym styku z koncem 84 rozporki 44 pod wply¬ wem dzialania sprezyny srubowej 86, której oba konce sa odpowiednio zahaczone na zaczepie 88, utworzonym na przeciwlaczniku 76 oraz* ha zacze¬ pie 90 utworzonym na dzwigni regulujace 60, przy czym kazdy z tych zaczepów 88, 90 rozciaga sie promieniowo w kierunku do obreczy 20 szczeki 12, w sposób taki, ze sprezyna 86 znajduje sie miedzy obrecza 20 szczeki 12 a zewnetrzna krawedzia 92 dzwigni 60. Dzieki takiemu ukladowi sprezyna 86 pociaga jednoczesnie i stale przeciwlacznik 76 do styku z koncem 84 rozporki 44 oraz swobodny ko¬ niec dzwigni regulujacej 60 do styku ze rdzeniem 16 szczeki 12, za posrednictwem zespolu nastawcze¬ go 64.Podkreslic nalezy, ze od obrotu 82 przeciwlaczni¬ ka 76 znajduje sie w przyblizeniu miedzy osia o- brotu 62 dzwigni regulujacej 60 a czescia przeciw¬ lacznika 76 wspólpracujaca z koncem 84 rozp(rki 44.Jak przedstawiono na fig 1 i 3, przeciwlacznik 76 zawiera ponadto zaczep 94, w którym zamontowa¬ ny jest na wcisk czop 96 z osadzonym na nim obro¬ towo pierwszym koncem lacznika 78. Ponadto, za¬ czep 94 przeciwlacznika 76 zawiera dwa ramiona 98 zapobiegajace wysunieciu sie lacznika 78 z czo¬ pa 96, równolegle do osi bebna hamulcowego. Lacz¬ nik 78 jest równiez utworzony z plytki metalowej, która zgodnie z wynalazkiem wyznacza, miedzy czopem 96 a jej przeciwleglym koncem, którym wspólpracuje ze sprezyna dociskowa 80, os w przy¬ blizeniu prostopadla do osi zespolu nastawczego 64.Jak przedstawiono na fig 1, lacznik 78 na flwym swobodnym koncu ma szczeline 100 stanowiaca w przedstawionym przykladzie rowek rozciagajacy sie w przyblizeniu równolegle do osi zespolu nastaw¬ czego 64, w którym znajduje sie koniec sprezyny dociskowej 80 wygiety promieniowo na zewnatrz.Ponadto, na swobodnym koncu dzwigni reguluja^ cej 60 znajduja sie elementy prowadzace uniemozli¬ wiajace przesuniecie konca lacznika. 78, w którym znajduje sie szczelina 100, w kierunku równole¬ glym do osi zespolu nastawczego 64. , Jak przedstawiono na fig. 1 i 4, elementy pro¬ wadzace utworzone sa przez wygieta lapke 102 lacznika 78, która klinuje wewnetrzna strone dna w ksztalcie litery U, wyznaczonego przez dzwignie regulujaca 60, tak aby uniemozliwic przesuniecie dolnego konca lacznika 78 w prawo w stosunku do zespolu nastawczego 64, oraz utworzone sa takze przez zagiety koniec sprezyny dociskowej 80, o któ¬ ry zahacza prawy koniec szczeliny 100, uniemozli¬ wiajac przesuniecie dolnego konca lacznika 78 w lewo. Szerokosc szczeliny 100 lacznika 78 jest wiek¬ sza od grubosci zagietego konca sprezyny docisko¬ wej 80, tak ze wyznacza z góry okreslony luz, po przekroczeniu którego nakretka 70 jest wprawiana w ruch obrotowy przez srodki regulujace utworzo- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60124 152 7 8 ne przez przeciwlacznik 76, lacznik 78 i sprezyne 80 z chwila uruchomienia cylinderka 28.Hamulec bebnowy opisany wyzej, w nawiazaniu do fig. 1—4, dziala nastepujaco.W czasie spoczynku, gdy okladziny cierne sa no¬ we, poszczególne elementy hamulca zajmuja polo¬ zenia przedstawione na rysunku. Podczas. urucho¬ mienia cylinderka 28, konce 30, 32 szczek 12, 14 oddalane sa od siebie w sposób taki, ze ich okla¬ dziny cierne dociskane sa do bebna hamulcowego nie przedstawionego na rysunku, i wywoluja mo¬ ment hamujacy. Jednoczesnie, rozporka 44 prze¬ mieszcza sie w prawo (fig. 1) razem z koncem 32 szczeki 14 pod wplywem dzialania sprezyny plas¬ kiej 58.W wyniku dzialania sprezyny 86 utrzymujacej swobodny koniec dzwigni regulujacej 60 w stalym styku z rdzeniem 16 szczeki 12 za posrednictwem zespolu nastawczego 64 oraz przeciwlacznika 76 w stalym styku z koncem 84 rozporki 44, przeciw¬ lacznik 76 jest pociagany w ruch obrotowy w kie¬ runku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara, wo¬ kól swej osi 82. Z tego wynika ze czop 96 utwo¬ rzony na zaczepie 94 przeciwlacznika 76 przesuwa sie w kierunku w przyblizeniu równoleglym do osi lacznika 78 na skutek jednaczesnego przesuniecia sie osi 82, wynikajacego z odsuniecia konca 30 szczeki 12 przez cylinderek 28 oraz z obrotu prze¬ ciwlacznika 76 wokól tej osi.Lacznik 78, prowadzony ponadto swym drugim koncem przez lapke 102 i przez sprezyne 80, prze¬ mieszcza sie w dól w kierunku w przyblizeniu rów¬ noleglym do swej osi, przy czym os ta jest w przy¬ blizeniu prostopadla do osi zespolu nastawczego 64.Gdy przesuniecie lacznika 78 przekracza z góry okreslony luz istniejacy miedzy zagietym koncem sprezyny dociskowej 80 i szczelina 100, ten ruch lacznika 78 wprawia w ruch obrotowy sprezyne do¬ ciskowa 80 w kierunku zgodnym z ruchem wska¬ zówek zegara (fig. 4), o kat odpowiadajacy stopnio¬ wi zuzycia okladzin ciernych 24, 26 od ostatniego uruchomienia cylinderka 28.Gdy sprezyna dociskowa 80 jest wprawiana w ruch obrotowy w tym kierunku, sila tarcia, która ja laczy z nakretka 70 zmniejsza sie, podczas gdy ruch o- brotowy nakretki 70 w tym samym kierunku zwiek¬ sza sile tarcia wystepujaca miedzy nakrekta a spre¬ zyna cierna 72.. Z powyzszego wynika, ze nakretka 70 pozostaje unieruchomiona, a sprezyna 80 obraca sie wokól tej nakretki o kat wyznaczony przez sto¬ pien zuzycia okladzin ciernych 24, 26.Gdy cylinderek 28 zostaje zwolniony, sprezyna sciagajaca 40 sprowadza oba konce 30, 32 szczek 12, 14 do polozenia spoczynku. Podczas tego ruchu, ko¬ niec 84 rozporki 44 jest pociagany w lewo (fig. 1) i powoduje obrót przeciwlacznika 76 w kierunku zgodnym z ruchem zegara, wokól osi 82, o kat rów¬ ny pod wzgledem wartosci, a odwrotny pod wzgle¬ dem kierunku w stosunku dó kata obrotu tego lacz¬ nika podczas uruchamiania cylinderka 28. Wynika z tego przesuniecie lacznika 78 w przyblizeniu rów¬ nolegle do jego osi, w góre (fig. 1), o odleglosc równa odleglosci przesuniecia tego lacznika w kie¬ runku przeciwnym podczas uruchamiania cylinder- ika, które to przesuniecie powoduje wprawienie sprezyny dociskowej 80 w ruch obrotowy, w kie¬ runku odwrotnym w stosunku do ruchu wskazówek zegara (fig. 4) o kat równy co do wartosci i prze¬ ciwny co do kierunku w stosunku do kata obrotu 5 tej sprezyny wokól nakretki 70 podczas uruchamia¬ nia hamulca. W tym kierunku, sila tarcia wystepu¬ jaca miedzy sprezyna dociskowa 80 a nakretka 70 wzrasta podczas gdy sila tarcia wystepujaca mie¬ dzy nakretka a sprezyna 72 ulega zmniejszeniu.W ten sposób nakretka 70 jest wprawiana w ruch obrotowy wokól sruby 66 o kat odpowiadajacy stopniowi zuzycia okladzin ciernych 24, 26 które nastapilo podczas poprzedniego uruchomienia ha¬ mulca. Ten obrót nakretki 70 odbywa sie w kie¬ runku odpowiadajacym jego oddaleniu od rdzenia 16 szczeki 12, co w konsekwencji powoduje lekki obrót dzwigni regulujacej 60 w kierunku odwrot¬ nym w stosunku do ruchu wskazówek zegara, wo¬ kól osi 62, a tym samym powoduje niewielkie zwiek¬ szenie odleglosci miedzy koncami 30, 32 szczek 12, 14 oddzielonymi za posrednictwem rozporki 44, o która opiera sie dzwignia regulujaca 60, wówczas gdy hamulec wraca do polozenia spoczynku.Rozwiazanie wedlug wynalazku zapewnia jedno¬ czesnie ciagla, dokladna regulacje i znacznie po¬ prawia sprawnosc znanych urzadzen regulujacych tego typu, zwlaszcza w wyniku sterowania obrotów sprezyny dociskowej 80, przez przesuniecie laczni¬ ka 78 w kierunku w przyblizeniu prostopadlym do osi Zespolu nastawczego i nakretki 70, na której zamontowana jest sprezyna dociskowa 80. Ponadto, urzadzenie .regulujace wedlug wynalazku charakte¬ ryzuje sie prosta budowa a tym samym jest tanie i wykazuje doskonala niezawodnosc.Na figurach 5—7 przedstawiono inne wykonanie urzadzenia regulujacego, w które zaopatrzony jest hamulec bebnowy przedstawiony na fig. 1—4. W tym wykonaniu, elementy pelniace w przyblizeniu taka sama funkcje jak elementy w pierwszym wy¬ konaniu wedlug wynalazku sa oznaczone tymi sa¬ mymi wartosciami liczbowymi zwiekszonymi o 100.Hamulec bebnowy stanowiacy przedmiot tego dru¬ giego wykonania rózni sie od hamulca przedstawio¬ nego na, fig. 1 jedynie srodkami regulujacymi dlu¬ gosc zespolu nastawczego, tak ze na fig. 5 przed¬ stawiono tylko czesc tego hamulca. Srodki regu¬ lujace, tak jak w przykladzie poprzednim, zawie¬ raja pizeciwlacznik 176 zamontowany oborotowo wokól osi 182 na dzwigni regulujacej 160, która jest zamontowana równiez oborotowo wokól osi 162 na koncu 130 rdzenia 116 szczeki 112.Srodki regulujace zawieraja równiez lacznik 178 i sprezyna dociskowa 180, przy czym sprezyna ta jest zamontowana na odpowiedniej powierzchni ko¬ lowej nie przedstawionej na rysunku i wyznaczo¬ nej przez nakretke 170 przymocowana do sruby 166, stanowiacej razem z nakretka 170 zespól nastawczy 164, umieszczony miedzy swobodnym koncem dzwi¬ gni regulujace 160 a rdzeniem 116 szczeki 112.Nakretka 170, podobnie jak w przykladzie po¬ przednim, jest polaczona przesuwnie ze swobodnym koncem dzwigni regulujacej 160 i z rdzeniem 116 szczeki 112. Nakretka 170 jest równiez polaczona przesuwnie ze swobodnym koncem dzwigni regulu¬ jacej 160 za pomoca drugiej sprezyny ciernej 172, 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60124 152 * ia a trzpien nagwintowany jest unieruchomiony w swym ruchu obrotowym przez wyciecie 168, w któ¬ rym znajduje sie rdzen 116 szczeki 112.Ponadto, sprezyna srubowa 186 jest umieszczona miedzy zaczepem 188 przeciwlacznika 176 a zacze¬ pem 190 dzwigni regulujacej 160, przy czym zaczepy 188, 190 rozciagaja sie promieniowo w kierunku do obreczy 120 szczeki 112 w w taki sposób, ze spre¬ zyna 186 umieszczona jest miedzy obrecza 120 a ze¬ wnetrzna krawedzia 192 dzwigni regulujacej, znaj¬ dujaca sie naprzeciwko obreczy. Sprezyna 186 po¬ ciaga stale przeciwlacznik 176 do styku z koncem 184 rozporki 144, a swobodny koniec dzwigni re¬ gulujacej 160 z rdzeniem 116 szczeki 112 za posred¬ nictwem zespolu nastawczego 164.Tak jak w przykladzie poprzednim, os 182 prze¬ ciwlacznika 176 jest usytuowana w przyblizeniu miedzy osia 162, na której zamontowana jest obro¬ towo dzwignia regulujaca 160, a czescia przeciw¬ lacznika 176 oparta o koniec 184 rozporki 144, przy czym przeciwlacznik utworzony jest z plytki me¬ talowej umieszczonej na powierzchni dzwigni re¬ gulujacej 160, przeciwleglej w stosunku do rdze¬ nia 116 szczeki 112.Przyklad wykonania przedstawiony na fig. 5—7 rózni sie glównie od wykonania poprzedniego tym, ze lacznik 178 jest utworzony przez pret metalowy w przyblizeniu prostoliniowy, którego jeden z kon¬ ców 204, wygiety w ksztalcie litery S, tak jak przed¬ stawiono na fig. 6, opiera si eo zaczep 188 i sluzy bezposrednio jako hak dla górnego konca sprezyny 186 (fig. 5, 6). Taki uklad wykazuje te korzystna cecha, ze zapobiega tworzeniu sie luzu w punkcie obrotu istniejacym miedzy przeciwlacznikiem 176 a lacznikiem 178, poniewaz sprezyna 186 pociaga stale koniec 204 lacznika 178 do styku z zaczepem 188 przeciwlacznika 176.Jak przedstawiono na fig. 5, drugi koniec lacz¬ nika 178 jest wygiety w ksztalcie litery U i wyzna¬ cza wyzlobienie 200, w którym umieszczony jest promieniowo wygiety na zewnatrz koniec sprezyny dociskowej 180.Ponadto, swobodny koniec 206 lacznika 178 jest równiez wygiety w ksztalcie litery U i umieszczo¬ ny w odpowiednim wycieciu 208 wykonanym w plycie 210 polaczonej z koncem dzwigni regulujacej 160, i stanowiacej element prowadzacy, uniemozli¬ wiajacy wszelkie przesuniecie konca 206 lacznika 178 oraz samego lacznika równolegle do osi zespo¬ lu nastawczego 164, umozlwiajac jednoczesnie prze¬ suniecie lacznika 178 równolegle do jego osi roz¬ ciagajacej sie tak, jak w przykladzie poprzednim, w kierunku w przyblizeniu prostopadlym do osi ze¬ spolu nastawczego 164.Dzialanie hamulca bebnowego czesciowo przedsta¬ wionego na fig. 5—7 oraz urzadzenia regulujacego z nim polaczonego jest takie same jak dzialanie hamulca przedstawionego na fig. 1—4 i nie zostanie ono opisane. Korzystne cechy pierwszego wykona¬ nia powtarzaja sie w drugim wykonaniu wynalazku.Jest rzecza oczywista, ze oba wyzej opisane przy¬ kladowo hamulce bebnowe nie ograniczaja zakresu wynalazku i ze wynalazek moze objac irózne, inne warianty dotyczace zarówno rodzaju srodków ste¬ rujacych hamulce, jak równiez mozliwosci zlikwi¬ dowania hamulca recznego. Pewne zmiany moga takze byc wprowadzone w* samym urzadzeniu re¬ gulujacym, zwlaszcza odnosnie struktury i ksztaltu poszcególnych elementów skla^pwych.W szcególnosci, zespól utworzony przez dwie spre¬ zyny dociskowe mozna zastapic dowolnym innym urzadzeniem stanowiacym sprzeglo jednokierunko¬ we, a dwie czesci stanowiace zespól nastawczy mo¬ ga byc zmienione na trzpien nagwintowany, przy czym w takim przypadku nakretka jest wówczas unieruchomiona w swym ruchu obrotowym w sto¬ sunku do szczeki.Zastrzezenia patentowe 1. Hamulec bebnowy, zawierajacy dwie szczeki hamulcowe, rozpierane za pomoca cylinderka usy¬ tuowanego miedzy swobodnymi koncami obu szczek hamulcowych, przy czym w poblizu cylinderka znajduje sie rozporka, umieszczona miedzy jedna ze szczek i dzwignia regulujaca, zamontowana obro¬ towo na drugiej szczece, a ponadto majacy zespól nastawczy skladajacy sie ze sruby i nakretki, pola¬ czony kinematycznie z lacznikiem poprzez sprzeglo jednokierunkowe, krzystnie zlozone ze sprezyny do¬ ciskowej, której jeden koniec jest umiejscowiony w wyzlobieniu lacznika, oraz ze sprezyny ciernej, znamienny tym, ze ma przeciwlacznik (76, 176) w postaci plytki zaopatrzonej w co najmniej dwa zaczepy (88, 94, 188), usytuowane na jednym jego koncu i zwrócone W strone obreczy lukowej (20, 120) szczeki (12, 112), przy czym przeciwlacznik (76, 176) jest polaczony przegubowo z koncówka dzwigni regulujacej (60, 160) i styka sie z jednym z konców rozporki (44, 144), natomiast lacznik (78, 178), po¬ laczony kinematycznie z zespolem nastawczym (64, 164), na swym koncu przeciwleglym do swobodnego konca szczeki (12), jest zaopatrzony w element pro¬ wadzacy (102, 210) usytuowany prostopadle do bocznej powierzchni lacznika (78, 178), oraz ogra¬ niczajacy ruch tego lacznika (78, 178), przy czym wolna koncówka dzwigni regulujacej (60, 160) jest zaopatrzona w zaczep (90, 190), zwrócony w strone obreczy lukowej (20, 120) szczeki (12, 112), z którym polaczony jest jeden koniec sprezyny srubowej (86, 186), zaczepionej swym drugim koncem o zaczep (88, 188) przeciwlacznika (76, 176), a ponadto wolna koncówka lacznika (78, 178) jest osadzona przegu¬ bowo na zaczepie (94, 188) przeciwlacznika (76, 176), przy czym koniec dzwigni regulujacej (60, 160), na którym zamontowany jest zespól nastawczy (64, 164), ma ksztalt zblizony do litery U 2. Hamulec wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze konieG dzwigni regulujacej (60, 160), na którym za¬ montowany jest zespól nastawczy (64, 164), znajduje sie w stalym styku ze szczeka (12, 112). 3. Hamulec wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zaczep (94) przeciwlacznika (76) jest zaopatrzony w dwa ramiona (98), miedzy którymi umieszczony jest lacznik (78), osadzny przegubowo na czopie (96) usytuowanym na zaczepie (94) tego przeciwlaczni¬ ka, majacego postac plytki. 4. Hamulec wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze lacznik (178) stanowi pret, którego jeden z konców (204) jest wygiety i umieszczony na zaczepie (188) 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60tl 124 152 12 przeciwlacznika (176), a ponadto z koncem tym jest polaczona sprezyna srubowa (186), natomiast drugi koniec (206) tego lacznika jest wygiety w ksztalcie litery U i usytuowany w wycieciu (208) elementu prowadzacego <210). 5. Hamulec wedlug zastrz. 3 albo 4, znamienny tym, ze w laczniku (78, 178) znajduje sie szczelina (100, 200), której szerokosc w kierunku osiowym lacznika jest wieksza od grubosci ramienia spre¬ zyny dociskowej (80, 180), umieszczonego w tej szczelinie 6. Hamulec wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze z dzwignia regulujaca (60, 160) jest polaczony jeden z konców sprezyny ciernej (72, 172) sprzegla jedno¬ kierunkowego, wspólpracujacej z nakretka (70, 170) zespolu nastawczego (64, 164), która znajduje sie w stalym styku z dzwignia regulujaca (60, 160).PIG.2 ne.3 u a PI&4124 152 116 112 160 210 206 172 V.206 FIG.7 PL PL PL