Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do wy¬ twarzania wlókien z materialu termoplastycznego przez wyciaganie za pomoca pradów gazowych two¬ rzacych co najmniej jedna pare zawirowan o prze¬ ciwnych kierunkach, a zwlaszcza przez wyciaganie materialów mineralnych 'takich jak szklo, które sa doprowadzane do stanu cieklego' przez ogrzewanie.Wynalazek moze miec takze zastosowanie do wytwa¬ rzania wlókien z niektórych materialów organicz¬ nych jak polistyren, polipropylen, poliweglany lub poliamidy.Znane juz sa rozwiazania, w których stosuje sie prady wirowe do wytwarzania wlókien przez wycia¬ ganie cieklego szkla. W szczególnosci we francus¬ kim opisie patentowym nr 2 223 318 opisano tworze¬ nie par zawirowan o przeciwnych kierunkach1 w strefie interakcji utworzonej przez (skierowanie i spo¬ wodowanie.przenikania strumienia nosnego w glów¬ ny prad gazowy o wiekszych wymiarach, przy czym struzka cieklego szkla jest doprowadzana do tej strefy w celu jej wyciagania. W urzadzeniu do sto¬ sowania tego sposobu otwór doprowadzajacy szklo, który kieruje struzka szkla w kierunku strefy inter¬ akcji, jest usytuowany na granicy pradu glównego lub praktycznie przy tej granicy. Jednakze jest tak¬ ze mozliwe, jak to opisano w polskim opisie paten¬ towym nr 112 503 umieszczenie otworu zasilajacego szklem w pewnej odleglosci od granicy praduglów¬ nego i doprowadzenie struzki szkla pod wplywem sily ciezkosci w kierunku strefy interakcji. 10 15 20 25 30 Z drugiej strony rozwazano rozmieszczenie jedno¬ czesne otworów zasilajacych szklem i otworów wy¬ twarzajacych strumienie nosne w pewnej odleglosci od granicy pradu glównego, przy czym struzki szkla sa wówczas wprowadzone w strefe interakcji przez dzialanie tych strumieni w ten sposób, ze sa one poddane dwóm etapom wyciagania, pierwszym w strumieniu nosnym i drugim w pradzie glównym.To rozwiazanie jest opisane, zwlaszcza w polskim opisie patentowym nr 112 619 i zgloszeniu nr P- -203 032.Ponadto zgodnie z tym ostatnim ze zgloszen, po¬ woduje sie w strumieniu nosnym, który doprowadza szklo do strefy interakcji z pradem glównym, utwo¬ rzenie jednej stalej strefy z przeplywem laminar- nym, usytuowanej miedzy dwoma zawirowaniami o przeciwnych kierunkach. Struzka szkla jest do¬ prowadzana w kierunku tej strefy laminarnej i wchodzi nastepnie w okolice zawirowan, które nastepnie lacza sie w kierunku przeplywu strumie¬ nia nosnego zanim on osiagnie prad glówny. Zatem pierwszy etap ma miejsce wówczas, gdy struzka szkla jest napedzana w parze zawirowan strumienia nosnego i poddana ich dzialaniu, podczas gdy drugi etap, korzystnie ale 'czasami fakultatywnie, dokonuje sie w strefie interakcji utworzonej z pradem glów¬ nym, po przeniknieciu strumienia nosnego i wpro¬ wadzeniu struzki iczesoiowo wyciagnietej.W omawianym zgloszeniu strefa przeplywu lami- narnego i strefa zawirowan strumienia nosnego 116 561116 561 3 podawanego przez kazde stanowisko rozwlókniania, sa wytworzone przez zaklócenia strumienia, które powoduje na ogól jego znieksztalcenie wymuszajace stabilnosc i regularnosc dzialania mirno znacznej odleglosci miedzy miejscem, w którym szklo jest do¬ prowadzane do strumienia nosnego i do pradu glównego.Celem wynalazku jest udoskonalanie urzadzenia do wytwarzania wlókien przez rozmieszczenie otwo¬ ru zasilajacego, dostarczajacego struzke szkla i otworu podajacego strumien nosny w pewnej odle¬ glosci od pradu glówinego. Rozwiazanie wedlug wy¬ nalazku zmierza równiez do wykorzystania znanych sroclków do zakrzywienia ico najmniej miejscowo przejplywtfIStan^ i ustalenia w ten spo¬ sób strefy przefclzv^ laminairinego z parami zawiro¬ wan, a korzystnie do ?odksztalcenia strumienia nos¬ nego za pomoca czlofiu majacego ksztalt rózny od ksztaltu opisanego w powolanym wyzej zgloszeniu, w celu polepszenia stabilnosci zasilania materialem ciagliwym. Celem wynalazku jest takze otrzymanie dobrej stabilnosci i dobrej regularnosci zasilania w szklo, mimo znacznej odleglosci miedzy otworem do¬ prowadzajacym szklo i iprad glówny a strefa inter¬ akcji.Cele te osiagnieto przez wykonanie urzadzenia do wytwarzania wlókien z materialu termoplasty¬ cznego, przez wyciaganie za pomoca pradów gazo¬ wych, zawierajacego stanowiska do rozwlókniania utworzone przez co najmniej jeden generator pradu glównego, skrzynke strumieniowa do wytwarzania strumieni nosnych, zaopatrzona w otwory wytwa¬ rzajace strumienie nosne o mniejszej srednicy ale o energii kinetycznej na jednostke objetosci wiekszej od energii pradu glównego, zródlo zasilania usytuo¬ wane z tej samej strony pradu glównego co skrzynka strumieniowa, oraz deflektor umieszczony na torze kazdego strumienia miedzy otworem wytwarzaja¬ cym strumien i struzke materialu.Istota wynalazku polega na tym, ze to urzadzenie 40 zawiera ponadto srodki montazowe zaopatrzone w czlony regulacyjne skojarzone z deflektorem, skrzyn¬ ka strurnieniowa i generatorem pradu glównego, do regulacji polozen tych zespolów wzgledem zródla za¬ silania materialem termoplastycznym. Srodki mon- 45 tazowe zawieraja czlony do obracania deflektorem i skrzynke strumieniowa wokól osi prostopadlej do plaszczyzny toru jednego strumienia i pradu i do zmiany ich polozenia w stosunku do zródla zasila¬ nia i generatora pradu glówinego. 50 Srodki montazowe zawieraja czlony do przemiesz¬ czania deflektora w stosunku do skrzynka strumie- . niowej. SrodM montazowe zawieraja czlony do przemieszczainia skrzynki strumieniowej i deflektora przymocowanego do tej skrzynki, w stosunku do 55 generatora pradu glównego i do zródla zasilania materialem termoplastycznym. Srodki montazowe zawieraja czlony do jednoczesnego przemieszczania generatora, skrzynki strurniieniowej i deflektora przy¬ mocowanego do tej skrzynki w stosunku do zródla zasilania materialem termoplastycznym.Czlony do jednoczesnego przemieszczania, zawie¬ raja czujnik reagujacy na cisnienie gazu doprowa¬ dzanego do skrzynki strumieniowej, polaczony z ukladem sterowania szybkim iruchem cofania gene- 4 ratora pradu glównego i skrzynek strumieniowych w kierunku od zródla zasilania.Czlony montazowe zawieraja rame polaczona trwale ze zródlem zasilania usytuowanym powyzej 5 generatora pradu glównego, i wspornik generatora pradu glównego i skrzynek strumieniowych, pola¬ czony z ta rama za posrednictwem czlonów do obra¬ cania, korzystnie za posrednictwem zespolu tuleja- -wal zawieszonego na ramie 'polaczonej ze wsporni- 10 kiem.Deflektor zawiera czlony do jego przechylania w zaleznosci od ksztaltu filiery umieszczonej w zródle zasilania, przy czym' te czlony sa skojarzone ze skrzynkami strumieniowym podtrzymujacymi ¦ de- 15 flektor. Deflektor zawiera zakrzywione powierzchnie umieszczone na wprost otworów wytwarzajacych strumienie.Os deflektora jest przesunieta w stosunku do osi kazdego otworu wytwarzajacego strumien nosny. 20 Kazda powierzchnia zakrzywiona deflektora jest sy¬ metryczna w stosunku do plaszczyzny utworzonej przez struzke materialu i os otworu wytwarzajacego strumien nosny.Zakrzywione powierzchnie sa korzystnie walcowe. 25 Os kazdego otworu wytwarzajacego strumien jest usytuowana na wprost czesci górnej deflektora. De¬ flektor zawiera kolnierze oddalone od siebie i ogra¬ niczajace strumienie nosne.Deflektor zawiera zakrzywione powierzchnie, 30 których czesc wypukla jest umieszczona w przeply¬ wie strumieni, na wprost otworów wytwarzajacych te strumienie, przy czym kazdy otwór doprowadza¬ jacy material jest umieszczony na wprost osi otworu doprowadzajac struzke materialu w kazdym stru- 35 mieniu do strefy usytuowanej na deflektorze.Oczywiscie, korzystnie stosuje sie ten deflektor i zawirowania strumieni, które za pomoca tego de¬ flektora wynikaja, jako srodek do doprowadzania struzki szkla w strefe interakcji utworzona z pradem glównym w celu dokonania w ten sposób wyciagania, w dwóch etapach, przy czym stosuje sie takze wy¬ ciaganie w jednym tylko etapie, to jest jedynie iw zawirowaniach strumienia nosnego. W tym przypad¬ ku nie ma juz oczywiscie pradu glównego.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia glówne elementy urzadzenia do wytwa¬ rzania wlókien i zbierania wlókien, schematycznie, fig. 2 — glówne elementy urzadzenia do wytwarza¬ nia wlókien z fftig. 1 w widoku z boku, fig, 3 — niektóre czesci urzadzenia z fiig. 2 w widoku z przo¬ du, fig. 4 — Mika elementów z fig. 2 w widoku z góry, fig. 5 — przekrój wzdluz linii V—V ozna¬ czonej na fig. 3, fiig. 6 — dzialanie urzadzenia przedstawionego na fig. 1—5, w widoku perspekty¬ wicznym, fiig. 7 — urzadzenie z fig. 5 w przekroju ilustrujacym niektóre fazy dzialania deflektora stru¬ mienia podczas wyciagania szkla, fiig. 8 — kilka stru¬ mieni i czesci pradu glówinego z fig. 7 w widoku z góry bez zbiornika zasilajacego szklem, fiig. 9 — trzy sasiednie strumienie w przekroju poprzecznym ilstrujacym kierunki obrotu przeciwnych zawirowan w strumieniach, fiig. 10 — glówne elementy urza¬ dzenia do wytwarzania wlókien, w przekroju po¬ dluznym ilustrujacym niektóre wymiary konieczne5 do ustalenia warunków dzialania urzadzenia, fig. lOa — otwory dwóch strumieni sasiednich w prze- kroju pokazujacym jeden z rozwazanych wymiarów, fig. lOb — dziób zasilajacy szklem w przekroju pokazujacyrn rozwiazane jego wymiary, fig. 11 — urzadzenie z fig. 1—5 zawierajace deflektor o innym mozliwym ksztalcie, w widoku pre&petaywicznym, fig. 12, 12a, 12b odpowiadaja fig. 10, lOa, lOb dla przykladu wykonania z fig. 11, fig. 13 — trzeci przyklad wykonania urzadzenia do wytwarzania wlókien w widoku z boku, fig. 13a — skrzynke stru¬ mieniowa zawierajaca plytke deflektora, w przekroju podluznym, fig. 14 — instalacje zawierajaca cztery stanowiska do 'wytwarzania wlókien, polaczone z tym samym zbiornikiem zasilajacym i z tym samym urzadzeniem zbierajacym wlókna, w widoku z boku, fig. 15 czesc urzadzenia z fig. 13 w widoku z boku, fig. 16 — przekrój wzdluz linii 16—16 oznaczonej na fig. 17 — niektóre elementy regulacyjne stosowane w urzadzeniu z fig. 13—16, schematycznie, fig. 18 — rózne czesci ukladu samoczynnego sterowania zawierajacego mechanizm, który dokonuje samoczyn¬ nego wycofywania niektórych elementów oddalajac je od filiery, schematycznie, fig. 19 — zespól pieciu skrzynek strumieniowych zaopatrzonych w deflektor z fig. 13, 13a i 18 umozliwiajacy przemieszczanie i re¬ gulowanie polozenia tych skrzynek jak równiez regu¬ lowanie polozenia deflektora w stosunku do filiery zasilajacej, w widoku z góry, fig. 20 — czesc urza¬ dzenia z fig. 19 w widoku z boku, fig. 21 — przekrój wzdluz linii 21—21 oznaczonej na fig. 19, fig. 22 — przekrój wzdluz linii 22—22 oznaczonej na fig. 19, fig. 23 — przekrój wzdluz linii 23—23 oznaczonej na fig. 19, fig. 24 — skrzynke strumieniowa, w widoku perspektywicznym, fig. 25 — element regulacyjny w widoku perspektywicznym, fig. 26 i 27 — kierunek i mozliwosci regulacji (polozenia deflektora, schema¬ tycznie, fig. 28 — urzadzenie podobne do urzadzenia z fig. 13 zawierajace uklad regulacji stosowany do stanowisk rozwlókniania.Na figurze 1 przedstawiono pierwszy przyklad wykonania urzadzenia do wytwarzania wlókien za¬ wierajacego dysze 13 wytwarzajaca prad glówny, polaczona z palnikiem lub generatorem 14 pradu glównego 15. Prad glówny jest kierowany dysza 13 w kierunku w przyblizeniu poziomym ponizej zródla zasilania utworzonego przez zbiornik 16 doprowadza¬ jacy szklo, Stnimienie wtórne lub strumieniejnosne podawane przez skrzynke strumieniowa 17 sa zao¬ patrzone w dysze, których otwory sa polaczone z elementami doprowadzajacymi gaz zmontowanymi na wspornikach 18. Strumienie nosne sa kierowane do deflekrtona 19; który je zakrzywia w kierunku do dolu tak, aiby .przenikaly do pradu glównego 15 i tworzyly strefy interakcji.Odrebne struzki szkla dostarczane przez zbiornik 16 sa prowadzone w kierunku strumieni nosnych i z tego powodu sa prowadzone w strefie interakcji utworzonej z pradem glównym w celu ich wyciaga¬ nia. Przeplyw wynikajacy z mieszania strumieni nosnych i pradu glównego wchodzi razem z wyciaga¬ nymi wlóknami do nachylonej rynny C w celu umieszczenia wlókien na dziurkowanej powierzchni tasmy zbierajacej lub przenosnika 20. Korzystnie komary zasysajace 21 sa usytuowane (ponizej ciegna 5 561 6 górnego przenosnika 20, a wlókna sa zbierane w pos¬ taci wlókniny B' dzieki dzialaniu przewodów zasysa¬ jacych 22 polaczonych z wentylatorami 23.Urzadzenie wytwarzajace strumienie nosne jest 5 podparte na wspornikach 18 dolaczonych do plyt wsporczych 24 zaopatrzonych w otwory wspólpracu¬ jace ze srubami 25 umozliwiajacymi pionowo prze¬ mieszczenie wsporników 18 w stosunku do korpusu generatora 14 pradu glównego (fig. 2), w celu regulo- io wania polozenia pionowego w stosunku do strumieni i pradu glównego 15.Korzystnie korpus generatora 14 pradu glównego zawierajacy wsporniki 18 skrzynek strumieniowych, jest zmontowany tak, ze umozliwia regulowanie pio- 15 nowe swojego polozenia za pomoca dzwigników sru¬ bowych 26 polaczonych z rama 27 urzadzenia. Gene¬ rator pradu glównego i skrzynki strumieniowe moga byc takze lacznie przemieszczane pionowo a to umo¬ zliwia pionowa regulacje w stosunku do zbiornika 16 20 i rynny C\ Ponadto mozna dostosowac poziome po¬ lozenie calego zespolu za pomoca odpowiedniego mechanizmu typu dzwigników srubowych 28. Mozna zastosowac ponadto inne mozliwosci regulacyjne elementów laczonych ze skrzynkami strumieniowymi 25 i deflektorami strumieni jak to zostanie opisane w odniesieniu do poszczególnych figur.Na figurach 2r 3, 4 i 5 przedstawiono skrzynki strumieniowe 17 podajace strumienie nosne, zawie¬ rajace obudowe 17a zmontowana na kolektorze 29 30 podpartym przez tulejki 30 polaczone ze wspornika¬ mi 18. Skrzynka strumieniowa 17 moze byc takze przemieszczana katowo ku górze lub do dolu wofaól osi kolektora 20, a nastepnie moze byc unierucho¬ miona w dowolnym zadanym polozeniu za*pomoca 35 na przyklad sruby blokujacej 31.Ponadto oprócz ruchu katowego do góry albo do dolu to rozwiazanie umozliwia przemieszczanie na boki lub regulacje skrzynki 17 w kierunku równole¬ glym do osi kolektora 29. Ta regulacja jest bardzo 40 wazna w celu otrzymania dokladnego ustawienia na przedluzeniu strumieni nosnych w stosunku do otwo¬ rów podajacych szklo, opisanych ponizej.Obudowa 17a skrzynki 17 zasila otwory 32 poda¬ jace strumienie, których moze byc na przyklad jede- 45 nascie. Na fig. 5 pokazano, ze otwory podajace stru¬ mienie maja osie nachylone do dolu i na prawo w kierunku powierzchni deflektora 19. Ten deflektor ma' w tym przykladzie wykonania, ksztalt cylin¬ drycznego preta o osi poziomej, umieszczonego rów- 50 nolegle do szeregu otworów podajacych strumienie.Ponadto osie tych otworów sa praktycznie prosto- • padle do tworzacej preta. Z drugiej strony deflektor ma na swoich koncach lapy 33 polaczone z obudowa 17a za pomoca srub 34. 55 Pionowe polozenie preta deflektora 19 w stosunku do obudowy 17a, a wiec w stosunku do strumieni moze byc regulowane za pomoca podkladki klinowej 45 umieszczonej miedzy lapami 33 i dnem obudowy 17a. Ponadto otwory w lapach 33 moga miec ksztalt 60 wydluzony i moga umozliwic w ten sposób regulacje polozenia preta deflektora w kierunku poziomym tak, aby go zblizyc lub oddalic od strumlienia lub struzki szkla.Zbiornik 16 doprowadzajacy szklo, zawiera filiere 65 35 zaopatrzona w szereg dziobów 36, otwór zasila-116 561 8 jacy 36a i otwór dozowniczy 37. Szklo jest zatem doprowadzane w postaci korzeni G lub struzek szkla 38 czesciowo wyciagnietych przez strumienie nosne.Struzki czesciowo wyciagniete wchodza nastepnie do strefy interakcji strumieni z pradem glównym gdzie sa poddane wyciaganiu dodatkowemu we wlókna wyciagniete 39. Na fig. 3 przedstawiono dziewiec dziobów 36 doprowadzajacych szklo i jedenascie otworów 32 podajacych sitrumienie tak, ze jeden otwór jest dodatkowo umieszczony na kazdym koncu szeregu. To rozmieszczenie umozliwia otrzymanie jednorodnych warunkpw rozwlókniania dla kazdej z dziewieciu struzek szkla stosowanego w tym przy¬ kladzie.* Sposób o^ozwlókniania otrzymany na tym urzadze¬ niu (fig. 1 i 5) jest przedstawiony schematycznie na £ig. 6—9. Nalezy najpierw zauwazyc, ze pret deflek- tara 19 jest w polozeniu takim, ze jego os jest nieco . przesunieta do dolu w stosunku do osi kazdego stru¬ mienia nosnego J podawanego przez otwory 32. To polozenie jest pokazane takze dla kazdego z czte¬ rech strumieni nosnych Jl, J2, J3, J4. Wprowadza ono zakrzywienie toru strumieni nosnych a ponadto \przeplyw kazdego ze strumieni J rozdziela sie na czesc górna i na czesc dolna, przy czym czesc pierw¬ sza otacza powierzchnie górna deflektora 19 tworzac powierzchnie zakrzywiona w wyniku zjawiska O CANDA podczas gdy druga czesc otacza jego czesc dolna. Os deflektora 19 jest umieszczona ponizej osi otworów podajacych strumienie, przy czym czesc górna przeplywu strumienia ma przekrój wiekszy niz czesc dolna. Ta charakterystyka jest pozadana z racji wyszczególnionych w dalszej czesci opisu.Obydwie czesci strumienia nosnego, które wy¬ plywaja powyzej i ponizej deflektora 19 mieszaja sie nastepnie za tym deflektorem. Na fig. 6 i 8 po¬ kazano, ze przeplyw strumienia podawanego przez kazdy otwór 32 rozprzestrzenia sie na boki w kie¬ runku osi deflektora 19 a wówczas, gdy odpowiednie rozprzestrzenienie jest osiagniete to prowadzi ono do zetkniecia sie z przyleglymi strumieniami. To zjawsko powstaje wówczas, gdy czesci górne i dol¬ ne strumieni przeplywaja wokól kolejnych odcinków elementarnych zakrzywionych powierzchni 19a, 19(3, 19y deflektora 19. \ Tb boczne zderzenie przyleglych strumieni powo¬ duje rozprzestrzenianie sie pary przeciwnych zawi¬ rowan majacych swoje wierzcholki na powierzchni deflektora 19. Jak to przedstawiono na fig.% '6—9 dwie pary zawirowan sa wytworzone w przeplywie - kazdego strumienia. Zatem dwa zawirowania 40a 40b stanowiace pare górna, tworza sie w czesci prze¬ plywu, która wystepuje powyzej powierzchni gór¬ nej deflektora 19 podczas gdy para dolna zawi¬ rowan 41a i 41b rozprzestrzenia sie w czesci prze¬ plywu znajdujacej sie pod jego powierzchnia dolna.Te dwie pary zawirowan Obracaja sie w kierunku przeciwnym. Ruch obrotowy kazdego zawirowania pary górnej jest skierowany do dolu wzdluz ich przyleglych powierzchni i w kierunku ku górze wzdluz ich powierzchni zewnetrznych jak to poka¬ zano strzalkami 40c i 40d na fig. 9. Strzalki 41c i 41d wskazuja natomiast, ze ruch obrotowy zawiro¬ wan pary dolnej jest skierowany do góry wzdluz ich 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 powierzchni przyleglych i do dolu wzdluz ich po¬ wierzchni zewnetrznych.Z racji polozenia deflektora 19 przesunietego do dolu w stosunku do osi strumieni, czesc przeplywu usytuowana powyzej tego deflektora jest wieksza i bardziej skuteczna. Ponadto to polozenie deflek¬ tora w stosunku do osi,strumieni powoduje takze na górnej powierzchni rozprzestrzenianie strefy przeplywu w przyblizeniu laminarnego korzystnie stabilnego i skutecznego miedzy zawirowaniami 40a i 40b pary górnej. Ta strefa przeplywu quasi- laminarnego ma na ogól ksztalt trójkatny, gdyz za¬ wirowania rozszerzaja sie podczas ich przemieszcza¬ nia do przodu az do ich wzajemnego polaczenia. Ten sam proces wystepuje w parze dolnej zawirowan.W miare jak przeplyw strumienia przemieszcza sie do przodu, polaczone zawirowania maja tenden¬ cje do mieszania sie, co jest przedstawione w prze-, kroju przeplywu strumienia J3, pokazanym na fig. 6. Przeplyw kazdego strumienia po polaczeniu zawi¬ rowan posiada jeszcze w stosunku do energii kine¬ tycznej pradu glównego 15, energie kinetyczna na jednostke objetosci wystarczajaca do przenikania strumienia w prad glówny tworzac strefe. Ta strefa tworzy pare przeciwnych zawirowan 42a i 42b (fig. 6). Oczywiscie w okolicy, w której strumienie nosne przenikaja w prad glówny, przeplyw i pred¬ kosc kazdego z nich pozostaja jeszcze dostatecznie skoncentrowane w poblizu osi tak aby kazdy stru¬ mien dzialal indywidualnie i tworzyl strefe odrebna interakcji z pradem glównym.Aby wykorzystac przeplyw strumieni nosnych Jl, J2 kazdego stanowiska rozwlókniania w celu obróbki wlókien, struzki z materialu ciagliwego zwlaszcza struzki ze szkla otrzymane z korzeni szklanych G utworzonych na wyjsciu dziobów 36 sa doprowadzane mdywidualnie do stref przeply¬ wu laminarnego strumieni usytuowanych miedzy zawirowaniami par górnych. Cechy przeplywu po¬ wyzej deflektora 19 powoduja przeplyw powietrza oznaczony strzalkami przedstawionymi na fig. 6 i 7 wzdluz przeplywu strumienia J2. Powietrze prowa¬ dzone polepsza wyciaganie kazdego korzenia G w struzke szkla i stabilne napedzanie tej ostatniej w strefie przeplywu laminarnego usytuowanej miedzy dwoma zawirowaniami tej "samej pary utworzonej na kazdym stanowisku "rozwlókniania. Prady wiro¬ we zabieraja ze soba wówczas struzke 38 wzmaga¬ jac jej wyciaganie jak to przedstawiono na fig., 5—7.Przeplyw strumienia prowadzacy wlókno czescio¬ wo wyciagniete rozprzestrzenia sie nastepnie w kie¬ runku do dolu, ably przeniknac w prad glówny 15 i doprowadzic w ten sposób to wlókno w strefe in¬ terakcji miedzy strumien i prad glówny, w którym przeciwne (zawirowania 42a i 42b powoduja dodat¬ kowe wyciaganie. Wlókno moze byc nastepnie zbie¬ rane przez uklad taki jak zespól rynny prowadzacej C i przenosnika 20 przedstawionego na fig. 1.Chociaz wyciaganie dokonywane w przeplywie strumienia moze byc wykorzystane do obróbki wló¬ kien bez pomocy pradu glównego 15, korzystnie w wiekszosci przypadków stosuje sie wyciaganie pro¬ duktu przez strumienie przedstawiajace tylko wy-9 ciaganie pierwotne i dokonanie drugiego etapu wy¬ ciagania w strefie interakcji strumienia z pradem.Uklad opisany powyzej jest korzystny dlatego, ze przewiduje oddzielamie^glównych elementów urza¬ dzenia do wytwarzania wlókien w szczególnosci zbiornika zasilajacego szklem i generatora pradu glównego ale takze oddzielenia tego ostatniego i skrzynek strumieniowych. W wyniku jest latwiej utrzymac zadana temperature dla kazdego z ele¬ mentów urzadzenia wówczas, gdy sa one oddalone od siebie, a przeniesienie ciepla miedzy elementami jest 'wówczas zmniejszone. Jednakze jest wazne w tych ukladach rozwlókniania zeby struzki z mate¬ rialu ciagliwego byly doprowadzane do kazdej in¬ dywidualnej strefy interakcji z pradem glównym poddawanym przez stanowiska rozmieszczone bar¬ dzo dokladnie.Mimo oddzielenia zespolów rozwiazanie wedlug wynalazku czyni mozliwym dokladne zasilenie ma¬ terialem ciagliwym, poniewaz rozprzestrzenianie par zawirowan w kazdym strumieniu. nosnym umozliwia otrzymanie duzej stabilnosci przeplywu. W wyniku nalezy zauwazyc, ze wierzcholki zawirowan sa usy¬ tuowane na powierzchni cylindrycznego preta de¬ flektora 19 i w ten sposób przylegaja do tej po¬ wierzchni w polozeniu stabilnym. Zawirowania sa wiec same duzo bardziej stabilne gdy ich wierzchol¬ ki sa usytuowane w wolnej przestrzeni, a stad wy¬ nika duza stabilnosc zasilania materialem ciagli¬ wym stref interakcji.Z drugiej strony w przypadku niewielkiego ble¬ du rozmieszczenia na boki korzeni szklanych G w stosunku do odpowiadajacych im otworów 32 dysz podajacych strumienie, ten blad bedzie samoczynnie kompensowany dzieki pradom powietrza wprowa¬ dzonym w poblizu strefy przeplywu auasi-laminar- nego usytuowanej miedzy górnymi zawirowaniami strumienia. Umozliwia to otrzymanie dobrej stabil¬ nosci 'zasilania szklem w strefie przeplywu quasi-la- minarnegó kazdego strumienia i wynika stad takze polepszenie stabilnosci zasilania szklem w strefie in¬ terakcji w drugim etapie wyciagania. Chociaz roz¬ przestrzenienie stref przeplywu laminarnego umo¬ zliwia stabilizowaniie wprowadzenia struzek szkla do kazdego stanowiska rozwlókniania, niektóre zmiany warunków wymagaja czasu a inne zmiany inter¬ akcji, to jest wzglednych polozen ruchowych róz¬ nych elementów stanowisk rozwlókniania. W od¬ niesieniu do fig. 1—6 opisano powyzej kilka mecha¬ nizmów umozliwiajacych dokonanie takich zmian i mozna stwierdzic, ze niektóre z nich na^przyklad uklady dzwigników srubowych 26, 27, 28 lub tulejek i srub 30, 31 przedstawione na fig. 1 moga byc ste¬ rowane bez zatrzymywania rozwlókniania podczas, gdy inna regulacja na przyklad polozenie preta de¬ flektora 19 w stosunku do otworów strumieni za pomoca elementów 33, 44 wymaga chwilowego jego zatrzymania.Jednakze jest mozliwe rozmieszczenie wszystkich tych zespolów regulacyjnych w sposób umozliwia¬ jacy wykonywanie nieprzerwanego rozwlókniania.Niektóre mozliwe rozwiazania sa wskazane w przy¬ kladach wykonania opisanych w odniesieniu do fig. 13—22. 5 561 10 Na figurze 10 pokazano w przekroju, podobnie jak na fig. 5 trzy glówne zespoly takie jak genera¬ tor pradu glównego, skrzynie strumieniowa i zbior¬ nik zasilajacy materialem ciagliwym jak równiez 5 cylindryczny deflektor 19. Na fig. lOa i lOb nanie¬ siono symbole identyfikujace niektóre- wymiary i niektóre katy, do których nawiazano w ponizszych tablicach, które jednoczesnie wskazuja odpowiedni zakres zmian wymiarów i katów oraz ich wartosci 10 korzystnych.Tabela 1 Filiera i dzioby zasilajace materialem ciagliwym 1 Symbol dT 1t Ir dR Dr Wartosc korzystna (mm) 2 1 5 2 5 v Zakres i—a 1—5< 0—10 1—5 1—10 Tabela 2 Podawanie strumienia i deflektor 19 Symbol dj lj Yj Di IjD dj «JB Ljd Wartosc korzystna (mm, stopnie) 2 7 5 6 0 10 4 Zakres 0,5—4 ll 3^7 6-121 + 0,25-=-—0,5 0—45!. 3—81 Wówczas, gdy os otworu podajacego strumien jest nachylona do powierzchni górnej deflektora 19, Ijd jest równe zeru, a wartosci ujemne Ijd odpowia¬ daja przypadkowi z fig. 10, na której ta os przecina czesc górna deflektora.Tabela 3 Prad glówny Symbol Ib Wartosc korzystna (mm) 10 Zakres 5—20 Tabela 4 Wzgledne polozenia róznych elementów Symbol Zjf Zjb Xbj Xjf Wartosc korzystna (mm) - 8 , 17 —5 5 Zakres t\ 3^15 12—30 —12-7-+13I ' 3—3/ ~ ,|11 W tym co dotyczy symbolu XBj wartosci ujemne odpowiadaja przypadkowi przedstawionemu na fig. 10, na której wyjscie z dyszy podajacej prad glówny jest usytuowane przed otworem podajacym stru¬ mien nosny w stosunku 'do kierunku przemieszcza¬ nia sie pradu glównego.Dla przykladu wykonania przedstawionego na fig. 1—lOb zastosowano, jak to wskazano poprzed¬ nio, strumienie nosne umieszczone .dostatecznie blis¬ ko siebie tak, aby rozprzestrzenialy sie i uderzaly wzajemne o siebie wytwarzajac w kazdym strumie¬ niu nosnym pary zawirowan. Mozna utworzyc tyle stanowisk rozwlókniania ile sie zyczy, przy czyni kazde stanowisko zawiera dziób zasilajacy materia¬ lem ciagliwym i polaczony z nim strumien ale aby kazdy strumien uderzal z kazdej strony o inny strumien ich liczba musi byc wieksza o dwa od liczby dziobów zasilajacych a dwa strumienie do¬ datkowe beda rozmieszczone na koncach -kazdego szeregu.Okreslenie „otwór zasilajacy" materialem ciagli¬ wym ma sens bardzo ogólny i moze oznaczac badz pojedynczy otwór, badz szczeline skojarzona z sze¬ regiem otworów, badz szereg otworów lub dziobów zasilajacych. Wówczas, gdy te ostatnie sa zastapione przez szczeline rozmieszczona poprzecznie do pradu glównego, material: wyplywajacy ze szczeliny jest rozdzielony na struzki przez d[zialanie strumieni.Ponadto z tych samych powodów co poprzednio dwa strumienie dodatkowe beda umieszczane ma koncach szeregów strumieni. ' Liczba stanowisk rozwlókniania moze wynosic 150 ale w normalnej instalacji rozwlóknienia szkla lub podobnego materialu termoplastycznego filiera za¬ wiera na przyklad 70 dziobów zasilajacych i 72 stru¬ mienie.Nalezy zauwazyc takze, ze warunki pracy ukladu wedlug wynalazku zmieniaja sie w zaleznosci od róznych czynników na przyklad zaleznie od cech materialu wyciaganego.Jak wskazano powyzej rozwiazanie wedlug wy¬ nalazku moze byc zastosowane do szerokiej gamy materialów ciagliwych. W przypadku szkla lub in¬ nego nieorganicznego materialu termoplastycznego, temperatura filiery lub zródla zasilania bedzie sie zmieniala oczywiscie zaleznie od materialu wycia¬ ganego i na ogól bedzie zawarta w zakresie tempe¬ ratur 1673—2073 K. Przy zwykle stosowanym skla¬ dzie szkla temperatura filiery wynosi okolo 1753 K.Przeplyw jednostkowy moze zmieniac sie od 20— —150 kg na otwór W ciagu 24 godzin, przy czym wartosciami typowymi jest 50—80 kg na otwór w ciagu 24 godzin. Niektóre wzgledne wartosci stru¬ mienia i pradu glównego sa takze wazne jak to wskazano w ponizszych tabelach, na których za¬ stosowano nastepujace symbole p — cisnienie, T — temperatura, V — predkosc, q — ciezar wlasciwy.Przyklad wykonania, przedstawiony na fig. 11— —12b jest podobny do rozwiazania przedstawionego na fig. 6 ale na fig. 11 pominieto prad glówny 15 i skrócono czesc przeplywu strumieni. Glówna róz¬ nica w stosunku do pierwszego przykladu wyko¬ nania odnosi sie do deflektora. 561 12 Tabela 5 Wytwarzanie strumienia Symbol Pj (kPa) /Tj (K) Vj (m/s) Qj-VMkPa) Wartosc korzystna 250 293 300 210 Zakres 100—400 283—1773 200—900 80—350 Tabela 6 Prad glówmy Symbol Pb (kPa) TB (K) Vb (m/s) cb-V2b (kPa) Wartosc korzystna 9,5 1723 320 20 Zakresi 3—25 16)23—2073 200—550 6^50 Deflektor 43 jest utworzony przez pret cylindrycz¬ ny o przekroju kolowym zaopatrzony w kolnierze 44, które wyznaczaja na calej jego dlugosci szereg kanalów w celu podzielenia czesci górnej i dolnej przeplywu strumieni. Kazda zakrzywiona powierz¬ chnia, 43a, 43p, 43y, deflektora wraz z kolnierzami okresla kanal dla kazdego odpowiedniego strumie¬ nia Jlt J2 i J$. Jak przedstawiono na rysunku kazda z kolejnych- zakrzywionych powierzchni ma jako plaszczyzne symetrii, plaszczyzne utworzona przez struzke materialu ciagliwego i os otworu podajace¬ go strumien.Postepowanie jest podobne do postepowania opi¬ sanego w stosunku do pierwszego przykladu wyko¬ nania ale pary zawirowan sa utworzone przez 4q zderzenie strumieni podczas ich rozprzestrzeniania sie, o scianki boczne kolnierzy 44 a nie przez ude¬ rzenie o strumienie przylegle. Te kolnierze wymu¬ szaja wiec takze stabilizacje wierzcholków zawiro¬ wan, przy czym ten czynnik jest bardzo wazny 45 z powodów wymienionych powyzej, a w szczególnos¬ ci aby umozliwic bardzo dokladne zasilanie struzek materialem ciagliwym w strefach indywidualnych interakcji strumieni z pradem glównym mimo znacz¬ nego rozstawienia glównych elementów ukladu 50 rozwlókniania.Poniewaz rozrost par zawirowan skojarzonych ze strumieniem nosnym nie powoduje ich uderza¬ nia o siebie, rozstawienie stanowisk rozwlóknia¬ nia a wiec i strumieni nosnych moze byc wieksze niz 55 rozstawienie zastosowane w pierwszym przypadku.Ta cecha jest korzysna do obróbki lub rozwlóknia¬ nia niektórych materialów, dla których jest ko¬ rzystne utrzymanie wiekszej odleglosci rozstawie¬ nia miedzy otworami doprowadzajacymi material 60 ciagliwy.W nawiazaniu do fig. 12—12b dotyczacych wy¬ miarów i stosunków miedzy wymiarami glównych elementów ukladu rozwlókniania z fig. 11 nalezy wymienic najpierw, ze wiekszosc wartosci jest iden- «5 tyczna do wartosci podanych w tablicach 1—4 od-13 nosnie pierwszego przykladu wykonania. Srednica Di deflektora 43 moze byc taka sama jak srednica deflektora 19 z pierwszego przykladu (tabela 2) podczas gdy kolnierze 44 moga miec wymiary wska¬ zane w ponizszej tabeli 7.Tabela 7 Kolnierze Symbol De Id Wartosc korzystna (mm) 10 2 __ Zakres io—ia 0,5 Odleglosc Vj miedzy otworami 32 jest korzystnie nieco wieksza w drugim przykladzie wykonania z powodu obecnosci kolnierzy 44 na deflektorze i ich grubosci. • Ponadto, jesli [kolnierze sa umiesz¬ czone na deflektorze nie ma górnej granicy dla roz¬ stawienia strumieni poniewaz zawirowania sa wy¬ tworzone przez indywidualne uderzenia strumieni podczas ich rozprzestrzeniania o scianki boczne kol¬ nierzy a nie przez uderzenie przyleglych strumieni o siebie. Jednakze jest korzystne zeby odleglosc mie¬ dzy strumieniami odpowiadala odleglosci miedzy kolnierzami, to jest. zeby dwa przylegle strumienie byly oddzielone jednym kolnierzem o niewielkiej grubosci. Ta odleglosc moze byc wieksza od 5 mm.Pozostale wymiary przedstawione na fig. 12—12b sa identyczne z wymiarami przedstawionymi na fig. 10—lOb i opisanymi poprzednio w odniesieniu do tablic 1—4.Drugi przyklad wykonania jest korzystny nie tylko wówczas, gdy zada sie aby byla byla znaczna odleglosc miedzy stanowiskami rozwlókniania ale takze poniewaz obecnosc kolnierzy umozliwia le¬ psza stabilizacje wierzcholków kazdego zawirowa¬ nia. W rzeczywistosci ten wierzcholek jest nie tylko stabilny jak w pierwszym przypadku, w danym po¬ lozeniu na obwodzie preta, to jest w poblizu jednej z jego tworzacych, ale on jest równiez stabilny w polozeniu wzdluz tej tworzacej dokladnie w poblizu scianki bocznej kolnierza.Dla tych dwóch przedstawionych wersji mozna zauwazyc, ze polozenie otworu 32 strumienia nosne¬ go w stosunku do deflektora 19 i 43 zmaterializowa¬ ne przez odleglosc ljD (fig. 10, 12, tablica 2) jest ta¬ ka, ze przeplyw strumienia rozdziela sie na dwie czesci przeplywajace wzdluz przeciwnych powierz¬ chni deflektora. Ponadto ten ostatni jest przesu¬ niety w stosunku do osi otworu podajacego strumien nosny w celu zakrzywienia jego toru poczatkowego.Jednakze nalezy zauwazyc, ze deflektor móglby byc takze umieszczony w ten sposób, zeby zakrzywiac przeplyw strumienia nosnego tylko miejscowo i two¬ rzyc w ten sposób czesc górna i czesc dolna o rów¬ nej wielkosci, które nastepnie mieszaja sie za de- flektorem zanim tor wynikowy zostanie zmieniony.W tym przypadku wystepuje jeszcze tworzenie sie par zawirowan i strefy przeplywu laminarnego, $561 14 przy czym skutecznosc wyciagania w strumieniu jest czesciowo zmniejszona.Jest takze teoretycznie mozliwe umieszczenie kazdego strumienia w ten sposób, zeby calosc prze- 5 plywu nastepowala z tej samej strony deflektora ale to nie przedstawia korzystnej postaci wynalazku gdyz zadane jest danie maksymalnej stabilnosci pod katem, w którym przeplyw opuszcza powierzchnie deflektora. A wiec, jesli calosc tego przeplywu prze- 10 chodzilaby z jednej jego strony punkt, w którym opuszczalaby go, a w wyniku kat zakrzywienia stru¬ mienia, nie bylyby stale ale bylyby poddane zmia¬ nom, w szczególnosci pod wplywem bladzacych pra¬ dów powietrza. To powodowaloby wówczas niere- 15 gularnosc podczas wyciagania w strumieniu ale takze podczas wyciagania w strefie interakcji.Korzystnie wartosc ljD jest wybrana tak, aby kaz¬ dy strumien przeplywal z jednej strony deflektora na druga jego strone tak, ze wieksza jego czesc 20 przeplywalaby powyzej niego wzdluz powierzchni struzki materialu ciagliwego. Ta nierównosc roz¬ dzielenia przeplywu umozliwia otrzymanie zasilania materialem par zawirowan 4Qa i 40b, które sa wie¬ ksze i maja wieksza energie niz pary zawirowan 41a i 41b wytworzone w czesci przeplywu otacza¬ jacej powierzchnie walcowa po stronie przeciwnej.To rozdzielenie jest oczywiscie korzystne wówczas, gdy zada sie zgodnie z korzystnym przykladem wy¬ konania przewazajacego dzialania pary zawirowan 40a i 40b podczas wyciagania wlókna.W przykladzie wykonania przedstawionym na fig. 13—18 urzadzenie umozliwia latwiejsza regulacje niz regulacja otrzymana za pomoca urzadzenia z fig. 35 1—12, ale ponadto umozliwia takze inne typy regu¬ lacji, które wynikna z dalszej czesci opisu. Na fig. 13; 13a i 14 przedstawiono dziurkowany przenosnik 20 zbierajacy wlókna, typu takiego jak na fig. 1^ ' z którym sa skojarzone komory zasysajace 2J pola- 40 ozone z przewodami 22 w celu umozliwienia ukla¬ dania i rozmieszczenia wlókien.Rama 50 podpiera korpus 51 pieca zasilajacy sze¬ reg filier 52 jak to przedstawiono na fig. 14, która ukazuje zespól czterech stanowisk rozwlókniania A, 45 B, C, D, z których jedno jest przedstawione w wie¬ kszej skali na fig. 13. Na kazdym stanowisku roz¬ wlókniania urzadzenie zawiera rózne elementy umo¬ zliwiajace utworzenie wielokrotnosci stanowisk roz¬ wlókniania. Zatem kazde stanowisko zawiera filiere so 52 umieszczona prostopadle do plaszczyzny rysunku i zaopatrzona w kilka dziobów zasilajacych w celu utworzenia korzeni lub struzek z materialu termo¬ plastycznego- Filiera zawiera takze co najmniej jeden generator w wytwarzajacy prad glówny polaczony z dysza 55 jak w pierwszym przykladzie wykonania i szereg skrzynek strumieniowych 56 przedstawionych czes¬ ciowo w przekroju na fig. 13a, przy czym kazda * z tych skrzynek jest zaopatrzona w kolejne otwory 60 32 podajace strumienie. Na fig. 13a pokazano plytke deflektora 57 przymocowana do skrzynki strumie¬ niowej srubami 57a, przy czym dzialanie deflektora 57 na strumien J jest zaznaczone schematycznie.Struzka 38 wytworzona na kazdym stanowisku roz- 65 wlókniania jest kierowana do rynny C W tym sa-15 mym czasie co wlókna wytworzone na sasiednich stanowiskach rozwlókniania, a zespól wlókien prze¬ mieszcza sie w tej rynnie az do nastepnego ulozenia go w postaci wlókniny.Dysza 55 generatora, skrzynki strumieniowe 56 i jeden lub kilka deflektorów 57 umieszczonych na skrzynkach strumieniowych, sa polaczone ze soba w zespól do rozwlókniania iza pomoca róznych me¬ chanizmów regulujacych i laczacych, przy czym po¬ laczenie tego urzadzenia z tymi mechanizmami re¬ gulujacymi tworzy jednostke stanowiaca zespól do rozwlókniania. W tym celu kazdy zespól zawiera zawieszenie 58 polaczone z rama 50 korpusu 51.Koniec dolny zawieszenia 58 (fig. 13, 14, 15 i 16) za¬ wiera cylindryczna tuleje 59, której os jest usytuo¬ wana poprzecznie do korpusu w kierunku równole¬ glym do filiery 52 tego zespolu do rozwlókniania.Tuleja 59 podtrzymuje wal 60 polaczony z kol¬ nierzem 61, który z kolei jest polaczony z drugim kolnierzem 62, na którym jest przymocowany wspornik 63 przeznaczony do podtrzymywania urza¬ dzenia do wytwarzania 'wlókien odpowiadajacego kazdemu zespolowi. Na kolnierzu 61 znajduje sie zakrzywiony zderzak 64 umieszczony miedzy wy¬ stepami 65 polaczonymi z tuleja 59. Ta tuleja za¬ wiera sruby regulacyjne 66 umozliwiajace katowe przemieszczenie wspornika 65 wokól osi tulei 59 i walu '60. Kolnierz 61 i drugi kolnierz 62 sa zamo¬ cowane ze soba i zablokowane w zadanym poloze¬ niu srubami 67.Chociaz ruch urzadzenia do wytwarzania wlókien, generatora pradu glównego 71 i dyszy 55, skrzynek strumieniowych 56 i kolektora 72 jest ruchem ka¬ towym wokól osi tulei 57 i walu 60, powoduje on glównie przemieszczanie tych organów, które od¬ dalaja lub zblizaja je do filiery 52, a wiec do struzek szklanych poniewaz te elementy sa rozmieszczone w znacznej odleglosci powyzej tej osi. Dzieki umiesz- * czeniu zespolu urzadzenia do wytwarzania wlókien na wsorniku 63 ta regulacja umozliwia zblizanie lub oddalanie zespolu a jednoczesnie elementów 55, 56 i 57 od struzek materialu ciagliwego doprowadza¬ nych do zespolu do rozwlókniania, przez filiere 52.Inne elementy montazowe i regulacyjne sa pod¬ trzymywane przez wspornik 63 (fig. 13 i 15). W ten sposób rama 68 jest zmontowana na wsporniku 63 korzystnie za pomoca prowadnicy 69, która umo¬ zliwia jej regulacje i przemieszczanie w kierunku na prawo lub lewo na fig. 13. Rama 68 sluzy jako punkt staly dla dzwigników srubowych 70, za po¬ moca których polozenie generatora pradu glówne¬ go moze byc zmieniane w kierunku pionowym. Ko¬ lektor 72 gazu zasilajacego skrzynki strumieniowe 56 jest zmontowany na generatorze 71 pradu glów¬ nego za posrednictwem czlonu laczacego 73. Ten czlon moze byc staly ale moze takze zawierac me¬ chanizmy regulujace do zmiany polozenia kolektora 72 a wiec skrzynek strumieniowych 56 i deflektora 57 w stosunku do generatora pradu glównego 71 i do innych elementów ukladu takich jak filiera 52'.Ruch ramy 68 w stosunku do wspornika 63 w w celu oddalenia lub zblizenia filiery 52, dysza 55 pradu glównego, skrzynki strumieniowe 56 i de- flektor 57 sa zaznaczone schematycznie na fig. 17, 6 561 16 która pokazuje takze dwa uklady do sterowania tym ruchem. Jeden z tych ukladów zawiera regu¬ lacje reczna 74 a drugi dzwignik 75 z zespolem tlo¬ ka i cylindra, przy czym te dwa uklady 74, 75 sa 5 polaczone z rama 68 tak, aby dzialac niezaleznie od siebie.Tlok dzwignika 75 jest polaczony z rama gene¬ ratora pradu glównego i ze skrzynkami strumienio¬ wymi jak to przedstawiono na fig. 18 liniami prze- io rywanymi 68a. Na tej fig. pokazano takze polaczenie kolektora 72 z przewodem 76 doprowadzajacym plyn. Cylinder dzwignika 75 jest zaopatrzony na je¬ dnym ze swoich konców w przewód 77 polaczony z zaworem rozdzielczym 78 polaczonym z kolei prze- 15 wodem 79 z drugim koncem cylindra. Plyn steru¬ jacy dzwignikiem 75 jest skladowany w zbiorniku 80 polaczonym rura 81 z zaworem 78 i rura 82 z przewodem 76 doprowadzajacym plyn do skrzynek strumieniowych. 20 Czujnik 83 reagujacy na cisnienie w tym prze¬ wodzie , steruje zaworem- rozdzielczym wiielodro- gowym 78. Czujnik 83 zaopatrzony ewentualnie w manometr, ma styk na obwodzie 83a zawierajacym solenoid sterujacy 83b zaworu 78. Ten czujnik slu- 25 zy takze do sterowania obwodu 84a i solenoidu 84b, który umozliwia zamkniecie zaworu elektromagne¬ tycznego 84 umieszczonego na rurze 82 miedzy zbior¬ nikiem 80 i przewodem zasilajacym 76. Zawór roz¬ dzielczy 78 ma przelot dla usuwania plynu. W po- 30 lozeniu oznaczonym na fig. 18 ten zawór umozliwia zasilanie przewodu 79 sterujacym plynem zawartym w zbiorniku 80, na przyklad sprezonym powietrzem, a to utrzymuje tlok w polozeniu dolnym, to jet w polozeniu, w którym generator pradu glównego 35 i .skrzynki strumieniowe sa dosuniete .w kierunku filiery. Przewód 77 polaczony w czesci górnej z cy- lidrem jest równiez wówczas polaczony z atmosfera za pomoca przelotu 78a.To rozmieszczenie jest uzyskane za pomoca so- 40 lenoidu 83b wówczas, gdy czujnik 83 rejestruje normalne warunki cisnienia w przewodzie 76 dopro¬ wadzajacym gazy dla strumieni. W przypadku prze¬ rwania przeplywu strumieni lub znacznego zmniej¬ szenia ich cisnienia, czujnik 83 powoduje obrócenie 45 zaworu rozdzielczego 78 za posrednictwem solenoidu 83b tak, aby przewód ,79 polaczony z czescia gónna cylindra, byl równiez polaczony z atmosfera za po¬ moca przelotu 78e. Jednoczesnie plyn sterowany ze zbiornika 80 jest doprowadzany rura 81 do prze- 50 wodu 77 polaczonego z czescia dolna cylindra, a to przemieszcza tlok w kierunku do góry, to jest w kierunku, który powoduje szybki ruch powrotny ge¬ neratora pradu glównego i skrzynek strumieniowych oddalajac je od filiery. 55 Zawór elektromagnetyczny 84 na rurze 82 zbior¬ nika 80 jest takze zamkniety za pomoca solenoidu 84b w chwili, w której czujnik 83 zarejestruje zmniejszenie cisnienia w przewodzie 76 zasilajacym strumienie gazami. Miejscowa rezerwa plynu steru- 60 jacego jest wiec zawsze do dyspozycji w celu szybkiego oddalenia filiery zasilajacej szklem prad glówny i strumien za kazdym razem gdy jest prze¬ rwane zasilanie strumienia plynem.Korzysci wynikajace z tego rozwiazania wynikaja 65 z faktu, ze podczas rozwlókniania generator pradu116 561 17 18 glównego zawierajacy dysze 55, skrzynki strumie¬ niowe 56 i deflektor 57 (fig. 13 i 17), sa umieszczone w poblizu -struzek z materialu cieklego wytwarza¬ nego przez dzioby zasilajace 36 filiery 52. Obecnosc jednego strumienia przeplywu zapewnia regulowa- 5 nie odpowiedniego i stabilnego zasilania struzek z materialu ciagliwego, ale jesli strumien jest prze¬ rwany lub gdy jego cisnienie zasilania spada do wartosci bardzo niskiej, jego przeplyw nie bedzie juz utrzymywal struzek z materialu w polozeniu za- 10 danym w stosunku do deflektora 57. Ciekly material moze wówczas spasc na deflektor, skrzynki stru¬ mieniowe lub generator pradu glównego i ewen¬ tualnie uszkodzic jeden z tych elementów.Jesli chodzi o przyklad wykonania przedstawio- 15 ny na fig. 19—27 nalezy najpierw stwierdzic, ze w wyniku wysokich temperatur, które narzucaja za-, silanie materialem w stanie cieklym, filiery 52 od¬ ksztalcaja sie po pewnym czasie pracy, przy czym takie odksztalcenie moze by6 zarówno w plaszczy- 20 znie pionowej jak i w plaszczyznie poziomej. To odksztalcenie filier wplywa niekorzystnie na do¬ kladnosc interakcji i polozen deflektora 57 wzgle¬ dem szeregu dziobów 36 doprowadzajacych szklo.Z tego powodu w przykladzie wykonania przedsta- 25 wionym na fig. 19—27 stosuje sie uklad regulacyjny dzialania lub interakcji i polozen wzglednych de¬ flektora 57 i filiery, uwzgledniajacy kompensowa¬ nie odksztalcen tej ostatniej.Pojedynczy deflektor 57 (fig. 19) jest usytuowany 30 na calej dlugosci szeregu pieciu przyleglych skrzy¬ nek strumieniowych 56^ które sa polaczone. z obu¬ dowa 111 polaczona z rura 112. Obudowy 111 sa zmontowane z niewielka mozliwoscia przemieszcze¬ nia w kierunku do i od filiery 52, na przyklad na 35 rolkach 113 i jest mozliwe przemieszczenie oddziel¬ nie co najmniej trzech skrzynek strumieniowych 56 z odpowiednimi obudowami. W tym celu kazda z tych trzech obudów 111 jest polaczona z wystepem 114, który jest skierowany ku górze schodzac w na- 40 chylony otwór 115 wykonany w plytce 116 ruchomej poprzecznie^ która wystaje poza brzeg urzadzenia jak to pokazano na fig. 19 i na fig. 21. Kazda plyt¬ ka jest zakonczona katownikiem 117 majacym otwór skojarzony z gwintowanym trzpieniem 118, 45 na którym sa umieszczone nakretki w celu oddziel¬ nego ustawiania kazdej plytki 116.W ten sposób polozenia obudów 111 i skojarzonych z nimi skrzynek strumieniowych moga byc regu¬ lowane w rózny sposób wzgledem siebie w plasz- 50 czyznie poziomej jak to zaznaczono na fig. 27. Na fig. 27 przedstawiono odksztalcenie 'filiery 52, na której szereg dziobów zasilajacych 36 jest zakrzy¬ wionych w kierunku ku górze i stwierdzono, ze skrzynki strumieniowe sa popychane w polozenia, 55 które powoduja niewielkie ugiecie plytki deflekto¬ ra 57. Jest wiec oczywiste, ze warunki przedsta¬ wione na fig. 27 sa ?znacznie przesadzone i ze de¬ flektor moze byc poddany tylko niewielkiemu ugie¬ ciu. Skrzynki strumieniowe moga równiez byc 6o przemieszczane w kierunku przeciwnym, w celu kompensowania odksztalcen przeciwnych filiery, przedstawionych linia przerywana 52a na fig. 27.Przewidziano równiez wzgledne przemieszczenie trzech srodkowych skrzynek strumieniowych 56 w 65 ceiu, kompensowania odksztalcenia filiery w plasz¬ czyznie pionowej. W tym celu kazda obudowa 111 jest zaopatrzona w element 119 w ksztalcie U ma¬ jacy mimosrody 120 zmontowane na poprzecznych walach 121, które mozna regulowac przez blokowa¬ nie za pomoca nakretek 122. Mozna takze przemies¬ cic o niewielka odleglosc w kierunku ku górze lub do dolu trzy srodkowe skrzynki strumieniowe, a to powoduje niewielkie ugiecie plytki deflektora 157 i skompensowanie odksztalcenia filiery w plasz¬ czyznie pionowej. Ta regulacja jest przedstawiona 'na fig. 26, na której amplituda odksztalcenia fi¬ liery zostala przesadzona. Elementy 119 i 120 sa stosowane do wzglednych przemieszczen skrzynek strumieniowych do góry albo do dolu jak wskazano liniami ciaglymi i / odpowiednio linia przerywa¬ na 52b.Elementy stosowane do powodowania ugiecia de¬ flektora strumieni opisane w odniesieniu do fig. 19— —27 moga byc oczywiscie zastosowane takze w przy- kladzfe wykonania przedstawionym ma fig. 13—18.W przykladach wykonania opisanych poprzednio w odniesieniu do fig. 1—27 stanowiska rozwlóknia¬ nia zawieraja po cztery zespoly a mianowicie gene¬ rator pradu glównego, czlon podajacy strumienie, srodek taki jak deflektor umieszczony wzdluz toru strumienia, w celu utworzenia w nim stalej strefy niskiego cisnienia, i zbiornik zasilajacy szklem umieszczony na - wyjsciu, doprowadzajacy struzke szkla w stanie ciagliwym do strefy niskiego cis¬ nienia strumienia, 'zwanej strefa przeplywu lami- narnego. Kazdy z trzech pierwszych zespolów za¬ wiera takze srodki zawierajace co najmniej jeden regulowany czlon do zmiany polozenia i dzialania deflektora, w stosunku do co najmniej jednego z pozostalych zespolów. Inaczej mówiac, rózne ele¬ menty regulacyjne umozliwiaja zmiane wzglednego polozenia podczas pracy lub wspóldzialania deflek¬ tora i co najmniej jednego z zespolów stanowiska rozwlókniania.Przyklad, wykonania przedstawiony na fig. 28 nie zawiera deflektora a stanowiska rozwlókniania zawieraja tylko trzy zespoly. W tym urzadzeniu zastosowano rózne srodki regulacyjne podobne do srodków opisanych poprzednio dla zmiany poloze¬ nia i wspóldzialania co najmniej jednego z trzech zespolów w stosunku do innych. Nalezy zauwazyc w zwiazku z fig. 28, ze dokonuje sie regulacji w plaszczyznie zawierajacej osie otworów podajacych strumien i szklo.Niektóre czesci urzadzenia sa podobne lub iden¬ tyczne do czesci z poprzednich przykladów wyko¬ nania, a zwlaszcza tych przedstawionych na fig. 13—18. Zawieszenie pionowe 58 jest polaczone z ra¬ ma 50 podpierajaca filiere 52. Zawieszenie 58 jest zaopatrzone na koncu dolnym w tuleje 59 i wal 60, który podpiera kolnierz 61 umozliwiajac regu¬ lacje w sposób opisany poprzednio w odniesieniu do fig. 13, 15 i 16. Tenmechanizm moze zawierac belke lub rame 90 sluzaca jako wspornik generatora 71 ,pradu glównego, kolektora zasilajacego 91 i skrzy¬ nek strumieniowych 92.Te ostatnie moga byc identyczne ze skrzynkami przedstawionymi na fig. 4 lub 13a ale nie zawieraja116 561 19 one deflektora 19 lub 57, a otwory 32a doprowadza¬ jace strumienie sa rozmieszczone jak przedstawiono na fig. 28 w sposób podajacy te strumienie w kie¬ runku do dolu pod otworami doprowadzajacymi szklo z filiery 52. Strumienie przenikaja w prad glówny a powietrze lub gazy otaczajace, które one napedzaja powoduja wejscie struzek szkla w stru¬ mienie, przy czym struzki sa prowadzone do stref interakcji z pradem glównym, tak, ze sa poddane wyciaganiu w zaany sposób.W innym przykladzie wykonania zespoly stano¬ wiska rozwlókniania moga byc tak rozmieszczone wzgledem siebie, ze struzka szkla wchodzi bezpo¬ srednio w strefe interakcji strumienia z pradem glównym zamiast byc przenoszona do tego ostatnie¬ go przez strumien.Plyta montazowa 93 podparta przez wspornik 94 jest zaopatrzona w otwory w ksztalcie szczeliny wspólpracujace z zespolem srub 95 w celu bloko¬ wania wspornika 94. To rozmieszczenie umozliwia zmontowanie generatora 71 pradu glównego w ten sposób, zeby móc oddalic lub przyblizyc filiere w kierunku poziomym. To rozwiazanie daje mozliwosc badz mocowania generatora pradu glównego w da¬ nym polozeniu badz umozliwia mu swobodne prze-\ mieszczanie zaleznie od warunków pracy, na przy¬ klad w sposób opisany poprzednio w odniesieniu do fig. 17.Podobnie jak dla przykladu wykonania -z fig. 13 mechanizmy recznej i samoczymej regulacji takie jak przedstawiono ma fig. 17 i 18 sa korzystnie za¬ stosowane równiez w urzadzeniu z fig. 28 aby umo¬ zliwic regulacje polozenia skrzynek strumienio¬ wych i generatora pradu glównego tak, aby odda¬ lac lub zblizac osie otworów doprowadzajacych szklo. Ta regulacja moze byc dokonywana recznie lub sterowana samoczynnie w zaleznosci od braku lub anomalii w zasilaniu strumieni gazem.Dzwigniki srubowe 96 dla generatora 71 pradu glównego umieszczone na plycie 93 umozliwiaja re¬ gulacje w kierunku pionowym polozenia generatora pradu glównego. Kolektor 91 doprowadzajacy stru¬ mienie i skrzynki strumieniowe 92, które sa z nim polaczone, sa zmontowane na generatorze 71 pradu glównego za pomoca czlonów laczacych 97 podob¬ nych do tych przedstawionych na fig. 13. Przez za¬ stosowanie tych czlonów jest mozliwe badz moco¬ wanie podajników strumieni w polozeniu okreslo¬ nym wzgledem generatora pradu glównego, badz przemieszczanie kolektora 91 poziomo i/lub pionowo w stosunku do tego samego generatora wówczas, gdy te organy zawieraja odpowiednie srodki regu¬ lacyjne.Podobnie dla urzadzenia z fig. 13—18 nalezy za¬ uwazyc, ze urzadzenie ze stanowiskami rozwlóknia¬ nia jest takze zmontowane na ramie podpierajacej zbiornik zasilajacy w szklo lub jest ono bezposred¬ nio z nim polaczone. Tein wspólny wspornik jedno¬ czesnie dla zbiornika zasilajacego szklem i dla urzadzenia do rozwlókniania, jest korzystny, gdyz ulatwia wzajemne przemieszczanie urzadzenia roz¬ wlókniajacego w stosunku do filiery lub do filier, w których struzki sa doprowadzane do stanowisk do rozwlókniania. 20 Zastrzezenia patentowe 30 1. Urzadzenie do wytwarzania wlókien z mate¬ rialu termoplastycznego przez wyciaganie za pomoca 5 pradów gazowych, zawierajace stanowiska do roz¬ wlókniania utworzone przez co najmniej jeden ge¬ nerator pradu glównego, skrzynke strumieniowa do wytwarzania strumieni nosnych zaopatrzona w otwory wytwarzajace strumienie nosne o mniejszej io srednicy ale o energii kinetycznej na jednostke objetosci wiekszej od energii pradu glównego, zródlo zasilania usytuowane z tej samej strony pradu glównego co .skrzynka strumieniowa, oraz deflek¬ tor umieszczony na torze kazdego strumienia mie- 15 dzy otworem wytwarzajacym strumien i struzka materialu, znamienne tym, ze zawiera srodki mon¬ tazowe zaopatrzone w czlony regulacyjne skojarzone z deflektorem (19, 43, 57), skrzynka strumieniowa (17) i generatorem (14) pradu glównego do regulacji 20 polozen tych zespolów wzgledem zródla zasilania (16) materialem termoplastycznym. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze srodki montazowe zawieraja czlony (30, 31) do obracania deflektorem (19) i skrzynka strumieniowa 25 (17) wokól osi prostopadlej do plaszczyzny toru je¬ dnego strumienia i pradu, i do zmiany ich polozenia w stosunku do zródla zasilania (16) i generatora (14) pradu glównego. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze srodki montazowe zawieraja czlony (33, 34) do przemieszczania deflektora (19) w stosunku do skrzynki strumieniowej (17). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze srodki, montazowe zawieraja czlony (24, 25, 73, 97, 113 do 122) do przemieszczania skrzynki stru¬ mieniowej (17, 56) i deflektora (19, 57), przymoco¬ wanego do tej skrzynki, w stosunku do generatora (14, 55) pradu glównego i do zródla zasilania (16, 4o 51, 52) materialem termoplastycznym. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze srodki montazowe zawieraja czlony (26, 27, 28, 68, 70, 74, 75) do jednoczesnego przemieszczania genera¬ tora (14, 55), skrzynki strumieniowej (17, 56) i de- 45 flektora (19, 57) przymocowanego do tej skrzynki, w stosunku do zródla zasilania (16, 51, 52) materia¬ lem termoplastycznym. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. '5, znamienne tym, ze czlony do jednoczesnego przemieszczania zawie- 50 raja czujnik (83), reagujacy na cisnienie gazu do¬ prowadzanego do skrzynki strumieniowej (17, 56), polaczony z ukladem sterowania (75 do 82, 83a, 83b, 84, 84a, 84b) szybkim ruchem cofania generatora (14, 55) pradu glównego i skrzynek strumieniowych (17, 55 56) w kierunku do zródla zasilania. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze czlony montazowe zawieraja rame (50) polaczona trwale ze zródlem zasilania (51, 52) usytuowanym powyzej generatora (55) pradu glównego, i wspor- 60 nik (63) generatora (55) pradu glównego i skrzy¬ nek strumieniowych (56), polaczony z ta rama za posrednictwem czlonów do obracania, korzystnie za posrednictwem zespolu tuleja-wal J59, 60) za¬ wieszonego na ramie (50) polaczonej ze wspornikiem 65 (63).116 561 21 22 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze deflektor (57) zawiera czlony (113—122) do jego przechylania w zaleznosci od ksztaltu filiery (52) umieszczonej w zródle zasilania (51), przy czym te czlony sa skojarzone ze skrzynkami strumieniowymi (56) podtrzymujacymi deflektor (57). 9. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze deflektor (19, 43) zawiera zakrzywione powierzchnie (43a, 430, 19a, 190) umieszczone ma wprost otworów (32) wytwarzajacych strumienie. 10. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze os deflektora (19, 43) jest przesunieta w stosun¬ ku do osi kazdego otworu (32) wytwarzajacego stru¬ mien nosny. 11. Urzadzenie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze kazda powierzchnia zakrzywiona (43a, 43|3, 19a, 190) deflektora (19, 43) jest symetryczna w stosun¬ ku do plaszczyzny utworzonej przez struzke mate¬ rialu i os otworu (32) wytwarzajacego strumien nosny. 12. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze zakrzywione powierzchnie (43a, 430, 19a, 190) sa korzystnie walcowe. 10 15 20 25 13. Urzadzenie wedlug zastrz. 10, znamienne tym, ze os kazdego otworu (32) wytwarzajacego strumien jest usytuowana na wprost czesci górnej deflekto¬ ra (19, 43). 14. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze deflektor (43) zawiera kolnierze (44) oddalone od siebie i ograniczajace strumienie nosne. 15. Urzadzenie do wytwarzania wlókien z mate¬ rialu termoplastycznego, zawierajace zródlo zasila¬ nia materialem termoplastycznym, zaopatrzone w co najmniej jeden otwór doprowadzajacy struzke materialu, co najmniej jedma skrzynke strumienio¬ wa wytwarzajaca strumienie nosine zaopatrzona w otwory kierujace strumienie do materialu termopla¬ stycznego oraz deflektor umieszczony na torze stru¬ mieni miedzy otworami wytwarzajacymi te stru¬ mienie i struzkami materialu, znamienne tym, ze deflektor (19, 43) zawiera zakrzywione powierzchnie (43a, 430, 19a, 190), których czesc wypukla jest umieszczona w przeplywie strumieni, na wprost otworów (32) wytwarzajacych te strumienie, przy czym kazdy otwór (36a) doprowadzajacy material jest umieszczony na wprost osi otworu (32) dopro¬ wadzajac struzke materialu w kazdym strumieniu do strefy usytuowanej na deflektorze (19, 43).116 561 K5- 1 ~P=MiUlM£LM£^AHJ==UHlj==^rTrr-_ i- X" Fig. 3 Fig,4 Fig. 5116 561 Fig.7 Fig. 8 Fig.11 J3 G \ 32 ° Fig.9 40C~^"^§ (E_ Wd_A6e.! _40d Joc\ 19__ -f Ale i*y"~A1c |"*1d A)cl ^1d ciófcioció Fig.10 Fig. 12116 561 Sstf. pa ^4 2? S^/S B^IB^116 561 Sv //• ; y/ó '* ."* ^9 24 ^s.26 /=~/q 28 //4 //* ! //4 7 //ó PL PL PL