NL8302976A

NL8302976A - Met interlinieringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger.

Info

Publication number: NL8302976A
Application number: NL8302976A
Authority: NL
Original assignee: Sony Corp
Priority date: 1982-08-25
Filing date: 1983-08-25
Publication date: 1984-03-16
Also published as: FR2532501B1; GB2127252A; FR2532501A1; GB8322608D0; CA1210137A; US4539592A; JPH0420314B2; JPS5937775A; GB2127252B; KR840005949A; AU1831683A; DE3330570A1; AU564244B2; KR920000883B1

Description

C/Ca/ar/1567

Met interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een met interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger van het type, waaraan een op interliniërende beeIds chermaftas ting gericht videosignaal 5 wordt toegevoerd.

Bij beeldzichtbaarmaking met interliniërende beeldschermaftasting, waarbij het uit 525 aftastbeeldregels bestaande, volledige videobeeld als twee interliniërende beeldrasters van ieder 262,5 aftastbeeldregels bij een ver-10 ticale frequentie van 60Hz op het beeldscherm van een televisie-ontvanger wordt beschreven, treedt een beeldraster-flikkerverschijnsel op, dat in het algemeen kan worden onderdrukt. Ter verkrijging van een zichtbaargemaakt beeld met goede verticale resolutie is het daarbij gebruikelijk, dat 15 opeenvolgende beeldrasters over de halve beeldregelafstand ten opzichte van elkaar verschoven worden beschreven.

In dat geval kan weliswaar worden gesteld/ dat 60 afbeeldingen (beeldrasters) per seconde worden gevormd, doch iedere aftastbeeldregel wordt steeds na iedere 1/30 sec. 20 op zijn vaste plaats geïllumineerd, zodat anderzijds gesteld kan worden, dat de zichtbaarmakingsperiode 1/30 sec. bedraagt. Als gevolg van deze situatie zal de aan iedere aftastbeeldregel optredende lichtemissie eveneens een flikkerverschijnsel vertonen, dat wil zeggen een beeldregelflikkerverschijnsel 25 dat echter zichtbaar is.

Teneinde het laatstgenoemde flikkerverschijnsel te verminderen kan worden volstaan met de toepassing van een kortere zichtbaarmakingsperiode dan 1/30 sec. van iedere aftastbeeldregel. In verband daarmede is men reeds overgegaan 30 tot de toepassing van interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting, waarbij de beeldregelaftastsnelheid is verdubbeld. Daarbij wordt zowel voor de beeldrasterzichtbaarmakings-periode als de beeldregelzichtbaarmakingsperiode een duur van 1/60 sec. gekozen, zodanig, dat zich noch beeldraster- , noch 35 beeldregelflikkerverschijnselen bij de beeldzichtbaarmaking zullen voordoen.

8 3 Γ Λ ·?. 7 3 * V5 -2-

Ter verkrijging van de voor een dergelijke beeldschermaftasting met de dubbele van de normale aftast-snelheid, wordt het aan de televisie-ontvanger toegevoerde, op interliniërende aftasting gerichte televisiesignaal omge-5 zet in een videosignaal met tweemaal de normale beeldregel-aftastfrequentie.

Ter verduidelijking van de daartoe tot nog toe gevolgde methoden, wordt verwezen naar de Fig. 1-3 van de bijbehorende tekening, welke respectieve blokschema's van 10 tot nog toe gebruikelijke omzetschakelingen laten zien.

Bij de bekende omzetschakeling volgens Fig. 1 wordt tewerkgegaan volgens een methode waarbij de voorafgaande aftastbeeldregel hetzelfde is als dat voor de volgende aftast-beeldregel; daarbij wordt het videosignaal voor de vooraf-15 gaande beeldregel als interpolatiesignaal gebruikt, zodanig, dat kan worden gesproken van "op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie".

In Fig. 1 heeft het verwijzingscijfer 1 betrekking op een ingangsaansluiting, waaraan een op inter-20 liniërende beeldschermaftasting gericht videosignaal Si wordt toegevoerd. De verwijzingscijfers 2 en 3 hebben betrekking op respectieve geheugens met een - capaciteit van één beeldregélaftastperiode, welke ieder met een tweemaal zo grote uitleessnelheid als de inleessnelheid worden bedre-25 ven. De verwijzingscijfers 4 en 5 hebben betrekking op respectieve wisselschakelaars, welke ieder met een periodiciteit van 1H worden overgeschakeld, zodanig, dat wanneer de wissel-schakelaar 4 naar de ingangszijde van het geheugen 2 of 3 wordt overgeschakeld, de wisselschakelaar 5 naar de uitgangs-30 zijde van het geheugen 3 of 2 wordt overgeschakeld.

Bij de bekende uitvoeringsvorm volgens Fig.

1 wordt het via de ingangsaansluiting 1 ontvangen videosignaal derhalve afwisselend over een periodeduur 1H in de geheugens 2 en 3 ingelezen; tijdens de inlezing van het video-35 signaal Si in het geheugen 2 of 3 wordt het gedurende de voorafgaande periode met. een duur 1H in respectievelijk het Τ’ *> .Λ ,Λ *7

U V ...j, v / U

' ‘ < * -3- geheugen 3 of 2 ingelezen videosignaal op continue wijze tweemaal na elkaar uit het hier eerstgenoemde geheugen 2 of 3 uitgelezen en aan een uitgangsaansluiting 6 aangeboden.

Aan de uitgangsaansluiting 6 verschijnt derhalve een video-5 signaal SNI volgens Fig. 4B, dat niet van het op interliniërende beeldregelaftasting gerichte type is en een beeldregel-aftastfrequentie vertoont, welke tweemaal die van het oorspronkelijke videosignaal bedraagt. Gesteld kan worden, dat in het signaal SNI het oorspronkelijke videosignaal 10 voor iedere oorspronkelijke aftastbeeldregel continu tweemaal met een periodeduur van %H verschijnt.

Het omzetschema volgens Fig. 2 is gebaseerd op een methode, waarbij ervan wordt uitgegaan, dat het videosignaal voor een door interpolatie te vormen aftastbeeldregel 15 gelijk is aan het videosignaal voor de aftastbeeldregel van het voorafgaande beeldraster? daarbij wordt dit laatstgenoemde videosignaal als interpolatiesignaal gebruikt, zodat sprake is van "op een voorafgaand beeldraster gebaseerde interpolatie".

In het schema volgens Fig. 2 hebben de ver-20 wijzingssymbolen 2A en 3A betrekking op respectieve geheugens met een capaciteit van 1H, terwijl de verwijzingssymbolen 4A en 5B betrekking hebben op respectieve wisselschakelaars, welke respectievelijk op dezelfde wijze als de geheugens 2 en 3 en de wisselschakelaars 4 en 5 volgens Fig. 1 werken. De 25 verwijzingssymbolen 2B en 3B hebben betrekking op respectieve geheugens met een capaciteit van 1H, terwijl de verwijzingssymbolen 4B en 5B betrekking hebben op respectieve wisselschakelaars; ook deze componenten werken op dezelfde wijze als de respectieve geheugens 2 en 3 en de wisselschakelaars 30 4 en 5 in Fig. 1.

In Fig. 2 heeft het verwijzingscijfer 7 voorts betrekking op een vertragingslijn met een capaciteit IV ter grootte van één beeldrasterperiodeduur (meer nauwkeurig ter grootte van 262 beeldregelaftastperiodeduren H).

35 Het verwijzingscijfer 8 heeft betrekking op een wisselschakelaar, waarvan de schakelpositie met een Q v f: Λ Λ r ? -4- t f * f periode van wisselt. Als gevolg daarvan worden het uit het geheugen 2A of 3A uitgelezen videosignaal over een periode van 1H en het uit het geheugen 2B of 3B uitgelezen videosignaal over een periode van 1H door de wisselschakelaar 8 5 sequentieel ieder met een periode van ½H naar de uitgangs-aansluiting 6 doorgelaten.

Bij de bekende omzetschakeling volgens Fig.

2 verschijnt aan de uitgangsaansluiting 6 derhalve een videosignaal SNI' volgens Fig. 4C van het niet-interliniërende 10 of interliniëringsvrije type, waarin het videosignaal voor elke aftastbeeldregel voor het op dat ogenblik "aangeboden" beeldraster en het overeenkomstige videosignaal voor de aftastbeeldregel van het voorafgaande beeldraster afwisselend met een periode van hu verschijnen.

15 Fig. 3 toont het blokschema van een bekende omzetinrichting, welke is gebaseerd op een methode, waarbij ervan wordt uitgegaan, dat het door interpolatie voor een aftastbeeldregel te vormen videosignaal gelijk is aan het meetkundige gemiddelde van de beide respectievelijk vooraf-20 gaande en opeenvolgende aftastbeeldregels, zodat kan worden gesproken van "op rekenkundige beeldregelmiddelen gebaseerde interpolatie".

j

In Fig. 3 hebben de verwijzingssymbolen 2C en 3C betrekking op respectieve geheugens met een capaciteit 25 van ëën beeldregelperiode en hebben de verwijzingssymbolen 4C en 5C betrekking op respectieve wisselschakelaars, welke respectievelijk op dezelfde wijze als de geheugens 2 en 3 en de wisseIschakelaars 4 en 5 in Fig. 1 werken. Als gevolg daarvan wordt door de wisselschakelaar 5C een videosignaal 30 afgegeven, waarin het oorspronkelijke ingangsvideosignaal Si voor iedere oorspronkelijke aftastbeeldregel met een periodiciteit van ½H steeds tweemaal verschijnt. Dit speciale videosignaal wordt via een vertragingslijn met een vertragingsduur van toegevoerd aan een opteller 10 voor optelling bij de 35 rechtstreeks daaraan toegevoerde, onvertraagde versie van het door de wisselschakelaar 5C doorgelaten videosignaal. Het 83 0?Q75 * t -5- uit de desbetreffende optelling resulterende uitgangssignaal wordt door een niveaubijregelschakeling 11 tot het halve uitgangsniveau teruggebracht en komt aan de uitgangsaansluiting 6 in de gedaante van een signaal SNI" ter beschikking.

5 Bij de in Fig. 3 weergegeven uitvoeringsvorm van een omzetschakeling van bekend type verschijnt derhalve aan de uitgangsaansluiting 6 een videosignaal SNI" volgens Fig. 4D van het niet-interliniërende of interliniëringsvrije type met een beeldregelaftastfrequentie, welke tweemaal die 10 van het oorspronkelijke videosignaal S. bedraagt. In dit videosignaal SNI" verschijnen met een periodiciteit van afwisselend het oorspronkelijke ingangsvideosignaal voor een aftastbeeldregel en een uit rekenkundige middeling tussen de videosignalen voor respectievelijk de desbetreffende 15 aftastbeeldregel en de daarop volgende aftastbeeldregel resulterend videosignaal.

Bij toevoer van de beschreven videosignalen SNI,SNl' en SNl" van het °P interliniëringsvrije beeldscherm-aftasting gerichte type, welke ieder een beeldregelaftast-20 frequentie hebben, welke tweemaal die van het oorspronkelijke videosignaal S. bedraagt, aan een beeldweergeefbuis voor interliniërings vrije beeldschermaftasting daarvan, zullen zich geen beeldraster- en beeldregelflikkerverschijnselen voordoen, zoals reeds is opgemerkt.

25 Een voor verwerking van dergelijke video signalen SNI,SNI' of SNI" geschikte, met beeldschermdubbel-aftasting werkende televisie-ontvanger vertoont echter enige nadelen, zoals nu zal worden uiteengezet.

Bij een dergelijke televisie-ontvanger voor 30 verwerking van het videosignaal SNI met een op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatiewaarde, als beschreven aan de hand van Fig. 1 treedt eenzelfde (oorspronkelijke) aftastbeeldregel steeds tweemaal na elkaar op, zodat een in een op interliniërende wijze beschreven, schuine beeldlijn 35 bij de niet-interliniërende beeldzichtbaarmaking een trap-of zig-zagvorm gaat tonen. Hoewel een dergelijk trapvormig of zig-zagvormig verlopende lijn in een stilstaand beeld ~ ·' ' 7 n

*-· - *..a ·* V

-6-

r I

<* > weinig opvallend is, leidt het verschijnen van een dergelijke lijn in een bewegend beeld tot een aanzienlijke vermindering van de beeldweergeefkwaliteit, en zulks in met de afmetingen van het gebruikte beeldscherm toenemende mate.

5 Bij een televisie-ontvanger, welke geschikt is voor verwerking van het beschreven videosignaal SNI' van het niet-interliniërende type, waarbij de interpolatiesignaal-waarde op die van een voorafgaand beeldraster is gebaseerd (als beschreven aan de hand van Fig. 2), verschijnen op het 10 beeldscherm afwisselend een aftastbeeldregel van het videosignaal voor hét momentane beeldraster en een aftastbeeldregel van het videosignaal voor het voorafgaande beeldraster, zodat een dergelijke televisie-ontvanger optimaal geschikt is voor zichtbaarmaking van een beeld met sterke correlatie 15 in de tijdasrichting, dat wil zeggen een stilstaand beeld.

Bij zichtbaarmaking van een bewegend beeld komen in het zicht-baargemaakte beeld echter tijdverschillen naar voren, waardoor de beeldweergeefkwaliteit ongunstig wordt beïnvloed.

Bij een televisie-ontvanger voor verwerking 20 van het videosignaal SNI", waarbij de interpolatiesignaal-waarde door de aan de hand van Fig. 3 beschreven beeldregel-middelinterpolatie is gevormd, vertoont het videosignaal SNI" voor de geïnterpoleerde aftastbeeldregel een waarde, welke is verkregen door middeling van de videosignalen voor respec-25 tievelijk de voorafgaande en de volgende aftastbeeldregel; de bij de middeling plaatsvindende, integrerende werking leidt echter tot een resolutieverlies in verticale richting voor het zichtbaargemaakte beeld. Voor een (bij interliniërende beeldaftasting) schuine beeldlijn geldt echter, dat deze bij 30 interliniëringsvrije beeldschermaftasting in mindere mate een trapvormig verloop dan bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 1 zal laten zien.

Zoals in het voorgaande is beschreven, zal bij een op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie 35 volgens Fig. 1 een schuine beeldlijn een trapvormig verloop krijgen, hetgeen ten koste van de beeldweergeefkwaliteit gaat. Bij de op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie 8T Λ Λ "5 i o g j 'J / o ( -7-

V V

volgens Pig. 3 wordt de desbetreffende nadelige beïnvloeding van de beeldweergeefkwaliteit weliswaar door de optredende integratie voorkomen, doch treedt het effect van toepassing van een laagdoorlaatfilter in de verticale beeldinformatie-5 richting op, waardoor de beeldresolutie in verticale richting vermindert.

Ter verduidelijking wordt nog verwezen naar een venstervormig lijnenpatroon, als bijvoorbeeld weergegeven in Fig. 5. Bij de op middeling van voorafgaande waarden ge-10 baseerde interpolatie van het type volgens Fig. 3 treedt reso-lutievermindering van de lijnstukken AB en CD op, welke wel als "blauwing" (bleu) wordt aangeduid.

Het videosignaalgebied, waarin bij toepassing van de op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie 15 volgens Fig. 3 een vermindering van de beeldweergeefkwaliteit optreedt, wordt daarentegen gevormd door het gebied of opper-vlakgedeelte met hoge frequentiecomponenten in de verticale en de horizontale richting, zoals de schuine lijnen in Fig. 5. Het gebied van dergelijke in een hoge frequentieband gelegen 20 componenten wordt gevormd door het gebied, waarin plotselinge helderheidsveranderingen optreden. Bij het vensterpatroon volgens Fig. 5 treden dergelijke verschijnselen slechts in de vensterhoeken A,B,C en D op.

De onderhavige uitvinding stelt zich nu ten 25 doel, een met interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger van verbeterd type te verschaffen, waarbij de hiervoor beschreven bezwaren van dergelijke ontvangers van tot nog toe bekend type zich niet voordoen.

Voorts stelt de uitvinding zich ten doel, 30 een televisie-ontvanger van het hier beschouwde type te verschaffen, welke vrij is van ongewenste beeldweergeefkwaliteits-fouten.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een met interliniëringsvrije beeldschermdubbel- ' 35 aftasting werkende televisie-ontvanger, welke vrij is van beeldresolutieverminderingen.

tc j; ΰ • * -8-

Daartoe gaat de uitvinding uit van een met interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger, welke is voorzien van een signaalingangs-aansluiting voor ontvangst van een op interliniërende beeld-5 schermaftasting gericht ingangsvideosignaal van het type met individuele beeldregelaftastsignalen, en voorts van een met de ingangssignaalaansluiting verbonden signaalomzetschake-ling voor omzetting van het ingangsvideosignaal in een op interliniëringsvrije beeldschermaftasting gericht signaal.

10' Volgens de uitvinding dient een dergelijke televisie-ontvanger voorts te zijn gekenmerkt door: tot de signaalomzetschakeling behorende invoegmiddelen voor invoeging van nieuwe beeldregelinformatiesignalen tussen twee opeenvolgende beeldregelaftastsignalen van het ingangs-15 videosignaal, welke nieuwe beeldregelinformatiesignalen worden gevormd door interpolatie uit een voorafgaand en een volgend beeldregelaftastsignaal van het ingangsvideosignaal, en door een met de omzetschakeling gekoppeld, 3-dimensionaal filter voor verzwakking, slechts wanneer het ingangsvideo-20 signaal hoogfrequente beeldinformatiecomponenten in zowel de verticale als de horizontale beeldrichting bevat, van die hoogfrequente beeldinformatiecomponenten.

De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu volgende beschrijving aan de hand van de bijbehorende 25 tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding zich echter niet beperkt. In de tekening tonen:

Fig. 1-3 principeblokschema's van enige bekende uitvoeringsvormen van voor omzetting van een op interliniërende beeldschermaftasting gericht Videosignaal van 30 gebruikelijk type in een voor interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting geschikt videosignaal.

Fig. 4A-4D en Fig. 5 respectievelijke enige golfvormen en een schematische weergave ter verduidelijking van de omzetschakelingen volgens de Fig. 1-3, 35 Fig. 6 een blokschema van een uitvoeringsvorm van een met .interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting werkende televisie-ontvanger volgens de uitvinding, ,r* t λ λ .fü ? & * -* -9-

Fig. 7 enige karakteristieken van een bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 6 toegepast/ ruimtelijk of 3-dimensionaal filter,

Fig. 8 een blokschema van een practische 5 uitvoeringsvorm van het bij de televisie-ontvanger volgens Fig. 6 toegepaste, 3-dimensionale filter,

Fig. 9 een blokschema van een andere uitvoeringsvorm van het bij een televisie-ontvanger volgens de uitvinding toegepaste, 3-dimensionale filter, en 10 Fig. 10 een blokschema van een andere uit voeringsvorm van een televisie-ontvanger volgens de uitvinding.

In het blokschema volgens Fig. 6 van een uitvoeringsvorm van een televisie-ontvanger volgens de uitvinding zijn de met die in Fig. 1 overeenkomende componenten 15 met respectievelijk dezelfde verwijzingssymbolen als in Fig.

1 aangeduid.

Naast deze componenten toont het blokschema volgens Fig. 1 een antenne 21, een daarmede gekoppelde afstem-eenheid 22, een met de uitgangsaansluiting van de afstemeen-20 heid 22 gekoppelde video-middenfrequentversterker 23 en een met de uitgangstrap van deze laatstgenoemde gekoppelde video-detectieschakeling 24. Het door de schakeling 24 afgegeven videosignaal wordt door een versterker 25 versterkt, vervolgens door een analoog/digitaal-omzetter 26 in een digitaal sig-25 naai omgezet en in de laatstgenoemde vorm als videosignaal van het hiervoor beschreven type, waarvan de analoge gedaante in Fig. 4A is weergegeven aan een aftastomzetter 27 toegevoerd, welke de beeldregelaftastfrequentie van het signaal verdubbeld en de gedaante van de omzetschakeling volgens Fig. 1 30 heeft, zodat de wisselschakelaar 5 van de aftastomzetschake-ling 27 de digitale gedaante van het in Fig. 4B in'analoge vorm weergegeven signaal SNI heeft, waarvan de beeldregelaftastfrequentie tweemaal zo hoog als die van het oorspronkelijke videosignaal is; in dit sighaal SNI komt iedere oor-35 spronkelijke aftastbeeldregel steeds met een periodiciteit van *iH tweemaal voor (daarbij vormt het tweede signaal van - ~ 2 j ΰ -10- de desbetreffende signalen steeds het interpolatiesignaal).

Dit uitgangsvideosignaal SNI van de wisselschakelaar 5 wordt toegevoerd aan een ruimtelijk of 3-dimensionaal filter, dat dient voor afzwakking van dat deel van het signaal SNI, dat 5 zowel in de verticale als de horizontale beeldrichting van het interpolatiesignaal hoogfrequente componenten vertoont.

Het 3-dimensionale filter 28 kan bijvoorbeeld bestaan uit een vertragingslijn 28a, welke bijvoorbeeld de gedaante kan hebben van een geheugen met een capaciteit van 10 ëën aftastbeeldregel en een vertragingsduur van een aftrekschakeling 28b, een optelschakeling 28c, twee niveau-bijregelschakelingen 28e en 28f voor bijregeling van het niveau tot de helft van de oorspronkelijke waarde, een laag-doorlaatfilter 28g, een voor vertragingsduurcompensatie 15 dienende vertragingslijn 28h en een optelschakeling 28i.

Daarbij vormen de vertragingslijn 28a en de aftrekschakeling 28b tezamen een hoogdoorlaatfilter voor de verticale beeldrichting. Door de aftrekschakeling 28b wordt een uit de toevoer van het signaal SNI via de vertragings-20 lijn 28aresulterend signaal van het signaal SNI in zijn originele vorm afgetrokken. Daaruit resulteert een signaal, dat betrekking heeft op dSt gebied van het genoemde videosignaal SNI, dat de hoogfrequente componenten voor de verticale beeldrichting (en de laagfrequente en hoogfrequente componenten 25 voor de horizontale beeldrichting) bevat en vervolgens via de niveaubijregelschakeling 28e aan het laagdoorlaatfilter 28g wordt toegevoerd.

Het laagdoorlaatfilter 28g vormt een laagdoorlaatfilter voor de op de horizontale beeldrichting be-30 trekking hebbende signaalcomponenten, zodat een signaal resulteert, dat betrekking heeft op dèt gebied van het videosignaal S^, dat betrekking heeft op de hoogfrequente componenten voor de verticale beeldrichting en de laagfrequente componenten voor de horizontale beeldrichting; dit uitgangssignaal van 35 het laagdoorlaatfilter 28g wordt aan de optelschakeling 28i toegevoerd.

8302078 -11-

De vertragingslijn 28a vormt met de optel-schakeling 28c een laagdoorlaatfilter voor de verticale beeldrichting. Door de optelschakeling 28c worden het oorspronkelijke videosignaal SNI en de uit vertraging door de 5 vertragingslijn 28a resulterende versie daarvan bij elkaar opgeteld tot een signaal, dat dAt deel van het videosignaal SNI bevat, dat betrekking heeft op de laagfrequente componenten voor de verticale beeldrichting (en de laagfrequente en hoogfrequente componenten voor de horizontale beeldrichting) 10 en door de niveaubijregelschakeling 28f wordt toegevoerd aan de voor tijdvertragingscompensatie dienende vertragingslijn 28h, waarvan het uitgangssignaal eveneens aan de optelschakeling 28i wordt toegevoerd.

De optelschakeling 28i levert als gevolg 15 daarvan een videosignaal SNI±, waarvan het op de hoogfrequente componenten in zowel de verticale als de horizontale beeldrichting betrekking hebbende deel ten opzichte van dit in het oorspronkelijke videosignaal SNI is verzwakt.

Aangezien het oorspronkelijke videosignaal 20 SNI zodanig is samengesteld, dat het videosignaal voor eenzelfde aftastbeeldregel met een periodiciteit van \T& continu steeds tweemaal verschijnt, waarbij het tweede signaal het interpolatiesignaal vormt, zal in het door het 3-dimensionale filter 28 afgegeven en daardoor bewerkte videosignaal SNI* 25 het deel, waarin de componenten voor de verticale en de horizontale beeldrichting van het interpolatiesignaal gelijktijdig voorkomen, verzwakt zijn.

Fig. 7 toont enige karakteristieken van het 3-dimensionale filter 28; daarbij heeft de referentieletter 30 V betrekking op de verticale frequentie (cylus/beeldhoogte), de verwij zings letter /jl. op de'beeldregelaftastf requentie (Hz) en de verwijzingsletter G (^u,*i?) op de overdrachts-responsie.

> Wanneer het 3-dimensionale filter 28 de 35 gedaante van bijvoorbeeld Fig. 8 heeft, waarbij het laagdoorlaatfilter 28g bestaat uit twee vertragingslijnen 28^ en 28g2 met ieder een vertragingsduur (van bijvoorbeeld 70nsec) « T r- Λ Ί & y 0 -12- ( I ♦ de niveaubijregelschakelingen 28^ en 28^ met ieder een niveaubijregelfactor van 1/4, een bijregelschakeling 28^ met een niveaubijregelfactor 1/2 en een optelschakeling 28^, terwijl voor de vertragingsduur van de vertragingslijn 28h 5 een waarde X is gekozen, kunnen de overdrachtsfunctie H{/a ) en de amplitudekarakteristiek | H () j van het 3-dimensio-nale filter 28 op de volgende wijze worden weergegeven: Η (μ,ν)

. 1 + e~32TNlh e“j2wpT

10 , 1 - e-J2mh . 1 + 2e-J2lrtlT + β~34ιη,τ 2 4 - cos (irvh) + je-^vh sin (irvh) cos2 s e ^2lr ( ^2 + [cos (irvh) + jsin (irvh) cos2 ( 2π^τ )1 ·.... (1) 15 , I Η (μ,ν) | a (rrvïïi) + s±n^ (ïrvïï) cos^ (τπΐτ)” .·... (2) /*> *?* — -λ v O \j Cs!/® «3 «V .

m -13- β waarin ^AUde beeldregelaftastfrequentie, T? de verticale frequentie, h de vertragingslijn vertragingsduur na aftastverdubbe-ling (=^H) en X de vertragingsduur in de orde van 70nsec. is.

Het 3-dimensionale filter 28 kan ook de 5 gedaante volgens Fig. 9 hebben.

In het blokschema volgens deze figuur is sprake van een laagdoorlaatfilter 29, een hoogdoorlaatfilter 30, een vertragingslijn 31 met een vertragingsduur van hH, optelschakelingen 32 en 33, een voor vertragingscompensatie IQ dieiende vertragingslijn 34 en van een niveaubijregelschake-ling 35 voor niveaureductie tot de helft van de oorspronkelijke waarde. Daarbij vormen het laagdoorlaatfilter 29 en het hoogdoorlaatfilter 30 respectieve filters voor de op de horizontale beeldrichting betrekking hebbende signaalcomponen-15 ten, terwijl de vertragingslijn 31 en de optelschakeling 32 een laagdoorlaatfilter voor de op de verticale beeldrichting betrekking hebbende signaalcomponenten. Bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 9 worden derhalve dezelfde filterkarakteris-tieken als in Fig. 7 verkregen.

20 Bij de televisie-ontvanger volgens Fig. 6 wordt het door het 3-dimensionale 28 afgegeven videosignaal SNI± door een digitaal/analoog-omzetter 36 in analoge vorm gebracht en vervolgens via een versterker 37 aan een beeldbuis 38 toegevoerd.

25 Het door de videodetectieschakeling 24 afge geven, op interliniërende beeIdschermaftasting gerichte videosignaal (S^ onversterkt in analoge vorm) bovendien toegevoerd aan een synchronisatiescheidingsschakeling 39, welke daaruit de horizontale en verticale synchronisatiesignalen 30 P„ en P_r afscheidt en deze signalen aan een besturingsschake-ling 4tf levert. De besturingsschakeling 40 dient voor vorming van het voor de wisselschakelaars 4 en 5 van de aftastomzet-schakeling 27 bestemde stuursignaal en verdere stuursignalen • Sc, zoals een bemonstersignaal en dergelijke; deze stuur- 35 signalen worden gevormd op basis van de afgescheiden synchronisaties ignalen PH en Py 85 0;; 3 76 * * > -14-

Het verticale synchronisatiesignaal Pv wordt voorts toegevoerd aan een verticale afbuigschakeling 41, welke daaruit een verticaal afbuigsignaal vormt, dat aan de afbuigspoel 38a van de beeldbuis 38 wordt toegevoerd. Het 5 horizontale synchronisatiesignaal Pg wordt toegevoerd aan de vermenigvuldiger 42 met een vermenigvuldigingsfactor, waarvan het uitgangssignaal wordt toegevoerd aan een horizontale afbuigschakeling 43, welke een horizontaal afbuigsignaal aan de afbuigspoel 38a van de beeldbuis 38 levert.

10 Als gevolg van het voorgaande wordt door de beeldbuis 38 een interliniëringsvrije beeldschermdubbel-aftasting op basis van het signaal uitgevoerd.

Bij de zojuist beschreven uitvoeringsvorm wordt het interpolatiesignaal gevormd door op een vooraf-15 gaande waarde gebaseerde interpolatie, zoals in het voorgaande is beschreven. Aangezien de mate, waarin de hoogfrequente componenten van het interpolatiesignaal zowel voor de verticale als de horizontale beeldrichting gelijktijdig voorkomen, door de toepassing volgens de uitvinding van het 3-di-20 mensionale filter 28 is verminderd, verschaft de uitvinding de mogelijkheid om te verhinderen, dat schuin verlopende beeldlijnen trapvormig in het zichtbaargemaakte beeld naar voren komen en aan de beeldweergeefkwaliteit afbreuk doen. In vergelijking met de beschreven, eerdere op een voorafgaande 25 waarde gebaseerde interpolatie treedt bij deze uitvoeringsvorm van een televisie-ontvanger volgens de uitvinding geen aanzienlijke beeldresolutievermindering van de lijnstukken AB en CD

van het vensterpatroon volgens Fig. 5 op.

Indien bij de uitvoeringsvorm volgens Fig.

30 6 de beide geheugens 2 en 3 met een capaciteit van 1H, welke de aftastomzetschakeling 27 vormen, als analoge geheugens worden uitgevoerd, kan de omzetschakeling 27 een analoge werking hebben, in welk geval de toepassing van de analoog/ digitaal-omzetter 26 en de digitaal/analoog-omzetter 36 over-35 bodig wordt.

Fig. 10 toont een andere uitvoeringsvorm van een met interliniëringsvrije beeldschermdubbelaftasting *T --> Λ *7 2 üO v - O' / o • * -15- s> werkende televisie-ontvanger volgens de uitvinding- In Fig.

10 zijn de met die volgens Fig. 6 overeenkomende componenten weer met de respectieve zelfde verwijzingssymbolen aangeduid.

Bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 10 vindt 5 toepassing plaats van een beeldbuis 38' van het met twee elektronenbundels werkende type. Daarbij voeren een van een eerste kathode afkomstige, eerste elektronenbundel Bml en een van een tweede kathode K2 afkomstige, tweede elektronenbundel Bm2 een zodanige aftasting van het beelscherm 10 uit, dat de door de beide bundels beschreven beeldregels aan elkaar grenzen en tot elkaar een afstand vertonen, welke overeenkomt met de helft van de bij interliniërende beeld-schermaftasting optredende beeldregelafstand.

Uitgegaan wordt van 525 aftastbeeldregels.

15 Bij een met een enkele elektronenbundel werkende beeldbuis worden daarvan steeds 262,5 aftastbeeldregels per beeldraster-periode geïllumineerd. Bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 10 worden de overige 262,5 aftastbeeldregels, welke tot het volgende beeldraster behoren en onder normale omstandigheden 20 derhalve tijdens de volgende beeldrasterperiode zouden worden beschreven, echter door de tweede elektronenbundel Bm9 zodanig geëxciteerd, dat alle 525 aftastbeeldregels binnen één beeldrasterperiode worden geïllumineerd, waaruit een interliniërings-vrije zichtbaarmaking resulteert, waarbij de zichtbaarmakings-25 duur voor iedere aftastbeeldregel een waarde van l/60sec. heeft.

Bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 10 wordt het oorspronkelijke videosignaal voor de eerste elektronenbundel Bml aan de eerste kathode toegevoerd, terwijl 30 het interpolatiesignaal voor de tweede elektronenbundel Bm2 aan de tweede kathode K2 wordt toegevoerd. Dit interpolatie-signaal is in wezen hetzelfde als het aan de eerste kathode toegevoerde, oorspronkelijke videosignaal en wordt gevormd door op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie. Het 35 interpolatiesignaaldeel met hoogfrequente componenten voor zowel de verticale als de horizontale beeldrichting wordt 3";ΐ?70 -16- daarbij echter verzwakt, daar het desbetreffende deel tot een weergeefkwaliteitsvermindering leidt voor de schuine lijnen welke in het zichtbaargemaakte deel voorkomen. Bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 10 wordt een door de video-5 detectieschakeling 24 afgegeven videosignaal Sg na versterking door een versterker 25 via een voor vertragingsduur-compensatie dienende vertragingslijn 44 en een versterker 45 aan de eerste kathode toegevoerd. Bovendien wordt dit videosignaal Sg via de versterker aan een ruimtelijk of 10 3-dimensionaal filter 28' toegevoerd.

Het 3-dimensionale filter 28' is op dezelfde wijze als het filter 28 bij de uitvoeringsvorm volgens Fig.

6 uitgevoerd, behalve dat de vertragingslijn 28a' bij de thans beschreven uitvoeringsvorm bestaat uit een geheugen 15 met een capaciteit van ëén aftastbeeldregel en een vertragings-duur van 1H; de karakteristiek is dezelfde als die volgens Fig. 7.

Het 3-dimensionale filter 28' levert een videosignaal Sg', waarvan het deel met de hoogfrequente com-20 ponenten voor zowel de verticale als de horizontale beeld-richting ten opzichte van het desbetreffende deel van het videosignaal Sg is verzwakt; dit signaal Sg' wordt via een versterker 46 toegevoerd aan de tweede kathode K^.

Het door de synchronisatiescheidingsschake-25 ling 39 afgescheiden, verticale synchronisatiesignaal P^ wordt toegevoerd aan de verticale afbu&gschakeling 41, welke een verticaal afbuigsignaal aan de afbuigspoel 38aV levert.

Het eveneens door de synchronisatiescheidingsschakeling 39 afgescheiden, horizontale synchronisatiesignaal Pg wordt door 30 de horizontale afbuigschakeling 43 omgezet in een horizontaal afbuigsignaal voor de afbuigspoel 38aH.

Hoewel bij de aan de hand van Fig. 10 beschreven uitvoeringsvorm van de uitvinding het interpolatie-signaal in wezen door op een voorafgaande waarde gebaseerde 35 interpolatie wordt gevormd, zoals in het voorgaande is beschreven, wordt het aan de tweede kathode K2 toegevoerde é> *7 -Λ e'· λ

b V1 :v' i ö 7 S

f t ........ - ^ > -17- interpolatiesignaaldeel met de gelijktijdige hoogfrequente componenten voor de verticale en de horizontale beeldrichting aan verzwakking onderworpen, zodat dezelfde werking als bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 6 kan worden verkregen.

5 Hoewel de uitvoeringsvorm volgens Fig. 10 met bewerking van het signaal in analoge vorm werkt, is ook bewerking van het signaal in digitale vorm mogelijk, zoals bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 6.

Bij toepassing van de uitvinding aan een 10 met beeldschermdubbelaftasting werkende kleurentelevisie-ontvanger kan worden volstaan met tweemalige beschrijving van de kleurverschilsignalen aangezien deze binnen een nauwe frequentiedoorlaatband liggen en zelfs bij eenvoudige tweemalige beschrijving geen aanleiding geven tot de hiervoor 15 beschreven, ongunstige beïnvloeding van de beeldweergeef-kwaliteit.

Zoals uit het voorgaande blijkt, wordt bij een met interliniëringsvrije dubbelaftasting werkende tele-visie-ontvanger volgens de onderhavige uitvinding het inter-20 polatiesignaal in essentie gevormd door op een voorafgaande waarde gebaseerde interpolatie. Aangezien het interpolatie-signaaldeel, waarin gelijktijdig voor de horizontale en de verticale beeldrichting hoogfrequente componenten optreden, wordt verzwakt, verschaft de uitvinding de mogelijkheid om 25 te verhinderen, dat schuine lijnen in het zichtbaargemaakte beeld een trap-vormig verloop krijgen, waardoor de beeldweer-geefkwaliteit achteruitgaat. In vergelijking met een op middeling van voorafgaande waarden gebaseerde interpolatie zal de beeldresolutie zelfs bij een vensterpatroon van het type vol-30 gens Fig. 5 geen vermindering voor de lijnstukken AB en CD laten zien.

De uitvinding beperkt zich niet tot de in het voorgaande beschreven en in de tekening weergegeven uitvoeringsvormen. Verschillende wijzigingen kunnen worden aan-35 gebracht in de beschreven details en in hun onderlinge samenhang, zonder dat daarbij het kader van de uitvinding wordt overs chreden.

. ^ ·,* / 0

Claims

1. Met interliniëringsvrije beeldscherm-dubbelaftasting werkende televisie-ontvanger, welke is voorzien van een signaalingangsaansluiting voor ontvangst van een op interliniërende beeIdschermaftasting gericht ingangs- 5 videosignaal van het type met individuele beeldregelaftast-signalén, en voorts van een met de ingangssignaalaansluiting verbonden signaalomzetschakeling voor omzetting van het ingangsvideosignaal in een op interliniëringsvrije beeld-schermaftasting gericht signaal/ gekenmerkt door: 10 tot de signaalomzetschakeling behorende invoegmiddelen voor invoeging van nieuwe beeldregelinformatiesignalen tussen twee opeenvolgende beeldregelaftastsignalen van het ingangsvideosignaal/ welke nieuwe beeldregelinformatiésignalen worden gevormd door interpolatie uit een voorafgaand en een volgend 15 beeldregelaftastsignaal van het ingangsvideosignaal, en door een met de omzetschakeling gekoppeld, 3-dimensionaal filter voor verzwakking, slechts wanneer het ingangsvideosignaal hoogfrequente beeldinformatiecomponenten in zowel de verticale als de horizontale beeldrichting bevat, van die 20 hoogfrequente beeldinformatiecomponenten.

2. Televisie-ontvanger volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het 3-dimensionale filter is samengesteld uit een geheugen met een capaciteit van een beeldregelaftastperiode, een eerste optelschakeling voor op- 25 telling van het ingangssignaal en het uitgangssignaal van het geheugen, een aftrekschakeling voor aftrekking van het uitgangssignaal van het geheugen van het ingangssignaal daarvan, een met de aftrekschakeling gekoppeld laagdoorlaatfilter en uit een tweede optelschakeling voor optelling van de uitgangs-30 signalen van de eerste optelschakeling en het laagdoorlaatfilter.

3. Televisie-ontvanger volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de signaalomzetschakeling een aftastomzetter voor frequentieverdubbeling van het op in- 35 terliniërende beeldschermaftasting gerichte ingangsvideosignaal ft T ft .Λ 'Λ *=» # O - ' ‘ ' - ν' ij W — v/ :v 0 V ‘ -- .........—^ -19- ! t bevat en dat het 3-dimensionale filter met de aftastomzetter is gekoppeld.

4. Televisie-ontvanger volgèns conclusie 1, met het kenmerk, dat de signaalomzetschakeling 5 signaalscheidingsmiddelen voor toevoer van het ingangsvideo-signaal aan een eerste en een tweede signaalbaan, welke respectievelijk aan de ene en de andere elektronenbundel van een met twee elektronenbundels werkende beeldbuis zijn toegevoegd, waarbij het 3-dimensionale filter in één van beide 10 signaalbanen is opgenomen. 8 7* Λ =7 V» J ‘a J j J