TARIFNAME HAVA KÖRÜKLÜ DARBE TAMPONUNA SAHIP BIR AMORTISÖR Teknik Alan Bu bulus, araçlarin süspansiyon sistemlerinde kullanilan amortisör göVdelerinin araç gövdesine baglanan üst kisminda yer alan ve aracin özellikle tümsek geçislerinde maruz kaldigi yükü sönümleyen bir darbe tamponuna sahip bir amortisör ile ilgilidir. Önceki Teknik Amortisör komplesi araçlarda sasi sisteminin bir alt sistemi olan ön süspansiyon sisteminin tekerlek grubunda kullanilmaktadir. Amortisör komplesi üst takoz, takoz rulmani, darbe takozu, yay, yay tablasi ve amortisörün aksona baglantisini saglayan cleVis braketten olusmaktadir. Araçlarin ön amortisörleri sag ve sol olmak üzere iki tanedir. Amortisörler üst taraftan aracin göVdesine üst takoz olarak adlandirilan parça yardimiyla baglanti elemanlari ile baglanirken, alt taraftan ise tüm tekerlek modülüne yataklik yapan akson parçasina bir cleVis braket yardimiyla yine baglanti elemanlari kullanilarak baglanmaktadir. Günümüzde amortisör komplesinin ana görevi araç tümseklerden veya çukurlardan geçerken veya sürüs esnasinda özellikle bozuk yol kosullarinda defalarca yaylanarak yaylarin salinimini azaltmak ve ayni zamanda lastiklerin yol tutusunun azalmasi ve sürüs hakimiyetinin kaybolmasini engellemektir. Araç yüksek hizlarda bir tümsekten geçtiginde amortisör komplesinin üst kismi kauçuk malzemeden mamul edilmis bir tampona çarpmakta ve ani yüklerin sönümlenmesi saglanmaktadir. Söz konusu kauçuk malzemeden mamul tamponlar katilik degeri yüksek bir yapiya sahip olduklari için özellikle z ekseninde boyunun ayarlanabilme imkâni bulunmamaktadir. Ayrica aracin konforuna direk etki eden süspansiyon hareket araligi (travel) miktari kauçuk tamponun sabit olan boyu ile direk ilgilidir. Özellikle aracin tümsek geçislerinde geçis esnasinda hissedilen çarpma sesi ve araç içerisindeki yolcu ve sürücünün hissettikleri konfor bu parçanin tasarimi ile ilgilidir. Ayrica kauçuk tampon ile amortisör üst kapagi arasinda z ekseninde bir bosluk mevcuttur. Üst tarafta ise bu tampon üst takoz olarak adlandirilan parçanin içerisine girmektedir. Her ne kadar katilik degeri yüksek bir parça olsa dahi tümsek geçislerinde bu parçaya gelen ani yüksek yük degerleri ile etrafinda yer alan alüminyum veya çelikten yapilabilen üst takozun dis çeperlerine baski yapmaktadir. Bu nedenle de özellikle yüksek hizlarda gelen ani yüksek yük degerleri ile bu çeperin kirilma ve çatlama riski yüksektir. Sonuç olarak gününüzde söz konusu sorunlarin üstesinden gelerek darbe sönümleme için kullanilan tamponunun boyunun z ekseninde ayarlanabilir olmasi sayesinde gelen yük degerine göre boy ayarlama yapilmasini saglayan çözümlere ihtiyaç duyulmaktadir. Teknigin bilinen durumunda yer alan CN2772930Y sayili Çin faydali model dokümaninda bir kabin gövdesi ve bir araç çerçevesi arasinda sabitlenmis dört noktali ön ve arka süspansiyon yapisindan bahsedilmektedir. Ön süspansiyonun sag yarisi bir havali yay braketi, bir havali yay, bir ön süspansiyon kolu, silindirik bir amortisör, bir sinirlama cihazi ve bir yükseklik ayar valfinden olusmaktadir. Arka süspansiyonun sag yarisi bir braket, bir hava yayi, yanal olarak dengeli bir amortisör, bir hidrolik kilitleme mekanizmasi, bir yükseklik ayar valfi ve bir baglanti çubugundan olusmaktadir. Hava yayinin sertligi, kabinin sasiye göre konumunun degismeden kalmasini saglamak için kabinin ön destek noktasindaki kuvvete göre yükseklik ayar valfi araciligiyla otomatik olarak ayarlanmaktadir. Iyi bir sürüs ortami elde etmek için kabinin titresimini azaltmakta ve lastik blok, kabinin asiri ziplamasi nedeniyle silindirik amoitisörün disari çekilmesini önlemektedir. Hava yayi kabinin normal dönmesini ve düsmesini saglamak için kabine hareketli bir sekilde baglanmakta, kilavuz pimi kabin geriye düstügünde hava yayinin güvenilir bir sekilde baglantiya geri yüklenmesini saglamak için kullanilmaktadir. Havali yayin sertligi, kabinin sasiye göre konumunun degismeden kalmasini saglamak için kabinin arka destek noktasindaki kuvvete göre yükseklik ayar valfi araciligiyla otomatik olarak ayarlanmaktadir. Kabinin titresimi azaltilmakta ve konforlu bir sürüs ortami elde edilmektedir Bulusun Kisa Açiklamasi Bu bulusun amaci, araçlarin süspansiyon sistemlerinde kullanilan amortisör gövdelerinin araç gövdesine baglanan üst kisminda yer alan ve aracin özellikle tümsek geçislerinde maruz kaldigi yükü boyunun ayarlanabilir olmasi sayesinde sönümleyen bir darbe tamponuna sahip bir amortisör gerçeklestirmektir. Bulusun Ayrintili Açiklamasi Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen "Hava Körüklü Darbe Tamponuna Sahip Bir Amortisör" ekli sekilde gösterilmis olup, bu sekil; Sekil 1. Bulus konusu hava körüklü darbe tamponuna sahip bir amortisörün önden görünüsüdür. Sekilde yer alan parçalar tek tek numaralandirilmis olup, bu numaralarin karsiliklari asagida verilmistir: 1. Amortisör Braket Yay tablasi Darbe tamponu Hava tüpü Amortisör gövdelerinin aracin özellikle tümsek geçislerinde maruz kaldigi yükün boyunun degistirilmesi ile sönümlenmesini saglayan bulus konusu bir amortisör -bir ucundan araç gövdesine diger ucundan ise aksona baglanan en aZ bir gövde -gövdenin (2) aksona baglantisinda kullanilan en aZ bir braket (3), -gövdenin (2) aksona baglanan ucuna yakin konumda bulunan en aZ bir yay tablasi (4), -gövdenin (2) araç gövdesine baglanan kisminda yer alan, hava ile sisirilebilir yapida olan ve gövdenin (2) boyunun aitirilip azaltilarak ayarlanabilir yapida olmasini saglayan en aZ bir darbe tamponu (5), -darbe tamponunun (5) sisirilebilmesi için gerekli olan havanin depolandigi en aZ bir hava tüpü (6) ve -darbe tamponu (5) ile hava tüpü (6) arasinda havanin aktarilmasi için kullanilan en aZ bir boru (7) içermektedir. Bulus konusu amortisörde (l) gövde (2) darbe tamponu (5) bulunan ucundan araç gövdesine baglanirken diger ucundan ise aksona baglanmaktadir. Gövde (2) üzerinde aksondan araç gövdesine dogru sirasi ile braket (3), yay tablasi (4) ve darbe tamponu (5) bulunmaktadir. Gövde (2) darbe tamponu (5) ile yay tablasi (4) arasinda en aZ bir kapak (8) içermektedir. Gövde (2) bir clevis braketi (3) ve civata olan baglanti elemanlari yardimi ile aksona baglanmaktadir. Ayni sekilde gövdenin (2) araç gövdesine baglanan ucunda da civata olan baglanti elemanlari yardimi ile sabitleme yapilmaktadir. Bulus konusu amortisörde (l) darbe tamponu (5) hava ile basilip indirilmesi ile boyu degisen bir hava körügü içermekte olup gövdenin (2) araç gövdesi ile akson arasinda boyunun ayarlanmasini saglamaktadir. Darbe tamponunda (5) yer alan hava körügü hava tüpü (6) yardimi ile sisirilip indirilerek aracin ani tümsek geçislerinde ve degisken yol kosullarinda gövde (2) boyunun ayarlanmasina imkan saglamaktadir. Bu sayede aracin konforlu ve sessiz bir tümsek geçisi yapmasi saglanirken bir yandan da araç gelistirme çalismalari esnasinda farkli boylarda darbe tamponu yapilanmalari test edilebilmektedir. Bulus konusu amortisörde (1) yer alan hava tüpü (6) içerisinde basinçli havayi depolayan ve boru (7) araciligi ile darbe tamponuna (5) aktaran bir basinçli kaptir. Hava tüpü (6) ile darbe tamponu (5) arasinda yer alan boru (7) havanin basilmasini ya da geri çekilmesi için yani havanin nakledilmesi için kullanilmaktadir. Bulus konusu amortisör (l) aracin gövdesine baglanan ucunda yer alan hava körüklü darbe tamponu (5) sayesinde gövde (2) boyunun ayarlanmasina iZin vermektedir. Darbe tamponuna (5) hava tüpünden hava basilmasi ya darbe tamponundan (5) hava çekilmesi ile gövdenin (2) akson ile araç gövdesi arasindaki boyu ayarlanmaktadir. Bu durum amortisörün (l) üst takoz dis çeperlerine iletilen kuvvetin minimum seviyede olmasina sebep olacagi için dis çeperler ani yük degisimlerinde ya da degerlerinde bütünlügünü korumaktadir. Ayni zamanda aracin dinamik sürüsü esnasinda degisen yol kosullarina göre darbe tamponu (5) boyu dolayisi ile gövde (2) boyu degistirilerek yol kosullarina uyum saglanmaktadir. Böylelikle aracin her zaman yüksek yol tutus ve konfor degerlerinde kullanimi saglanmaktadir. Bu temel kavramlar etrafinda, bulus konusu "Hava Körüklü Darbe Tamponuna (5) Sahip Bir Amortisör (1)" ile ilgili çok çesitli uygulamalarin gelistirilmesi mümkün olup, bulus burada açiklanan örneklerle sinirlandirilamaZ, esas olarak istemlerde belirtildigi gibidir. TR TR TR