NL8700733A

NL8700733A - Dentaal roentgen apparaat.

Info

Publication number: NL8700733A
Application number: NL8700733A
Authority: NL
Original assignee: Philips Nv
Priority date: 1987-03-30
Filing date: 1987-03-30
Publication date: 1988-10-17
Also published as: FI881435A0; FI881435A; EP0285214A1; JPS63257533A

Description

»

V

..... * ‘l PHN 12.070 1 t.n.v. N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Dentaal röntgen apparaat.

De uitvinding heeft betrekking op een dentaal röntgen fluorescopisch apparaat met een detectie inrichting en een daarop gerichte röntgenbron.

Een dergelijk apparaat is bekend uit EP 149502. In een 5 aldaar beschreven apparaat zijn de rofltgenbuis en de detector ten opzichte van elkaar onder een hoek van ongeveer 90° gemonteerd en met een relatief lange beugel verbonden. Het apparaat is daardoor minder eenvoudig bedienbaar en instelbaar. Ook is het weinig compact en treedt het risico disoriëntatie van de bron ten opzichte van de detector-10 inrichting op.

Een meer compacte opbouw is gerealiseerd in een apparaat beschreven in EP 129938. In dit apparaat is evenwel de röntgenbron intra-oraal opgesteld en de detector extra-oraal. Een nadeel van deze oplossing is, dat door de postionering van de röntgenbron of beter 15 gezegd van een focuspunt daarvan ten opzichte van een te onderzoeken object de beeldvorming niet onder alle omstandigheden optimaal is. De onderlinge oriëntatie van de röntgenbuis en een ingangsvlak van de detectie inrichting is in de praktijk niet steeds exact instelbaar waardoor toch weer fouten in de afbeelding optreden.

20 De uitvinding beoogt deze bezwaren op te heffen en daartoe heeft een dentaal röntgen apparaat van de in de aanhef genoemde soort volgens de uitvinding tot kenmerk, dat een ingangsvlak van de detectie inrichting dwars op een door de röntgenbron uit te zenden röntgenbundel is georienteerd en met een substantieel 180° gebogen 25 vezeloptiek optisch met een ingangsvlak van een beeldversterker is gekoppeld.

Doordat in een apparaat volgens de uitvinding de röntgenbundel steeds dwars op een ingangsvlak van de detectie inrichting staat is steeds een optimale beeldvorming verzekerd en door 30 de 180° ombuiging via de vezeloptiek kan daarbij toch een uiterst compacte ophouw gerealiseerd worden.

In een voorkeursuitvoering zijn de röntgenbron en de f. .; : ' ---.— — Tl ! PHN 12.070 2 detector gezamelijk in een huis opgenomen, waardoor een uiterst compact en gemakkelijk instelbaar apparaat is verkregen. Lengte assen van een röntgenbuis en een beeldversterkerbuis liggen daarbij bij voorkeur onderling parallel. Een van een achterzijde van het huis uitgaande arm, 5 die bij voorkeur rotatie om genoemde lengteassen en een translatie van het apparaat toelaat, kan daarbij een verbinding met bijvoorbeeld een mobiele drager, een patientendrager of een vaste wand verzorgen.

Bij een dergelijke verbinding neemt een zwaartepunt van het apparaat bij voorkeur een vaste positie in ten opzichte van een 10 rotatie as van de arm.

In een verdere voorkeursuitvoering is de vezeloptiek uitgevoerd als een starre staaf die star met het huis is verbonden en is een beeldversterker van de detectie inrichting verend tegen een uiteinde van de vezelstaaf geklemd. De glasvezeloptiek bestaat bij voorkeur uit 15 een om 180° gebogen glasvezelstaaf met doorlopende vezels, maar kan ook zijn opgebouwd uit meerdere, de vezels in een lengterichting onderbrekende delen. Als een geometrische aanpassing van de vezelstaaf aan een ingangsvlak van een beeldversterker is gewenst, kan de glasvezelstaaf met daaraan aangepaste conische gedeelten zijn uitgerust. 20 In een verdere voorkeursuitvoering is een röntgendiafragma in de vorm van een conisch voorzetstuk opgenomen om een aan een te onderzoekn object aangepast stralingsveld af te bakenen.

Aan de hand van de tekening zullen in het navolgende enkele voorkeursuitvoeringen volgens de uitvinding nader worden 25 beschreven. In de tekening toont,

Figuur 1 een schetsmatige weergave van een dentaal apparaat volgens de uitvinding en

Figuur 2 een in onderdelen uiteengelegd voorbeeld daarvan.

Een dentaal röntgen fluorescopisch apparaat, zoals 30 weergegeven in Figuur 1, toont een huis 1 met daarin opgenomen een röntgenbron 2 met een stralenfocus 4, een uittreevenster 6, een cathode 8 en een voedingseenheid 10, een detectie inrichting 12 met een beeldversterker inrichting 14 met een beeldingangsvlak 16 en een beelduitgangsvlak 18, waarvan via een kabel 20 beeldsignalen aan een 35 monitor 22 toevoerbaar zijn.

Vanaf het uittreevenster 6 van de röntgenbuis uitgaande, draagt het huis een conusvormige stralingsbegrenzer 24 voor / .. .

PW 12.070 3 het afbakenen van een stralingsveld. Tegenover het ingangsvlak 16 van de beeldversterker 14 is een houder 26 voor een vezeloptiek 28 aangebracht. Een uitgangsvlak 30 van de vezeloptiek is optisch gekoppeld met het ingangsvlak 16 van de beeldversterker. In het bijzonder is de 5 beeldversterker is verend geklemd tegen het uitgangsvlak 30 en is de vezeloptiek via dè houder 26 star met het huis verbonden.

Via bijvoorbeeld twee bochten 32 en 34 is de vezeloptiek over 180° gebogen, waardoor een ingangsvlak 36 daarvan in het verlengde van een lengte as 38 van de röntgenbuis ligt. Aldus is een 10 optische koppeling tussen de röntgenbuis as 38 van de röntgenbuis en daarmede met een hoofdstraal van de afbeeldende röntgenbundel en de optische as 40 van de beeldversterker gerealiseerd. Via een rotatie koppeling 42 is aan het huis een draagarm 44 bevestigd, die hier is uitgerust met een tweede rotatie koppeling 45 en een telescooparm 46.

15 Via een derde rotatiekoppeling 48 in de telescooparm kan het huis verbonden zijn met, bijvoorbeeld een mobiele drager, een patientendrager of een vaste wand (49). De arm en het apparaat, is bij voorkeur zodanig geconstrueerd, dat een zwaartepunt 50 van het apparaat nabij of op een rotatie as 52 van de tweede rotatiekoppeling 45 en bij 20 voorkeur ook op of nabij een rotatie as 54 van de rotatiekoppeling 42 ligt. Met behulp van de drievoudig roteerbare en transleerbare arm kan het apparaat op eenvoudige wijze worden gepositioneerd.

In Figuur 2 zijn onderscheiden onderdelen van het apparaat meer afzonderlijk weergegeven. Hierbij is om der wille van de 25 duidelijkheid de grootte verhouding sterk is verstoord. Een van de cathode 8 van de röntgenbuis 2 uitgaande elektronenbundel 60 treft een anode 3 een trefvlak anode 4 en wekt daar een röntgenbundel 62 op die via het uittreevenster 6 van de röntgenbuis een te onderzoeken element, bijvoorbeeld een kies 64 treft en daarvan een beeld op het 30 ingangsscherm 36 van de vezeloptiek 28 projecteert. Het ingangsvlak van de vezeloptiek is voorzien van een luminescentielaag 66, bijvoorbeeld uit opgedampt Csl (Th) met een laagdikte van bijvoorbeeld 50-300 pm. Een daarin door de röntgenstralen opgewekt licht-optisch beeld wordt via de vezeloptiek 28 op het ingangsvlak 16 van de beeldversterker 14 35 geprojecteerd. Een fotocathode 68 aangebracht op een ingangsvenster 70 van de beeldversterkerbuis vormt van het licht optische-beeld een beelddragende foto-elektronenbundel, die hier door een : ' ;· 3 '·* PHN 12.070 4 kanalenplaatversterker 74 wordt versterkt en weer wordt omgezet in een fotonenbundel die een CCD materix 76 treft. Signalen van de CCD materix, die bijvoorbeeld tussen 200 x 200 en 600 x 600 elementen kan bevatten, worden toegevoerd aan een, bijvoorbeeld 8 bits geheugen 78 en vervolgens 5 aan de monitor 22 en/of aan een hard copy unit 80.

Een centrale voedings- en stuur-inrichting 82 stuurt en voedt de röntgenbuis, de kanalenplaatversterker, de CCD materix en het geheugen.

Een beeldversterker uitgerust met een 10 kanalenplaatversterker is vanwege de hoge versterking, bijvoorbeeld een factor 10^ met een relatief eenvoudige voedingsbron aantrekkelijker dan een elektronen optische buis met elektronen snelheidsversterking. Naast de hoge versterking heeft de kanalenplaatversterker het voordeel van een gering gewicht en volume.

15 De vezeloptiek 28 is hier uitgerust met aan de ingangszijde een conisch gedeelte 35. Indien gewenst kan ook het uiteinde conisch zijn uitgevoerd, maar het ingangsvlak van een kanalenplaat-CCD versterker is veelal zo klein dat dit niet nodig is.

Bij voorkeur is de vezeloptiek opgebouwd uit een enkelvoudige, om 180° 20 gebogen staaf van doorlopende glasvezels, die bijvoorbeeld met een pitch van 5-10 pm zijn gestapeld.

8 ? p ? 5 !-

Claims

1. Dentaal röntgen fluorescopisch apparaat met een detectie inrichting en een daarop gerichte röntgenbron, met het kenmerk, dat een receptor vlak 36 van de detectie inrichting dwars op een door de röntgenbron 2 uit te zenden röntgenbundel 62 is 5 georienteerd en met een over substantieel 180° gebogen vezeloptiek 28 met een ingangsvlak 16 van een beeldversterker 14 van de detectie inrichting is gekoppeld.

2. Dentaal röntgen apparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de röntgenbron en de beeldversterker in een gezamelijk 10 huis (1) zijn opgenomen.

3. Dentaal röntgen apparaat volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat het huis via een droogarm (44) met drie rotatie koppelingen (42, 45, 48) met een drager (49) is verbonden.

4. Dentaal röntgen apparaat volgens conclusie 3, met het 15 kenmerk, dat een zwaartepunt (50) van het apparaat een vast gekozen positie ten opzichte van een niet star aan het huis of de drager bevestigde roteerbare koppeling (45) van de draagarm (44) inneemt.

5. Dentaal röntgen apparaat volgens conclusie 3 of 4, met het kenmerk, dat het zwaartepunt van het apparaat in of nabij een 20 rotatie-as van een huis-arm koppeling (42) ligt.

6. Dentaal röntgen apparaat volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de vezeloptiek wordt gevormd door een starre vezel optische staaf die star met een huis voor de beeldversterker inrichting is verbonden.

7. Dentaal röntgen apparaat volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat een beeldvenster van de detectie inrichting verend met een uitgangsvlak van de vezeloptiek is gekoppeld.

8. Dentaal röntgen apparaat volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de vezeloptiek uit meerdere delen met 30 al dan niet een conisch verloop is opgebouwd.

9. Dentaal röntgen apparaat volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de detector is uitgerust met een kanalenplaat versterker (74) en een CCD televisie opneem element (76).

10. Dentaal röntgen apparaat volgens één der voorgaande 35 conclusies, met het kenmerk, dat de detectie inrichting is uitgerust met een geïntegreerde vezeloptiek (28), fotocathode (60), kanalenplaatversterker (74) en CCD detectie materix (76). ' :