NL1015728C2

NL1015728C2 - Houtverduurzamingsmiddel.

Info

Publication number: NL1015728C2
Application number: NL1015728A
Authority: NL
Inventors: Gerrit Hendrik Dekker
Original assignee: Dsm Nv
Priority date: 2000-07-17
Filing date: 2000-07-17
Publication date: 2002-01-18
Also published as: EP1174231A1

Description

HOUTVERDUURZAMINGSMIDDEL

5

De uitvinding betreft een houtverduurzamingsmiddel.

Zoals blijkt uit het artikel "Houtverduurzamers staan perplex van CTB-besluit" 10 (Actueel,17; 9 september 1999; blz 12-15) wordt de toelating van chemische conserveringsmiddelen als houtverduurzamingsmiddel zeer beperkt.

Het doel van de uitvinding is het verschaffen van een product dat als 15 houtverduurzamingsmiddel kan worden toegepast en geen schade toebrengt aan het milieu.

De uitvinding wordt gekenmerkt doordat het houtverduurzamingsmiddel een anhydride functioneel hars met een anhydride functionaliteit tussen 50 en 200 meq/ 20 gram hars is.

Doordat de hydroxylgroepen in de porieën van het hout relatief snel reageren met de anhydride groepen van de hars wordt het houtverduurzamingsmiddel snel gefixeerd aan het hout waardoor vochtopname en dus 25 houtrot voorkomen wordt.

Door toepassing van het middel volgens de uitvinding wordt aan de milieueisen voldaan tijdens de verduurzaming, bij het gebruik en ook tijdens de afvalfase. Als hout, in bijvoorbeeld een 30 tuintoepassing, verduurzaamd wordt sijpelt geen conserveringsmiddel uit het hout terwijl als na vele jaren het hout uiteindelijk wordt verbrand of gestort, er geen stoffen meer vrij komen, hetgeen momenteel wel nog altijd het geval is.

35 Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding ligt de anhydride functionaliteit tussen 100 en 150 meq/gram hars.

Bij voorkeur is de hars een oxidatief ή j ~ ') - 2 - drogende hars waardoor een goede netwerkvorming plaatsvindt en dientengevolge een afgesloten film wordt verkregen.

Volgens een verdere 5 voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding is de hars het reaktieprodukt van een onverzadigd anhydride met een olie of een vetzuur. Het meest geschikte anhydride voor deze Diels-Alderreaktie is maleinezuuranhydride.

Voorbeelden van geschikte olieen zijn 10 lijnzaadolie, sojaolie, saffloerolie, oiticicaolie, karweizaadolie, raapzaadolie, castorolie, gedehydrateerde castorolie, katoenzaadolie, houtolie, vernoniaolie, zonnebloemolie, aardnotenolie, olijfolie, sojabladolie, maïsolie, visolie zoals bijvoorbeeld 15 haring- of sardineolie en niet-cyclische terpeenoliën.

Plantaardige oliën worden beschreven in Surface Coatings, Vol. 1.:20-38 (1983), en hetgeen daar geopenbaard is wordt middels verwijzing hierin opgenomen.

20 Bij voorkeur worden sojaolie en zonnebloemolie toegepast.

De vetzuren hebben bij voorkeur een hoge onverzadiging.

Voorbeelden van geschikte vetzuren zijn 25 lijnzaadolievetzuur, tallolievetzuur, sojabonenolievetzuur, katoenzaadolie, saffloerolie, oiticicaolievetzur, karwij zaadolievetzuur, raapzaadolievetzuur, kokosolievetzuur, gedehydrateerde castorolievetzuur, houto1ievetzuur, 30 vernoniaolievetzuur, zonnebloemolievetzuur, visolievetzuur,lauroleïnezuur, myristoleïnezuur, palmitoleïnezuur, oleïnezuur, linolzuur, linoleenzuur, ricinoleïnezuur, gadoleïnezuur en erucazuur, evenals onverzadigde vetzuren (C20 en C22 met meervoudige 35 onverzadigingen) van haring- of sardine-olie.

Bij voorkeur worden lijnzaadolievetzuur en/of sojavetzuur toegepast.

1015798 - 3 -

Volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding is het houtverduurzamingsmiddel het reaktieprodukt van maleinezuuranhydride en sojavetzuur.

Volgens een verdere voorkeursuitvoerings 5 vorm van de uitvinding is het anhydride functioneel hars een anhydride functioneel alkydhars. Alkydharsen zijn bijvoorbeeld beschreven in Encyclopedia of Polymer Science and Engineering 1.:644-679 (1985), en hetgeen daarin geopenbaard is wordt middels verwijzing hierin 10 opgenomen. Alkydharsen worden vervaardigd uit polyalcoholen, polycarbonzuren en oliën en/of vetzuren, waarbij de vetzuurketens verzadigd, onverzadigd, en desgewenst voor een deel meervoudig onverzadigd zijn.

Als polycarbonzuur worden in de regel 15 ftaalzuur(anhydride), isoftaalzuur, tereftaalzuur, maleïnezuur(anhydride), fumaarzuur, itaconzuur, barnsteenzuur, adipinezuur, sebacinezuur, azalaïnezuur, trimellietzuur(anhydride), pyromellietzuur(anhydride), tetrahydroftaalzuur(anhydride), endomethyleen-20 t etrahydrof taal zuur (anhydride) , cyclohexaandicarbonzuur en dergelijke toegepast. Het is niet ongebruikelijk om naast de vetzuren, andere monocarbonzuren toe te passen zoals bijvoorbeeld benzoëzuur en para-t-butylbenzoëzuur. De zuren kunnen desgewenst ook als 25 methylester toegepast worden.

Als polyalcohol worden in de regel pentaeritritol, glycerol, trimethylolpropaan, glycol, 1,3-propaandiol, 1,4-butaandiol, 1,6-hexaandiol, diethyleenglycol, tri-ethyleenglycol, di-30 propyleenglycol, 1,2-propaandiol, 1,2-butaandiol, 1,3-butaandiol, neopentylglycol, polyethyleenglycol, polypropyleenglycol, met 2-12 eenheden ethyleenoxide geëthoxyleerd bisfenol-A, met 2-12 eenheden gepropoxyleerd bisfenol-A toegepast.

35 Polyalkyleenglycolen kunnen mede worden toegepast als polyalcohol om aan emulsiestabilisatie bij te dragen.

c · i 7 2 B

- 4 -

Als vetzuren of oliën daarvan worden bij voorkeur plantaardige of dierlijke vetzuren of oliën toegepast. In de regel zijn lijnzaadolie, tallolievetzuur, sojabonenolie, katoenzaadolie, 5 saffloerolie, oiticicaolie, karwijzaadolie, raapzaadolie, kokosolie, gedehydrateerde castorolie, houtolie, vernoniaolie, zonnebloemolie en/of visolie en de overeenkomstige vetzuren zeer geschikt.

De alkydhars kan verder op op zich bekende 10 wijze gemodificeerd zijn met bijvoorbeeld (poly)acrylaten, (poly)styreen, polyisocyanaten zodat urethaangroepen worden verkregen, siliconenharsen, fenolharsen, colofoniumharsen, epoxyesters en epoxyharsen.

15 Bij het impregneren van hout met behulp van bijvoorbeeld een kwast wordt een beschermingslaag wordt aangebracht waarbij slechts een gedeelte van het hout, bijvoorbeeld 50%, gepenetreerd wordt. Bij houtverduurzaming, door middel van bijvoorbeeld het 20 vacuumdrukproces, worden nagenoeg alle porieen van het hout met houtverduurzamingsmiddel gevuld. Aan een houtverduurzamingsmiddel worden derhalve andere eisen gesteld dan aan een impregneermiddel dat met een kwast wordt aangebracht.

25 Naast het anhydride functionele hars kan het houtverduurzamingssysteem ook geringe hoeveelheden oplosmiddel bevatten om de indringing in het hout te vergemakkelijken.

30 1 n 1 r 7 o ά

Claims

1. De toepassing van een anhydride functioneel hars met een anhydride functionaliteit tussen 50 en 5 200 meq/ gram hars als houtverduurzamingsmiddel.

2. Toepassing volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de hars een oxydatief drogende hars is.

3. Toepassing volgens een der conclusies 1-2 met het kenmerk dat de hars het reaktieprodukt van een 10 onverzadigd anhydride en een vetzuur of een olie is.

4. Toepassing volgens conclusie 3 met het kenmerk dat het anhydride maleinezuuranhydride is.

5. Toepassing volgens conclusie 3 met het kenmerk 15 dat de olie lijnzaadolie, sojaolie, saffloerolie, oiticicaolie, karweizaadolie, raapzaadolie, castorolie, gedehydrateerde castorolie, katoenzaadolie, houtolie, vernoniaolie, zonnebloemolie, aardnotenolie, olijfolie, soja-20 bladolie, maïsolie, visolie zoals bijvoorbeeld haring- of sardineolie en/of niet-cyclische terpeenolie is.

6. Toepassing volgens conclusie 5 met het kenmerk dat de olie zonnebloemolie of sojaolie is.

7. Toepassing volgens conclusie 3 met het kenmerk dat het vetzuur lijnzaadolievetzuur, tal1olievet zuur, soj abonenolievet zuur, katoenzaadolie, saffloerolie, oiticicaolievetzur, karwij zaadolievetzuur, raapzaadolievetzuur, 30 kokosolievetzuur, gedehydrateerde castorolievetzuur, houtolievetzuur, vernoniao1ievet zuur, zonnebloemolievet zuur, visolievetzuur,lauroleïnezuur, myristoleïnezuur, palmitoleïnezuur, oleïnezuur, linolzuur, 35 linoleenzuur, ricinolelnezuur, gadoleïnezuur, erucazuur, en/of een onverzadigd vetzuur van haring- of sardineolie is. ·· :· · u / 2 ö - 6 -

8. Toepassing volgens conclusie 7, met het kenmerk dat het vetzuur lijnzaadolievetzuur en/of soj abonenolievetzuur is.

9. Toepassing volgens een der conclusies 1-8, met 5 het kenmerk dat de anhydride functionele hars het reaktieprodukt van maleinezuuranhydride en sojavetzuur is.

10. Toepassing volgens een der conclusies 1-2, met het kenmerk dat de hars een alkydhars is. · >5 ··. Ί SAMENWERKINGSVERDRAG (PCT) RAPPORT BETREFFENDE NIEUWHEIDSONDERZOEK VAN INTERNATIONAAL TYPE IDENTIFICATIE VAN DE NATIONALE AANVRAGE KENMERK VAN DE AANVRAGER OF VAN DE GEMACHTIGDE 4108NL Nederlands aanvraag nr. Indieningsdatum 1015728 17 juli 2000 Ingeroepen voonangsdatum Aanvrager (Naam) DSM N.V. Datum van het verzoek voor een onderzoek van Door de Instantie voor Internationaal Onderzoek (ISA) aan internationaal type het verzoek voor een onderzoek van internationaal type toegetond nr. SN 35458 NL I. CLASSIFICATIE VAN HET ONDERWERP (bij toepassing van verachtende classificaties, alle dassificatiesymboton opgeven) Volgens de internationale classificatie (IPC) lnt.CI.7: B27K3/50 B27K3/15 II. ONDERZOCHTE GEBIEDEN VAN DE TECHNIEK Onderzochte minimum documentatie Classificatiesysteem Class ificatiesymboien lnt.CI.7: B27K Onderzochte andere documentatie dan de minimum documentatie, voor zover dergelijke documenten in de onderzochte gebieden zijn opgenomen III. □ GEEN ONDERZOEK MOGELIJK VOOR BEPAALDE CONCLUSIES (opmerkingen op aanvullingsblad) ff' IV. □ GEBREK AAN EENHEID VAN UITVINDING (opmerkingen op aanvullingsblad) v Form PCT/ISA 201 a (11/2000)