NL1027576C2

NL1027576C2 - Laminaat en werkwijze voor de vervaardiging daarvan.

Info

Publication number: NL1027576C2
Application number: NL1027576A
Authority: NL
Inventors: Dennis Gustav Rasmusson; Glen Le Clercq
Original assignee: Trespa Int Bv
Priority date: 2004-11-24
Filing date: 2004-11-24
Publication date: 2006-05-29
Also published as: ATE455645T1; WO2006057557A1; ES2339796T3; DE602005019086D1; EP1814732A1; US20070298229A1; EP1814732B1

Description

Korte aanduiding: Laminaat en werkwijze voor de vervaardiging daarvan.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een laminaat, omvattende twee of meer onderling verbonden dragerlagen en een werkwijze voor de 5 vervaardiging hiervan.

Een dergelijk laminaat is bekend uit de Amerikaanse octrooiaanvrage US 2002/0146954 en omvat achtereenvolgens een met melamine geïmpregneerde deklaag, een decoratieve laag, een PET-G-bevattende kernlaag, een tegen water bestand zijnd hechtmiddel, en een tegen water bestand zijnd 10 substraat, zoals bijvoorbeeld PVC. Het nadeel van een dergelijk laminaat is dat meerdere verschillende materialen, inclusief een hechtmiddel, nodig zijn ter vervaardiging van het laminaat. Door de toepassing van verschillende materialen voor de afzonderlijke lagen en een hechtmiddel is de kans op delaminatie en/of kromtrekken aanzienlijk.

15 Duitse octrooiaanvrage DE 102 36 730 heeft betrekking op een scheurvast folie bestaande uit een eerste kunststoffolie die door middel van een hechtmiddel met een tweede kunststoffolie is verbonden. Er wordt een groot aantal toepasbare kunststoffen genoemd als folie, waaronder PET. De dikte van de folie is ongeveer 5 tot 25 pm.

20 Europese octrooiaanvrage EP 0 605 130 heeft betrekking op een composietfolie, omvattende een ondoorschijnende kristallijne polyesterlaag en een transparante kristallijne polyesterlaag. Als een voorbeeld van de polyesterlaag wordt PET genoemd. De dikte van de composietfolie is ongeveer 30 tot 400 μην

Internationale aanvrage WO 95/32859 heeft betrekking op een 25 thermisch isolatiemateriaal bestaande uit een non-woven thermoplastische vezelmat uit PET, eventueel aan een of beide zijden voorzien van een kunststof folie. Het isolatiemateriaal heeft een dikte van circa Vz inch (ongeveer 12,5 mm).

Amerikaans octrooi schrift US 5.783.283 heeft betrekking op een folie uit meerdere lagen omvattende een laag van een eerste polymeer en een laag 30 van een tweede polymeer, waarbij het tweede polymeer is gekristalliseerd tot een veelvoud aan kristallijne structuren. Als voorbeeld wordt een folie genoemd met alternerende lagen PET en PEN met een totale dikte van 12-13 mils (0,3-0,33 mm).

Internationale aanvrage WO 02/20246 heeft betrekking op 102757« 2 kunststoffen flessen bestaande uit een eerste laag omvattende nieuw polyester en een tweede laag omvattende gerecycled polyester (bijvoorbeeld PET).

De op dit moment meest toegepaste verpakkingsmiddelen voor voedingsmiddelen en dranken zijn glas, blik, papier en kunststof. Als kunststof wordt 5 met name PET toegepast, zoals bijvoorbeeld in fris-drankenflessen. Dergelijke flessen worden door een overheidssysteem ingezameld en een aantal malen hergebruikt. Echter, na een beperkt aantal malen hergebruik zijn de eigenschappen van een dergelijke PET-fles zodanig verslechterd dat verder hergebruik niet meer mogelijk is. Dit levert een aanzienlijke hoeveelheid afval op, dat niet of nauwelijks op 10 biologische wijze is af te breken. Daarnaast heeft de overheid besloten het statiegeld-retoursysteem voor dergelijke flessen in 2005 af te schaffen zodat een grote hoeveelheid flessen in het milieu terecht dreigt te komen. Derhalve verdient het de voorkeur dit PET-materiaal opnieuw te gebruiken.

Het is een doel van de onderhavige uitvinding een laminaat te 15 verschaffen, dat kan worden opgebouwd uit een gering aantal verschillende materialen zonder de toepassing van een afzonderlijk hechtmiddel.

Bovendien is het een doel van de onderhavige uitvinding een laminaat te verschaffen, dat gedeeltelijk uit gerecyclede materialen is vervaardigd.

Een verder doel van de onderhavige uitvinding is het verschaffen 20 van een laminaat met uitstekende eigenschappen wat betreft watervastheid, dimensiestabiliteit, krasvastheid en lichtvastheid.

Een of meer van de bovenstaande doelstellingen worden bereikt door een laminaat volgens de aanhef, gekenmerkt, doordat de dragerlagen PET omvatten.

25 Een voordeel van een dergelijk laminaat is dat geen afzonderlijk hechtmiddel hoeft te worden toegepast om een duurzame verbinding tussen de dragerlagen te verkrijgen. PET, ofwel polyethyleentereftalaat, is een veel toegepaste polyester. Het is een thermoplastische kunststof en wordt veelvuldig gebruikt in onder andere de verpakkingsindustrie.

30 Het laminaat volgens de onderhavig uitvinding omvat bij voorkeur ten minste 75 % PET, met name ten minste 95 % PET, op basis van het gewicht van het laminaat.

Een laminaat met een hoog PET-gehalte maakt niet alleen de 3 toepassing van een grotere hoeveelheid gerecycled materiaal mogelijk, maar tevens vertonen laminaten, naarmate ze een grotere hoeveelheid PET bevatten, een betere krasvastheid, E-modulus, watervastheid, lichtvastheid, brandwerendheid en adhesie van de onderlinge lagen. Met laminaat volgens de onderhavige uitvinding kan 5 worden verwerkt onder toepassing van onder andere spijkers en schroeven, waarbij geen scheurvorming in het laminaat zal optreden. Daarnaast heeft het laminaat volgens de onderhavige uitvinding goede eigenschappen met betrekking tot brandwerendheid, waarbij het zelf zal uitdoven. Een dergelijke eigenschap is van belang indien het onderhavige laminaat wordt toegepast in een omgeving waar 10 mogelijk sprake van brandgevaar is, zoals bijvoorbeeld in de keuken, of in restaurants en cafés.

Het laminaat volgens de onderhavige uitvinding kan daarnaast een of meer tussenlagen omvatten, die de dragerlagen scheiden of aan een of beide oppervlakken van het laminaat zijn gelegen, welke tussenlagen bij voorkeur zijn 15 gekozen uit de groep bestaande uit polyester, papier, PE (polyetheen), PP

(polypropyleen), PVC (polyvinyl-chloride), HPL (High Pressure Laminate), MDF (Medium Density Fibre board), HDF (High Density Fibre Board). Het voordeel van het toepassen van tussenlagen is dat de eigenschappen, zoals bijvoorbeeld dichtheid en stijfheid, van het laminaat naar wens kunnen worden gevarieerd. De 20 tussenlagen kunnen zich tussen twee dragerlagen in bevinden of aan een of beide oppervlakken van het laminaat zijn gelegen. Tevens is het mogelijk dat decoratieve tussenlagen, zoals bijvoorbeeld bedrukt papier, worden toegepast.

In een met name de voorkeur verdienende uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding omvat het laminaat alleen PET-omvattende dragerlagen en 25 geen tussenlagen, waardoor een goede onderlinge adhesie van de afzonderlijke dragerlagen wordt verkregen. Het laminaat volgens de onderhavige uitvinding kan zonder de toepassing van afzonderlijke hechtmiddelen worden vervaardigd. De dragerlagen en/of de tussenlagen worden door het tijdelijk gedeeltelijk verweken van de polymere bestanddelen onderling duurzaam verbonden.

30 Het PET-materiaal volgens de onderhavige uitvinding wordt bij voorkeur gekozen uit de groep, bestaande uit Virgin A-PET, gerecycled A-PET, Virgin PET-G, gerecycled PET-G en combinaties hiervan. A-PET is amorf PET, terwijl PET-G een met glycol gemodificeerd PET is. A-PET bezit een betere krasvastheid, 4 chemische resistentie en stijfheid dan PET-G, terwijl PET-G slagvaster is dan A-PET.

Een hoge krasvastheid geldt in principe alleen voor het oppervlak van het laminaat en derhalve verdient het de voorkeur dat hoofdzakelijk A-PET-bevattende dragerlagen aan een of beide oppervlakken van het laminaat zijn 5 gelegen. Meer in het centrum van het laminaat kunnen naast A-PET-bevattende dragerlagen ook hoofdzakelijk PET-G-bevattende dragerlagen zijn gelegen.

De mate van kristalliniteit van het toegepaste PET wordt bepaald onder toepassing van röntgendiffractie. De hoogte van de krasvastheid van het laminaat wordt beïnvloed door de mate van kristalliniteit. De onderhavige uitvinders 10 hebben gevonden dat geldt: hoe hoger de mate van kristalliniteit, hoe hoger de krasvastheid. De mate van kristalliniteit heeft ook invloed op de elasticiteitsmodulus van het materiaal. De onderhavige uitvinders hebben gevonden dat geldt: hoe hoger de mate van kristalliniteit van het laminaat is, hoe hoger de elasticiteitsmodulus en hoe starrer het materiaal zal zijn. De elasticiteitsmodulus wordt hierna verder 15 toegelicht. Aldus kunnen de fysische eigenschappen van het laminaat worden beïnvloed door het variëren van de mate van kristalliniteit over de dikte van het laminaat.

In het laminaat volgens de onderhavige uitvinding is de mate van kristalliniteit van het toegepaste PET over de dikte van het laminaat bij voorkeur 20 inhomogeen.

De onderhavige uitvinders hebben geconstateerd dat het uiterlijk van A-PET verandert als gevolg van de mate van kristalliniteit, waarbij A-PET meer melkachtig en minder transparant wordt naarmate de kristalliniteit toeneemt, terwijl PET-G nauwelijks kristalliniteit vertoont en derhalve nagenoeg transparant is. Aldus 25 is het mogelijk het uiterlijk van het laminaat te sturen door het sturen van de mate van kristalliniteit over de dikte van het laminaat. Zo kan een laminaat, samengesteld uit alternerende PET-G en A-PET dragerlagen, in zijaanzicht een streeppatroon geven van afwisselend transparante en niet-transparante lagen.

Bij voorkeur is de mate van kristalliniteit van het PET over de dikte 30 van het laminaat, bij voorkeur op symmetrische wijze, inhomogeen, waarbij de mate van kristalliniteit in het centrum van het laminaat verschilt van die aan het oppervlak van de buitenste laag van het laminaat. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld de krasvastheid en het uiterlijk van een of beide oppervlakken van het laminaat worden i 5 gestuurd.

In een bijzondere uitvoeringsvorm bezitten PET-omvattende lagen aan of nabij een of beide oppervlakken van het laminaat een hogere mate van kristalliniteit dan PET-omvattende lagen in of nabij het centrum van het laminaat, 5 waardoor een hoge krasvastheid wordt verkregen aan het oppervlak van het laminaat, hetgeen gewenst is.

Het laminaat volgens de onderhavige uitvinding omvat ten minste twee dragerlagen, en met name ten minste vijf dragerlagen. In een andere uitvoeringsvorm omvat het laminaat volgens de onderhavige uitvinding een groter 10 aantal dragerlagen, zoals bijvoorbeeld tien of zelfs twintig. Tevens kunnen een of meer tussenlagen aanwezig zijn. Zowel het uiterlijk als de fysische eigenschappen van het laminaat kunnen worden beïnvloed door dragerlagen en/of tussenlagen van verschillende herkomst, kristalliniteit en/of met verschillende fysische eigenschappen, toe te passen.

15 De PET-bevattende materialen die op dit moment in de handel zijn, zoals frisdrankenflessen, worden zoals hiervoor beschreven, gerecycled, door ze te versnipperen en vervolgens door middel van extrusie te vormen tot PET-folies. Deze folies hebben een dikte van ongeveer 1-2 mm. De bestaande folies worden door middel van extrusie of co-extrusie vervaardigd en het is tot op dit moment niet 20 mogelijk gebleken om geëxtrudeerde PET-materialen met een dikte van 1 cm of meer te vervaardigen.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op laminaten, waarmee vormdelen worden aangeduid die ten minste twee lagen omvatten, welke lagen onder toepassing van temperatuur en druk onderling worden verbonden door het verweken 25 van ten minste een gedeelte van de polymere bestanddelen, zoals PET, van de lagen, waarbij geen afzonderlijk hecht-middel wordt toegepast tussen de drager- en tussenlagen. PET-bevattende materialen die door enkel middel van (co)-extrusie zijn vervaardigd vallen aldus niet onder de onderhavige uitvinding. Met het lamineren volgens de onderhavige uitvinding is het mogelijk om een PET-bevattend laminaat te 30 verkrijgen met een dikte van ten minste 10 mm of hoger. Het laminaat volgens de onderhavige uitvinding kan bijvoorbeeld een vijftal van deze gerecyclede PET-folies omvatten, eventueel in combinatie met Virgin PET-omvattende dragerlagen. Bij de toepassing van gerecyclede PET-materialen is het PET-gehalte van de dragerlaag 6 mogelijk lager dan 100%, aangezien andere bestanddelen, zoals bijvoorbeeld vulmiddelen, weekmakers, kleurmiddelen en dergelijke aanwezig kunnen zijn.

Het is mogelijk dat het onderhavige laminaat een grootte heeft van bijvoorbeeld 2000 bij 4000 mm of meer, hetgeen met de huidige (co)-extrusie-5 technieken tot nu toe niet mogelijk is gebleken. Wanneer laminaten met een dergelijke grootte voor werkbladen of scheidingswanden worden toegepast, is het niet vereist dat er meerdere laminaten zij aan zij worden gekoppeld. Een dergelijke zij-aan-zij-koppeling is nadelig omdat het tot naden tussen de afzonderlijke platen zou leiden, welke naden niet alleen de stevigheid van het geheel zouden verminderen 10 maar die tevens nadelig zouden zijn voor het decoratieve uiterlijk van het geheel.

Bij voorkeur heeft het laminaat volgens de onderhavige uitvinding een elasticiteitsmodulus van ten minste 2400 N/mm2. De elasticiteitsmodulus wordt gemeten volgens de standaard DIN 53452. Het voordeel van een dergelijke elasticiteitsmodulus is dat het laminaat goede eigenschappen bezit wat betreft sterkte 15 en kras vastheid. Zoals hiervoor reeds beschreven neemt de stevigheid en krasvastheid toe met toenemende elasticiteitsmodulus.

Het laminaat volgens de onderhavige uitvinding kan in een groot aantal toepassingen worden gebruikt, zowel in horizontale als verticale toestand, zoals bijvoorbeeld werkbladen in kantoren, keukens, toiletten, als (scheidings)wanden 20 of constructiepanelen zowel binnen als buiten, in bushokjes, in kantoren, in vochtige ruimten, zoals toiletgebouwen en zwembaden. Bij dergelijke toepassingen is het belangrijk zelf-ondersteunende materialen toe te passen, dat wil zeggen materialen die niet doorbuigen onder hun eigen gewicht en tijdens gebruik. Het laminaat volgens I de onderhavige uitvinding met een hoge elasticiteitsmodulus is zelf-ondersteunend en I 25 is derhalve geschikt voor de voornoemde toepassingen.

Het laminaat volgens de onderhavige uitvinders is onder toepassing van warmte vervormbaar, zodat het mogelijk is om van het onderhavige laminaat voorwerpen te maken met gebogen vormen, zoals bijvoorbeeld meubels, speeltoestellen of gebogen wanden.

30 Aan het laminaat volgens de onderhavige uitvinding kunnen indien gewenst één of meer additieven worden toegevoegd, gekozen uit de groep, bestaande uit pigmenten, kleurstoffen, vlamvertragende middelen, middelen ter verhoging van de hydrofobiciteit en UV-straling-absorberende middelen.

7

Zo kan het bijvoorbeeld wenselijk zijn om met name aan het oppervlak van het onderhavige laminaat UV-straling-absorberende middelen toe te voegen, bijvoorbeeld door het toepassen van drager- of tussenlagen, omvattende een UV-straling-absorberend middel aan een of beide oppervlakken van het laminaat of 5 door het toepassen van een deklaag (zie hierna), omvattende en UV-straling-absorberend middel. Hierdoor wordt een laminaat verkregen met een uitstekende bestandheid tegen UV-licht. Tevens kunnen desgewenst een of meer drager- of tussenlagen van het laminaat worden gekleurd onder toepassing van bijvoorbeeld pigmenten en/of kleurstoffen. Het is uiteraard ook mogelijk dat gerecyclede PET-10 materialen in een bepaalde kleur worden toegepast in het onderhavige laminaat.

Tevens kan het onderhavige laminaat aan een of beide oppervlakken zijn voorzien van een deklaag, bijvoorbeeld, een hars, een coating, een kunststof materiaal met een decoratieve coating of een kunststof film met een decoratief oppervlak. Door het toepassen van een dergelijke deklaag kunnen gewenste 15 eigenschappen, zoals chemische resistentie, glans, decoratie en extra krasvastheid aan het laminaat worden gegeven. Het is tevens mogelijk een of meer van voornoemde additieven in de deklaag toe te passen.

In een bijzondere uitvoeringsvorm wordt de deklaag in de vorm van een uithardbare coating aangebracht, zoals bijvoorbeeld een door straling hardbare 20 coating.

De onderhavige uitvinding heeft tevens betrekking op een werkwijze voor het vervaardigen van een laminaat, omvattende een aantal onderling verbonden dragerlagen, welke werkwijze de volgende stappen omvat: a) het verschaffen van een dragerlaag die PET omvat; 25 b) het op de dragerlaag verkregen volgens stap a) aanbrengen van een of meer dragerlagen die PET omvatten, c) het onder zodanige omstandigheden van druk en temperatuur brengen van het samenstel verkregen na stap b) ter verkrijging van het laminaat.

Het voordeel van de onderhavige uitvinding is dat geen hechtmiddel 30 noodzakelijk is om de dragerlagen onderling duurzaam te verbinden. Door de omstandigheden van druk en temperatuur zo te kiezen dat de PET-omvattende dragerlagen enigszins verweken kan een goede hechting tussen de verschillende lagen worden verkregen.

In een andere uitvoeringsvorm volgens de onderhavige uitvinding 8 omvat stap b) twee deelstappen, te weten: b1) het op de dragerlaag verkregen volgens stap a) aanbrengen van een of meer tussenlagen en b2) het op het samenstel verkregen in b1) aanbrengen van een of meer dragerlagen. De tussenlagen worden bij voorkeur gekozen uit de groep bestaande uit polyester, 5 papier, PE (polyetheen), PP (polypropyleen), PVC (polyvinylchloride), HPL (High Pressure Laminate), MDF (Medium Density Fibre board), HDF (High Density Fibre Board).

Het is volgens de onderhavige uitvinding ook mogelijk om de volgorde van de stappen b1) en b2) om te draaien zodat eerst op de dragerlaag 10 verkregen volgens stap a) een of meer PET-omvattende dragerlagen worden aangebracht, waarna op het verkregen samenstel een of meer tussenlagen worden aangebracht. Het is aldus mogelijk een laminaat te maken uit een combinatie van lagen, zowel dragerlagen als tussenlagen, afhankelijk van de beoogde dikte, stevigheid, buigzaamheid, krasvastheid en dergelijke. De stappen b1) en b2) kunnen 15 meer malen na elkaar worden uitgevoerd, zodat een laminaat met meer lagen, in elke gewenste volgorde, wordt verkregen.

Bij voorkeur wordt stap c) uitgevoerd op zodanige wijze dat de temperatuur midden in van het samenstel ten minste 95 °C bedraagt. Met de temperatuur “midden in het samenstel” wordt de temperatuur bedoeld in of nabij de 20 middelste laag van het samenstel. Door het toepassen van een dergelijke temperatuur wordt een goede hechting verkregen tussen de verschillende lagen.

Met name de voorkeur verdient het om stap c) uit te voeren op een zodanige wijze dat de temperatuur aan een of beide oppervlakken van het samenstel ten minste 5 °C hoger, en met name ten minste 10 °C hoger, is dan de temperatuur 25 midden in het samenstel. Met het oppervlak van het samenstel wordt de buitenste laag (dragerlaag of tussenlaag) van het samenstel bedoeld. Door het aanbrengen van een temperatuurverschil tussen het midden en het oppervlak van het laminaat wordt de mate van kristalliniteit in de richting van het midden van het laminaat gevarieerd. Naarmate een hogere temperatuur wordt toegepast aan het oppervlak van het 30 samenstel tijdens de vervaardiging van een laminaat zal de mate van kristalliniteit van het materiaal aan het oppervlak toenemen, ten opzichte van de mate van kristalliniteit midden in het laminaat, evenals de krasvastheid.

De werkwijze volgens de onderhavige uitvinding wordt bij voorkeur uitgevoerd bij een druk van ten minste 2 bar, met name ten minste 5 bar, en in het 9 bijzonder ten minste 10 bar. Door het toepassen van een druk van ten minste 2 bar worden goede resultaten verkregen wat betreft de adhesie van de onderling te verbinden lagen, waarbij de adhesie tussen de lagen toeneemt bij toenemende druk.

De werkwijze wordt bij voorkeur zodanig uitgevoerd dat het 5 samenstel in stap c) onder druk wordt gebracht tussen persplaten, waarbij de persplaten mogelijk zijn voorzien van een structuur, ter verkrijging van een laminaat dat op het oppervlak van een of beide buitenste drager- en/of tussenlagen is voorzien van een textuur. Op deze wijze kunnen laminaten worden verkregen met elke gewenste textuur, zoals bijvoorbeeld met een diepte van 1 tot 5 mm.

10 Een of meer drager- en of tussenlagen kunnen alvorens te worden geperst eventueel worden opgeruwd of voorzien van een structuur, bijvoorbeeld door middel van embossing. Hierdoor is het mogelijk dat eventueel tijdens de werkwijze gevormde luchtbellen via deze structuur wegstromen uit het samenstel, zodat een laminaat wordt verkregen met een uiterlijk zonder luchtbellen. Het is echter ook 15 mogelijk eventueel tijdens de werkwijze gevormde luchtbellen nu juist in te vangen voor een decoratief effect, door een of meer gladde drager- en/of tussenlagen toe te passen.

De onderhavige uitvinding zal nu worden toegelicht aan de hand van een aantal, niet beperkende, voorbeelden.

20 Voorbeelden 1-13

Een samenstel van 10 afzonderlijke Virgin A-PET-bevattende dragerlagen, elk met een dikte van 1 mm, werd behandeld onder een bepaalde druk en temperatuur gedurende ongeveer 1 uur ter verkrijging van een laminaat met een dikte van 10 mm. De verschillende reactieomstandigheden en de eigenschappen van 25 het verkregen laminaat worden weergegeven in de tabel.

Voorbeeld 14

Een samenstel van 9 dragerlagen, elk met een dikte van 1 mm, afwisselend bestaande uit gerecycled A-PET en Virgin PET-G, waarbij beide buitenste dragerlagen uit gerecycled A-PET bestaan, met een totaal PET-gehalte van het 30 verkregen laminaat van ca. 95 % werd op dezelfde wijze als in Voorbeeld 4 behandeld bij een druk van 5 bar en een temperatuur van 95 °C ter verkrijging van een laminaat met een dikte van 9 mm. De resultaten worden weergegeven in de tabel.

10

Voorbeeld 15

De werkwijze volgens voorbeeld 14 werd herhaald met uitzondering dat PE-tussenlagen werden toegepast in plaats van PET-G-bevattende dragerlagen. De resultaten worden weergegeven in de tabel.

5 ____11_ » *σ c <u 0 . n + + + + + + + + + + + + o X3 σ> C T3 2 o n -c 5 j.

(Λ

>„ 00 + + + + · - 0 + + + + lO

O

E

LÜ 15 w >5? 0000 + +> ' 1 + + + + 0 +

8 S

£ ® a> ω *° + + + +, * + + + + + + ° 20 ^ co o °-2ooooLnun.nr~.LnLninoooo ^>oooo-«-t-1”SSoo-cniooo t— t— VT- t—1 t— τ— τ— r— *— E Q. ω o. l·- o 25 5. c u —

5— <=iOLOLOiO°°LOiOiOLo22°LOLO

EU T ' “ ~ Λ T3 g Ë_________________

-* C\JC\|CNLOLO°lOlOlOLOlO ΙΟ lO lO

2 (ö in 30 ° ΰ_______________

P vPvP-i>vP-^>-^vPvPvP'PvPvPvOvPvP

Φο^ο'ο'&'ο'&'ο^ο'ο'σ'ο'ο'ο'ο'ο^ i ^OlOlOLOLOLOlOLOlOLOLOLOlOLOCO

HrlOS0)®0)O)ö)010)ö)0)0)(3)0)in LU 7Ü CL cn ^ 2

O m Ot-CMCOtTIO

>J2f-C>J0OTl-LOCOh~00O>t-T-T— 12 1) PET-gehalte van het laminaat op basis van het gewicht van het laminaat, weergegeven in %.

2) De temperatuur zoals met een thermokoppel bepaald in het centrum van het laminaat, weergegeven in ’C.

5 3) De gemiddelde temperatuur, zoals met een thermokoppel bepaald op beide oppervlakken, weergegeven in *C.

4) De adhesie wordt bepaald door met een schroevendraaier te proberen de drager- en/of tussenlagen te scheiden. De volgende beoordelingscriteria werden toegepast: — volledige delaminatie; - aanzienlijke delaminatie; o weinig 10 delaminatie; + geen delaminatie, maar afzonderlijke lagen zijn nog zichtbaar; ++ monoliet gevormd, geen afzonderlijke lagen zichtbaar.

5) De krasvastheid wordt bepaald volgens EN438-2:1991 Clause 14. De volgende beoordelingscriteria werden toegepast: - lage krasbestandheid (< 0,5N); 0 matige krasbestandheid (> 0,5 < 1N); + hoge krasbestandheid (> 1N).

15 6) De elasticiteitsmodulus (E-modulusj wordt bepaald volgens DIN

53452. De volgende beoordelingscriteria worden toegepast: - E-modulus beneden 2000 N2/mm; o E-modulus tussen 2000 en 2400 N2/mm; + E-modulus boven 2400 N2/mm; ++ E-modulus boven 3000 N2/mm.

7) Lichtvastheid wordt bepaald door middel van een zogenaamde 20 ‘accelarated weather test’, volgens florida-simulatie gedurende 2500 uur. Lichtbron: 1 Xenonlamp, min. 3500 Watt -max. 6500 Watt. UV-filter: binnen- en buitenfilter Boro/Boro filters. Lichtintensiteit: 0,55 W/m2 bij 340 nm: 63 W/m2 (300-400 nm). Luchttemperatuur: 50 °C. CI400 Black panel temperatuur: 75 °C. (ingebouwde thermometer). Ruimtevochtigheid: 50 % ± 2%. Cyclus: 120 minuten totaal, waarvan 25 90 minuten licht en ruimtevochtigheid van 50 % gevolgd door 30 minuten licht en beregening. De monsters werden na 2500 uur visueel beoordeeld op een aantal parameters, zoals vergeling, matter oppervlak, ruwer oppervlak, verkleuring, waas, roestvorming, vervorming. De volgende beoordelingscriteria werden toegepast op het totaal van alle voorgenoemde parameters: - slecht; o matig; + goed.

30 8) Watervastheid wordt beoordeeld door het laminaat gedurende 2 uren onder te dompelen in water (T: 100 °C), waarna visueel wordt beoordeeld of er veranderingen in het laminaat optreden, zoals zachter worden van het laminaat of verkleuren en/of delamineren hiervan. De volgende beoordelingscriteria worden 13 toegepast: - er treedt een significante verandering op in nagenoeg het gehele laminaat; o enige mate van verandering, met name aan de randen van het laminaat; + er treden geen veranderingen op.

9) Een brandtest wordt uitgevoerd door met een blauwe vlam van 5 een bunsenbrander gedurende 15 seconden het laminaat onder een hoek van 45 0 te branden. De volgende beoordelingscriteria worden toegepast: - blijft branden; o dooft na circa 35 seconden; + dooft na 10-20 seconden; ++ dooft na 5-10 seconden.

Uit de tabel is het duidelijk dat de laminaten volgens de onderhavige uitvinding betere eigenschappen vertonen naar mate het gehalte PET hoger wordt. Zo 10 blijkt dat een laminaat met een PET-gehalte van 50% matig scoort (voorbeelden 1 en 15), terwijl een laminaat met een PET-gehalte van 95 % (zie bijvoorbeeld voorbeeld 10) goed scoort op alle onderdelen. Tevens worden een betere adhesie en krasvastheid verkregen wanneer de temperatuur midden in het laminaat oploopt van 75 *C (voorbeeld 8) tot 95 °C (voorbeeld 4) of zelfs 110 *C (voorbeeld 5). Tevens 15 wordt bij een hogere druk een laminaat met een betere adhesie verkregen, zoals blijkt uit het verschil tussen voorbeeld 3 (2 bar) en voorbeeld 4 (5 bar). Uit de tabel blijkt tevens dat wanneer de temperatuur aan het oppervlak van het samenstel 5 tot 10 *C hoger ligt dan de temperatuur midden in het samenstel (voorbeeld 4), betere resultaten worden verkregen wat betreft adhesie, krasvastheid, en E-modulus dan bij 20 het toepassen van gelijke temperaturen in het midden en aan het oppervlak van het samenstel (voorbeeld 9).

25 1 0 2 7 5 76

Claims

2. Laminaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het laminaat ten minste 75 % PET omvat, op basis van het gewicht van het laminaat.
3. Laminaat volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat het laminaat ten minste 95 % PET omvat, op basis van het gewicht van het laminaat.
4. Laminaat volgens een of meer van de conclusies 1-3, met het 10 kenmerk, dat het laminaat een of meer tussenlagen omvat.
5. Laminaat volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de tussenlagen zijn gekozen uit de groep, bestaande uit polyester, papier, PE, PP, PVC, HPL, MDF, HDF en combinaties hiervan.
6. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met 15 het kenmerk, dat PET is gekozen uit de groep bestaande uit Virgin A-PET, gerecycled A-PET, Virgin PET-G, gerecycled PET-G en combinaties daarvan.
7. Laminaat volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat aan een of beide oppervlakken van het laminaat hoofdzakelijk A-PET-omvattende dragerlagen zijn gelegen.
8. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat de mate van kristalliniteit van PET over de dikte van het laminaat inhomogeen is.
9. Laminaat volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de mate van kristalliniteit van PET over de dikte van het laminaat inhomogeen is, waarbij de mate 25 van kristalliniteit van de in het centrum van het laminaat gelegen PET-omvattende dragerlagen verschilt van die van de aan of nabij het oppervlak van het laminaat gelegen PET-omvattende dragerlagen.
10. Laminaat volgens een of meer van de conclusies 8-9, met het kenmerk, dat de mate van kristalliniteit van de in het centrum van het laminaat 30 gelegen PET-omvattende dragerlagen lager is dan die van de aan of nabij het oppervlak van het laminaat gelegen PET-omvattende dragerlagen. II. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat het laminaat ten minste 5 drager- en/of tussenlagen omvat.
12. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met 1027576 het kenmerk, dat het laminaat een elasticiteitsmodulus bezit van ten minste 2400 N/mm2
13. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat het laminaat een of meer additieven omvat, gekozen uit de groep, 5 bestaande uit pigmenten, kleurstoffen, vlamvertragende middelen, middelen ter verhoging van de hydrofobiciteit en UV-straling-absorberende middelen.
14. Laminaat volgens een of meer van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat het laminaat aan een of beide oppervlakken is voorzien van een deklaag.
15. Laminaat volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat de deklaag is gekozen uit de groep, bestaande uit een hars, een coating, een kunststof materiaal met een decoratieve coating en een kunststof film met een decoratief oppervlak.
16. Laminaat volgens een of meer van de conclusies 1-15, met het kenmerk, dat het laminaat aan een of beide oppervlakken is voorzien van een textuur. 15 17. Werkwijze voor het vervaardigen van een laminaat, omvattende een aantal onderling verbonden dragerlagen, welke werkwijze de volgende stappen omvat: a) het verschaffen van een dragerlaag die PET omvat; b) het op de dragerlaag verkregen volgens stap a) aanbrengen van 20 een of meer dragerlagen die PET omvatten, c) het onder zodanige omstandigheden van druk en temperatuur brengen van het samenstel verkregen na stap b) dat het laminaat wordt verkregen.
18. Werkwijze volgens conclusie 17, met het kenmerk, dat stap b) twee deelstappen omvat, te weten b1) het op de dragerlaag verkregen volgens stap a) 25 aanbrengen van een of meer tussenlagen en b2) het op het samenstel verkregen na stap b1) aanbrengen van een of meer dragerlagen die PET omvatten.
19. Werkwijze volgens een of meer van de conclusies 17-18, met het kenmerk, dat de tussenlaag is gekozen uit de groep bestaande uit polyester, papier, PE, PP, PVC, HPL, MDF, HDF en combinaties daarvan.
20. Werkwijze volgens een of meer conclusies 17-19, met het kenmerk, dat stap c) zodanig wordt uitgevoerd dat de temperatuur midden in het samenstel verkregen na stap b) ten minste 95 *C bedraagt.
21. Werkwijze volgens een of meer van de conclusies 17-20, met het kenmerk, dat stap c) zodanig wordt uitgevoerd dat de temperatuur aan een of beide oppervlakken van het samenstel verkregen na stap b) ten minste 5 *C hoger is dan de temperatuur midden in het samenstel.
22. Werkwijze volgens conclusie 21, met het kenmerk, dat de temperatuur aan een of beide oppervlakken van het samenstel ten minste 10 *C 5 hoger is dan de temperatuur midden in het samenstel.
23. Werkwijze volgens een of meer van de conclusies 17-22, met het kenmerk, dat stap c) wordt uitgevoerd bij een druk van ten minste 2 bar.
24. Werkwijze volgens conclusie 23, met het kenmerk, dat stap c) wordt uitgevoerd bij een druk van ten minste 5 bar.
25. Werkwijze volgens conclusie 24, met het kenmerk, dat stap c) wordt uitgevoerd bij een druk van ten minste 10 bar.
26. Werkwijze volgens een of meer van de conclusies 17-25, met het kenmerk, dat na stap c) een deklaag wordt aangebracht.
27. Toepassing van het laminaat volgens een of meer van de conclusies 15 1-16 voor werkbladen, scheidingswanden, constructiepanelen, meubels, speeltoestellen en wanden. 20 1027576