TR201919331A2 - Kuvvet sönümleyici koltuk yapılanması - Google Patents

Abstract

Bir kuvvet sönümleyici koltuk yapılanması (A) olup, aldığı darbe sonucunda koparak gergi yayının (2) serbest bırakılmasını sağlayan ve dikey eksende kuvvet sönümlenmesine yardımcı olan üst sigorta (1), aldığı darbe sonucunda koparak gergi yayının (2) serbest bırakılmasını sağlayan ve yatay eksende kuvvet sönümlenmesine yardımcı olan alt sigorta (3), patlama sonucunda araç ile aynı yönlü olmayan ivme oluşturan ve yatay eksende uygulanan kuvveti hafifleten gergi yayı (2), yatay eksende oluşan basıncın sönümlenmesini sağlayan destek sacı (4), kuvvet sönümleyici koltuk yapılanmasıyla (A) araç alt tabının irtibatlandırılmasını sağlayan ve sahip olduğu sönümleyici taban ile personel ayak ve dizine gelen patlama kuvvetinin sönümlenmesini sağlayan bağlantı parçası (5) içeren hafif ve ağır zırhlı araçlara kullanılabilecek mayın korumalı koltuk ile ilgilidir. (Şekil 1)

Description

TARIFNAME Kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi Bulus, tasima araçlari içerisinde yolcu tasima amaciyla kullanilan koltuklarda, dis kaynaklardan araç içerisine ve koltuktaki yolcuya uygulanan kuvveti azaltmaya veya sönümlemeye yardimci koltuk yapilanmasi ile ilgilidir.

Bulus özellikle, hafif ya da agir zirhli personel tasima araçlari içerisindeki personelin, araç alta tabaninda mayin vb. patlayici maddelerin patlamasi sonucunda meydana gelen soku, basinci ve kuvveti, yapilanmasinda bulunan yay ve sigorta sistemi ile sönümleyerek personelde meydana gelebilecek yaralanmalari ve sakatlanmalari ciddi ölçüde azaltan ve olusan kuvveti sönümleyerek güvenli bir ulasim saglayan kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi ile ilgilidir.

Teknigin Bilinen Durumu Günümüzde özellikle güvenlik güçleri tarafindan kullanilan agir ya da hafif zirhli personel tasima araçlari mevcuttur. Bahsedilen araçlar olumsuz çevre sartlari ve yüksek patlama ve tahribat gücüne sahip patlayicilarla maruz kalmaktadir. Personel tasima araçlari genellikle hareket halindeyken mayinlar ya da benzeri patlayicilarin patlatilmasi ya da tetiklenmesi sonucu alt tabanlarindan çok yüksek oranda basinç ve kuvvet etkisine maruz kalirlar. Maruz kalinan kuvvet sonucunda araç içerisindeki yolcularda yaralanmalar ya da sakatlanmalar meydana gelebilmektedir. Personelde meydana gelebilecek yaralanmalari ve sakatlanmalari azaltmak için tasima koltuklarinda farkli tüp ve modellerde gelistirmeler yapilmistir. Birçok farkli tipte ve özellikte personele uygulana basinç ve kuvveti azaltan ya da sönümleyen patlama dayanimli koltuklar dizayn edilmistir.

Literatürde, konu ile ilgili asagidaki basvurulara rastlanmistir. sistemi, özellikle kara mayini tarafindan tetiklenen dikey ivmelenmelerin zirhli bir aracin yolculari üzerindeki ölümcül etkilerine karsi korunma amaciyla tasarlanmistir. Bunun için, bir koltuk gövdesinden ve bir sirtliktan olusan oturma ünitesi dikey yönde hareket edebilir sekilde araç üst tavanina tutturulur. Bahsedilen koltuk ayni zamanda araç alt tabanina irtibatli olup alt taban koruma zeminiyle baglantilidir. Koltuk araç yan duvarlarina irtibatlandiril ve koltugu tasiyan süspansiyon ile çalisir ve patlama sonucunda olusan basinci süspansiyonun zeminden koltugu asagi yukari hareket ettirmesiyle azaltmaya çalismaktadir. Bahsedilen sistemde pistonlu süspansiyon sistemi kullanilmasi sistemi kompleks hale getirir ve bakim maliyetlerini arttir. Ayrica araç alta tabanina ile irtibatlandirilmamasi ve ayaklar için sönümleyici bulunmamasi sistemin diger dezavantajlaridir. Dahasi bahsedilen bulusa yatay düzlemde olusan kuvveti engellenme ya da sonümlemeye yönelik bir eklenti bulunmadigindan tek tarafli koruma saglamaktadir.

Baska bir bulus ise EP2836393B1 numarali, “mayin korumali koltuk mekanizmasi” baslikli Avrupa patent basvurusudur. Bahsedilen basvuruda anlatilan bulus, tasit tavanina (3) veya bir tasit tabanina baglamak için tüplere (2) sahip olan mayin emniyetli bir oturma tertibati (10) ile ilgilidir.

Koltuk düzeneginin (10) üzerine, soz konusu borunun dis kismindaki bir oyuk (8) için çentikler bulunan bir koltuk kizagi olarak ilave bir boru (4) yerlestirilmektedir. Koltugun (1) sabitlendigi ilave bir boru (7) Söz konusu koltuk kizaginin (4) üzerine yerlestirilir. Kilit (8), koltuk kizaginin (4) üzerine yerlestirilen boruya (7) entegre edilmistir. Böylece koltuk üzerindeki yüklemeyi iptal eden bir kuvvetle karsilasildiginda, klips (8) oturma sürgüsünün (4) çentikleri boyunca asagi dogru kayar ve koltugu serbest birakir. Sistem genel olarak boru üzerinde sirali çentiklerle hareket kabiliyeti kazanan tasima koltugu ile ilgilidir. Bahsedilen koltuk yapilanmasinda yatay eksende uygulanan kuvvetin olusturdugu etkiyi ortandan kaldirmaya yönelik bir yapilanma bulunmamaktadir.

Baska bir basvuru ise EP1382932A1 numarali ve “yolcu korumali araç ya da komponent” baslikli basvurudur. Basvuruda, araç alt ve üst tabanina monte edilen yolcu tasima koltugunun, araç alt ve üst taban baglanti noktalarinda dörder adet süspansiyon vardir. Bahsedilen süspansiyonlar çarpisma ya da patlama aninda darbe sönümlemesi yapar. Sistem dikey yönlü kuvvetlerin sbnümlenmesine göre dizayn edilmis yatay eksendeki kuvvete karsi Önlemi olmadigi gibi ayak korumasi da bulunamamaktadir.

Karsilasilan bir diger basvuru ise CN109466387A numarali ve “dar alanda tüm yönlerden korumaya uygun zirhli araçta patlamaya dayanikli koltuk” baslikli basvurudur. Bulus, dar alanda çepeçevre korumaya uygun, kaymali bir ray düzenegi ve bir koltuktan olusan, patlamaya dayanikli koltukla ilgilidir. Koltuk araç tavanina iç içe geçmis iki adet rayli sisteme asilan bir koltuk yapilanmasi ile ilgidir. Koltuk aski sistemi ile araç üst tavanina salincak gibi yerlestirilir ve tüm kuvvet yönlerine göre hareket edebilecek sekilde serbestlik kazandirilmistir. Ancak sistemin normal seyahat sirasinda da hareketli olmasi, salincak gibi sallanmasi seyahat konforunu azalttigi gibi alttan gelen darbenin siddeti arttikça koltuk içerisindeki personelin serbest konumlu koltuktan etrafa vurma olasiligi artmasi kullanimi kisitlamaktadir.

DE10130632A1 numarali ve “özellikle mayin korumali zirhli araçlar için, zemin korumasi sok dalgalarini sönümleyen araç zemini ile koltuk kabugu arasindaki alt çerçeve gibi makaslara sahip koltuk” baslikli basvurudur. Dogrudan araç tabani (B3) ile koltuk kabugu (SS) arasina monte edilen koltugun alt çerçevesi (U3), yalnizca yatay y'onde (H) hareket eden kuvvetlerin alinmasi için bir makas veya paralelkenar mekanizmasi olarak tasarlanmistir. Alt çerçeve ve emniyet kemerleri (GS), koltuk kilifina veya alt çerçevenin dogrudan koltuk kilifina baglanan kisimlarina sabitlenir.

Yüksek sok dalgalarini, özellikle mayin patlamalari ile tetiklenen deformasyon önleme elemani (D), islevsel olarak tasit tabani ile oturma kabugu arasindaki alt çerçeveye paralel olarak düzenlenir, böylece sadece dikey olarak hareket eden kuvvetler deformasyon elemani tarafindan alinir.

Basitçe araç alt tabanindan uygulanan kuvvet neticesinde makas seklinde kapanan ayaklara sahip koltuk tasarimidir. Koltugun ayak kisimlarinin makas sekilde baglanmasinin zafiyet olusturmasi katlanan mekanizmasinin sikintilar yaratabilecek olmasinin yani sira yatay hareket sonrasi eski konumunun geri kazaniminin zor olmasi problem olusturmaktadir.

Araç mayina veya benzer bir patlayici cihaza maruz kaldiginda, yolcularin yaralanma riskini azaltan araç koltuklariyla ilgilidir. Koltuklar tavana veya duvara monte edilmistir ve denge saglarken yön degistirmeye izin veren hareketli bir kol içermektedir. Koltuk, yolculari aracin sasisinden pnömatik veya diger bir amortisör ve/veya dikey ve yatay yöndeki patlamalardan koruma saglamak için ezilebilir bir eleman vasitasiyla izole eder. Bu koltuklar ayni zamanda sok emici/yalitimli ayak destekleri, ek donanim sabitleme sistemleri ve tamamen entegre bir sistem sunmak için dört noktali bir emniyet kemeriyle birlestirilmistir. Agirlikli süspansiyon sistemi ile çalisan mekanizma araç alt tabanina monte edilen ayak ile hem yatay hem dikey kuvvetlere karsi koruma saglamaktadir. Sistem çok kompleks olmasinin yani sira hacimsel olarak çok yer kaplayan koltuk yapilanmasi yatay kuvvete maruz kaldiginda sadece kemer vasitasiyla kuvveti karsilamaktadir dahasi ayak tabani içimde gelistirilmis ek bir kisim olmamasi sistemin kusurlaridir.

Bir diger basvuru ise TR2018IO1195 numarali “mayina karsi korumali koltuk ekipmani" baslikli basvurudur. Bahsedilen bulusta araç, tavana takilip çikarilabilen mayina karsi korumali koltuk ekipmani olup, en az bir kilavuz boru ile koltuk çerçevesinin eksensel olarak hareket ettirilebilir oldugu ve araç tavani ile patlama aninda belirli bir yüke ulasildiginda kopan en az bir yirtilabilir dikisli en az bir koltuk kemeri ile baglanan koltuk ile ilgilidir. Koltuk araç üst tavanina askilar ile asilir. Askilar kuvvet uygulandiginda baglanti noktalarindan koparak koltugun serbest kalmasini saglar. Koltugun askilari yirtilabilir kumastan imal edilmistir, kullanilan malzemenin mukavemeti düsük ve zamanla yipranacagindan problemler olusturmaktadir.

TR2016/18627 numarali “enerji sönümleyici noktasal etkili koltuk“ baslikli basvuru özetle; tekerlekli ve paletli zirhli araçlarda özelikle mayin patlamalarinda olusan soklarin olusturmus oldugu etkiyi azaltmak için farkli tipte birden tala mekanizmanin sabit kuvvet ile deformasyonu sentezlenen hibrit bir enerji sönümleme mekanizmasina sahip enerji sönümleyici noktasal etkili koltuk ile ilgilidir.

Bulus bir eksen üzerinde asagi yukari yönlü hareket edebilen koltuk ile ilgilidir. Koltugun tek aksamdan ve tek noktadan tasima eksenine irtibatlandirilmasi ve yatay konumda gelen kuvveti sönümleyememesi temel eksiklikleridir.

Sonuç olarak yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi ve mevcut çözümlerin konu hakkindaki yetersizligi nedeniyle ilgili teknik alanda bir gelistirme yapilmasi gerekli kilinmistir.

Bulusun Kisa Açiklamasi Mevcut bulus, yukarida bahsedilen gereksinimleri karsilayan, tüm dezavantajlari ortadan kaldiran ve ilave bazi avantajlar getiren kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi ile ilgilidir.

Bulusun öncelikli amaci, hafif ya da agir zirhli araç içerisindeki personelin olasi bir patlama aninda uygulanan kuvvet neticesinde yaralanmalarinin ve sakatlanmalarinin 'önüne geçmek için dikey ve yatay eksende uygulanan kuvveti sönümleyerek olasi zararlari azaltmasidir.

Bulusun bir amaci, fakli malzemelerden ve aksamlardan hatta farkli kisimlardan olusan, kompleks ve maliyetli üretim teknikleri ile üretilen mayin dayanimli koltuklara alternatif üretim yapilmasidir.

Bulusun bir diger amaci, koltukta oturan personelin gövde, bas, kollarinin korunmasinin yani sira alt tabana baglanabilir ve sönümleyici yapisi sayesinde ayaklarda ve dizlerde de koruma saglamaktadir.

Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekiller ve bu sekillere atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklama sayesinde daha net olarak anlasilacaktir ve bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir.

Bulusun Anlasilmasina Yardimci Olacak Sekiller Sekil 1. Kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasinin (A) perspektif görünümüdür.

Sekil 2. Üst sigorta ve gergi yayinin detay perspektif görünümüdür.

Sekil 3. Alt sigorta aksaminin, üstten ve yandan teknik çizim perspektif görünümleridir.

Sekil 4. Destek sacinin, üstten ve yandan teknik çizim perspektif görünümleridir. Çizimlerin mutlaka ölçeklendirilmesi gerekmemektedir ve mevcut bulusu anlamak için gerekli olmayan detaylar ihmal edilmis olabilmektedir. Bundan baska, en azindan büyük ölçüde özdes olan veya en azindan büyük ölçüde özdes islevleri olan elemanlar, ayni numara ile gösterilmektedir.

Referanslarin Açiklamasi Kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi Ust sigorta Gergi yayi Alt sigorta Destek saci Baglanti parçasi Bulusun Detayli Açiklamasi Bu detayli açiklamada bulus konusu kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak ve hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak sekilde açiklanmaktadir.

Bulus konusu kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasi (A), sekil 1'de aksamlari ile birlikte gösterilmistir. Bahsedilen koltuk yapilanmasi (A), üst sigorta (1), gergi yayi (2), alt sigorta (3), destek saci (4) ve baglanti parçasindan (5) olusmaktadir.

Bahsedilen koltuk yapilanmasini (A) olusturan aksamiarinin teknik özelliklerine deginilecek olursa üst sigorta (1) ve gergi yayindan (2) baslamak gerekmektedir. Bahsedilen aksamiarin detay görünümleri sekil 25de verilmistir. Ust sigorta (1), gergi yayini (2) tetikleyen aksamdir. Koltuk yapilanmasi (A), alt tabandan kuvvet aldiginda kopar ve gergi yayini (2) serbest birakmaktadir.

Gergi yayi (2), patlama etkisiyle olusan ve dikey eksenden personele uygulanan kuvveti ve aracin ivmesi ile ayni yönlü olmayan bir direnç ile personeli korur. Benzer sekilde gergi yayi (2), patlamanin etkisiyle olusan asagi yönlü ivmeden etkilemesini de engeller.

Kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasinda (A), araç: alt tabanindan aldigi kuvvet neticesinde kopan üst sigortanin (1) kopmasina benzer sekilde alt sigortada (3) kopar ve yine benzer sekilde gergi yayinin (2) serbest birakilmasini saglamasinin yani sira destek sacinin (4) da devreye girmesini saglar. Alt sigorta (3), üst sigorta (1) ile benzer görevde bulunmaktadir. Alt sigorta (3), destek saci (4) ile irtibatlidir. Alt sigortanin (3) görünümü sekil 3'te destek sacinin (4) görünümü ise sekil 4'te verilmistir. Destek saci (4), yatay eksende (-X, +X) uygulanan kuvvetin sönümlenmesini ve kuvvet etkisinin azaltilmasini saglamaktadir.

Sistemin genel olarak basit olmasini ve daha güvenli olmasini saglayan aksamlardan biri de baglanti parçasidir (5). Baglanti parçasi (5), araç alt taban saci ile kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasinin (A) birbirlerine irtibatlandirilmasini saglayan ve sönümleyici zemin tabani içeren ayak-diz korumasi saglayan kisimdir.

Kuvvet sönümleyici koltuk yapilanmasinin (A) tüm aksamlari lazer kesim yöntemiyle imal edilmekte ve araç tabanina ve tavanina sabitlenerek montajlanmaktadir.

Claims (1)

ISTEMLER

1. Bir kuvvet sbnümleyici koltuk yapilanmasi (A) olup, özelligi; - aldigi darbe sonucunda koparak gergi yayinin (2) serbest birakilmasini saglayan ve dikey eksende kuvvet sönümlenmesine yardimci olan üst sigorta (1), o aldigi darbe sonucunda koparak gergi yayinin (2) serbest birakilmasini saglayan ve yatay eksende kuvvet sönümlenmesine yardimci olan alt sigorta (3), o patlama sonucunda araç ile ayni yönlü olmayan ivme olusturan ve yatay eksende uygulanan kuvveti hafifleten gergi yayi (2), . yatay eksende olusan basincin sbn'ümlenmesini saglayan destek saci (4), - kuvvet sbnümleyici koltuk yapilanmasiyla (A) araç alt tabinin irtibatlandirilmasini saglayan ve sahip oldugu sönümleyici taban ile personel ayak ve dizine gelen patlama kuvvetinin sonümlenmesini saglayan baglanti parçasi (5), içermesidir.