NL8105469A

NL8105469A - Aftrekstelsel voor roentgenbeelden.

Info

Publication number: NL8105469A
Application number: NL8105469A
Authority: NL
Original assignee: Gen Electric
Priority date: 1981-01-28
Filing date: 1981-12-04
Publication date: 1982-08-16
Also published as: GB2093658A; US4355331A; DE3201658C2; FR2498442A1; FR2498442B1; DE3201658A1; GB2093658B; JPS57145643A; JPH02119382A; JPH0381350B2

Description

E 2348-1155 Ned hc/hv * .

- General Electric Company P & C

- Aftrekstelsel voor röntgenbeelden.

De uitvinding heeft betrekking op subtractieve fluoroscopie en radiografie.

5 Aftrekking van röntgenbeelden is een bekende methode voor het opvallender maken van structuren met weinig contrast. Bij gewone röntgenbeelden kunnen over, onder of om de botten, bloedvaten of andere weefsels die van voornamelijk diagnostisch belang zijn, weefsels of botten liggen die de van belang zijnde i ? structuren verbergen en een gemakkelijke herkenning daarvan beletten. De aftrek- 10 · bewerking dient voor het verwijderen of onderdrukken van de potentieel ver-* .

• warrende invloeden van onbelangrijke nevenstructuren teneinde de herkenbaarheid van de van belang zijnde structuren te verbeteren.

Beeldaftrekking is in het verleden voornamelijk gebruikt voor angio-grafie, d.w.z. voor het met röntgenstraling onderzoeken van bloedvaten, 15 zoals de hartvaten. Volgens deze techniek wordt een radiografisch of fluoros-copisch röntgenbeeld van het hart gemaakt en vastgelegd. Het eerste beeld wordt aangeduid als masker. Kort daarna bereikt een voor röntgenstraling ondoorlatend medium, zoals een jodiumverbinding, die is geïnjecteerd in de bloedvaten, de van belang zijnde vaten en dan wordt een verder beeld gemaakt.

20 De van belang zijnde bloedvaten in de beelden voor en na de injectie worden vrijwel steeds verborgen door daarboven of daaronder liggende botten of ander weefsel, wat het zichtbaar maken bemoeilijkt. Als de beelden van elkaar worden afgetrokken, worden anatomische structuren die verwarring veroorzaken minder opvallend of zelfs grotendeels onderdrukt en er blijft een beeld met hoog 25 contrast van de jodiumbevattende bloedvaten over, dat gemakkelijker zichtbaar kan worden gemaakt.

Het verkrijgen van een maskerbeeld en van één of meer beelden achter-eenvolgens in een betrekkelijk laag tempo wordt aangeduid als tijd-aftrekking. Het is bevredigend voor het onderzoeken van een anatomie waarvan de stand 30 constant is of langzaam verandert, maar er ontstaat een belangrijk verlies aan dekking tussen opeenvolgende beelden als de bloedvaten van een snel bewegend orgaan zoals het hart worden onderzocht. Dit uit zich door vervaging en detailverlies in het afgetrokken beeld. Zelfs beweging van anatomische gebieden door oorzaken zoals de peristaltiek en de ademhaling kan bewegings-^ 35 verschijnselen in met tijd-aftrekking verkregen beelden veroorzaken. Voor vele toepassingen kan differentiatie van anatomische structuren met weinig contrast worden verkregen door röntgenbeelden te gebruiken die bij twee of meer' verschillende niveau1s van de röntgenenergie zijn verkregen. Het is bijy. bekend dat de massa-verzwakkingscoëfficiênt van bot en zacht weefsel 40 ' veel lager is bij een energieniveau van de röntgenfotonen dat overeenkomt ,,,..8 1 0 5 4 6 9, /· · ..- / ί s -2- .met een topwaarde van ongeveer 70kV van de spanning die wordt aangelegd aan 'de röntgenbuis, dah de massa-verzwakkingscoëfficiënt van jodium bij hetzelfde ; ,'energieniveau. Het is ook bekend dat als de energie wordt verhoogd tot bijv* •135 of 140kV, de massa-verzwakkingscoëfficiënt van zacht weefsel betrekkelijk 5 weinig verandert, maar die van jodium sterk verandert. Een beeldversterker voor röntgenbeelden kan een snelle opeenvolging ·van beelden met lage en hoge __ ‘fotonenenergie leveren. De opeenvolgende beelden worden door een enkele .videokamera waargenomen op het luminiscerende uitgangsscherm van de beeldversterker en de analogon-golfvormen voor elk van- .die beelden worden omgezet 10 in numerieke vorm en bewaard in afzonderlijke geheugens. De beeldelementen I(pixels) die in numerieke vorm worden bewaard in overeenkomstige geheugen-’ [ iplaatsen in de beide geheugens worden dan gecombineerd ter verkrijging van ' f j gegevens voor een beeld met verbeterd contrast, waarin bepaalde intensiteit-j niveau’s, zoals die worden veroorzaakt door bot en zacht weefsel dat van 15 weinig belang is, worden onderdrukt. In dit stelsel wordt de enkele beeldopneem-buis of videokamera die wordt toegepast, tijdens de röntgenbelichting uitgeschakeld en na elke belichting afgetast of uitgelezen. De lange responsi-teit van elke video-opneeminrichting vergeleken met het tijdinterval tussen belichtingen heeft echter de neiging overlappende beelden te leveren en zou i 20 op zichzelf voeren tot afgetrokken of gecombineerde beelden met betrekkelijk .slechte kwaliteit.

Een methode voor het verminderen van de moeilijkheden omvat het wissen van de trefplaat Van de videokamera tijdens de terugslagtijd met een zeer 1 sterke elektrorienbunde1. Het bundelafbuigvermogen dat noodzakelijk is voor 25 het wissen van alle vorige rasterlijnen in de periode van ongeveer één milli-I seconde die daarvoor beschikbaar is, maakt de toepassing van deze benadering i .

! bij de tegenwoordig beschikbare standaard-videokamera’s onmogelijk. De tijd • die nodig is voor het wissen en aflezen stelt twee beperkingen aan een stelsel j met een enkele beeldopneeminrichting. In de eerste plaats is.het maximale 30 tempo waarin beelden kunnen worden verkregen ongeveer 10 rasters per seconde. Verder moeten de röntgenimpulsen met hoge en lage energie worden gescheiden door tenminste twee rasterperioden of ongeveer 70ms. Door het aanmerkelijke j tijdverloop tussen de röntgenimpulsen met hoge en lage energie is de waar- ~ schijnlijkheid groter dat de anatomische structuren ondertussen hebben bewogen, 35 zodat ongewenste dekkingverliézen tussen paren afgetrokken of gecombineerde beelden zullen optreden. Verder is in sommige gevallen, zoals wanneer de arts het voortschrijden van het ondoorlatende medium voortdurend en tijdgetrouw wenst te volgen over een interval van 20 seconden of meer, terwijl toch het rastertempo hoog genoeg moet zijn om de hartbewegingen te onderdrukken, geen 40 tijd beschikbaar voor het wissen 'als een enkele beeldopneeminrichting zoals 8105469 * * -3- een videokamera wordt toegepast.

De uitvinding berust op het gebruik van twee' 'beeldopneeminrichtingen van elke geschikte soort, zoals videokamera's of ladinggekoppelde beeldplaten. Bij de afgeheelde uitvoeringsvormen worden als beeldopneeminrichtingen 5 videokamera1s met beèldplaten die met een elektronenbundel worden afgelezen toegepast. De ene kamera levert de beeldgegevens voor het beeld dat is verkregen met een lage topwaarde van de spanning over de röntgeribuis en de andere kamera wordt gebruikt voor het beeld dat wordt verkregen met een hogere topwaarde van de spanning over de röntgenbuis.

10 Er worden stelsels beschreven voor het verkrijgen van zowel statische als dynamische beelden. Statische beelden zijn de beelden die kunnen worden verkregen in een laag tempo, daar slechts momentopnamen van de anatomie nodig zijn. Bij de beschreven uitvoeringsvormen wordt progressieve aftasting en wissing van de beeldplaat in de video-opneeminrichtïng toegepast.

15 Dynamische beelden hébben betrekking op een reeks röntgenbelichtingen waarbij röntgenimpulsen met hoge en lage energie in de tijd snel opeenvolgen en elkaar in hoog tempo afwisselen over een langdurige periode tot bijv. 20 seconden, waarvan het resultaat bestaat uit een reeks afgetrokken beelden die worden opgetekend in het gebruikelijke videotempo of televisietempo, 20 voor tijdgetrouwe waarneming van bewegende organen.' Bij de besproken uit-voeringsvoorbeelden worden geïnterlinieerde video aftastingen toegepast, teneinde 30 rasters per seconde of onderveelvouden daarvan te verkrijgen.

Het beeld dat wordt verkregen met een röntgenimpuls van het ene energieniveau wordt het masker voor het beeld dat wordt verkregen met een 25 röntgenimpuls van het andere energieniveau. De röntgenpulsen hebben een korte duur. De tweede impuls kan beginnen zodra de eerste impuls van een paar eindigt. Daar er nagenoeg geen Lijdvertraging tussen beelden optreedt, kan de anatomie snel bewegen zonder dat een dekkingverlies van de beelden optreedt. Analoge en numerieke organen kunnen worden toegepast voor het 30 opwekken yan gewaardeerde gegevens voor statische of dynamische beelden, waarbij gebruik wordt gemaakt van twee televisièkamera-beeldopneemorganen of andere beeldopneeminrichtingen, vergeleken met de bekende praktijk van toepassing van een enkele beeldopneeminrichting. ’ -

De uitvinding wordt hieronder nader toegelicht aan de hand van de £ 35 tekening, die betrekking heeft op enige uitvoeringsvoorbeelden van een inrichting volgens de uitvinding.

Figuur 1 is een blokschema van een statisch afbeeldingstelsel met twee kanalen waarin gebruik wordt gemaakt van numerieke aftrekmethoden en geheugens.

Figuur 2 is een tijdschema aan de hand waarvan de werking van het 40 stelsel uit Figuur 1 wordt beschreven.

8 1 0 5 4 6 9 * -4-

Figuur 3 is een blok schema van een numeriek aftrekstelsel met twee .kanalen waarin de gegevens in numerieke vorm worden bewerkt en geen geheugens .worden toegepast.

Figuur 4 is een tijdschema aan de hand waarvan de werking van het 5 stelsel uit Figuur 3 en tevens die van het stelsel volgens Figuur 5 bij bedrijf met statische beelden wordt toegelicht.

Figuur 5 is een aftrekstelsel met twee kanalen waarin de signalen in analogonvorm worden bewerkt.

Figuur 6 is een tijdschema aan de hand waarvan de werking van het 10 stelsel uit de Figuren 5 en.3 bij bedrijf met dynamische beelden wordt toe-ge licht.

; Figuur 7 is een blokschema van een numerieke bewerkingsinrichting t i •gebruikt in het stelsel voor het aftrekken van beelden.

Figuur 8 is een blokschema van een analogon-bewerkingsinrichting die 15 'wordt toegepast in de stelsels volgens de uitvinding. .

Het stelsel·;uit Figuur 1 maakt gebruik van twee opneeminrichtingen \ die bij deze uitvoering bestaan uit videokamera's of televisiekamers's 1 en ; 2. Het röntgenbeeld wordt geleverd met een elektronische beeldversterker met een ingangsscherm 4. Het lichaam dat bijv. aan een angiografisch onderzoek 2Q wordt onderworpen is aangegeven bij 5. Tijdens het onderzoek bevindt het lichaam zich boven de röntgenbuis 6 die van de gebruikelijke, uitvoering is en een anode-trefplaats 7, een kathode of gloeidraad 8 en in dit geval een stuurrooster 9 bevat. Als de röntgenbuis wordt bekrachtigd valt zijn bundel door het lichaam 5 en het vormt een differentieel verzwakt röntgenbeeld op 25 het ingangsscherm 4 van de beeldversterker 3. De beeldversterker is van de gebruikelijke uitvoering en zet het röntgenbeeld om in een elektronenbeeld dat uiteindelijk wordt omgezet in een verkleind en helder optisch beeld op het luminiscerende uitgangsscherm 10 van de beeldversterker.

Bij 11 is de voeding van de röntgenbuis aangegeven. Hij levert een 30 hoge spanning tussen de anode 7 en de kathode 8 voor het maken van een röntgen-belichting. In dit geval is de röntg'envoeding in staat een kortstondige impuls met een lage topwaarde van de spanning over de röntgenbuis en een overeenkomstig lage fotonenenergie te leveren, gevolgd door een impuls met een hogere topwaarde van de spanning over de röntgenbuis en een overeenkomstig hogere 2.-35 fotonenenergie. Typerende impulsduren kunnen liggen in het bereik van ongeveer .1 tot. 6ms, wat echter niet als beperking is bedoeld. Voor het doel van de uitvinding en voor het zo klein mogèlijk maken van dekkingverlièzen veroorzaakt door anatomische bewegingen tijdens een beeldenreeks volgen:.de röntgenimpulsen met lage en hoge energie van een paar op elkaar nagenoeg zonder enig tijd-40 'verloop daartussen. Een lange reeks van impulsparen kan worden gebruikt -.322LC 8 1 0 5 4 6 9 ^ i -5- voor tijdgetrouwe afbeelding, zoals wordt toegepast bij het. beschouwen van een bewegend orgaan. De hier beschreven stelsels zijn niet beperkt tot het geval waarin de impulsen met lage energie voorafgaan aan de impulsen met hoge energie.

5 De sturing voor het doen afgeven van impulsen met lage en hoge energie door de röntgenbuis bevindt zich in het blok 12 dat als impulsketen is aangegeven.

Als bijv. een jodiumbevattend ondoorlatend medium wordt gebruikt voor het zichtbaar maken van bloedvaten met de hier beschreven aftrekmethode 10 worden röntgenimpulsen met lage energie met een topwaarde van de spanning •van ongeveer 70kV aangelegd aan de röntgenbuis, benevens impulsen met hoge energie met een topwaarde van de spanning van ongeveer 140kV. De impulsketen moduleert de spanning en stroom van de röntgenbuis door het aanleggen van verschillende voorspanningen aan het rooster 9 van de röntgenbuis. Er kan 15 ook een sturing worden toegepast die het:-.hoogspanningcircuit van de.röntgen-buis schakelt.

In Figuur 1 bevindt zich een bundelsplitser in de vorm van een halfdoorlatende spiegel 15 in de optische baan van het luminiscerende uitgangs-scherm 10 van de beeldversterker teneinde de beelden op dat scherm te richten 20 op de videokamera1 s 1 en 2. Kamera 1 is voorzien van een sluiter 16. Elke geschikte snelle sluiter zoals een servo-iris of sluiterlamel kan worden toegepast. Bij een praktische uitvoering wordt een servosluiter toegepast, die uit de fotografie bekend is. De sluiter werkt synchroom met het optreden van de röntgenimpulsen en de sluiteraandrijving voor de sluiter 16 en de kamera 25 1 is aangegeyen bij 17. Als een röntgenimpuls met lage energie optreedt, opent de servosluiter 16, zodat de niet afgebeelde beeldopneemplaat van de tele-yisiekamera 1 een ladingpatroon ontwikkelt dat overeenkomt met het beeld dat via de bundelsplitser 15 wordt toegevoerd vanuit -de beeldversterker.

De maximale toelaatbare opening van het kamera-diafragma wordt ingesteld 30 op een punt waarbij geen verzadiging van de beeldopneemplaat optreedt ten gevolge van het helderste beeld dat door de kamera wordt opgevangen. Deze functie wordt uitgevoerd met een circuit voor automatische versterkingregeling 20. Dit is een versterkingregeling met gesloten lus waardoor in een typerend •Λ.

geval signalen die representatief zijn voor de helderheid van het beeld dat;-35 wordt ontvangen door een kamera via een leiding 21 worden toegevoerd aan de versterkingregeling, die als reactie daarop een signaal afgeeft via de leiding 22 dat de sluitersturing 17 het diafragma in de juiste richting doet verstellen voor het begrenzen van de maximaal toelaatbare helderheid.

De andere beeldopneeminrichting in de vorm van de videokamera 2 is 40 soortgelijk aan de kamera 1. Kamera 2 is eveneens voorzien van een servosluiter 1 8105469

* V

-6- en een aandrijf inrichting 19. Kamera 2 ontwikkelt op zijn beeldopneemplaat en ladingpatroon dat overeenkomt met het beeld dat wordt geleverd door de röntgenimpulsen met hoge energie. Tijdens een röntgenimpuls met lage energie is de sluiter 16 van de kamera 1 geopend en de sluiter 18 van de kamera 2 ge- ( 5 sloten. Omgekeerd is tijdens een röntgenimpuls met hoge energie de sluiter 18 van de kamera 2 geopend en de sluiter 16 van de kamera 1 gesloten.

De sluiterwerking, de röntgenimpulsen en de beeldaflezing, d.w.z. de aftasting met een elektronenbundel van de beeldopneemplaat in de videokamera en andere bewerkingen in het stelsel moeten uiteraard worden gesynchroniseerd.

10 Synchronisatieimpulsen kunnen wórden verkregen uit een der beide kamera's, maar om hun bestaan duidelijk te maken worden zij hier ontleend aan een afzonderlijke bron bestaande uit de klok 23.

i

In Figuur 1 worden de analogon-video' s golf vormen van de kamera 1 af genomen via een kabel 24 die is aangesloten op een ingang van een versterker 25.

15 De video-uitgangsgolfvormen van de kamera 2 worden afgenomen via een kabel 26 die is verbonden met de ingang van een andere versterker 27. De versterkers 25 en 27 kunnen logaritmische versterkers zijn, daar logaritmische versterking vereist is en dit kan voor of na het numeriek maken gebeurén. Bij numerieke bewerking kan de logaritmische versterking bijv. plaatsvinden in een numerieke ' 20 bewerkingsinrichting die deel uitmaakt van het stelsel en later wordt besproken.

Voor statische beeldvorming werken de kamera's 1 en 2 bij voorkeur met progressieve aftastwijze in plaats van op geïnterlinieerde wijze. Als uitsluitend statische beelden of momentopnamen worden verkregen met betrekkelijk ; grote tussenpozen, is veel tijd beschikbaar voor het elektronisch wissen van 25 de kamera-beeldopneemorganen tussen opeenvolgende röntgenimpulsen. Voor statische beeldvorming komen impulsduren in het gebied tussen lms en 20ms in aanmerking voor ae röntgenimpulsen met boge- en lage energie. Het rastertempo wordt begrensd door de som van de tijden die in beslag worden genomen door de röntgenimpulsen, de kamera-aflezing en het wissen. Zoals eerder aangegeven .

30 kan dit een grens van ongeveer 10 rasters per seconde opleveren.

In Figuur 1 worden de video-ranalogon golf vormen verkregen door aflezing van de kamera's als ingangssignalen toegevoerd aan een multiplexer 28. De multiplexer wordt synchroon geschakeld teneinde de analogonsignalen van af-·_ , wisselende kamera's toe te voeren aan een analoog-naar-numeriek-omzetter 29.« 35 Deze zet de video-analogon golfvormen voor elke horizontale aftastlijn yan het kamera-opneemorgaan om in overeenkomstige numerieke waarden die beeld- * elementen of pixel intensiteiten voorstellen. De omzetter 29 geeft zijn numerieke pixelsignalen af aan een mulitplexer 30. Deze multiplexer schakelt de signalen afgelezen uit de ene kamera naar een eerste geheugen 31 en schakelt 40 de signalen afkomstig van de andere kamera naar een tweede geheugen 32.

8 1 0 5 4 6 9 • r * / -7-

Het geheugen 31 bewaart derhalve in kanaal 1 een nieuwe beeldelementen-matrix voor elke röntgenimpuls met lage energie en het tweede geheugen 32 in het kanaal 2 bewaart een nieuwe beeldelementen-matrix telkens als een röntgenimpuls met een hoge energie optreedt. De multiplexers worden natuurlijk synchroon 5 met de belichtingsintervallen van de kamera's geschakeld en de analoog-naar-numeriek-omzetter 29 dient voor beide kanalen in tijd multiplex. Kort nadat een paar röntgenimpulsen van lage en hoge energie is opgetreden, worden numerieke gegevens die overeenkomen met de betreffende beelden opgenomen in het eerste· en tweede geheugen 31 en 32.

10 Bij de uitvoering volgens --Figuur 1 wordt een geschikte numerieke be- werkingsinrièhting 33 gebruikt voor het combineren van de gewaardeerde gegevens die het beeld met lage energie in het eerste geheugen 31 voorstellen met de gewaardeerde gegevens van het beeld met hoge energie in het tweede geheugen.

32. De numerieke bewerkingsinrichting werkt synchroon en haalt de beeldgegevens 15 op als zij beschikbaar Zijn en voert een combinatie, zoals een gewaardeerde aftrekking, van de geometrisch overeenkomstige beeldelementsignalen in het ene geheugen van die in het andere geheugen uit, en levert op die wijze een matrix van numerieke pixelgegevens die representatief zijn voor de afgetrokken beelden. Een nadere beschrijving van de numerieke bewerkingsinrichting 33 .volgt 20 later. Hier is het voldoende, op te merken dat gegevens van de numerieke bewerkingsinrichting 33 in numerieke vorm kunnen worden afgenomen en kunnen worden bewaard op een numerieke schijf inrichting of bandinrichting, mits die inrichting gegevens in videotempo kan opnemen.

Een tweede mogelijkheid voor numerieke bewaring maakt gebruik van 25 een rékentuig 34. Als het gekozen rekentuig namelijk langzaam werkt, zoals bijv. een minicomputer, vergeleken met sommige kostbaarder en snellere reken-tuigen die momenteel beschikbaar zijn, kan dit een begrenzing van de aflezing van de geheugens 31 en 32 tot betrekkelijk langzame tempo's inhouden voor verdere bewerking of bewaring op numerieke schijf inrichtingen of bandinrichtingen 30 yia een gegevens-r-verzamelleiding 54. Aldus bewerkte gegevens zouden ook in een laag tempo kunnen worden teruggevoerd naar een der geheugens en vervolgens in videotempo worden afgelezen door de numerieke bewerkingsinrichting 33 voor numeriek-naar-analoog-omzetting en analoge weergave.

Als een meer geraffineerd rekentuig 34 wordt gekozen, dat voldoende snel *3 35 is cap gegeyens te verwerken in videotempo, zoals de numerieke bewerkingsinrichting doet, kan het rekentuig worden gebruikt voor de verdere bewerking zoals bijvoorbeeld afvlakking in videotempo. In dat geval kunnen de numerieke gegevens in videotempo vanuit de numerieke bewerkingsinrichting aan het rekentuig 34 worden toegevoerd via een gegevens-verzamelleiding 52 in videotempo 40 yoor verdere bewerking. De bewerkte gegevens kunnen dan via de verzamelleiding 53 8105469 -i ï' -8- in videotempo worden toegevoerd aan de numeriek-analoog-omzetter 35 voor omzetting in analogon-videosignalen voor bewaring of weergave. Het gebruik van een rekentuig 34 is een keuzemogelijkheid. De aanwezigheid van een rekentuig in het stelsel, naast de uitoefening van de hier besproken functies, maakt 5 dat rekentuig beschikbaar voor het uitvoeren van verscheidene stuurfuncties die van voordeel kunnen zijn.

De numerieke gegevens in de bewerkingsinrichting 33, die representatief zijn voor de gewaardeerde afgetrokken beelden, worden door een numeïriek-analoog-omzetter 35 gevoerd voor het opwekken van analogon-golfvormen die dan ver- : 10 volgens kunnen worden weergegeven op een elektronenstraalbuis 36 van een video-monitor. De analogon-videogolfvormen kunnen tevens worden opgetekend : bp een video-schijfoptekeninrichting 37 of video-bandoptekeninrichting 38.

De componenten in een typerend numeriek rekentuig 33 van de inrichting | uit Figuur 1 zijn afgebeeld in Figuur 7. De bewerkingsinrichting bestaat uit 1.5 drie ingangskanaien Chl, Ch2.en Ch3 die gewoonlijk behoren bij de beide geheugens en de analoog-numeriek-omzetter 29 uit Figuur 1. Elk kanaal bevat een numerieke opzoektabel 39 resp. 40 en numerieke vermenigvuldigers 41 en 42. De vermenigvuldigers 41 en 42 hebben, verdere ingangen Kl resp'.' K2 voor het invoeren van geselecteerde constante factoren voor het wijzigen of waarderen 20 van de numerieke signalen naar wens. De afgetrokken beelden ontstaan dus niet door eenvoudige aftrekking, maar door gewaardeerde lineaire combinatie van beelden van twee energieën, volgens Gewoonlijk is K een van een verschillende factor. Als hij overeenkomt met een worden de beeldgegevens I toch beschouwd als gewaardeerd in de zin van deze beschrijving. In Figuur 7 25 worden gewaardeerde gegevens uit de twee kanalen gecombineerd, bijv. afgetrokken, in een rekenkundige logische eenheid 43 en vervolgens gewijzigd'in een derde opzoektabel 44 voordat ze via een multiplexer 45 worden toegevoerd aan een numerieke signaaluitgangspoort via een verzamelleiding 46 of via een verzamel-leiding 47 worden toegevoerd aan een niet af geheelde numeriek-analoog-ömzetter.

• - i .

30 Alle componenten in de numerieke bewerkingsinrichting kunnen werken in videotempo, zodat gegevens door de bewerkingsinrichting kunnen worden gevoerd met tenminste dertig rasters per seconde. : -

Teneinde een constant signaalniveau in het afgetrokken beeld van een' ; , bepaald bloedvat dat een voor röntgenstraling ondoorlatend medium bevat te ·5 35 handhaven, bijv. in gebieden met een zich wijzigende anatomie, is het noodzakeli; dat de aftrekking wordt uitgevoerd op de logaritmen van de beeldgegevens met lage en hoge energie- Zoals eerder vermeld kan dit plaatsvinden hetzij voor het numeriek maken, door gebruik van logaritmische analogonversterkers 25 en 27 in Figuur 1, hetzij na het numeriek maken door middel van een opzoektabel 40 die is geladen met een logaritmische omzetfunctie. De opzoektabellen 39 en 40 8105469 J : -9- - ^ aan de ingang van de numerieke bewerkingsinrichting verschaffen deze mogelijkheid. De vermenigvuldigers 41 en 42 in de numerieke bewerkingsinrichting uit Figuur 7 bieden de mogelijkheid tot het uitvoeren van een gewaardeerde aftrekkin< van de beeldgsgevens met lage en hoge energie. De opzoektabel die volgt op 5 de rekenkundige logische eenheid 43 maakt het mogelijk de verschilgegevens of gecombineerde beeldgegevens te versterken tot het vullen van het dynamische bereik van de numeriek-analoog-omzetter 35 in Figuur 1, teneinde de invloed van elektronische videoruis op het uiteindelijke analogonbeeld zo klein mogelijk te inaken.

10 In Figuur 1 kan een systeem-stuurinrichting 50 worden gebruikt om de verschillende elektronische componenten in de juiste volgorde te doen werken.

In een typerend geval kunnen reeksstuursignalen via een verzamelleiding 51 worden afgegeven aan de verschillende componenten.

De tijdreeks voor het opwekken van de afgetrokken beelden met het 15- statische afbeeldingsstelsel uit Figuur 1 is afgebeeld in'. Figuur 2. Daaruit blijkt dat eerst een röntgenimpuls met lage energie optreedt tijdens het interval waarin de sluiter 16 geopend is. Dit laadt de beeldopneemplaat van de kamera 1.

Op dat tijdstip is de sluiter van-.de kamera 2 in kanaal 2 gesloten. Als de röntgenimpuls met lage energie en de sluiteropening van kanaal 1 zijn geëindigd, 20 wordt kamera.'1 gesynchroniseerd voor het beginnen met zijn video-leesaftasting met een progressieve aftastwijze tijdens het interval dat in het tijddiagram yoor kanaal 1 in Figuur 2 is aangegeven met videoaftasting. Gedurende deze • tijd worden de numeriek gemaakte aftastgegevens afgegeven aan het eerste geheugen 31 uit Figuur 1. Als de videoaftasting na de progressieve videoaftasting -25 of aflezing van de kamera 1 is voltooid, wordt de beeldplaat van deze khmera gewist of in lading geëgaliseerd gedurende het interval dat is aangegeven in het tijdschema voor kanaal 1. Zoals blijkt uit het tijdschema voor kanaal 2, treedt gedurende de tijd waarin kamera 1 wordt af getast na een röntgenimpuls met lage energie de tweede röntgenimpuls met hoge energie van een paar op 30. terwijl de sluiter voor kamera 2 is geopend. Zoals afgebeeld begint zodra de sluiter yan kamera 2 is gesloten zijn progressieve videoaftasting en deze wordt geyolgd door een wisinterval. Tijdens de respectieve progressieve aftas-tingen worden de daaruit afgeleide gegevens afwisselend naar de geheugend _ 31 en 32 in Figuur 1 gemultiplexed. Het is duidelijk dat de röntgenimpuls ~ . 35 met hoge energie in kanaal 2 kan optreden op elk tijdstip na het einde van de impuls van kanaal 1, terwijl de sluiter 2 is geopend. Progressieve aftasting is toelaatbaar en wenselijk bij statische afbeeldingen, daar dit in wezen een momentopname Betreft.

Het is duidelijk dat bij het hier beschreven stelsel met twee opneem-40. organen een belangrijk resultaat wordt verkregen, namelijk dat het tijdinterval 8105469 : ’ -lo tussen de röntgenimpulsen met hoge en lage energie nu uitsluitend wordt beperkt door het schakeltempo van de hoogspanning voor de röntgenbuis en de sluiter-snelhèid, waarbij het tijdinterval nagenoeg onafhankèlijk is van de eigenschapper van de kamera's of opneeminrichtingen.

5 Het is duidelijk dat de synchroon schakelende analoog-numeriek-omzetter bestaande uit de componenten 28, 29 en 30 bij de uitvoering volgens Figuur 1 kunnen worden vervangen door twee afzonderlijke analoog-numeriek-omzetters voor het aflezen van de gegevens voor de beelden met lage en hoge röntgert-energie uit de versterkers 25 en 27 aan het eerste resp. tweede geheugen 31 resp. 10 Het stelsel uit Figuur 1 heeft de verdienste dat het een volledige veelzijdigheid verschaft ten aanzien van de duur van de röntgenimpulsen, de.

). impulsintervallen en de video-aftasttijden. De aftasting van een matrix van t ! 512 x'512 pixels kan bijv. plaatsvinden in l/30ste seconde of een matrix van i 1024 x 1024 pixels kan worden af getast in 1/7,5 seconde, bij gebruik van het-15 zelfde tempo voor het numeriek maken. Er dient echter te worden opgemerkt dat het stelsel met twee opneeminrichtingen uit Figuur 1 een grote geheugen-1 capaciteit nodig maakt en het geschikste is voor het maken van beelden van het statische type.

Een röntgenbeeld-aftrekstelsel met twee kanalen en twee opneeminrichtingen 2Q waarbij geen gebruik van afzonderlijk toegewezen geheugens met grote capaciteit nodig'lis, is afgebeeld in Figuur 3. Bij deze uitvoering zijn onderdelen die soortgelijk zijn aan overeenkomstige onderdelen van de uitvoering volgens Figuur 1 met dezelfde yerwijzingscijfers aangeduid. Daar er geen verschillen zijn totaan de uitgangen van de versterkers 25 en 27 in Figuur 1, behoeven de 25 componenten die aan die versterkers voorafgaan niet opnieuw te worden beschreven. Door gebruik te maken van andere tijdschema's kan het stelsel uit Figuur 3 worden aangepast aan statische en dynamische afbeelding, zoals later zal blijken. ! Bij de uitvoering volgens Figuur 3 wordt de trefplaat of beeldopneemplaat van één der kamera’s 1 of 2 tegelijk gebruikt als geheugeninrichting. Dit maakt 30. het achterwegen blijven yan de geheugens 31 en .32 uit Figuur. 1 mogelijk. Verder • worden twee afzonderlijke analoog-numeriek-omzetters 60 en 61·toegepast voor" . ... het rechtstreeks afgeven van de röntgengegevens met lage en hoge energie aan „ de ingangspoorten van de numerieke bewerkingsinrichting 33. De functie's en • opbouw van de numerieke bewerkingsinrichting zijn identiek aan die van de - * Si* 35 bewerkingsinrichting uit de Figuren 1 en 7, evenals de overige Onderdelen van de uityoering volgens Figuur 3, zodat.deze opnieuw worden beschreven. Het tij d-sthema voor het stelsel uit Figuur 3 bij bedrijf voor statische afbeelding, is afgebeeld in Figuur 4. Zoals blijkt ten aanzien van kanaal 1 blijft nadat de röntgenimpuls met lage energie is voltooid en de sluiter voor de kamera 1 40 ~is gesloten en opneeminrichting in kamera 1 uitgeschakeld totdat de volgende 8105469 e t -11- röntgenimpuls met hoge energie is beëindigd en een ladingbeeld op de trefplaat of opneeminrichting in de kamera 2 is verzameld doordat zijn sluiter geopend was terwijl de róntgenimpuls met hoge energie werd af gegeven. Nu zijn lading-patronen die representatief zijn voor röntgenbeelden bewaard op de beeldplaten 5 van elk der kamera's. Zoals blijkt uit het tijdschema van Figuur 4 worden de kamera's 1 en 2 gelijktijdig afgetast of afgelezen met progressieve aftasting, zodat de gegevens voor röntgenbeelden met hoge en lage energie gelijktijdig beschikbaar komen. De videosignalen in de beide kanalen worden gelijktijdig via verzamelleidingen 24 en 26 toegevoerd aan versterkers 25 resp. 27, waarna 10 -zij worden toegevoerd aan de respectieve analoog-numeriek-omzetters 60 en 61.

De numerieke pixelsignalen die worden afgegeven door de omzetters 60 en 61 worden toegevoerd aan de numerieke bewerkingsinrichting 33 waarin zij worden •gewaardeerd en gecombineerd of afgetrokken of op andere wijze worden bewerkt, zoals hiervoor beschreven.

IS Het verkregen afgetrokken beeld is dan in numerieke vorm beschikbaar in een yerzamelleiding 46 voor numerieke bewaring op een numerieke band of schijf. Numerieke pixel-uitgangsgegevens van de bewerkingsinrichting 33 worden tevens door de numeriek-analoog-omzetter 35 gevoerd om te worden omgezet in analogonvorm voor de weergave op de elektronenstraalbuis 36 van een video-2Q monitor of voor het optekenen op een video-schijfopnemer 37 of een video- bandöpnemer 38. -

Zoals later zal blijken kan de uitvoering volgens Figuur 3 ook worden gebruikt voor dynamische of bewegende afbeeldingen, mits de tijdsduring van de verschillende gebeurtenissen plaatsvindt overeenkomstig Figuur 6, zoals later 25 zal blijken.

In Figuur 5 is een andere uitvoeringsvorm afgebeeld van een inrichting met twee opneemorganen, waarbij gebruik wordt gemaakt van analogon-signaal-hewerkingsmethoden en analogon-signaalaftrekking, in tegenstelling tot de uityoeringen volgens de Figuren 1 en 3, waar gebruik wordt gemaakt van numerieke 3Q bewerking. In Figuur 5 zijn onderdélen die soortgelijk zijn aan overeenkomstige : onderdelen in de Figuren 1 en 3 met dezelfde verwijzingscijfers aangeduid. '·

In Figuur 5 worden de analogon-videosignalen die worden verkregen door aftasting yan de beeldopneemplaat van kamera 1 voor röntgenbeelden met lage energie via een kabel 24 toegevoerd aan een analogon-bewerkingsinrichting 65. Op soort-35 gelijke wijze worden de analogon-videosignalen verkregen door aftasting van de beeldopneemplaat van de kamera 2 via een kabel 26 toegevoerd aan de analogon-bewerkingsinrichting 64. Deze bewerkingsinrichting,. die in Figuur 5 schetsmatig is afgebeeld, maar nader is afgebeeld in Figuur 8, is in staat de signalen die de beeldelementen van röntgenbeelden met lage en hoge energie voorstellen 40 te waarderen of op andere wijze te wijzigen en deze signalen af te trekken 8105469 -12-

* V

'ter verkrijging van een analogon-videosignaal dat representatief is voor hét i' afgetrokken beeld, In Figuur 8 ontvangt de analogon-bewerkingsinrichting 65 de ruwe videosignalen uit de respectieve kamera's in de kanalen 1 en 2 en hij oefent de volgende functie's in elk kanaal uit. In de componenten 66 '5 én 67 worden de respectieve in komende videosignalen eerst verschoven en in niveau gestabiliseerd. De respectieve analogonsignalen wórden vervolgens via bufferversterkers 68 en 69 toegevoerd aan de ingangen van logaritmische versterkers of versterkers met variabele gamma 70 en 71, waarin de signalen logaritmisch worden versterkt, waarbij een niveauverschuiving en versterkings-10 instelling mogelijk zijn voor de waardering- De‘bufferversterkers 68 en 69 zijn operationele versterkers smet een hoge ingangsimpedantie en een lage " i uitgangsimpedantie ter aanpassing.'van de ingangsimpedanties van de versterkers j .

| .70 en 71 aan de bronimpedantie van de videosignalen. De signalen in beide kanalen worden dan toegevoerd aan een verschilversterker 72 waarin de video-15 signalen in fase voor de röntgenbeelden met hoge en lage energie worden gecombineerd of afgetrokken. Een operationele bufferversterker 73 wordt gebruikt voor het aanpassen van de afgetrokken videosignalen aan ‘de video-uitgangs- : belasting die is aangegeven met de icoaxiale kabel 74. De analogon-video-uitgangskabel is in Figuur 5 op soortgelijke wijze aangegeven met 74. De analogo: 20 bewerkingsinrichting 65 levert tevens de samengestelde synchronisatiesignalen voor het weergeven van het door aftrekking verkregen beeld op een elektronen-straalbuis of televisie-monitor 36. De analogon-gegevens die de afgetrokken beelden voorstellen kunnen tevens op een videoschijf worden opgenomen.in de videoschijfopnemer 37, of op videoband worden opgenomen in de videobandopnemer 25 38.

Het tijdschema -van het stelsel uit Figuur 5 bij gebruik voor statische afbeelding komt overeen met het tijdschema uit Figuur 4 dat reeds is beschreven aan de hand van de uitvoering volgens Figuur 3 en zijn bedrijf bij statische afbeelding.

30 De stelsels uit de Figuren 3 en 5 kunnen ook worden aangepast aan dynamis' afbeèlding. De tijdsturing voor dynamische afbeeldingen wordt later besproken aan de hand van Figuur 6. Zoals eerder geïmpliceerd omvat dynamische afbeelding een tijdgetrouwe weergave van gebeurtenissen terwijl deze optreden in het aan radiografie onderworpen lichaam. Met andere woorden, er kunnen bewegingsstudies 35 worden uitgestuurd. Tijdgetrouw impliceert in samenhang met angiografie dat de loop van het voor röntgenstraling ondoorlatende medium in het bloedvat ononderbroken wordt waargenomen over een aanmerkelijk interval zoals 20 seconden of meer. Dit vereist het opwekken van gegevens voor een afgetrokken beeld in yideotempo, wat weergave mogelijk maakt op een gebruikelijke video-monitor 40 ’ of televisiè-monitor of opname op een videoschijf of videoband voor latere weerga 8 1 0 5 4 6 9 -13-

Een tijdgetrouw aftrekstelsel maakt het nodig dat de beide beeldopneeminrichtingei voortdurend worden afgetast volgens het standaard-videotempo dat geïnterlinieerde rasters met een herhalingsfrequentie van 60Hz omvat, als de lichtnetfrequentie bijv. 60Hz bedraagt. Bij de uitvoering volgens Figuur 3, waarbij gebruik wordt 5 gemaakt van numerieke bewerking, en de uitvoering volgens Figuur 5, waar gebruik wordt gemaakt van analogon-bewerking, kan een tijdgetrouw bedrijf worden verkregen overeenkomstig de tijdschema's uit Figuur 6.

Volgens Figuur 6 wordt de hoogspanning voor de röntgenbuis geschakeld met tweemaal de lichtnetfrequentie, zoals een tempo van 120Hz voor het verkrijgen 10 van afgetrokken beelden die tijdgetrouw kunnen worden weergegeven. De tijd tussen twee opeenvolgend klokimpuïsen zoals de impuls 80 en'de volgende impuls 81 bedraagt in dit voorbeeld 1/120 seconden. Bij het optreden van de eerste klokimpuls uit de reeks treedt de röntgenimpuls 82 met lage energie op. .

Op dat tijdstip is de sluiter 16 voor de kamera 1 geopend, aangegeven door de 15 volgetekende golfvorm 83. Als de volgende klokimpuls 81 optreedt is de sluiter voor de kamera 1 gesloten en de aflezing of video-aftasting van de beeldplaat in de kamera 1 begint aangegeven met de golfvorm 84 uit Figuur 6. De sluiters of diafragma's voor de beide kamera's worden in hetzelfde tempo gesloten en geopend teneinde een selectieve bestraling van de juiste beeldopneemplaat 2Q mogelijk te maken, maar zij worden natuurlijk afwisselend geopend en gesloten.

Het interval tussen de klokimpuïsen 80 en 81 in Figuur 6 vormt een vertragings-periode yoordat de video-aftasting van de beeldopneemplaat van kamera 1 begint.

Met andere woorden, kamera 1 blijft onwerkzaam tijdens deze periode, zodat de beeldplaat in deze kamera dient als een tijdelijk beeldbewaringsorgaan. Als 25 de volgende klokimpuls 81 uit een paar opeenvolgende klokimpuïsen, zoals de opeenvolging die Begint met impuls 80, optreedt, treedt tevens de röntgenimpuls 85 met hoge energie op, op welk tijdstip de sluiter voor de kamera 2 wordt v geopend gedurende een kort interval dat groter is dan de duur van de röntgenimpuls, aangegeven met de volgetekende tijdgolfvorm 80. Gelijktijdig met het 30 begin yan een röntgenimpuls 85 met hoge energie begint de aflezing of aftasting van de beeldplaat in kamera 2, aangegeven met de- golfvorm 87 onderin'Figuur 6.

Het blijkt dat de beide beeldopneemplaten van de kamera's inlfase worden afgelezen of afgetast, zodat een paar rasters van 1/60 seconde, veroorzaakt door róntgenimpulsen met lage respectievelijk hoge energie, beschikbaar bijn uit “ 35 de kamera’s. Elke rasterperiode komt overeen met het interval van twee klok-impulsen, wat overeenkomt met 1/60 seconde of bijv. de tijd tussen de klokimpuls 81 en 88 in het klokimpulsschema. Het volgende paar impulsen veroorzaakt een yerder paar rasters en deze worden zo afgetast dat zij worden geïnterlinieerd met de voorafgaande rasters. De gegevens voor de betreffende rasters worden via 4Q versterkers 25 resp. 27 gevoerd naar de numerieke bewerkingsinrichting 33 van 8 1 0 5 4 6 9 w * -14- de uitvoering volgens Figuur 3 of de analogon-bewerkingsinrichting 65 van. de uitvoering volgens Figuur 5, waarin de gegevens voor de rasters worden gewaardeerd en afgetrokken en omgezet in een signaalvorm voor het sturen van de weergave met een elektronenstraalbuis voor presentatie van de afgetrokken '5 beelden, als eerder uiteengezet. Zoals blijkt uit Figuur 6 blijft een opeenvolging van röntgenimpulsen met lage en hoge energie optreden en voor elk paar impulsen vindt een aftasting in fase gedurende 1/60 seconde van elke beeldopneemplaat van een kamera plaats ter verkrijging van een verder paar rasters met hoge en lage energie die in de bewerkingsinrichting worden afgetrokk* 10 en omgezet in een vorm voor presentatie als een 'enkel beeld op bijv.:, de elek- - j ! tronenstraalbuis. De bewerkingsinrichtingen 33 en 65, beide uitvoeringen volgens i Figuur 3 resp. Figuur 5 leveren de samengestelde video-tijdsignalen voor het ' sturen van de èlèktronenstraalbuis van de video-monitor en de video-schij.fr ; opnemer en video-bandopnemer op de gebruikelijke wijze voor het weergeven of 15 öptekenen van de afgetrokken beelden als geïnterlinieerde rasters, die paars-•1 'gewijs een videobeeld vormen. De bewerkingsinrichtingen kunnen numeriek geheugens i bevateen of 'daarmee samenwerken voor het mogelijk maken van beeldintegratie [ en verschillende signaalwijzigingen zoals ruisvermindering en instelling van de grijsschaal, als eerder besproken.

20 Als samenvatting kan worden vermeld dat de uitvinding stelsels verschaft voor het leveren van röntgenbeelden die worden voorgesteld door gegevens die zijn gewaardeerd en afgetrokken voor het onderdrukken van anatomie die anders de yan voornamelijk belang zijnde anatomie zou verbergen. De stelsels verge-'.. makkelijken vaatstudies daar zij afgetrokken beelden met verbeterd contrast 25 leveren als het voor röntgenstraling ondoorlatende medium in de bloedvaten sterk yerdund is. Dit houdt in dat het medium kan worden geïnjecteerd in'.een bloedvat op grote afstand van de van belang zijnde plaats, terwijl minder medium kan worden toegepast dan tot dusver nodig was. De stelsels zijn ook nuttig • voor het verkrijgen van afgetrokken beelden die een differentiatie mogelijk makei 30 van zachte weefsels die weinig verschil vertonen in hun verzwakkingseigenschappei : voor röntgenstraling. De stelsels berusten op het gebruik van tweekbeeldopneem- inrichtingen in combinatie met een bron van röntgenimpulsen met twee energieën. Bij het afgebeelde stelsel worden twee televisie-opneemkamera's gebruikt .

te zamen met een alternerende hoogspanningsgenerator voor het verkrijgen vare 35 afgetrokken beelden met verbeterd contrast die vrij- 'zijn :.van storingen door bewegingen. De beperkingen aan de beeldkwaliteit die gepaard gaan met de eigenschappen van de video-kamera’s en die optraden in bekende stelsels, waarbij slechts één kamera wordt toegepast, worden daardoor sterk verminderd. Er kunnen statische en dynamische of tijdgetrouwe beelden worden verkregen.

40 " " " 8 1 0 5 4 6 1 ....................................................................

u'..;o22',c

Claims

1. Werkwijze voor het produceren van gegevens die representatief zijn voor een 5 beeld verkregen door combinatie van röntgenbeelden, met het kenmerk dat men vanuit een röntgenbron afwisselende röntgenimpulsen met verschillende energieën projecteert door een subject ter verkrijging van opeenvolgende röntgenbeelden, dat men de röntgenbeelden tijdens hun optreden omzet in overeenkomstige optische beelden, dat men een eerste video-kamera toepast 10 met een beeldopneemorgaan voor het ontvangen van hetooptische beeld osrereen- komende met het röntgenbeeld met de ene energie en een tweede video-kamera toepast met een beeldopneemorgaan voor het ontvangen van het optische beeld overeenkomende met het röntgenbeeld met de andere energie, waarbij de opneem- organen elk worden afgetast voor het verkrijgen van analogon-videosignalen > 15 die representatief zijn voor de betreffende beelden, dat men de analogon-videosignalen uit de respectieve opneemorganen omzet in numerieke gegevens die overeenkomen met de respectieve beelden verkregen met de ene en de andere röntgenenergie, dat men de numerieke gegevens overeenkomende met het beeld met de ene röntgenenergie bewaart tenminste totdat de numerieke 20 gegevens overeenkomende met het beeld van de andere röntgenenergie zijn verkregen en dat men de numerieke gegevens die representatief zijn voor de respectieve beelden waardeert en de gewaardeerde numerieke gegevens die representatief zijn voor het beeld met de ene energie combineert met de gegevens die representatief zijn voor het beeld met de andere energie, 25 ter verkrijging van numerieke gegevens die representatief zijn voor het verschil tussen de opeenvolgende beelden.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk dat men elk der beeldopneem-organen op progressieve wijze aftast voor het verkrijgen van de analogon-videosignalen die representatief zijn voor de respectieve beelden.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk dat men de numerieke gegevens die representatief zijn voor het verschil tussen beelden omzet in analogon-videosignalen en deze toevoert aan een analogon-geheugeninricht en een televisie-monitor die als reactie op die signalen een ^ichroaar verschil beeld weergeeft. ΐ

4. Werkwijze volgens conclusie 1, met: het kenmerk dat men gebruik'.maakt ;van een sluiter in de optische baan naar elk beeldopneemorgaan en de ene sluiter opent voor het doorlaten van het beeld overeenkomende met de röntgenbundel met de ene energie terwijl de andere sluiter is gesloten en de andere sluiter opent voor het doorlaten van het beeld overeenkomende met de andere röntgen-40 energie terwijl de ene sluiter is gesloten, dat men de röntgenbron stuurt ; 8 1 0 5 4 6 9 -16- , voor het opwekken van röntgenimpulsen met de ene en de andere energie terwijl de sluiters voor het doorlaten van de overeenkomstige beelden zijn geopend, dat men een van de beeldopneemorganen aftast gedurende een periode nadat de ene sluiter is gesloten en gedurende een deel van welke periode 5 de andere sluiter is geopend, waarna men het andere beeld opneemorgaan aftast gedurende een periode nadat zijn sluiter is gesloten, waarna men elk beeldopneemorgaan wist gedurende een periode voordat de volgende röntgen-impuls optreedt.

5. Werkwijze volgens conclusie 4, met het kenmerk dat men de beeld opneemorganen 10 · met progressieve aftasting aftast.

6. Werkwijze volgens conclusie 4, met het kenmerk dat de totale tijd die wordt gebruikt voor de röntgenimpulsen, aftastperioden en de wisperioden zodanig | is gekozen dat maximaal ongeveer tien verschilbeelden per seconde kunnen worden geleverd. j

7. Werkwijze volgens een of meerdere conclusies 1 t/m 6, met het kenmerk dat i , men een eerste beeldopneemorgaan toepast voor het ontvangenwan het optische beeld overeenkomende met de ene röntgenenergie en een tweede beeldopneemorgaai toepast voor het volgens een reeks ontvangen van het optische beeld overeenkomende met de andere röntgenenergie, waarbij men de beeldopneemorganen. ·-aftast voor het opwekken van analogon-videosignalen die representatief zijn 20 voor de betreffende beelden, dat men het eerste beeldopneemorgaan in staat stelt het beeld overeenkomende met de ene röntgenenergie te bewaren totdat het andere beeldopneemorgaan het beeld overeenkomende met de andere röntgenenergie heeft ontvangen en vervolgens beide beeldopneemorganen gelijktijdig t aftast voor het opwekken van de afzonderlijke analogon-videosignalen, 25 waarbij men de afzonderlijke analogon-videosignalen gelijktijdig omzet in numerieke gegevens die representatief zijn voor de beelden verkregen met de beide róntgenenergieën.

8. Werkwijze volgens conclusie 7, met het kenmerk-dat men de röntgenbron stuurt | yoor het leveren van röntgenimpulsen met de ene en de andere energie in 30 opeenvolgende paren terwijl de sluiters achtereenvolgens worden geopend, waarbij de aftasting van de opneemorganen ^plaatsvindt nadat beide impulsen· : van het paar zijn opgetreden, waarna men elk beeldopneemorgaan wist nadat-' ^ het is af getast en voordat de volgende röntgenimpuls uit een paar optreedt.

9. Werkwijze volgens conclusie 7.voor dynamische beeldvorming, met het kenmerk 35 dat men een reeks klokimpulsen opwekt in een tempo dat gelijk is een tweemaal de lichtnetfrequentie of een even veelvoud daarvan, dat men een sluiter toepast in de optische baan naar het ene en het andere beeldopneemorgaan, dat men de ene sluiter opent en sluit samenvallend met het optreden van de ene klokimpuls uit de reeks en de röntgenimpuls met de ene energie levert =—= 8 1 0 5 4 6 9 -17- terwijl de ene sluiter is geopend en voordat de volgend klokimpuls uit de reeks optreedt, opdat het beeldopneemorgaan het betreffende beeld bewaart, waarbij men de andere sluiter opent en sluit bij het optreden van de volgende klokimpuls uit de reeks en de röntgenimpuls met de andere energie levert 5 terwijl de andere sluiter is geopend en voordat een verdere klokimpuls optreedt, waarbij men gelijktijdige aftasting van beide beeldopneemorganen begint bij het optreden van de volgende klokimpuls, teneinde de analogon-videosignalen te leveren.

10. Werkwijze volgens conclusie 9 voor dynamische afbeelding, met het kenmerk 10 dat het klokimpuls tempo 120 impulsen per seconde bedraagt en elk der beeldopneemorganen wordt afgetast in ongeveer 1/60 seconde, waarbij de opeenvolgende aftastingen van elk beeldopneemorgaan zodanig zijn geïnterlinieerd dat verschilbeelden worden verkregen in een tempo van 30 beelden per seconde.

11. Werkwijze voor het opwekken van gegevens die representatief zijn voor een 15 beeld verkregen door combinatie van röntgenbeelden, met het kenmerk dat men vanuit een röntgenbron via een subject afwisselende röntgenimpulsen met verschillende energieën projecteert ter verkrijging van opeenvolgende röntgen-beêlden, dat men de röntgenbeelden tijdens hun optreden omzet in overeen- · komstige optische beelden, dat men een eerste beeldopneemorgaan toepast 20 voor het ontvangen van het optische beeld overeenkomend met de röntgen- bundel met de ene energie en een tweede beeldopneemorgaan toepast voor het volgens een reeks ontvangen van het optische beeld overeenkomend met de röntgenbundel met de andere energie, waarbij men de beeldopneemorganen aftast voor het opwekken van analogon-videosignalen die representatief zijn 25 yoor de betreffende beelden, dat men het eerste beeldopneemorgaan het beeld overeenkomende met de röntgenbundel met de ene energie doet bewaren totdat het andere beeldopneemorgaan het beeld heeft ontvangen dat overeenkomt met de röntgenbundel met de andere energie, waarna men de beide beeld-opneem-organen tegelijk aftast voor het leveren van de afzonderlijke analogon-30 yideosignalen, waarbij men de analogon-videosignalen overeenkomende met de röntgenbeelden met lage resp. hoge energie waardeert en de gewaardeerde signalen combineert voor het verkrijgen van analogon-signalen die representatief zijn voor het verschil tussen de beelden (Figuur 5). ’ - .

12. Werkwijze yolgens conclusie 11, met het kenmerk dat men een sluiter toepast 35 in de optische baan naar elk beeldopneemorgaan en afwisselend de ene sluiter opent yoor het doorlaten van het beeld overeenkomende met de> röntgenimpuls met de ene energie terwijl de andere -sluiter is gesloten, en de andere sluiter opent voor het doorlaten van het beeld overeenkomende met de röntgenimpuls met de andere ..energie terwijl de ene sluiter is gesloten, waarbij men de 40 röntgenbron stuurt voor het opwekken van röntgenimpulsen met_ do *.-ae reso. de 8105469 9. . -18- » , andere energie in opeenvolgende paren terwijl de sluiters afwisselend zijn geopend, waarbij men de aftasting van de· opneemorganen doet plaatsvinden nadat beide impulsen van een paar zijn opgetreden en waarbij men I elk beeldopneemorgaan wist nadat het is afgetast en voordat de volgende 5 röntgenimpuls uit een paar optreedt.

13. Werkwijze volgens conclusie 11 of 12, met het kenmerk dat men de beeld-opneemorganen met progressieve aftasting aftast.

14. Werkwijze volgens conclusie 13, met het kenmerk dat het maximale aantal verschilbeelden ongeveer 10 per seconde bedraagt.

15. Werkwijze volgens conclusie 11 voor dynamische afbeelding, met het kenmerk’ ' dat men een reeks klokimpulsen opwekt in een tempo dat gelijk is aan een evenveelvoud van de lichtnetfrequentie, dat men een sluiter toepast , in de optische baan naar het ene en het andere beeldopneemorgaan, dat men , de ene sluiter opent en sluit bij het optreden van de ene klokimpuls 15 uit de reeks en de röntgenimpuls met de ene energie levert terwijl de ene sluiter is geopend en voordat de volgende klokimpuls in reeks optreedt, ' opdat het ene beeldopneemorgaan het overeenkomstige beeld bewaart, terwijl { men de andere sluiter opent en sluit bij het optreden van dewolgende klokimpuls uit de reeks en de röntgenimpuls met de andere energie levert 20 opdat het andere beeldopneemorgaan een beeld ontvangt terwijl de andere sluiter is geopend en voordat een verdere klokimpuls optreedt en dat men gelijktijdige--.aftasting van de beide beëldopneemorganen doet beginnen t bij het optreden van de volgende klokimpuls, ter opwekking van de analogon-yideosignalen. 25

-16- Werkwijze-volgens conclusie 15, met het kenmerk dat de lichtnetfrequentie ’ 60Hz bedraagt en het klokimpulstempo 120 impulsen per seconde bedraagt, i . waarbij elk der beeldopneemorganen wordt afgetast in ongeveer 1/60 seconden.

17. Diagnostische röntgeninrichting met een röntgenbron, een orgaan dat de ’ röntgenbron stuurt voor het afgeven van opeenvolgende paren röntgenimpulsen, ' 30 waarbij de impulsen uit een paar verschillende energieën hebben en-de impulsen worden geprojecteerd door een te onderzoeken lichaam ter verkrijginc van opeenvolgende paren röntgenbeelden met verschillende energie van een deel van het lichaam waardoor de impulsen worden geprojecteerd, benevens1- iS een orgaan voor het omzetten van de röntgenbeelden in overeenkomstige op'tiscï 35 beelden, gekenmerkt door een orgaan voor het combineren van het ene beeld van een paar met het andere beeld van een paar, bestaande uit een eerste (1) en een tweede (2) optisch beeldopneemorgaan, waarbij het ene beeldopneemorgaan optische beelden overeenkomende met röntgenimpulsen met hoge energie ontvangt en het andere beeldopneemorgaan optische beelden overeenkomende 40 ..met röntgenimpulsen met _ lage energie .ontvangt en waarbij .de beeldopneemorgane 8105469 * ·.· { -19- elk de ontvangen beelden orazetten in analogon-videouitgangssignalen die representatief zijn voor de beelden met verschillende energie, benevens een signaalbewerkingsorgaan (28, 30} dat een orgaan bevat voor het waarderen van de signalen die representatief zijn voor de beelden met lage 5 respectievelijk hoge energie en het combineren van de signalen overeenkomende met de signalen die representatief zijn voor het beeld met de ene röntgen-energie met de signalen die representatief zijn voor het volgende beeld met de andere röntgenenergie teneinde signalen te verkrijgen die represen- ‘ tatiéf zijn voor het gewaardeerde verschil tussen de beelden van een paar.

18. Inrichting volgens conclusie 17, gekenmerkt door een sluiter (16, 19) in elk der optische banen tussen het beeldomzetorgaan en het beeldopneemorgaai en een orgaan (20) voor het bedienen van de sluiters synchroon met het optreden van de röntgenimpulsen, opdat het eerste beeldopneemorgaan het optische beeld overeenkomende met de röntgenimpuls met de ene energie 15 van een paar ontvangt terwijl het tweede beeldopneemorgaan is uitgeschakeld, terwijl het tweede beeldopneemorgaan het optische beeld overeenkomende met de röntgenimpuls met de andere energie uit een paar ontvangt terwijl het eerste beeldopneemorgaan is uitgeschakeld.

19. Inrichting volgens conclusie 17 of 18, gekenmerkt door een analoog-numeriek- 20 omzetter (29) voor het omzetten .-van de opeenvolgende videosignalen uit de betreffende beeldopneemorganen in numerieke gegevens die representatief zijn voor de beeldelementen waaruit de beelden bestaan die zijn verkregen uit de röntgenimpulsen van verschillende energie, een eerste en een tweede geheugen (31, 32) en een orgaan voor het voeren van de numerieke gegevens 25 die representatief zijn voor een beeld uit een paar overeenkomende met de ene röntgenenergie naar het ene geheugen en het voeren van de numerieke gegevens die representatief zijn voor het beeld overeenkomende met de andere röntgenenergie naar het andere geheugen, waarbij het signaalbewerkingsorgaan een numerieke gegevensbewerkingsinrichting (33) .bevat met een ingangs-30 orgaan voor het ontvangen van de numerieke gegevens uit de geheugens en een uitgangsorgaan voor de numerieke gegevens die representatief zijn voor het door aftrekking verkregen beeld.

20. Inrichting volgens een of meerdere conclusies 17 t/m 19, met het kenmerk-dat de analogon-videosignalen uit elk beeldopneemorgaan ^worden .verkregen-n * 35 door aflezing van elk beeldopneemorgaan met progressieve aftasting.

21. Inrichting volgens conclusie 19, gekenmerkt door een multiplexer (28) met een ingangsorgaan en een uitgangsorgaan, waarbij het ingangsorgaan is gekoppeld met de beeldopneemorganen voor het ontvangen van de analogon-videosignalen die representatief zijn voor de beelden met verschillende 40 röntgenenergieën achtereenvolgens, terwijl het uitgangsorgaan is gekoppeld 8 1 0 5 4 6 9 •ί· - c -20- met de analoog-numeriek-omzetter (29) , welke multiplexer de voor het beeld representatieve analogon-signalen volgens een reeks toevoert aan de omzetter waarbij het orgaan voor het toevoeren van de numerieke gegevens een verdere •multiplexer (30) bevat waarvan het ingangsorgaan is aangesloten op de '5 omzetter en het uitgangsorgaan is gekoppeld met de geheugens.

22. Diagnostische röntgeninrichting met een röntgenbron, een orgaan voor het sturen van de bron voor het afgeven van opeenvolgende paren röntgenimpulsen/ waarbij afwisselende impulsen van een paar verschillende energieën hebben, welke röntgenimpulsen worden geprojecteerd door een te onderzoeken lichaam 10 teneinde opeenvolgende paren röntgenbeelden met verschilleden energie . . .te yerkrijgen, alsmede een orgaan voor. het omzetten’-van de röntgenbeelden | in optische beelden, gekenmerkt door een orgaan voor het combineren van het ene beeld yan een paar met een ander' beeld van het paar, omvattende 1 , een eerste en een tweede beeldopneemorgaan voor-het ontvangen van de optisch 15 beelden oyereenkomende met de röntgenbeelden met verschillende energie yan een paar, waarbij elk beelopneemorgaan werkt met een aftastbedrijf dat • resulteert in de opwekking yan analogon-yideosignalen die representatief zijn. yoor het beeld dat dit het laatste heeft ontvangen, waarbij een sluiter (16r-.19). aanwezig is in elk der banen yan hèt beeldomzetorgaan naar het . 2Q betreffende beeldopneemorgaan,!: terwijl een orgaan (20). de sluiters bedient in zodanige tijdbetrekking dat het tweede beeldopneemorgaan het beeld oyereenkomende -met de ene röntgenenergie niet ontvangt o terwijl het eerste beeldopneemorgaan dit ontvangt, terwijl anderzijds het eerste beeldopneem-. ' orgaan het beeld oyereenkomende met de andere röntgenenergie niet ontvangt 25 terwijl het tweede beeldopneemorgaan dit ontvangt en terwijl het eerste beeldopneemorgaan zijn beeld nog bewaart, benevens een orgaan voor het beginnen yan de gelijktijdige aftasting van het eerste en tweede beeldopneem 'orgaan yoor het opwekken van de analogon-signalen die representatief ..'zijn : yoor de respectieve beelden met verschillende energie, met een eerste en 30 een tweede analoog-numeriek-omzetter (60, 61) voor het omzetten van de analogon-yideosignalen. die representatief zijn voor de beelden met verschill energie in oyereenkomstige numerieke gegevens en' een numerieke bewerkings-inrichting (33) die is gekoppeld met de betreffende analoog-numeriek- - -· , omzetters en die .de numerieke gegevens die representatief zijn yoor elk * 35 beeld waardeert en de gewaardeerde numerieke gegevens overeenkomènde met het beeld verkregen met de ene röntgenenergie combineert met de gewaardeerde gegeyens oyereenkomende met het beeld verkregen met de andere röntgenenergie ter verkrijging van numerieke gegevens die representatief zijn voor het yerschil tussen de beelden van het paar (Figuur 3).

23. Inrichting volgens conclusie 22, gekenmerkt door een numeriek-analoog-omzett 8 1 0 5 4 6 9 v - * * -2V- (35) voor het omzetten van de verkregen numerieke gegevens in analogon-videosignalen.

24. Diagnostische röntgeninrichting met een róntgenbron, een orgaan dat de bron stuurt voor het af geven van opeenvolgende paren röntgenimpulsen, waarbij 5 afwisselende impulsen van een paar verschillende energieën, welke bundels worden geprojecteerd door een te onderzoeken lichaam ter verkrijging van opeenvolgende paren röntgenbeelden met verschillende energie, benevens een orgaan voor het omzetten van de röntgenbeelden in optische beelden, gekenmerk door een orgaan voor het combineren van het ene beeld uit een paar met het 10 andere beeld uit een paar, met een eerste en een tweede beeldopneemorgaan i ' voor het ontvangen van de optische beelden overeenkomende met de beelden met verschillende energie van een paar, waarbij elk der beeldopneemorganen werkt in een aftastbedrijf dat resulteert in de opwekking van analogon-videosignalen die representatief zijn voor het beeld dat dit het laatste 15 heeft.' ontvangen en waarbij een sluiter is aangebracht in elk der optische banen van de beeldomzetorganen naar het betreffende beeldopneemorgaan en een orgaan aanwezig is voor het bedienen van de sluiters in zodanige tijdbetrêkkii dat een tweede beeldopneemorgaan het beeld overeenkomende met de enerröntgen-energie niet ontvangt .terwijl het eerste beeldopneemorgaan dit beeld ont-20 · vangt, terwijl anderzijds het eerste beeldopneemorgaan het beeld overeen komende met de andere röntgenenergie niet ontvangt terwijl het tweede beeldopneemorgaan dit ontvangt en terwijl het eerste beeldopneemorgaan zijn beeld nog bewaart, benevens een orgaan voor het gelijktijdig beginnen van de aftasting van het eerste en tweede beeldopneemorgaan voor het opwekken van de 25 analogon-videosignalen die representatief zijn voor de beelden met verschil lende energie en een analogon-bewerkingsijirichting (65) voor het waarderen van de analogonsignalen die representatief zijn voor de beelden met verschillende energie en het combineren van de gewaardeerde analogonsignalen overeenkomende met het beeld verkregen met de ene röntgenenergie met de 30 gewaardeerde analogon-videosignalen overeenkomende met het beeld verkregen . met de andere röntgenenergie, ter verkrijging van analogonsignalen die representatief zijn voor het verschil tussen de beelden.

25. Inrichting volgens conclusie 22 of 24, met het kenmerk dat de beeldopneem-organen worden afgetast met progressieve aftasting.

26. Inrichting volgens conclusie 22 of 24, met het kenmerk dat de inrichting is ingericht voor dynamische afbeeldingen, waarbij de beeldopneemorganen worden afgetast met geïnterlinieerd bedrijf.

27. Inrichting volgens conclusie 25, met het kenmerk dat nadat beide beeldopneemorganen gelijktijdig zijn afgetast, elk.der beeldopneemorganen wordt 40_______ gewist voordat een volgende_röntgenimpuls optreedt. _____________________________ 8105469 -22- J t : .

28. Inrichting volgens conclusie 22 of 24, gekenmerkt door een orgaan (23) voor het opwekken van een reeks*..klokimpulsen in een tempo dat overeenkomt met een evenveelvoud van de lichtnetfrequentie, waarbij de ene impuls uit de reeks klokimpulsen overeenkomt'.met het openen en sluiten van de sluiter van het ene beeldopneemorgaan en het opwekken van een röntgenimpuls met de ene energie terwijl de betreffende sluiter geopend is opdat het betreffene beeldopneemorgaan een beeld ontvangt en bewaart, terwijl de volgende impuls uit de reeks klokimpulsen overeenkomt met het openen en sluiten van de ; · sluiter voor het andere beeldopneemorgaan en de opwekking van een rontgen- : · impuls met de andere energie terwijl de betreffende sluiter geopend is,. ! : waarbij het optredenvan de volgende impuls overeenkomt met het begin van ; de gelijktijdige aftasting van beide beeldopneemorganen. j

29. Inrichting volgens conclusie 22 of 24, met het kenmerk dat de lichtnet frequentie 60Hz bedraagt en het klokimpuls een tempo 120Hz bedraagt, waarbij de gelijktijdige aftasting plaatsvindt in 1/60 seconde. f * \ 31 : i 8 1 Ö 5 4 6^9 ..... “ ..................