NL7907894A - Capsules en persstukken voor het extruderen van voorwerpen, in het bijzonder buizen, en werkwijze voor het vervaardigen van capsules en persstukken. - Google Patents

Description

IT.O. 28383 1 * r-

Capsules en persstukken voor liet extruder en van voorwerpen, in het bijzonder buizen, en werkwijze voor bet vervaardigen van capsules en persstukken.

De uitvinding beeft betrekking op een verdere ontwikkeling van de werkwijze voor bet vervaardigen van roestvrije buizen volgens bet Duitse Auslegeschrift 2.419.014.

Dit Duitse Auslegescbrift 2.419.014 beschrijft een werx-5 wijze voor beu vervaardigen van buizen uit roestvrij staal, welke buizen een gelijkmatige structuur en gelijkmatige fysische en chemische eigenschappen bezitten en goed verder verwerkt kunnen worden, waarbij metallische capsules worden gevuld met poeder uit een dergelijk staal en de gesloten capsules 10 door middel van alzijdig werkende druk worden gecomprimeerd en de op deze wijze verkregen pers stukken tot buizen worden geëxtrudeerd en waarbij door middel van verstuiven van een smelt een inert gas vervaardigd staalpoeder uit overwegend sferiscbe deeltjes wordt gebruikt en dunwandige capsules uit 15 een rekbaar metaal worden gebruikt waarvan de wanddikte maximaal ongeveer 5% van de uitwendige doorsnede van de capsule bearaagt, en de dikte van bet in ae capsule aangebrachte staalpoeder door vibratie en/of ultrasoon geluid tot ongeveer 60 tot 70% van de theoretische dichtheid wordt verhoogd 20 en de dichtheid van het staalpoeder door isostatisch koud persen van de capsule door middel van een druk van minstens I^.IO^kPa tot minstens 80%, bij voorkeur 80 tot 93% van de cheoretische dichtheid wordt verhoogd, waarna het persstuk wordt verwarmd en aansluitend heet, bij voorkeur bij tempera-25 turen van minstens ongeveer 1200°C tot het gewenste half fabrikaat wordt geëxtrudeerd.

Volgens het Duitse Auslegeschrift 2.419.014 kan men de metallische capsules, die gevuld zijn met het staalpoeder, voor het sluiten evacueren en/of met een gas, in het bijzon-30 der een inert gas, bijvoorbeeld argon, vullen. Volgens het Duitse Auslegeschrift 2.419.014 worden bij voorkeur metallische capsules gebruikt waarvan de wanddikte minder dan 3%, in het bijzonder minder dan 1% van de uitwendige doorsnede van de capsules bedraagt en in het bijzonder worden metalli-35 sche capsules gebruikt waarvan de wanddikte ligt tussen 0,1 en 5 ™ en bij voorkeur tussen 0,2 en 3 mm.

790 78 94 2 m i *

Volgens bet Duitse Auslegëschrift 2.419^014 kunnen ook combinatiebuizen worden vervaardigd, waarbij men dunwandige metallische capsules gebruikt die door een of meerdere concentrische scheidingswanden in twee of meer secties zijn ge-5 scheiden en men de overwegend sferische poederdeeltjes van verschillende staalkwaliteiten inbrengt in telkens een van deze secties onder gelijktijdig vibreren, waarna de scheidingswanden worden verwijderd en de capsule wordt gesloten, waarna het isostatische koud persen en het extruderen bij verhoogde 10bemperatuur plaats vindt. Bij extruderen van de pers stukken tot buizen wordt over het algemeen glas gebruikt als smeermiddel. Omdat er strenge eisen worden gesteld aan het smeermiddel bij het extruderen, in het bijzonder van roestvrije staalkwaliteiten, bij hogere temperaturen is het noodzakelijk om een 13persstuk te gebruiken met in hoofdzaak vlakke kopse oppervlakken, zod^t het in de vorm van een rond glazen element op het kopse oppervlak van het persstuk aangebrachte smeermiddel ook werkelijk wordt benut.

Het is nu gebleken dat men bij het extruderen oppervlakte 20fouten verkrijgt en wel in het voorste gedeelte van het ge-extrudeerde prosukt, hetgeen wordt veroorzaakt doordat men bij de overgang tussen deksel en mantel een sterke verstoring van het vloeiverloop verkrijgt, hetgeen terug te voeren is op de storende invloed van de las. Dit veroorzaakt een aanzienlijke 25 vermindering van opbrengst aan gereed produkt.

De uitvinding heeft nu ten doel de opbrengst te vergroten, dat wil zeggen het procetuele aandeel aan foutieve geëxtrudeerde produkten te verminderen en de kwaliteit en de maatnauwkeurigheid van de geëxtrudeerde produkten te 30 verhogen.

Aan deze doelstelling wordt volgens de uitvinding voldaan, doordat tenminste de buitenmantel van de capsule voorzien is van een tegen de krimping bij isostatisch persen gerichte en naar buiten gerichte buik, die zodanig bemeten 35 is dat ze door de krimping in hoofdzaak weer wordt opgeheven.

De uitvoering van de capsule volgens de uitvinding biedt het voordeel dat het persstuk n§ het koud isostatisch persen van de capsule geen "zandlopervorm" met een inge-40 snoerde middelste sectie vertoont. Deze zogenaamde "zand- 790 7 8 94 ar 3 « lopervorm” ontstaat veelal doordat de uiteinden van de capsule, die door middel van een deksel of iets dergeiyks zijn gesloten, bij bet koud isostatisch persen een geringere krimp vertonen dan bet middelste deel van de capsule. Om-5 dat voor bet extrudeerproces een persstuk nodig is waarvan de buitenmantel zo nauwkeurig mogelijk cylindervormig uitgevoerd is, is bet noodzakelijk om bij een "zandlopervorm" van bet persstuk de uiteinden bij te werken, hetgeen een zeer dure bewerkingsstap vormt, waarbij bet gevaar bestaat 10 dat er breuken optreden. De uitvoering van de capsule volgens de uitvinding biedt bet voordeel dat een bewerking respectievelijk bet bijwerken van bet persstuk voor bet bereiken van een cylindriscbe vorm vervalt. Bovendien maakt de uitvinding bet mogelijk om pers stukken te vervaardigen 15 waarvan de doorsnede zeer nauwkeurig overeenstemt met de gewenste doorsnede afmetingen. Volgens de uitvinding kunnen nauwkeurigheden van +0,2%, in bet bijzonder +0,1% worden bereikt. Daarbij kunnen doorsnede afmetingen van bet persstuk met een maximale absolute afwijking van +0,2 mm, in bet 20 bijzonder +0,1 mm nauwkeurig worden vervaardigd. Bij voorkeur worden bij de capsules volgens de uitvinding de buitenmantel en/of de binnenmantel naby de uiteinden van de capsule uitgevoerd als in hoofdzaak cylindriscbe secties, waarvan de doorsnede afmetingen nauwkeurig overeenstemmen met die van 25 bet gewenste persstuk welke secties vloeiend overgaan in een van een buik voorzien middelste capsuledeel.

By voorkeur wordt de vormgeving van de buiten- en/of binnenmantel van de capsule volgens de uitvinding dusdanig gerealiseerd dat de verdikking van elk der cylindriscbe 30 secties vanaf de uiteinden van de capsule in axiale richting gezien naar bet midden van de capsule allereerst in een, naar buiten toe een concaaf dwarsdoorsnede profiel bezittend gedeelte geleidelijk en voortdurend toeneemt, waarby de belling van de buiten- en/of binnenmantel ten opzichte 35 van de capsule-as eveneens geleidelijk en voortdurend toeneemt, waarop dan by voorkeur een koniscb tussengebied volgt waarin de helling van de buiten- en/of binnenmantel in boofdzaak ongeveer constant biyft, waarby op dit koniscbe tussengebied een gebied aansluit waarin de buiten- en/of 40 binnenmantel naar buiten toe een convex dwarsdoorsnedeprofiel 790 78 94 4 * vertoont en voortdurend en geleidelijk overgaat in een as parallel middengedeelte, dat bij voorkeur een in hoofdzaak constante doorsnede bezit.

Een verbetering van de maatnauwkeurigheid van bet pers 5 stuk en een vermindering van bet uitvalpercentage kan volgens de uitvinding ook worden bereikt doordat aan de voorste en/of achterste kopse zijde van de capsule een plaatvormig, kegelvormig, half kogelvormig of trechtervormig inzetele-ment uit massief materiaal wordt aangebracht. Door het aan-10 brengen van dergelijke inzet element en worden de vloei-eigen-schappen bij het extruderen van het persstuk aanzienlijk verbeterd en wordt de opbrengst aan roestvrij materiaal verhoogd, omdat de inzetelementen, die bij voorkeur bestaan uit elektrisch geleidend metaal, in het bijzonder weekijzer respec 15 tievelijk een koolstof arm week staal, de uiteinden van de ge-extrudeerde buizen vormen, welke toch afgesneden moeten worden. Verder wordt door de bij voorkeur uit een elektrisch geleidend metaal bestaande inzetelementen nabij de voorste en/of achterste kopse oppervlakken van de capsule de ver-20 warming van het persstuk voor het extruderen door middel van inductieve warmte aanzienlijk vergemakkelijkt, omdat de metallische inzetelementen gemakkelijk inductief kunnen worden verwarmd en hun warmte aan de overige delen van het persstuk, aan het bijzonder aan de met poeder gevulde binnen-25 ruimte kunnen af geven en daarmee bijdragen aan een snelle verwarming van het geftele persstuk.

Bijzondere voordelen heeft de combinatie van de bovengenoemde inzetelementen nabij de voorste en/of achterste kopse oppervlakken van de capsule en de aanwezigheid van een 30 tegen de krimp bij isostatisch persen gerichte en naar buiten gerichte verdikking in de buiten- en/of binnenmantel van de capsule, zodanig bemeten, dat deze door de krimp in hoofdzaak wordt opgeheven. Door deze combinatie kunnen volgens de uitvinding de afmetingen van het persstuk nog nauw-35 keuriger worden aangehouden. In het bijzonder is het mogelijk om de afmetingen van het persstuk tot op +0,05% of in absolute zin op +0,1 mm of nauwkeuriger aan te houden, hetgeen voor een foutvrije vervaardiging van geëxtrudeerde voorwerpen, in het bijzonder van geëxtrudeerde buizen van grootste 40 betekenis is, 790 7 8 94 5

Volgens de uitvinding kunnen de inzetelementen uitgevoerd zijn als, de capsule aan de kopse zijde afsluitende deksels, waarbij de inzetelementèn met de buitenmantel en de binnenmantel van de capsule vastgelast kunnen worden.

3 Bij voorkeur kunnen tussen de inzetelementen en de binnenruimte van de capsule ook nog blikken elementen aangebracht worden die als deksels uitgevoerd zijn en door middel van lassen verbonden worden met de buitenmantel en de binnenmantel.

Volgens de uitvinding kunnen voor capsules voor het vervaardigen van persstukken voor het extruder en van buizen inzetelementen voor de voorste kopse zijde van de capsule worden gebruikt, die trechtervormig uitgevoerd zijn en voorzien zijn van een centrale boring, waarbij de hoek ^3 tussen de wand van de centrale boring voor de binnenmantel van de capsule en het kegelvormige manteloppervlak van het trechtervormige inzetelement ongeveer 40 tot 60°, bij voorkeur ongeveer 40 tot 50°, in het bijzonder ongeveer 45° bedraagt.

20 Volgens de uitvinding kan het voor de fabrikage van de buizen van voordeel zijn dat tenminsite aan de voorste kopse zijde van de capsule een van een centrale boring voorzien ringvormig inzetelement wórdt aangebracht dat een in hoofdzaak vlak kops oppervlak bezit en waarvan het be-25 grenzingsvlak tussen de wand van de centrale boring en zijn grootste buitendoorsnede een ongeveer cirkelboogvormig doorsnede profiel bezit, waarbij het middelpunt van het cir-kelboogprofiel ligt ongeveer in het gebied van de snijlijn tussen het platte kopse oppervlak en de centrale boring.

30 Een verdere belangrijke verbetering van de capsule en het daaruit vervaardigde persstuk en de geëxtrudeerde voorwerpen, in het bijzonder de geëxtrudeerde buizen, kan in combinatie met de in het bovenstaande beschreven en volgens de uitvinding uitgevoerde inzetelementen of onafhankelijk 33 daarvan worden bereikt, doordat tenminste de mantel van de capsule over de gehele omtrek ongeveer dezelfde stevigheids-eigenschappen in axiale richting bezit. Bij voorkeur is tenminste de buitenmantel van de capsule volgens de uitvinding opgebouwd uit een dunwandige, spiraalvormig gelaste of ge-^ extrudeerde buis. Een dergelijke uitvoering van de buiten- 790 7 8 94 6 * mantel van de. capsule biedt het voordeel dat geëxtrudeerde produkten, in het bijzonder buizen, worden verkregen waarbij de hoeveelheid fouten en daarmee het uitvalpercentage aanmerkelijk wordt, verminderd.

5 Bij voorkeur wordt de helling van de door de lasnaad gevormde spiraal in verhouding tot de lengte van de capsule zodanig bemeten dat de lasnaad ongeveer een volledige omwenteling maakt. Een met een dergelijke lasnaad uitgevoerde buitenmantel bezit op ieder punt langs zijn omtrek in axiale 10 richting slechts een lasnaad en heeft in axiale richting ongeveer gelijkblijvende stevigheidseigenschappen. Het is ook mogelijk om de lasnaad uit te voeren met twee, drie of meer volledige omwentelingen.

De uitvinding kan worden toegepast bij capsules en pers 15 stukken voor het extruderen van voorwerpen, in het bijzonder buizen, stangen of soortgelijk geprofileerde langgerekte dichte metalen voorwerpen, in het bijzonder uit roestvrij staal of hoog gelegeerde nikkelstalen, in het bijzonder warmte bestendige staalsoorten voor warmtewisselaars, bij— 20 voorbeeld hoog gelegeerd nikkelstaal met 80% nikkel en 20% chroom, waarbij de capsules volgens de uitvinding worden ge- e t vuld met poeder uit metaal of metaal legeringen of mengsels daarvan of mengsels van poeders uit metalen en/of metaal legeringen met keramische poeders, Als poeder wordt bij 25 voorkeur poeder met sferische of voor het grootste deel sferische deeltjes gebruikt met een gemiddelde doorsnede van bij voorkeur minder dan 1 mm. Volgens de uitvinding wordt sferisch poeder gebruikt dat in een beschermgas, bij voorkeur in een argon atmosfeer uit het gewenste basismate-50 riaal, dat wil zeggen uit het gewenste metaal en/of metaal-legering door verstuiven wordt vervaardigd. Daarbij worden bij voorkeur poederkorreitjes met een doorsnede groter dan 1 mm althans voor het grootste gedeelte uitgezeefd omdat het gevaar bestaat dat in poederkorreltjes met een door-55 snede groter dan 1 mm argon ingesloten is. Een dergelijke insluiting van argon kan by het verstuiven tot stand komen door de turbulentie. Een argon insluiting zou bij het extruderen leiden tot ongunstige eigenschappen van de geëxtru-deerde voorwerpen en tot insluitingslijnen.

40 Volgens de uitvinding worden de capsules voor het ver- 7907894 % 7 vaardigen van persstukken voor de te extruder en "buizen gevuld met poeder, waarbij de dichtheid van het in de capsule ingebrachte poeder door vibreren tot ongeveer 60 tot 71% van de theoretische dichtheid wordt verhoogd waarbij de fre-5 quentie van de vibratie bij voorkeur minstens op ongeveer 70 Hz, en bij voorkeur op 80 tot 100 Hz wordt gekozen. Door vibratie met 80 tot 100 Hz kan een dichtheid van ongeveer 68 tot 71% van de theoretische dichtheid worden bereikt.

Na het vullen en verdichten van het poeder door middel 10 van vibratie wordt de capsule gesloten, bij voorkeur na evacuatie en/of vullen met een inert gas. Daarna wordt de dichtheid van het poeder door isostatisch koud persen met 6 5 een druk van minstens 4 x 10'kPa, by voorkeur 4,2 x 10' tot 6 x 10^kPa, in het byzonder 4,5 x 10^ tot 5 x 10^kPa tot 15 minstens 80 tot 93% van de theoretische dichtheid verhoogd.

Het is gebleken dat capsules, die in het algemeen vervaardigd zyn uit dun blik, by voorkeur blik met een dikte van 1 tot 2 mm, in het byzonder blik met een dikte van 1,5 mm, de voorkeur verdienen. Als materiaal voor deze capsules 20 wordt by voorkeur koolstofarm week staal, in het byzonder met een koolstofgehalte van minder dan 0,015%, in bet byzonder minder dan 0,004% toegepast om heropkoling van het poeder tydens de verwarming en tydens het extruderen te verhinderen.

25 Door de alzijdige druk bij het koud isostatisch persen wordt de kapsule gelykmatig zowel in de lengterichting als ook in radiale richting gecomprimeerd en vormt dan een persstuk. Dit persstuk moet zo mogelyk geen onregelmatigheden vertonen, omdat dit kan leiden tot moeilykheden by 50 het extruderen, in het byzonder by het extruder en van buizen.

Om een persstuk voor het extruderen van een buis te vervaardigen wordt een capsule gebruikt die uitgevoerd is als ringvormig lichaam, waarbij de buitenmantel van dit ring-55 lichaam wordt gevormd door een spiraalvormig gelaste buis-sectie, bijvoorbeeld uit ongeveer 1,5 mm dik blik. In het inwendige van deze buitenmantel wordt een binnenmantel, byvoorbeeld in de vorm van een in lengterichting gelaste buissectie geplaatst, welke sectie een kleinere doorsnede 40 bezit dan de buitenmantel maar wel dezelfde wanddikte. Aan 7907894 8 een zijde wordt een ringvormig deksel tussen de buiten- en binnenmantel bevestigd en de ringvormige ruimte tussen.de beide buizen wordt op deze wijze eenzijdig gesloten. Dan wordt sferisch poeder in de ringvormige ruimte ingébracht 5 en door vibreren bijvoorbeeld op 80 Hz verdicht tot ongeveer 68% van de theoretische dichtheid. Dan wordt geëvacueerd en wordt de andere kopse zijde van het ringvormige lichaam door een geschikt tweede deksel afgedicht. Daarna wordt koud isostatisch geperst in een vloeistof, bijvoor-10 beeld water, met een druk van bijvoorbeeld 4,7 x 10^kPa.

Door de alzijdige druk verkrijgt men een persstuk met een dichtheid van bijvoorbeeld 85% van de theoretische dichtheid.

Bij een capsule volgens de uitvinding wordt ernaar gestreefd de spiraalvormige lasnaad zo glad mogelijk uit te 15 voeren om de eigenschappen van het blik zo moge lijk niet aanmerkelijk te veranderen. Daartoe wordt de lasnaad bij voorkeur door middel van walsen en/of door middel van slijpen glad gemaakt. Dit gladmaken van- de lasnaad door middel van walsen kan direct na het lasproces plaats vinden.

20 Bij capsules voor het vervaardigen van buizen kan het doelmatig zijn om niet alleen de buitenmantel, maar ook de binnenmantel te vervaardigen uit een buis die langs zijn omtrek ongeveer dezelfde stevigheidseigenschappen in axiale richting vertoont. Daarbij kan de binnenmantel ofwel bestaan 25 uit een spiraalvormig gelaste buis of uit een geëxtrudeerde buis. De toepassing van een geëxtrudeerde of spiraalvormig gelaste buis voor de binnenmantel is in het bijzonder bij grote afmetingen doelmatig. Bij kleinere afmetingen is het in het algemeen voldoende wanneer de buitenmantel van de cap-30 sule volgens de uitvinding wordt vervaardigd uit een buis-sectie die langs zijn omtrek in axiale richting ongeveer gelijkblijvende stevigheidseigenschappen vertoont.

In het volgende wordt de uitvinding aan de hand van in de figuren weergegeven uitvoeringsvoorbeelden nader ver-35 klaard.

Figuur 1 toont een van boven geopende capsule.

Figuur 2 toont een andere uitvoeringsvorm van de capsule in langsdoorsnede.

De figuren 3 tot en met 6 tonen langsdoorsnede, soort-4o gelijk aan de doorsnede in figuur 2, van verdere uitvoerings- 790 7 8 94 9 vormen van de uitvinding.

De capsule in figuur 1 is in zijn algemeenheid aange— duid met 1. De capsule bezit een buitenmantel 2 en een binnenmantel 4·. ue buitenmantel 2 bestaat uit een spiraal-5 vormig gelaste buissectie met de lengte L. De lasnaad 5 verloopt spiraalvormig rond de omtrek van de buitenmantel, waarbij de spraal een hellingshoek α bezit die zodanig bemeten is dat de spiraal ongeveer een volledige omwenteling maakt, Eet is gebleken dat het doelmatig is om de lasnaad 10 5 zodanig aan te brengen dat ze tussen de lasnaad 16, door middel waarvan het in figuur 1 niet weergegeven deksel van de capsule aan de buitenmantel 2 wordt vastgelast en de met 26 aangeduide lasnaad, door middel waarvan de bodem van de capsule aan de buitenmantel is bevestigd, een volle-15 dige omwenteling maakt. Het traject tussen de lasnaden 16 en 26 is in figuur 1 met L’ aangegeven. Deze lengte l' kan als de effectieve lengte van de capsule worden beschouwd.

Het verdient de voorkeur om de hellingshoek a van de spiraalvormige las zodanig te kiezen dat 20 tg α = waarbij D de doorsnede van de capsule en n het: gewenste aantal omwentelingen van de spiraalvormige lasnaad 5 is. ‘Het is verder doelmatig gebleken om n = 1 te kiezen. Het kan echter ook van voordeel zijn om n = 2, 3* 4- of nog groter te 25 kiezen.

De buitenmantel 2 en ook de binnenmantel 4- van de capsule 1 bestaan bij een praktisch uitvoeringsvoorbeeld uit 1,5 mm dik week staalblik met een koolstofgehalte minder dan 0,004·%. De in figuur 1 niet weergegeven deksel wordt 30 langs de lasnaad 16 vastgelast. Voor het vervaardigen van het persstuk wordt poeder, dat voor het grootste gedeelte uit sferische korreltjes met een gemiddelde doorsnede minder dan 1 mm bestaat en door verstuiven in argon atmosfeer uit het gewenste basismateriaal, bijvoorbeeld roestvrij staal, 35 is vervaardigd, ingebracht in de capsule. Na het inbrengen wordt het poeder door vibratie met een frequentie van 80Hz tot een dichtheid van ongeveer 68% van de theoretische dicht heid verdicht. Daarna wordt geëvacueerd en wordt de capsule door middel van een deksel gesloten. De capsule wordt door 4-0 lassen ongeveer volgens de lijn 16 in figuur 1 met de buiten- 790 7 8 94 10 wand 2 van de capsule verbonden. De capsule beeft "bij bet genoemde uitvoeringsvoorbeeld een lengte van 600 mm en een uitwendige doorsnede van 150 mm. De inwendige doorsnede van de binnenmantel 4 is 55 mm. De binnenmantel 4 bestaat 5 uit een in lengterichting gelaste buissectie met een lengte lasnaad 6. Daarna wordt de dicbtbeid van bet poeder door isostatiscb koud persen met een druk van 4,7 χ 10^kPa tot 85% van de tbeoretiscbe dicbtbeid verhoogd. Het op deze wijze beschreven persstuk wordt dan, zoals beschreven in het 10 Duitse Auslegeschrift 2.419.014 tot een buis geextrudeerd.

Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 2 zijn zowel nabij het deksel 10 als ook nabij de bodem 20 de inzetelementen 50 respectievelijk 40 geplaatst, die het voorste respectie velijk achterste kopse oppervlak van de capsule bepalen.

15 Het voorste inzetelement 30 is in zijn algemeenheid kegelvormig uitgevoerd en voorzien van een centrale boring 32 voor de opname van de binnenmantel 4 van de capsule. Het kegelmantelvlak 36 van bet kegelvormige respectievelijk trechtervormige inzetelement 30 vormt met de wand van de 20 boring 32 een hoek γ , die bij voorkeur ligt tussen ongeveer 40° en 60°, in het bijzonder tussen 40° en ongeveer 50° en meer in -het bijzonder bij ongeveer 45° ligt*. Het inzetelement 30 bezit een in hoofdzaak vlak kops oppervlak 34. Het is echter aan zijn buitenste rand bij 35 af geschuind 25 respectievelijk afgerond en vertoont dan aanvankelijk een cylindrisch gedeelte 37 dat in het kegelvormige mantelop-pervlak 36 overgaat. Bij 39 is overgang van het kegelvormige m^nteloppervlak 36 naar de wand van de centrale boring 32 afgerond. Het deksel 10, uitgevoerd als een 30 blikken element, is in vorm nauwkeurig aangepast aan de aangrenzende delen van het inzetelement 30. In het bijzonder vertoont het deksel 10 aan zijn buitenrand een cylindrisch gedeelte 17, dat een goede steun vormt voor het deksel 10 aan de buitenmantel 2, waarbij de buitenste rand van dit 35 cylindrisch gedeelte 17 door middel van een lasnaad 16 met de buitenmantei 2 is verbonden. Ook in het inwendige gebied vertoont het deksel 10 een kort in hoofdzaak cylindervormig gedeelte 19, dat aanligt tegen de binnenmantel 4 van de capsule en bij 18 door middel van een lasnaad met de binnen-40 mantel 4 verbonden is. Ook bezit het deksel 10 een met de 790 7 8 94 11 afronding 39 van het inzetelement 30 overeenstemmende afronding.

Ter plaatse van de achterste kopse zijde van de capsule 1 is een inzetelement 40 in een ongeveer platte uitvoering 3 aangebracht, voorzien van een centrale boring 42 en een naar buiten wijzend kops oppervlak 44. Dit platte inzetelement 40 is aan de rand bij 45 eveneens afgeschuind respectievelijk afgerond en toont een buitenste cylindrisch gedeelte 47. De bodem 20 van de capsule komt in vorm over-10 een met de vorm van het inzetelement 40 en bezit ook een buitenste cylindrisch gedeelte 27 en een binnenste cylindrisch gedeelte 29. De bodem 20 is door middel van de lasnaden 26 en 28 met de buitenmantel 2 respectievelijk de binnenmantel 4 verbonden. De inzetelementen 30 en 40 be-15 staan by voorkeur uit week ijzer respectievelijk koolstof arm week staal.

In figuur 3 is een andere uitvoeringsvorm van de capsule geïllustreerd, waarbij een aan de voorste kopse zijde van de capsule aangebracht inzeuelement 130 een in hoofd-20 zaak cirkelboogvormig dwarsdoorsnedeprofiel 136 vertoond alsmede een vlak kops oppervlak 134- en een centrale boring 132. De middelpunten van het cirkelboogvormige dwarsdoorsnedeprofiel 136 liggen op een cirkel die verloopt ongeveer ter plaatse van de snijlijn tussen het platte kopse opper-25 vlak 134 en de wand van de boring 132, dat wil zeggen nabij de voorste begrenzingslijn van de boring 132, welke cirkel door twee kruisjes 138 in figuur 3 is aangeduid. Hei ongeveer cirkelboogvormige dwarsdoorsnedeprofiel 136 biedt het voordeel, dat bij het extruderen van het persstuk het uit 30 week ijzer of een soortgelijk metaal bestaande inzetelement 130 samen met het deksel 110, de lasnaden 116, 118 en de naburige delen van de buitenmantel 102 en de binnenmantel 104 het eerste deel van de buis vormen, dat na het extruderen wordt afgesneden of vanzelf afvalt als de verbinding 35 met de bij voorkeur uit roestvrij staal bestaande, uit de poedervulling van de capsule vervaardigde, daarop volgende buis geen of niet voldoende stevigheid bezit. Door de ongeveer cirkelboogvormige uitvoering van de begrenzingslijn 136 van het inzetelement 130 wordt bereikt, dat de schei- 4-0 dingslijn tussen de voorste, als afval aan te merken sectie 790 7 8 94 12 van de geëxtrudeerde buis en de eigenlijke, uit hoogwaardig roestvrij materiaal bestaande buis scherp is en in hoofd-zaak volgens een loodrecht op de langsas van de buis verlopend scheidingsvlak is uitgevoerd. Ook het deksel 110 5 bezit een ongeveer cylindrisch gedeelte 117, dat bij 116 met de buitenmantel 102 van de capsule is vastgelast, evenals een cylindervormig binnenste gedeelte 119» dat aanrust tegen de binnenmantel 104 en bij 118 door middel van een rondlopende lasnaad met de binnenmantel is verbonden. De 10 overgang van de wand van de Centrale boring 132 naar het cirkelvormige dwarsdoorsnedeprofiel 136 is bij 139 afgerond.

Het kan van voordeel zijn om de inzetelementen 30 en 40 direct vast te lassen aan de buitenmantel 2 respectievelijk de binnenmantel 4. in dat geval kunnen de deksel 10 15 en de bodem 20 vervallen. Op analoge wyze kan het inzet-element volgens figuur 3 direct met de buitenmantel 102 en met de binnenmantel 104 worden vastgelast.

Bij toepassing van blikken elementen als deksel respectievelijk bodem kan het doelmatig zijn om daaraan de in-20 zetelementen 30, 40, 130 door puntlassen te bevestigen.

Over het algemeen is het echter voldoende om de inzetelementen 30, 40 en 130 door omgefelsde uiteinden 15» 25 respectievelijk 115 van de buitenmantel 2 respectievelijk 102 vast te zetten.

25 Het inzetelement nabij het voorste kopse oppervlak van de capsule leidt bij het extruderen tot een soort tunnel-effect, als dit inzetelement bestaat uit rekbaar materiaal, bijvoorbeeld rekbaar ijzer, week ijzer, laag gelegeerd koolstof staal of gietijzer. De druk, die in de houder van de 30 extrusiepers voor het extruderen van het persstuk noodza-kelijk is, wordt lager wanneer het voorste inzetelement bestaat uit rekbaar materiaal en dit materiaal gemakkelijker tot vloeien kan worden gebracht dan de poedervulling van het persstuk. Is het vloeiproces, dat bij het extruderen 35 plaats vindt, eenmaal ingeleid dan gaat dit ook over op de poedervulling, ook dan wanneer de vloeigrens van de poedervulling hoger ligt dan de vloeigrens van het rekbare materiaal van het inzetelement; er treedt dus een soort tunnel-effect op.

40 De buitenmantel 102 bezit in figuur 3 een verbreding 790 7 8 94 13 ‘ 103» die tegengesteld is aan de krimp bij koud isostatisch, persen. In figuur 3 bezit bet inzetelement 140 nabij de bodem 120 van de capsule een ongeveer cirkelboogvormig dwarsdoorsnedeprofiel 146, dat nabij de centrale boring 142 5 via een afgerond gedeelte 149 overgaat in de wand van de boring 142. Aan de buitenzijde bezit bet inzetelement 140 een in hoofdzaak cylindrisch gedeelte 147, waartegen een cylindrisch gedeelte 127 van de bodem 120 aanligt. Het cylindrische gedeelte 127 is bij 126 vastgelast aan een in 10 hoofdzaak cylindrisch gedeelte 166 van de buitenmantel 102. Het deksel 120 ligt met zijn cylindrisch gedeelte 129 tegen de Dinnenmantel 104 en is bij 128 aan de binnenmantel vastgelast. Het buitenste kopse oppervlak 144 van het inzetelement 140 is vlak uitgevoerd en aan de buitenrand bij 145 15 afgerond respectievelijk afgeschuind, zodat de omgefelsde onderrand 125 van de buitenmantel 102 het inzetelement 140 kan vasthouden. Be verbreding 103 is zodanig bemeten dat het binnenvlak van de buitenmantel 102 na het koud isostatisch persen krimpt tot de lijn 170, die overeenstemt met 20 de ideale eylindervorm. Dienovereenkomstig zijn ook de cylindrische secties 156 en 166 van de buitenmantel 102 tot aan het vluchtende gedeelte met de lijn 170 bij voorkeur door een walsproces gerealiseerd.

Om geen vouwen te verkrijgen en een zo nauwkeurig moge-25 Üjk gecentreerd persstuk te bereiken verdient het volgens de uitvinding de voorkeu£mde verandering van de doorsnede van de buitenmantel· 102 op het gebied van de inzetelementen 130 respectievelijk 140 in hoofdzaak te beperken. Tussen deze inzetelementen bezit de buitenmantel 102 in het met 150 30 aangeduide gedeelte in hoofdzaak een constante uitwendige diameter. Het is bijzonder voordelig gebleken om op de cylindrische gedeelten 156, 166 in de richting van het midden van de capsule een gebied 157 respectievelijk 167 te laten aansluiten met een naar buiten concaaf dwarsdoorsnedeprofiel 35 waarop een stomp kegelvormig tussengebied 158 respectievelijk 168 aansluit waarop een gebied 159, 169 volgt dat voorzien is van een naar buiten convex dwarsdoorsnedeprofiel en dat overgaat in het cylindrische as parallele middengebied 150. Belangrijk is, dat de naar buiten concave gebieden 157 40 en 167 ongeveer spiegelbeeldig ten opzichte van het dwars- 790 78 94' 14 doorsnedeprofiel 136 respectievelijk 156 van de inzetele-menten zijn uitgevoerd, waarbij de lijn 170 de lijn van spie-gelsymetrie bepaalt en de met β aangeduide krommingshoek van de buitenmantel ongeveer in verhouding met de procen-5 tuele krimping ten opzichte van de krommingshoek «5 van het naburige inzetelement verminderd is.

Figuur 4 toont een andere uitvoeringsvorm, soortgelijk aan de uitvoeringsvorm van figuur 3, waarbij de gelijke of overeenkomende onderdelen met, met de waarde 100 verhoogde 10 maar verder overeenstemmende referentiecijfers zijn aangeduid. Het belangrijke verschil tussen de uitvoeringsvormen bestaat daarin dat de inzetelementen 230 en 240 een bij 239 en 249 in hoofdzaak spits toelopend dwarsdoorsnedeprofiel bezitten, zodat het overeenkomstig uitgevoerde deksel 210 en de over-15 eenkomstig uitgevoerde bodem 220 tot direct aan de binnen-mantel 204 verlopen en daarmee een stompe hoek a respectievelijk a' vormen. Het is gebleken dat deze uitvoeringsvorm voor een exacte centrering van het persstuk voordelen biedt. Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 4 is een ver-20 breding van de binnenmantel 204 niet noodzakelijk. Daarentegen kan bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 3 een geringe naar buiten g’erichte verbreding van de binnenmantel voordelen bieden. De verbreding Van de buiten- en/of binnenmantel kan in samenhang met willekeurig uitgevoerde inzetelemen-25 ren volgens de uitvinding voordelen bieden. Ook kan de verbreding in combinatie met een spiraalvormig gelaste buiten-en/of binnenbuis van voordeel zijn.

Figuur 5 toont een andere uitvoeringsvorm, soortgelijk aan die. van figuur 4, waarbij alle soortgelijke of overeen-30 stemmende delen zijn aangeduid met overeenkomstige, met een waarde 100 verhoogde referentiecijfers. Het belangrijkste verschil bestaat daarin, dat de inzetelementen 330 en 3^0 voorzien zijn van pieken 339 en 3^9 en dat er geen blikken afsluitelementen aangebracht zijn. De verbreding 303 gaat 35 uit van de cylindrische gedeelten 356, 366 waarop in axiale richting naar het midden van de capsule toe aanvankelijk een gebied 357? 367 met een concaaf dwarsdoorsnedeprofiel aansluit dat geleidelijk en voortdurend toeneemt, waarbij de helling van de buitenmantel 302 ten opzichte van de as van 40 de capsule eveneens geleidelijk en voortdurend toeneemt, 790 7 8 94 15 waarna in een kegelvormig tussengebied 358, 368 de helling van de buitenmantel 302 in hoofdzaak ongeveer constant blijft, op welk gebied een gebied 359, 369 aansluit waarin de buitenmantel 302 een naar buiten toe convex dwarsdoor-5 snedeprofiel bezit welk gebied geleidelijk en voortdurend overgaat in het as parallele middengebied 350» Daarbij vormen de gebieden met veranderende doorsnede van de buitenmantel 302 telkens een overgangsgebied 355, 365 dat geplaatst is nabij een inzetelement 330 respectievelijk 340.

10 De doorsnedecontour 336, 3^6 van de inzetelementen 330, 340 vormt ongeveer een spiegelbeeld van de contour van de buitenmantel in de overgangsgebieden 355» 365, gespiegeld ten opzichte van de lijn 370 van de gewenste cilindervorm van het persstuk echter in radiale richting geëxpandeerd, 15 waarbij de mate van expansie overeenstemt met de verhouding van het verschil tussen de buiten- en binnendoorsnede van het persstuk ten opzichte van de doorsnedekrimp van de capsule, bij voorkeur rekening houdend met de verandering van de dwarsdoorsnedeoppervlakken bij kleiner wordende straal. 20 Bij 316, 318, 326 en 328 zijn de inzetelementen 330 res pectievelijk 3^0 direct vastgelast aan de buitenmantel respectievelijk binnenmantel. Met 337 en 347 zijn cilindrische gedeelten van de inzetelementen 330 respectievelijk 340 aangegeven die overeenstemmen met de cilindrische gedeelten 25 137, 147 respectievelijk 237, 247 uit de figuren 3 en 4.

voorbeeld;

Om een persstuk met een buitendoorsnede van 144 mm voor het extruderen van een buis uit roestvrij staal met een buitendoorsnede van 50 mm en een wanddikte van 5 mm te ver-30 vaardigen werd als buitenmantel voor de capsule een spiraalvormig gelaste 600 mm lange buis met een uitwendige doorsnede van 154 mm en een wanddikte van 1,5 mm aan zijn beide uiteinden door walsen of forceren dusdanig ingesnoerd dat aan de uiteinden cylindrische gedeelten ontstonden met 35 een uitwendige doorsnede van 144 mm, overeenstemmend met de gedeelten 156, 166; 256, 266; 356, 366 uit de figuren 3 en 4, waarop de overgangsgebieden aansloten gevormd in overeenstemming met de overgangsgebieden 155, 165; 255, 265; 355, 365. Vervolgens werden de uiteinden van de buitenmantel 40 vlak geslepen. Aan een eerste uiteinde werd een, een bodem 7907894 16 vormend blikken element in overeenstemming met bet element 120 uit figuur 3 enerzijds vastgelast met de buitenmantel en anderzijds vastgelast met de binnenmantel, die bestond uit een 590 mm lange in langsrichting gelaste buis met een 5 wanddikte van 1,5 mm en een inwendige doorsnede van 4-0 mm.

In aanligging met bet bodemelement werd een ringvormig respectievelijk trecbtervormig inzet element soortgelijk aan bet inzetelement 140, bestaande uit een laag gelegeerd koolstof staal met ongeveer 0,004% koolstofgehalte vanaf bet 10 genoemde eerste uiteinde van de buitenmantel ingescboven en door middel van puntlassen bevestigd. De capsule werd staande op een vlakke plaat opgesteld, gevuld met poeder en onderworpen aan een vibratie bij 80 Hz waarbij een verdichting tot ongeveer 68% van de theoretische dichtheid 15 werd bereikt en tegelijkertijd voorzien van een trechtervormig, als deksel dienst doend blikken element soortgelijk aan het element 110 uit figuur 3» dat tussen de binnenmantel en de buitenmantel van bovenaf met grote druk werd ingebracht. Daarna werd dit blikken element met de binnenmantel en de 20 buitenmantel afdichtend vastgelast, zoals met 116 en 118 in figuur 3 is aangeduid. Daarna werd het voorste ringvormige respectievelijk trechtervormige inzetelement van bovenaf ingeschoven, welk inzetelement op soortgelijke wijze als het element 130 in figuur 3 was uitgevoerd en bestond uit laag 25 gelegeerd koolstofstaal met ongeveer 0,004% koolstof. Met voordeel werd dit ringvormige inzetelement door middel van puntlassen bevestigd aan het trechtervormige blikken element of aan de binnen- of buitenmantel.

De capsule werd koud isostatisch geperst bij 4,7 x 10^ 30 kPa in water tot een dichtheid van 88% van de theoretische dichtheid. Daarbij kromp het persstuk naar een uitwendige doorsnede van 144 mm, dat wil zeggen dezelfde afmeting als de reeds gevormde cylindrische gedeelten aan de uiteinden.

De afmeting van 144 mm kwam eveneens overeen met de inwen-35 dige diameter van de houder van de extrusiepers. Een perfecte centrering was daarmee gewaarborgd. Bovendien was ook de inwendige doorsnede van het persstuk nagenoeg nauwkeurig 40 mm.

Het persstuk was ook voor het overige volledig recht 40 en kon na inductieve verwarming tot 1200°0 direct tot de 790 7 8 94 17 gewenste naadloze buis uit roestvrij staal worden geëxtru-deerd zonder dat verdere bewerkingen noodzakelijk «waren. De uit laag gelegeerd koolstofstaal bestaande voorste sectie van de buis werd af gesneden. Van het roestvrij staal werd 5 niets afgesneden. Doordat het inzetelement konisch is hield men bij de geëxtrudeerde buis een ten opzichte van de buisas ongeveer loodrechte scheidingslijn over tussen het geëxtrudeerde inzetelement en het roestvrije staal. Het deel van de buis, dat bestond uit roestvrij staal had een foutvrij opper-10 vlak. Het materiaalverlies werd daardoor tot een minimum beperkt.

Om een goede scheiding te verkrijgen tussen de voorste sectie van de geëxtrudeerde buis, bestaande uit laag gelegeerd koolstof staal, en de gewenste naadloze buis uit 15 roestvrij staal, kan volgens de uitvinding een glazen laag worden aangebracht op de naar de poedervulling 308 toegekeerde zijde van het voorste inzetelement. Daartoe kan het doelmatig zijn om. het voorste inzetelement 33Ο te verwarmen en het oppervlak 336 te bestrooien met glaspoeder waarbij de 20 temperatuur van het inzetelement zodanig wordt gekozen dat het glaspoeder week wordt en vastkleeft. Door^ een dergelijke glazen tussenlaag wordt de scheiding tussen het laag gele-’ geerde koolstof staal en het roestvrije staal bij behoud van de geëxtrudeerde buis aanzienlijk vergemakkelijkt, zodat de 25 beide staalsoorten volledig van elkaar gescheiden blijven en er geen vermenging plaats vindt. Op analoge wijze kan ook de aan de poedervulling 308 grenzende zijde van het aan de bodem aanwezige inzetelement 3^0 worden voorzien van een glazen laag, die de scheiding van het roestvrije materiaal 30 en het laag gelegeerde koolstof staal vergemakkelijkt.

De inzet element en 3°» 4-0, 130, 140, 230 , 240 , 330 en 340 kunnen ook worden geperst uit poedervormig basismateriaal. Daartoe kan bijvoorbeeld water-verstoven weekijzer respectievelijk water-verstoven koolstofarm staal worden ge-35 bruikt, dat koud isostatisch tot de gewenste vorm van de genoemde inzetelementen wordt geperst en verbolgens wordt gesinterd. Het persen van het weekijzerpoeder kan koud isostatisch in een kunststof vorm worden uitgevoerd waarbij de druk bij voorkeur minstens even hoog zo niet hoger wordt ge-40 kozen dan de druk die voor het koud isostatisch persen bij 790 7 8 94 · 18 de vervaardiging van de capsule wordt gekozen. Door een aansluitende hete sintering kan een dicht materiaal worden verkregen. Daarnaast of in plaats van kan door het opbrengen van een uitwendige glas laag, in dit geval de kopse zijden 5 34-, 134-, 234-, 334- respectievelijk 44, 144, 244, en 344 als ook de omtreksvlakken een afdichting worden verkregen.

De uitvoeringsvorm van figuur 6 komt in hoge mate overeen met de uitvoeringsvorm van figuur 3· Alleen de in-zetelementen bezitten een andere vorm. Het voorste inzet-10 element 330' bestaat uit twee ringen 380 en 381, die door middel van een aantal puntlassen 382 bij elkaar worden gehouden. In plaats van twee ringen 380 , 381 kunnen natuurlijk ook drie of meer ringen aangebracht zijn waarvan de uitwendige contour een benadering vormt van de ideale contour van 15 het voorste inzetelement, welke wordt gegeven door de kromme 336 in figuur 5 respectievelijk de cirkelboogvormige doorsnede 236 in figuur 4 respectievelijk 136 in figuur 3· Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 6 bestaat het inzetelement in 340' aan de bodemzijde uit een ringvormige plaat. Ook 20 hier kan indien gewenst een extra ring of extra ringen met een trapvormig verlopende buitendoorsnede en/of trapvormig b verlopende binnendoorsnede aangebracht zijn om' een benadering te verkrijgen van het gewenste ideale profiel, bijvoorbeeld een benadering van het profiel 346 uit figuur 5.

25 Alle in deze beschrijving ter sprake gekomen eigenschap pen en kenmerken, in het bijzonder de geïllustreerde ruimte lijke uitvoeringsvormen vallen, voor zover ze afzonderlijk of in combinatie ten opzichte van de stand der techniek nieuw zijn, binnen het kader van de uitvinding.

790 7 8 94

Claims (24)

1. Capsules voor persstukken voor het extruderen van voorwerpen, in het bijzonder buizen, stangen of soortgelijk geprofileerde langgerekte dichte metallische voorwerpen, 5 in het bijzonder uit roestvrij staal of hoog gelegeerd nikkel staal, in het bijzonder warmte bestendige stalen voor warmtewisselaars, bijvoorbeeld hoog gelegeerde nikkel stalen met 80% nikkel en 20% chroom, waarbij de capsule bestaat uit dun, bijvoorbeeld 1 tot 2 mm dik en bij voorkeur koolstofarm blik 10 met een koolstofgehalte minder dan 0,015% en bij voorkeur minder dan 0,04-% en de capsule wordt gevuld met poeder van metaal of metaal legeringen of mengsels daarvan of mengsels van poeders uit metalen en/of metaallegeringen met keramische poeders, welke poeder bij voorkeur bestaat uit sferi-15 sche of voor het grootste deel sferische korreltjes, welke in een beschermgas, bij voorkeur een argon atmosfeer, uit het gewenste uitgangsmateriaal voor verstuiven zijn vervaardigd en waarbij de dichtheid van het in de capsule ingebrachte poeder door vibreren bij voorkeur met 80 tot. 100 Hz 20 wordt verhoogd tot ongeveer 60 tot 71% van de theoretische dichtheid en na het sluiten van de capsule de dichtheid van het poeder door isostatisch koud persen met een druk van

5. S minstens 4 x lO^kPa, bij voorkeur 4,2 x 10 tot 6 x 10 kpa, in het bijzonder 4,5 x 10 tot 5 X 10ykPa verder wordt ver- 25 hoogd tot minstens 80 tot 93% van de theoretische dichtheid, met het kenmerk, dat tenminste de buitenmantel (102; 202; 302) van de capsule (101; 201; 301) voorzien is van een tegen de krimp bij isostatisch persen gerichte en naar buiten gerichte verbreding (103; 203; 303), die zodanig 30 bemeten is dat ze door de krimp in hoofdzaak weer wordt geëlimineerd.

2. Capsule volgens conclusie 1,met het kenmerk, dat aan de voorste en/of achterste kopse zijde van de capsule (1; 101; 201) een plaatvormig, kegelvormig, 35 half kogelvormig of trechtervormig inzetelement (30, 40; 130, 140; 230, 240; 330 , 340 ; 330’, 34-0') bestaande uit een of meer delen uit massief materiaal en/ of opgebouwd uit geperst poeder, aanwezig is.

3. Capsule volgens conclusie 2, met het ken-40 merk, dat het inzetelement respectievelijk de inzetele- 790 78 94 meuten (330, 34-0) zijn uitgevoerd als deksels die de capsule (301) aan de kopse zijde afsluiten en tenminste aan de zijde van de poedervulling (380) zijn voorzien van een tussenlaag uit glas. 5 4-, Capsule volgens conclusie 3, met het ken- m e r k, dat de inz et element en. (330, 34-0) met de buitenmantel (302) en de binnenmantel (304·) vastgelast zijn. 3« Capsule volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat tussen de inzetelementen (30, 4-0; 130, 10 140; 230, 240) en de binnenruimte (8; 108; 208) van de cap sule (1; 101; 201) als deksels uitgevoerde blikken elementen (10, 20; 110, 120; 210, 220) zijn aangebracht.

6. Capsule volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 5»met het kenmerk, dat de inzetelemen-15 ten (30, 40; 130, 140; 230, 240) bestaan uit elektrisch geleidend metaal, bij voorkeur week ijzer.

7· Capsule voor het vervaardigen van persstukken voor het extruderen van buizen volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 6, met het kenmerk, dat in-20 zetelementen (20) voor de voorste kopse zijde van de capsule (1) worden gebruikt, welke trechtervormig zijn uitgevoerd en voorzien zijn van een centrale boring (32), waarbij de hoek (K ) tussen de wand van de centrale boring (32) voor de binnenmantel (4) van de capsule en het kegelvormige man-25 teloppervlak (34) van het trechtervormige inzetelement (30) ongeveer 40 tot 60°, bij voorkeur ongeveer 45° bedraagt.

8. Capsule volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 7, met het kenmerk, dat tenminste aan de voorste kopse zijde van de capsule (101; 201) een van een 30 centrale boring (132; 232) voorzien ringvormig inzetelement (130; 230) is aangebracht dat in hoofdzaak voorzien is van platte kopse oppervlakken (134; 234) en waarvan de begren-zingsvlakken (136; 236) tussen de wand van de centrale boring (132; 232) en zijn grootste uitwendige doorsnede een 35 ongeveer cirkelboogvormig dwarsdoorsnedeprofiel (I36; 236) vertoont, waarbij het middelpunt van dit cirkelboogprofiel (136; 236) bij voorkeur ligt ongeveer ter plaatse van de cirkelvormige snijlijn (138; 238) tussen het vlakke kopse oppervlak (13^; 23^) en de centrale boring (132; 232) of 4-0 binnen deze cirkel (138; 238). 790 78 94

9. Capsule voor vervaardiging van persstukken voor het extruderen van voorwerpen, in het bijzonder volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 8,met het kenmerk, dat tenminste de buitenmantel (2; 102; 202; 302) 5 van de capsule (1, 103, 201) langs zijn omtrek in axiale richting ongeveer gelijke stevigheids ei genschappen bezit.

10. Capsule volgens conclusie 9,met het kenmerk, dat tenminste de buitenmantel· (2; 102; 202; 302) spiraalvormig gelast is.

11. Capsule volgens conclusie 9, m e t het ken merk, dat tenminste de buitenmantel (2; 102; 202; 302) geëxtrudeerd is.

12. Capsule volgens conclusie 9 of 10,met het kenmerk, dat de stijging (a) van de door de lasnaad (5) 15 gevormde spiraal in verhouding tot de lengte (L, L') van de capsule (1; 101; 201; 301) zodanig bemeten is dat de lasnaad (5) ongeveer een, twee of meer volledige omwentelingen vormt.

13· Capsule volgens een of meer van de conclusies 9» 20 10 en 12, met het kenmerk, dat de spiraalvor mige lasnaad door middel van walsen en/of slijpen glad gemaakt wordt. 14-. Capsule volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 13, met het kenmerk, dat de buiten-en/of 25 binnenmantel ter plaatse van de capsule-uiteinden voorzien is van in hoofdzaak cylindrische gedeelten (156, 166; 256, 266; 356, 3^6), waarvan de buiten- en/of binnendoorsnede in hoofdzaak nauwkeurig, bij voorkeur tot op ongeveer +0,1% of +0,2 mm, in het bijzonder +0,1 mm, overeenstemt met de 30 gewenste doorsnede afmetingen, van het persstuk en dat het verbrede gedeelte (103; 203; 303) van de buitenmantel tan-gentiaal op deze cylindrische gedeelten uitmondt.

15· Capsule volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat het verbrede gedeelte (103; 203; 303) vanaf 35 elk der cylindrische gedeelten (156, 166; 256, 266; 356, 366) in axiale richting telkens gezien naar het midden van de capsule wordt bepaald aanvankelijk door een, een concaaf dwarsdoorsnedeprofiel bezittend gedeelte (157, Ίβ7; 257, 267; 357, 367) waarbij de helling van de buitenmantel (102; 40 202) ten opzichte van de capsule-as geleidelijk en voort- 790 78 94' durend toeneemt, welk gedeelte bij voorkeur overgaat in een kegelvormig tussengedeelte (158, 168; 258, 268; 358, 368) waarbij de helling van de· buitenmantel (102; 202; 302) in principe ongeveer constant blijft welk gedeelte bij voorkeur 5 aansluit op een gebied (159, 169; 259, 269; 359, 369) waarin de buitenmantel (102; 202; 302) naar buiten toe een convex dwarsdoorsnedeprofiel bezit welk gedeelte geleidelijk overgaat in het as parallel middengebied (150; 250) en dat de gebieden met veranderende doorsnede· van de buitenmantel 10 (102; 202; 302) telkens een overgangsgebied (155, 165; 255, 265; 355, 385) vormen, dat bij voorkeur nabij een inzetele-' ment is aangebracht, waarbij de dwarsdoorsnede daarvan (136, 146; 236, 246; 336, 339; 3^6, 349) ongeveer een spiegelbeeld vormt van de contour van het overgangsgebied, ge-15 spiegeld ten opzichte van de lijn (170; 270; 370) van de gewenste cilindervorm van het persstuk bepaalt, echter in verhouding tot de doorsnede van het persstuk ten opzichte van de doorsnedekrimping in radiale richting geëxpandeerd.

16. Capsule volgens conclusie 15, met het 20 kenmerk, dat het cylindrische middengebied (150; 250; 350) met in hoofdzaak constante doorsnede van de buitenmantel (102; 202; 302) en/of de binnenmante'l (104; 204; 304. zich uitstrekt over het gehele gebied tussen de inzet-elementen (130, 140) 230, 240). 25 17· Persstuk voor het extruderen van voorwerpen, in het bijzonder van buizen, met het kenmerk, dat het persstuk voorzien is van een capsule (1; 101; 201; 301) volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 16.

18. Werkwijze voor het vervaardigen van capsules vol-30 gens een of meer der conclusies 1 tot en met 16, me t het kenmerk, dat tenminste de buitenmantel van de capsule voorzien is van een verbreding gericht tegen de krimp bij het isostatisch persen en naar buiten gericht, welke verbreding dusdanig bemeten is dat ze door de krimp 35 in hoofdzaak weer wordt geëlimineerd.

19. Werkwijze volgens conclusie 18, m e t het kenmerk, dat de buiten- en/of binnenmantel nabij de uiteinden van de capsule voorzien is van in wezen cylindrische gedeelten, waarvan de buiten- en/of binnendoorsnede 40 in hoofdzaak nauwkeurig, bij voorkeur tot op ongeveer +0,2% 790 7 8 94 25 in het bijzonder ongeveer +0,1% of +0,2 mm in bet byzonder +0,1 mm met de gewenste doorsnede afmetingen van het persstuk overeenstemt en dat de verbreding van de buitenmantel en/of binnenmantel tangentiaal overgaat in deze cylindrische 5 gedeelten.

20. Werkwijze volgens conclusie 18 of 19, met het kenmerk, dat aan de voorste en/of achterste kopse zijde van de kapsule een plaatvormig, kegelvormig, half kogelvormig of trechtervormig uit een of meerdere delen 10 opgebouwd inzetelement uit massief materiaal en/of geperst poeder wordt aangebracht.

21. Werkwijze volgens conclusie 20, met het kenmerk, dat het inzetelement respectievelijk de in-zetelementen worden vastgelast aan de buitenmantel van de 15 capsule en eventueel de binnenmantel van de capsule.

22. Werkwijze volgens conclusie 20, met het kenmerk, dat tussen de inzetelementen en de Dinnen-ruimte van de capsule glazen lagen worden aangebracht.

23. Werkwijze volgens een of meer der conclusies 18 20 tot en met 22, met het kenmerk, dat tenminste de buitenmantel van de capsule wordt vervaardigd uit een spiraalvormig gelaste of geëxtrudeerde buissectie.

24. Werkwijze volgens conclusie 23, 1 e t het kenmerk, dat de stijging van de spiraalvormige las- 25 naad in verhouding tot de lengte van de bpissectie zodanig wordt gekozen dat de lasnaad van de buissectie ongeveer een, twee of meer volledige omwentelingen vormt.

25. Werkwijze voor vervaardiging van pers stukken volgens conclusie 17, met het kenmerk, dat de 30 capsule volgens een of meer der conclusies 18 tot en met 24 is vervaardigd en tenminste het aan de voorste kopse zijde aanwezige inzetelement wordt vervaardigd uit een rekbaar materiaal, bij voorkeur rekbaar metaal zoals bijvoorbeeld week ijzer, koolstof arm staal of gietijzer, waarvan de vloei- 35 grens in de houder van de exfcrusiepers aanmerkelijk onder de vloeigrens van de poedervulling van het persstuk ligt dusdanig, dat het extrusieproces begint bij de voor het rekbare materiaal van het inzetelement benodigde druk en door een tunneleffect overgaat op de poedervulling. ^0 26. Werkwijze voor het extruderen van voorwerpen, in 790 78 94 het bijzonder van buizen, stangen of op soortgelijke wijze geprofileerde langgerekte dichte metalen voorwerpen, in het bijzonder uit roestvrij staal of hoog gelegeerde nikkel stalen, in het bijzonder warmtebestendige stalen voor warmte 5 wisselaars, bijvoorbeeld hoog gelegeerde nikkel stalen met 80% nikkel en 20% chroom, met het kenmerk, dat capsules of persstukken worden gebruikt die de kenmerken bezitten van een of meer van ae conclusies 1 tot en met 17 en/of zijn vervaardigd volgens een of meer der conclusies 18 10 tot en met 25.

27· Werkwijze volgens conclusie 26, met het kenmerk, dat voor het bereiken van een goede smering bij het extrude er pro ces het voor de smering dienst doende glas, dat in de vorm van een rond glazen element op de kopse 15 zijde (34, 134 , 234 , 334) van het persstuk in de houder respectievelijk de ontvangstruimte van de extrusiepers wordt geplaatst door de afgeschuinde voorste kant (35, 135» 235, 335) van het voorste inzetelement (30, 130, 230, 330, 330’) en de zeer nauwkeurige aanpassing van de in principe nauw-20 keurig cylindrische buitendoorsnede van het persstuk aan de in wezen cylindrische binnendoorsnede van de houder respectievelijk ontvangstruimte van de extrusiepers tijdens het gehele extrusieproces ongeveer gelijkmatig in de omtreks-richting verdeeld tussen het werktuig en het geëxtrudeerde 25 voorwerp wordt toegevoerd.

28. Geëxtrudeerd voorwerp, in het bijzonder een buis, stang of op soortgelijke wijze geprofileerd langgerekt dicht metallisch voorwerp, met het kenmerk, dat het vervaardigd is met behulp van een werkwijze volgens een der 30 conclusies 26 of 27. ft*********** 790 7 8 94