PL112150B1 - Herbicide - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy do zwalczania chwastów jedno- i dwuliscien¬ nych w uprawach zbozowych.Wiadomo juz, ze zwiazek ester izobutylowy kwa¬ su 2-(4-/4'-chlorofenoksy/-fenoksy)-propionowego (II) jest skuteczny przeciw szeregowi chwastów trawiastych, takich jak np. wyczyniec polny, w traktowaniu przed i po wzejsciu (opis patentowy RFN, DOS nr 2223894). Podobne dzialanie opisano dla zwiazku estru metylowego kwasu 2-(4-/2'-chlo- ro-4'-bromofenoksy/-fenoksy)-propionowego (I) w odniesieniu do owsa gluchego, wyczynca polnego i niektórych rodzajów chwastnicy (opis patentowy RFN, DOS nr 2 601548). Podkreslic nalezy selek¬ tywnosc, to znaczy nieszkodliwosc zwiazków w stosunku do pewnych upraw zbozowych.Wiadomo równiez, ze 3,5-dwuchlorowco-4-hydro- ksybenzonitryle, np. joksynil (3,5-dwujodo-4-hy- droksybenzonitryl) i bromoksynil (3,5-dwubromo- -4-hydroksybenzonitryl), znajduja zastosowanie ja¬ ko srodki do zwalczania chwastów w zbozu (opis patentowy holenderski nr 6411452).W zwyklych stosowanych ilosciach dzialanie wy¬ mienionych substancji jest dobre, jednakze nie zostaja objete wszystkie chwasty, wystepujace w* zbozu. I tak skutecznosc zwiazków I i II jest sil¬ nie ograniczona do chwastów trawiastych, nato¬ miast chwasty szerokolistne zostaja uszkodzone tylko w zupelnie podrzednej mierze albo wcale.Joksynil i bromoksynil oddzialywuja wprawdzie 10 15 20 26 31 bardzo dobrze przeciw szeregowi chwastów sze- rokolistnych takich jak rumian albo lebioda, sa jednak nieskuteczne przeciw chwastom trawia¬ stym.W przypadku prób kombinacji z wymienionymi mieszaninami okazalo sie teraz nieoczekiwanie, ze kombinacje zwiazku I albo II z joksynilem albo bromoksynilem wykazuja ponadaddycyjne, to zna¬ czy synergiczne dzialanie przy zastosowaniu prze¬ ciw chwastom szerokolistnym w zbozu.Przedmiotem wynalazku jest zatem kombinacja chwastobójczo czynna, charakteryzujaca sie za¬ wartoscia zwiazku o ogólnym wzorze 1, w którym X oznacza chlor albo brom, Y oznacza wodór, je¬ sli X=C1 albo chlor, gdy X=Br i Z oznacza (Cx—C4)-alkil w polaczeniu ze zwiazkiem o wzo¬ rze 2, w którym R oznacza brom albo jod, RA oznacza wodór, kation metalu alkalicznego albo amonowy albo (Cx—Cg)-alkanoil, jako skladniki czynne.W przypadku zwiazków o wzorze 1 chodzi w szczególnosci o zwiazek I, to znaczy ester metylo¬ wy kwasu 2-(4-/2'-chloro-4'-bromofenoksy/-feno- ksy)-propionowego, i zwiazek II, to znaczy ester izobutylowy kwasu 2-(4-/4'-chlorofenoksy/-feno- ksy)-propionowego.W przypadku zwiazków o wzorze 2 chodzi w szczególnosci o zwiazek III, to znaczy 3,5-dwujo- do-4-hydroksybenzonitryl (joksynil), ponadto jego sól sodowa, potasowa albo amonowa albo jego 112 1503 heptanokarboksylan (Octanoat), oraz zwiazek IV, to znaczy 3,5-dwubromo-4-hydroksybenzonitryl (bromoksynil) albo jego sól sodowa albo jego hep- tanokarboksylan (Octanoat).Dzialanie synergiczne kombinacji wedlug wy- 5 nalazku ujawnia sie szczególnie przy zastosowaniu przeciw chwastom szerokolistnym. Przez dodanie zwiazku o wzorze 1 mozna dlatego znacznie obni¬ zyc stosowane stezenie zwiazku o wzorze 2, po¬ trzebne do skutecznego zwalczania chwastów dwu- 1C liscieniowych.Kombinacje wedlug wynalazku nadaja sie szcze¬ gólnie do zwalczania chwastów jednorocznych w zbozu ozimym i jarym, w szczególnosci lobody, rumianu, przytulii czepnej, wyczynca polnego 15 i owsa gluchego. Stosunek zwiazku o wzorze 1 do zwiazku o wzorze 2 w mieszaninie moze wahac sie w szerokich granicach, miedzy 1:0,05 i 1 :5.Korzystnie stosunek zwiazku o wzorze 1 do zwiaz¬ ku o wzorze 2 wynosi 1 : 0*1 do Ul. Ogólem po- 20 trzebna do zastosowania ilosc zwiaizku o wzorze 1 i+ zwiazku o wzorze 2 wynosi 0,5—2 kg/ha.Srodki wedlug wynalazku moga miec postac proszków zwilzalnych, koncentratów do emulgo¬ wania albo srodków do opylania, i zawieraja 25 zwykle srodki pomocnicze do preparatów takie jak srodki zwilzajace, polepszajace-przyczepnosc, dys¬ pergujace, stale albo ciekle substancje obojetne oraz srodki ulatwiajace mielenie.Jako substancje nosne mozna stosowac.substan- 30 cje mineralne takie jak krzemiany glinu, tlenki glinu, kaolin, kredy, kredy krzemionkowe, talk, ziemie okrzemkowa albo uwodnione kwasy krze¬ mowe albo preparaty tych substancji mineralnych ze specjalnymi dodatkami, np. kreda natluszczona 35 za pomoca stearynianu sodu. Jako substancje no¬ sne dla preparatów cieklych* mozna stosowac wszystkie przyjete i odpowiednie rozpuszczalniki organiczne, np. toluen, ksylen, alkohol dwuaceto- nowy, izoforon, benzyny, oleje parafinowe, dio- 40 ksan, dwumetyloformamid, dwumetylosulfotlenek, octan etylowy, octan butylowy, czterowodorofu- ran, chlorobenzen i inne.Jako substancje polepszajace przyczepnosc moz¬ na stosowac wszystkie kleiste produkty celulozy 45 albo polialkohole winylowe.Jako substancje zwilzajace nadaja sie wszystkie odpowiednie emulgatory takie jak oksyetylowane alkilofenole, sole kwasów arylo- albo alkiloarylo- sulfonowych, sole etoksylowanych kwasów benze- .50 nosulfonowych albo mydla.Jako substancje dyspergujace nadaja sie pak celulozowy (sole lugów posiarczynowych), sole kwasu naftalenosulfonowego oraz ewentualnie uwodnione kwasy krzemowe albo tez ziemia 55 okrzemkowa.Jako srodki ulatwiajace mielenie mozna stoso¬ wac odpowiednie sole nieorganiczne albo orga¬ niczne takie jak siarczan sodu, siarczan amonu, weglan sodu, wodoroweglan sodu, tiosiarczan so- 60 du, stearynian sodu, octan sodu.Zawartosc substancji czynnych wedlug wyna¬ lazku wynosi w tych srodkach na ogól 2—85%.Przed zastosowaniem doprowadza sie srodki do stezenia, potrzebnego w zastosowaniu, prze? doda- 65 150 4 nie odpowiedniego rozpuszczalnika albo rozcien¬ czalnika, przewaznie wody.Proste preparaty, nadajace sie do prób skutecz¬ nosci, mozna otrzymac np. wedlug nastepujacych przepisów.Przyklad I. 15 czesci wagowych zwiazku I (w przeliczeniu na czysta substancje czynna), 16 czesci wagowych zwiazku IV w postaci hepta- nokarboksylanu (Octanoat) (w przeliczeniu na czy¬ sta substancje czynna), 15,1 czesci wagowych ete¬ ru poliglikolowego izotrójdekanolu (6AeO), 10,0 czesci wagowych cykloheksanonu, 29,0 czesci wa¬ gowych ksylenu, 6,5 czesci wagowych mieszaniny zlozonej z dodecylobenzenosulfonianu wapnia i ete¬ ru alkilofenylopoliglikolowego (/R/Atlox), 4,5 cze¬ sci wagowych eteru poliglikolowego oleju raczniko- wego.Przyklad II. 22,0 czesci wagowych zwiazku I (w przeliczeniu na czysta substncje czynna), 16,0 czesci wagowych zwiazku IV w postaci heptano- karboksylanu (Octanoat) (w przeliczeniu na czy¬ sta substancje czynna), 10,0 czesci wagowych cy¬ kloheksanonu, 27,9 czesci wagowych ksylenu, 11,0 czesci wagowych eteru poliglikolowego oleju racz- nikowego (40AeO), 9,0 czesci wagowych mieszani¬ ny zlozonej z dodecylobenzenosulfonianu wapnia i eteru alkilofenylopoliglikolowego (/R/Atlox).Dzialanie synergiczne kombinacji substancji czynnych wynika z nastepujacych przykladów.Podczas gdy poszczególne substancje czynne wy¬ kazuja przerwy w dzialaniu chwastobójczym, kombinacje maja szersze dzialanie na chwasty, które wykracza poza proste sumowanie dzialania.Efekt synergiczny wystepuje zawsze wtenczas, gdy dzialanie kombinacji substancji czynnych jest wieksze niz dzialanie zastosowanych pojedynczo substancji czynnych. Oczekiwane dzialanie dla da¬ nej kombinacji dwóch srodków chwastobójczych (por. Colby, S. R., „Calculation synergistic and antagonistic responses of herbicide combinations", Weeds 15, 1967, str. 20—22) mozna obliczyc w na¬ stepujacy sposób: jesli X = % uszkodzenia przez srodek chwasto¬ bójczy o wzorze 1 przy x kg/ha ilosci stosowanej i Y = % uszkodzenia przez srodek chwastobójczy o wzorze 2 przy y kg/ga ilosci stosowanej, to wy¬ licza sie oczekiwane uszkodzenie dla kombinacji zwiazku o wzorze 1 + zwiazku o wzorze 2 przy (x+y) kg/ha ilosci zastosowanej ze wzoru Jesli rzeczywiste uszkodzenie jest wieksze niz E, to kombinacja ma dzialanie wiecej niz addycyjne, to znaczy wystepuje efekt synergiczny, jak to zo¬ stanie przedstawione w nastepujacych przykla¬ dach.Przyklad III. W doswiadczeniu przeprowa¬ dzonym w szklarni traktowano rózne chwasty po wzejsciu zwiazkami I, III albo IV oraz kombina¬ cjami zwiazków I+III i I+IV. Wynik przedsta¬ wiono w nastepujacej tablicy. Podano przy tym dzialanie ogólnie w % uszkodzenia, w przypadku kombinacji odrózniono oprócz tego wyliczone dzia-112 150 Traktowanie Dawki w kg/ha a) Chenopodium album (loboda) III 0,721+111 0,5411+111 IV 0.721+IV 0,54II+IV b) Matricaria chamomilla (rumian) III 0.72I+III IV 0.72 I+IV c) Galium aparine (przytulia | czepna) III 0.72I+III d) Avena fatua (owies gluchy) III 0.09I+III IV 0.09 I+IV 0 0 9 5 0 9 5 0 5 0 5 0 11! 0 52 0 52 Tabl 0,075 — (27.2) (24) — (59.96) (58.2) — (24) — (28.75) — (22.57) — — — — ica 1 (przyklad III) kg/ha hydroksybenzonitryl 20 88 60 56 30 85 20 45 25 50 13 30 «, 0,15 — 25 (31.75) 100 (28.75) 75 — 98 (98.18) 98 (98.1) 100 — 40 (43) 70 — 50 (52.5) 75 — 20 (28.8) 40 — _ — — / 0,3 — (58.14) (56.3) — (100) (100) — (62) — (76.25) — (40.37) — *- • — — (III lub IV) 54 100 82 100 100 100 60 75 75 90 33 50 0,6 — (94.54) (94.3) — (100) (100) —' (85.75) — (90.5) ' — (55.5) . — (56,32) — (56.8) 94 1 100 1 99 100 100 100 85 97 90 100 50 80 9 70 10- 72 lanie wedlug podanego wzoru (dane w nawiasach) i nastepnie faktycznie znalezione dzialanie.Porównanie miedzy dzialaniem znalezionym i wyliczonym pozwala na jednoznaczne rozpozna¬ nie efektu synergicznego.Przyklad IV. W próbie tolerancji w szklarni w odniesieniu do pszenicy jarej i jeczmienia ja¬ rego mozna bylo wykazac, ze traktowanie oddziel¬ nie jak równiez kombinacjami nie uszkadzala wymienionych roslin uprawnych.Tablica II kg/ha preparat 0.72 I 0.54 II 0.6 III 0.6 IV 0.72 kg/ha I +0,6 kg/ha III 0.72 kg/ha I +0,6 kg/ha IV 0.54 kg/ha 11+0,6 kg/ha III 0.54 kg/ha 11+0,6 kg/ha IV Pszenica jara 0 0 0 0 0 0 0 0 Jecz¬ mien jary 0 0 0 0 0 0 0 0 Zastrzezenia patentowe 40 1. Srodek chwastobójczy, znamienny tym, ze za¬ wiera jako substancje czynne zwiazek o wzorze 1, w którym X oznacza chlor albo brom, Y oznacza wodór, jesli X=C1, albo chlor, gdy X=Br i Z ozna¬ cza (Ci—C4)-alkil w polaczeniu ze zwiazkiem 45 o wzorze 2, w którym R oznacza brom albo jod, Ri oznacza wodór, kation metalu alkalicznego al¬ bo amonowy albo (Ci—d)-alkanoil. 2. Srodek chwastobójczy wedlug zastrz. 1, zna¬ mienny tym, ze jako substancje czynne zawiera 50 skladnik o wzorze 1, to znaczy ester metylowy kwasu 2-[4-/2,-chloro-4,-bromofenoksy/-fenoksy]- -propionowego albo ester izobutylowy kwasu 2-[4- -^-chlorofenoksyZ-fenoksyJ-propionowego w pola¬ czeniu ze skladnikiem o wzorze 2, to znaczy 3,5- 55 -dwujodo-4-hydroksybenzonitrylem lub jego sola Na, K albo NH4 albo jego heptanokarboksylanem (Octanoat) albo 3,5-dwubromo-4-hydroksybenzoni- trylem lub jego sola Na albo jego heptanokarbo¬ ksylanem (Octanoat). 60 3. Srodek wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze zawiera mieszanine zwiazku o wzorze 1 i zwiazku o wzorze 2 w stosunku 1 :0,05 do 1:5. 4. Srodek wedlug zastrz. 1 albo^ 2, znamienny tym, ze zawiera mieszanine zwiazku o wzorze 1 85 i zwiazku o wzorze 2 w stosunku 1 :0,1 do 1 :1.112 150 CH3 x-Q-o-Q-o-Ch-cooz WZÓR 1 R R1°-^CaN R WZÓR 2 ZGK 5, Btm. zam, 9159 — 85 egz.Cena 45 zl PL PL PL

Claims (4)

1.Zastrzezenia patentowe 40 1. Srodek chwastobójczy, znamienny tym, ze za¬ wiera jako substancje czynne zwiazek o wzorze 1, w którym X oznacza chlor albo brom, Y oznacza wodór, jesli X=C1, albo chlor, gdy X=Br i Z ozna¬ cza (Ci—C4)-alkil w polaczeniu ze zwiazkiem 45 o wzorze 2, w którym R oznacza brom albo jod, 1. Ri oznacza wodór, kation metalu alkalicznego al¬ bo amonowy albo (Ci—d)-alkanoil.

2. Srodek chwastobójczy wedlug zastrz. 1, zna¬ mienny tym, ze jako substancje czynne zawiera 50 skladnik o wzorze 1, to znaczy ester metylowy kwasu 2-[4-/2,-chloro-4,-bromofenoksy/-fenoksy]- -propionowego albo ester izobutylowy kwasu 2-[4- -^-chlorofenoksyZ-fenoksyJ-propionowego w pola¬ czeniu ze skladnikiem o wzorze 2, to znaczy 3,5- 55 -dwujodo-4-hydroksybenzonitrylem lub jego sola Na, K albo NH4 albo jego heptanokarboksylanem (Octanoat) albo 3,5-dwubromo-4-hydroksybenzoni- trylem lub jego sola Na albo jego heptanokarbo¬ ksylanem (Octanoat). 603.

3.Srodek wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze zawiera mieszanine zwiazku o wzorze 1 i zwiazku o wzorze 2 w stosunku 1 :0,05 do 1:5.

4. Srodek wedlug zastrz. 1 albo^ 2, znamienny tym, ze zawiera mieszanine zwiazku o wzorze 1 85 i zwiazku o wzorze 2 w stosunku 1 :0,1 do 1 :1.112 150 CH3 x-Q-o-Q-o-Ch-cooz WZÓR 1 R R1°-^CaN R WZÓR 2 ZGK 5, Btm. zam, 9159 — 85 egz. Cena 45 zl PL PL PL