NL8104516A

NL8104516A - Diesterpreparaat en daarmee verkregen textielbewerkingspreparaten

Info

Publication number: NL8104516A
Application number: NL8104516A
Authority: NL
Original assignee: M & T Chemicals Inc
Priority date: 1980-11-03
Filing date: 1981-10-05
Publication date: 1982-06-01
Also published as: SE8105787L; FR2493362B1; FR2493362A1; MX156057A; ES506625A0; ES516937A0; GB2089369A; BR8107002A; CA1196154A; ES8602168A1; IN158071B; IT8149434A0; GB2089369B; IT1143239B; ES529607A0; DE3139562A1; ES8400517A1; IE812325L; IE53002B1; ES8405461A1

Description

' * * ·*· * *

Diesterpreparaat en. daarmee verkregen textielbewerkingsprepara-ten.

De uitvinding heeft betrekking op een combinatie 5 van cycloalifatische diesters en hoogkokende aromatische esters en hun gebruik in vezelbehandelings- en textielbewerkingsprepa-raten.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.925.589 heeft betrekking op het gebruik van emulsies van esters, afgeleid van 10 polyoxyalkyleenglycolen met molecuulgewicht 300-4000 en een tweebasischzuurmengsel van een dimeerzuur met 32-54 koolstofato-men en een kortketenig tweebasisch zuur met 2-12 koolstofatomen voor het smeren van polyamidevezels.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.694.257 heeft be-15 trekking op het gebruik van polyesters, bereid door reaktie van polyolen met een twee- of driebasisch zuur als textielhulpmid-delen voor het verzachten van textielweefsels.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.329.633 heeft betrekking op het verbeteren van de smering van polyhexamethyleen-20 adipamidevezels door toevoeging van 0,1-5,0 gew% oliezuurdimeer aan het polymeer tijdens de definitieve polymerisatietrap.

Het Amerikaanse octrooischrift 4.135.878 heeft betrekking op de opneming van tot 10 gew% dimeerzuur in een emul-gator-oplosmiddel ontvettingspreparaat voor het behandelen van 25 textielgoederen onder alkalische omstandigheden.

De bereiding van additieprodukten uit geconjugeerd octadecadieenzuur en onverzadigde zuren en/de hydrogenering daarvan wordt beschreven door Teeter et al, J. Org. Chem., vol. 22 (1957) blz 512-514 en in de Amerikaanse octrooischriften 30 3.899.476 en 3.981.682.

De bereiding van esters uit het C^^ ~dizuuradduct is beschreven door Ward et al, J. Amer. Oil Chemists* Soc., vol.

57 (1975) blz 219-224. Geethoxyleerde esters met 4-119 ethyleen-oxydeëenheden zijn naar men zegt bijzonder doeltreffende kalk-35 zeepdispergeermiddelen. De alkylesters worden als bijzonder ge- 8104516 ...... 2..

*v * schikt voor toepassing als smeermiddel aangeduid, in het bijzonder voor gebruik als textielsmeermiddel en weekmakers voor PVC.

Het gebruik van lagere aromatische esters bij de behandeling van textiel, in het bijzonder als verfhulpmiddelen, 5 is algemeen bekend en wordt beschreven in de Amerikaanse octrooi-schriften 2.880.050, 2.881.045, 3.036.876, 3.124.412, 3.929.407 en 3.932.128.

Literatuurplaatsen, die betrekking hebben op het gebruik van ftaalzuuresters bij verfprocessen'zijn de Amerikaan-10 se octrooischriften 2.833.613, 2.934.397, 2.982.597, 3.667.899, 3.973.907 en 4.032.291.

Ftaalzuuresters zijn gebruikt als componenten van textielsmeermiddelen, bijvoorbeeld blijkens de Amerikaanse octrooischriften 2.212.369, 2.241.246, 2,882.231 en 3.853.607.

15 Het gebruik van hydroxyalkyl- of alkoxyalkylbenzo- aten als verfhulpmiddelen of fixeermiddelen wordt beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 3.532.454, 3.950.419 en 3.917.

447.

Hogere trialkyltrimellitaten zijn als componenten 20 van een vuillosmakend middel genoemd in het Amerikaanse octrooi-schrift 3.824.125.

De uitvinding heeft nu betrekking op een nieuwe combinatie van cycloalifatische en höogkokende aromatische esters, die bij gebruik als bestanddelen van textielbewerkingsmiddelen, 25 in het bijzonder voor polyestervezels, één of meer procestrappen, die anders gebruikelijk zijn, overbodig maken zonder de definitieve eigenschappen van de daarmee behandelde vezel te schaden.

Volgens één aspekt van de onderhavige uitvinding worden cycloalifatische diesters met de formule 1, waarin R al 30 of niet gesubstitueerde, rechte of vertakte alkyl met 4-20 koolstof atomen, polyoxyalkyleen met de formule Η0(0χΗ^0)^0χΗ^- of gefosfateerdè polyoxyalkyleen met de formule 2 of een zout daarvan voorstelt, waarbij (C H 0) een groep (CH_CH„0) , (C-H-0)

Jxynor 22 n* 3 6 n of (CH„CH„0) (C-H^O) is en n 2-22 is, terwijl de som van p + q 2 2 p .> o q 35 gelijk is aan n, gecombineerd met een hoogkokende aromatische 8104516 * *

V

3 ester met de formule ArGOO-R^-OOGAr of ArCOOR^, waarin Ar al of niet gesubstitueerde monocyclische aryl voorstelt, alkyleen met tot 8 koolstofatomen of polyoxyalkyleen met de formule -C H„ (0-C H„ ) , waarin r 2 of 3 is en s tot 15 is, voorstelt r 2r r 2r s * 5 en R£ alkyl of alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt, onder vorming van een basis voor een vezel- en textielbehandelings-preparaat voor vele doeleinden.

Volgens een ander aspekt heeft de uitvinding betrekking op nieuwe cycloalifatische diesterverbindingen, die welis-10 waar eveneens met de formule 1 kunnen worden aangeduid, waarin R Ar *COO(CH-CHo0) CH„CEL-, Ar’C00(CoH,0) C„H,-, z / η Ζ Ζ J o n j o

Ar'COOiC^.O) (C-H.0) G.H,- of Ar'C00(CoH,0) (Ο,,Η,Ο) C0H.- voor-z^pdoqdo jopz4qz4 stelt, Ar* al of niet gesubstitueerde monocyclische aryl voorstelt en n, p en q bovengenoemde betekenis hebben, maar toch 15 andere verbindingen zijn dan eerder genoemde verbindingen met de formule 1, zodat ze ter onderscheid daarvan verbindingen met de formule 1a zullen worden genoemd, terwijl eerder genoemde verbindingen zullen worden aangeduid als verbindingen met de formule 1.

20 De uitvinding heeft voorts betrekking op syntheti sche vezels of weefsels, bekleed met een behandelingsmiddel, dat een der bovengenoemde preparaten bevat.

De uitvinding heeft voorts betrekking op de verwerking van synthetische vezels tot goederen, die vervolgens 25 worden geverfd, waarbij een preparaat van de uitvinding als enig vezelbehandelingsmiddel wordt gebruikt.

De uitvinding heeft ook betrekking op een werkwijze voor het vervaardigen van weefsels of voorwerpen uit synthetische vezels of weefsels, waarbij men de vezels of het weefsel be-30 kleed met 1-2 gew% brei- of weef smeermiddel, dat 5—1.5 gew% cycloalifatische diester met de formule 1, 30-50 gew% hoogkokende aromatische ester, 5-15 gewichtsdelen kleurstofverspreidend middel en 10-30 gewichtsdelen emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel bevat, de vezels breit of weeft tot een weef-35 sel of een gebreid of geweven voorwerp en het weefsel of het 8104516 \ % %. * — 4 gebreide of geweven voorwerp verft, .Als men cycloalifatische di-esters met de formule . 1a gebruikt,, vormen deze 5-65 gewZ van het behandelingspreparaat.

De uitvinding heeft verder betrekking op een werk-5 wijze voor het behandelen van een synthetische vezel, waarbij men op de vezel tot een opneming van 0,4-0,75 gewZ een spinap-paratuur aanbrengt, die (1) een cycloalifatische diester, (2) een hoogkokende aromatische diester en (3) een kleurstofverspreidend middel bevat, de aldus beklede synthetische vezel bij 180— 10 230°C twijnt, de verkregen,getwijnde vezel breit of weeft tot weefsel of de getwijndörêzel breit tot een gebreid voorwerp en het weefsel of het gebreide voorwerp verft.

Volgens een ander aspekt heeft de uitvinding betrekking op een werkwijze voor het verminderen van de warmt e-15 historische eigenschappen en de kristallijnheidsgraad van een synthetische vezel, onder verlaging van de temperatuur, waarbij de vezel kan worden geweven en onder verlaging van de temperatuur, waarbij de vezel kleurstof absorbeert, waarbij men op de vezel tot een opneming van 0,4-0,75 gewZ een preparaat aanbrengt, 20 dat een cycloalifatische diester met de formule 1 en een hoog-kokende aromatische ester bevat bij een verhouding van cycloalifatische diester tot hoogkokende aromatische ester van 0,1: 1 tot 10:1 en waarin de combinatie van cycloalifatische diester en hoogkokende aromatische ester 10-90 gewZ van het preparaat 25 vormt en de aldus beklede vezel bij 180-230*0 twijnt. Bovendien kan bovengenoemd preparaat een kleurstof verspreidend middel bevatten met de formule R^COOR^. Cycloalifatische diesters met de formule 1a vormen 10-90 gewZ van het preparaat.

In figuren 1-4 worden afbeeldingen gegeven van 30 microfotos van polyestergaren, dat behandeld is met het preparaat van voorbeeld XV en met een bekend spinapparatuurpreparaat.

Het tweebasische zuur, dat men bij de bereiding van de preparaten van de uitvinding gebruikt, is een Diels-Alderadduct van acrylzuur en linolzuur en kan worden bereid 35 als wordt beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.753.968.

8104516 i » \ \ 5 $

Dit dizuur heeft de formule 3 en is dan ook een mengsel van 5- en 6-carboxy-4-hexyl-2-cyclohexeen-1-octaanzuur.

Het dizuur is in de handel verkrijgbaar bij Westvaco en wordt aangeduid als "Diacid 1500”.

5 Het dizuur kan met alkoholen worden veresterd, bij voorbeeld onder gebruikmaking van zure katalysatoren als p-tolueensulfonzuur, methaansulfonzuur of zwavelzuur. Tijdens de verestering wordt het reaktiemengsel bij voorkeur ook behandeld met een ontkleurmiddel, bijvoorbeeld kool of klei.

10 Het dizuur wordt na de verestering gereduceerd tot de overeenkomstige verbinding met de formule 1, dat wil zeggen een verbinding, die van de verbinding met de formule 3 verschilt, doordat zij de dubbele binding niet heeft. Hierbij kan men gebruik maken van een nikkelkatalysator als Raneynikkel, 15 nikkel op kieselguhr of nikkel op aluminiumoxyde. De vereiste hoeveelheid varieert van 5 tot 10 gew% van de ester.

De hydrogenering geschiedt na de verestering teneinde te voorkomen dat er komplexvorming optreedt tussen nikkel en het vrije zuur. Andere katalysatoren, bijvoorbeeld platina 20 of rhodium, veroorzaken dit probleem niet, maar zijn te duur.

De katalysator kan worden afgefiltreerd door een plaat en raam-filterpers. Het produkt is het resulterende filtraat.

Polyoxyalkyleendiesters worden bereid door reaktie van het dizuur met ethyleen- of propyleenoxyde in aanwezigheid 25 van een alkalische katalysator. De reaktie treedt aan beide zure plekken op en men laat de ethyleenoxydeadditie voortgaan totdat het produkt tenminste dispergeerbaar of bij voorkeur oplosbaar wordt in water. Dit komt overeen met de additie van in totaal 5-25 ethyleenoxydeeenheden. Het onder gebruikmaking van 30 ethyleenoxyde verkregen produkt heeft voor de hydrogenering een struktuur, die kan worden voorgesteld met de formule 4, waarin x + y = 5 tot 25.

Het gefosforeleerde produkt wordt gemakkelijk verkregen door reaktie met fosforpentoxyde. De verzadigde diester 35 kan worden verkregen door met nikkel gekatalyseerde hydrogene- 8104516 V < 6 • Φ {> ring.

. Bij het gefosforileerde derivaat moet de hydroge-nering aan de fosforilering voorafgaan. De gefosforileerde derivaten kunnen in hun zouten worden omgezet door reaktie met 5 een metaalhydroxyde. Natrium- en kaliumzouten verdienen de voorkeur.

Verbindingen met de formule 1a worden verkregen door behandeling van polyoxyalkyleentussenprodukten met een aromatisch zuur, bijvoorbeeld benzoezuur, toluezuur of melliet-10 zuur, gewoonlijk met een zure katalysator. Hydrogenering van de dubbele binding in de cycloalifatische ring kan voor of na verestering met het aromatische zuur plaats hebben.

De in de preparaten van de uitvinding gebruikte diesters hebben enigszins wisselende eigenschappen. Mèn kan 15 echter de volgende algemene correlatie vaststellen tussen de struktuur en de eigenschappen van representatieve, de voorkeur verdienende diesters (in gehydrogeneerde vorm) : dilaurylester vloeibaar, goede bestandheid tegen hitte, goed smeermiddel.

20 bis(2-ethylhexyl)ester vloeibaar, goede bestandheid tegen hitte, goed smeermiddel.

distearylester vast, goede bestandheid te gen hitte, goed smeermiddel.

bis(geethoxyleerde)ester (15 vast, bestand tegen hitte, 25 molen ethyleenoxyde) cohesief.

bis(gefosfateerde, geethoxyleerde) vast, bestand tegen hitte, ester (15 molen ethyleenoxyde) cohesief, antistatisch.

Voorbeelden van R, wanneer deze in de produkten van de uitvinding gesubstitueerde alkyl voorstelt, zijn butoxy-30 butyl, 10-hydroxystearyl, 10-hydroxydecyl, 10-halogeenstearyl, Uhalkanoyloxyalkyl, enzovoort.

Diesters, die men bij. voorkeur volgens de uitvinding gebruikt, zijn die met de formule 1, waarin R is a. rechte of vertakte alkyl met 4-20 koolstofatomen, 35 b. 2-ethylhexyl, lauryl of stearyl, 8104516 \ 7 c. H0(CH2CH20)nCH2CH2-, d. HOCCjHgO)^-, e. H0(C2H40)p(C3H60)qCaH6-, f. (HO) 2^0(^2^20^112012- of een 2 out daarvan, 5 g. C6H5C0(C2H40)nC2H4-, h. CH3C6H4C0(C2H4O)nC2H4-, i. C,H_C0(C,H,0) en j. CH3C6H4CO(C3H“o)nC3H6

De textielbehandelingspreparaten van de uitvinding 10 kunnen natuurlijk meer dan 1 diester bevatten, bijvoorbeeld een mengsel van bis(alkyl)esters of een mengsel, dat een bis-alkylester bevat in combinatie met een bis(polyoxyalkyleen) of bis(fosfaatpolyoxyalkyleen)ester van een overeenkomstig zout.

Esters van de typen, beschreven in de Amerikaanse 15 octrooischriften 3.694.257, 3.925.589 en 4.135.878 kunnen in plaats van de cycloalifatische diesters met de formule 1 worden gebruikt of ter gedeeltelijke vervanging van de diesters met de formule 1 worden gebruikt of ter vervanging van ongeveer 45% van de diesters met de formule 1a worden gebruikt.

20 Onder "hoogkokende aromatische ester" wordt hier een ester verstaan met de formule ArCOO-R^-OOCAr of ArC00R2» waarin Ar monocyclische aryl met tot 10 koolstof atomen voorstelt, R.j alkyleen met 2-8 koolstof atomen of polyoxyalkyleen met de formule -C H„ (0-C H„ ) , waarin r 2 of 3 is, voorstelt r 2r r 2r s 9 25 en s tot 15 is en R2 al of niet gesubstitueerde alkyl of alkenyl met 8 tot 30 koolstofatomen voorstelt.

Aldus zijn bij de onderhavige uitvinding gebruikte aromatische esters bijvoorbeeld esters van benzoezuur, tolue-zuur, dimethylbenzoezuur, trimethylbenzoezuur, butylbenzoezuur 30 en soortgelijke zuren.

In geval van aromatische esters kan alkyleen (R^) ethyleen, propyleen, hexyleen, 2,2-dimethyltrimethyleen, buty-leen, heptamethyleen en octyleen met inbegrip van de verschillende isomeren daarvan zijn.

35 Polyoxyalkyleendiesters omvatten die, welke zijn 8104516

**V

\ * w .....

8 afgeleid .van polyethyleenglyqpl of polypropyleenglycol,

In geval .van monoaromatische esters kan alkyl octyl, nonyl, decyl, dodecyl, tridecyl, hexadecyl, stearyl zijn en kan alkenyl elke overeenkomstige monoonverzadigdefunktie, bijvoor-5 beeld oleyl, zijn.

Aromatische diesters, die de voorkeur verdienen, zijn die, waarin: a. Ar fenyl is, b. Ar tolyl is, 10 c. R.j ethyleen of propyleen is, met inbegrip van a.

en b. elk, d. R.j ethyleenoxyethyleen of propyleenoxypropyleen is, met inbegrip van a. en b. elk, e. polyoxypropyleen met molecuulgewicht 200-500 15 is, met inbegrip van a. en b. elk en f. decyl, dodecyl, hexadecyl, tridecyl, octade- cyl of oleyl is, met inbegrip van a. en b. elk.

Als ekwivalenten van de boven beschreven hoogkoken-de aromatische esters worden bijvoorbeeld esters beschouwd van 20 benzylalkohol en al of niet gesubstitueerde aromatische zuren met 6 of meer koolstofatomen, of al of niet gesubstitueerde alifatische zuren met 8 of meer koolstofatomen, waaronder bijvoorbeeld benzyllauraat, benzylpelargonaat, benzyloctaat, ben-zylpalmitaat, benzylstearaat, benzyloleaat, benzylhydroxylstea-25 raat en benzylbenzoaat. De esters van gesubstitueerde benzyl- alkoholen kunnen natuurlijk ook worden gebruikt.

Er werd gevonden, dat aromatische esters, die buiten boven genoemde definitie vallen, in het bijzonder methyl, ethyl, propyl, butyl, pentyl en hexylbenzoaat, de bestandheid 30 tegen warmte, de geringe geur en de goede smerende eigenschappen missen, die vereist zijn voor het veelvoud van funkties, dat door de preparaten van de uitvinding wordt vervuld.

In de preparaten gebruikte, geethoxyleerde ricinusolie bevat 15-100 oxyethyleeneenheden, bij voorkeur 40-80.

35 De gehydrogeneerde ricinusoliederivaten bevatten 5-200 oxyethy- 8104516 9 leeneenheden, bij voorkeur 20-30. Deze stoffen kunnen worden betrokken van ICI America en Whitestone Chemical.

In de preparaten van de uitvinding gebruikte ge-ethoxyleerde alkylfenolen bevatten tot 20 koolstofatomen in de 5 alkylfunktie en 1-25 ethyleenoxydeeenheden. Voorkeursvoorbeel den zijn geethoxyleerde nonylfenol met 10-15 ethyleenoxyde-eehheden.

Geethoxyleerde alkanolen omvatten die, afgeleid van alkanolen met 12-15 koolstofatomen, waaronder mengsels daarvan, 10 of van secondaire alkoholen met 11-15 koolstofatomen, eveneens met inbegrip van mengsels, die 6-15 ethyleenoxydeeenheden bevatten.

Gefosfateerde geethoxyleerde alkanolen of fenolen, die in de preparaten van de uitvinding worden gebruikt, bevat-15 ten in het algemeen minder ethyleenoxydeeenheden dan ongefos- fateerde verbindingen. Voorbeelden van te gebruiken stoffen zijn de kaliumzouten van POE (10) nonylfenolfosfaat, POE (3,5) laurylalkoholfosfaat, POE (7) laurylalkoholfosfaat, POE (9) laurylalkoholfosfaat, POE (6) decylalkoholfosfaat en POE (9) 20 decylalkoholfosfaat. De voor de gefosfateerde geethoxyleerde derivaten gegeven formule omvat verschillende produkten, waaronder gefosfateerde mono- en diesters, die zijn verkregen door reaktie tussen de geethoxyleerde dizuren en ^£^5'

In vele gevallen laat men het preparaat van de 25 uitvinding op de vezel tijdens het verven en het fungeert dan ook als verfhulpmiddel, in welk geval 10-25 gew% kleurstof-verspreidend middel wordt opgenomen. Onder "kleurstofversprei-dend middel" wordt hier een verbinding verstaan met de formule RgCOOR^, waarin R^ een geethoxyleerde alkylfenolrest voorstelt 30 met de formule 5, waarin a 0-12 is en b 1-24 is, of een geethoxyleerde alkanolrest voorstelt met de formule 6, waarin c 7-12 is en d 1-24 en waarin R^ rechte of vertakte alkyl of alkenyl met 1-21 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt.

Voorbeelden van kleurstofverspreidende stoffen zijn 35 derhalve esters van laurynezuur, myristinezuur, palmitinezuur, 8104516 o 10 cocoszuur, oliezuur, stearinêzuur, isostearinëzuur,. benzoezuur en töluezuur en geethoxyleerde nonylfenol, octylfenol, dodecyl-fenol, n-decanol, n-dodecanol.,. n-tetradecanol of n-hexadecanol. De ethoxyleringsgraad bedraagt 1-25 ethyleenoxydeeeriheden per 5 alkylfenol of alkanol, bij voorkeur 6-15 ethyleenoxydeeenheden.

Kleurstofverspreidende middelen, die de voorkeur verdienen, zijn die, waarin a. 11-17 kool stof atomen bevat, met inbegrip van mengsels daarvan, 10 b. Rg n-C^H^ is, c. n-C^H^ is, d. R3 iso-C^H^is, e. R^ fenyl is, f. R3 is, 15 g. a 9 is, met inbegrip van elk van a.-f., h. c 11-14 is, met inbegrip van mengsel daarvan en van elk van a. - f., i. b ongeveer 9,5 is, met inbegrip van elk van a.- f., 20 j. d 6-10 is, met inbegrip van elk van a.-f., k. b 6-15 is, met inbegrip van elk van a.-f. en l. a 9 is, b 8-10 is en R^ n-C^E^ is.

De preparaten zijn bijzonder geschikt voor de behandeling van synthetische vezels als polyester, polyamide en 25 polyacryl. De polyester kan gesponnen of getwijnde polyester of elementair vezel of scheringgaren zijn en kan zijn geweven, gebreid, getuftoneerd, met de naald ingeprikt of niet geweven zijn. De polyester kan een polyalkyleentereftalaat zijn, bijvoorbeeld polyethyleentereftalaat of een polyester, bereid uit 30 cyclohexaandimethanol. Het polyamide kan van typen 6, 6,6 of 6,10 zijn. Het acryl kan rechte acryl (acrylzuurnitril) of moda-cryl (gemodificeerd met vinylchloride of vinylideenchloride) zijn. De preparaten zijn ook geschikt voor toepassing of mengsels van bovengenoemde vezels met elkaar en met cellulosepro-35 dukten (katoen, rayon, enzovoort) of wol.

8104516 11

De preparaten kunnen in elk stadium .van de vezelbe-werking worden aangebracht. Er volgen nu voorbeelden van toepassing op polyestervezel: 5 A. Toepassing als spinappretuur:

Het preparaat wordt aangebracht op garen uit een 10-20% emulsie onder verkrijging van een appretuur op het garen van 0,25-10%. Het behandelde garen kan worden opgezameld tot garen kluwens, die men kan gebruiken bij met grote snelheid wer-10 kende twijnmachines.

Als spinappretuur gebruikte preparaten hebben bij voorkeur de volgende samenstelling:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de 15 formule 1 . 20-40

Hoogkokende aromatische ester 20-40

Kleurstofverspreidend middel 10-20

Emulgatoren, dispergeermiddelen en/of antistatische middelen 20-30 20 Lieft bevatten de preparaten 25-35 gewichtsdelen cycloalifatische diester en 25-35 gewichtsdelen hoogkokende aromatische ester.

Spinappretuurpreparaten bevatten bij voorkeur een cycloalifatische diester, waarin R alkyl met 4-20 koolstofatomen, 25 liefst 6-12 koolstofatomen voorstelt.

De hoogkokende aromatische ester is bij voorkeur afgeleid van een glycol, waarbij de diesters, die de meeste voorkeur verdienen, zijn afgeleid van ethyleen-, propyleen- of buty-leenglycol en benzoezuur of toluezuur.

30 Het kleurstofverspreidende middel is bij voorkeur een geethoxyleerde nonylfenolester, in het bijzonder van nonyl-fenol.

De emulgatoren, enzovoort, bestaan bij voorkeur uit geethoxyleerde ricinusolie, geethoxyleerde gehydrogeneerde ricinus-35 olie en gefosfateerde geethoxyleerde alkylfenol in gewichtsver- 8104516 12 houdingen van 1:2:2 tot 1:3:3.

Een spinapprétuurpreparaat, dat de meeste voorkeur verdient, bestaat in wezen uit: Géwichtsdèlen: 5 Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 25-35

Propyleenglycoldibenzoaat 25-35

Geethoxyleerd nonylfenollauraat 10-20

Geethoxyleerde ricinusolie 4-6

Geethoxyleerde gehydrogeneerde ricinusolie 8-12 10 Geethoxyleerd nonylfenolfosfaat, K-zout 8-12 • De spinappretuurpreparaten kunnen met water worden verdund onder vorming van een stabiele emulsie of dispersie voor toepassing. De spinappretuur wordt bij voorkeur aangebracht onder opneming van 0,4-0,75 gew%.

15 Een representatieve polyester, die tot een op neming van 0,5-0,6% met het spinapprétuurpreparaat van de uitvinding is behandeld, heeft lagere warmtehistorische eigenschappen dan met een bekende spinappretuur behandeld garen. Aldus behandelde garens kunnen dan ook bij lagere temperatuur ge-20 s twijnd worden dan tot dusver mogelijk was en bij lagere temperaturen geverfd worden dan vroeger werden gebruikt. Bovendien dampt of rookt de spinappretuur tijdens het twijnen bij 200-24ÖeC niet. Bij gesponnen garens verhoogt de appretuur de co-hesieve eigenschappen van het garen en levert de gewenste sme-25 ring op tijdens het inslaan, kaarden, trekken, voorspinnen en spinnen.

Het verdiend, wanneer de spinappretuurpreparaten van de uitvinding eenmaal zijn aangebracht, geen bekende smeermiddelen te gebruiken teneinde rijping van de appretuur te 30 voorkomen. Men bereikt maximum voordelen door eksklusief gebruik van de preparaten van de. uitvinding tijdens de verwerking van het behandelde garen tot goederen en tijdens het verven.

Spinappretuurpreparaten onder gebruikmaking van 35 de cycloalifatische diesters met de formule 1a vallen, bij voor- 8104516

J

13 keur binnen de volgende grenzen:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de formule 1a 40-80

Kleurstofverspreidend middel 5-25 5 Emulgatoren, dispergeermiddelen en/of antistatische middelen 20-30

Liefst bevatten de spinappretuurpreparaten 50-70 gew% cycloalifatische diester met de formule 1a en 10-25 gewichtsdelen kleurstofverspreidend middel.

10 B. Toepassing bij het breien:

Het preparaat wordt toegepast als breismeermid-del en wordt op het garen gelaten tijdens de daarop volgende garenverwerking. Dat wil zeggen het smeermiddel behoeft niet 15 door ontvetting te worden verwijderd zoals gebruikelijke smeer middelen. Het kunnen weglaten van een eerder vereiste bewer-kingstrap is een belangrijk voordeel van de onderhavige uitvinding. Tijdens het weven of breien worden er hoge temperaturen bereikt vanwege wrijving en snelheden, maar de smeermid-20 delen van de uitvinding blijven funktioneel en gommen of ver zamelen zich niet op de inrichting op. In het verfstadium wordt het smeermiddel/verfhulpmiddel niet afgebroken tijdens verf-gang (120-130°C) en/of veroorzaakt tijdens het drogen en het in de warmte harden van de vezel ook geen rook. Het niet op-25 treden van mistige blauwe rook tijdens het drogen en in de warmte harden is belangrijk vanwege de toenemend strenge stan-daardeisen in verband met luchtvervuiling.

De smeermiddelen van de uitvinding hebben bij voorkeur de volgende samenstelling: 30 Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de formule 1 10-30

Hoogkokende aromatische ester 25-60

Kleurstofverspreidend middel 10-30

Emulgatoren, enzovoort 10-30 35 Liefst bevat het preparaat 15—30 gewichtsdelen 8104516 a 14 - cycloalifatische diester, .25-45 gewichtsdelen hoogkokende aromatische ester en 15^25. gewichtsdelen kleurstofverspreidend middel.

De voorkeur gaat uit naar dezelfde cycloalifati-5 sche diester en hetzelfde kleurstofverspreidende middel als bij het spinapprétuurpreparaat. De hoogkokende aromatische ester is echter bij voorkeur een dibenzoaat of ditoluaat van di- of triethyleenglycol of di- of tripropyleenglycol.

De bekende emulgatoren en antistatische middelen 10 zijn bij voorkeur geethoxyleerde alkylfenolen en de overeen komstige fosforzuuresters, liefst geethoxyleerde nonylfenol.

Andere stoffen in het smeerpreparaat zijn bijvoorbeeld een antioxydant als gebutyleerde hydroxytolueen in een hoeveelheid tot 0,5 gew%, een alkanolamine als triethanol-15 amine in een hoeveelheid tot 5,0 gew% en tot 5,0 gew% water.

Een smeerpreparaat, dat de meeste voorkeur verdient omvat:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 25-35 20 Dipropyleenglycoldibenzoaat 25-45

Geethoxyleerd nonyllauraat 15-25

Geethoxyleerde nonylfenol 5-15

Gebutyleerde hydroxytolueen 0,05-0,2

Geethoxyleerd nonylfosfaat 5-10 25 Triethanolamine 1-5

Water 1-2

Voor een bevredigend gedrag moet de opneming, uitgedrukt als minimum procent extraheerbaar» wanneer het behandelde weefsel of de behandelde vezel in de verfmachine wordt 30 gebracht, tenminste bedragen:

Minimum% extraheerbaar

Cycloalifatische diester met de formule 1 0,075

Hoogkokende aromatische ester 0,075

Kleurstofverspreidend middel 0,050 35 De aangehechte hoeveelheid varieert met het punt 8104516 15· in de vezelbewerking, waarop het smeermiddel wordt toegepast, maar bedraagt ongeveer 0,25 tot ongeveer 5,0 gew% van de vezel. Tijdens het breien is de aanhechting bij voorkeur 0,1 tot 1,5 gew%.

5 Bij het bereiden van breismeermiddelen onder ge bruikmaking van alifatische diesters met de formule la bedraagt de samenstelling bij voorkeur:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de formule 1a 10-60 10 Kleurstofverspreidend middel 10-30

Emulgatoren, dispergeermiddelen en/of antistatische middelen. 10—60

Liefst bevatten de smeerpreparaten 20-40 gewichtsdelen diester met de formule 1a en 15-25 gewichtsdelen kleur-15 stofverspreidend middel.

Voor bevredigend gedrag moet de opneming, uitgedrukt als minimum% extraheerbaar, wanneer de behandelde vezel of het behandelde weefsel in de verfmachine wordt gebracht, bedragen·: 20 Minimum% extraheerbaar

Cycloalifatische diester met de formule 1a 0,45

Kleustofverspreidend middel 0,05

De aangehechte hoeveelheid wordt in het algemeen op het zelfde ingesteld als bij het smeermiddel, dat de di-25 ester met de formule 1 bevat.

Een ander type breismeermiddel, dat volgens de uitvinding is bereid, heeft de samenstelling:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de formule 1 5-15 30 Hoogkokende aromatische ester 30-50

Kleurstofverspreidend middel 5-15

Emulgatoren, enzovoort 10-20

Ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer 10-30

De breismeermiddelen kunnen ook tot 0,25 gew% 35 antioxydant en tot 5 gewZ alkanolamine, bijvoorbeeld dibutyl- 8104516 16 ethanolamine bevatten.

Het verdient de voorkeur, dat de'.breismeermidde-len een cycloalifatische diester bevatten, waarin R alkyl met 4-20 koolstofatomen, liever 6-12 koolstofatomen voorstelt.

5 De hoogkokende aromatische ester is bij voorkeur een dibenzoaat of ditoluaat van ethyleen- of propyleenglycol. Propyleenglycoldibenzoaat verdient de bijzondere voorkeur.

Het in het breismeermiddel gebruikte kleurver-spreidende middel is bij voorkeur een ester van een geethoxy-10 leerde alkanol, nog liever het decanaat, lauraat, myristaat of palmitaat van geethoxyleerde decyl-, lauryl-, myristyl- of hexadecylalkohol.

De emulgatoren in het breismeermiddel zijn bij voorkeur geethoxyleerde alkanolen en overeenkomstige fosfaten. 15 Ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer met mole- cuulgewicht 2000-5000 verdient de voorkeur.

Een breismeermiddel, dat de meeste voorkeur verdient, is:

Gewichtsdelen 20 Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 8-12

Propyleenglycoldibenzoaat 35-45

Geethoxyleerd lauryllauraat 8-12

Geethoxyleerde laurylalkohol 8-12

Gebutyleerde hydroxytolueen 0,5-2 25 Ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer 20-25

Geethoxyleerd laurylalkoholfosfaat 3-6

Dibutylethanolamine 1-3

Het smeermiddel wordt aangebracht door druppelen of verstuiven op de naalden tot een opneming van 1-2% op het 30 garen. Het aldus aangebrachte preparaat geeft vezel-metaal en metaal-metaalsmering bij temperaturen van 38-66°C. Het preparaat vertoont op de breimachine geen afbraak of opgomming.

Bovengenoemde smeermiddelen bevorderen, indien zij tijdens het verven op de stof of het garen worden achter-35 gelaten een gelijkmatige kleurstofopneming. Hun aanwezigheid 8104516 17 draagt eigenlijk bij tot kleuruitputting bij 115-130°C. De smeermiddelen veroorzaken geen overmatige schuiming en hebben ook geen nadelige invloed op de kleurechtheid van het geverfde weefsel.

5 Smeermiddel, dat een diester bevat met de formu le 1a bevat 20-50 gewichtsdelen van deze stof. De andere eigenschappen van de bestanddelen zijn als boven.

Het gebruik van deze preparaten vermindert of voorkomt het optreden van geur en rook binnen en buiten de be- 10 werkingsfabrieken. Behalve dat de smeerpreparaten van de uitvinding luchtvervuiling verminderen, verminderen zij ook de watervervuiling. In het algemeen wordt belasting op hoge B0D/C0D of afscheidbare oliën niet meer nodig.

15 C. Toepassing als conusolie;

Voor gebruik als conusolie, bedoeld voor toepassing na het weven of tijdens het opwinden van het garen, bevatten de preparaten van de uitvinding ook een overheersende hoeveelheid, tot 70 gew%, ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer 20 met molecuulgewicht 2000-5000. Voorbeelden van geschikt materi-

* (fö dO

aal zijn Ucon^ LB en HB (Union Carbide Corp.), de Pluronics^ (BASF) of Jeffox fluids (Texaco, Ine.).

Conusoliepreparaten volgens de uitvinding bevatten: 25 Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met de formule 1 5-10

Hoogkokende aromatische ester 5-10

Kleurstof verspreidend middel 2-5

Emulgatoren, dispergeermiddelen en/of anti- 30 statische middelen 10-20

Ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer 6 0-7 0

Cycloalifatische diesters, die voor conusoliepreparaten de voorkeur verdienen, omvatten die, waarin R alkyl met 4-20 koolstofatomen,. liefst 6-12 koolstofatomen is.

35 De hoogkokende aromatische ester is bij voorkeur 81045 1 6 •-------»4 * * 18 afgeleid van een alkanol .met 8-30 koolstofatomen,. liefst decyl-, lauryl- of myristylbenzoaat.of -toluaat.

Het .kleurstofverspreidende middel is bij voorkeur een ester .van geethoxyleerde alkylfenol, liefst van nonylfenol.

5 De emulgatoren zijn bij voorkeur geethoxyleerde alkoholen, de overeenkomstige fosfaten en geethoxyleerde, ge-· hydrogeneerde ricinusolie.

Andere bestanddelen in het conusoliepreparaat zijn bijvoorbeeld ongeveer 0,5 gew% antioxydant als gebutyleer-10 de hydroxytolueen, tot ongeveer 2,5 gew% alkanolamine als tri ethanolamine en tot 2,5 gew% water.

Een conusoliepreparaat, dat de meeste voorkeur verdient, is:

Gewichtsdelen 15 Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 6-8

Laurylbenzoaat 6-8

Geethoxyleerde nonylfenolkokosester 2-4

Geethoxyleerde laurylalkohol 8-12

Geethoxyleerde gehydrogeneerde ricinusolie 2-4 20 Geethoxyleerd nonylfenolfosfaat 2-4

Ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer 60-70

Gebutyleerde hydroxyltolueen 0,05-0,2

Triethanolamine 0,5-2

Water 0,5-2 25 Gonusolie volgens de uitvinding penetreert de vezel snel, maar wordt tijdens de toevoeging niet van de vezel of de voedingswals afgeslingerd. Het behandelde garen wordt voor het gemakkelijk om een conus kunnen winden, breien of weven van het garen voldoende gesmeerd. Het preparaat is sta-30 biel en vertoont geen rook, vergeling of verkleuring bij tem peraturen tot ongeveer 66°G.

D. Verven:

Verfhulpmiddelen volgens de uitvinding bestaan 35 uit: 8104516 19

Gewicht s del en

Cycloalifatische diester met de formule 1 15-40

Hoogkokende aromatische ester 20-55

Verfverspreidend middel 10-25 5 Emulgatoren, enzovoort. 10-30

De voor dit aspekt van de uitvinding gebruikte cycloalifatische diesters zijn bij voorkeur die, waarin R alkyl met 4-20 koolstofatomen, liefst 6-12 koolstofatomen voorstelt.

Hoogkokende aromatische esters, die voor dit 10 gebruik de voorkeur verdienen, zijn dibenzoaten en ditoluaten van mono- en diethyleen of propyleenglycolen.

Verfverspreidende middelen, die voor dit aspekt van de uitvinding de voorkeur verdienen, zijn esters van ge-ethoxyleerde alkylfenolen, in het bijzonder geethoxlyeerde no-15 nylfenol.

Het verdient de voorkeur, dat de verfhulpmiddelen ook geethoxyleerde ricinusolie geethoxyleerde gehydrogeneer-de ricinusolie, alsmede het fosfaat (kaliumzout) van een geethoxyleerde cylcoalifatische ester, dat wil zeggen waarin R 20 gefosfateerd polyoxyethyleen is, bevatten.

Bij voorkeur bevatten de verfhulppreparaten 15-35 gewichtsdelen cycloalifatische diester met de formule 1, 35-55 gewichtsdelen hoogkokende aromatische ester en 10-20 gewichtsdelen kleurstofverspreidend middel.

25 Een verfhulpmiddelpreparaat, dat de meeste voor keur verdient, bevat:

Gewichtsdelen

Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 15-25

Dipropyleenglycoldibenzoaat 35-55 30 POE nonylfenollauraat 10-20 POE ricinusolie 4-6 POE gehydrogeneerde ricinusolie 8-12 POE cycloalifatische diesterfosfaat, kaliumzout 8-12

Cycloalifatische diesters met de formule 1a wor-35 den gebruikt in verfhulpmiddelen, die bevatten: 8104516 20

Gewichtsdelen

Cycloalifatische diester met .de formule ia. 40-90

Kleurstafverspreidend middel 10-25

Emulgatoren, enzovoort 10-30 5 Bij voorkeur bevatten deze preparaten 5-85 ge wichtsdelen cycloalifatische diester met de formule 1a.

Een verfhulpmiddelpreparaat, dat de meeste voorkeur verdient, bevat:

Gewichtsdelen 10 Cycloalifatische diester met de formule 1a, waarin R C,H_C0(CoH£0) C.H,- is 55-65 6 5 3 6 n 3 6 POE (9,5) nonylfenollauraat 15—25 POE (80) ricinusolie 5-15 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 5-15 15 De preparaten worden in het verfbad toegepast in een hoeveelheid van 0,25-1,0%, berekend op het gewicht van de goederen. Het verfbad is zuur (pH = 5 ± 0,5) en bevat kleurstof als enig extra bestanddeel. Dit in tegenstelling tot bekende werkwijzen, waarbij 2-4% verfhulpmiddel en andere verspreiden-20 de middelen nodig zijn. Bovendien is de verfgang minder gevoelig voor de mate van temperatuursverandering dan bij de bekende systemen. De verftemperatuur in beide systemen bedraagt gewoonlijk 130°C in een spuitverfinrichting.

.. Geverfde garen, die onder gebruikmaking van de 25 preparaten van de uitvinding zijn verkregen, steken gunstig af tegen bekende geverfde garen voor wat betreft eigenschappen als lichtechtheid, kronkeling, kleurdiepte en gelijkmatige kleuring.

Aldus bevorderen de preparaten van de uitvinding, wanneer zij op een synthetische vezel worden aangebracht bij 30 de vervaardiging of worden gebruikt als bewerkhulpmiddel bij het weven in plaats van de bekende smeermiddelen, niet alleen de verfaffiniteit van de vezel, maar maken in het algemeen ook de behoefte aan vervolgbewerkingen en het daarmede gepaard gaande chemicalienverbruik overbodig.

35 Goede voorbeelden van overbodige handelingen en 8104516 * 21 beh.andelingsmidd.elen zijn.: 1. Smering tijdens het breien of weven.

2. Ontvetten en verwijdering van smeermiddel.

3. Verfdrager tijden het verven.

5 4. Verfdispergeermiddel tijdens het verven.

5. Kleurverspreidend middel tijdens het verven.

6. Vezelsmeermiddel tijdens het verven.

7. Ontschuimmiddel tijdens het verven.

8. Nareiniging en ontvetting na het verven.

10 9. Windsmeermiddel voor geverfd garen.

Een textielbehandelingspreparaat voor algemene doeleinden, dat de meeste voorkeur verdient, bestaat in beginsel uit: 15 Gewichtsdelen

Bis(2-ethylhexyl)cycloalifatische ester 15-25

Propyleenglycoldibenzoaat 30-50

Polyoxyethyleennonylfenollauraat 15-20

Polyoxyethyleen gehydrogeneerde ricinusolie 5-15 20 Polyoxyethyleen ricinusolie 5-15

De volgende voorbeelden lichten de uitvinding toe. In deze voorbeelden zijn de temperaturen ongecorrigeerd opgeven in °C. Tenzij anders aangegeven zijn alle delen en percentages betrokken op het gewicht.

25

Voorbeeld I

Bereiding van dialkylester met de formule 1, waarin R 2-ethylhexyl is.

In een driehalskolf, voorzien van roerder, ter-30 mometer, stikstofdoorspuier, condensator, zijarmontvanger en verhittingsmantel bracht men 352 g of 1 mol diacid 1550, 273 of 2,1 mol 2-ethylhexanol, 1,5 g p-tolueensulfonzuur en 2 g ontkleurde kool. Men spuide de lucht uit de kolf met stikstof en verhitte het reaktiemengsel 4-6 uur onder roeren op 160-170 35 °C. Het tijdens de reaktie gevormde water werd in de zijarmont- 8104516 «V * * * 22 " vanger verzameld. De reaktie .werd voortgezet tot het zuurgetal beneden 5 mg KOH/g lag·. Katalysator en kool werden af gefiltreerd. Het esterprödukt en 25 g nikkel op kieselguhr werden in een van een roerder voorzien verhit drukvat gebracht. Het mengsel 5 werd op 160-170 verhit en met waterstof onder een druk van 400 psig gebracht.. Na. 6-8 uur werd een monster genomen en het joodgetal werd bepaald. De reaktie werd voortgezet totdat het joodgetal beneden 0,5 g jodium/100 g mengsel lag.

Het produkt werd tot 50°C afgekoeld en de kata-10 lysator af gefiltreerd.

Men bereidt op soortgelijke wijze esters uit: 1. Diacid 1550 en decylalkohol, molverhouding 1:2.

2. Diacid 1550 en tridecylalkohol, molverhouding 15 1:2.

3. Diacid 1550 en Neodol 25, een mengsel van lineaire C^2-C^alkoholen, molverhouding 1:2.

4. Diacid 1550 en butanol, molverhouding 1:2.

20 Voorbeeld II

A. Bereiding van polyoxyethyleendiester met de formule 1, waarin R HO(CÏÏ-GH-0) CH,.CH-) voorstelt.

i l η l δ

In een beroerde autoclaaf, voorzien van verhit-tingsspiraal en koelspiraal, bracht men 352 g of 1 mol Diacid 25 1550. Men bracht in de reaktor 1,0 g kaliumhydroxyde als kata lysator. De temperatuur werd op 1t0°C gebracht en de reaktor werd 30-60 minuten onder vacuum gestript ter verwijdering van eventueel resterend water van eerdere wassingen van de reaktor of uit een of meer ingebrachte reagentia op de katalysator.

30 De reaktor werd ter verwijdering van lucht met stikstof door gespuid, opnieuw onder vacuum gebracht en weer met stikstof doorgespuid. Men verhitte de reaktor onder roeren op 140°C en voegde 100 g of 2,3 mol ethyleenoxyde toe. De druk binnen de reaktor steeg onmiddellijk tot 30-50 psig. Na een induktietijd 35 van. 30-60 minuten zette er een exotherme polymerisatiereaktie 8 1 0 4 5 1 6 4 23 (tot 150-160°C) met een .daarmede gepaard gaande drukdaling tot 0 psig» daar er ethyleenoxyde werd verbruikt. Men voegde ethy-leenoxyde aan de reaktor toe tot een totaal van 660 g of 15 molen. De temperatuur werd door koeling op 150-160°C gehouden.

5 De toevoeging van ethyleenoxyde werd gestopt en men liet de reaktie nog 30 minuten voortgaan. De reaktor werd op 90-100°C afgekoeld en twee maal met stikstof doorgespuid.

Een monster van het produkt had een hydroxylgetal van 110 mg KOH/g (15 molen ethyleenoxyde aan het dizuur toege-10 voegd. De diester werd met azijnzuur aangezuurd ter neutralisatie van de kaliumhydroxydekatalysator en men voegde 3 g water-stofperoxyde toe teneinde de kleur van het produkt te bleken en te verhelderen. De reaktor werd tot 30°C afgekoeld en het produkt werd onder gebruikmaking van een porselein filter door 15 filtreerpapier gefiltreerd.

B. Reduktie tot de polyoxyethyleendiester.

Het produkt van voorbeeld IIA en 25 g nikkel op kieselguhr werden toegevoegd aan een beroerd, verhit drukvat.

Het mengsel werd tot 160-170 °C verhit en met waterstof onder 20 een druk van 400 psig gebracht. Na 6-8 uur werden er bij tussen pozen monsters getrokken ter bepaling van het joodgetal. De reaktie werd voortgezet totdat het joodgetal minder dan 0,5/100 g mengsel was.

25 Voorbeeld lil

Bereiding van gefosfateerde polyoxyethyleendiester met de formule 1, waarin R (HO)oP(0)0(CHoCH„0) CH0CH_-) z z z n z z voorstelt.

15 Molen gepolyethoxyleerd dizuur, verkregen 30 als in voorbeeld IIB werden op 50-60°G verhit, geroerd en gron dig met stikstof doorgespuid ter verwijdering van lucht. Bij ongeveer 1015 of 1,0 mol van dit materiaal werd 24 g of 0,17 mol gevoegd. Er trad onmiddellijk een exotherme reaktie in (exotherm tot 85-95°C). Het reaktiemengsel werd door koeling 35 op deze temperatuur gehouden en men voegde nog 24 g of 0,17 mol 8104516 1 * . - 24 P205 toe. De reaktie werd 3 uur voortgezet totdat alle ^2^5 was toegevoegd. De reaktie werd tot 50°c afgekoeld alvorens er een monster werd getrokken. Het produkt had een zuurgetal van 32 mg KOH/g (wijst erop, dat de reaktie is voltooid). De lading werd 5 bij 85-95°C gebleekt met 5 g waterstofperoxyde, tot 30°C afgekoeld en gefiltreerd.

Voorbeeld IV

Bereiding van propyleenglycoldibenzoaat.

10 In een driehalskolf, voorzien van roerder, koeler, ontvanger, thermometer, stikstofdoorspuier en verhittingsmantel bracht men 84 g of 1,1 mol propyleenglycol, 244 g of 2 molen benzoezuur en 0,8 g p-toluesulfonzuur. Men spuide de lucht uit de kolf met stikstof en verhitte de kolfinhoud op 160-170°C.

15 Het bij de reaktie gevormde water werd voortdurend verwijderd.

De reaktie werd voortgezet totdat het produkt een zuurgetal van minder dan 5 mg KOH/g had. Het mengsel werd afgekoeld en gefiltreerd.

Men bereidt andere esters onder gebruikmaking 20 van de volgende reagentia.

1. Dipropyleenglycol en benzoezuur, molverhou- ding 1:2.

2. PPG 200 en benzoezuur, molverhouding 1:2.

3. PPG 500 en benzoezuur, molverhouding 1:2.

25

Voorbeeld V

Bereiding van polyoxyethyleennonylfenyllauraat.

In een driehalskolf, uitgerust als in voorbeeld IV, bracht men 750 g of 1,1 mol gepolyoxyethyleerde nonylfenol 30 (9,5 molen oxyethyleen, NP 9,5), 208 of 1 mol laurinezuur en 2,4 g p-tolueensulfonzuur. De lucht werd met stikstof uit de kolf gespuid en het mengsel werd op 160-170°C verhit tot een zuurgetal van minder 10 mg KOH/g was verkregen. Het produkt werd afgekoeld en gefiltreerd.

35 Andere polyoxyethyleennonylfenolesters worden 8104516 * * 25 op soortgelijke, wijze bereid uit:.

1. NP 9,5 en kokosvetzuur, molverhouding 1:1.

2. NP 9,5 en oliëzuur, molverhouding 1:1.

3. NP 9,5 en stearinezuur, molverhouding 1:1.

5 4. NP 9,5 en benzoezuur, molverhouding 1:1.

Voorbeeld VI

Men bereidde geethoxyleerde ricinusolie en ge-hydrogeneerde ricinusolie als in voorbeeld II, Het ethyleenoxyde 10 addeert zich aan de hydroxylgroep van ricinusolie.

Voorbeeld VII

Men bereidde een textielbehandelingspreparaat door combinatie van stoffen, die bereid waren als boven, in de 15 volgende gewichtshoeveelheden:

Gew%

Bis-2-ethylhexyldiester (voorbeeld I) 20

Propyleenglycoldibenzoaat 40

PolyethoxyethyleennonyIfenollauraat 20 (9,5 molen ethyleenoxyde) 20

Polyethoxyethyleen gehydrogeneerde ricinusolie (25 molen ethyleenoxyde) 10

Polyethoxyethyleenricinusolie (80 molen ethyleenoxyde) 10 25

Voorbeeld VIII

Het textielbehandelingspreparaat van voorbeeld VII werd tijdens de verfgang aangebracht op een proefblad van 10 g T56 polyestervezel op de volgende wijze: 30 De proeflap werd gebracht in een roestvrijstalen beker, die 150 ml water, 0,067 g disperse yellow 67, 0,091 g disperse red 91, 0,026 g disperse blue 56, 0,1 g azijnzuur (56%) en 0,03 g textielbehandelingsmiddel bevatte. De beker werd afgedicht en bij 38°C in een launderometer geplaatst. De tempera-35 tuur werd met 4-5 °C per minuut op 130°C gebracht en 30 minuten 8104516 26 » % * daarop gehouden. De beker-werd met 4~5ο0 per minuut tot 52°C afgekoeld en uit .de launderometer genomen. Dë pólyesterlap werd uit de beker genomen. De' lap .was gelijkmatig gekleurd in een middenbruine tint. De gebruikte oplossing in water was nagenoeg 5 uitgeput aan kleurstof. De lap werd met koud water gewassen en in een oven op 121°C gedroogd.

Voorbeeld IX

Geweven polyesterdubbelsteek (1500 pounds) werd 10 gebracht in een 6 port Gaston County jet machine. De machine werd met water gevuld en de goederen kregen een overstoomwas-sing. De machine werd opnieuw gevuld en op 60°C gebracht. 15 Pounds azijnzuur (56%) en 4,5 pounds preparaat van voorbeeld VII werd vanuit de chemicalienkamer in de straal gedruppeld.

15 Na 5 minuten werd vanuit de chemicalienkamer 18 pounds Samaron Yellow 6 GSL (disperse yellow 114), 15 pounds Bucron Rubine 2BNS (disperse red) en 13 pounds Foron Blue SBGL (disperse blue 73) aan de spuitmachine toegevoegd. De spuit werd afgedicht en — op 130°C gebracht. De temperatuur werd 30 minuten op 130°C ge- 20 houden en weer teruggebracht naar 66°C. Het weefsel werd op tint beproefd en de tint voldeed aan de standaard. De temperatuur werd tot 38°C verlaagd. De verbruikte verfvloeistof werd afge-voerd en de machine werd weer met water gevuld'. De goederen werden grondig uitgespoeld en uit de spuit verwijderd, De goe-25 deren werden in repen gesneden, gedroogd en geinspekteerd. De definitieve inspektie gaf goederen van uitstekende kwaliteit.

Tijdens de verfgang onder gebruikmaking van het preparaat van voorbeeld VII was de geur in het verfhuis veel minder dan bij bekende systemen. Tijdens het drogen en het in 30 de warmte harden bij het einde, van de verfgang kwam er weinig rook uit de ovens. Het comfort van de werknemer was dan ook aanzienlijk verbeterd.

Het verfhulpmiddel ondergaat gemakkelijk afbraak bij toevoeging aan de fabrieksafvoer. Men verkreeg de volgende 35 waarden: 8104516 27 . Bekend . Verfhulpmiddel als 'systeem boven’· COD mg/kg 2.-640.000 2.210.000 BOD mg/kg < 2.000 750.000 5 Ratio, COD:BOD >1300:1 2,95:1

Omdat er weinig verfhulpmiddel op het weefsel achterblijft na het verven heeft gebruik van het produkt van voorbeeld VII geen schadelijke invloed op de echtheidseigenschappen van geverfde goederen.

10 Het bovenstaande is een goed voorbeeld van een toepassing van het preparaat op produktieschaal.

Voorbeeld X

De werkwijze van voorbeeld IX werd herhaald, 15 maar men gebruikte geen preparaat van voorbeeld VII. Bij con trole aan het eind van de verfgang is de tint enigszins minder vanwege onvolledige kleurstofuitputting. De ladingstemperatuur werd weer op 132°C gebracht en nog 30 minuten aangehouden. Be volgende controle wees uit, dat de tint aan de standaard vol-20 deed, waarop de goederen werden gespoeld, verwijderd, in repen gesneden en gedroogd. Bij inspektie bleken de goederen verf- barre strepen, afdrukken, slechte dekking en een algemene ongelijkmatige verfverdeling te vertonen van het ene eind naar het andere en van stuk tot stuk. De goederen moesten opnieuw be-25 werkt worden door ze opnieuw in een verfmachine te brengen en te behandelen met extra kleurstof en kleurverspreidend middel, de goederen werden 3-4 uur in de machine gehouden totdat een gelijkmatige verving was bereikt, maar het weefsel had een slecht uiterlijk ten gevolge van de langdurige bewerking.

30 Dit vergelijkende voorbeeld laat zien, dat weg lating van het preparaat van de uitvinding een onaanvaardbare verving oplevert.

Voorbeeld XI

35 Men bereidt een textielbehandelingspreparaat uit 8104516 ........ 28 .....

de volgende bestanddelen: ' GèW%

Bislauryldiester (voorbeeld I) 20

Dipropyleenglycoldibenzoaat 40 5 POE (9,5) nonylfenolkokosvetzuurester 20 POE (80) ricinusolie 10 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 10

Dit preparaat is in eigenschappen te vergelijken met het preparaat van voorbeeld VII.

10

Voorbeeld XII

Men bereidt een textielbehandelingspreparaat als in voorbeeld VII, behalve dat 22 gew% polyoxyethyleendiester (voorbeeld IIB) en 28 gew% propyleenglycoldibenzoaat werden 15 gebruikt. Het preparaat verbetert de bewerking van polyester- weefsel als beschreven in voorbeeld IX.

Voorbeeld XIII

Men bereidt een textielbewerkingspreparaat als 20 in voorbeeld VII, behalve dat 18 gew% gefosfateerde polyoxyethyleendiester (voorbeeld III) en 42 gew% dipropyleendibenzo-aat werden gebruikt. Het preparaat verbetert de bewerking van polyesterweefsel en werkt als antistatisch middel.

25 Voorbeeld XIV

a. Men bereidde een textielbehandelingspreparaat als in voorbeeld VII uit de volgende bestanddelen:

Gew%

Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 30,0 30 Dipropyleenglycoldibenzoaat 30,0 POE (9,5) nonylfenollauraat 15,0 POE (80) ricinusolie 5,0 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 10,0 POE (15) diesterfosfaatkaïiumzout (voorbeeld III) 10,0 35 b. Het aldus verkregen preparaat werd vanuit een 8104516 29 ** « 20% oplossing in water als een spinapprëtuur .aangebracht op 150 denier polyestervezel, die daarna werd gesponnen en getwijnd. De appretuur van het garen voor het twijnen bedroeg 0,29% en na het twijnen 0,25%. Het getwijnde garen vormde een 5 goede kluwen.

Een als hoven aangebrachte spinapprëtuur veroorzaakte geen rook, afdruip of opzameling op verhitterplaten en veroorzaakte ook geen andere moeilijkheden door uitlopen.

Het getwijnde garen werd op een Invoit 18 Gauge 10 machine tot een dubbel steekweefsel gebreid. Het garen liet zich goed breien met een minimum warmteopzameling op de breimachine. Er trad tijdens het breien geen nevelmist of geur op in de werkruimte.

Het weefsel werd naar de verfruimte gebracht en 15 ingeleid in een 6-port Gaston County jet machine. De. goederen werden niet door overstroming gewassen of ontvet. Het schuimen tijdens het inbrengen van het weefsel was aanzienlijk minder dan bij met bekende smeermiddelen behandelde weefsels. Het weefsel werd geverfd als in voorbeeld IX tot een produkt, dat 20 werd beoordeeld als een produkt van suprieure kwaliteit. Zowel de verfopbrengst als de barre -dekking werden verbeterd en het weefsel had een beter algeheel uiterlijk dan onbehandelde weefsel.

25 Voorbeeld XV

a. Men bereidde een spinappretuurpreparaat uit:

Gew%

Cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 30

Propyleenglycoldibenzoaat 30 30 POE (9) nonylfenollauraat 15 POE (81) ricinusolie 5 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 10 POE (10) nonylfenolfosfaat, kaliumzout 10 b. Het preparaat van deel a. werd als 20% emul-35 sie aangebracht op polyestergaren (505 deniër/34 elementair- 8104516 30 £ * - - vezel) door een enkele, dompeling onder verkrijging .van een opneming in droge toestand .van 0,5-0,6%. Het behandelde garen en het garen, dat behandeld .was met een bekend smeermiddel (Diamond Shamrock FT 504, dat een vetzuurester als smeermiddel 5 en nietionogeen ethoxylaat als emulgator en antistaat bevat bij een opneming van 0,2-0,6%) werden bij 205-22Q°C getwijnd op een monster Scragg X-2 twijnmachine. Na het twijnen werden de behandelde garens beproefd op thermische en andere eigenschappen. Men verkreeg de volgende resultaten: 10 8104516 31 c o S ~ o C O co ° g T- o co > o <t

CO

μ cd CÖ « 3 > > O o ω o 3 bd (U o rd o i— 4J -T-j r-<tvO W M UI OCM<J- ajT) c vo co en Αί μ sr h xi J-l T—J CÖ ·<— 00 0) 0) <— -u *— o

O, <u M CO Φ 4J B

& <u o « Μ m o

cd rD r- w O

CM ' m •μ o 2 ft o μ co >

PJ

μ i I o* ^

c <u O

•rl 0) >“ £*

Cu M o

ra 4J c O O

ra cö » o το μ a) > o o oo o μ 3 oo o \o o t— töc <t <f to ra b m ^ οι π cd μ c co oo Ai μνο ^ * τι <u o eo o ® ï- ui i- o e μ o co α> μ *-< tö ft μ « μ ra p μ ft öo T- s-' μ

W Ö N -M

W g q) o

Η P

O M

•S « * o * CJ o ^ o

ÖO

«v Λ /*\ X-. 0) Q) ·Η Ό 5-i

O M

_C <U

μ g 0) <u ·μ ·η g μ μ ra α ο ο •Η ο Η Ö 3 /"·« Ο Μ J0 (U Α! -Μ μ w Μ Μ

^ C Pb 00 C

α) α) «-) C μ

>3 ·Η CÖ Ή (U

ο -β S w d ja cd cd w μ μ μ CÖ Pi

<D oo <U μ O

gra J3 μ OT

tj cj cd α) ·η co μ

•μα) ·Η 0) <U

c Ai C Hi S μ cd <u μ T) A3 Ai ·Μ w o CJ μ '~/

<u r-l ·μ 5J C

μ cd Tl 0 P *m μ +j o μ <u o <u g dl fl μ Ai ω Ό M w 3 O μ ·η (U m *rt

<u C cu Ai *m S

i—( μ cu ,c η P μ

m g μ ' (U

ra -μ cd a5 , <u •H C IH CJ ü ë 3 <u ·μ ·μ s co co p P ft P Η P &·« 8104516 - 32 TMA .is een maat voor de neiging tot verzachten of smelten van een onder konstante spanning verhit garen. De afneming in TMA. ën hoofdletters DSC van het proefgaren wijst erop, dat de kristallijnheidsgraad kleiner is dan die van garen, dat . 5 met een bekende spinapprétuur is behandeld. Dienovereenkomstig konden behandelde vezels worden vertwijnd bij lagere temperatuur dan gebruikelijk en absorbeerden zij ook kleurstof bij lagere temperaturen dan gebruikelijk, hetgeen leidt tot lagere energiekosten.

10 8104516 ♦ » - 33 - c. sdcrofotografiseh onderzoek van garendoorsneden wees uit, dat beide garens hun configuraties behielden. Aldus wordt gedacht, dat de waargenomen veranderingen in warmte-historie werden veroorzaakt door veranderingen in kristallijn- 5 heid, die door de aangebrachte spinappretuur zijn opgewekt. De verfpenetratie van beide garenmonsters was in wezen equivalent, maar de verfabsorptie van de met de preparaten van dit voorbeeld behandelde vezels is groter. De microfoto's (figuren 1-4) laten ook zien, dat de kristallijnheid van de proefmonsters ver-10 anderd is.

d. De smerende eigenschappen van de garens werden op de Scragg X-2 machine onder verschillende omstandigheden beoordeeld. Het garen werd getwijnd bij 340 m/min bij 205 - 220°C. Men verkreeg de volgende resultaten: 15 8104516 <· • 34 Λ g ir> on r» v£> ο ,5 Aft A Λ *» ·

μ co COCOCOODftCON^^NN

^ τ— τ— τ— *—τ— τ— ν— ·τ—τ~ V- <τ— "d uo ιίϊ®'ί(0«ιΟ·'ί'ί,·|ΑΝ qj*s! cn T-<Ncscncscncno\Ocscn μα) ld unmcnuntnunun-tfunioun Μ Μ

6>S

60 Λ ·2 ö ΰ ft.μ ιτ> so<on<ininstN«i<nin 0^2 τ— ▼— τ— *~ τ— τ— τ— τ— τ— τ— •μ μ μ D Μ > d co ooO'ieoOeomtn'Dojio α) νο r^Ovovovovovovovovovo τ— r— τ— <— τ— ·>ρ— τ- τ-* τ*— τ— cs r~- r^ovi-noocnmor^r^vo Η ο· ^ιηιηιη'ί'ίΌοοιη'ί'ί τ- <· <·ιηι^.»- Γ^·ίήοοοιΝΐηνο Η <) ί’Ο'^ιη'ΐ'ί-ίη'ί'ί'# Ρ! Μ

0)4) Ο OOOCLOOLOOOOO

Ρ η «λλλλαλλλλλ

O+J VO vOvOvDtriunvOvor>»vOvO'vO

•μ to on nnncinnnnflncη 5 cd Μ -60 ^ 0) d T) >·μ rHin vftin^Dmm κι ui m- ui in

Cjrd cuun ounounm m m to un m

4) d Tics <N CS on cs CS Μ Μ N N N

μ Ο T3" el ·> ·> ·> * ·* η λ r. n ft

Hi ·μοη t>eo-cnononcn_cnoncncnco a m s <a > v&s t3 a I H _

d ·· 4) O

0) U 4) O

m 3 ϋ cn cd d s) μ 00 4) μ *— ο *— r— <v“ r— .— τ— τ— un vo σι 'v.'ö 4) σ\ o cn σ\ σ\ σ> ο σ\ σ\ σ> σ\ ιμα) Μ λ >>·>-«·>·> *«««» • r-j ft ν τ— ι— τ— τ— τ— τ— ▼— τ— Ί—

•μ ι-ι ft U

χ 4) cd d odd a

w w ·μ +J

A a ca μ a a a.

d tj cd 4) d h _ 6 0) 4) Οι- d'" nt—οΜοη'ΐίΛνοΓ^.αο'^'-'- τμ 0 a a fc*5 a PQ > 8104516 " ~ , t 4 - 35 -

De wrijvingseigenschappen, breuksterkte, rek en krimp tij verhitting werden equivalent beoordeeld.

e. Het effect van de twijntemperatuur op de verfopneming van garen, dat tot een sok was gebreid en was ge-5 verfd, werd onderzocht bij 180 - 230°C. De verfabsorptie door de vezel werd gemeten met een Macbeth Color Eye instrument.

Het proefmonster werd getwijnd onder gebruikmaking van het preparaat van voorbeeld XV(a) en bevatte geen andere toevoegsels.

Het eontrolemonster bevatte Hipochem TA-3 een in de handel 10 verkrijgbare verfdrager, die chloorhoudende oplosmiddelen, methyl- naftaleen en emulgatoren bevat.

De K/S waarden (Kubelk-Munk/Scattering) waren als volgt berekend: _ / (1 reflectie; ' 2Xreflectie 15 De K/S waarde is rechtevenredig met de hoe veelheid kleurstof op het weefsel.

De volgende resultaten werden verkregen: Temperatuur K/S met K/S met appre- % KLeurtoe- °C drager tuur van voor- neming 20 _beeld XV(a)_ 180 5,999 6,580 9,7 185 5,907 6,510 10,1 190 5,814 6,556 12,8 195 5,814 6,432 . 10,6 25 200 5,721 6,426 12,3 205 5,719 6,484 13,4 210 5,715 6,490 13,6 215 5,816 6,542 12,5 220 5,879 6,614 12,5 30 225 5,993 6,734 12,4 230 6,151 6,888 12,0

Deze resultaten laten zien, dat de proefweef-sels K/S-waarden hadden, die ongeveer 10 % hoger lagen dan bij een weefsel, dat onder gebruikmaking van een bekende drager was 35 geverfd. Bovendien was de verfopneming relatief gelijkmatig 8104516 il - 36 - over een "breed temperatuurstraject voor het twijnen. Deze gegevens wijzen er verder op, dat de aanbrenging van de spinappretuur betrekkelijk gelijkmatiger is dan eerder.

f. Er werden op grote schaal hoeveelheden 5 polyester, dat vertwijnd was na gebruik van de spinappretuur van voorbeeld XV(a) tot weefsel gebreid en geverfd in Gaston County Jet Machines zonder toevoeging van smeermiddel, kleurverspreidend middel, verfhulpmiddel of verfdrager. De behandelde polyester gaf steeds 7 - 12 % hogere kleuropbrengsten dan gewoon-10 lijk. De warmtehistorie barrêseconden daalde 3 - 30 afhanke lijk van stijl en tint.

Voorbeeld XVI

Smeermiddel van de volgende samenstelling werd.

bereid: 15 Gewichtsdelen cyclo-alifatische bis(2-ethyl- hexyl)ester 20,0 dipropyleenglycoldibenzoaat 39»3 POE (9,5) nonylfenollauraat 20,0 20 POU (10) nonylfenol 10,0 gebutyleerde hydroxytolueen 0,1 POE (9»5) nonylfenolfosfaat 6,3 triethanolamine, 98 % 2,5 water 1,8

25 Voorbeeld XVII

Conusolie voor toepassing in een hoeveelheid van 2 - k % na vertwijnen, werd bereid uit:

Gewichtsdelen cyclo-alifatische bis(2-ethyl- 30 hexyl)ester 7,50 laurylbenzoaat 7,50 POE (9,5) nonylfenolconkokosvetzuurester 3,75 POE (3,5) laurylalkohol 10,00 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 2,50 35 POE (10) nonylfenolfosfaat 2,50 8104516 * - 37 -

Gewichtsdelen

Ucon LB-65 61;, 15 gebutyleerde hydroxytolueen 0,10 triethanolamine 1,00 5 water 1,00

Deze conusolie leverde de noodzakelijke smering op om het garen gemakkelijk te kunnen opwinden, breien of weven. De olie veroorzaakte geen rook, vergeling of verkleuring tijdens bewerkingstemperaturen tot 65°C.

10 Voorbeeld XVIII

Breismeermiddel volgens de uitvinding werd bereid uit:

Gew. % cycloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 10,0 15 propyleenglycoldibenzoaat Ui,0 lauryl (POE 9) lauraat 10,0 POE (9) laurylalkohol 10,0 gebutyleerde hydroxytolueen 0,1

Ucon LB-65 21,9 20 POE (9) laurylzuurfosfaat 5,0 dibutylethanolamine 2,0

Het smeermiddel werd op breinaalden aangebracht in een hoeveelheid van 1 - 2 % door druppelen of verstuiven en was een doeltreffend smeermiddel bij 38 - 65°C.

25 Voorbeeld XIX

In een driehals 1000 ml glazen kolf, voorzien van een roerder, thermometer, stikstofdoorspuier en Dean-Stark opvanginrichting werd gebracht: 122.0 g benzoezuur 30 19130 g di-n-butylaminoethanol 1,3 g methaansulfonzuur (70 %) 0,3 g onderfosforigzuur (50 %) 200.0 ml tolueen

Het resulterende mengsel werd tot 70 - 85°C 35 verhit en onder terugvloeiing gehouden, totdat de theoretische ...........-"-1 8104516 t

V O

----------------------------------------"I

- 38 - hoeveelheid van 18 g -water was verwijderd. Het monster werd afgekoeld en in een scheidtrechter gewassen. Tolueen werd in een roterende verdamper verwijderd. Er werd ongeveer 2Ö0 g di-n-butylaminoethylb enz oaat gewonnen.

5 · Met amino gesubstitueerde alkylesters van aromatische zuren als boven bereid, kunnen in de preparaten van de uitvinding worden gebruikt ter gehele of gedeeltelijke vervanging van de ongesubstitueerde aromatische esters, die men anders zou gebruiken.

10 Voorbeeld XX

Men bereiddefeen representatieve benzylester als in voorbeeld XIX uit: 227.0 g benzylalkohol 1*00,0 g laurinezuur '15 2,1* g methaansulf onzuur (70 %) 0,6 g onderfosforigzuur (50 %)

Het resulterende mengsel werd verhit en op 165 - 175°C gehouden, totdat de theoretische hoeveelheid van 37 S water was verwijderd. Er werd ongeveer 580 g benzyllauraat 20 gewonnen.

De benzylesters van pelargonzuur, octaanzuur, palmitinezuur, stearinezuur, oliezuur en hydroxystearinezuur werden op soortgelijke wijze bereid.

Voorbeeld XXI

25 Een diester met de formule 1a werd gesynthe tiseerd in een 2 1 autoclaaf, voorzien van stikstofspuier, koeler en ontvanger ter verwijdering van water. De toegevoerde hoeveelheden waren: 510.0 g Diacid 1550 30 2,0 g alkaliloogvlokken 636.0 g ethyleenoxyde.

Na doorspuien met stikstof werden Diacid 1550 en loog tot 130°C verhit. Ethyleenoxyde werd toegevoerd over een periode van 1* uur, waarbij de temperatuur op 150 - 165°0 ......35 werd gehouden. Het resulterende ethoxylaat werd afgekoeld tot 8104516 * - 39 - ♦ 90°C verzameld en het molekulaire gewicht werd bepaald met het hydroxylgetal. Een waarde van 139 werd gevonden. De volgende stoffen werden toegevoegd: 3,5 g ijsazijn 5 T,5 g methaansulf onzuur (70 %) 3^0,0 g benzoezuur.

Na grondige doorspuiing met stikstof werd de temperatuur gebracht en gehouden op 165 - 170°C, totdat het zuurgetal minder dan 5 mg KOÏÏ per gram was. De theoretische hoe-10 veelheid water werd tijdens de reactie verwijderd en in de ont vanger opgevangen. Het monster werd afgekoeld en gefiltreerd.

Bovengenoemd preparaat werd gehydrogeneerd in de 2 1 autoclaaf: 1000,0 g bovenstaand voorbeeld 15 50,0 g Raney-nikkel QS waterstof

De reductie werd uitgevoerd bij 100 - 125°C en 200 - 250 psig totdat het waterstofverbruik ophield. Het produkt werd afgekoeld en gefiltreerd.

20 Op soortgelijke wijze werd een gepropoxyleerde dibenzoezuurester bereid.

Voorbeeld XXII

Men bereidde een textielbehandelingspreparaat uit: 25 Gew. % dibenzoezuurester van bisgepropoxyleerde cycloalifatische ester (monster boven) 60,0 POE (955) nonylfenollauraat 20,0 POE (8θ) ricinusolie 10,0 30 POE (25) gehydrogeneerde ricinusolie 10,0

Het preparaat werd gebruikt voor het behandelen van geweven polyester in een launderometer bij 130°C.

Men gebruikte Sodyecron Navy AR (disperse blue 281) en azijnzuur in geschikte hoeveelheden werde gebruikt. Een polyesterlap 35 van 10 g werd behandeld met 0,05 g textielbehandelingspreparaat.

8104516 t «? r - 40 - ..........- .-. ........— — — — — 1 ' 1 ' — 1

Kleuropbrengst, migratie en gelijkmatigheid waren uitstekend.

Het weefsel had ook een aangename greep.

Voorbeeld XXIII

In een driehalskolf, uitgerust als boven, werd 5 gebracht: 750.0 g gepolyoxyethyleerde nonylfenol (NP 9,5) 317.0 g hydroxystearinezuur 4,0 g methaansulfonzuur (J0 %) 10 1,0 g onderfosforigzuur (50

Het mengsel werd onder doorspuien van stikstof op 16θ - 170°C verhit totdat het zuurgetal minder dan 10 mg KOH/gram bedroeg. Het produkt werd afgekoeld en gefiltreerd. Ongeveer 1035 g polyoxyethyleennonylfenylhydroxystearaat werd 15 gewonnen. Deze stof kan worden gebruikt in de plaats van het kleurverspreidende middel van het voorafgaande voorbeeld, dat wil zeggen POE (9,5) nonylfenollauraat.

8104516

Claims

1. Textielbehandelingsmiddel , dat een of meer emulgatoren, dispergeermiddelen en/of antistatische middelen "bevat in de vorm van geethoxyleerde ricinusolie, geethoxyleerde, 5 gehydrogeneerde ricinusolie, geethoxyleerde alkylfenol, geethoxyleerde primaire en/of secundaire alkanol en/of een zout van een gefosfateerde, geethoxyleerde primaire alkanol en/of alkylfenol, met het kenmerk, dat het preparaat bevat: a. een cyclo-alifatische diester met de formule 10 1, waarin R al of niet gesubstitueerde rechte of vertakte alkyl met k - 20 koolstofatomen, polyalkyleen met de formule H0(CH2CH20)nCH2CH2-, HO^HgO^Hg-, H0( CH^O) (C^gO of HO()p( Cg^ii.0)gefosfateerde polyoxyalkyleen voorstelt, waarbij n 2 - 22 en de som van p + q. gelijk aan n is 15 en b. een hoogkokende aromatische ester met de formule ArC00-R^-00CAr of ArCOORg, waarin Ar een monocyclische aryl met tot 10 koolstofatomen voorstelt, R^ alkyleen met 2-8 koolstofatomen of polyoxyalkyleen met de formule -CrH2r ^ ^-Cr^2r ^ s 20 waarbij, r 2 of 3 is en s tot 15 is, voorstelt en Rg alkyl of alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt, waarbij de verhouding van cycloalifatische diester tot hoogkokende aromatische ester 0,1 : 1 tot 10 : 1 bedraagt en de combinatie van cycloalifatische diester en hoog-25 kokende aromatische ester 10-90 gew.% van het textielbehande- lingsmiddel vormt.

2. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het een verfhulpmiddel is, dat 10-25 gew.$ kleurstof-verspreidend middel bevat met de formule R^COOR^, waarin R^ 30 een geethoxyleerde alkylfenolrest voorstelt met de formule 5» waarin a 0 - 12 is en b 1 - 2k is, of een geethoxyleerde alkanol-rest voorstelt met de formule 6, waarin c 7 - 22 is en b 1 - 2h is en waarin R^ rechte of vertakte alkyl met 1-21 koolstof-atamen, fenyl of tolyl voorstelt.

3. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, - —-----** 8104516 f - 42 - dat het een spinappretuur is, in vezen bestaande uit 20 - Uo gev.dln cycloalifatische diester, 20 - ^0 gev.dln hoogkokende aromatische ester, 10-20 gev.dln zuurstofverspreidend middel en 20 - 30 gev.dln emulgator, dispergeermiddel en/of anti-5 statisch middel.· U. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het een spinappretuur is, in vezen bestaande uit: Gev.dln 10 cycloalifatische bis(2-ethylhexyl) ester 25-35 propyleenglycoldibenzoaat 25 - 35 geethoxyleerde nonylfenollauraat 10-20 geethoxyleerde ricinusolie k - è 15 geethoxyleerde gehydrogeneerde ricinusolie 8-12 geethoxyleerd nonylfenolfosfaat, kalium-zout 8-12.

5· Preparaat volgens conclusie 1, 20 met het kenmerk, dat het een smeermiddel is, dat in vezen be staat uit 10-30 gev.dln cycloalifatische diester, 25 - 60 gev. dln hoogkokende aromatische ester, 10-30 gev.dln kleurstofver-spreidend middel en 10 - 30 gev.dln emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel.

6. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk,, dat het een brei smeermiddel is, dat 5-15 gev.dln cycloalifatische diester, 30 - 50 gev.dln hoogkokende aromatische ester, 5-15 gev.dln kleurstofverspreidend middel, 10-30 gev.dln ethyleen-propyleenoxydecopolymeer en 10 - 20 gev.dln 30 emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel.bevat.

7. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het een verf hulpmiddel is, in vezen bestaande uit 15 -1(-0 gev.dln cycloalifatische diester, 20 - 55 gev.dln hoogkokende aromatische ester, 10 - 25 gev.dln kleurstof-“35 verspreidend middel en 10 - 30 gev.dln emulgator, dispergeermiddel 8104516 * - 43 - en/of antistatisch middel.

8. Preparaat volgens conclusie 7S met het kenmerk, dat in de eyeloalifatische diester R al of niet gesubstitueerde alkyl met k ~ 20 koolstofatomen is, de 5 hoogkokende aromatische ester een dibenzoaat, ditoluaat of mono- of diethyleen of pr pyleenglycol is, het kleurstofversprei-dende middel een ester van een geethoxyleerde alkylfenol is en emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel bestaan uit geethoxyleerde ricinusolie, geethoxyleerde, gebydrogeneerde 10 ricinusolie en/of kaliumzout van een gefosfateerde, geethoxyleer de eyeloalifatische diester.

9. Preparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het in wezen bestaat uit: Gew. # 15 eyeloalifatische bis(2-ethylhexyl)ester 15-25 propyleenglycoldibenzoaat 30 - 50 geethoxyleerd nonylfenollauraat 15-20 geethoxyleerde, gehydrogeneerde ricinusolie 5-15 geethoxyleerde ricinusolie 5-15·

10. Synthetische vezel of synthetisch weefsel met het kenmerk, dat dit voorwerp bekleed is met een preparaat volgens conclusie 1 tot een aanhechting van 0,25 - 5S0 gew.% van de vezel of het weefsel.

11. Synthetische vezel of synthetisch weefsel, 25 met het kenmerk, dat dit voorwerp bekleed is met een preparaat volgens conclusie 1 tot een aanhechting van 0,1 - 1,5 gew.# van de vezel of het weefsel.

12. Synthetische vezel of synthetisch weefsel, met het kenmerk, dat dit voorwerp bekleed is met een preparaat 30 volgens conclusie 1, waarin het minimum percentage extraheerbaar materiaal 0,075 gew.# eyeloalifatische diester, 0,075 gew.# hoogkokende aromatische ester en 0,050 gew.# kleurstof verspreidend middel bedraagt.

13. Werkwijze voor het verwerken van synthetische, 35 getwijnde, van spihappretuur voorziene vezels tot goederen en ------M 8104516 i - 44 - verven van de aldus geproduceerde goederen, met het kenmerk, dat men de vezel tijdens het spinappreteren bekleedt met het preparaat volgens conclusie 3 tot een opneming van Q,U - 0,75 gew.% en men dit preparaat als enig behandelingsmiddel 5 gebruikt. 1fc. Werkwijze volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de vezel polyester is.

15· Werkwijze volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de vezel polyamide is.

16. Werkwijze voor het verwerken van synthe tische vezels tot gebreide goederen en het vervolgens verven van de gebreide goederen, met het kenmerk, dat men als smeermiddel een preparaat volgens conclu ie k gebruikt tot een opneming van 0,5 - 1j5 gew.$ en dit smeermiddel als enig behan-15 delingsmiddel gebruikt.

17· Werkwijze volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat de veze polyamide is.

18. Werkwijze volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat de vezel polyester is. 20 19· Werkwijze voor het aanbrengen van een conus olie op synthetische vezels na het twijnen of tijdens het opwinden en voor het vervolgens verwerken van het garen tot goederen en het verven van die goederen, met het kenmerk, dat men als enig vezel behandelingsmiddel een conusolie gebruikt vol-25 gens conclusie 1, in wezen bestaande uit 5-10 gew.dln cyclo- alifatische diester, 5-10 gew.dln hoogkokende aromatische ester, 2-5 gew.dln kleurstofverspreidend middel, 60 - 70 gew.dln ethyleenoxyde-propyleenoxydecopolymeer en 10 - 20 gew.dln emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel.

20. Werkwijze voor het verhogen van de kleur- opbrengsten en het verlagen van de warmte-historiebarreseconden bij het verven van goederen, vervaardigd uit een getwijnde, van spinappretuur voorziene synthetische vezel, met het kenmerk, dat men als spinappretuur het preparaat volgens conclusie 3 35 gebruikt zonder toevoeging van smeermiddel, kleurstofverspreidend 8104516 'V - 45 - middel, verfhulpmiddel of verfdrager.

21. Werkwijze voor het verhogen van de kleur-opbrengsten en het verlagen van de warmte-historiebarreseconden hij het verven van goederen, vervaardigd uit een getwijnde, 5 van spinappretuur voorziene synthetische vezel, met het kenmerk, dat men als spinappretuur het preparaat volgens conclusie b gebruikt zonder toevoeging van smeermiddel, kleurstofversprei-dend middel, verfhulpmiddel of verfdrager.

22. Werkwijze voor het vervaardigen van een 10 weefsel of voorwerp uit een synthetische vezel of een synthe tisch weefsel, met het kenmerk, dat men achtereenvolgens: a. de vezel of het weefsel bekleedt met 1-2 gew.$ brei- of weefhulpmiddel, dat 5-15 gew.dln cycloalifati-sche diester met de formule 1, waarin E een al of niet gesub-15 stitueerde rechte of vertakte alkyl met b - 20 koolstof atomen, polyoxyalkyleen met de f rmule H0(CH^CH^O J^CHgCHg-, I°(03Hg0)nC3Hr, HOtCH^oyCjHgO^OjHg- of 110(0^0^(0,,^0^ CgH^- of gefosfateerde polyoxyalkyleen voorstelt, waarbij n 2 - 22 en de som van p + q. gelijk aan n is, 30 - 50 gew.dln 20 hoogkokende aromatische ester met de formule ArC00-R^-00CAr of ArCQORg, waarin Ar een monocyclische aryl met tot 10 koolstof-aromen voorstelt, R^ alkyleen met 2-8 koolstofatomen of polyoxyalkyleen met de formule - CrEL (0-C Hn ) , waarin r 2 of 3 dr r dr s is en s tot 15 is voorstelt en Rg alkyl of alkenyl met 8-30 kool-25 stofatomen voorstelt, 5-15 gew.dln kleurstofverspreidend middel met de formule R^COOR^, waarin R^ een geethoxyleerde alkylfenolrest met de formule 5 voorstelt, waarin a 0 - 12 en b 1 - 2b is of een geethoxyleerde alkanolrest met de formule CH^(Cïïg)c-0-(CHgCHgO)^CHgCHg- voorstelt, waarin c 7 - 22 en 30 d 1 - 2¾ is en waarin R^ een rechte of vertakte alkyl met 1 - 21 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt en 10 - 30 gew.dln emulgator, dispergeermiddel en/of antistatisch middel bevat, b. de vezel tot een weefsel of een gebreid voorwerp verwerkt en 35 e. het geweven of gebreide voorwerp verft. 8104516 - 46 - λ « c

23. Werkwijze voor het verlagen van de warmte-historische eigenschappen en de kristallijnheidsgraad van een synthetische vezel onder verlaging van de temperatuur, waarbij . de vezel kan worden vertwijnd en onder verlaging van de tempera-5 tuur, waarbij de vezel kleurstof absorbeert, met het kenmerk, dat men op de vezel tot een opneming van 0,4· - 0,75 gew.$ een preparaat aanbrengt, dat een cycloalifatische diester bevat met de formule 1, waarin R rechte of vertakte alkyl met 4-20 koolstofatomen, polyoxyalkyleen met de formule 10 HO(CH2CH20)nCH2CH2-, HO(C^HgOHO(CHgCHgO)p(0^)^0^- of H0( C^HgO) (CgHj. 0) of gefosfateerde polyoxyalkyleen voor stelt, waarbij n 2 - 22 en de som van p + q. gelijk aan n is en een hoogkokende aromatische ester bevat met.de formule ArC00-R^-OOCAr of ArCOORg, waarin Ar een monocyclische aryl 15 met tot 10 koolstof at omen voorstelt, R^ alkyleen met 2-8 koolstofatomen of polyoxyalkyleen met de formule -CrH2r^0-CrH2r^s waarin r 2 of 3 is en s tot 15 is, voorstelt en R2 alkyl of alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt, waarin de verhouding van cycloalifatische di-20 ester tot hoogkokende aromatische ester 0,1 : 1 tot 2 : 1 be draagt en de combinatie van cycloalifatische diester en hoogkokende aromatische ester 10 - 90 gew.$ van het preparaat omvat en de aldus beklede vezel bij 180 - 230°C vertwijnd.

24. Werkwijze volgens conclusie 23, 25 met het kenmerk, dat het preparaat bovendien een kleurstofver- spreidend middel bevat met de formule R^COOR^, waarin R^ een geethoxyleerde alkylfenolrest voorstelt met de formule 5» waarin a 0 - 12 en b 1 - 2b is, of een geethoxyleerde alkanolrest voorstelt met de formule 6, waarin c 7 - 22 en d 1 - 24 is en waar-30 in R^ rechte of vertakte alkyl met 1 - 21 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt.

25. Werkwijze volgens conclusie 24, met het kenmerk, dat men de vezel bekleed met een minimum extraheerbaar materiaal van 0,075 geu.% cycloalifatische diester, “35 0,075 gew.% hoogkokende aromatische ester en 0,050 gev.% kleur- 8104516 Λ * <4 -47- c stofverspreidend middel.

26. Werkwijze volgens conclusie 24, met het kenmerk, dat de synthetische vezel polyester is.

27. Polyestervezei, behandeld volgens de 5 werkwijze van conclusie 23.

28. Werkwijze voor het verlagen van de warmte-historische eigenschappen en de kristallijnheidsgraad van een synthetische vezel onder verlaging van de temperatuur, waarbij de vezel kan worden vertwijnd en onder verlaging van de tem- 10 peratuur, waarbij de vezel kleurstof absorbeert, met het kenmerk, dat men op de vezel tot een opneming van 0,4 - 0,75 gew.$ een preparaat aanbrengt, dat een cycloalifatische diester bevat met de formule 1, waarin R al of niet gesubstitueerde rechte of vertakte alkyl met 4-20 koolstofatomen, polyoxyalkyleen met 15 de formule HQiCHgCHgO^CHgCHg-, HO^HgO^Hg-, HQ(GHgCH20) (C3Hg) C^Hg- of HO(0^0) ( CgBy)) C^- of gefosfa- teerde polyoxyalkyleen voorstelt, waarbij n 2 - 22 is en de som van p + q. gelijk is aan n en een hoogkokende aromatische ester bevat met de formule ArCOO-R^-OOCAr of ArCOORg, waarin Ar een mono- 20 cyclische aryl met tot 10 koolstofatomen voorstelt, R^ alkyleen met 2-8 koolstofatomen of polyoxyalkyleen met de formule -CrïL, (0-C Ξ„ ) , waarin r 2 of 3 is en s tot 15 is, voorstelt 2r r 2r s en R2 alkyl of alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt, waarin de verhouding van cycloalifatische di-25 ester tot hoogkokende aromatische ester 0,1 : 1 tot 10 : 1 bedraagt en de combinatie van cycloalifatische diester en hoogkokende aromatische ester 10-90 gew.$ van het preparaat omvat en de aldus beklede vezel bij 180 - 230°C vertwijnt, met dien verstande dat, wanneer R niet gesubstitueerde rechte of vertakte 30 alkyl is, de verhouding van cycloalifatische diester tot hoog kokende aromatische ester 2 : 1 tot 10 : 1 bedraagt.

29. Werkwijze volgens conclusie 28, met het kenmerk, dat het preparaat bovendien een kleurstof-verspreidend middel bevat met de formule R^COOR^, waarin R^ een 35 geethoxyleerde alkylfenolrest voorstelt met de formule 5S waarin 8104516 - 48 - 'Λ t- £ a Ο - 12 en t 1 - 24 is, of een geethoxyieerde alkanolrest voorstelt met de formule β, waarin c 7 - 22 en d 1 - 24 is en waarin R^ rechte of vertakte alkyl met 1 - 21 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt. 5 '30. Werkwijze volgens conclusie 29, met het kenmerk, dat men de vezel bekleed met een minimum extraheerbaar materiaal van 0,075 gew.$ cycloalifatische diester, 0,075 gew.% hoogkokende aromatische ester en 0,050 gew.% kleur-stofVerspreidend middel.

31. Werkwijze volgens conclusie 29» met het kenmerk, dat de synthetische vezel polyester is.

32. Polyestervezel, behandeld volgens de werkwijze van conclusie 28.

33. Textielbehandelingspreparaat, dat één 15 of meer emulgatoren, dispergeermiddelen en/of antistatische middelen bevat in de vorm van één of meer geethoxyieerde ricinus-olien, geethoxyieerde, gehydrogeneerde ricinusolien, geethoxyieerde alkylfenolen, geethoxyieerde primaire en/of secundaire alkanolen en/of zout van een gefosfateerde, geethoxyieerde 20 primaire alkanol en/of alkylfenol, met het kenmerk, dat het preparaat een. cycloalifatische diester bevat met de formule I, waarin R de formule Ar ’COQiCHgCHgO^CHgCHg-, Ar'COOiC^HgOj^C^Hg-, Ar'COOiC^O) (C3H6.0) C3Hg-, of Ar'COO^HgQ) (CgH^CgH^-heeft, waarbij n 2 - 22 en de som van p + q. gelijk aan n is en 25 Ar' al of niet gesubstitueerde monocyclische aryl voorstelt in een hoeveelheid van 10-90 gew.% van het textielbehandelings-middel.

34. Preparaat volgens conclusie 33» met het kenmerk, dat het een verfhulpmiddel is, dat 10-25 30 gew.% kleurstofverspreidend middel bevat met de formule R^COOR^, waarin R^ een geethoxyieerde alkylfenolrest voorstelt met. de formule 5» waarin a 0 - 12 en b 1 - 24 is, of een geethoxyieerde alkanolrest voorstelt met de formule 6, waarin c 7 - 22 en d 1 - 24 is en waarin R^ rechte of vertakte alkyl met 1 - 21 '35 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt. 8 1 0 4 5 1 6 ·\1 - 49 -

35. Preparaat volgens conclusie 33, met het kenmerk, dat het spinappretuur is, in wezen bestaande uit i(-0 - 80 gev.dln cycloalifatische diester, 10-20 gew.dln kleurstofverspreidend middel en 20 - 30 gew.dln emnlgator, 5 dispergeermiddel en/of antistatisch middel.

36. Cycloalifatische diester met de formule 1, met het kenmerk, dat R de formule Ar ' C00( CH^CH^O ^CH^CH^-, Ar’COOiC^Oj^Hg-, Ar'COOiCgH^O) (C3HgO) C^g-, of Ar’C00( C^H^O)^(C^H^O)heeft, waarbij n 2 - 22 en de som 10 van p + q. gelijk is aan n en Ar’ al of niet gesubstitueerde monoeyclische aryl voorstelt. 3T. Werkwijze voor het behandelen van een synthetische vezel, met het kenmerk, dat men achtereenvolgens a. op de vezel tot een opneming van 03b - 0,T5 15 gew.# een spinappretuurpreparaat aanbrengt, dat bevat 1. een cycloalifatische diester met de formule 1 waarin R al of niet gesubstitueerde rechte of vertakte alkyl met k - 20 koolstof atomen, polyoxyalkyleen met de formule H0(CH2CH20)nCH2CH2-, H0(C3H60)nC3H6-, HOiCHgCHgO) (C^O) C^g- 20 of HO (C^HgO )^ (^2¾0) oi’ gefosfateerde polyoxyalkyleen voor stelt, waarbij n 2 - 22 en de som van p + q. gelijk aan n is, 2. een hoogkokende aromatische ester met de formule ArC00-R^-OOCAr of ArCOORg, waarin Ar een monoeyclische aryl met tot 10 koolstof at omen voor stelt, R^ alkyleen met 2-8 25 koolstof at omen of polyalkyleen met de formule “C^H^CO-C^H^) waarin r 2 of 3 is en s tot 15 is voorstelt en Rg alkyl of alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt en 3. een kleurstofverspreidend middel met de formule R^COOR^, waarin R^ een geethoxyleerde alkylfenolrest 30 voorstelt met de formule 5» waarin a 0 - 12 en b 1 - 2k is, of een geethoxyleerde alkanolrest voorstelt met de formule 6, waarin c 7 - 22 en d 1 - 2k is en waarin R3 rechte of vertakte alkyl met 1-21 koolstofatomen, fenyl of tolyl voorstelt, b. de aldus beklede synthetische vezels bij 35 180 - 230°C vertwijnt, __ ________Λ 8104516 Λ - 50 - r e V c. de resulterende vertwijnde vezel tot een geweven of gebreid voorwerp verwerkt en d. het verkregen voorwerp verft.

38. Werkwijze volgens conclusie 37» 5 met het kenmerkt dat het spinappretuurpreparaa in wezen be staat uit 25 - 35 gew.dln cycloalifatisehe diester, waarin R alkyl met k - 20 koolstofatomen is, 25 - 35 gew.dln hoogkokende aromatische ester en wel ethyleen-, propyleen- of butyleendi-benzoaat of ditoluaat, 10-20 gew.dln geethoxyleerde alkyl-10 fenolester en 20 - 30 gew.dln geethoxyleerde ricinusolie, geethoxyleerde, gehydrogeneerde, ricinusolie en gefosfateerde, geethoxyleerde alkylfenol in een gewichtsverhouding van 1:2:2 tot 1 : 3 : 3-

39. Werkwijze volgens conclusie 37» 15 met het kenmerk, dat de synthetische vezel polyethyleenterefta- laat is. 1)-0. Werkwijze volgens conclusie 37» met het kenmerk, dat de synthetische vezel een polyamide is. 1+1. Werkwijze voor het verlagen van de warmt e-20 historische eigenschappen en de kristallijnheidsgraad van een synthetische vezel onder verlaging van de temperatuur, waarbij de vezel kan worden vetwijnd en onder verlaging van de temperatuur, waarbij de vezel kleurstof absorbeert, met het kenmerk, dat men op de vezel tot een opneming van U - 0,75 gew.% een 25 preparaat aanbrengt, dat een cycloalifatisehe diester bevat met de formule 1, waarin R rechte of vertakte alkyl met U - 20 koolstofatomen, polyoxyalkyleen met de formule HD{CH2CH20)nGH2CH2-, HO^HgOj^Hg - HO(CHgCHgO)^(0^0)^0^- of H0(C_H^0) (C_H,0) CJL of gefosfateerde polyoxyalkyleen voor-3o p 24 q_24 30 stelt, waarbij, n 2 - 22 en de som van p + q gelijk aan n is en een hoogkokende aromatische ester bevat met de formule ArC00-R^-00CAr of ArCOORg, waarin Ar al of niet gesubstitueerde monocyclische aryl voorstelt, R^ alkyleen met 2-8 koolstof at omen of polyoxyalkyleen met de formule -CrH2r ^ 0-CrH2r ^ s ’ ......35 waarin r 2 of 3 is en s tot 15 is, voorstelt en R2 alkyl of 8104516 \ •5- · - 51 - \ alkenyl met 8-30 koolstofatomen voorstelt, vaarin de verhouding van cycloalifatiseh di-ester tot hoogkokende aromatische ester 0,1 : 1 tot 2 : 1 bedraagt en de combinatie van cycloalifatische diester en hoog-5 kokende aromatische ester 10-90 gew.$ van het preparaat vormt, 8104516