NL1013448C2 - Gebruik van nonaanzuur als schimmelwerend middel. - Google Patents

Description

Gebruik van nonaanzuur als schimmelwerend middel.

De onderhavige aanvrage betreft het gebruik van nonaanzuur als schimmelwerend middel.

5 Meer in het bijzonder heeft de uitvinding betrekking op het gebruik van nonaanzuur als schimmelwerend middel in voedingsmiddelen, en in het bijzonder in zuivelprodukten zoals kaas en produkten op vruchtenbasis zoals vruchtensappen.

De uitvinding betreft verder voedingsmiddelen die nonaanzuur als schimmelwerend middel bevatten.

10 Bijzondere aspecten van de uitvinding zijn gelegen in de toepassing van nonaanzuur in (oplossingen of suspensies voor) kaascoatings, in de aldus verkregen nonaanzuur-bevattende kaascoatings, en in de met deze nonaanzuur-bevattende coatings beklede kazen.

Het gebruik van nonaanzuur in voedselprodukten is bekend. Zo wordt het 15 toegepast als synthetische smaakstof in bijvoorbeeld niet-alcoholische dranken, ijs, snoepgoed, gelatine, pudding en bakkerswaren.

Nonaanzuur wordt ook gebruikt in sommige vleesprodukten voor het instellen van de zuurgraad. Zo beschrijft het Amerikaanse octrooischrift 4.495.208 een houdbaar honden- of kattenvoer met hoog vochtgehalte (Am, > 0,9 en een watergehalte van 50-20 80%), dat 4-15 gew.% fructose, 0,3 tot 3,0 gew.% van een eetbaar organisch zuur, voldoende anorganisch zuur voor het verkijgen van een pH in het traject van 3,5-5,8, en een schimmelwerend middel bevat. Het organische zuur wordt bij voorkeur gekozen uit heptaanzuur, octaanzuur, nonaanzuur of een combinatie hiervan.

In het diervoer volgens US-A-4.495.208 is het eetbare organische zuur steeds 25 aanwezig naast een suiker (fructose) en een op zichzelf bekend schimmelwerend middel ("anti-mycotic") zoals sorbinezuur en/of de zouten hiervan. Vermeld wordt dat de combinatie van deze drie bestanddelen in de aangegeven hoeveelheden een synergistische bactericide werking geeft.

Het Amerikaanse octrooischrift 3.985.904 beschrijft een voedingmiddel op 30 vleesbasis met hoog vochtgehalte, dat geschikt is voor menselijke consumptie of als diervoeder. Dit voedingsmiddel een vochtgehalte van ten minste ongeveer 50 gew.%; een wateractiviteit, Aw, van ten minste ongeveer 0,90; en omvat meer dan 50 gew.% van een gemalen, gekookt, eiwitachtig kip-, vis- of vleesmateriaal, 1 -35 gew.% van een 1013448 2 gelatineachtig vulmateriaal op zetmeelbasis, tussen 1,7 en 3,8 % van een eetbaar, niet-toxisch zuur, en een werkzame hoeveelheid van een schimmelwerend middel.

Het eetbare organische zuur wordt hierbij opgenomen in een hoeveelheid die voldoende is om de pH van het voedingsmiddel op een waarde in het traject van 2,9 tot 5 5,5 te brengen. Hoewel US-A-3,985,904 in kolom 6 verschillende geschikte eetbare zuren vermeldt wordt nonaanzuur hierbij niet expliciet genoemd.

Het schimmelwerende middel wordt volgens US-A-3.985.904 gekozen uil benzoaten, propionaten en sorbaatzouten.

EP-A-0 876 768 beschrijft het gebruik van vetzure monoesters van polyglycerol 10 voor het verbeteren van de houdbaarheid van voedingsmiddelen. De vetzuurrest kan hierbij worden gekozen uit capronzuur, caprylzuur, laurinezuur of myristylzuur.

Het gebruik van nonaanzuur in herbicide samenstellingen voor landbouwkundige toepassing is onder meer beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 5.098.467, 5.035.741, 5.106.410 en 5.975.4110.

15 De Amerikaanse octrooischriften 4.820.438, 5.330.769 en 5.391.379 beschrijven het gebruik van nonaanzuur in zeep en schoonmaakmiddelen.

Geen van de bovenstaande literatuurplaatsen beschrijft of suggereert het gebruik van nonaanzuur als schimmelwerend middel.

In de kaasbereiding wordt momenteel natamycine toegepast als 20 schimmelwerend middel. Deze verbinding, die ook wel wordt aangeduid als pinuricine of "antibioticum A 5283" en op de markt wordt gebracht onder de merknamen Delvocid® en Natamax® (onder andere), is een stofwisselingsprodukt van Streptomyces natalensis en S. chattanoogensis.

Het gebruik van natamycine heeft echter een aantal nadelen. Zo is het vrij 25 kostbaar. Bovendien is gebleken dat de schimmel Penicillum discolor op (de oppervlakken van) met natamycine behandelde kazen kan groeien. Dit is met name een nadeel in de kaasindustrie, daar P. discolor veel voorkomt in kaaspakhuizen.

Het is nu gevonden dat nonaanzuur een schimmelwerende werking vertoont, met name wanneer het wordt toegepast in hoeveelheden die geschikt kunnen worlen 30 opgenomen in voedselprodukten. Meer in het bijzonder is gevonden dat nonaanzuur met voordeel kan worden toegepast als schimmelwerend middel (fungicide) in zuivelproducten zoals kaas, en producten op vruchtenbasis zoals vruchtensappen.

1013448 3

De volgens de uitvinding gevonden schimmelwerende werking van nonaanzuur is mede daarom verrassend, daar het bekend is dat sommige schimmelsoorten (zoals Aspergillus niger, Synchephalastrum racemosus, Geotrichum candidum, Penicillium expansum, Rhizopus stolonifer en Mucor plombus) van nature nonaanzuur produceren.

5 Daarnaast is volgens de uitvinding gevonden dat nonaanzuur tevens de uitgroei van gisten kan remmen, die eveneens in kaaspakhuizen kunnen voorkomen.

De uitvinding heeft derhalve in een eerste aspect betrekking op het gebruik van nonaanzuur (n-octaan-l-carbonzuur, pelargonzuur, “n-nonylic acid”) als schimmelwerend middel (toevoegsel) in of voor voedingsmiddelen.

10 De uitvinding heeft verder betrekking op voedingsmiddelen die nonaanzuur als schimmelwerend middel bevatten.

Het voedingsmiddel kan ieder middel zijn dat geschikt is voor consumptie door mens of dier, met name voor menselijke consumptie, en kan zowel een voor consumptie gereed voedselprodukt zijn als een bestanddeel dat in of tot een 15 voedselprodukt kan worden verwerkt.

Het voedingsmiddel of -produkt is met name een produkt of middel dat gevoelig is voor bederf door schimmelvorming (d.w.z. wanneer geen schimmelwerend middel wordt toegevoegd), zoals bijvoorbeeld een middel of produkt met een houdbaarheid tussen enkele dagen en enkele weken (bijvoorbeeld vanaf 3 dagen tot 3 weken) onder 20 de gebruikelijke omstandigheden voor het bewaren van het produkt, zoals een temperatuur in het traject van kamertemperatuur (20-25 °C) tot koelkasttemperatuur (ongeveer 4°C). De uitvinding is hiertoe echter niet beperkt.

Het nonaanzuur wordt hierbij gebruikt voor het remmen van de schimmelvorming en daarmee voor het verlengen van de houdbaarheid. Zo kan door 25 toepassing van nonaanzuur de schimmelvorming worden vertraagd. De mate van vertraging zal onder meer afhankelijk zijn van het voedingsmiddel, de concentratie van het nonaanzuur, de omstandigheden waaronder het voedingsmiddel wordt bewaard (temperatuur, luchtvochtigheid), de schimmels waaraan het voedingsmiddel wordt blootgesteld en de mate van belasting. In het algemeen zal de schimmelvorming (d.w.z. 30 het moment waarop de eerste schimmelgroei met het oog waarneembaar is) worden uitgesteld met ten minste een dag, bij voorkeur ten minste 5-7 dagen, d.w.z. bij de temperatuur waarbij voedingsmiddel in de regel wordt bewaard - doorgaans kamertemperatuur (20°C) of in de koeling (4°C) - en ten opzichte van het 1013448.

4 onbehandelde voedingsmiddel. Zo werd bij kaas die was was bekleed met een nonaanzuur-bevattende bekleding volgens de uitvinding de eerste waarneembare schimmelvorming worden uitgesteld van 60 tot 67 dagen. Hiervoor wordt verwegen naar het onderstaande voorbeeld 1, alsmede de in Figuur 1 weergegeven resultaten.

5 Voor de doeleinden van de uitvinding wordt onder "remmen van de schimmelvorming" en/of "schimmelwerend" bij voorkeur mede begrepen dat (tevens) de uitgroei van gisten wordt geremd.

Bovendien is volgens de uitvinding vastgesteld dat nonaanzuur tevens ee i antibacteriële werking heeft, bijvoorbeeld tegen bacteriën die voeding bederven i>f 10 anderzins in kwaliteit doen verminderen, en/of tegen pathogenen zoals Listeria,

Legionella, Salmonella en E.coli 0157.

Deze remmende werking van nonaanzuur op (de groei van) bacteriën kar tevens met voordeel worden aangewend in (de bereiding van) gefermenteerde zuivelprodukten zoals yoghurt. Dit zal hieronder nader worden toegelicht.

15 Het voedingsmiddel kan een vast, half-vast of vloeibaar middel zijn, en kan een gefermenteerd of niet-gefermenteerd voedingsmiddel zijn.

Enige niet-beperkende voorbeelden van voedingsmiddelen waarin nonaanzuur volgens de uitvinding als schimmelwerend middel kan worden toegepast zijn: - Voor consumptie gerede voedselprodukten, waaronder deegproducten zoals 20 voorgebakken brood, noedels, pasta en dergelijke; vis- en vleesproducten zoals worst, en produkten op basis van groenten of fruit, zoals vruchtensappen en vruchtenconserven; meel; noten en (gedroogde) zuidvruchten; en verdere pre dukten zoals voorbereide maaltijden, dieetvoedingen, volledige voedingen en babyv uedsel.

- Voedingsmiddelen en bestanddelen voor verdere verwerking zoals mayonaise, 25 ketchup en soortgelijke sauzen; jam, marmelade en soortgelijke vruchtenbereidingen; en dergelijke.

Nonaanzuur kan volgens de uitvinding ook buiten het gebied van voedingsmiddelen toegepast worden als schimmelwerend en/of antibacterieel middel, en voorbeelden hiervan zullen hieronder worden gegeven.

30 Een voorbeeld dat op deze plaats nog vermelding verdient is het gebruik van nonaanzuur of een nonaanzuurhoudende bekleding voor het verbeteren van de houdbaarheid van fruit zoals sinaasappels, citroenen, grapefruits, appels, peren, alsmede noten en (gedroogde) zuidvruchten, koffie, thee, tabak en dergelijke, met name 1013448 5 voor of gedurende transport en/of onder langdurige opslag, bijvoorbeeld in een pakhuis of een (al dan niet geconditioneerde) fruitopslag.

Bij gebruik als schimmelwerend middel volgens de uitvinding zal het nonaanzuur worden toegepast in een voor de remming van schimmels (en bij voorkeur 5 ook van gisten) werkzame hoeveelheid, die in de regel zal liggen tussen hoeveelheden van 1-10.000 mg nonaanzuur per kg voedingsmiddel, in het bijzonder van 10-1000 mg nonaanzuur per kg voedingsmiddel, meer in het bijzonder 100-500 mg nonaanzuur per kg voedingsmiddel. Zo kan nonaanzuur bijvoorbeeld in yoghurt worden gebruikt in een hoveelheid van ongeveer 200 milligram (mg) nonaanzuur per kilogram (kg) yoghurt.

10 De precieze hoeveelheid van het nonaanzuur zal echter afhankelijk zijn van het beoogde voedingsmiddel en de wijze waarop het nonaanzuur in het voedingsmiddel wordt toegepast. Zo kan het nonaanzuur gelijkmatig door het gehele voedingsmiddel zijn verdeeld, maar bijvoorbeeld ook - met name bij vaste of half-vaste voedingsmiddelen- in hoofdzaak alleen op of bij het oppervlak van het voedingsmiddel 15 aanwezig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een nonaanzuur-bevattende schimmelwerende bekleding of oppervlaktelaag, of als gevolg van een behandeling van het oppervlak van het voedingsmiddel met nonaanzuur. In deze laatste gevallen kan de concentratie van het nonaanzuur betrokken op het gehele voedingsmiddel laag zijn (d.w.z. lager dan de hierboven aangegeven hoeveelheden), zolang aan of bij het 20 oppervlak voldoende nonaanzuur aanwezig is om de gewenste schimmelwerende werking te bereiken.

In het algemeen zal de aanwezigheid van nonaanzuur in hoeveelheden van 10 - 10.000 ppm, in het bijzonder 100 - 2.000 ppm - d.w.z. plaatselijk of gelijkmatig door het gehele voedingsmiddel - voldoende zijn om de gewenste schimmelwerende 25 werking te verkrijgen. Dezelfde concentraties nonaanzuur - d.w.z. plaatselijk of gelijkmatig door het gehele voedingsmiddel - zullen in de regel voldoende zijn om de groei van gist en/of van bacteriën te remmen en/of te voorkomen.

In een voorkeursaspect is het voedselprodukt een zuivelprodukt, waarmee in het algemeen wordt bedoeld een voedingsmiddel op basis van melk of bestanddelen van 30 melk, in het bijzonder op basis van koemelk of bestanddelen hiervan.

Het zuivelprodukt is in het bijzonder een gefermenteerd zuivelprodukt, dat vast, halfvast of vloeibaar kan zijn. Enige niet-beperkende voorbeelden zijn kaas, boter, room, yoghurt of yoghurtprodukten (bijvoorbeeld yoghurtdranken), kwark, kefir, vla en 101 34 4 8 6 dergelijke. De uitvinding kan ook worden toegepast in voedselprodukten waarin dergelijke zuivelprodukten zijn opgenomen/verwerkt, zoals sauzen, gebak, toetjes, voedingen (waaronder volledige voeding en babyvoeding), snacks (bijvoorbeeld met kaas), vleeswaren (zoals ham waarin wei-eiwtten zijn opgenomen), melkpoeder on 5 koffie-witmakers, en dergelijke.

Gebruik in kaas, en met name in kazen met een laag zoutgehalte (d.w.z. minder dan 4%, in het bijzonder minder dan 3%) en een hoog vochtgehalte (d.w.z. 30% af meer, in het bijzonder 40% of meer), verdient in het bijzonder de voorkeur. Dit kan met name worden uitgevoerd door behandeling van het oppervlak van de kaas met 10 nonaanzuur. Zo kan de uitvinding (tevens) worden toegepast bij feta, smeerkaas ;n soortgelijke produkten.

Het gefermenteerde zuivelprodukt heeft bij voorkeur een pH van 3,5 tot 5,5, bijvoorbeeld in het traject van 5,1 - 5,5 voor kaas en van 3,9 - 4,4 voor yoghurt.

Hoewel niet is uitgesloten dat toevoegen van het nonaanzuur volgens de uitvindi ïg 15 enige (doorgaans ondergeschikte) bijdrage levert aan het bereiken van deze waar le, zal de uiteindelijke pH in de regel het gevolg zijn van het fermentatieproces en de eventueel hiermee samenhangende bufferwerking.

In een andere voorkeursuitvoeringsvorm is het voedselprodukt een vruchtensap of een soortgelijke drank met beperkte houdbaarheid.

20 Het nonaanzuur kan op een op zichzelf voor schimmelwerende middelen bekende wijze worden toegepast, d.w.z. door het nonaanzuur of een nonaanzuur bevattend toevoegsel toe te voegen aan, of op te nemen in, het voedingsmiddel of voedselprodukt, tijdens en/of na de bereiding ervan. Hierbij kan het nonaanzuur gelijkmatig door het voedingsmiddel worden gemengd of verdeeld, en/of op het 25 oppervlak van het voedingsmiddel worden toegepast, bijvoorbeeld door besproei jn of bestrijken met nonaanzuur (bijvoorbeeld in de vorm van een waterige oplossing), door het onderdompelen (met name van kaas) in een oplossing van nonaanzuur, of door het aanbrengen van een nonaanzuur-bevattende bekleding. Hierbij kan bijvoorbeeld een waterige oplossing of suspensie van nonaanzuur worden toegepast, of een ander 30 nonaazuur-bevattend, bij voorkeur vloeibaar, mengsel, die/dat 100 - 5.000 ppm, n het bijzonder 200 ppm tot 3.000 ppm nonaanzuur bevat, en die verder alle op zichzelf bekende bestanddelen van oplossingen voor het aanbrengen van een kaascoating; kan 101344& 7 bevatten, zoals (de bestanddelen van) op zichzelf bekende synthetische coatings (bijvoorbeeld op basis van copolymeren) en/of coatings op basis van levensmiddelen.

Zo kan - in een coating van 140 gram voor een kaas van 12,8 kg - de concentratie nonaanzuur in de coating 5000 ppm ( hetgeen overeenkomt met 5 49,2 mg nonaanzuur per kg kaas), 1000 ppm (hetgeen overeenkomt met 9,8 mg/kg kaas) of 100 ppm (hetgeen overeenkomt met 0,98 mg/kg kaas) bedragen.

De aldus verkregen nonaanzuur-bevattende kaascoatings, de kazen die van dergelijke nonaanzuur-bevattende kaascoatings zijn voorzien, alsmede de nonaanzuur-bevattende oplossingen die hierbij worden toegepast, vormen verdere aspecten van de 10 uitvinding.

Hierbij is een verder voordeel van nonaanzuur dat het tevens een te sterke uitgroei van de oppervlakteflora op de kaas(coating) - hetgeen kan leiden tot een aantasting van de kaaskorst - kan tegengaan en/of voorkomen (dit in tegenstelling tot natamycine, dat in wezen geen invloed kan uitoefenen op bacteriegroei.) 15 In de regel zal het nonaanzuur worden gebruikt om in een op zichzelf bekend voedingsmiddel de een of meer reeds toegepaste schimmelwerende toevoegsels te vervangen. Daarnaast kan het nonaanzuur met voordeel worden toegepast in die voedingsmiddelen waarvoor de bekende schimmelwerende middelen niet of minder geschikt zijn. Voor dergelijke toepassingen kan het gebruik van nonaanzuur een 20 alternatief vormen voor de anders vereiste sterilisatiebehandelingen en/of soortgelijke schimmelwerende behandelingen (d.w.z. anders dan het toepassen van een schimmelwerend toevoegsel).

Doorgaans zal een enkele behandeling van het voedingsmiddel met nonaanzuur - zoals het aanbrengen van een nonaanzuur-bevattende bekleding - voldoende zijn om 25 de gewenste schimmelwerende werking te bereiken. Herhaalde behandeling van het voedingsmiddel met nonaanzuur wordt echter niet uitgesloten.

Volgens de uitvinding wordt nonaanzuur in het bijzonder toegepast ter vervanging van natamycine, met name bij toepassingen in de zuivel- en kaasindustrie. Hiervoor wordt bijvoorbeeld verwezen naar de toepassingen van natamycine die 30 worden beschreven door J. Stark in De Ware(n) Chemicus, 27 (1997), 173-176.

Volgens de uitvinding is het nonaanzuur met veel voorkeur verenigbaar met het voedingsmiddel, d.w.z. dat het gebruik van het nonaanzuur volgens de uitvinding geen afbreuk doet aan de smaak, geur, consistentie, pH of andere gewenste eigenschappen 1013448 8 van het voedingsmiddel, althans niet gedurende de tijd dat het voedingsmiddel noet of kan worden bewaard of opgeslagen voorafgaand aan eindgebruik of consumptie. Dit betekent in de regel dat het voedingsmiddel in zekere mate zuurbestendig moet zijn, d.w.z. ten minste bestand zijn tegen de pH die wordt verkregen door het gebruik van 5 het nonaanzuur in de bovenvermelde hoeveelheden. Bij eventuele problemen met de verenigbaarheid kan het gebruik van een afzonderlijke nonaanzuur-bevattende bekleding uitkomst bieden.

Het voedingsmiddel kan verder alle overige voor het middel op zichzelf bekende toevoegsels bevatten, zolang deze verenigbaar zijn met het nonaanzuur en 10 geen afbreuk doen aan de schimmelwerende werking ervan.

Wanneer nonaanzuur als schimmel werend middel volgens de uitvinding wordt toegepast zal in de regel geen verder schimmel werend middel vereist zijn, en vc lgens een uitvoeringsvorm van de uitvinding bevat het voedingsmiddel in wezen uitsluitend nonaanzuur als schimmelwerend middel, d.w.z. in de hierboven vermelde 15 hoeveelheden (in gewichtsprocent of ppm). Het kan echter niet geheel worden uitgesloten dat naast het nonaanzuur nog ondergeschikte hoeveelheden van een )f meer verdere, op zichzelf bekende schimmelwerende middelen aanwezig zijn, zoals de middelen die hieronder worden genoemd. Derhalve wordt met "in wezen uitslui end" bedoeld dat het nonaanzuur ten minste 80 gew.%, bij voorkeur ten minste 90 ge v.%, en 20 met meer voorkeur ten minste 95-99 gew.% van alle aanwezige (d.w.z. voor het bereiken van een schimmelwerende werking aan het voedingsmiddel toegevoeg ie) schimmelwerende bestanddelen vormt.

Verder is het mogelijk het nonaanzuur te gebruiken als of in een mengse met een of meer op zichzelf bekende, met nonaanzuur verenigbare schimmelwerend: 25 middelen, waarbij eventueel een synergistisch effect kan worden verkregen. Hierbij zal het nonaanzuur - vergeleken met het gebruik van het bekende middel als zodanig - in de regel een deel van de doorgaans gebruikte hoeveelheid van het bekende schimmelwerende middel vervangen. In dergelijke mengsels zal hel nonaanzuur in de regel ten minste 30 gew.%, bij voorkeur ten minste 50 gew. %, en met meer voorkeur 30 ten minste 70 gew.% van het totaal van de schimmelwerende bestanddelen uitm iken.

Enige niet-beperkende voorbeelden van schimmelwerende middelen die volgens de uitvinding in combinatie met nonaanzuur kunnen worden toegepast zijn: sortinezuur en zouten hiervan, benzoëzuur en zouten hiervan, para-hydroxybenzoëzuur of e: ters 101 34 4 8 9 hiervan, propionzuur en zouten hiervan, pimaricine, polyethyleenglycol, ethyleen/propyleenoxiden, natriumdiacetaat, caprylzuur (octaanzuur), ethylformaat, tylosine, polyfosfaat, metabisulfiet, nisine, subtiline en diethylpyrocarbonaat.

Het nonaanzuur kan verder worden toegepast in combinatie met middelen voor 5 het instellen van de zuurgraad, waaronder de voor voedingsmiddelen aanvaardbare zuren zoals citroenzuur, azijnzuur, en dergelijke. In het bijzonder kan het nonaanzuur hierbij het voedingsmiddel (dat hierbij een pH kan hebben in het traject van 2 tot 6 kan hebben) beschermen tegen zuurresistente schimmels. Voorbeelden van dergelijke zuurbestendige schimmels zijn bijvoorbeeld, maar zijn niet beperkt tot, Penicillium 10 roqueforti, P. carneum, Monascus ruber en/of Paecilomyces variotii (die bijvoorbeeld voorkomen in zuurdesembrood - “rye bread’); en Penicillium glandicola, Penicillium roqueforti, Aspergillus flavus, Aspergillus candidus en/of Aspergillus terreus (die bijvoorbeeld voorkomen in produkten die zijn geconserveerd door zuur, zoals zure en/of zoetzure conserven).

15 Meer in het algemeen verdient het volgens de uitvinding de voorkeur dat het nonaanzuur in het voedingsmiddel ten minste voor een deel, en bij voorkeur voor een aanzienlijk deel, in de ongedissocieerde vorm aanwezig is. Hierbij geldt als algemene regel dat de hoeveelheid ongedissocieerd nonaanzuur toeneemt bij lagere pH: zo is bij een pH van ongeveer 3.8 ongeveer 90% van het nonaanzuur in ongedissocieerde vorm 20 aanwezig.

Volgens een aspect van de uitvinding wordt nonaanzuur dan ook toegepast bij voedingsmiddelen met een met lage pH, zoals een pH in het traject 2 tot 6. Zo is bijvoorbeeld de pH van kaaskorst rond 4.8 - 5.3.

Naast de hierboven beschreven schimmelwerende werking kan het gebruik van 25 nonaanzuur volgens de uitvinding nog de volgende verdere voordelen opleveren: - nonaanzuur is een stabiel molecuul in zowel gedissocieerde als ongedissocieerde vorm. De lange alkylketen is inert en maakt het molecuul nauwelijks reactief.

- nonaanzuur is een natuurstof die onder meer voorkomt in planten; - nonaanzuur is goedgekeurd voor gebruik in voedingsmiddelen ( onder meer door de 30 F.D.A.); - nonaanzuur blijft stabiel onder de meeste bewerkingsstappen/processen voor voedselprodukten; - nonaanzuur is minder gevoelig voor UV-licht dan bijvoorbeeld natamycine; 101 344 8 10 - nonaanzuur is stabiel in aanwezigheid van metalen in metallische vorm; - nonaanzuur is stabiel onder verhitting.

Hierboven is de uitvinding beschreven aan de hand van een voorkeursuitvoeringsvorm ervan, namelijk de toepassing in voedingsmiddelen, in het 5 bijzonder in zuivelprodukten. Het zal de deskundige uit de bovenstaande beschrijving echter duidelijk zijn dat nonaanzuur ook buiten het gebied van voedingsmiddelen toepassing kan vinden als schimmelwerend, gist-remmend en/of antibacterieel middel.

Hierbij zal met name een voordeel zijn, dat nonaanzuur is goedgekeurd voor gebruik in voedingsmiddelen, zodat het kan worden gebruikt in toepassingen watrbij 10 het in contact kan komen met voedingsmiddelen of het menselijk lichaam, zoals met de huid.

Een aantal mogelijke niet-beperkende toepassingen zijn: - gebruik als of in desinfectiemiddel(en), schoonmaakmiddelen) en dergelijke, zowel voor huishoudelijke als industriële toepassingen; 15 - het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van transportbanden, pellets en dergelijke; - het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van apparaten, produkten en/of oppervlakken die in contact komen met voedingsmiddelen, zoals snijmachines, mengers, roerders, soorteerapparatuu, 20 vulmachines en andere apparatuur uit de voedsel verwerkende industrie; kuip;n, schalen, vaten, platen, containers en andere houders; als ook werkbladen, aanrechten en dergelijke; zowel huishoudelijk als industrieel; - het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van al dan niet afgesloten ruimten, met name ruimten waarin voedselprodukten worden 25 verwerkt en/of opgeslagen, zoals kasten, koelkasten, keukens, fabrieksruimten, vrachtruimten, pakhuizen en dergelijke (zowel huishoudelijk als industrieel) en met name kaaspakhuizen en andere bedrijfsruimten waarin P.discolor kan voorkomen; - het bekleden en/of (preventief) behandelen van verpakkingen voor bij voorb© ïld 30 voedingsmiddelen (zoals fruit, groente, kaas en dergelijke), bijvoorbeeld van materialen zoals kunststof, papier, karton of vormkarton; - bescherming tegen schimmels en/of bacteriën van fruit zoals sinaasappels, citroenen, grapefruits, appels, peren; noten en (gedroogde) zuidvruchten, kof ïe, 101 3448 11 thee, tabak en dergelijke, als ook snijbloemen en bloembollen; voor of gedurende transport en/of tijdens (langdurige) opslag, bijvoorbeeld in een pakhuis of in een (al dan niet) geconditioneerde fruitopslag; - het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van 5 bijvoorbeeld tenten, dekzeilen, als ook binnenshuis (bijvoorbeeld op muren), ter voorkoming of voor het tegengaan van schimmelgroei, bijvoorbeeld ten gevolge van vocht; - beschermen en/of behandelen van hout en soortgelijke materialen; - gebruik in cosmetica en verzorgingsprodukten; 10 - gebruik voor farmaceutica toepassingen, bijvoorbeeld ter voorkoming en behandeling van schimmelinfecties en gistinfecties, zoals Candida.

Deze aspecten van de uitvinding omvatten in het algemeen het behandelen van een oppervlak of substraat dat gevoelig is voor schimmelvorming, dan wel dat verontreinigd of besmet kan zijn met een schimmel en/of de sporen daarvan, met een 15 schimmelwerend en/of antibacterieel werkzame hoeveelheid nonaanzuur.

Deze hoeveelheid zal verschillen afhankelijk van de toepassing en de wijze waarop het nonaanzuur op het oppervlak of substraat wordt toegepast. In de regel zal opnieuw de aanwezigheid van nonaanzuur in hoeveelheden van 10 - 10.000 ppm, in het bijzonder 100 - 2.000 ppm voldoende zijn om een schimmelwerende werking te 20 bereiken, hoewel voor sommige toepassingen ook hogere concentraties kunnen worden gebruikt. Het nonaanzuur kan op iedere geschikte wijze op het oppervlak of substraat worden toegepast, zoals opnieuw besproeien of bestrijken met nonaanzuur (bijvoorbeeld in de vorm van een waterige oplossing), door het aanbrengen van een nonaanzuur-bevattende bekleding, of door toepassing van een nonaanzuur bevattende 25 nevel. Deze behandeling kan eventueel worden herhaald.

Hierbij kan het nonaanzuur opnieuw in plaats van, of samen met, eventueel voor de beoogde toepassing bekende desinfecterende middelen worden toegepast, alsmede in combinatie met andere voor de beoogde toepassing gebruikelijke middelen of bestanddelen. Het nonaanzuur en de eventuele overige bestanddelen kunnen voor deze 30 toepassingen eventueel in de handel worden gebracht in een geschikte houder, bijvoorbeeld in een fles of als een spray.

Een bijzondere toepassing van nonaanzuur volgens de uitvinding betreft verder het regelen - in het bijzonder het remmen - van de bacteriegroei tijdens 101 34 4 8 12 fermentatieprocessen, zoals de bereiding van gefermenteerde voedselproducten zoals yoghurt. Hierbij wordt met name gebruik gemaakt van de antibacteriële werking van nonaanzuur. Zo kan nonaanzuur worden gebruikt voor het regelen van de pH tijdens of na dergelijke fermentatieprocessen, en in het bijzonder voor het voorkomen en/o 'het 5 verminderen van na-zuring van bijvoorbeeld yoghurt, zoals nader toegelicht in do voorbeelden. Hierdoor blijft de smaak van de yoghurt langer behouden. Daarnaast zal tevens de schimmelwerende werking volgens de uitvinding worden verkregen.

De uitvinding zal nu worden toegelicht aan de hand van de volgende niet-beperkende voorbeelden, alsmede de Figuren, waarin: 10 - Figuur 1 een grafiek is (tijd vs zichtbare intensiteit schimmelvorming), waari i invloed van nonaanzuur op de schimmelvorming op Goudse kaas is weergeg wen; Figuur 2 een grafiek is (tijd vs aantal bacteriën), die de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de uitgroei van yoghurtbacteriën bij 7° C toont;

Figuur 3 een grafiek is (tijd vs pH), die de invloed van nonaanzuur (pelargon zuur) 15 op de nazuring van yoghurt bij 7° C toont; - Figuur 4 een grafiek is (tijd vs aantal bacteriën), die de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de uitgroei van yoghurtbacteriën bij 32° C toont; - Figuur 5 een grafiek is (tijd vs pH), die de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de nazuring van yoghurt bij 32° C toont; 20 - Figuur 6 een diagram is (tijd vs aantal bacteriën), dat de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de uitgroei van oppervlakteflora op kaaskorst toont; - Figuur 7 een diagram is (tijd vs aantal) dat de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de uitgroei van D.hansenii, S. cereviseae, C. lipolytica en j?. rubra toont 25 - Figuren 8A en 8B foto’s zijn, die de invloed van respectievelijk natamycine (Figuur 8A) en nonaanzuur (Figuur 8B) op het remmen van de groei van P. discolor cp kaaskorstblokjes tonen.

30 Experimenteel gedeelte: 1013448 13

Voorbeeld 1: Toepassing van nonaanzuur in Goudse kaas.

Er werd een proefproductie Goudse kazen gemaakt. In deze charge kazen werd één serie behandeld met 1000 ppm nonaanzuur (nonaanzuur) en de andere serie werd niet behandeld met een fungicide (blanco). De beide series werden geënt met sporen 5 van de schimmel P. discolor (0.1 sporen/cm2) en bewaard bij 13°C en Relatieve Vochtigheid van 88%. Alle individuele kazen werden frequent visueel beoordeeld op de mate van aanwezigheid van schimmel. Voor de optische beoordeling van de intensiteit van zichtbare schimmels werd de volgende schaal toegepast; 0 = geen schimmel 10 1 = iets schimmel 2 = duidelijke schimmel 3 = veel schimmel 4 = zeer veel schimmel c.q. overwoekerd door schimmel.

De resultaten zijn schematisch weergegeven in Figuur 1 .Bij de kazen zonder 15 fungicide was er na circa 60 dagen een lichte schimmelgroei waar te nemen (intensiteit 1). Bij de serie kazen behandeld met nonaanzuur duurde het 66 dagen voordat de schimmelgroei (intensiteit 1) werd waargenomen.

Voorbeeld 2: Toepassing van nonaanzuur in yoghurt om nazuring te voorkomen.

20 In een experiment werden aan vers bereide yoghurt verschillende concentraties nonaanzuur toegevoegd. Eén reeks werd gedurende 8 uur gevolgd bij kweektemperatuur (afvullen, 32°C) en een andere reeks werd gedurende 14 dagen bij 7°C (koelkasttemperatuur) geïncubeerd. Dit om na te gaan in hoeverre nonaanzuur effect heeft tijdens de yoghurtfermentatie en/of tijdens het bewaren van de afgevulde 25 pakken yoghurt. Van beide reeksen werd de pH gemeten en het aantal yoghurtbacteriën.

De resultaten zijn weergegeven in Figuren 2-5. Toevoeging van 1000 ppm nonaanzuur voorkwam nazuring grotendeels (32°C) en het aantal yoghurtbacteriën werd gereduceerd met 2 log-eenheden. Bij 7°C was er al bij lagere nonaaanzuur-30 gehaltes (200 ppm) een effect op de nazuring waar te nemen. Toevoeging van 1000 ppm voorkwam nazuring bijna helemaal bij bewaring bij koelkastemperatuur en het aantal yoghurtbacteriën nam met 4 log-eenheden af.

101 344Θ 14

Voorbeeld 4: invloed van nonaanzuur op de oppervlakteflora van kaaskorst.

De invloed van nonaanzuur op de oppervlakteflora op kaaskorst werd bepaild.

De resultaten (tijd vs aantal bacteriën) zijn weergegeven in Figuur 6.

Tevens werd de invloed van nonaanzuur (pelargonzuur) op de uitgroei van 5 D.hansenii, S. cereviseae, C. lipolytica en R. rubra tbepaald. De resultaten (tijd vs. aantal) zijn weergegeven in Figuur 7.

Voorbeeld 3: Toepassing op kaaskorstblokjes:

In dit experiment werden kaaskorstblokjes geënt met P. discolor. De blokjes 10 werden bebroed bij 20°C en een hoge relatieve vochtigheid,(95%). Deze omstandigheden zijn aangelegd om de schimmel optimaal de kans te bieden uit te groeien, en zijn derhalve meer belastend dan de gebruikelijke omstandigeheden λ oor de kaasrijping.

De resultaten zijn weergegeven in Figuur 8, die foto’s van de kaaskorstblol jes 15 tonen, genomen twee weken na het enten met P.discolor. Eén serie was behandeld met natamycine (Figuur 8A) en de andere serie met nonaanzuur (Figuur 8B). Na 2 we ken Duidelijk is te zien dat bij de blokjes behandeld met nonaanzuur de schimmelvor ning werd geremd.

1013448

Claims (29)

1. Toepassing van nonaanzuur als schimmel werend middel of toevoegsel in of voor voedingsmiddelen. 5

2. Toepassing volgens conclusie 1, waarbij het nonaanzuur aanwezig is in een hoeveelheid van 10 - 10.000 ppm, in het bijzonder 100 - 1.000 ppm.

3. Toepassing volgens conclusie 1 en/of 2, waarbij het voedingsmiddel een vast of 10 half-vast voedingsmiddel is en waarbij het nonaanzuur in hoofdzaak aanwezig is op of bij het oppervlak van het voedingsmiddel.

4. Toepassing volgens conclusie 3, waarbij het nonaanzuur aanwezig is als een nonaanzuur- bevattende bekleding of oppervlaktelaag.

5. Toepassing volgens een der conclusies 1-4, waarbij het voedingsmiddel een zuivelprodukt is.

6. Toepassing volgens een der conclusies 1-5, waarbij het zuivelprodukt kaas is. 20

7. Toepassing volgens conclusie 1 en/of 2, waarbij het nonaanzuur in wezen gelijkmatig is verdeeld door het voedingsmiddel en aanwezig is in een hoeveelheid van 1 — 10.000 mg, bij voorkeur 10 — 1.000 mg, met meer voorkeur 100 - 500 mg nonaanzuur per kg van het voedingsmiddel. 25

8. Toepassing volgens conclusies 7, waarbij het voedingsmiddel een zuivelprodukt is.

9. Toepassing volgens conclusie 7, waarbij het voedingsmiddel een vruchtensap is.

10. Zuivelprodukt, dat nonaanzuur als schimmelwerend middel bevat.

11. Zuivelprodukt volgens conclusie 10, waarin het nonaanzuur aanwezig is in een hoeveelheid van 10 - 10.000 ppm, in het bijzonder 100-1.000 ppm. 1013448

12. Zuivelprodukt volgens conclusie 10 of 11, zijnde een vast of half-vast zuivelprodukt, waarvan het oppervlak is behandeld met nonaanzuur of een oplossing van nonaanzuur, en/of dat is voorzien van een nonaanzuur-bevatten ie 5 bekleding.

13. Zuivelprodukt volgens een der conclusies 10-12, zijnde kaas.

14. Zuivelprodukt volgens conclusie 10 of 11, dat nonaanzuur bevat in een hoeve dheid 10 van 1 - 10.000, bij voorkeur 10-1.000, met meer voorkeur 100 - 500 mg nonaanzuur per kg van het zuivelprodukt, waarbij het nonaanzuur in wezen gelijkmatig door het zuivelprodukt is verdeeld.

15. Vruchtensap, dat nonaanzuur als schimmelwerend middel bevat, in het bijzon ier in 15 een hoeveelheid van 1 - 10.000, bij voorkeur 10- 1.000, met meer voorkeur 00 - 500 mg nonaanzuur per kg van het vruchtensap.

16. Kaascoating, waarin nonaanzuur is opgenomen als schimmelwerend middel.

17. Kaascoating volgens conclusie 16, waarin nonaanzuur aanwezig is in een hoeveelheid van 10 - 10.000 ppm, in het bijzonder 100 - 1.000 ppm.

18. Kaas, in het bijzonder een kaas met een laag zoutgehalte en/of een hoog vochtgehalte, omvattende een kaascoating volgens conclusie 16 of 17. 25

19. Samenstelling voor bekleden en/of het behandelen van het oppervlak van een kaas, omvattende een oplossing van 100 - 5.000 ppm, in het bijzonder 200 ppm tot 3.000 ppm nonaanzuur, en eventueel een of meer op zichzelf bekende bestanddelen van oplossingen voor het bekleden en/of het behandelen van het oppervlak van een 30 kaas.

20. Toepassing van nonaanzuur als schimmelwerend middel, omvattende het behandelen van een oppervlak of substraat dat gevoelig is voor schimmelvorming, 1013448 dan wel dat verontreinigd of besmet kan zijn met een schimmel en/of de sporen daarvan, met een schimmelwerend-werkzame hoeveelheid nonaanzuur.

21. Toepassing volgens conclusie 20, waarbij het oppervlak of substraat een oppervlak 5 of substraat is dat in contact kan komen met een voedingsmiddel en/of met het menselijk lichaam, zoals de huid.

22. Toepassing van nonaanzuur volgens conclusie 20 of 21, waarbij het nonaanzuur wordt gebruikt voor: 10. het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van transportbanden, pellets en dergelijke; - het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van apparaten, produkten en/of oppervlakken die in contact komen met voedingsmiddelen; 15. het desinfecteren en/of reinigen (met inbegrip van preventief behandelen) van al dan niet afgesloten ruimten; - het bekleden en/of (preventief) behandelen van verpakkingen voor bijvoorbeeld voedingsmiddelen, bijvoorbeeld van materialen zoals kunststof, papier, karton of vormkarton. 20

23. Toepassing van nonaanzuur volgens een der conclusies 20-22, in of voor kaaspakhuizen.

24. Toepassing van nonaanzuur voor het beschermen van fruit, noten en (gedroogde) 25 zuidvruchten, koffie, thee, tabak en dergelijke, als ook snijbloemen en bloembollen tegen aantasting door schimmels en/of bacteriën; voor of gedurende transport en/of tijdens (langdurige) opslag, bijvoorbeeld in een pakhuis of in een (al dan niet) geconditioneerde fruitopslag.

25. Toepassing volgens conclusie 24, waarbij het nonaanzuur wordt toegepast als een nonaanzuur-bevattende bekleding. 1013448

26. Toepassing van nonaanzuur als schimmelwerend bestanddeel in desinfectiemiddel(en), schoonmaakmiddel(en) en dergelijke, zowel voor huishoudelijke als industriële toepassing.

27. Toepassing van nonaanzuur voor het beschermen en/of behandelen van hout ;n/of soortgelijke materialen tegen aantasting door schimmel, en/of als schimmelwerend bestanddeel in samenstellingen voor het behandelen van hout en/of soortgelijke materialen.

28. Toepassing van nonaanzuur als schimmelwerend bestanddeel in cosmetica enrof verzorgingsprodukten.

29. Toepassing van nonaanzuur als schimmelwerend bestanddeel bij het bereiden van een farmaceutische samenstelling ter voorkoming en behandeling van 15 schimmelinfecties en gistinfecties, zoals Candida. 1013*4δ