TARIFNAME LINK EKLI ELEKTRONIK ÇEVIRICI VE HESAP LAYICI Bulusun Ilgili Oldugu Teknik Saha Bulus, bütün silahli savas uçaklarinda, havadan yere birakilan güdümlü (akilli) mühimmatlar ile platformun (Uçak) atis öncesi, atisa hazir hale gelmesi için gerekli haberlesme ve güç ihtiyacini karsilayan göbek bagi (ing. Umbilical Cable] yerine kullanilan, haberlesme trafigini dinleyen, tüm haberlesme verisini kaydeden, gerektiginde uçak ile mühimmat arasindaki haberlesmeyi yönlendirebilen elektronik modüle sahip bir aparat ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu Mühimmatin belirli bilesenlerini uçaga elektriksel olarak baglamak geleneksel bir uygulamadir, böylece belirli bilgiler firlatilmadan önce uçaktan mühimmata ve mühimmattan uçaga iletilebilmektedir. Bunlarin örnekleri, iîize kilavuzluk kontrollerini önceden ayarlamak ve savas basligini devreye sokmak veya nize motorunun ve / veya onun elektrikli bilesenlerinin çalismasini baslatmak için elektrik enerjisi saglamak amaciyla kullanilan elektrik devreleridir.Genel olarak bu amaç için, mühimmatin firlatilmasi sirasinda, konektörlerin ayrilmasiyla iî'izeden ayrilan esnek çok iletkenli bir göbek bagi kullanilir. Bazi eski teknik umbilical kablo Örnekleri; U S3 193 790A dokümanlarinda açiklanmaktadir. Teknigin bilinen durumuna dahil olan; U55548510A numarali Birlesik Devletler dokümaninda, uçak ve mühimmat arasinda üniversal çift yönlü elektriksel ara yüz saglayan metot ve aparat anlatilmaktadir. Bahsedilen aparat mühimmata gerekli güç saglarken, mühimmattan aldigi Video sinyallerini uçaga iletmektedir.Sinyal ayarlama metodu yoluyla, sinyallerin daha önce tanimli formatlara çevrilmesi sonucunda mühimmat veya uçak birçok farkli tipte uçak veya mühimmata uyum saglayabilmektedir. Mühimmatin karakteristigine iliskin bilgileri degerlendirerek uçaga Iletir. saglayan bir sistem anlatilmaktadir. Sistem uçak ve mühimmati elektronik ve mekanik olarak baglayan ve iletisimlerini saglayan mühimmat göbek bagi (umbilical) elementini içerrnektedir. Bulus, MK 82 veri formatinin çesitli transfer hizlarina uyumunu saglamak için genisletilmis formatlama fonksiyonu saglayan bir sinyal kosullandirma elemani içermektedir. Sinyal kosullandirma elemani, uçak ile mühimmat arasinda, geleneksel HIAK'tan (Harpoon Interface Adapter Kit) daha UCUZ, daha az yer kaplayan ve hafif bir sekilde kosullandirma saglar. Sinyal kosullandirma elemani, uçagi ve mühimmati birlestiren bir göbekbagina veya uçagin pilon kablolarina entegre edilebilir. Ancak yine göbek bagi kullanimi söz konusudur. Mevcut bulus, mühimmatlarin yüklenmesi için önceki yöntem ve sistemlerle iliskili dezavantajlari ve sorunlari büyük ölçüde ortadan kaldirmayi veya azaltmayi amaçlayan aparat ile ilgilidir. Tarifnamede açiklanan aparat, nakliye sirasinda mühimmatlara mekanik olmayan, maliyeti az bir iletisim kanali saglamaktadir. Bulusun Cözümünü Amacladigi Teknik Problem Bu aparat, milli olarak gelistirilen tüm hava-yer ve hava-hava mühimmatlarinin (ilave versiyonu ile), yabanci menseli herhangi bir savas uçagina, örnegin F-35, aviyonik olarak uçak ya da mühimmat modifikasyonuna ihtiyaç birakmaksizin, entegrasyonunu en hizli biçimde gerçeklestirmeyi hedefler. Bu özelligi yaninda daha önce benzer amaçla kullanilan sistemlerde bulunmayan bir özellik olarak, atis anina kadarki veri trafiginin kaydedilip saklanmasi ve analizi amaçli olarak kullanilabilmesini saglayan bir aparat olup, halihazirda uçakta kaydedilen veriye gerek birakmaksizin, çok daha esnek bir veri saklama birimi sunmayi hedefler. Bu amaçlara ek olarak, Aparat, herhangi bir mühimmat takili olmasa dahi uçaga takilmasi durumunda, tercih edilen bir mühimmati taklit ederek, egitim mühimmati görevi yerine getirmeyi hedefler. Sekillerin Açiklamasi Bu bulusun amaçlarina ulasmak için gerçeklestirilen, "Link Ekli Elektronik Çevirici ve Hesaplayici" ekli sekillerde gösterilmekte olup, bu sekillerden; Sekil 1 aparatin, uçak ile mühimmat arasinda temsili bir yerlesim gösterimidir.Sekil 2 aparatin temel bilesenleri ve bilesenlerin temsili yerlesimi gösterimidir. Sekil 3 Elektronik çevirme ve hesaplama islemidir.Sekillerdeki Referanslarin Açiklamasi Sekillerde yer alan parçalar tek tek numaralandirilmis Olup, bu numaralarin karsiliklari asagida verilmektedir. 1) Lak 2) Link ekli Çevirici ve Hesaplayici aparat 3) Mühimmat 4) MlL-STD-1760 Veri iletisim aravüzü (ucak tarafi) ) Veriyolu dinleyici 6) Hesaplayici ve Çevirici modül 7) Hafiza birimi 8) MIL-STD-1760 Veri iletisim arayüzü (mühimmat tarafi) 9) Ataletsel Ölçüm Birimi (AÖB) ) Küresel Konumlama Sistemi (KKS) ll) Mühimmat özel baglanti arayüzü 12) Veri volu dinleme islemleri (4 ve 5 üzerinden) 13) Hesaplama ve kavit islemleri (6 ve 7 üzerinden) 14) Mühimmat taklit islemleri !6"nin içinde) Bulusun Açiklanmasi Bu bulus, bütün silahli savas uçaklarmda, havadan yere birakilan güdümlü (akilli) mühimmatlarin, platform (Uçak) ile atis öncesi, atisa hazir hale gelmesi için gerekli haberlesme ve güç ihtiyacini karsilayan göbek bagi (Umbilical Cable) yerine kullanilan, haberlesme trafigini dinleyen, tüm haberlesme verisini kaydeden ve gerektiginde uçak ile mühimmat arasindaki haberlesmeyi yönlendirebilen elektronik modüle sahip bir aparattir. B u aparat, mühimmat ile uçak arasinda göbek bagi olarak kullanilan, iki ucunda konnektör ihtiva eden kablonun hali hazirda yerine getirdigi tüm görevleri yerine getirme kabiliyetine sahiptir.Ilave olarak haberlesmeyi dinleyip kendi içerisindeki hafiza birimine kaydetme, hem uçak tarafindan güdümlü mühimmata, hem de güdümlü mühimmat tarafindan uçaga gönderilen veriyi, ihtiva ettigi hesaplayiei biriminde degerlendirip yönlendirme yetenegine sahiptir. Sekil 1 "de yerlesimi temsili olarak gösterildigi sekilde uçak ile mühimmat arasina baglanir. Link ekli Çevirici ve Hesaplayici Aparat (2), mühimmat (3) ile uçak (1) arasinda iletisimi mümkün kilan, en az bir veri iletisim arayüzü (uçak tarafi) (4), veri yolu dinleyici (5), hesaplayici ve çevirici modülü (6); uçak ile mühimmat arasinda atisa kadar iletilen tüm veri trafigini kaydeden, dahili bataryaya sahip, kablo içerisine yerlestirilmis en az bir hafiza birimi (7), uçak ile mühimmat arasinda iletisimi mümkün kilan, en az bir veri iletisim arayüzü (mühimmat tarafi) (8), ihtiyaca göre anteni ile ataletsel ölçüm birimi (AÖB, ing: INS) (9), aparatin mühimmat tarafina takilan konnektörüne ilave edilmis harici küresel konumlandirma sistemi (KKS, Ing: GPS) (10), mühimmat ile harici GPS ve INS arasindaki iletisimi mümkün kilan, en az bir mühimmata özel baglanti arayüzü (11) içermektedir (Sekil 2). Elektronik çevirme ve hesaplama islemi (Sekil 3), MIL-STD-1553 veriyolu üzerinden veriyolu dinleme islemlerinin (12), hesaplama ve kayit islemlerinin (13) ve mühimmat taklit islemlerinin (14) sirasi ile gerçeklestirilip, ilgili mesajlarin uçaga ve mühimmata aktarilmasi ile gerçeklestirilir. Aparat, ihtiyaca göre, mühimmat tarafina takilan veri iletisim arayüzü (uçak taraf1)"ne (8) ilave edilmis harici küresel konumlandirma sistemi (K KS, ing: GPS) (10) ile ataletsel ölçüm birimine (AÖB, ing: INS) (9) sahiptir. Böylece akilli mühimmatlara ilave KKS (10) ve AÖB (9) birimi yeteneklerini saglar. Bu konfigürasyonda KKS (10) ve AÖB (9) birimleri konnektör sonrasina takili olacak sekilde kablonun disinda yer alir. Mühimmat özel baglanti arayüzü sayesinde (11), KKS (10) ve AÖB birimi (9) ile mühimmata takili olarak uçaktan ayrildiktan sonra serbest uçusuna devam eder. Aparat, hafiza birimi islerligi için dahili batarya kullanir. Ihtiva ettigi hesaplayici ve çevirici modül güç gereksinimi için uçaktan gelen 28V DC gücü kullanir. Aparat, uçak ile mühimmat arasinda atisa kadar iletilen tüm veri trafigini, kablo içine yerlestirilmis hafiza birimine kaydetme özelligine sahiptir. Aparat, uçus sonrasi, mühimmat atisma iliskin tüm veriyi yer istasyonuna göndermek üzere, yerde kullanilan ilave bir veri aktarim birimine sahiptir. Aparat sayesinde, tüm milli hava-yer veya hava-hava mühimmatlarinin yabanci menseli savas uçaklarina aviyonik entegrasyonu saglanir.Aparat, uçak ile mühimmat arasindaki haberlesme verisi ni kullanarak hesap yapma ve haberlesme verisini yönlendirme yetenegine sahiptir. Aparat, pilot tarafindan mühimmata gönderilen ayrilma sinyalini takiben, uçaktan ayrilan mühimmat üzerinde herhangi bir iz birakmaz.Aparat, atis sonrasi mühimmat konnektöründen ayrilir ve uçak üzerinde kalir.Aparat, mekanik bir hasar görmedigi takdirde tekrar tekrar kullanilabilir. Aparat, disaridan bakildiginda halihazirda kullanilan göbek baglarindan ayirt edilemeyecek Özellige sahiptir. Aparat, uçak ile akilli mühimmat arasindaki haberlesme trafigini kaydetme, hesaplama ve yönlendirme islemlerini gerçeklestirdigi durumda, uçagin ve mühimmatin operasyonel olarak halihazirdaki kullanimlarini engellemeyecek özellige sahiptir. Aparat, herhangi bir mühimmat takilmasa dahi (takili olmasi durumunda da), istenen bir mühimmatin özelliklerini taklit edebilecek sekilde egitim mühimmati görevini de yerine getirebilir. Bu bulus sayesinde, milli olarak gelistirilen tüm hava yer, hava-hava mühimmatlarinin yabanci menseli bir savas uçagina, herhangi bir aviyonik entegrasyon ihtiyaci olmaksizin entegrasyonu gerçeklestirilir. Bu bulus, yukarida bahsedilen özelliklerinin disinda, herhangi bir mühimmat takili olmaksizin uçaga baglanmasi durumunda, istenen özelliklerdeki mühimmati taklit eden bir egitim mühimmati görevini de üstlenebilir. Aparat; pilot tarafindan mühimmata gönderilen ayrilma sinyalini takiben, uçaktan ayrilan mühimmat üzerinde herhangi bir IZ birakmadan uçak üzerinde kalabilir ve tekrar kullanilabilir. Bulusun Sanayiye Uygulanma Biçimi Bu bulus ile tanimlanan aparat, savas uçaklarindan akilli mühimmat atmak için kullanilan konvansiyonel göbek baglarinin yerine, bagimsiz entegrasyon, atis idame, egitim simülasyonu yeteneklerine sahip yeni nesil akilli göbek bagi olarak sanayiye uygulanabilecektir.SEKILLER TR TR