NL1001786C2 - Werkwijze voor felsen en felsgereedschap. - Google Patents

Description

5 r............... ...... ...... ...................

WERKWIJZE VOOR FELSEN EN FELSGEREEDSCHAP

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het ombui-{ gen van een metalen plaat bijvoorbeeld om deze door te felsen te 10 i verbinden met een randgedeelte van een plaatdeel, omvattende haaks ! omzetten van de randstrook ter strookbreedte h, voorfelsen met een | voorfelsgereedschap voorzien van een loopvlak waarlangs tijdens het voorfelsen de randstrook aan zijn kopse eind beweegt, welk loopvlak een al of niet verlopende kromtestraal R vertoont. De uitvinding 15 heeft tevens betrekking op een felsgereedschap voor het voorfelsen van een langs een omzetlijn omgezette randstrook van een metalen plaat dat een werkzaam oppervlak omvat waarvan een eerste hol gekromd gedeelte geschikt is om door contact aan de kopse zijde met de randstrook bij relatieve beweging van de randstrook naar het 20 werkzaam oppervlak, in een richting in essentie parallel met de randstrook en loodrecht op de omzetlijn, de randstrook verder te vouwen en waarvan een tweede op het eerste gedeelte aansluitend gedeelte geschikt is om naar de rand van de plaat verplaatsen van de omzetlijn bij het vouwen tegen te gaan.

25 Een dergelijke werkwijze en een dergelijk felsgereedschap zijn bekend en worden al geruime tijd toegepast bij het verbinden van plaatdelen door middel van het 180° ombuigen van de ene plaatrand om de andere. Bekend is bijvoorbeeld het voorfelsen van deksels om rompen of het felsen van carrosseriedelen van automobielen zoals een 30 motorkap of een deur. Bij onderzoek naar verbeteringen speciaal gericht op het doen welslagen van felsverbindingen ook bij bepaalde kritische toepassingen waarbij het aanzicht een belangrijke rol speelt, zoals bij een zichtdeel van een automobielcarrosserie, en bij toepassing van moderne of andere dan gebruikelijke materialen 35 zoals lichtgewicht aluminium plaatmateriaal of gelamineerde plaatmaterialen zoals bijvoorbeeld een aluminium-kunststof-aluminium laminaat, blijkt dat de bekende werkwijze wat betreft het voorfeisen kan worden verbeterd en dat een belangrijke verbetering aan het 1001786 - 2 - felsgereedschap mogelijk is.

Volgens de uitvinding is de werkwijze erdoor gekenmerkt, dat de verhouding R : h wordt gekozen in de range 2 : 1 tot 5:1. Hiermede is bereikt dat door verbetering van de uitwerking van het krachten-5 spel, met name tijdens het voorfelsen, geen indeuking aan de "goede kant" van de plaat optreedt.

Bij voorkeur is de werkwijze erdoor gekenmerkt dat de verhouding R : h ongeveer 2,5 : 1 is.

De uitvinding is tevens belichaamd in een felsgereedschap als 10 hierboven vermeld, dat erdoor gekenmerkt is, dat het werkzame oppervlak ter plaatse van het aansluitpunt waar het eerste en het tweede gedeelte op elkaar aansluiten, een knik vertoont.

Merkwaardig genoeg is dit kenmerk, ook al lijkt dit van gering belang, essentieel voor een goed verloop van het buigproces of 15 felsproces. Bij voorkeur is het felsgereedschap erdoor gekenmerkt, dat gedefinieerd in een dwarsdoorsnede door het felsgereedschap loodrecht op de te maken vouw, het middelpunt van de kromtestraal van het eerste gedeelte nabij het aansluitpunt verwijderd is van een denkbeeldig vlak door het aansluitpunt loodrecht op het tweede 20 gedeelte en ligt in de denkbeeldige ruimte begrensd door genoemd vlak en het tweede gedeelte van het werkzame oppervlak.

Bij voorkeur bedraagt de verwijdering meer dan 2 mm, maar bij voorkeur meer dan 3 mm.

Op andere wijze uitgedrukt heeft men gevonden dat het voordelig 25 is als het felsgereedschap erdoor is gekenmerkt dat de hoek a tussen de raaklijn aan het eerste gedeelte nabij het aansluitpunt en de raaklijn aan het tweede gedeelte nabij het aansluitpunt groter is dan 10°.

Voorkeursrangs zijn in volgorde van toenemende voorkeur die 30 waarbij hoek α groter is dan 10°, 20°, ligt tussen 30° en 40°, ongeveer 34° is.

De uitvinding zal nu nader worden toegelicht aan de hand van de tekening waarin:

Figuur 1 schematisch een eerste buigbewerking ten behoeve van 35 het felsen genaamd "flens omzetten" of "flens afkanten" toont.

Figuur 2 schematisch een tweede buigbewerking ten behoeve van het felsen genaamd voorfelsen of 45° felsen toont.

Figuur 3 schematisch een derde buigbewerking ten behoeve van het felsen genaamd nafelsen of 90° felsen toont.

40 Figuur 4 schematisch een voorgefelste plaatrand en het felsge- 1001786 - 3 - reedschap in de toestand direkt na het voorfelsen toont.

Figuur 5 schematisch een felsverbinding in omgezette en in nagefelste toestand toont.

Figuur 6 schematisch de kracht toont die op de randstrook wordt 5 uitgeoefend bij voorfelsen.

Figuur 7 de indeuking toont die aan de van de felsnaad afgekeerde zijde van de plaat kan ontstaan.

Figuur 8 de ligging van twee kromtemiddelpunten van een gedeelte van het werkzame oppervlak ten opzichte van een denkbeeldig vlak 10 toont.

Figuur 9 schematisch hoek α is aangegeven.

In de figuren gebruikte overeenkomstige verwijzingscijfers duiden overeenkomstige onderdelen aan.

In de figuren is 1 een metalen plaat die door te felsen te 15 verbinden is met een randgedeelte van een plaatdeel 2.

Hiertoe wordt als getoond in Figuur 1 allereerst - meestal haaks - omgezet met behulp van gereedschappen 3. Vervolgens wordt als getoond in Figuur 2 de omgezette randstrook door beweging van felsgereedschap doorgevouwen tot deze zich in de met stippellijnen 20 aangegeven toestand bevindt.

Daarna wordt als getoond in Figuur 3 de eigenlijke felsverbinding tot stand gebracht door de voorgefelste strook tegen plaatdeel 2 te persen met behulp van felsgereedschap 5.

In Figuur 4 is te zien hoe bij het voorfelsen de randstrook aan 25 zijn kopse eind 9 als het ware langs de contour van het felsgereedschap 4 loopt.

De afgekante of omgezette randstrook heeft een breedte h als aangegeven in Figuur 5. Door het felsen kan de positie van de omzetlijn of vouw over een afstand q veranderen. Het eerste gedeelte 30 7 van het felsgereedschap 4 dient om een verplaatsen naar de rand van de plaat ten gevolge van het vouwen tegen te gaan.

Het felsgereedschap 4 oefent een kracht F uit op de randstrook aan zijn kopse eind 9 als getoond in Figuur 6.

Bij het felsen moet het ontstaan van een indeuking 10 als 35 getoond in Figuur 7 worden voorkomen.

Het felsen geschiedt nu met optimale resultaten indien de breedte van de omgezette randstrook h in Figuur 5 zich volgens de uitvinding in zijn werkwijze aspect verhoudt tot de kromtestraal R als 1 : 2 tot 1:5.

40 Voor wat betreft het voorfelsgereedschap dient volgens de 1001786 - 4 - uitvinding het eerste gedeelte 7 van het felsgereedschap te gebruiken bij het voorfelsen met een knik 6 aan te sluiten op het tweede gedeelte 8.

Hierbij dient het kromtemiddelpunt M zich als aangegeven in 5 Figuur 8 onder hulpvlak 9 te bevinden.

In een aspect als getoond in Figuur 9 wordt de knik beschreven als hoek α tussen de raaklijnen aan gedeelten 7 en 8 aan weerszijden van het aansluitpunt 6 tussen gedeelten 7 en 8.

10 1001786

Claims (10)

1. Werkwijze voor het ombuigen van een randstrook van een metalen plaat bijvoorbeeld om deze door te felsen te verbinden met een 5 randgedeelte van een plaatdeel, omvattende haaks omzetten van de randstrook ter strookbreedte h, voorfeisen met een voorfels-gereedschap voorzien van een loopvlak waarlangs tijdens het voorfelsen de randstrook aan zijn kopse eind beweegt, welk loopvlak een al of niet verlopende kromtestraal R vertoont, met 10 het kenmerk, dat de verhouding R : h wordt gekozen in de range 2 : 1 tot 5:1.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de verhouding R : h ongeveer 2,5 : 1 is. 15

3. Felsgereedschap voor het voorfelsen van een langs een omzetlijn omgezette randstrook van een metalen plaat dat een werkzaam oppervlak omvat waarvan een eerste hol gekromd gedeelte geschikt is om door contact aan de kopse zijde met de randstrook bij 20 relatieve beweging van de randstrook naar het werkzaam opper vlak, in een richting in essentie parallel met de randstrook en loodrecht op de omzetlijn, de randstrook verder te vouwen en waarvan een tweede op het eerste gedeelte aansluitend gedeelte geschikt is om naar de rand van de plaat verplaatsen van de 25 omzetlijn bij het vouwen tegen te gaan, met het kenmerk, dat het werkzame oppervlak ter plaatse van het aansluitpunt waar het eerste en het tweede gedeelte op elkaar aansluiten, een knik vertoont.

4. Felsgereedschap volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat gedefinieerd in een dwarsdoorsnede door het felsgereedschap loodrecht op de te maken vouw, het middelpunt van de kromtestraal van het eerste gedeelte nabij het aansluitpunt verwijderd is van een denkbeeldig vlak door het aansluitpunt loodrecht op 35 het tweede gedeelte en ligt in de denkbeeldige ruimte begrensd door genoemd vlak en het tweede gedeelte van het werkzame oppervlak.

5. Felsgereedschap volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de 40 verwijdering meer dan 2 mm bedraagt. 1001786 - 6 -

6. Felsgereedschap volgens conclusie 4 of 5, met het kenmerk, dat de verwijdering meer dan 3 mm bedraagt.

7. Felsgereedschap volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de 5 hoek a tussen de raaklijn aan het eerste gedeelte nabij het aan- sluitpunt en de raaklijn aan het tweede gedeelte nabij het aanslultpunt groter Is dan 10°.

8. Felsgereedschap volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de 10 hoek α groter Is dan 20°.

9. Felsgereedschap volgens conclusies 7 of 8, met het kenmerk, dat de hoek α ligt tussen 30° en 40°.

10. Felsgereedschap volgens een der conclusies 7 - 9, met het kenmerk, dat de hoek a ongeveer 34° is. 1001786