NL1023053C2 - Werkwijze en kas voor het kweken van gewas. - Google Patents

Description

r ' , I Titel: Werkwijze en kas voor het kweken van gewas.

I De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze en inrichting voor I het kweken van gewas.

I Bij het kweken van gewas in kassen wordt gebruikelijk de I luchttemperatuur in de kas geregeld door het openen of sluiten van I 5 ventilatieramen en door het geheel of gedeeltelijk blinderen van ramen van I de kas gedurende ten minste een gedeelte van het jaar. CO2 toe- en afvoer in I de kas en daarmee de C02-concentratie in de kas is daarbij afhankelijk van I enerzijds de fotosynthese van het gewas en anderzijds van bijvoorbeeld de I hoeveelheid en samenstelling geventileerde lucht. De fotosynthese is I 10 afhankelijk van vele factoren die in een "open" kas niet of slechts moeilijk beheersbaar zijn.

I In WO 00/76296 is een "gesloten" kas beschreven. Dit is een kas I waarin geen ventilatie optreedt met behulp van ramen of deuren. De enige I directe invloed van de omgeving van de kas is instraling van zon ofwel de

15 daardoor aan de kas toegevoegde energie in de vorm van warmtestraling. IN

I deze bekende "gesloten" kas wordt met behulp van laag in de kas gelegen I luchtslangen met luchtinlaatopeningen lucht onder het gewas ingebracht, I wordt hoog in de kas afgezogen en wordt via warmtewisselaar weer naar I genoemde laag gelegen slangen terug in de kas gebracht. Deze bekende I 20 "gesloten" kas is ingericht om met een minimum aan energie een gewenste I luchttemperatuur in de kas te creëren en/of te handhaven. Daarbij worden H de hoeveelheid gerecirculeerde lucht en de temperatuur daarvan geregeld.

De onderhavige uitvinding beoogt een werkwijze te verschaffen voor het kweken van gewas in een gesloten kas zoals bijvoorbeeld 25 beschreven in WO 00/76296, hierin door referentie opgenomen.

De uitvinding beoogt in het bijzonder een dergelijke werkwijze waarmee ten minste de fotosynthese van het gewas kan worden gemeten, althans bepaald en/of en gestuurd.

I De uitvinding beoogt bovendien een dergelijke werkwijze waarbij de gewasopbrengst kan worden gestuurd, in het bijzonder door sturing van de fotosynthese van het gewas.

De uitvinding beoogt voorts een dergelijke werkwijze waarbij 5 microklimaat kan worden geregeld bij bladeren van het gewas.

De uitvinding beoogt voorts een dergelijke werkwijze waarmee de opbrengst van het gewas, althans gewasgroei kan worden gestuurd in de

Ten minste een aantal van deze doelen wordt bereikt met een 10 werkwijze volgens de uitvinding.

Bij een werkwijze volgens de uitvinding wordt op verrassende wijze gebruik gemaakt van het feit dat de kas gesloten is en dat derhalve nagenoeg geen andere uitwisseling met de omgeving plaats vindt dan zonnewarmte. De uitvinders hebben het inzicht gehad dat als gevolg van de 15 nagenoeg luchtdichtheid van de kas de C02-lek eenvoudig kan worden bepaald. Daardoor kan, bij meting van de C02-concentratie in de kas en een bekende toevoer van CO2 in de kas, worden berekend hoeveel CO2 door het gewas is op genomen, waaruit de fotosynthese kan worden berekend. De C02*opname door het gewas bij optimale fotosynthese kan eenvoudig 20 worden berekend of geschat op basis van bekende modellen, zoals bijvoorbeeld beschreven in Heuvelink, E. 1996: Tomato growth and yield quantitave analysis and synthesis, Thesis Wageningen. Door vergelijking van de actuele C02-opname door het gewas en de C02-lek enerzijds en de berekende, althans geschatte C02-opname van het gewas bij optimale 25 fotosynthese en de C02-concentratie in de kas anderzijds kan worden vastgesteld hoeveel CO2 dient te worden gedoseerd, waardoor de fotosynthese kan worden geoptimaliseerd. Op deze wijze kan door aanpassing van de C02-dosering derhalve ook de fotosynthese en daarmee de gewasontwikkeling worden gestuurd.

13

Uit de CO2 dosering, de CO2 lek en de CC>2-concentratie in de kas kan worden bepaald wat de C02*opname is door het gewas. Indien deze afwijkt van de berekende, althans geschatte C02'Opname bij optimale fotosynthese kan worden vastgesteld dat de gewas kwaliteit eub-optimaal is, 5 bijvoorbeeld als gevolg van minder toevoer van nutriënten en/of aantasting door ziekte. Hiermee is voor de teler een instrument verkregen om de gezondheid en/of kwaliteit van zijn gewas te controleren.

Op basis van hetzelfde inzicht kan binnen de kas door sturing van de transpiratie van het gewas de fotosynthese worden beïnvloed. De 10 transpiratie van het gewas is verrassenderwijs regelbaar gebleken door sturing van de luchttemperatuur en/of de luchtbewegingen nabij het gewas, in het bijzonder nabij de bladeren daarvan. Hiermee kan de gewasgroei worden gestuurd en/of gecontroleerd.

Het microklimaat bij het gewas, in het bijzonder ter hoogte van 15 bladeren van het gewas, blijkt te kunnen worden geregeld door middel van ten minste luchtbewegingen en/of luchttemperatuur rond het gewas. Daardoor kan bijvoorbeeld de transpiratie van het gewas worden gestuurd en kan bovendien het klimaat voor insecten worden gestuurd. Daarmee kan bijvoorbeeld een ongunstig microklimaat voor schadelijke insecten worden 20 verkregen dan wel juist een gunstig microklimaat voor gunstige insecten. Ook kunnen door onafhankelijke regeling van de luchtvochtigheid en de luchttemperatuur en de gewastemperatuur schimmelziekten worden verhinderd. Hiermee kan het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen aanmerkelijk worden verminderd of zelfs achterwege blijven.

25 Bij een werkwijze volgens de uitvinding kan in de kas de temperatuur van de lucht worden geregeld op basis van de gewastemperatuur dan wel de temperatuur van het gewas door regeling van de luchttemperatuur. Het verdient de voorkeur dat de luchttemperatuur in de kas slechts langzaam wordt verhoogd of, in het bijzonder, wordt verlaagd. 30 Daarmee worden beschadigingen aan het gewas verhinderd. In het I bijzonder aan bladranden. Door verlaging van de luchttemperatuur in de kas en van het gewas wordt de ontwikkeling vertraagd, waardoor de groei van het gewas kan worden afgeremd. Daarmee wordt met een werkwijze volgens de uitvinding de mogelijkheid geboden de opbrengst van het gewas 5 door het jaar heen te sturen, bijvoorbeeld afhankelijk van de vraag naar het gewas. Daarbij biedt de gesloten kas het voordeel dat ook in perioden van relatief hoge instraling door zonnewarmte de luchttemperatuur in de kas en daarmee de gewastemperatuur regelbaar is op een relatief lage temperatuur, op bovendien energetisch voordelige wijze. Daarmee is ook in 10 bijvoorbeeld het Gate) voorjaar en in de zomer de ontwikkeling goed regelbaar is.

Een verder voordeel dat met een werkwijze volgens de uitvinding te bereiken is dat de kwaliteit van het gewas daarmee kan worden verbeterd en in het bijzonder gedurende het gehele jaar op een relatief hoog en 15 constant niveau kan worden gebracht en gehouden. Gebleken is dat bij bijvoorbeeld tomaten de smaak en het vochtgehalte gedurende het jaar relatief constant kunnen worden gehouden of zelfs tegen het najaar kan worden verbeterd, terwijl bij conventionele werkwijzen de kwaliteit tegen het najaar juist vermindert.

20 Bij een werkwijze volgens de uitvinding wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van een regelinrichting met een algoritme waarmee op basis van meetgegevens zoals CC>2-concentratie, instraling van zonnewarmte, luchttemperatuur, luchtbewegingen en/of luchtvochtigheid de watergift, C02-toevoer, de luchttoevoer en/of de luchttemperatuur automatisch 25 kunnen worden geregeld dan wel indicatoren kunnen worden aangeboden aan een beheerder van de kas voor het handmatig bijregelen van een of meer van genoemde parameters.

De uitvinding heeft voorts betrekking op een kas voor het kweken van gewas, gekenmerkt door de maatregelen volgens conclusie 16.

5

In een dergelijke kas kan op energetisch voordelige wijze gewas I worden gekweekt waarbij de fotosynthese van het gewas nauwkeurig kan worden geregeld en/of gecontroleerd, waarmee bijvoorbeeld de kwaliteit van het gewas en de opbrengst daarvan kunnen worden geregeld. Bovendien 5 kan in een dergelijke kas het gewas op bijzonder voordelige wijze worden beschermd tegen schadelijke insecten en schimmels.

Een kas volgens de uitvinding is bij voorkeur in de basis opgebouwd als beschreven in WO 00/76296, waaraan ten minste een regelinrichting voor het regelen van de C02-concentratie en de 10 luchttemperatuur en/of de luchtbewegingen in de kas rond het gewas zijn voorzien. Daarbij zijn bij voorkeur luchtregelmiddelen zoals schotten, schermen en dergelijke, uitstroomopeningen voor lucht op verschillende hoogten bij het gewas en dergelijke voorzien zodat bij het gewas het klimaat, in het bijzonder het microklimaat nabij de bladeren van het gewas 15 geregeld en/of gecontroleerd kan worden.

Bij voorkeur is voorts een watergiftinrichting voorzien zoals beschreven in de niet vóórgepubliceerde Nederlandse octrooiaanvrage 1021856. Daarmee kan de gewichtstoename van het gewas nauwkeurig worden gemeten en gestuurd, waarbij bovendien de watergift nauwkeurig 20 kan worden gecontroleerd en gestuurd. Bovendien wordt daarmee de mogelijkheid geboden op voordelige wijze water te recirculeren zodat nagenoeg geen water en voedingsstoffen verloren hoeven te gaan.

Lucht wordt bij voorkeur binnen de kas gerecirculeerd via warmtewisselaars zodat op energetisch voordelige wijze voor verwarming 25 en/of koeling van de lucht kan worden zorggedragen. Bovendien zijn bij voorkeur middelen voorzien voor het sturen van de luchtvochtigheid van de gerecirculeerde lucht, althans van de lucht in de kas, onafhankelijk van de luchttemperatuur.

Verder voordelige werkwijzen en kassen volgens de uitvinding zijn 30 beschreven in de verdere volgconclusies. Ter verduidelijking van de uitvinding zullen uitvoeringsvormen van een werkwijze en kas volgens de uitvinding nader worden toegelicht aan de hand van de tekening. Daarin toont: fig. 1 schematisch een kas volgens de uitvinding met een schema H 5 voor regeling van het kweken van gewas daarin; H fig. 2 een regelschema voor gebruik bij een werkwijze volgens de uitvinding; fig. 3 schematisch een gedeelte van een kas volgens de uitvinding; . fig. 4 een grafiek waarin de transpiratie van gewas is afgezet tegen 10 de som van de zonnestraling die in een dag op de kas valt, afhankelijk van verschillende lucht beweging en vergeleken met een bekende open kas, voor een bekende open kas, voor een kas volgens de uitvinding met sterke menging van de lucht in de kas en met weinig menging van de lucht in de kas; en 15 fig. 5 een grafiek waarin het waterverbruik is afgezet tegen de uren van een dag.

I In deze beschrijving hebben gelijke of corresponderende delen I gelijke of corresponderende verwijzingscijfers.

Voor de algemene opbouw van een gesloten kas wordt als voorbeeld I 20 verwezen naar WO 00/76296, welke hierin door referentie wordt opgenomen. Onder gesloten kas dient in deze aanvrage ten minste begrepen I te worden een kas waarbij afgezien van zonnewarmte die instraalt in de kas geen directe uitwisseling plaatsvindt met de (buiten)omgeving van de kas.

I Zo zal alle lucht die in en uit de kas stroomt via warmtewisselaars en 25 eventueel filters worden geleid, waardoor de temperatuur van de lucht in de kas regelbaar is.

Bij een gesloten kas 1 volgens de uitvinding is voorzien in een warmtewisselaar 2 en een pomp 22 voor het verpompen van lucht alsmede eventueel een pompinrichting 23 voor aanvoer van extra CO2 waaraan 30 lucht vanuit de kas 1 kan worden toegevoerd, welke lucht vervolgens via 7 luchtslangen 3 en uitstroomopeningen 5 nabij het gewas 4 weer in de kas 1 wordt teruggevoerd. Daarmee kan luchtbeweging in de kas 1 worden beïnvloed. Bij een kas 1 volgens de uitvinding zijn de uitstroomopeningen 5 bij voorkeur op verschillende hoogten aangebracht bij het gewas, zoals 5 getoond in fig. 3, waardoor op verschillende hoogten van het gewas lucht kan worden aangevoerd. Daarbij is bij voorkeur bij elke uitstroomopening 5 een regelmiddel voorzien voor het regelen van de hoeveelheid, snelheid en/of richting van de daaruit stromende lucht. Alternatief kunnen verschillende uitstroomopeningen 5A, 5B, 5C op verschillende luchtslangen 3 zijn 10 aangesloten, waardoorheen bijvoorbeeld lucht op verschillende I temperaturen, luchtvochtigheden, debieten en/of snelheden kan worden I geleid, zodat op verschillende hoogten van het gewas het klimaat, in het I bijzonder het microklimaat kan worden gestuurd. Daarmee kan bijvoorbeeld I het microklimaat bij bladeren van het gewas nauwkeurig worden geregeld I 15 en gecontroleerd. Bovendien kan daarmee de gewastemperatuur I nauwkeurig worden geregeld en gecontroleerd. Bij voorkeur zijn schotten 6 I of dergelijke schermmiddelen tussen verschillende planten of groepen van planten 7 van het gewas zijn aangebracht, waardoor de lucht tussen I schotten 6 kan worden geleid en gericht. Ook kunnen uitstroomopeningen I 20 op slechts één hoogte zijn aangebracht en/of schotten 6 zijn weggelaten.

In de kas 1 volgens de uitvinding zijn bij voorkeur een of meer I C02-meetinrichtingen 8, luchttemperatuur-meetmiddelen 9 en I luchtvochtigheids-meetmiddelen 10 voorzien, alsmede bijvoorbeeld I luchtbewegings-meetmiddelen 11 en planttemperatuur-meetmiddelen 12.

I 25 Bovendien zijn meetmiddelen 13 voorzien voor het meten van de instraling door zonnewarmte 30. Deze regelmiddelen zijn aangesloten op een I regelinrichting 14 waarmee gegevens van de meetmiddelen 8—13 kunnen I worden verwerkt. Een watergiftinrichting 15 is voorzien, welke I weegmiddelen 16 omvat waarin het gewas 4 is op gehangen en/of afgesteund I 30 en waarmee de wateropname en/of transpiratie van het gewas en daarmee I de groei van het gewas kan worden gecontroleerd alsmede watertoevoermiddelen 24. Een dergelijke watergiftinrichting 15 is uitvoering beschreven in NL 1021856 hierin door referentie opgenomen en niet nader beschreven.

5 Voorts zijn bij voorkeur meetmiddelen 2 voor het meten van windsnelheid en-richting buiten de kas 1 voorzien, waarmee C02-lek van de kas 1 kan worden bepaald. Indien de kas geheel gasdicht wordt uitgevoerd wordt uiteraard lek van CO2 nagenoeg volledig verhinderd. De C02-lek kan worden bepaald uit de formule:

Cm= Cm -(CM-Ct)e<-k*t> [1]

Waarin:

Cm ” de evenwichtsconcentratie 15 Ct= de G02-concentratie op tijdstip T

t = de tijdsduur tussen tijdstip T en T+l k = constante, afhankelijk van de kas en de windsnelheid.

Dit verband is uit de literatuur genoegzaam bekend.

Met behulp van het model als beschreven in Heuvelink, E 1996: 20 Tomato growth and yield quntitave analysis and synthesis, Thesis Wageningen; en Nederhoff, E.M 1994: Effects of CO2 concentration on photosynthesis, transpiration and production of greenhouse vegetable crops, Thesis Wageningen, kan de door het gewas te gebruiken hoeveelheid CO2 worden vastgesteld voor optimale fotosynthese, ten minste voor de periode 25 dat het licht is in de kas.

Op basis van ten minste deze gegevens kan op verschillende wijze worden gestuurd. Zo kan op een vergelijking tussen de in de kas gevoerde hoeveelheid CO2, de daaruit gevoerde hoeveelheid CO2 en de CO2 lek en de C02*concentratie kan worden vastgesteld hoeveel CO2 door het gewas is 30 opgenomen. Indien dit onder de met het eerder genoemde PPO-model 9 berekende opname bij optimale fotosynthese is gelegen wordt een aanwijzing verkregen dat de gewasconditie sub-optimaal ie. Daaraan kan een grootheid worden toe gekend, hierin IG genoemd, waarvoor geldt: 5 IG = C02(max) - C02(ged) [2] waarbij: C02(max) = de met het PPO-model berekende hoeveelheid C02 voor optimale fotosynthese; 10 C02(ged) = de actuele hoeveelheid C02 die door het gewas is gebruikt.

I Hoe groter IG, hoe minder de gewasconditie, mits steeds ten minste I de voor maximale fotosynthese gewenste hoeveelheid CO2 wordt I 15 aangeboden.

Alternatief kan de CO2 dosering worden gebruikt voor het regelen I van de fotosynthese althans de ontwikkeling van het gewas. Immers, indien minder CO2 wordt aangeboden dan noodzakelijk voor de optimale I fotosynthese zal de fotosynthese worden afgeremd, waardoor de gewasgroei I 20 kan worden gestuurd. Overigens kan met behulp hiervan tevens de voor optimale fotosynthese benodigde hoeveelheid CO2 worden vastgesteld. Door toevoer van een aanmerkelijke overmaat kan immers direct worden I berekend hoeveel CO2 door het gewas wordt opgenomen, welke hoeveelheid I bij gezond gewas overeenkomt met C02(max). Gebleken is dat deze waarden 25 onder meer afhankelijk is van de lichtintensiteit in de kas, waarmee in bestaande besturingsmodellen geen rekening is en kan worden gehouden.

Op deze proefondervindelijk vastgestelde C02(max) kan dan verder worden gestuurd en/of gecontroleerd.

Doordat bij een werkwijze volgens de uitvinding in de kas 1 de 30 luchtuitwisseling en stroming van lucht wordt geforceerd, anders dan in Η bestaande open kassen, worden stagnante lagen boven de bladeren van het gewas eenvoudig verbroken, waardoor meting en regeling van de fotosynthese nog beter mogelijk is, met name doordat daarmee de transpiratie van het gewas en de gewastemperatuur nog beter te sturen en 5 controleren zijn.

Indien de luchttemperatuur van de langs het gewas stromende lucht lager wordt gekozen dan de planttemperatuur verliest de plant H warmte aan de lucht door convectie en zal de transpiratie afnemen. Heeft de H langs het gewas stromende lucht een hogere temperatuur dan het gewas H 10 dan zal de plant juist warmte opnemen uit de lucht en zal de transpiratie H toenemen. Deze effecten worden zoals volgens de uitvinding blijkt versterkt door menging van de in de kas geblazen lucht met de reeds in de kas aanwezige lucht te bevorderen.

Ter illustratie blijkt voor standaard tomaten dat de relatie tussen 15 de dagsom voor de globale straling, dat wil zeggen alle straling buiten de kas, waarvan bijvoorbeeld ongeveer 80% de kas intreedt, terwijl de rest I bijvoorbeeld wordt gereflecteerd en de transpiratie bepaald door de formule: I Transpiratie = 0.00178*Globale straling [3] I 20 I Gebleken is dat anders dan in een bekende "open" kas de I transpiratie in een "gesloten" kas bij afwezigheid van zonnestraling niet I daalt tot "0". Als gevolg van de gedwongen luchtcirculatie in de kas 1 blijft I ook 's nachts transpiratie van het gewas optreden. Het niveau van de I 25 transpiratie kan gedurende die periode worden gestuurd door de I luchtcirculatie in de kas. Zo kan, bij verder gelijkblijvende omstandigheden, de transpiratie worden beïnvloed door regeling van de luchtsnelheid: door 's nachts de luchtsnelheid te verlagen kan de transpiratie worden verlaagd, terwijl overdag, bij instraling door de zon, bij verlaging van de luchtsnelheid I 30 juist een verhoging van de transpiratie zal optreden. Zonder aan enige 11 theorie gebonden te willen worden lijkt dit laatste op te treden als gevolg van de mindere koeling die optreedt bij lagere luchtenelheid.

Het zal duidelijk zijn dat de dosering van nutriënten en de watergift eenvoudig kan worden afgestemd op de transpiratie van het I 5 gewas, zoals beschreven in NL 1021856.

I Een plant heeft een eigen mechanisme om de opnamen van I nutriënten te regelen. Echter bij een sterke transpiratie en een lage I watergift zal de nutriëntenvoorraad in het substraat stijgen. Daarbij wordt I de beschikbaarheid van water in een uitdrogend substraat minder en zal de I 10 plant moeite krijgen om voldoende water op te nemen. Om dit te I compenseren kan water met een lage concentratie of zonder nutriënten I worden gegeven.

I De mate van transpiratie van de plant is direct gekoppeld aan de I groei van het gewas. Daarmee is derhalve door sturing van de transpiratie I 15 de gewasgroei stuurbaar. Bovendien wordt daarmee het microklimaat bij de I bladeren van het gewas geregeld en gestuurd. In het bijzonder indien I daarbij de luchtvochtigheid van de langs het gewas gevoerde lucht en de in I de kas aanwezige lucht wordt geregeld, althans gemeten. Daarmee kunnen I bijvoorbeeld ook voor het gewas de leefomstandigheden voor insecten en I 20 schimmels worden beïnvloed. Zo kan voor schadelijke insecten en/of I schimmels en andere parasieten het microklimaat worden verslechterd, terwijl voor voordelige insecten het microklimaat kan worden I geoptimaliseerd.

Voorts is gebleken dat door regeling van de temperatuur in de kas 25 1 gedurende een groeiseizoen de ontwikkeling en daarmee de gewasgroei en de gewaskwaliteit kunnen worden gestuurd door het seizoen heen.

Verlaging van de gewastemperatuur leidt tot vertraging van de fotosynthese en daarmee van de gewasgroei. Bij voorkeur wordt de temperatuur van de I lucht in de kas en van het gewas langzaam verlaagd, zodat geen I 30 beschadiging van het gewas optreedt. Met name bladranden en dergelijke H relatief dunne delen van het gewas blijken gevoelig voor beschadiging. Door eerst de luchttemperatuur in de kas als geheel te verlagen en vervolgens pas de luchttemperatuur van de langs het gewas geforceerde lucht te verlagen tot onder de gewastemperatuur wordt het gewas beschermd en langzaam 5 afgekoeld.

Gebleken is dat met een werkwijze volgens de uitvinding de gewaskwaliteit gedurende een geheel seizoen nagenoeg constant kan worden gehouden. Zo kunnen de smaak van vruchten en het watergehalte daarvan redelijk constant worden gehouden, kan de kamersterkte van I 10 kamerplanten worden verbeterd en kan de gevoeligheid van het gewas voor transportomstandigheden worden verminderd. Zonder aan enige theorie I gebonden te willen worden lijkt dit het gevolg van onder meer het feit dat I het gewas en/of vruchten daarvan langzaam kunnen worden gewend aan I omstandigheden die bijvoorbeeld bij transport of in huiskamers kunnen I 15 worden verwacht. Bovendien kunnen door sturing van de fotosynthese I producteigenschappen als drogestof gehalte, smaak, grootte, kleur en I dergelijke worden beïnvloed en kan de opbrengst in de tijd worden gestuurd.

Ter illustratie volgen voorbeelden die geenszins beperkend dienen I te worden uitgelegd.

20 Voor de teelt van roos wordt bij voorkeur gewerkt met een hoge I luchtvochtigheid. Hierdoor neemt de kwaliteit van het blad in de kamerfase af. De bladeren verdampen gemakkelijk en gaan slap hangen. Door tijdens I de teelt in de kas lucht rond de bladeren in beweging te houden, blijven de huidmondjes actief en zal in de kamerfase de kwaliteit van het blad I 25 behouden blijven. Voor tomaten werd in de kas een regime ingesteld waarbij overdag een temperatuur van ongeveer 20°C werd aangehouden, 's nachts I ongeveer 18°C, bij een relatieve luchtvochtigheid van ongeveer 85%. De I C02-concentratie werd overdag ingesteld op lOOOppm, bij maximale I lichttransmissie. Hierbij werd een optimale groei verkregen.

13

De uitvinding is geenszins beperkt tot de in de tekening en de beschrijving getoonde uitvoeringsvoorbeelden. Vele variaties daarop zijn mogelijk binnen het door de conclusies geschetste raam van de uitvinding.

Zo kunnen op zichzelf bekende schermen zijn voorzien voor het 5 regelen van de instraling in de kas en kunnen op zichzelf bekende verlichtingsmiddelen zijn voorzien in de kas voor het regelen van het verlichtingsregime. De watergift kan op andere wijze worden gestuurd dan op de wijze als beschreven in NL 1021856. Ook kan de kas zijn voorzien van middelen voor het aanbieden van informatie aan een teler omtrent de 10 gemeten grootheden in en om de kas. Ook kunnen op zichzelf bekende verwarmings- en koelmiddelen worden toegepast in een kas volgens de uitvinding.

Claims (18)

1. 3. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij op basis van ten minste bekende lek van CO2 uit de kas en een gemeten CO2- 15 concentratie in de kas de fotosynthese van het gewas wordt bepaald.
2. 4. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij periodiek of continu de C02-concentratie in de kas wordt gemeten en door middel van toevoeren van extra lucht en/of extra CO2 de CC>2-concentratie wordt bijgestuurd.
3. 5. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de luchttemperatuur in de kas, althans nabij het gewas wordt geregeld op basis van ten minste de temperatuur van het gewas, in het bijzonder op basis van de temperatuur van bladen daarvan.
4. 6. Werkwijze volgens conclusie 5, waarbij door middel van de 25 luchttemperatuur de transpiratie van het gewas wordt geregeld.
5. 7. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de luchtsnelheid in de kas, in het bijzonder nabij bladeren van het gewas wordt I 15 I geregeld op basis van ten minste de temperatuur van het gewas, in het I bijzonder van bladeren daarvan en/of van de temperatuur van de lucht in de I kas, in het bijzonder nabij het gewas.
6. 8. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij in de I 5 kas, in het bijzonder nabij het gewas de luchttemperatuur en/of de I luchtsnelheid worden geregeld ten minste op basis van in de kas gemeten I luchtvochtigheid en/of gemeten transpiratie van het gewas.
7. 9. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij het CO2- I gehalte en de luchttemperatuur en/of de luchtsnelheid in de kas, in het I 10 bijzonder nabij het gewas wordt geregeld ten minste op basis van de I gemeten zonnewarmte die wordt toegevoerd in de kas.
8. 10. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de I luchtvochtigheid en de luchttemperatuur in de kas worden geregeld onafhankelijk van elkaar en onafhankelijk van de C02-concentratie in de I 15 kas.
9. 11. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusie,waarbij de groei I en/of de transpiratie van het gewas worden bepaald, ten minste door I gewichtsverandering van het gewas.
10. 12. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij op basis I 20 van de gemeten of geregelde transpiratie van het gewas watergift door de watergiftinrichting wordt geregeld.
11. 13. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de groeisnelheid van het gewas, in het bijzonder van vruchten daarvan wordt afgeregeld door verandering van de luchttemperatuur in de kas, in het 25 bijzonder wordt afgeremd door verlaging van de luchttemperatuur, waarbij in eerste instantie de luchttemperatuur in de kas wordt verlaagd door toevoeren van koude lucht op afstand van het gewas en vervolgens de luchttemperatuur van in de kas langs het gewas geblazen lucht wordt verlaagd.
12. 114. Werkwijze voor het kweken van gewas in een van de omgeving daarvan afgesloten kas, waarbij een regelinrichting wordt toegepast voor het doseren van ten minste de watergift en sturing van C02-toevoer in de kas en/of sturen van verdamping door het gewas in de kas en/of sturen van 5 de gewastemperatuur.
13. 15. Werkwijze voor het kweken van gewas volgens conclusie 14, waarbij een algoritme of combinatie van algoritmes wordt gebruikt voor het sturen van productkwaliteit door regeling van ten minste watergift en ten minste twee van de parameters verdamping, gewastemperatuur, 10 luchttemperatuur, luchtsnelheid en C02-concentratie in de kas op basis van ten minste warmtetoevoer door zonnewarmte.
14. 16, Kas voor het kweken van gewas, welke kas is gesloten ten opzichte van de omgeving, omvattende ten minste een watergiftinrichting, luchttoevoermiddelen, verwarmingsmiddelen en C02-toevoermiddelen, een 15 C02-meetinrichting en luchttemperatuur-meetmiddelen, waarbij een regelinrichting is voorzien voor het op basis van ten minste aan de kas toegevoerde warmte en/of een gemeten CC>2-concentratie en/of luchtvochtigheid en/of luchttemperatuur regelen van de C02-concentratie in de kas en/of de luchttemperatuur en/of de luchtvochtigheid in de kas.
15. 17. Kas volgens conclusie 16, waarbij de regelinrichting een algoritme omvat voor het op basis van gemeten C02-concentratie aansturen van de CO2 toevoermiddelen en/of de luchttoevoermiddelen sturen van de CO2-concentratie in de kas en daarmee de fotosynthese van het gewas in de kas.
16. 18. Kas volgens conclusie 16 of 17, waarbij bij het gewas middelen zijn 25 opgesteld voor het gericht langs het gewas sturen van luchtstromen, zodanig dat daardoor microklimaat nabij bladeren van het gewas kan worden gestuurd bij individuele of groepen planten.
17. 19. Kas volgens een der conclusies 16 -18, waarbij de kas in hoofdzaak is uitgevoerd als beschreven in WO 00/76296.
18. 20. Kas volgens een der conclusies 16 - 19, waarbij in de kas een watergiftinrichting is opgenomen als beschreven in NL 1021856.