NL1003541C2 - Radioactieve bron. - Google Patents

Description

Titel: Radioactieve bron

De uitvinding heeft betrekking op een radioactieve bron van klinisch relevante p-straling voor gebruik bij endo-vasculaire brachytherapie.

Bij medische toepassingen van radioactieve bronnen maakt 5 men gebruik van radioactieve materialen met een voor medische toepassingen geschikte halveringstijd. Afhankelijk van de toepassing is deze ten minste een paar dagen. Tevens dient voor toepassing in endo-vasculaire brachytherapie de gebruikte straling een gemiddelde energie Emean ie hebben van ten minste 10 0,6 MeV. Emean wordt in het vervolg ook wel aangeduid als β- energie. Tot op heden hield het kiezen van een geschikt radioactief materiaal in het doorworstelen van dikke boekwerken met uitgebreide tabellen waarin voor elk element uit het periodiek systeem staat aangegeven of het radioactief is of niet en zo 15 ja op welke manieren dat radioactieve element kan vervallen,

Zo komen dan in aanmerking alle radioactieve elementen waarvan het verval een β-verval is met een Emean groter dan 0,6 MeV en een halveringstijd groter dan een paar dagen. Behalve deze criteria spelen ook nog andere criteria een rol zoals 20 schaarste van het uitgangsmateriaal, de giftigheid ervan, de mechanische verwerkbaarheid etc.

Er bestaat in de praktijk dan ook een grote behoefte aan een bron van radioactief materiaal met een β-energie en een halveringstijd die bij vasculaire brachytherapie zonder 25 problemen kan worden toegepast, goedkoop is en gemakkelijk mechanisch bewerkbaar is. De uitvinding verschaft nu een dergelijke bron van radioactief materiaal.

De radioactieve bron volgens de uitvinding wordt daartoe gekenmerkt doordat de bron omvat een uitgangsmateriaal dat na 30 activering een radioactief materiaal oplevert, dat onder niet-klinisch relevant radioactief verval vervalt tot een verval-product dat op zijn beurt onder klinisch relevant β-verval vervalt. Op deze wijze is voorzien in een "combinatiebron" die zeer geschikt is als β-straler bij endo-vasculaire brachy-35 therapie.

1003541 2

Op deze wijze wordt een veel grotere keuzevrijheid verkregen voor wat betreft het te activeren uitgangsmateriaal in het bijzonder met betrekking tot de kostprijs ervan, de mechanische verwerkbaarheid, de giftigheid, de activeerbaar-5 heid etc.

Het al dan niet verrijkte uitgangsmateriaal wordt in een reactor geactiveerd middels neutronenbestraling. Onder verrijkt uitgangsmateriaal wordt verstaan een ten gunste van één isotoop gewijzigde isotopenverhouding ten opzichte van de 10 isotopenverhouding die bij natuurlijk uitgangsmateriaal voorkomt.

Op voordelige wijze is bij een radioactieve bron volgens de uitvinding de halveringstijd van het geactiveerde uitgangsmateriaal aanzienlijk groter dan de halveringstijd van het 15 vervalproduct.

Meer in het bijzonder kan de halveringstijd van het geactiveerde materiaal groter zijn dan 50 uur, terwijl de halveringstijd van het vervalprodukt dan kleiner is dan 10 dagen. Bij voorkeur is de halveringstijd van het geactiveerde 20 materiaal ten minste tien maal zo groot als de halveringstijd van het vervalproduct. Op deze wijze wordt bereikt, dat zich relatief snel een evenwicht instelt tussen de aanmaak en het verval van het vervalproduct. Op zich is bekend, dat een dergelijk evenwicht pas wordt bereikt na omstreeks viermaal de 25 halveringstijd van het vervalproduct. Bij voorkeur is daarom de halveringstijd van het vervalproduct kleiner dan tien dagen.

Een bijzonder gunstig uitgangsmateriaal is wolfraam. Natuurlijk wolfraam bestaat uit twee stabiele isotopen W-184 30 en W-186. W-186 is door neutronenbestraling activeerbaar tot W-188 door dubbele neutronenvangst. In een reactor met een voldoende hoge neutronenflux zal de dubbele neutronenvangst voldoende vaak optreden om een voor deze toepassing (endo-vasculaire brachytherapie) voldoende hoge activiteit te 35 genereren.

Opmerking verdient, dat gezien de halveringstijd W-188 met een halveringstijd van 69,4 dagen in principe in aanmerking zou komen als radioactieve bron. Echter zoals uit de 1003541 3 bekende tabellen blijkt, is de p-energie van de door W-188 uitgezonden β-straling veel te laag, nl. 0,1 MeV om W-188 als kandidaat in aanmerking te nemen. Tot op heden is er daarom van afgezien om het moeilijk te verkrijgen W-188 (dubbele 5 neutronenvangst) in aanmerking te nemen als radioactieve bron. Uit dezelfde tabellen blijkt ook, dat een gezien de p-energie in principe in aanmerking komend radioactief materiaal als Re-188 niet practisch toepastbaar is, omdat het een voor de onderhavige toepassing veel te korte halveringstijd heeft van 10 17 uur. En zo zijn er nog vele voorbeelden van radioactieve materialen, die wel aan het ene maar niet aan het andere criterium voldoen.

Een bijzonder gunstige uitvoeringsvorm van een radioactieve bron volgens de uitvinding wordt gekenmerkt doordat 15 het uitgangsmateriaal al dan niet verrijkt wolfraam is, dat na activering W-188 oplevert en waarbij het vervalproduct Re-188 is.

Op deze wijze is een radioactieve bron gerealiseerd, waarbij het Re-188 (dat de klinisch relevante p-straling 20 uitzendt) niet vooraf in een reactor wordt gemaakt, maar ter plekke continu wordt geproduceerd door het verval van het W-188. Ten opzichte van de korte halveringstijd van 17 uur van Re-188 is de vervaltijd van W-188 naar Re-188 zo lang (69,4 dagen), dat er een continue productie van Re-188 is en dat 25 schijnbaar een Re-188 bron aanwezig is met een halveringstijd van meer dan 69 dagen in plaats van slechts 17 uur. Op deze wijze is derhalve een bron verkregen die zowel voldoet aan het vereiste van voldoende hoge p-energie en van voldoende lange halveringstijd. Tevens is een bron verkregen van een 30 materiaal, wolfraam, met uitstekende mechanische eigenschappen waarover zeer veel bekend is door het gebruik van wolfraam als gloeidraad in gloeilampen.

In het bijzonder kan toepassing van de bron volgens de uitvinding plaatsvinden als een radioactief element te 35 bevestigen aan een uiteinde van een langgerekt draadvormig element.

1003541 4

Het toepassen van een radioactief element bevestigd aan een uiteinde van een langgerekt draadvormig element is op zich bekend uit de Europese octrooiaanvrage EP-A-0433011.

Een toepassing van een dergelijk radioactief element is 5 het gebruik in geval een plaatselijke bestraling wordt gewenst, en wel in het bijzonder als de bestralingsplaats niet direct of gemakkelijk toegankelijk is, bij voorbeeld bij een in een lichaam aanwezige tumor. In dergelijke gevallen worden holle naalden, bij voorbeeld bij een tumor in een borst, of 10 holle catheters, bij voorbeeld bij een tumor in de uterus, gebruikt, waarin het radioactieve element tot in de gewenste positie voor een bestralingsbehandeling kan worden geschoven. Om de personen die de behandeling uitvoeren te beschermen tegen ioniserende straling bevindt het radioactieve element 15 zich in een afschermend huis dat middels een buis is verbonden met een naald of catheter. Het radioactieve element is bevestigd aan een uiteinde van een draadvormig element, zodat het radioactieve element op afstand bestuurd vanuit het afschermende huis door de buis tot in de gewenste bestralings-20 positie kan worden gebracht door het via een aandrijfeenheid verplaatsen van het draadvormige element.

Een andere toepassing ook wel aangeduid als endo-vasculaire brachytherapie van een dergelijk radioactief element is het gebruik bij een behandeling tegen restenosis 25 door neo-intima proliferatie van een bloedvat na een rekanali-satiebehandeling. Een dergelijke behandeling van bloedvaten rond het hart is onder andere bekend als percutane translumi-nale coronair angioplastie (PTCA; bij bloedvaten rond het hart) en atherectomie. Bij een dergelijke behandeling wordt 30 een nagenoeg dichtgeslibd bloedvat (bij voorbeeld als gevolg van afzetting van zogenaamde plaque (een vetachtige, soms gecalcificeerde afzetting) in het lumen van het bloedvat) opgerekt door middel van een uitzetbaar element, zoals een met vloeistof opblaasbaar ballonnetje (angioplastieballon), 35 bevestigd aan een langgerekt element, zoals een catheter, teneinde het bloed weer in hoofdzaak ongehinderd door het opgerekte bloedvat te laten stromen. In sommige gevallen wordt 1003 54 1 5 een zogenaamde "stent" (metalen draadrekje) geplaatst, onder meer om "elastic recoil" en/of "remodelling" te voorkomen.

In een groot aantal gevallen blijkt dat na relatief korte tijd (3-6 maanden) een nieuwe rekanalisatiebehandeling nodig 5 is, omdat er zich weer een vernauwing in het bloedvat vormt of reeds heeft gevormd. Die vernauwing kan een gevolg zijn van zich op de opgerekte plaats ontwikkelend weefsel (bekend als neo-intima hyperplasie of neo-intima proliferatie), waarschijnlijk een reactie op het feit, dat de wand van het 10 bloedvat door het oprekken wordt beschadigd. Er zijn sterke aanwijzingen dat deze vorming van weefsel in sterke mate is te voorkomen althans te verminderen, wanneer tijdens of kort na de rekanalisatiebehandeling het betreffende bloedvatweefsel wordt bestraald met ioniserende straling, in het bijzonder β 15 en/of ,< straling, zodat een volgende rekanalisatiebehandeling niet meer nodig is of het in ieder geval veel langer duurt voordat weer een dergelijke behandeling nodig is.

Om het radioactieve element op de opgerekte plaats te brengen dient dit althans deels door een catheter in het 20 bloedvat te worden verplaatst. In het bijzonder de korte bochten in de bloedvaten van de kransslagader rond het hart vereisen daarbij een zekere flexibiliteit van het element. Om dit verplaatsen door een catheter in een bloedvat dan ook soepel te laten verlopen, dient het radioactieve element, dat 25 een lengte van enkele centimeters kan hebben, voldoende flexibel en buigzaam te zijn om zonder problemen de bochten van een bloedvat te kunnen volgen.

Met de genoemde toepassing van de bron volgens de uitvinding wordt beoogd het radioactieve element zodanig uit te 30 voeren dat dit zich soepel aan een te volgen bochtige weg kan aanpassen evenwel onder behoud van voldoende vormvastheid om zonder problemen te kunnen fungeren als vooroplopend deel van het verschuivende langgerekte draadvormige element.

Een verder doel van de genoemde toepassing van de bron 35 volgens de uitvinding is een dergelijk element zodanig uit te voeren het radioactieve materiaal zo dicht mogelijk bij de te bestralen plaats is te brengen, zodat een minimum aan door de bron uitgezonden straling verloren gaat door absorptie tussen 1003541 6 de bron en de te bestralen plaats. Verder wordt hierbij beoogd de gemiddelde afstand die de ioniserende (p en/of 7) straling door het radioactieve materiaal zelf dient af te leggen aleer dat materiaal wordt verlaten, zo klein mogelijk te houden. De 5 reden hiervoor is gelegen in het feit, dat in het algemeen het materiaal van de bron een relatief hoge dichtheid heeft, waardoor relatief veel absorptie van de radioactieve straling in de bron zelf optreedt.

Nog een verder doel van de genoemde toepassing van de 10 bron volgens de uitvinding is het op relatief eenvoudige wijze kunnen vervaardigen van het radioactieve element, dat wil zeggen het los van het langgerekte draadvormige element vervaardigen en activeren van het element.

Daartoe wordt volgens de genoemde toepassing van de bron 15 volgens de uitvinding voorgesteld het radioactieve element samen te stellen uit een voorste opsluitdeel, een verbindingsdeel en een achterste opsluitdeel alsmede radioactief te maken of gemaakte, segmentvormige elementen, die zijn voorzien van een centrale boring, die, opgesloten tussen het voorste en het 20 achterste opsluitdeel, elkaar opvolgend middels de centrale boring over het verbindingsdeel zijn geplaatst en die ten opzichte van elkaar kunnen kantelen, een en ander zodanig, dat het radioactieve element een langgerekt, over het grootste deel van zijn lengte soepel buigbaar orgaan is, waarbij 25 voorzien is in koppelmiddelen voor het verbinden van het radioactieve element met het langgerekte draadvormige element. Door deze maatregelen is door het samenstellen van het orgaan uit ten opzichte van elkaar kantelbare segmentvormige elementen een uiterst soepel buigzaam geheel te verkrijgen dat 30 moeiteloos in staat is de bochten van bij voorbeeld een bloedvat te volgen, waarbij de samenhang in langsrichting van het element wordt verzorgd door het tussen voorste en achterste opsluitdeel middels het verbindingsdeel bijeen houden van het radioactieve materiaal, dat om soepel buigzaam te zijn in 35 feite in langsrichting niet hoeft te kunnen rekken. Doordat het radioactieve materiaal rondom het verbindingsdeel is aangebracht, wordt het verdere voordeel verkregen dat het radioactieve materiaal zo veel mogelijk aan de buitenzijde van 1003541 7 het langgerekte radioactieve element is geconcentreerd en zodoende zo dicht mogelijk bij de te bestralen plaats wordt gepositioneerd, waardoor een minimum aan ioniserende straling verloren gaat door absorptie in het radioactieve materiaal 5 zelf of tussen de bron en de te bestralen plaats.

Overeenkomstig een verdere uitvoeringsvorm van de genoemde toepassing van de bron volgens de uitvinding wordt er een voorkeur voor uitgesproken, dat elk segmentvormig deel de vorm van een schroeflijnvormig gebogen draaddeel heeft en alle 10 segmentvormige delen onderling verbonden zijn tot een langgerekt, soepel buigzaam schroefveervormig orgaan. Een op dergelijke wijze uitgevoerd element is op relatief eenvoudige wijze te vervaardigen en is van huis uit soepel buigzaam, waarbij een ongewenst knikken van een dergelijk schroefveer-15 vormig element op effectieve wijze wordt voorkomen door het op het verbindingsdeel insluiten tussen het voorste en het achterste opsluitdeel. Als bij een dergelijke uitvoeringsvorm het verbindingsdeel een draad is met zodanige diameter dat het schroefveervormige orgaan die draad met relatief grote speling 2 0 omgeeft, verdient het verder de voorkeur, dat beide opsluit-delen zijn voorzien van naar elkaar toe gekeerde centreer-kragen met een buitendiameter die in hoofdzaak gelijk is aan de diameter van de centrale boring in het schroefveervormige orgaan. Als het verbindingsdeel bestaat uit een beide opsluit-25 delen verbindende draad die het verlengde vormt van het langgerekte draadvormige element en het schroefveervormige orgaan met geringe speling opneemt, verdient het de voorkeur, dat de opsluitdelen hulsdelen zijn, die vastklembaar zijn op het langgerekte draadvormige element 30 Overeenkomstig een andere uitvoeringsvorm van de genoemde toepassing van de bron volgens de uitvinding kan erin zijn voorzien, dat elk segmentvormig deel is uitgevoerd als een van een centraal rijggat voorziene kraal met een vanaf het rijggat afnemende dwarsdoorsnede. Daarbij kan elke kraal een 35 afgeronde, meer in het bijzonder een ellips- of cirkelvormige dwarsdoorsnede hebben, terwijl het ook mogelijk is, dat elke kraal uit te voeren als een torusvormig omwentelingslichaam met een in hoofdzaak trapeziumvormig dwarsdoorsnedeprofiel. De 1003341 8 kralen kunnen daarbij als een ketting op een als verbindingsdeel fungerende draad zijn geregen en aldus zitten opgesloten tussen een voorste en achterste opsluitdeel, die zijn uitgevoerd als hulsdelen, die vastklembaar zijn op de draad.

5 In geval het verbindingsdeel niet het verlengde van het langgerekte draadvormige element is, kan het achterste opsluitdeel voorzien zijn van koppelmiddelen voor het verbinden met het langgerekte draadvormige element. Die koppelmiddelen kunnen bestaan uit een kops vlak met een opper-10 vlak gelijk aan de dwarsdoorsnede van het langgerekte draadvormige element, waarbij het achterste opsluitdeel en het langgerekte draadvormige element door lassen, solderen, lijmen of anderszins onderling zijn te verbinden, of ook uit een trapvormig vernauwd deel dat te bevestigen is in een boring 15 aangebracht in een koppelelement dat een buitendiameter gelijk aan die van het langgerekte draadvormige element heeft en door middel van lassen, solderen, lijmen of anderszins is te verbinden met het langgerekte draadvormige element. Bij toepassing van een dergelijke verbinding is het langgerekte 20 radioactieve element geheel los van het langgerekte draadvormige element te vervaardigen. Dit heeft het extra voordeel dat dit element op geschikte wijze is te vervaardigen, vervolgens is te activeren en daarna met het langgerekte draadvormige element is te verbinden.

25 Onder verwijzing naar in de tekening weergegeven uitvoeringsvoorbeelden zal het langgerekte radioactieve element volgens de genoemde toepassing van de bron volgens de uitvinding nader worden besproken. Daarbij toont:

Fig. 1 een eerste uitvoeringsvorm van het langgerekte 30 radioactieve element volgens de uitvinding, welk element is bevestigd aan een draadvormig element en half in doorsnede en half in aanzicht is weergegeven; en

Fig. 2, 3, 4 en 5 een tweede, derde, vierde en vijfde uitvoeringsvorm van het langgerekte radioactieve element 35 volgens de genoemde toepassing van de bron volgens de uitvinding op soortgelijke wijze als in Fig. 1.

Het in Fig. 1 weergegeven langgerekte radioactieve element 1 is samengesteld uit een bevestigingsdeel 2, een 1003541 9 achterste opsluitdeel 3, een verbindingsdeel 4, een voorste opsluitdeel 5 en een radioactief deel 6. Het radioactieve element 1 is kopvlakgewijs bevestigd aan een langgerekt draadvormig element 7, dat is vervaardigd van een soepele, buigzame 5 kabel waarvan alleen een uiteinde is weergegeven. De bevestiging is verwezenlijkt door middel van een las- of soldeerverbinding 8, waarbij voor het verkrijgen van een vloeiend doorlopend geheel het bevestigingsdeel 2 bestaat uit een cilindrisch element met een zelfde diameter als het draad-10 vormige element 7.

Het bevestigingsdeel 2 is voorzien van een blinde langs-boring 2a die zich uitstrekt vanaf het tegenover het met het draadvormige element 7 verbonden kopse vlak. Het achterste opsluitdeel 3 is voorzien van een cilindrisch middendeel 3a 15 met een zelfde diameter als het bevestigingsdeel 2. Op dit middendeel 3a sluit in de tekening gezien ter linker zijde een cilindrisch deel 3b aan, dat een diameter heeft die past in de blinde langsboring 2a. Het cilindrische deel 3b is middels een geschikte methode in de langsboring 2a vast te zetten. Daarbij 20 kan gedacht worden aan lassen, solderen, lijmen of dergelijke, doch ook andere bevestigingswijzen zoals klemmen en schroeven komen evenzeer in aanmerking. In het deel 3a is een omtreks-uitsparing 3c aangebracht. In de tekening gezien ter rechter zijde van het middendeel 3a sluit daarop een bevestigingstap 25 3d aan met een diameter kleiner dan die van dat middendeel 3a. Verder is het middendeel voorzien van een centrale doorgaande langsboring 3e, die een zodanige diameter heeft dat daar het verbindingsdeel 4, dat bestaat uit een draad, nauw aansluitend doorheen kan worden gestoken. Het verbindingsdeel 4 is in de 30 langsboring 3e te klemmen door bij voorbeeld vervorming het cilindrische deel 3b ter plaatse van de omtreksuitsparing 3c. Uiteraard is ook elke andere geschikte bevestigingsmethode te gebruiken, zoals lassen, solderen, lijmen of dergelijke. Zo kan de omtreksuitsparing 3c ook worden gebruikt voor het 35 aanbrengen van lijm.

Het tegenover het in de langsboring 3e vastgezette gelegen uiteinde van het verbindingsdeel 4 is nauw aansluitend gestoken in een langsboring 5a van het voorste opsluitdeel 5 1003541 10 dat voorzien is van een afgeknot kegelvormige kop 5b en een daarop in de tekening gezien ter linker zijde op aansluitende bevestigingstap 5c met een diameter gelijk aan die van de bevestigingstap 3d. Het verbindingsdeel 4 is door middel van 5 een geschikte methode, bij voorbeeld lassen, solderen, lijmen of dergelijke, in de langsboring 5a van het voorste opsluit-deel 5 vastgezet.

Tussen het voorste opsluitdeel 5 en het achterste opsluitdeel 3 zit het radioactieve deel 6 opgesloten, dat de 10 vorm heeft van een schroefveer met een buitendiameter in hoofdzaak gelijk aan die van het cilindrische middendeel 3a en de afgeknot kegelvormige kop 5b en een binnendiameter in hoofdzaak gelijk aan die van de bevestigingstappen 3d en 5c.

Op deze wijze is een uiterst soepel en buigzaam radio-15 actief element 1 verkregen dat het vooreinde van een langgerekte draad vormt, een en ander zodanig dat dit radioactieve element 1 op de zelfde wijze als de draad kan buigen om een bocht in een geleidingsbaan te volgen, doordat het verbindingsdeel 4 en het radioactieve deel 6 zich op dezelfde wijze 20 gedragen als een soepele, buigzame draad. De geleidingsbaan kan daarbij bestaan uit een catheter of soortgelijk element, dat in het menselijk lichaam is ingebracht en zich bij voorbeeld via een bloedvat uitstrekt tot bij de te behandelen plaats.

25 Een voordeel van het onderhavige radioactieve element 1 is dat de samenstellende delen vóór activering van het radioactieve element kunnen worden vervaardigd, waarna het bevesti-gingselement is te verbinden met het uiteinde van het langgerekte draadvormige element 7 en het voorste opsluitdeel 5, 30 het verbindingsdeel 4, het radioactieve deel 6 en het achterste opsluitdeel 3 tot een unit zijn samenstellen, waarna het activeren van het radioactieve deel 6 plaatsvindt en tot slot het cilindrische deel 3b in de langsboring 2a wordt vastgezet. Aldus is het element met een minimum kans op blootstellen aan 35 straling te vervaardigen.

Het in Fig. 2 weergegeven radioactieve element 11 is voorzien van een zelfde bevestigingsdeel 2 als weergegeven in Fig. 1. Het bevestigingsdeel 2 is middels een las- of soldeer- 100 3 5 4 1 11 verbinding 8 kopvlakgewijs bevestigd aan het uiteinde van een langgerekt draadvormig element 7. Het radioactieve element 11 is verder voorzien van een soortgelijk achterste opsluitdeel 13 als het deel 3 in Fig. 1, zij het dat de bevestigingstap 3d 5 is vervangen door een afgeknot kegelvormig deel 3d'. Ook is wederom een verbindingsdeel 4 aanwezig, dat is vastgezet in het achterste opsluitdeel 3 en het voorste opsluitdeel 15, dat in hoofdzaak gelijk is aan het achterste opsluitdeel 5 in Fig. 1, waarbij ook hier de bevestigingstap 5c is vervangen door 10 een afgeknot kegelvormig deel 5c'.

In de uitvoeringsvorm volgens Fig. 2 is het radioactieve deel 16 samengesteld uit een aantal discusvormige elementen 16a die alle voorzien zijn van een centrale boring en als kralen zijn geregen op het verbindingsdeel 4. Door deze 15 uitvoering van het radioactieve deel 16 krijgt het radioactieve element 11 de gewenste soepelheid en buigzaamheid, dat wil zeggen het kan op de zelfde wijze als het draadvormige element 7 zonder problemen bochten in een geleidingsbaan nemen. Het vervaardigen, samenstellen en activeren van het 20 radioactieve element 11 kan op de zelfde voordeelbiedende wijze geschieden als bij het radioactieve element 1 volgens Fig. 1.

Het in Fig. 3 weergegeven radioactieve element 21 is wa-t betreft het bevestigingsdeel 2, het achterste opsluitdeel 13, 25 het verbindingsdeel 4 en het voorste opsluitdeel 15 gelijk aan het radioactieve element 11 volgens Fig. 2. Evenzo is het radioactieve element 21 middels een las- of soldeerverbinding 8 verbonden met een langgerekt element 7. Afwijkend is de uitvoering van het radioactieve deel 26 dat is samengesteld 30 uit kraalvormige elementen 26a, dat wil zeggen rotatie- symmetrische elementen met een afgeronde dwarsdoorsnede en een centrale boring.

In Fig. 4 is een radioactief element 31 weergegeven, dat is samengesteld uit een achterste opsluitdeel 33, een 35 verbindingsdeel 4, een voorste opsluitdeel 35 en een radioactief element 6. Afwijkend ten opzichte van de uitvoeringsvorm volgens Fig. 1 zijn derhalve het voorste en achterste opsluitdeel. Het belangrijkste verschil is het ontbreken van 1003541 12 een bevestigingsdeel waarvan dë taak wordt overgenomen door het achterste opsluitdeel 33, dat daartoe is voorzien van een cilindrisch deel 33a dat een zelfde buitendiameter heeft als het langgerekte element 7 en waarvan het ene uiteinde kopvlak-5 gewijs middels een las- of soldeerverbinding 8 is rechtstreeks is bevestigd aan het langgerekte element 7. Het andere uiteinde van het cilindrische deel 33a draagt een bevestigingstap 33b die gelijk is aan de bevestigingstap 3d in Fig. 1. Evenals in de vorige uitvoeringsvormen dient het 10 verbindingsdeel 4 te worden vastgezet in een langsboring 33c. Dit kan bij voorbeeld geschieden door inklemmen ter plaatse van een omtreksuitsparing 33d in het cilindrische deel 33a.

Het voorste opsluitdeel 35 is voorzien van een halfbolvormige kop 35a waarop in de tekening gezien ter linker zijde een 15 bevestigingstap 35b, gelijk aan de bevestigingstap 5c in Fig. 1, aansluit, verder is het voorste opsluitdeel 35 voorzien van een blinde boring 35c voor het opnemen van het verbindingsdeel 4, dat in die boring moet worden vastgezet, zoals eerder reeds vermeld kan dit middels lassen, solderen, lijmen of derge-20 lijke. Een andere mogelijkheid is inklemmen, waartoe de bevestigingstap 35b bij voorbeeld zou kunnen worden voorzien een omtreksuitsparing.

Fig. 5 toont een radioactief element 41 voorzien van een radioactief deel 6 in de vorm van een schroefveer dat zit 25 opgesloten tussen twee gelijk uitgevoerde opsluitdelen waarvan het achterste is aangeduid met verwijzingscijfer 43 en het voorste met verwijzingscijfer 45. Elk opsluitdeel 43, 45 wordt gevormd door een hulsvormig lichaam 43a, 45a met centrale, doorgaande langsboring 43b, 45b en omtreksuitsparing 43c, 45c. 30 Verder is elk opsluitdeel 43, 45 voorzien een recht uiteinde 43d, 45d en een afgerond en afgeschuind uiteinde 43e, 45e.

Afwijkend ten opzichte van de voorgaande uitvoeringsvormen is dat bij de uitvoeringsvorm volgens Fig. 5 geen verbindingsdeel aanwezig is. De taak van dit deel wordt 35 overgenomen door het langgerekte element 7, dat voorzien is van een afgerond uiteinde 7a. Het radioactieve element 41 wordt gevormd door het achterste opsluitdeel 43 met het afgeronde en afgeschuinde uiteinde 43e voorop op het lang- 1003341 13 gerekte element 7 wordt geschoven en daarop wordt vastgezet, bij voorbeeld door klemmen ter plaatse van de omtreksuit-sparing 43c. Vervolgens wordt het radioactieve of radioactief te maken deel 6 tot aanslag tegen het rechte uiteinde 43d op 5 het langgerekte element geschoven. Tot slot wordt het voorste opsluitdeel 45 met het rechte uiteinde 45d voorop tot aanslag tegen het deel 6 op het langgerekte element 7 geschoven en daarop, bij voorbeeld ter plaatse van de omtreksuitsparing 45c, vastgezet. Het achterste opsluitdeel 43 is daarbij op een 10 dusdanige plaats op het langgerekte element 7 vastgezet dat het afgeronde uiteinde 7a nog net uit het voorste opsluitdeel 45 steekt.

De uitvoeringsvorm volgens Fig. 5 heeft het voordeel van de eenvoud, zowel wat betreft de fabricage als de montage. Er 15 hoeven immers slechts twee verschillende delen te worden gemaakt, terwijl het bevestigen is te realiseren door slechts twee eenvoudige klembewerkingen.

Het spreekt voor zich, dat er binnen het kader van de uitvinding vele wijzigingen en varianten mogelijk zijn buiten 20 de hierboven besproken en in de tekeningen getoonde vijf uitvoeringsvoorbeelden. Zo kan in de uitvoeringsvorm volgens Fig. 4 of Fig. 5 het schroefveervormige radioactieve deel ook worden vervangen door de discusvormige elementen volgens Fig.

2 of de kraalvormige elementen volgens Fig. 3. Naast de 25 getoonde bevestigingswijzen tussen de diverse delen kunnen ook andere geschikte en bekende bevestigingswijzen worden gebruikt waarvan er een aantal reeds is vermeld.

Het uitgangsmateriaal kan zijn bekleed met niet of nauwelijk activeerbaar materiaal zoals bij voorbeeld TiN, TiO, 30 Ti, Si, SiO, SiN. De overige delen van het radioactieve element kunnen bij voorbeeld zijn vervaardigd van titaan of vanadium.

De keuze van wolfraam (na activering ontstaat W-188 met een halfwaardetijd van 69,4 dagen: het vervalproduct is Re-188 35 met een halfwaardetijd van 17 uur) als uitgangsmateriaal heeft vele voordelen: - goedkoop - eenvoudig te verkrijgen 1003541 14 - eenvoudig te bewerken - eenvoudig te activeren door een neutronenbron.

Voorts kan wolfraam op geschikte wijze worden toegepast als bronmateriaal in verscheidene vormen, bij voorbeeld: 5 - spiraal - stent (metalen draadrekje) - (zeer) dunne draad - discus- en kraalvormige elementen.

De bron kan zoals hierboven vermeld zijn uitgevoerd als 10 een stent; een stent is in direct contact met de wand van het bloedvat; hierdoor is een grote bronsterkte niet noodzakelijk. Op voordelige wijze kan een Ti-stent gelegeerd met W worden toegepast. Ook kan als bron een zeer dunne draad worden gebruikt, in het bijzonder voor kleine bloedvaten: een 15 dergelijke draad is op voordelige wijze gecoat; in kleine bloedvaten kan een dergelijke draad in contact komen met de wand ervan en is een geringe bronsterkte voldoende.

1003941

Claims (13)

1. Radioactieve bron van klinisch relevante p-straling voor gebruik bij endo-vasculaire brachytherapie, met het kenmerk, dat de bron omvat een uitgangsmateriaal dat na activering een radioactief materiaal oplevert, dat onder niet-klinisch 5 relevant radioactief verval vervalt tot een vervalproduct, dat op zijn beurt onder klinisch relevant β-verval uiteenvalt.

2. Radioactieve bron volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de halveringstijd van het geactiveerde uitgangsmateriaal aanzienlijk groter is dan de halveringstijd van het verval- 10 product.

3. Radioactieve bron volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de halveringstijd van het geactiveerde uitgangsmateriaal groter is dan 50 uur, terwijl de halveringstijd van het vervalproduct kleiner is dan 10 dagen

4. Radioactieve bron volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de halveringstijd van het geactiveerde uitgangsmateriaal ten minste tien maal groter is dan de halveringstijd van het vervalproduct.

5. Radioactieve bron volgens conclusies 1-4, met het 20 kenmerk, dat het uitgangsmateriaal al dan niet verrijkt wolfraam is, dat na activering W-188 oplevert en waarbij het vervalproduct Re-188 is.

6. Radioactieve bron volgens conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de bron een langgerekt radioactief element is, te 25 bevestigen aan een uiteinde van een langgerekt draadvormig element.

7. Radioactieve bron volgens conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de bron de vorm heeft van een stent.

8. Radioactieve bron volgens conclusies 1-6, met het 30 kenmerk, dat de bron de vorm heeft van een dunne draad.

9. Radioactieve bron volgens conclusies 1-6, met het kenmerk, dat de bron een spiraalvorm heeft.

10. Radioactieve bron volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de stent een Ti-stent is gelegeerd met W. 1003 54 1

11. Radioactieve bron volgens conclusies 1-10, met het kenmerk, dat de bron bekleed is.

12. Radioactieve bron volgens conclusies 1-11, met het kenmerk, dat het uitgangsmateriaal is bekleed met niet of 5 nauwelijks activeerbaar materiaal.

13. Radioactieve bron volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de bron is bekleed met ten minste één van de volgende materialen: TiN, TiO, Ti, Si, SiO en SiN. 1003541