NL9021172A

NL9021172A - Werkwijze voor het detecteren en behandelen van kwaadaardige en niet-kwaadaardige lesies door fotochemotherapie.

Info

Publication number: NL9021172A
Application number: NL9021172A
Authority: NL
Original assignee: Univ Kingston
Priority date: 1989-07-28
Filing date: 1990-07-25
Publication date: 1991-07-01
Also published as: KR920700631A; WO1991001727A2; JP2731032B2; US5211938B1; AU6034390A; US5211938A; NL194694B; KR0178277B1; NL194694C; JPH04500770A; US5079262A; AU624985B2

Description

Korte aanduiding: WERKWIJZE VOOR HET DETECTEREN EN BEHANDELEN VAN

KWAADAARDIGE EN NIET-KWAADAARDIGE LESIES DOOR FOTO-CHEMOTHERAPIE

GEBIED VAN DE UITVINDING

Deze uitvinding heeft betrekking op het detecteren en behandelen van bepaalde weefselabnormaliteiten (zowel kankerachtig als niet-kwaadaardig) respectievelijk door geïnduceerde fluorescentie en fotochemotherapie.

ACHTERGROND VAN DE UITVINDING

Weefselabnormaliteiten die betrekking hebben op de huid worden gewoonlijk gedetecteerd en beoordeeld door een combinatie van visuele inspectie en betasting. In bepaalde klinische situaties kan de gevoeligheid van de visuele inspectie worden verbeterd door toepassing van niet-wit licht (hetzij ultraviolet hetzij een smalle band in het zichtbare), of door voorafgaande toediening van een contrastverbeterend middel zoals verdund azijnzuur of bepaalde kleurstoffen. Weefselabnormaliteiten die betrekking hebben op oppervlakken die niet betast kunnen worden (zoals de bronchi of de urineblaas) kunnen worden gevisualiseerd via een geschikte "scoop". Sommige gespecialiseerde scopen kunnen geïnduceerde fluorescentie detecteren. Indien de abnormaliteit in kwestie is geassocieerd met een verschil in hetzij de mate hetzij het patroon van weefselvascularisa-tie, kan een dergelijke scoop worden gebruikt om de grenzen van het gebied dat door de abnormaliteit is aangedaan te bepalen, door visualiseren van een geïnjecteerde bolus van fluoresceïne terwijl deze door de vascu-latuur van zowel de lesie als het aangrenzende normale weefsel gaat.

Daarnaast worden fluorescentie detecterende scopen experimenteel gebruikt voor het identificeren van weefselgebieden die sterke porfyrine-fluorescentie vertonen na de intraveneuze injectie van exogene porfyrines zoals hematoporfyrine IX (HpIX), hematoporfyrinederivaat (HpD) of "dihe-matoporfyrine-ether" (Photofrin II). Zulke porfyrinen hebben de neiging zich semi-preferentieel op te hopen in kwaadaardige weefsels, maar zij hopen zich ook op in weefsels die aan het regenereren zijn na verwonding of in de snelgroeiende weefsels van een embryo of foetus. Normale lever, milt en nier hebben ook de neiging deze porfyrinen op te hopen. Onder toepassing van zulke verbindingen en fluorescentie-detecterende scopen zijn gebieden van kwaadaardig weefsel die te klein zijn om door standaardvormen van visuele inspectie geïdentificeerd te worden geïdentificeerd in de bronchi en in de blaas.

Helaas blijft een klinisch significante (fotosensibiliserende) hoeveelheid porfyrine achter in de huid gedurende ten minste twee weken (soms gedurende meer dan twee maanden) na de intraveneuze injectie van HpIX, HpD of Photofrin II. Dit betekent dat patiënten blootstelling aan zonlicht (hetzij direct hetzij via vensterglas) moeten vermijden gedurende een vervelend lange periode na injectie. Het is te begrijpen dat de compliantie van de patiënt vaak slecht is en accidentele fototoxische "zonnebrand" is een gebruikelijk verschijnsel in de weken na een diagnostische of therapeutische injectie van porfyrine. Langdurige fotogevoelig-heid is het voornaamste risico dat met deze techniek verbonden is, en is de voornaamste reden waarom deze niet op grotere schaal wordt gebruikt.

De standaard- of conventionele vormen van behandeling voor kanker zijn chirurgie, radiotherapie en chemotherapie. Maar andere vormen van behandeling zijn ook bekend, waaronder fotochemotherapie of fotodynami-sche therapie (PDT). PDT wordt op het ogenblik op experimentele basis gebruikt voor het behandelen van diverse verschillende types kanker, alsook van bepaalde niet-kwaadaardige lesies, zoals psoriasis. De patiënt krijgt een fotoactiveerbaar geneesmiddel dat enige mate van specificiteit heeft voor het behandelde weefsel. Een weefselvolume dat het doel-witweefsel omvat wordt vervolgens blootgesteld aan fotoactiverend licht om het doelwitweefsel te vernietigen terwijl slechts lichte en herstelbare schade wordt veroorzaakt aan de andere weefsels in hetzelfde behan-delingsvolume.

Er zijn op het ogenblik twee hoofdtypes fotocheraotherapeutische middelen in klinisch gebruik. Het eerste type, methoxypsoralenen, wordt sys-temisch gegeven. Ultraviolet licht is essentieel om deze te activeren. Gelocaliseerde belichting van psoraleenhoudende weefsels met ultraviolet licht induceert een gelocaliseerde fotochemische reactie die ervoor zorgt dat het geneesmiddel covalent wordt gebonden aan het DNA van levende cellen, waardoor het proliferatievermogen ervan wordt vernietigd. Het tweede type, porfyrinen, wordt eveneens systemisch gegeven (door intraveneuze injectie), ofschoon ze soms hetzij topisch hetzij door intralesiale injectie worden gegeven. Zij kunnen worden geactiveerd door zichtbaar (rood) licht. De gelocaliseerde blootstelling van porfyrine-bevattende weefsels aan zulk licht induceert geen chemische reactie tussen celcom-ponenten en de porfyrinemoleculen. In plaats daarvan werken de porfyri-nen als katalysatoren door invangen van de energie van het fotoactiveren-de licht en vervolgens doorgeven ervan naar zuurstofmoleculen, die op hun beurt worden verhoogd tot een geëxciteerce toestand die in staat is aangrenzende moleculen of structuren te oxideren. Het afsterven van de cel wordt niet primair veroorzaakt door schade aan het DNA, maar door schade aan essentiële membraanstructuren.

Fotochemotherapie wordt op het ogenblik toegepast voor de behandeling van bepaalde types kanker en niet-kwaadaardige lesies, waaronder psoriasis. Het doel van een dergelijke behandeling is soms genezen (in hoofdzaak voor basale celcarcinomen), maar gewoonlijk is het doel pallia-tie door locale controle wanneer gemeend wordt dat geen van de standaardvormen van therapie waarschijnlijk een significante mate van verbetering voor de patiënt zal bieden.

Methoxypsoraleen (PUVA) therapie wordt in hoofdzaak gebruikt voor de behandeling van psoriasis, maar soms wordt deze ook gebruikt voor de behandeling van zeer oppervlakkige kankers die betrekking hebben op de huid (in hoofdzaak mycosis fungoides). Er zijn echter twee ernstige problemen bij zulke behandelingen. Op de eerste plaats is aangetoond dat de procedure bij de mens carcinogeen is. Op de tweede plaats wordt het fotoacti-verende licht zo sterk geabsorbeerd door de meeste weefsels dat de diepte waarop kwaadaardig weefsel kan worden gedood beperkt is tot enkele millimeters onder het belichte oppervlak. Deze problemen beperken de bruikbaarheid van de methoxypsoralenen voor fotochemotherapie ernstig.

Op het ogenblik zijn de porfyrinen die meestal worden gebruikt voor fotochemotherapie Hematoporfyrine IX (HpIX), Hematoporfyrinederivaat (HpD) en Photofrin II, een halfzuivere vorm van HpD. Wanneer porfyrinen worden gebruikt als fotosensibiliseermiddelen resulteert celsterfte uit schade aan essentiële membraanstructuren in plaats van uit schade aan DNA. Bijgevolg is kwaadaardige transformatie geen ernstig probleem. Bovendien, daar het zichtbare (rode) licht dat wordt gebruikt voor het fotoactiveren van porfyrinen veel dieper in weefsel doordringt dan het ultraviolette licht dat moet worden gebruikt voor het fotoactiveren van methoxypsoralenen, is de diepte waarop met porfyrine behandeld weefsel kan worden gedood aanzienlijk groter. Ook is het, daar bepaalde types porfyrinen een significante neiging vertonen zich preferentieel op te hopen in kwaadaardige weefsels, soms mogelijk kwaadaardig weefsel te vernietigen zonder klinisch significante schade aan aangrenzende normale weefsels te veroorzaken.

Het voornaamste probleem bij de systemische toepassing van HpIX,

HpD en Photofrin II is dat fotosensibiliserende concentraties enkele weken tot enkele maanden in de huid aanwezig blijven na de toediening ervan. Bijgevolg kunnen ernstige accidentele fototoxische huidreacties optreden tenzij de patiënt blootstelling aan zonlicht (hetzij direct, hetzij gefilterd door vensterglas) vermijdt tot de concentratie van het fotosensibiliseermiddel in de huid is gereduceerd tot een onschadelijk niveau. Op het ogenblik wordt het probleem van de fotogevoeligheid na de toediening van porfyrinen gehanteerd door de patiënt te adviseren elke vorm van blootstelling aan zonlicht (of aan zeer heldere kunstlichten) te vermijden gedurende een periode van ten minste twee weken na injectie, en vervolgens blootstelling asin zonlicht zeer voorzichtig te beginnen. Kiet alle patiënten houden zich aan deze instructies, daar het vaak heel bezwaarlijk is om dat wel te doen. Daarnaast wordt het gebruik van een zonbescherming met een hoge blokkeringsfactor aanbevolen met de waarschuwing dat hierdoor het risico alleen iets wordt verminderd, niet volledig weggenomen. In enkele gevallen zijn aan patiënten bij wie de fotosensibili-sering meer dan een maand na behandeling aanhield grote dagelijkse doses beta-caroteen gegeven over een periode van enkele maanden in een poging accidentele fototoxische schade te vermijden. Tenslotte zijn pogingen gedaan de fototoxiciteit te verminderen door het topisch aanbrengen van het fotosensibiliseermiddel in een beperkt gebied.

Een ander type probleem doet zich echter voor indien HpIX of HpD topisch wordt aangebracht in DMSO (dimethylsulfoxide) Azon, of een andere drager bedoeld voor het verbeteren van de diffusie ervan door weefsel. De porfyrinen hebben de neiging geïmmobiliseerd te worden waar ze toevallig zijn wanneer het DMSO-Azon wordt verdund door normale weefselvloeistoffen in zodanige mate dat de porfyrinen niet meer door het weefsel kunnen diffunderen (of zelfs in oplossing blijven). Bijgevolg is de topische aanbrenging van porfyrinen vaak geassocieerd met een verlies van specificiteit voor kwaadaardige weefsels, en kunnen normale weefsels nabij de plaats van aanbrenging langdurige fotosensibilisering ontwikkelen uit de gelocaliseerde concentratie van porfyrine.

DOEL VAN DE UITVINDING

Het is een doel van de onderhavige uitvinding een werkwijze te verschaffen voor het detecteren van bepaalde types kwaadaardige en niet-kwaadaardige weefselabnormaliteiten door geïnduceerde fluorescentie.

Een ander doel van de onderhavige uitvinding is het verschaffen van een fotodynainische (fotosensibiliserende) behandelingsmethode die hetzij systemisch hetzij topisch kan worden toegediend onder toepassing van een middel dat op zichzelf geen fotosensibiliseermiddel is maar dat de synthese van protoporfyrine IX (PpIX) in vivo induceert.

OMSCHRIJVING VAN DE UITVINDING

Zo wordt er volgens een aspect van deze uitvinding een werkwijze verschaft voor het detecteren van kwaadaardige en niet-kwaadaardige lesies in een patiënt omvattende het aan de genoemde patiënt toedienen van een effectieve hoeveelheid van een voorloper van protoporfyrine IX in de biosynthetische route naar heme, om een ophoping van protoporfyrine IX in de genoemde lesies te induceren, en het blootstellen van de genoemde lesies aan licht met een golflengte binnen het absorbantiespectrum van het genoemde protoporfyrine IX om daardoor fluorescentie in de genoemde lesies te induceren.

Zo wordt er volgens een ander aspect van deze uitvinding een werkwijze verschaft voor het behandelen van kwaadaardige en niet-kwaadaardige hyperproliferatieve lesies van de huid, slijmvliezen, endometrium en uro-thelium in een patiënt omvattende het aan de genoemde patiënt toedienen van een effectieve hoeveelheid van een voorloper van protoporfyrine IX in de biosynthetische route naar heme, om synthese van protoporfyrine IX in de genoemde lesies te induceren, en het blootstellen van de genoemde lesies aan licht met een golflengte binnen het fotoactiverende werkings-spectrum van het genoemde PpIX om daardoor fotoactivering in de genoemde lesies te induceren.

In voorkeursaspecten van deze uitvinding is de voorkeursvoorloper van protoporfyrine IX 5-amino-4-oxo-pentaanzuur, ook bekend als 5-amino-levulinezuur, en een voorkeursgolflengte van het fotoactiverende licht is in het traject van 350-635 nm, met meer voorkeur een rood licht van ca 635 nm.

GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING VAN VOORKEURSUITVOERINGSVORM

Protoporfyrine IX (PpIX), een in de natuur voorkomend fotosensibiliseermiddel, is de onmiddellijke voorloper van heme in de biologische syn-theseroute van heme. Alle genucleëerde cellen hebben ten minste een mini- male capaciteit om PpIX te synthetiseren, daar heme noodzakelijk is voor de synthese van diverse essentiële heme-bevattende enzymen. Bepaalde types cellen en weefsels kunnen relatief grote hoeveelheden PpIX synthetiseren. Onder normale omstandigheden is de synthese van PpIX in zulke weefsels onder een zodanig strakke terugkoppelingsregeling dat de cellen het produceren in een hoeveelheid die juist voldoende is om aan de heme-behoefte te voldoen. De gebruikelijke snelheidsbeperkende stap in de werkwijze, de synthese van 5-aminolevulinezuur (ALA), kan echter worden omzeild door verschaffing van exogeen ALA, porfobilinogeen of andere precursor van PpIX. Bepaalde weefsels en organen zullen dan een zo grote overmaat PpIX ophopen dat zij fluorescerend en fotogevoelig worden. Ten minste in het geval van huid lijkt het PpIX in situ te worden gesynthetiseerd. Het ALA, dat commercieel verkrijgbaar is bij Sigma Chemical Company, en dat in water oplosbaar is, kan oraal, topisch of door injectie worden toegediend. De orale en parenterale routes leiden tot de inductie van klinisch bruikbare concentraties van PpIX in bepaalde goedaardige en kwaadaardige weefsels door het gehele lichaam. Slechts bepaalde types weefsel kunnen klinisch bruikbare hoeveelheden PpIX synthetiseren indien zij worden voorzien van een overmaat ALA, en de verschaffing van ALA geeft slechts baat indien het aangedane weefsel zich op een plaats bevindt die bereikt kan worden door fotoactiverend licht. Op het ogenblik komt behandeling van basale cel-, baso-squameuze en squameuze cel-carci-nomen en andere lesies van huid, slijmvlies (van de ademhalingswegen, het spijsverteringskanaal en de vagina), endometrium en urothelium in aanmerking. Behandeling van niet-kwaadaardige lesies zoals genitale wratten en psoriasis komt eveneens in aanmerking. Plaatsen kunnen lesies omvatten die betrekking hebben op: (i) huid en oogbindvlies; (ii) de bekleding van de mond, de keel, de slokdarm, de maag, de darmen en de darmaanhangsels, het rectum en het anale kanaal; (iii) de bekleding van de neusdoorgangen, de neusholten, de neuskeelholte, de luchtpijp, de bronchi en de bronchio-li; (iv) de bekleding van de urineleiders, de urineblaas en de urine-buis; (v) de bekleding van de vagina, de baarmoederhals en de baarmoeder; (vi) de pariëtale en viscerale pleura; (vii) de bekleding van de buik- en bekkenholten, en het oppervlak van de in deze holten aanwezige organen; (viii) de dura mater en de meninges; (ix) alle tumoren in massieve weefsels die toegankelijk gemaakt kunnen worden voor fotoactiverend licht, hetzij rechtstreeks, tijdens chirurgie, hetzij via een optische vezel die via een naald wordt ingebracht.

De golflengte van het fotoactiverende licht is van enig belang, daar is aangetoond dat tussen 1 en 10% van invallend rood licht (600-700 nm) kan passeren door een laag menselijk weefsel met een dikte van 1 cm, terwijl slechts 0,001% of minder van blauw licht (ca 400 nm) door dezelfde dikte aan menselijk weefsel kan passeren. Het fotosensibiliseermiddel zal daarom succesvoller zijn indien het rood licht sterk absorbeert. Pplx absorbeert rood licht sterk. De onderhavige benadering heeft diverse voordelen ten opzichte van de stand van de techniek. Op de eerste plaats heeft PpIX een veel kortere halfwaardetijd in normale weefsels dan HpIX, HpD of Photofrin II. Hierdoor wordt het gevaar van accidentele fototoxi-sche huidreacties in de dagen na behandeling sterk verminderd. Op de tweede plaats kan de topische aanbrenging van ALA op bepaalde types lesies PpIX induceren in die lesies, maar verder nergens. Dit verbetert de specificiteit van de behandeling, vermindert het gevaar van accidentele fototoxische reacties tot een zeer laag niveau en vermindert sterk de hoeveelheid van zowel ALA als PpIX waaraan het gehele lichaam zou worden blootgesteld indien een gelijkelijk effectieve dosis ALA systemisch zou moeten worden gegeven. Zowel ALA als PpIX zijn normale metabolische pro-dukten en worden heel gemakkelijk gehanteerd door de biochemische machinerie van het lichaam. Daar zeer grote doses ALA (evenals hoge doses HpIX of HpD) gepaard gaan met een tijdelijke vermindering in motorische zenuw-geleidingssnelheid is het echter wenselijk de ALA-dosis te verminderen tot het minimum dat nog effectief is. Topische aanbrenging vereist veel minder ALA dan systemische toediening. Op de derde plaats wordt PpIX snel gedesactiveerd door het fotoactiverende licht. Na belichting van weefsels die PpIX bevatten aan een therapeutische dosis fotoactiverend licht is er een aanzienlijke vermindering in fotosensibilisering van de weefsels binnen het behandelingsvolume. Bijgevolg kan indien PpIX wordt geïnduceerd door de topische toepassing van ALA op specifieke lesies de patiënt onmiddellijk na behandeling aan zonlicht worden blootgesteld zonder gevaar van ernstige fototoxiciteit. Op de vierde plaats is ALA een effectief induceermiddel voor PpIX indien gegeven via de mond, door topische toepassing of door injectie. Daarentegen zijn HpIX, HpD en Photofrin II in de meeste situaties slecht effectief indien gegeven door injectie. Deze veelzijdigheid van ALA verbetert de aanvaardbaarheid ervan voor routine-gebruik door de medische professie, daar de orale en de topische toedie-ningsroute veel gemakkelijker zijn dan de parenterale. Op de vijfde plaats zijn de normale en abnormale weefsels die kunnen worden gefoto- sensibiliseerd door de toediening van ALA ietwat verschillend van die welke kunnen worden gefotosensibiliseerd door de toediening van HpIX, HpD of Photofrin II. Bijgevolg kan ALA bruikbaar zijn in klinische situaties waarin de andere fotosensibiliseerraiddelen zulks niet zijn.

De onderhavige techniek is dus niet alleen een andere manier om te doen wat al gedaan kan worden maar is in feite een duidelijke vooruitgang in de therapeutische mogelijkheden.

VOORBEELD 1

Een 87 jaar oude patiënt met als diagnose terugkerende in situ squamacelcarcinoom van de rechterwang en de onderkaak werd behandeld met een topische toepassing van ALA 17 gew.% in een Glaxal-basis in een dose-ringshoeveelheid van 100 mg ALA per lesie. 2¾ Uur na aanbrenging werd de lesie blootgesteld aan fotoactiverend licht: de opbrengst van een 500 W wolframlanp, gefilterd voor het verwijderen van zowel infrarode straling (warmtefilter) als golflengten beneden 600 nm (Hoya R-60 filter), in een dosis (sterkte x duur) van 52,5 mWh/cm2. 40 Dagen na behandeling werd de patiënt geëvalueerd en werd de lesie beoordeeld als volledig respondeerd hebbend.

VOORBEELD 2

Een 73 jaar oude patiënt met als diagnose in situ squamacelcarcinoom van het rechteroor, bovenachter en opzij, werd behandeld met een topische toepassing van ALA 10 gew.% in een Glaxal-basis in een doseringshoeveel-heid van 35 mg per lesie. 3 h Na aanbrenging van ALA werd de lesie blootgesteld aan 26 mUh/cm2 fotoactiverend licht uit de in Voorb. 1 beschreven lichtbron. 21 Dagen na behandeling onthulde evaluatie volledige respons.

VOORBEELD 3

Bij een 64 jaar oude patiënt met als diagnose meerdere squamacelcar-cinomen in: (1) de rug, linkerschouder, (2) de rug, rechterborstkas, (3) de rug, rechterborstkas, lager (4) de linkerhand, dorsaal oppervlak, bij de vingers (5) de linkerhand, dorsaal oppervlak, centraal (6) de linkerhand, bij het duimgewricht (hoogte ca 10 mm) werden de lesies 1, 2 en 3 behandeld met 20 mg ALA per lesie in een 20 gew.% Glaxal-basis. Na drie uur vierden de lesies blootgesteld aan fotoactiverend licht uit de in Voorbeeld 1 beschreven lichtbron in een dosis van 50 mWh/cm2. 10 Dagen na behandeling had lesie 1 een bijna volledige respons, lesie 2 een partiële respons en lesie 3 een volledige respons.

De lesies 1 en 2 en de lesies 4, 5 en 6 werden vervolgens elk behandeld met 22 mg ALA in een 10 gew.%'ige Glaxalbasis gedurende drie uur, gevolgd door blootstelling aan fotoactiverend licht, als hierboven, in doses van: lesie 1 17 mWh/cm2 lesie 2 17 mWh/cm2 lesie 4 26 mWh/cm2 lesie 5 26 mWh/cm2 lesie 6 26 mWh/cm2 25 Dagen na behandeling werd de patiënt als volgt geëvalueerd: lesie 1 volledige respons lesie 2 volledige respons lesie 4 niet teruggekomen lesie 5 partiële respons lesie 6 verlies van ca 3 mm van de 10 mm verhoging VOORBEELD 4

Bij een 43 jaar oude patiënt werd als diagnose gesteld basale cel-carcinomen van: (1) rug, linkerschouder en (2) rug, hoog in de lendenen, rechts. Hij werd 3 uur behandeld met 50 mg per lesie van ALA in een 33 gew.%ige Glaxal-basis. De lesies werden vervolgens gefotoactiveerd uit een lichtbron als beschreven in Voorbeeld 1 bij 37 mWh/cm2. 64 Dagen na behandeling toonde evaluatie volledige respons van beide lesies.

VOORBEELD 5 ALA werd opgelost in isotone zoutoplossing en vervolgens systemisch toegediend aan muizen door hetzij subcutane hetzij intraperitoneale injectie, in een dosis van 100 tot 500 mg/kg lichaamsgewicht. 3 Uur later werden de muizen gedood en Vierden bevroren secties genomen van de baarmoeder. Wanneer deze secties werden onderzocht door fluorescentiemicro-scopie toonde het endometrium sterke protoporfyrinefluorescentie, terwijl het onderliggende myometrium dat niet deed. Daar het ALA systemisch werd toegediend moet het zeker in het myometrium aanwezig zijn geweest, en het volgende gebrek aan protoporfyrinefluorescentie in het myometrium moet daarop wijzen indien voorzien van een overmaat exogeen ALA. Het myometrium zal derhalve niet gefotosensibiliseerd worden indien ALA rechtstreeks op het oppervlak van het endometrium wordt aangebracht, en daaropvolgende blootstelling van zowel het endometrium als het myometrium van de baarmoeder aan fotoactiverend licht dient te resulteren in preferentiële los-lating van het endometriale weefsel.

Claims

1. Werkwijze voor het behandelen van kwaadaardige en niet-kwaad-aardige weefselabnormaliteiten en lesies van de huid; het oogbindvlies; de slijmvliezen van de ademhalingswegen, het spijsverteringskanaal en de vagina; het endometrium en het urothelium in een patiënt, omvattende het aan de genoemde patiënt toedienen van 5-aminolevulinezuur om synthese van protoporfyrine IX in de genoemde lesies te induceren en het blootstellen van de genoemde lesies aan licht binnen het fotoactiverende werkingsspec-trum van het genoemde protoporfyrine IX.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin de genoemde kwaadaardige lesies worden gekozen uit basale, baso-squameuze en squameuze carcinomen.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin de genoemde niet-kwaad-aardige lesies worden gekozen uit psoriasis en genitale wratten.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin het genoemde fotoactiverende licht in het traject van 350-635 nm ligt.

5. Werkwijze voor het behandelen van menorrhagia omvattende het to-pisch toedienen van 5-aminolevulinezuur aan het endometrium en het blootstellen van het genoemde endometrium aan licht met een golflengte binnen het fotoactiverende werkingsspectrum van protoporfyrine IX.

6. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin het genoemde 5-aminolevulinezuur parenteraal wordt toegediend.

7. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin het genoemde 5-aminolevulinezuur topisch wordt toegediend.

8. Werkwijze volgens conclusie 1, waarin het genoemde 5-aminolevulinezuur oraal wordt toegediend.

9. Werkwijze voor het behandelen van kwaadaardige en niet-kwaadaar-dige hyperproliferatieve lesies van de huid, de slijmvliezen, het endometrium en het urothelium in een patiënt, omvattende het aan de genoemde patiënt toedienen van een effectieve hoeveelheid van een precursor van protoporfyrine IX in de biosyntheseroute voor heme om synthese van protoporfyrine IX in de genoemde lesies te induceren en het blootstellen van de genoemde lesies aan licht binnen het fotoactiverende werkingsspectrum van het genoemde protoporfyrine IX.

10. Werkwijze volgens conclusie 9, waarin de genoemde precursor 5-aminolevulinezuur is.

11. Werkwijze voor het detecteren van kwaadaardige en niet-kwaadaar-dige weefselabnormaliteiten en lesies van de huid, de slijmvliezen, het endometrium en het urothelium in een patiënt, omvattende het aan de ge noemde patiënt toedienen van een effectieve hoeveelheid van een precursor van protoporfyrine IX in de biosyntheseroute voor heme om synthese van protoporfyrine IX preferentieel in de genoemde abnormaliteiten en lesies te induceren, het blootstellen van de genoemde patiënt aan licht met een golflengte binnen het absorptiespectrum van het genoemde protoporfyrine IX om daardoor fluorescentie te induceren in de genoemde abnormaliteiten of lesies en het detecteren van de genoemde fluorescentie.