NL193055C

NL193055C - Surfactant composition, as well as method of dispersing oil stains.

Info

Publication number: NL193055C
Application number: NL8203729A
Authority: NL
Original assignee: Labofina Sa
Priority date: 1981-10-27
Filing date: 1982-09-27
Publication date: 1998-09-08
Also published as: PT75580B; DE3235705A1; NL193055B; SE8205549D0; FR2515062A1; IT8223524A0; ES8402514A1; GB2108951A; PT75580A; DK427682A; GB2108951B; SE8205549L; NL8203729A; FR2515062B1; ES515691A0; NO155755C; DE3235705C2; IT1163007B; GR77644B; DK156543B

Description

1 1930551 193055

Oppervlakte-actieve samenstelling, alsmede werkwijze voor het dispergeren van olievlekkenSurfactant composition, as well as method of dispersing oil stains

De uitvinding heeft betrekking op een oppervlakte-actieve samenstelling voor het dispergeren van olievlekken op water, op basis van een mengsel van oppervlakte-actieve middelen, omvattende: 5 A) een vetzure sorbitanmonoester, B) een condensatieproduct van A en alkleenoxide, C) een 75%-ige waterige oplossing van alkalisch zout van dialkylsulfosuccinaat.The invention relates to a surfactant composition for dispersing oil stains on water, based on a mixture of surfactants, comprising: 5 A) a fatty acid sorbitan monoester, B) a condensation product of A and olefin oxide, C) a 75% aqueous solution of alkaline salt of dialkyl sulfosuccinate.

Een dergelijke samenstelling is bekend uit het Amerikaanse octrooischrift 3.793.218.Such a composition is known from U.S. Pat. No. 3,793,218.

Verontreiniging van oppervlaktewater, in het bijzonder zeewater, door olie (ruwe olie of frakties van ruwe 10 olie), veroorzaakt door ongelukken, boorwerkzaamheden in volle zee, lozing van ballastwater of morsen uit olietankers, leidt tot de vorming van een continue film of vlek olie, die de neiging heeft zich continu te verspreiden. Zo’n oliefilm is in hoge mate ongewenst, daar deze een barrière vormt tegen lucht en licht vanuit de atmosfeer, onmisbaar voor het leven onder water.Contamination of surface water, especially seawater, by oil (crude oil or crude oil fractions), caused by accidents, drilling in the high seas, discharge of ballast water or spillage from oil tankers, leads to the formation of a continuous film or stain oil , which tends to spread continuously. Such an oil film is highly undesirable, as it forms a barrier against air and light from the atmosphere, indispensable for underwater life.

Voor de bestrijding van dergelijke olievlekken op oppervlaktewater wordt o.a. gebruik gemaakt van 15 oppervlakte-actieve stoffen, welke de samenhangende oliefilm desintegreert tot kleine druppeltjes, die gedispergeerd worden in het onderliggende water tot een diepte van verscheidene meters onder het wateroppervlak. Daardoor is de oliefilm gebroken, en lucht en licht vanuit de atmosfeer kunnen weer toetreden tot het water.To combat such oil stains on surface water, use is made, inter alia, of surfactants, which disintegrate the cohesive oil film into small droplets, which are dispersed in the underlying water to a depth of several meters below the water surface. As a result, the oil film is broken, and air and light from the atmosphere can re-enter the water.

Bepaalde oppervlakte-actieve stoffen zijn in hoge mate doeltreffend als dispergeermiddelen voor olie, 20 maar hun toepassing heeft geleid tot ernstige schade aan het leven in de zee omdat zij te toxisch zijn ten opzichte van flora en fauna in het water. Andere oppervlakte-actieve stoffen met een lagere graad van giftigheid zijn zeer vaak ondoeltreffend als oliedispergeermiddelen in open zee. In feite zijn zij door het water te snel uitgewassen uit de olievlek waar zij zijn opgesproeid, met het gevolg dat de druppeltjes olie coalesceren of opnieuw samenklonteren en opnieuw een vlek vormen.Certain surfactants are highly effective as oil dispersants, 20 but their use has caused serious damage to marine life because they are too toxic to aquatic flora and fauna. Other surfactants with a lower degree of toxicity are very often ineffective as oil dispersants in the open sea. In fact, they have been washed out too quickly by the water from the oil slick where they have been sprayed up, with the result that the droplets of oil coalesce or re-clump and re-stain.

25 Daarom worden oppervlakte-actieve stoffen in het algemeen gemengd met een oplosmiddel gebruikt, in het bijzonder een oplosmiddel met een lage graad van giftigheid, zoals alkaan- en cyclo-alkaankoolwaterstoffen en lagere alcoholen. Het gebruik van een oplosmiddel geeft vele voordelen: het verlaagt het vloeipunt van het materiaal, het vermindert de viscositeit van de vlek vormende olie, het werkt als een verdunningsmiddel voor de oppervlakte-actieve stof die gemakkelijker en gelijkmatiger in de olievlek 30 wordt verdeeld, en het verkort de tijd die vereist is om het dispergeermiddel en de olie te vermengen.Therefore, surfactants are generally used in admixture with a solvent, especially a low-toxicity solvent, such as alkane and cycloalkane hydrocarbons and lower alcohols. The use of a solvent has many advantages: it lowers the pour point of the material, it reduces the viscosity of the stain-forming oil, it acts as a surfactant diluent that is distributed more easily and evenly in the oil-stain 30, and it shortens the time required to mix the dispersant and oil.

Een ander probleem dat ontstaat door het gebruik van oppervlakte-actieve stoffen als dispergeermiddelen voor olie is hun oplosbaarheid in water. Sommige van deze stoffen lossen te snel op en dringen daarom niet door in de olievlek. Daarom is voorgesteld dispergeermaterialen die ten minste twee oppervlakte-actieve stoffen bevatten, te gebruiken. Betere dispersie vloeit voort uit het gebruik van mengsels 35 van oppervlakte-actieve stoffen waarvan de verhoudingen zodanig zijn gekozen, dat de hydrofiel-lipofielbalans (HLB) tussen bepaalde grenzen valt.Another problem arising from the use of surfactants as oil dispersants is their water solubility. Some of these substances dissolve too quickly and therefore do not penetrate into the oil slick. Therefore, it has been proposed to use dispersing materials containing at least two surfactants. Better dispersion results from the use of surfactant mixtures, the proportions of which are chosen so that the hydrophilic lipophilic balance (HLB) falls between certain limits.

Volgens het in de aanhef genoemde Amerikaanse octrooischrift 3.793.218 worden nu goede resultaten verkregen met een oppervlakte-actieve samenstelling, bestaande uit een mengsel van drie oppervlakte-actieve middelen, namelijk een vetzure sorbitanmonoester, een alkyleenoxideaddukt daarvan, en een 40 anionisch oppervlakte-actief middel, bestaande uit een 75%-ige waterige oplossing van een alkalisch dialkylsulfosuccinaatzout. Als voordeel van deze samenstelling wordt vermeld, dat deze weinig of geen mengenergie behoeft om dispersie van een betreffende olievlek tot stand te kunnen brengen. Bij voorkeur wordt zo’n dispersiemengsel in een volumeverhouding van 1 op 3 gemengd met een organisch oplosmiddel, waarin de dispersiesamenstelling oplosbaar of dispergeerbaar is. Als voorbeelden van geschikte oplosmid-45 delen worden isoparaffinische en cycloparaffinische koolwaterstoffen met een kookpunt tussen 210°F en 500°F (99°-260°C) vermeld, bij voorbeeld 2,2,5-trimethylhexaan, 2,6-dimethylheptaan, 4-ethylheptaan en cycloheptaan.According to the preamble, U.S. Pat. No. 3,793,218, good results are now obtained with a surfactant composition consisting of a mixture of three surfactants, namely a fatty acid sorbitan monoester, an alkylene oxide additive thereof, and an anionic surfactant agent, consisting of a 75% aqueous solution of an alkaline dialkyl sulfosuccinate salt. As an advantage of this composition, it is stated that it requires little or no mixing energy to effect dispersion of a particular oil slick. Preferably, such a dispersion mixture is mixed with an organic solvent in a volume ratio of 1 to 3, wherein the dispersion composition is soluble or dispersible. As examples of suitable solvent 45 parts, isoparaffinic and cycloparaffinic hydrocarbons with a boiling point between 210 ° F and 500 ° F (99 ° -260 ° C), for example 2,2,5-trimethylhexane, 2,6-dimethylheptane, 4-ethylheptane and cycloheptane.

Het gebruik van een oplosmiddel geeft de in het voorafgaande vermelde voordelen, maar bepaalde problemen kunnen optreden wanneer het dispergeermengsel wordt verdund door grote hoeveelheden 50 oplosmiddel. Opslag van vluchtige oplosmiddelen bevattende mengsels kan het gevaar voor brand en tot ontploffingen leiden. De aanwezigheid van een grote hoeveelheid oplosmiddel in het mengsel betekent dat een kleinere hoeveelheid oppervlakte-actieve stof beschikbaar is voor het dispergeren van de olievlek. Bovendien kunnen sommige vluchtige componenten van het oplosmiddel verloren gaan door verdamping wanneer het mengsel wordt aangebracht door opsproeien op de olievlek, in het bijzonder wanneer het 55 mengsel wordt aangebracht vanuit een vliegtuig of vanuit een zich op afstand bevindende boot, en de voordelen die ontstaan uit de opneming van een oplosmiddel in het mengsel gaan ten dele verloren.The use of a solvent gives the aforementioned advantages, but certain problems can arise when the dispersion mixture is diluted by large amounts of solvent. Storage of volatile solvent-containing mixtures may cause a fire and explosion hazard. The presence of a large amount of solvent in the mixture means that a smaller amount of surfactant is available to disperse the oil slick. In addition, some volatile components of the solvent may be lost by evaporation when the mixture is applied by spraying on the oil spill, especially when the mixture is applied from an aircraft or from a remote boat, and the benefits arise from the incorporation of a solvent into the mixture is partly lost.

Teneinde olievlekken doeltreffend te dispergeren dient een oppervlakte-actief mengsel in de vorm van een oplossing van oppervlakte-actieve stoffen aan de volgende voorwaarden te voldoen. Het dient - een hoog gehalte aan actieve stoffen te hebben, - een voldoende en langdurige dispergeerwerking te hebben, - een homogene en heldere vloeistof, vrij van onoplosbaar materiaal en van troebeling te zijn, 5 - bij lage temperaturen hanteerbaar te zijn en een adequate viscositeit te hebben, die het mogelijk maakt dat het mengsel vanuit boten of vliegtuigen kan worden verspreid zonder enige toeneming in viscositeit ten gevolge van de verdamping van vluchtig oplosmiddel tijdens het aanbrengen daarvan, - een ontvlammingspunt hoger dan 61°C te hebben, teneinde te beantwoorden aan de voorschriften betreffende het hanteren van chemische producten, 10 - niet toxisch en biodegradeerbaar te zijn, - gemakkelijk en goedkoop te kunnen worden gefabriceerd.In order to effectively disperse oil stains, a surfactant mixture in the form of a surfactant solution must meet the following conditions. It should - have a high active substance content, - have a sufficient and long-lasting dispersion effect, - be a homogeneous and clear liquid, free from insoluble matter and cloudiness, 5 - be manageable at low temperatures and have an adequate viscosity which allows the mixture to be spread from boats or aircraft without any increase in viscosity due to the evaporation of volatile solvent during its application, - to have a flash point higher than 61 ° C, to meet the regulations on the handling of chemical products, 10 - to be non-toxic and biodegradable, - to be easy and cheap to manufacture.

Het is nu het doel van de uitvinding een oppervlakte-actieve samenstelling te verschaffen, die aan de bovengenoemde voorwaarden voldoet.It is now the object of the invention to provide a surfactant composition which satisfies the above conditions.

Gevonden werd nu dat mengsels met voordelige kenmerken in termen van olie-dispergerende doeltref-15 fendheid en andere fysische eigenschappen kunnen worden bereid wanneer een grote hoeveelheid van een mengsel dat een sorbitanmonoester van een vetzuur, een polyalkyleenoxideaddukt van een sorbitanmo-noester van een vetzuur en een dialkylsulfosuccinaatzout bevat, wordt gebruikt in combinatie met een minderheidshoeveelheid van een koolwaterstofvrij waterig oplosmiddel dat een monoether van een glycol, zoals een mono- of diethyleenglycol of propyleenglycol bevat.It has now been found that mixtures with advantageous characteristics in terms of oil-dispersing effectiveness and other physical properties can be prepared when a large amount of a mixture containing a sorbitan monoester of a fatty acid, a polyalkylene oxide additive of a sorbitan monoester of a fatty acid and a dialkyl sulfosuccinate salt, is used in combination with a minority amount of a hydrocarbon-free aqueous solvent containing a monoether of a glycol, such as a mono or diethylene glycol or propylene glycol.

20 Volgens de uitvinding wordt nu een oppervlakte-actieve samenstelling voor het dispergeren van olievlekken, zoals omschreven in de aanhef, verschaft, met het kenmerk, dat deze samenstelling bestaat uit - 65 tot 75 gew.% van dit mengsel van oppervlakte-actieve middelen, waarbij het gewichtspercentage van het alkalisch zout, berekend als droog zout, en betrokken op het gewicht van het droge mengsel, ligt tussen 35 en 40% en de gewichtsverhouding van A tot B gelegen is tussen 60:40 en 40:60, waarbij de balans 25 tussen hydrofiel en lipofiel (HLB) gelegen is tussen 9 en 10,5, en - 35 tot 25% van een oplosmiddel vrij van koolwaterstoffen en bestaande uit een mengsel van water en glycolmonoether, waarbij de gewichtsverhouding tussen water en ether in dit oplosmiddel gelegen is tussen 60:40 en 40:60, waarbij de totale hoeveelheid water in deze samenstelling ten minste 20 gew.% bedraagt.According to the invention, there is now provided a surfactant dispersion composition as described in the preamble, characterized in that this composition consists of - 65 to 75% by weight of this surfactant mixture, the weight percentage of the alkaline salt, calculated as dry salt, and based on the weight of the dry mixture, being between 35 and 40% and the weight ratio of A to B being between 60:40 and 40:60, the balance Between hydrophilic and lipophilic (HLB) is between 9 and 10.5, and - 35 to 25% of a solvent free of hydrocarbons and consisting of a mixture of water and glycol monoether, the weight ratio of water and ether being in this solvent is between 60:40 and 40:60, the total amount of water in this composition being at least 20% by weight.

Bij voorkeur is de hydrofiel-lopofielbalans (HLB) daarbij gelegen tussen 9,4 en 10,5.Preferably, the hydrophilic-lopophilic balance (HLB) is between 9.4 and 10.5.

30 De samenstelling volgens de uitvinding omvat een mengsel van drie speciale oppervlakte-actieve stoffen in gespecificeerde verhoudingen, welk mengsel is opgelost in een koolwaterstofvrij oplosmiddel, bestaande uit een mengsel van water en glycolmonoether.The composition according to the invention comprises a mixture of three special surfactants in specified proportions, which mixture is dissolved in a hydrocarbon-free solvent, consisting of a mixture of water and glycol monoether.

De vetzure sorbitanmonoester is in het algemeen een ester van een alifatisch monocarbonzuur met 10 tot 20 koolstofatomen, zoals oleïne, laurine-, palmitine- of stearinezuur of een mengsel van deze zuren. Bij 35 voorkeur is het vetzuur oleïnezuur.The fatty acid sorbitan monoester is generally an ester of an aliphatic monocarboxylic acid having 10 to 20 carbon atoms, such as oleic, lauric, palmitic or stearic acid or a mixture of these acids. Preferably the fatty acid is oleic acid.

Het polyalkyleenoxideaddukt wordt verkregen door een vetzure sorbitanmonoester te laten reageren met ethyleenoxide en/of propyleenoxide. In het algemeen bevat het addukt 12 tot 25 oxiethyleeneenheden of 6 tot 12 oxipropyleeneenheden per molecule.The polyalkylene oxide additive is obtained by reacting a fatty acid sorbitan monoester with ethylene oxide and / or propylene oxide. Generally, the adduct contains 12 to 25 oxiethylene units or 6 to 12 oxipropylene units per molecule.

De keuze van deze oppervlakte-actieve stoffen hangt af van hun beschikbaarheid, prijs en zuiverheid. In 40 het algemeen zijn de voorkeurstoffen sorbitanmono-oleaat en zijn polyethyleenoxideaddukt met een gemiddelde van ongeveer 20 oxiethyleeneenheden per molecule.The choice of these surfactants depends on their availability, price and purity. Generally, the preferred substances are sorbitan monooleate and are polyethylene oxide adduct with an average of about 20 oxiethylene units per molecule.

De derde component van het mengsel van oppervlakte-actieve stoffen is een alkalisch zout van een dialkylsylfosuccinaat, bij voorkeur het natriumzout van dit (2-ethylexyl) sulfosuccinaat dat in de handel verkrijgbaar is in de vorm van een 75%-ige waterige oplossing.The third component of the surfactant mixture is an alkaline salt of a dialkylsylphosuccinate, preferably the sodium salt of this (2-ethylexyl) sulfosuccinate, which is commercially available in the form of a 75% aqueous solution.

45 Het mengsel van deze oppervlakte-actieve stoffen heeft een HLB in het traject dat loopt van 9 tot 10,5, bij voorkeur van 9,4 tot 10,5.The mixture of these surfactants has an HLB ranging from 9 to 10.5, preferably from 9.4 to 10.5.

Het oplosmiddel voor het bovenomschreven mengsel van oppervlakte-actieve stoffen is essentieel voor de samenstelling. Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm is de monoglycolether daaruit een monoalkylether van een glycol, waarbij het alkylradicaal 1 tot 4 koolstofatomen bevat. Bijzonder goede resultaten verkrijgt 50 men wanneer volgens een nadere voorkeursuitvoeringsvorm het glycol daarbij een monoethyleenglycol, diethyleenglycol, monopropyleenglycol of dipropyleenglycol is en het alkylradicaal methyl of butyl. Aldus zijn als glycolethers bijzonder geschikt ethyleenglycolmonobutylether, diethyleenglycolmonobutylether, diethy-leenglycolmonomethylether en dipropyleenglycolmonomethylether. Wanneer in plaats van het waterige oplosmiddelmengsel een gebruikelijk koolwaterstofoplosmiddel zou worden gebruikt of toegevoegd aan het 55 waterige oplosmiddel, krijgt men te maken met samenstellingen, die in het algemeen troebel zijn en een lager oliedispergerend rendement vertonen.The solvent for the surfactant mixture described above is essential to the composition. In a preferred embodiment, the monoglycol ether therefrom is a monoalkyl ether of a glycol, wherein the alkyl radical contains 1 to 4 carbon atoms. Particularly good results are obtained when, according to a further preferred embodiment, the glycol is a monoethylene glycol, diethylene glycol, monopropylene glycol or dipropylene glycol and the alkyl radical is methyl or butyl. Thus, as glycol ethers, particularly suitable are ethylene glycol monobutyl ether, diethylene glycol monobutyl ether, diethylene glycol monomethyl ether and dipropylene glycol monomethyl ether. If, instead of the aqueous solvent mixture, a conventional hydrocarbon solvent were to be used or added to the aqueous solvent, compositions would be generally cloudy and exhibit lower oil dispersion efficiency.

Opgemerkt wordt, dat de bij de oppervlakte-actieve samenstelling volgens de uitvinding gebruikte 3 193055 materialen op zichzelf, dan wel in enige combinatie, bekend zijn voor de toepassing van olievlek-verwijdering.It should be noted that the 193055 materials used in the surfactant composition of the invention are known per se, or in some combination, for the use of oil stain removal.

Uit het Britse octrooischrift 1.255.394 is een samenstelling bekend, bestaande uit een mengsel van een sorbitanmonoacylaat en een polyalkeenoxideaddukt daarvan. Bij voorkeur dient dit dispergeringssystteem 5 een HLB te bezitten van ongeveer 14,0. Dit dispersiesysteem kan worden gebruikt alleen of samen met een polair oplosmiddel. Als oplosmiddelen worden genoemd alkylalcoholen, aromatische en alkylgesubstitueerde aromatische koolwaterstoffen. Daarbij bezitten water en lagere alkanolen de voorkeur in verband met de geringe toxiciteit daarvan. In voorbeeld 1 omvat het dispersiesysteem sorbitanmono-oleaat en een 20 mol polyoxiethyleenaddukt van sorbitanmono-oleaat in een gewichtsverhouding van 9:91.British patent 1,255,394 discloses a composition consisting of a mixture of a sorbitan monoacylate and a polyolefin oxide add thereof. Preferably, this dispersion system 5 should have an HLB of about 14.0. This dispersion system can be used alone or together with a polar solvent. As solvents are mentioned alkyl alcohols, aromatic and alkyl substituted aromatic hydrocarbons. In addition, water and lower alkanols are preferred because of their low toxicity. In Example 1, the dispersion system comprises sorbitan mono-oleate and a 20 mole polyoxiethylene adduct of sorbitan mono-oleate in a weight ratio of 9:91.

10 Uit het Amerikaanse octrooischrift 3.959.134 is verder een oppervlakte-actieve samenstelling bekend, welke als oppervlakte-actief middel een vetzure sorbitanmonoester bevat, opgelost in een oplosmiddel bestaande uit een combinatie van een monoalkylglycolether en een non-polair oplosmiddel, bestaande uit een isoparaffinische koolwaterstof. Dit laatste oplosmiddel is bij de onderhavige uitvinding in hoge mate ongewenst in verband met troebeling en verminderde werkzaamheid.From US patent 3,959,134 a surfactant composition is further known which contains as surfactant a fatty acid sorbitan monoester dissolved in a solvent consisting of a combination of a monoalkyl glycol ether and a non-polar solvent consisting of an isoparaffinic hydrocarbon. The latter solvent is highly undesirable in the present invention due to cloudiness and reduced activity.

15 Volgens het Franse octrooischrift 2.413.460 wordt een dergelijk soort samenstelling genomen, namelijk een oppervlakte-actief middel, bestaande uit een sorbitanmonoester van een verzadigd alifatisch carbon-zuur, opgelost in een oplosmiddel, dat een glycolether bevat en normale paraffines met 10 tot 16 koolstof-atomen.According to French patent 2,413,460 such a composition is taken, namely a surfactant consisting of a sorbitan monoester of a saturated aliphatic carboxylic acid dissolved in a solvent containing a glycol ether and normal paraffins with 10 to 16 carbon atoms.

Tenslotte is uit het Franse octrooischrift 2.479.251 nog een samenstelling bekend, die als oppervlakte-20 actiefmiddel esters van polyethyleenglycol en sorbitanesters van vetzuren bevat, opgelost in een oplosmiddel dat een diethyleenglycolmonoether kan zijn, gemengd met water of een paraffinisch oplosmiddel. Deze samenstelling bevat verder een calcium- of magnesiumsulfaat.Finally, a further composition is known from French patent 2,479,251, which contains as surfactant esters of polyethylene glycol and sorbitan esters of fatty acids, dissolved in a solvent which can be a diethylene glycol mono ether, mixed with water or a paraffinic solvent. This composition further contains a calcium or magnesium sulfate.

In geen geval van deze literatuurplaatsen wordt evenwel de specifieke samenstelling volgens de uitvinding aangetroffen.In no case of these references, however, is the specific composition according to the invention found.

25 Uit proeven bleek, dat bijzondere gunstige resultaten verkregen werden met samenstellingen volgens de uitvinding, die 65 tot 75 gew.% van een mengsel van de drie eerder gespecificeerde oppervlakte-actieve stoffen bevatten, waarbij de rest van de samenstelling het oplosmiddel is, wanneer het mengsel (als droog mengsel) 35 tot 40 gew.% droog succinaat bevat, en de totale samenstelling ten minste 20 gew.% water bevat, berekend op het totale gewicht van de samenstelling. De totale hoeveelheid water in de samenstel-30 ling dient niet hoger te worden dan 27,5 gew.%.Tests showed that particularly favorable results were obtained with compositions according to the invention containing 65 to 75% by weight of a mixture of the three previously specified surfactants, the remainder of the composition being the solvent when the mixture (as dry mixture) contains from 35 to 40% by weight of dry succinate, and the total composition contains at least 20% by weight of water, based on the total weight of the composition. The total amount of water in the composition should not exceed 27.5% by weight.

Een voorkeurssamenstelling volgens de uitvinding heeft daarom het kenmerk, dat deze bevat: - 70 tot 75 gew.% van een mengsel van sorbitanmono-oleaat, het condensatieproduct van ethyleenoxide aan sorbitanmono-oleaat, en een 75%-ige waterige oplossing van natriumzout van diethylhexylsulfosucci-naat, waarbij de gewichtsverhouding van mono-oleaat tot het condensatieproduct 55:45 is, en 35 - 30 tot 25 gew.% oplosmiddel.A preferred composition according to the invention is therefore characterized in that it contains: - 70 to 75% by weight of a mixture of sorbitan monooleate, the condensation product of ethylene oxide to sorbitan monooleate, and a 75% aqueous solution of sodium salt of diethylhexylsulfosucci -nate, wherein the weight ratio of mono-oleate to the condensation product is 55:45, and 35-30 to 25 wt% solvent.

De uitvinding heeft tevens betrekking op een werkwijze voor het dispergeren van olievlekken, waarbij men op deze vlekken een samenstelling volgens de uitvinding verstuift.The invention also relates to a method of dispersing oil stains, in which a composition according to the invention is sprayed on these stains.

De samengestelde materialen volgens de uitvinding kunnen ook een aantal bestanddelen naar keuze, zoals voedingsstoffen, corrosievoorkomende stoffen en andere nuttige additieven bevatten. Bijvoorbeeld kan 40 het voordelig zijn een vloeipuntsverlagend middel zoals diethyleenglycol toe te voegen in een hoeveelheid niet groter dan 5% van het totale gewicht van het samengesteld materiaal.The composite materials of the invention may also contain a number of optional ingredients, such as nutrients, corrosion preventers and other useful additives. For example, it may be advantageous to add a pour point depressant such as diethylene glycol in an amount no greater than 5% of the total weight of the composite.

De doeltreffendheid van de dispergerende samengestelde materialen is bepaald onder toepassing van de testmethode van Warren Spring Laboratory (Department of Trade and Industry, Stevenage, Hertfordshire).The effectiveness of the dispersing composite materials has been determined using the test method of Warren Spring Laboratory (Department of Trade and Industry, Stevenage, Hertfordshire).

In deze test wordt het samengesteld materiaal toegedruppeld aan een afgemeten hoeveelheid olie, die drijft 45 op het oppervlak van een kolom zeewater, dat in een scheidtrechter is opgenomen. De trechter wordt daaraan omgeschud teneinde de olie te dispergeren. De hoeveelheid olie die gedispergeerd is in de waterkolom wordt bepaald nadat men de waterkolom een tijdlang in rust heeft laten staan. De doeltreffendheid van een samengesteld materiaal wordt uitgedrukt in termen van het percentage olie dat in de waterige fase is gedispergeerd.In this test, the composite is added dropwise to a metered amount of oil which floats on the surface of a column of sea water contained in a separatory funnel. The funnel is shaken to disperse the oil. The amount of oil dispersed in the water column is determined after the water column has been left to stand for a while. The effectiveness of a composite material is expressed in terms of the percentage of oil dispersed in the aqueous phase.

50 De in de volgende voorbeelden gegeven testresultaten lichten de onderhavige uitvinding toe. Tenzij anders is vermeld, is alles weergegeven in gewichtspercentages.The test results given in the following examples illustrate the present invention. Unless otherwise stated, everything is presented in weight percentages.

De volgende afkortingen worden in de voorbeelden gebruikt: DOSS = natriumzout van di(2-ethylhexyl)-sulfosuccinaat EGBE = ethyleenglycolmonobutylether 55 SMO = sorbitanmono-oleaat SMOE = geëthoxileerde sorbitanmono-oleaat (ongeveer 20 mol ethyleenoxide)The following abbreviations are used in the examples: DOSS = sodium salt of di (2-ethylhexyl) sulfosuccinate EGBE = ethylene glycol monobutyl ether 55 SMO = sorbitan monooleate SMOE = ethoxylated sorbitan monooleate (about 20 moles ethylene oxide)

^WWW^ WWW

DEG = diethyleenglycolDEG = diethylene glycol

Voorbeeld IExample I

5 Een mengsel van oppervlakte-actieve stoffen werd uit SMO, SMOE en een 75%-ige waterige oplossing van DOSS bereid. De gewichtspercentages van deze componenten (berekend op droge componenten) waren resp. 34,5 voor SMO, 28,3 voor SMOE en 37,2 voor DOSS. Het HLB van dit mengsel van 9,44.A surfactant mixture was prepared from SMO, SMOE and a 75% aqueous solution of DOSS. The weight percentages of these components (calculated on dry components) were resp. 34.5 for SMO, 28.3 for SMOE and 37.2 for DOSS. The HLB of this mixture of 9.44.

Een oplosmiddelmengsel werd bereid uit water (48,2%) en EGBE (51,8%).A solvent mixture was prepared from water (48.2%) and EGBE (51.8%).

Een samengesteld materiaal dat 70,1 van dit mengsel van oppervlakte-actieve materialen en 29,9 van dit 10 oplosmiddelmengsel bevatte, had een doeltreffendheid van 79,0%.A composite material containing 70.1 of this surfactant mixture and 29.9 of this solvent mixture had an effectiveness of 79.0%.

Het over het geheel beschouwde watergehalte van het samengesteld materiaal (water in de waterige oplossing van DOSS plus water in het oplosmiddel) was 22,15%, berekend op het gewicht van het samengesteld materiaal.The overall water content of the composite (water in the aqueous solution of DOSS plus water in the solvent) was 22.15% based on the weight of the composite.

Voor vergelijkingsdoeleinden werden de volgende samengestelde materialen ook bereid: 15For comparison purposes, the following composite materials were also prepared: 15

Vergelijkingssamenstelling AComparative composition A

64% van het voorafgaande mengsel van oppervlakte-actieve stoffen werden opgelost in 36% van het voorafgaande oplosmiddelmengsel. De doeltreffendheid van vergelijkingssamenstelling A was slechts 20 71,3%. Deze vergelijking toont aan dat een samenstelling die minder dan 65% van het mengsel van oppervlakte-actieve stoffen bevat, minder doeltreffend is. Dit betekent dat het mengsel volgens de uitvinding niet een grote hoeveelheid van het waterige oplosmiddel volgens de uitvinding vereist om gemakkelijk door te dringen en te dispergeren in de olievlek.64% of the foregoing surfactant mixture was dissolved in 36% of the foregoing solvent mixture. The effectiveness of Comparative Composition A was only 71.3%. This comparison shows that a composition containing less than 65% of the surfactant mixture is less effective. This means that the mixture of the invention does not require a large amount of the aqueous solvent of the invention to easily penetrate and disperse in the oil slick.

25 Vergelijkingssamenstelling B25 Comparative composition B

Deze samenstelling werd bereid door 74,25% van een mengsel dat 38,5% SMO, 31,5% SMOE en 30% DOSS te vermengen met 25,75% van het bovenbeschreven oplosmengsel. De doeltreffendheid van vergelijkingssamenstelling B was slechts 53,4%. Deze vergelijking toonde aan, dat een uit een mengsel van 30 oppervlakte-actieve materialen bereide samenstelling, die minder dan 35% DOSS bevatte, minder doeltreffend was.This composition was prepared by mixing 74.25% of a mixture containing 38.5% SMO, 31.5% SMOE and 30% DOSS with 25.75% of the above-described dissolution mixture. The effectiveness of Comparative Composition B was only 53.4%. This comparison showed that a composition prepared from a mixture of surfactants containing less than 35% DOSS was less effective.

Vergelijkingssamenstelling CComparative composition C

35 Deze samenstelling werd bereid door 75% van een mengsel dat 32,5% SMO, 26,6% SMOE en 40,9% DOSS bevatte te vermengen met 25% van een oplosmiddelmengsel dat 37,5% water en 62,5% EGBE bevatte. De totale hoeveelheid water in deze samenstelling was minder dan 20%, berekend op het totale gewicht van samenstelling. De doeltreffendheid van vergelijkingssamenstelling C was slechts 41,3%.This composition was prepared by mixing 75% of a mixture containing 32.5% SMO, 26.6% SMOE and 40.9% DOSS with 25% of a solvent mixture containing 37.5% water and 62.5% EGBE contained. The total amount of water in this composition was less than 20% based on the total weight of composition. The effectiveness of Comparative Composition C was only 41.3%.

40 Voorbeeld II40 Example II

Dit voorbeeld ligt het voordeel toe, dat voortvloeit uit het gebruik van een samenstelling die ten minste 20% water bevatte, berekend op het totale gewicht van de samenstelling.This example confers the advantage resulting from the use of a composition containing at least 20% water, based on the total weight of the composition.

Een samenstelling werd bereid uit de volgende componenten: 45 SMO :23,1% SMOE : 18,9% DOSS (75% waterige opl.) : 32,15% (24,11% van droog DOSS + 8,04% van H20) H20 : 12,85% EGBE : 13,0% 50 Het HLB van deze samenstelling was 9,44. Het percentage droog DOSS in het mengsel van oppervlakte-actieve stoffen van 36,46% en het totale watergehalte van de over het geheel beschouwde samenstelling was 20,89%. Van deze samenstelling werd 3% DEG toegevoegd. De samenstelling was helder en zijn troebelpunt was -22°C.A composition was prepared from the following components: 45 SMO: 23.1% SMOE: 18.9% DOSS (75% aqueous solution): 32.15% (24.11% of dry DOSS + 8.04% of H 2 O) H 2 O: 12.85% EGBE: 13.0% 50 The HLB of this composition was 9.44. The percentage of dry DOSS in the surfactant mixture of 36.46% and the total water content of the overall composition considered was 20.89%. 3% DEG of this composition was added. The composition was clear and its cloud point was -22 ° C.

Bij wijze van vergelijking werd dezelfde samenstelling bereid, behalve dat de hoeveelheid water, 55 berekend op het totale gewicht van samenstelling, slechts 16% was. Ondanks de toevoeging van DEG was de samenstelling troebel bij 20°C.By way of comparison, the same composition was prepared except that the amount of water, 55 based on the total weight of composition, was only 16%. Despite the addition of DEG, the composition was cloudy at 20 ° C.

Voorbeeld IIIExample III

5 1930555 193055

De volgende samenstellingen (zie tabel) werden bereid en hun hoofdkenmerken werden bepaald.The following compositions (see table) were prepared and their main characteristics determined.

5 TABEL5 TABLE

Componenten Samenstellingen 1 2 3 10 SMO 20,9 18,0 15,2 SMOE 17,1 20,0 22,8 DOSS (75% waterige opl.) 30,0 30,0 30,0 H20 14,0 14,0 14,0 EGBE 15,0 15,0 15,0 15 DEG 3,0 3,0 3,0Components Compositions 1 2 3 10 SMO 20.9 18.0 15.2 SMOE 17.1 20.0 22.8 DOSS (75% aqueous solution) 30.0 30.0 30.0 H20 14.0 14.0 14.0 EGBE 15.0 15.0 15.0 15 DEG 3.0 3.0 3.0

Uiterlijk 20°C helder helder helderAt the latest 20 ° C clear clear clear

Doeltreffendheid 78,0 77,4 75,3Effectiveness 78.0 77.4 75.3

Viscositeit (centistokes bij -10°C 519 527 559Viscosity (centistokes at -10 ° C 519 527 559

Troebelpunt (°C) -21 -23 -28 20 Vloeipunt (°C) -33 -35 < -40 HLB 9,44 9,96 10,45Cloud point (° C) -21 -23 -28 20 Pour point (° C) -33 -35 <-40 HLB 9.44 9.96 10.45

In deze samenstellingen werd de totale hoeveelheid SMO + SMOE constant gehouden, maar de verhouding 25 van SMO tot SMOE was resp. 55:45, 47,4:52,6 en 40:60.In these compositions, the total amount of SMO + SMOE was kept constant, but the ratio of SMO to SMOE was resp. 55:45, 47.4: 52.6 and 40:60.

Bij wijze van vergelijking werd een soortgelijke samenstelling bereid behalve dat de verhouding van SMO tot SMOE 70:30 was. De doeltreffendheid van deze samenstelling was slechts 18,1%.By way of comparison, a similar composition was prepared except that the ratio of SMO to SMOE was 70:30. The effectiveness of this composition was only 18.1%.

Voorbeeld IV 30Example IV 30

Twee samenstellingen soortgelijk aan samenstelling 1 van voorbeeld III werden bereid behalve dat diethyleenglycolmonobutylether en diethyleenglycolmonoethylether respectievelijk in de plaats werden gesteld van EGBE. De doeltreffendheid van deze samenstellingen was resp. 76,1% en 77,2%.Two formulations similar to formulation 1 of Example III were prepared except that diethylene glycol monobutyl ether and diethylene glycol monoethyl ether were substituted for EGBE, respectively. The effectiveness of these compositions was resp. 76.1% and 77.2%.

35 Voorbeeld V35 Example V

Een samenstelling werd bereid uit de volgende componenten: SMO : 20,9% SMOE : 17,1% 40 DOSS (75% waterige opl.) : 30,0% H20 : 17,0% EGBE : 15,0%A composition was prepared from the following components: SMO: 20.9% SMOE: 17.1% 40 DOSS (75% aqueous solution): 30.0% H 2 O: 17.0% EGBE: 15.0%

Deze samenstelling was een heldere vloeistof die stabiel bleef, zonder vorming van kristallen of andere afzettingen bij bewaren.This composition was a clear liquid that remained stable, with no crystals or other deposits from storage.

45 Bij wijze van vergelijking werd een soortgelijke samenstelling bereid, behalve dat een isoalkaankoolwater-stofoplosmiddel in de plaats werd gesteld van het mengsel van H20 en EGBE. Deze laatste samenstelling was troebel en kristallen werden na 24 uur bij 20°C gevormd.45 By way of comparison, a similar composition was prepared except that an isoalkane hydrocarbon solvent was substituted for the mixture of H 2 O and EGBE. The latter composition was cloudy and crystals were formed at 20 ° C after 24 hours.

Een verder vergelijkingsexperiment werd uitgevoerd met een samenstelling die de bovenvermelde oppervlakte-actieve stoffen bevatte, maar die vrij was van elk oplosmiddel. De doeltreffendheid van de 50 samenstelling was minder dan 10%.A further comparison experiment was conducted with a composition containing the above surfactants, but free of any solvent. The effectiveness of the 50 composition was less than 10%.

De resultaten van de voorafgaande experimenten die waren uitgevoerd met samenstellingen volgens de uitvinding en met vergelijkingssamenstellingen tonen aan dat het mengsel van oppervlakte-actieve stoffen moest worden opgelost in een oplosmiddel teneinde doeltreffend te zijn om een olievlek te dispergeren. Ook werd gevonden dat een oplosmiddel, dat bestond uit een mengsel van water en een glycolether in de 55 gespecificeerde verhoudingen onverwachte resultaten gaf met betrekking tot doeltreffendheid, stabiliteit, vloeipunt en troebelpunt.The results of the previous experiments conducted with compositions of the invention and with comparative compositions show that the surfactant mixture had to be dissolved in a solvent to be effective to disperse an oil slick. It was also found that a solvent consisting of a mixture of water and a glycol ether in the 55 specified ratios gave unexpected results in terms of effectiveness, stability, pour point and cloud point.

Het synergetisch effect tussen het mengsel van de oppervlakte-actieve stof en koolwaterstofvrijThe synergistic effect between the surfactant and hydrocarbon-free mixture

Claims

193055 6 solvent occurs only when: 1. the surfactant mixture comprises 65 to 75% by weight of the overall mixture; 2. the surfactant mixture contains from 35 to 40% of an alkaline salt of dialkyl sulfosuccinate (as dry salt) based on the weight of dry mixture; and 3) the solvent mixture, which contains water and a glycol monoether, contains water in such an amount that the total water content of the overall composition is at least 20% by weight. Particularly advantageous compositions contain 70 to 75% of the surfactant mixture and 30 to 25% of the aqueous solvent mixture. A very advantageous surfactant mixture comprises sorbitan monooleate and its polyoxyethylene adduct in a weight ratio corresponding to 55:45. These compositions are easily applied to an oil stain as a fine spray even at low temperatures. The oil is quickly dispersed under the influence of the wave action of the sea. In certain cases it may be advantageous to use mechanical stirring to improve the dispersion. The compositions are free from volatiles, and the viscosity of the compositions does not increase during the spraying operations. The viscosity of the compositions of the invention is 475 to 575 centistokes at 19 ° C. These compositions are therefore easily applied to oil stains by spraying from an airplane or from a boat, even at low temperatures, without increasing the viscosity during the spraying operation. 20

A surfactant composition for dispersing oil stains on water, based on a mixture of surfactants, comprising:

A. a fatty acid sorbitan monoester, B. a condensation product of A and alkylene oxide, C. a 75% aqueous solution of an alkaline salt of dialkyl sulfosuccinate, characterized in that this composition consists of - 65 to 75% by weight of this surfactant mixture, wherein the weight percentage of alkaline salt, calculated as dry salt, and based on the weight of the dry mixture, is between 35 and 40%, and the weight ratio of A to B is between 60:40 and 40:60, where the balance between hydrophilic and lipophilic (HLB) is between 9 and 10.5, and - 35 to 25% of a solvent free of hydrocarbons and consisting of a mixture of water and glycol monether, the weight ratio of water and ether in this solvent is between 60:40 and 40:60, the total amount of water in this composition being at least 20% by weight.

Composition according to claim 1, characterized in that the monoether is a monoalkyl ether of a glycol, the alkyl radical containing 1 to 4 carbon atoms.

Composition according to claim 2, characterized in that the glycol is a monoethylene glycol, diethylene-40 glycol, monopropylene glycol or dipropylene glycol, and the alkyl radical with methyl or butyl.

Composition according to any one of claims 1 to 3, characterized in that it contains: - 70 to 75% by weight of a mixture of sorbitan monooleate, the condensation product of ethylene oxide to sorbitan monooleate, and a 75% aqueous solution of sodium salt of diethylhexyl sulfosuccinate, the weight ratio of monooleate to the condensation product being 55:45, and 45-30 to 25 wt% solvent.

Method for dispersing oil stains, characterized in that a composition according to any one of claims 1 to 4 is sprayed on these stains.