TR2021016309A2 - Pemetrekset yüklü li̇pozom si̇stemi̇ni̇n kanser tedavi̇si̇ndeki̇ potansi̇yeli̇ni̇n araştirilmasi - Google Patents

Abstract

Buluş, kanseri tedavisi üzerinde kullanılmak üzere geliştirilen anti-kanser ilacı olan pemetrekset yüklenmiş ve kitosan doğal polimeri ile kaplı bir lipozom ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME PEMETREKSET YÜKLÜ LIPOZOM SISTEMININ KANSER TEDAVISINDEKI POTANSIYELININ ARASTIRILMASI Bulusun Ilgili Oldugu Teknik Alan Bulus genel olarak saglfk sektöründe kullanün alanlîia sahip, özellikle kanser tedavisinde kullanilinak üzere gelistirilen anti-kanser ilaç olarak kullanilan pemetrekset yüklenmis ve kitosan dogal polimeri ile kapl`bir lipozom ile ilgilidir. Bulusla Ilgili Teknigin Bilinen Durumu (Önceki Teknik) Kanser, günümüzde tüm dünya ülkeleri için büyük sorun teskil eden hastaltklarü bas Eida gelmektedir. Tahminler, 2030 yEEia kadar her y]] 30 milyon insan& kanserden ölecegini göstermektedir. Cerrahi, radyasyon, kemoterapi ve immünoterapi dünya çap Eida kanser tedavisi için kullan Jhn dört ana yöntemdir. Kemoterapi kanser tedavisinde kullanilan yöntemlerin bas Lnda gelmektedir. Bununla birlikte yüksek toksisite, zay fi oral biyoyararlan m, düsük terapötik indeksler, spesifik olmayan biyo- dag lt m ve bir antikanser ilactn hem normal hem de kanserli hücreleri etkilemesi, kemoterapi yönteminin temel eksiklikleridir. Geleneksel tedavi yöntemlerinde meydana gelen olumsuz etkileri yok etmek veya minimuma indirmek, hücresel seviyelere ulasmay Eyükseltmek, düsük dozajlarda etkili ve güvenilir tedavi imkânjsaglamak, toksik etki ve immünojenik faktörleri yok etmek veya minimum seviyeye düsürmek ve hedeflenen bölgede istenilen farrnakolojik yan Illmak amac @la ilaç tas 3)' Il Esistemler aras Eda yer alan lipozomlar kullan [[rnaktad E. Teknigin bilinen durumunda, lipozomlar farklîkemoterapikler için ilaç tasSiEEsistem olarak kullanlnaktadi. Lipozom sentezi sîas Eda hidrofilik ilaçlar sulu faza eklenirken lipofilik ilaçlar organik faza eklenmektedir. Ilaçlar, aktif veya pasif yükleme yöntemleri ile lipozomlara yüklenebilmektedir. Pasif yükleme yönteminde ilaçlar önce suda veya organik bir fazda çözülür; ardlndan uygun yöntemlerle ilaç içeren lipozomlar hazirlanlr. Aktif ilaç yükleme, ilaçlarlîi önceden olusturulmus lipozomlara yüklenmesi anlamîia gelir. Ilaç; pH, amonyum sülfat veya kalsiyum asetat gibi bir kimyasal gradyan yoluyla bir lipozomun sulu çekirdegine aktif olarak yüklenebilir. Kitosanß kaplama malzemesi olarak kullanEIdEgE lipozom sistemleri de mevcuttur. Ancak pemetrekset yüklü lipozomlar& kitosan ile kaplandîgjbir sistem mevcut degildir. Kaplama yapJInadan olusturulan pemetrekset yüklü lipozom sistemlerinde (PLS) lipozomun zayEf stabilitesi nedeniyle ilaç süütßümeydana gelmektedir ve bu da uygulabilirliklerini snijlamaktad Lu. Kaplama yap Llan PLS de mevcuttur. Kaplama malzemesi olarak polietilen glikol (PEG) kullan lmaktad li ve sonuçta PEG kapll anyonik lipozomlar olusmaktadlrt Pemetrekset°in, hem pirimidin sentezinde hem de pürin sentezinde rol oynayan çoklu enzim hedeflerine sahip yeni bir antifolat antimetabolittir ve mezotelyoma, küçük hücreli olmayan akciger kanseri, meme, servikal, kolorektal, bas, boyun ve mesane kanseri dahil olmak üzere çesitli katEtümörler üzerinde antitümör aktivitesine sahip oldugu gösterilmistir. Bununla birlikte pemetreksetin klinik kullanmam hElEeliminasyon, düsük biyoyararlanßi, zayEfitümör hücresi seçiciligi ve penetrasyon gibi sorunlardan dolayjsßîlandîüînßtm Bu problemleri çözmek amac @la ilaç tasSIEE sistem olan lipozomlar& kullanIldIgj çesitli çal Emalar mevcuttur fakat lipozomlar& da bazjsîiîilamalarüvardm. Birincisi, intravenöz uygulamadan sonra genellikle kßa bir dolasEn yar: ömrü gösterirler. Ikincisi, birbirlerine yap @maya egilimlidirler ve süspansiyonda daha büyük veziküller olusturmak için birlesirler, bu da inklüzyon slerttlsma neden olabilir. Bu nedenle stabilite, lipid veziküllerde genel bir sorundur. Bulusun K Ea Aç llamas üve Amaçlar D Mevcut bulus, yukarîla bahsedilen gereksinimleri kars llayan, dezavantajlarîbrtadan kald &an ve ilave baz :avantajlar getiren, anti-kanser ilac Dolan pemetrekset yüklenmis ve kitosan dogal polimeri ile kaplEbir lipozom ile ilgilidir. Bulus ile sentezlenen anyonik lipozomlar kitosanla kaplanarak katyonik bir lipozom sistemi olusturulmaktadi. CanlE hücreler genellikle negatif yük tas E; bu nedenle, pozitif yüklü yüzeylere sahip lipozomlarîl, ilacEi hücresel alEnEiükolaylastEarak, elektrostatik etkilesim yoluyla bu hücrelerle etkilesime girmesi beklenmektedir. Küçük hücreli dLsLakciger kanseri diger kemoterapötik ilaçlarla karsllastlrlldlglnda, pemetrekset (PMX) hastanln hayatta kalma süresini önemli ölçüde uzat 11 ve iyi tolere edilir. Dogal fosfolipidler kullan Flarak olusturulan lipozom sistemi ile ilacTri kontrollü salinîl saglanmakta ve lipozomun stabilite sorunlarEyine dogal polimer olan kitosan ile as lll'naktad E. Kitosan, biyouyumluluk, biyolojik olarak parçalanabilirlik, ve muko yap Ekanlga sahip dogal bir katyonik polisakkarittir ve çesitli çal Isimalar, kitosan& hücre membranlarma yüksek afmitesi nedeniyle emilim artt EE E bir ajan olarak potansiyel uygulamas E E kan &lam St m. Lipozomun kitosan ile yüzey modifikasyonunun lipozomun stabilitesini, muko yapßkan özelliklerini iyilestirdigi ve artEdEgÇ kontrollü ve uzun süreli ilaç saliiiEile sonuçlandEgE bulunmustur. Ilaç taslma sistemleri olarak kullanllacak olan lipozomlarln diger sistemlerden farkll lolarak biyolojik zarlara benzerlikleri, ilaç moleküllerini hücrelere veya hücre altl lbölmelerine iletmek için benzersiz fEsatlar saglamaktadm Ilaç tasüha uygulamalarlîiçin lipozomlar& temel avantajl, biyouyumluluklar d 11. Lipozomlar, boyutlarl, biyouyumlulugu, biyolojik olarak parçalanabilirligi, hidrofobik ve hidrofilik karakterleri, düsük toksisite ve immünojenite özellikleri nedeniyle bugüne kadar onkoloji üzerinde büyük etkiye sahip olmustur. Lipozomlar, hidrofilik ajanlarjsulu bölmelerinde ve hidrofobikleri iki katmanlE bölgede tutabilir ve bu da onlarjkanser tedavisinde lider bir ilaç tas &na platformu yapar. Lipozom hazmlama teknigi olarak geleneksel olarak kullanühn lipid film tabaka olusumu tekniginden farklEolarak mikrotluidik cihazükullanüacaktî. Geleneksel yöntemde büyük veziküllerin üretimi ve ardEldan boyut küçültme islemi uygulanmaktadî Bu yöntem laboratuvar ölçeginde yaygtn olarak benimsenen yöntem olmas Lna ragmen: bu tür lipozom üretim yöntemleri endüstriyel ölçeklenebilirlikten yoksundur ve kapsülleme verimliligi genellikle düsüktür. Özet olarak, geleneksel hazlrlama yöntemlerinin slnlnlamalarl laras nda prosedürlerin karmaslklfgîve uzunlugu, düsük ilaç kapsülleme etkinligi ve heterojen boyut dagjmilarj bulunmaktadß. Nanomalzemelerin boyut, sekil, yap: sertlik ve yüzey modifikasyonu gibi fizikokimyasal özellikleri ilaçlar& salüi verimliligi ve salEn profili ile yakIidan baglantElElE. Bu cihaz lipitlerin ve sulu tamponu içeren organik çözücünün kontrollü bir sekilde karßtßmnasîiüsaglayan bir yapgla sahiptir bu sayede bu özellikleri (boyut, sekil vb.) kontrol edebilmektedir. Bunun yanElia bu sistem digerlerine göre nispeten düsük toksisiteye sahip çözücüler (etanol) kullanmak için uygundur. Lipozom sentezinde mikrofludik cihaanLn kullanLldgJ çalkslmalar mevcut olmakla birlikte sayLllarJ oldukça S 11 rllld It Bu bulusta kullanllan M-l lOP model mikrofludiks ile olusturulan lipozom sistemi içeren çallSma ise yok denecek kadar azdln. Bunun yani s ra lipozomlar bir biyo-polimer olan kitosan ile kaplanarak diger sistemlerden farklFlinsan sagll'glîia zararlîolmayan dogal bir sistem elde edilecektir. Pemetreksetin lipozomlar kullanElarak tasEIdEgE çesitli çalßmalar teknikte bilinmektedir. KitosanEl lipozom yüzeyini kaplamak amac Sila kullanEdgE çal Islmalara da rastlanmîslt E. Fakat pemetrekset yüklü lipozomlarîl kitosan ile kaplandEgEbir sistem bulunmamaktadi Lipozomlarda stabilite genel bir sorundur. Bu sorunun önüne geçmek için sentetik veya dogal polimerlerle kaplama yapEmasE gerekmektedir. PLS"de kaplama için genellikle sentetik bir polimer olan PEG kullanülnß ve anyonik lipozomlar elde edilmistir. Kitosan biyo-uyumlu, biyolojik olarak parçalanabilen ve toksik olmayan katyonik bir biyopolimerdir. Canli hücreler genellikle negatif yük tas Lniaktadiij ve pozitif yüklü lipozomun ilac n hücre içine al m n ikolaylastirlrnasl beklenir. PEG kullanilan çal simalarda elde edilen lipozomlar anyonik oldugu için bu amaç gerçeklestirilememektedir. Kitosan polikatyoniktir ve negatif yüklü lipozomlar etraffida pozitif bir tabaka olusturarak bu amac? gerçeklestirir. Kanser tedavisinde kullanlhiak üzere dogal yag asitlerinden olusan lipozom sistemi olusturulmaktadi Çesitli çalßmalarda lipozom sistemi olusturulurken sentetik yag asitleri kullanjînaktadî. Bulusta kullanilacak olan yag asitlerinin tamamüdogal yag asitleridir. Bunun yanßEa geleneksel yönteme göre birçok artßE bulunan mikrofludik kullanilarak lipozom sistemi olusturulmaktadi. Bu sistem ile kanserli bölgede ilac& kontrollü bir sekilde sal EimasjsaglanmaktadE. LipozomlarEi stabilite sorunlarEdogada bol miktarda bulunan bir biyo-polimer olan kitosanla kaplanarak çözülmektedir. Olusturulan sistemin karakterizasyon çalsimalariyapilacaktir. Ardindan fizyolojik pH7de (7,4) ve tümör mikro çevresini taklit etmek amaciyla asidik pH7de (5,5) sal m çal simasl yap lacaktlr. Bulusta dogal fosfolipidler kullanilarak lipozom sentezlenmistir. Lipozomlar It zayif stabilitesi, mide pH"E1a düsük dirençleri ve enzimatik bozunmalar] hedef bölgelerine ulasmadan önce meydana gelen hâlülaç sümtßünedeniyle kars Ühs Jian problemler dogal bir biyo-polimer olan kitosanla kaplanarak çözülmüstür. Bu sistem sayesinde hedefe yönelik tedavi saglanmakta ve pemetreksetin iyilestirici etkisi artîilinakla kalmamakla birlikte ayn: zamanda yan etkileri de azaltüinaktadm Sistemi diger ilaç tasßißîsistemlerden ayßan en önemli özelligi toksik materyal içermeyen dogal bir sistem olmasEiß. Bunun yanßîa lipozom üretiminde kullanühcak olan mikrotluidik nano boyutlu lipozomlarß üretimi için diger yöntemlere nispeten yeni bir teknolojidir. Bu sistem daha düsük doz ilaç kullanilarak, daha yüksek verimde tedavi saglama imkâni sunmaktad ri. Bu da tedavi maliyetinin düsürülmesine ve daha fazla ulaslabilir olmasina katk Ila bulunacaktî. Bu formülasyonun pemetreksetin biyoyararlaniniirart Earak tüm kanser hastalar Ea umut olacak etkin bir tedavi saglamas Ebeklenmektedir. Bulusun Ayr ntllH Açlklamas 1 Bulus, anti-kanser ilacüolan pemetrekset ile yüklü ve yüzeyi kitosan ile kaplanmg olan lipozom ile ilgilidir. Bulus lipozomlar n sentez yöntemi genel olarak; 0 Dogal fosfolipidler kullan Ilhrak lipozomlarm sentezlenmesi, o Pemetrekset ilacIiIi sentezenen lipozomlara yüklenmesi, o Pemetrekset ilaclnln yüklü oldugu lipozomlarlrl yüzeyinin kitosan polimeri ile kaplanmas' 1 Islem ad mlar n içermektedir. Söz konusu yöntemin islem adlmlar ayr nt ll olarak asag da anlatllmaktadln. DOGAL FOSFOLIPIDLER KULLANILARAK LIPOZOMLARIN SENTEZI 0 Ilk asamada fosfatidil kolin, lesitin ve kolesterol ag nlkça (6:621) oranlarlnda kullanlarak son konsantrasyon 3 mg/mL olacak sekilde bir etanolik lipid çözeltisi haz Bland 1 - Lipidlerin tam olarak çözünmesi için vorteks ve banyo tipi sonikatör kullanlltll .l i Etanolik lipid çözeltisine Fosfat Tamponlu Tuz Çözeltisi (PES) 1021 (sulu faz:alkol faz] oranßda eklendi ve son hacim 50 ml olarak elde edildi. Homojen dagEEn saglanmas :amac @la vortekslendi. geçis ile istenilen boyutta lipozom eldesi saglandj Tablo 1. Bos lipozomun zeta potansiyel ve boyut ölçüm sonuçlari Zeta Potansiyel Boyut Bos Lipozom -31.6 83.29 PEMETREKSET ILACININ LIPOZOMLARA YÜKLENMESI VE YÜZEYININ KITOSAN POLIMERI ILE KAPLANMASI 0 Ilk asamada fosfatidil kolin, lesitin ve kolesterol agrlkça (6:6:1) oranlarlnda kullanIarak son konsantrasyon 3 mg/mL olacak sekilde bir etanolik lipid çözeltisi haz rfland .1 o Lipidlerin tam olarak çözünmesi için vorteks ve banyo tipi sonikatör kullanidü o Etanolik lipid Çözeltisine PBS 10:l (sulu fazalkol faZ|)l ve pemetrekset çözeltisi eklendi. Böylelikle etken madde içeren pre-emülsiyon haz rlland .l Homojen daglllm saglanmas amaciyla vonekslendi. TR TR TR

Claims (1)

1.ISTEMLER Lipozom olup özelligi; anti-kanser ilacEpemetrekset ile yüklü olmasEve yüzeyinin Istem l°e uygun lipozomun haz Elanma yöntemi olup özelligi; 0 Dogal fosfolipidler kullan Jhrak lipozomlarEl sentezlenmesi, o Pemetrekset ilac n n sentezenen lipozomlara yüklenmesi, o Pemetrekset ilacElîl yüklü oldugu lipozomlarm yüzeyinin kitosan polimeri ile kaplanmas J Islem ad înlarîljçermesidir. Istem 2”ye uygun yöntem olup özelligi; mikrofludik cihazl ile 20.000 psi bas üçta 15 geçis ile lipozomun hazlnlanmasldln. Istem 29ye uygun yöntem olup özelligi; dogal fosfolipitlerin fosfatidil kolin, lesitin ve kolesterol olmas Fd il. Istem l”e uygun lipozom olup özelligi; kanser tedavisinde ilaç tasßlBD olarak kullan Elmas El E. TR TR TR