TARIFNAME BIR HIDROLIK DIREKSIYON SISTEMI TEKNIK ALAN Bulus, bilhassa agir ticari araçlarda dümenleme ergonomisini gelistirmek 'üzere, aracin yön degistirmesine imkan vermek için manip'ule edilebilen bir direksiyon simidine, bahsedilen direksiyon simidinden en az bir direksiyon mili vasitasiyla gelen yön komutunu tekerlere aktaran en az bir disli kutusuna ve bahsedilen disli kutusunda hidrolik akiskanin kapak kisminda saglanmis bosluga yönlendirilmesini saglayan en az bir döner valf sürgüsüne sahip en az bir hidrolik direksiyon sistemi ile ilgilidir. Otomotiv sektöründe, agir ticari araçlarin dümenlenmesini saglayan hidrolik direksiyon kutulari kullanilmaktadir. Kullanilan hidrolik direksiyon kutulari, akiskan destegi sayesinde müsterilerin/sürücülerin konforunu referans alarak hassas dümenlemeye olanak saglamaktadir. Agir ticari araçlarin dümenlenmesinde hidrolik direksiyon kutulari araç 'üzerinde diger komponenetler ile etkilesim halinde çalismaktadir. Araç dümenleme esnasinda sistemi olusturan komponentlerin dogal frekanslarinin çakismasi sebebiyle sistem rezonansa girmekte ve direksiyon simidinde moan hissiyati olarak hissedilmektedir. Moan, hidrolik direksiyon sistemini olusturan komponentlerin frekans çakismasi sebebiyle ortaya çikan hidrolik ses degisimi ve direksiyon simidinde ele gelen titresim olarak ifade edilmektedir. Bu moan hissiyatina neden olan temel komponentlerden birisi de hidrolik direksiyon kutusudur. Hidrolik akiskanin izledigi yol, sag-sol arasindaki farkli alanlar sebebiyle k'utlesel debi degisikliklerinin rezonansa etkisi oldugu tespit edilmistir. Kapsamli çalisma sonrasi belirlenen direksiyon simidini sola çevirirken fark edilir moan hissiyati seviyede görülmektedir. Sonuç olarak, yukarida bahsedilen tüm sorunlar, ilgili teknik alanda bir yenilik yapmayi zorunlu hale getirmistir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek üzere, bir hidrolik direksiyon sistemi ile ilgilidir. Bulusun bir amaci, hidrolik ses degisimi ve direksiyon simidinde meydana gelen titresimi azaltan bir hidrolik direksiyon sistemi ortaya koymaktir. Bulusun diger bir amaci konforlu sürüs hissiyati saglayan bir hidrolik direksiyon sistemi ortaya koymaktir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tum amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, bilhassa agir ticari araçlarda d'L'imenleme ergonomisini gelistirmek 'üzere, aracin yön degistirmesine imkan vermek için manipüle edilebilen bir direksiyon simidine, bahsedilen direksiyon simidinden en az bir direksiyon mili vasitasiyla gelen yön komutunu tekerlere aktaran en az bir disli kutusuna ve bahsedilen disli kutusunda hidrolik akiskanin kapak kisminda saglanmis bosluga yönlendirilmesini saglayan en az bir d'oner valf sürgüs'une sahip en az bir hidrolik direksiyon sistemidir. Buna göre yeniligi, direksiyon simidinde moan hissini 'önlemek için hidrolik akiskanin kapak kisminda saglanmis bosluga y'uksek debide iletilmesini saglamak 'üzere, Disli kutusunda hidrolik akiskanin giris kismindan kapak kismina iletilmesini saglamak Üzere en az bir birinci akis kanali içermesi, Bahsedilen birinci akis kanalina paralel bir sekilde saglanmis en az bir ikinci akis kanali içermesi, Bahsedilen döner valf sürgüs'unün, hidrolik akiskani birinci akis kanali ve bahsedilen ikinci akis kanalina es zamanli yönlendirebilecek sekilde konfigüre edilmis olmasidir. Böylece hidrolik akiskanin birinci akis kanali ve ikinci akis kanalindan ayni anda ybnlendirilebilmesiyle olusan hizli k'utlesel debi degisimi vakum etkisini azaltmak suretiyle moan hissinin azalmasina imkan saglamaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, döner valf sürgüsünün en az bir vidali mil ile es çalisacak sekilde konfigüre edilmis olmasidir. Böylece direksiyon simidinden gelen tepkinin tekerlere iletilmesinin desteklenmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, disli kutusunun bir açik piston tasarimli bir hidrolik direksiyon kutusu olmasidir. Böylece birinci akis kanalinin vidali mil komsulugunda saglanmasina imkan taniyacak sekilde konfigüre edilmesi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, döner valf sürgüsünün bahsedilen direksiyon mili tarafindan tahrik edilecek sekilde konfigüre edilmis olmasidir. Böylece direksiyon simidinde uygulanan kuvvetin verimli bir sekilde disli kutusuna aktarilmasi saglanmaktadir. SEKILIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1' de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sistemi temsili bir sematik görünüsü verilmistir. Sekil 2" de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sisteminde bir disli kutusunun temsili bir kesit görünümü verilmistir. Sekil 3' de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sisteminin içerdigi bir vidali milin temsili bir perspektif görünümü verilmistir. Sekil 4, de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sisteminin içerdigi bir döner valf sürgüsünün temsili bir perspektif görünümü verilmistir. BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu bir hidrolik direksiyon sistemi (10) sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Sekil 1, de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sistemi temsili bir sematik görünüsü verilmistir. Buna göre bahsedilen hidrolik direksiyon sistemi (10) esasen hidrolik akiskanin basinç degisimi olusturmasi suretiyle tasitlarda yön degisimine imkan tanimak üzere bir yardimci sistemdir. Hidrolik direksiyon sistemi (10) en az bir direksiyon simidi (40) içermektedir. Bahsedilen direksiyon simidi (40) esasen yuvarlak bir formda saglanmis ve yön degisimin ve siddetinin kullanici tarafindan manipüle edilmek suretiyle ayarlamasina imkan tanimak üzere bir etkilesim elemanidir. Direksiyon simidi (40) araç üzerinde soförün erisebilecegi sekilde saglanmaktadir. Hidrolik direksiyon sistemi (10) en az bir disli kutusu(20) içermektedir. Bahsedilen disli kutusu(20) direksiyon simidinden (40) iletilen tepkinin tekerlere aktarilmasina imkan tanimaktadir. Disli kutusu(20) esasen bir açik pistonlu tasarimdir. Disli kutusu(20) en az bir direksiyon mili (41) vasitasiyla direksiyon simidi (40) ile iliskilendirilmektedir. Bahsedilen direksiyon mili (41) esasen bir tahrik iletim milidir. Direksiyon mili (41) direksiyon simidine (40) en az bir direksiyon baglanti unsuru (42) vasitasiyla irtibatlanmaktadir. Bahsedilen direksiyon baglanti unsuru (42) esasen baglanti elemanlari bütünüdür. Hidrolik direksiyon sistemi (10) en az bir tahrik elemani (30) içermektedir. Bahsedilen tahrik elemani (30) esasen bir pompadir. Tahrik elemani (30) en az bir iletim elemani (32) vasitasiyla en az bir yag deposuna (31) iliskilenmektedir. Bahsedilen yag deposu (31) disli kutusunda (20) kullanilan hidrolik akiskanin depo edildigi bir tanktir. Tahrik elemani (30) hidrolik akiskanin yag deposundan (31) disli kutusuna (20) pompalanmasina imkân vermektedir. Bahsedilen iletim elemani (32) pompa ile disli kutusunun (20) birbirine iliskilenmesine imkan tanimaktadir. Sekil 4' de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sisteminin (10) içerdigi bir döner valf sürgüsünün (23) temsili bir perspektif görünümü verilmistir. Buna göre bahsedilen döner valf sürgüsü (23) esasen bir yönlendirme elemanidir. Döner valf sürgüsü (23) hidrolik akiskanin disli kutusunda (20) yönlendirilmesine imkan tanimaktadir. Döner valf sürgüsü (23) esasen direksiyon milinden (41) gelen tahrik kuvvetiyle akiskani yönlendirmektedir. Döner valf sürgüsü (23) ayrica hidrolik gücün ayarlamasini da gerçeklestirmektedir. Disli kutusu(20) en az bir vidali mil (24) içermektedir. Bahsedilen vidali mil (24) bir burulma mili vasitasiyla döner valf sürgüsüyle (23) es çalisacak sekilde saglanmaktadir. Vidali mil (24) esasen bir sonsuz vidali mil (24) esasen hidrolik akiskanin yönlendirilmesine gücün iletilmesine yardimci bir tahrik iletim sistemidir. Sekil 2' de bulus konusu bir hidrolik direksiyon sisteminde (10) bir disli kutusunun (20) temsili bir kesit görünümü verilmistir. Buna göre disli kutusu(20) hidrolik akiskanin kapak tarafina iletimini saglamak üzere en az bir birinci akis kanali (21) içermektedir. Bahsedilen birinci akis kanali (21) direksiyon simidinin (40) tahrik edildigi yön ve kuvvete karsilik hidrolik akiskanin kapak kisminda saglanmis bosluga veya giris tarafinda saglanmis iletilmesine olanak saglamak üzere bir oyuktur. Böylelikle hidrolik akiskanin yer degistirmesiyle meydana gelen basinç farki direksiyon simidinden (40) gelen tepkinin tekerlere iletilmesine yardimci olunmaktadir. Disli kutusu(20) en az bir ikinci akis kanali (22) içermektedir. Bahsedilen ikinci akis kanali (22) esasen uzun kisimda birinci akis kanalina (21) paralel saglanmis ve hidrolik akiskanin kapak tarafina iletilmesine imkan tanir bir oyuktur. Birinci akis kanali (21) ve ikinci akis kanali (22) esasen döner valf sürgüsü (23) ile iliskilendirmis sekilde saglanmaktadir. Döner valf sürgüsü (23) direksiyon simidinin (40) çevrildigi yön itibariyle üzerinde bulunan deliklerin açik konuma gelmesi ve birinci akis kanali (21) ile ikinci akis kanalinin (22) deliklere iliskili biçimde saglanmis olmasiyla hidrolik akiskan kapak kismina yüksek hizda saglanmaktadir. Tüm bu yapilanma ile birlikte disli kutusunda (20) hidrolik akiskaninin ayni anda birinci akis kanali (21) ve ikinci akis kanalindan (22) hizli kütlesel debi degisikligi olusturacak biçimde yönlendirilmesi kapak kisminda vakum etkisinin azaltilmasina ve bu nedenle direksiyon simidinde (40) moan hissi olusmasi engellenmektedir. Hidrolik direksiyon sistemini (10) olusturan unsurlarin dogal frekansinin çakismasinin önüne geçilmektedir. Tasitlarda konforlu sürüs hissiyati sunulmaktadir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. SEKILDE VERILEN REFERANS NUMARALARI Disli Kutusu 21 Birinci Akis Kanali 22 Ikinci Akis Kanali 23 Döner Valf Sürgüsü 24 Vidali Mil Tahrik Elemani 31 Yag Deposu 32 Iletim Elemani 40 Direksiyon Simidi 41 Direksiyon Mili 42 Direksiyon Baglanti Unsuru TR TR TR