PL99802B1 - Sposob wytwarzania zwiazkow polienowych benzenu - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych zwiazków polienowych o wzorze ogólnym 1, w którym jeden z dwu symboli Ri i R2 oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alikilowa, a drugi oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkoksy- lowa, R3 i Rs oznaczaja atom wodoru, nizsza grupe alkilowa lub atom chlorowca, przy czym jeden z podstawników R3 i Rs ma znaczenie inne niz atom chlorowca, R4 oznacza nizsza grupe alkoksylowa, grupe aminowa, nizsza grupe jedno- lub dwualki- loaminowa lub atom chlorowca, a Rs oznacza grupe karboksylowa, alkoksykarbonylowa, alkenoksykar- bonylowa, alkinoksykarbonylowa albo nizsza grupe jedno- lub dwualkilokarbamylowa, jak równiez soli tych zwiazków.Wymienione powyzej nizsze grupy alikilowe za¬ wieraja korzystnie do 6 atomów wegla, jak grupa metylowa, etylowa, propylowa, izopropylowa lub 2-metylopropylowa. Nizsze grupy alkoksylowe za¬ wieraja równiez. korzystnie do 6 atomów wegla, jak grupa metoksylowa, etoksylowa lub izopropo- ksylowa.Sposród atomów chlorowca korzystne sa fluor i chlor.Grupa aminowa moze byc jedno- lub dwupodsta- wiona rozgaleziona lub nierozgaleziona nizsza grupa alkilowa, np. grupa metylowa, etylowa, izopropy¬ lowa.Wymienione dalej grupy alkosykarbonylowe za¬ wieraja korzystnie reszty alkoksylowe zawierajace do 6 atomów wegla. Moga byc one rozgalezione lub nierozgalezione, jak np. grupa metoksylowa, etoksy¬ lowa lub izopropoksylowa. Ponadto moga byc sto¬ sowane takze wyzsze grupy alkoksylowe o 7—20 atomach wegla, sposród nich zwlaszcza grupa cety- loksylowa. Wymienione grupy alkoksylowe moga byc podstawione grupami funkcyjnymi, np. grupami zawierajacymi azot, jak np. grupa aminowa lub morfolinowa, ewentualnie podstawiona rodnikiem alkilowym lub tez grupa piperydylowa lub piry- dylowa.Takze grupy alkenoksy-i alkinoksykarbonylowe zawieraja korzystnie reszty alkenoksylowe i alki- noksylowe zawierajace do 6 atomów wegla, jak np. reszte alliloksylowa lub propargiloksylowa.Grupa karbamylowa moze byc jedno- lub dwu- podstawiona prostymi lub rozgalezionymi nizszymi rodnikami alkilowymi, np. grupa metylowa, etylowa lub izopropylowa i oznacza np. grupe metylokarba- mylowa, dwumetylokarbamylowa lub dwuetylokar- bamylowa.Przedstawicielami zwiazków wytwarzanych spo¬ sobem wedlug wynalazku sa: ester etylowy kwasu 9- (6-chloro -4- metoksy -2,3- dwumetylofenylo) - 3,7- -dwumetylonona-2,4,6,8-tetraenowego-l, ester etylo¬ wy kwasu 9-(6-chloro-4-metoksy-2,5-dwumetylofe- nylo) -3, 7 - dwumetylonona-2,4, 6, 8-tetraenowegp-l, ester etylowy kwasu 9-(2-chloro-4-metoksy^,6,6- -trójmetylofenylo) -3,7-dwumetylonona-2,4,6,8-te);ra- enowego-1, ester etylowy kwasu 9-(3-chloro-2,4-dwu- 99 80299 802 rtr 3=1 symboli A i 8 oi metoksy-6-metylofenylo)-3,7-dwumetylonona-2,4,6,8- -tetraenowego-1, ester etylowy kwasu 9-(2,6~dw'i- ch:oro~4-metoksyxenyIo) -3,7-dwumetylonona-2,4;6,% -tetracnowego-1, es* er etylowy kwasu 9-(2,5,6-trój- chloro-4-metoksyfcnylo) -3,7-dwumetylonona-^;4,6,G- -tctraenowego-1, ester etylowy kwasu 9-(t-mety'o- -2,4-dwumetoksyfenylo) -3,7-dwumetylono:ia-2,4,6,8- -tetraenowego-1, ester etylowy kwasu 9-(2,4-dwumc- toksy-3,6-dwumetylofenylo)-3,7-dwurnetylonona-2,.4, 6, 3-tciraenowego-l. '¦ ^ §posób•¦ wedlug wynalazku polega na tym, ze zwiazki o wzorze ogólnym 2 poddaje sie reakcji ze ze ogólnym 3, w których to wzo- lub m = 1 i n = 0, jeden z dwu lacza grupe formyIowa, a drugi grupe trójarylofosfoniometylowa ¦(X)3 +Y—, w którym X oznacza oznacza anion kwasu organicz¬ nego lub nieorganicznego. Wytworzony kwas lub wytworzona amine przeprowadza sie ewentualnie w sól, kwas karboksylowy o wzorze 1 mozna prze¬ prowadzac w ester kwasu karboksylowego o wzorze ogólnym 1 lub w amid o wzorze ogólnym 1, a ester kwasu karboksylowego- o wzorze ogólnym 1 prze¬ prowadza sie ewentualnie w kwas karboksylowy o wzorze ogólnym 1 lub w amid o wzorze ogól¬ nym 1.Grupy arylowe oznaczone przez X wT grupie trój- arylofosfoniometylowej o wzorze -CH2-P(X)j +Y_ obejmuja ogólnie wszystkie znane grupy *arylowe, a zwlaszcza grupy jednopierscieniowe, takie jak grupa fenylowa, grupa fenylowa podstawiona nizsza grupa alkilowa lub nizsza grupa alkoksylowa, jak grupa tolilowa, ksylilowa, mezytylowa i p-metoksy- fenylowa. Sposród anionów kwasów nieorganicznych Y korzystny jest jon chlorkowy, bromkowy i jod- kowy lub jon woderosiarczanowy, a sposród anio¬ nów kwasów organicznych jon tozyloksylowy.Substancje wyjsciowe o wzorach ogólnych 2 i 3 sa czesciowo nowymi zwiazkami. Mozna je otrzymac np. w nastepujacy sposób: Zwiazki o wzorze ogólnym 2, w którym m = 0, a A oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa (2a). mozna np. otrzymac w taki sposób, ze odpowiedni benzen podstawiony resztami Ri — Ri poddaje sia dzialaniu formaldehydu w obecnosci kwasu chlo- rowcowodorowego, np. w obecnosci stezonego kwa¬ su solnego, ewentualnie w rozpuszczalniku, zwla¬ szcza w lodowatym kwasie octowym i otrzymany halogenek benzylowy podstawiony przez reszty Ri — R5 (halogenek o wzorze ogólnym 2, w którym m = 0, a A oznacza grupe chlorowcometylowa (2i) poddaje sie reakcji w znany sposób z trójarylofos- fina w rozpuszczalniku, a zwlaszcza z trójfenylofos- fina w toluenie lub benzenie.Grupe alkoksylowa wystepujaca w uprzednio wy¬ mienionym benzenie podstawionym przez reszty Ri — R.5 mozna np. wprowadzic przez alkilowanie obecnej grupy hydroksylowej. Np. poddaje sie re¬ akcji odpowiedni fenol, korzystnie w rozpuszczal¬ niku, np. w alkanolu i w obecnosci zasady, takiej jak weglan potasowy, z halogenkiem alkilu, np. z jodkiem metylu lub siarczanem dwumetylowym.Zwiazki o wzdfjce ogólnym 2, w którym m = 1, a A oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa (2b) "mozna otrzymac np. w nastepujacy sposób: odpo¬ wiedni benzen podstawiony przez reszty Ri —R5 poddaje sie najpierw reakcji formylowania, przy czym np. dziala sie na zwiazek wyjsciowy srodkiem formylujacym. Moze "to sie odbywac np. w taki sposób, ze zwiazek wyjsciowy formyluje sie w obec¬ nosci kwasu Lewisa. Jako srodki formylujace mozna stocowac zwlaszcza nastepujace zwiazki: estry kwa¬ su ortomrówkowego, chlorek formylu i -dwumetylo- formamid. Sposród kwasów Lewisa szczególnie od¬ powiednie sa halogenki cynku, glinu, tytanu, cyny i zelaza, takie jak chlorek cynku, trójchlorek glinu, czterochlorek, tytanu, czterochlorek cyny i trój¬ chlorek zelaza, jak równiez halogenki kwasów nie- organicznych i organicznych, jag nfr tlenochlorek fosforu i chlorek kwasu metanosulfonowego.Fcrmylowanie mozna prowadzic eweqti|alni| bez dodatku rozpuszczalnika, jesli srodek lormylujacy wystepuje w nadmiarze. Na ogól iednafc poleca sie wykonywanie reakcji w rozpuszczalniku obojetnym, n^. nitrobenzenie lub w chlorowanym weglowodo¬ rze, takim jak chlorek metylenu. Temperatura reakcji moze wahac sie od 0°C do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej.Wytworzony benzaldehyd podstawiony przez reszty Ri — R5 mozna nastepnie w znany sposób przez kondensacje z acetonem na zimnor to^znaczy w temperaturze okolo 0—30°C w obecnosci alkaliów np. w obecnosci rozcienczonego wodnego lugu so- u dewego, przeprowadzac, w fenylobuteno-3-on-2 pod¬ stawiony przez reszty Ri — R, który w znany spojób przy uzyciu reakcji metaloorganicznej, np. reakcji Grignarda przez przylaczenie acetylenu mozna przeprowadzic w fenylo-3-metylo-3-hydro- ksypcriten-4-yn-l podstawiony przez reszty Ri —R5.Otrzymany trzeciorzedowy acetylenokarbinol uwo¬ dornia sie nastepnie czesciowo w znany sposób przy uzyciu czesciowo zatrutego katalizatora z metalu szlachetnego (katalizatora Lindlara). Utworzony ^ trzeciorzedowy etyleno-karbinol mozna nastepnie przeprowadzic w wyniku przegrupowania allilowego przez dzialanie trójarylofosfina, a zwlaszcza trójfe- nylofosfina, w obecnosci kwasu mineralnego, np. w obecnosci chlorowcowodoru, takiego jak chlorowo- 45 dór lub bromowodór lub w obecnosci kwasu siar¬ kowego, w rozpuszczalniku, np. w benzenie, w poza¬ dana sól fosfoniowa (2b), w której m = 1.Zwiazki o wzorze ogólnym 2, w którym m — 0, a A oznacza grupe formylowa (2g) mozna np. 50 otrzymac w taki sposób, ze formyluje sie, jak opi¬ sano powyzej, benzen podstawiony przez reszty Ri — R\ Wychodzac,z benzenu podstawionego przez reszty Ri — R5 wytwarza sie w ten sposób bezpo¬ srednio benzaldehyd podstawiony przez reszty 55 Ri-Rs.Zwiazki o wzorze ogólnym 2, w którym m = 1, a A oznacza grupe formylowa (2h), mozna otrzymac np. w taki sposób, ze opisany powyzej przy wy¬ twarzaniu zwiazków 2b feinylobuten-3-on-2 podsta- 60 wiony przez reszty Ri — R5 poddaje sie reakcji Wittiga z etoksykarbonylometylenotrójfenylofosfo- rowoderem lub z estrem etylowym kwasu dwuety- lofosfonooctowego. Wytworzony ester etylowy kwa¬ su fenylo-3-metylopentadien-2, 4-owego-l podsta- 65 wionego przez reszty Ri — R3 redukuje sie rnastep-mm 8 I nie na zimno przy uzyciu mieszanego wodorku -metalu; zwlaszcza wodorku litowoglinowego, w roz¬ puszczalniku organicznym, np. w eterze lub w czterowodorofuranie do fenylo-3-metyIo-peritadien- -2,4-olu-l podstawionego przez reszty Ri — R5.Otrzymany alkohol utlenia sie nastepnie przez dzia¬ lanie srodkiem utleniajacym, np. dwutlenkiem man¬ ganu w rozpuszczalniku organicznym, takim jak aceton lub chlorek metylenu, w temperaturze od 0°C do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej do pozadanego fenylo-3-metylopentadicn-2,4-alu-i podstawionego przez reszty Ri — Rs (2h).Zwiazki o wzorze ogólnym 3 sa czesciowo nowe.Zwiazki o wzorze ogólnym 3, w którym n = 0, a B oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa (3e) mozna w prosty sposób wytworzyc przez reakcje ewentualnie zestryfikowanego kwasu 4-chlorowco- -3-metylokrotonowego, lub zeteryfikowanego alko¬ holu 4-chlorowco-3-metylokrotylowego z trójarylo- fosfina w rozpuszczalniku, korzystnie z trójfenylo- fosfina w toluenie lub benzenie.Zwiazki o wzorze ogólnym 3, w którym n = 1, a B oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa (3b) mozna wytworzyc np. w taki sposób, ze grupe for- mylowa aldehydu o wzorze ogólnym 3, w którym n = 1, a B oznacza grupe formylowa (3h) redukuje sie za pomoca wodorku metalu, np. za pomoca borowodorku sodowego w alkoholu np. w etanolu lub izopropanolu do grupy hydroksymetylowej.Wytworzony alkohol mozna chlorowcowac przy uzyciu zwyklego srodka chlorowcujacego, np. tleno¬ chlorku fosforu, a otrzymany kwas 8-chlorowco- -3, 7-dwumetylookta-2, 4, 6-trienowego-l, halogenek o wzorze ogólnym 3, w którym n = 1, a B oznacza grupe chlorowcometylowa (3h) lub pochodna tego kwasu poddaje sie reakcji z trójarylofosfina w roz¬ puszczalniku, korzystnie z trójfenylofosfina w tolu¬ enie lub benzenie, otrzymujac pozadana sól fosfo- niowa 3b.Zwiazki o wzorze ogólnym 3, w którym n = 0, a B oznacza grupe formylowa (3g) mozna wytwo¬ rzyc np. w taki sposób, ze ewentualnie zestryfiko- wany kwas winowy poddaje sie rozszczepieniu utle¬ niajacemu, np. przez dzialanie czterooctanu olowiu w temperaturze pokojowej w rozpuszczalniku orga¬ nicznym, takim jak benzen. Wytworzona pochodna kwasu glioksalowego poddaje sie nastepnie w enany sposób kondensacji, korzystnie w obecnosci aminy, z aldehydem propionowym w temperaturze podwyzszonej, np. w temperaturze 60—110°C z od- szczepieniem wody, otrzymujac pozadana pochodna kwasu 3-formylokrotonowego.Zwiazki o wzorze ogólnym 3, w którym n = 1, a B oznacza grupe formylowa (3h) mozna wytwo¬ rzyc np. w taki sposób, ze na 4,4-dwumetoksy-3- -metylobuten-l-ol-3 dziala sie fosgenem na zimno, korzystnie w temperaturze —10 do —20°C, w obec¬ nosci aminy trzeciorzedowej, takiej jak pirydyna, a wytworzony 2-formylo-4-chlorobuten-2 laczy sie za pomoca reakcji Wittiga z ewentualnie zestryfi- kowanym kwasem 3-formylokrotonowym lub z ewentualnie zestryfikowanym alkoholem 3-formylo- krotylowym, otrzymujac pozadany aldehyd 3h.Wedlug wynalazku poddaje sie reakcji: sole fos- foniowe o wzorze 2a lub 2b z aldehydami o wzorze 3h lub 3g, albo sole fesfoniowe o wzotze1 3a 1tflf"3b z aldehydami o wzorze 2h lub 2g.Sposobem podanym przez Wittiga skladniki pod¬ daje sie reakcji ze soba w obecnosci srodka wia- zacego kwas, np. w obecnosci alkoholanu metalu alkalicznego, takiego jak metylen sodowy, w obec¬ nosci tlenku alkilenu, ewentualnie podstawionego grupa alkilowa, zwlaszcza w obecnosci tlenku" ety¬ lenu lub tlenku 1,2-butylenu, ewentualnie w roz¬ puszczalniku, np. w chlorowanym weglowodorze, takim jak chlorek metylenu, a takze w dwuihetylo- formamidzie, w temperaturze od temperatury po¬ kojowej do temperatury, wrzenia mieszaniny reak¬ cyjnej.W pewnych przypadkach okazalo sie korzystne prowadzenie wyzej wymienionych reakcji in situ, tzn. laczenia skladników kondensacji ze soba "bez wydzielania odpowiedniej soli fosfoniowej.Kwas karboksylowy o wzorze ogólnym 1 ttiozna przeprowadzic w znany sposób, np. przez dzialanie chlorkiem tionylu, korzystnie w pirydynie, W chlorek kwasowy, który przez reakcje z alkoholem moze byc zamieniony w ester, a przez reakcje z amoniakiem w amid.Ester kwasu karboksylowego o wzorze ogólnym 1 mozna zhydrolizowac w znany sposób np: przez dzia¬ lanie alkaliami, zwlaszcza przez dzialanie wodno- -alkoholowym roztworem lugu sodowego lub pota¬ sowego w temperaturze od temperatury pokojowej do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej i albo poprzez halogenek kwasowy lub tez, jak opisano ponizej, bezposrednio przeprowadzac w amid.Ester kwasu karboksylowego o wzorze ogólnym 1 mozna przeprowadzic w odpowiedni amid np. iirzez dzialanie amidkiem litowym. Amidek litowy pod¬ daje sie reakcji z odpowiednim estrem korzystnie w temperaturze pokojowej.Amina o wzorze ogólnym 1 tworzy sole "przez przylaczenie kwasów nieorganicznych lub orga¬ nicznych. Przykladami tych soli sa sole z kwasami chlorowcowodorowymi, zwlaszcza z kwasem chlo¬ rowodorowym lub bromowodorowym, sole zakwa¬ sami mineralnymi, np. z kwasem siarkowym, lub tez sole z kwasami organicznymi, np. z kw^tSfcm benzoesowym, kwasem octowym, kwasem cytryno¬ wym lub kwasem mlekowym. Kwas karboksylowy o wzorze ogólnym 1 tworzy sole z zasadami, zwla¬ szcza z wodorotlenkami metali -alkalicznych, 'ko¬ rzystnie z wodorotlenkiem sodowym lub potaso¬ wym.Zwiazki o wzorze ogólnym 1 moga wystcpdwa'c w postaci mieszanin zwiazków cis i trans, -które, Jtsli to jest pozadane, mozna rozdzielac na skladniki cis i trans w znany sposób lub tez mozna izoftie* ryzowac na zwiazki wylacznie trans.Zwiazki o wzorze ogólnym 1 stanowia ceuttte zwiazki farmakodynamiczne. Mozna je stosowac do miejscowego lub systemicznego leczenia nowot^o- rów lagodnych i zlosliwych, uszkodzen przedfa^ó- wych, jak równiez do systemicznego i miejscowego zapobiegania wymienionym sklonnosciom.Zwiazki te nadaja sie ponadto do miejscowego i systemicznego leczenia tradziku, luszczycy i innych dermatoz rozpoczynajacych sie od wzmozonego-J b 40 45 50 55 0099^802 chorobowo zmienionego zrogowacenia, jak równiez zapalnych i alergicznych sklonnosci dermatologicz¬ nych. Zwiazki o wzorze ogólnym 1 mozna ponadto stosowac takze do zwalczania chorób blony sluzo¬ wej ze zmianami zapalnymi lub degeneratywnymi, ewentualnie mctaplastycznymi.. Toksycznosc nowej klasy zwiazków jest nieznacz¬ na. Np. podczas podawania dootrzewnowego estru etyjoyrego kwasu 9-(2-chloro-4-metoksy-3,5,6-trój- metylofenylo)-3, 7-dwumetylonona-2, 4,6, 8-te!raeno- wego-1 myszom o ciezarze 30 g w dawce dziennej 200 mg/kg po uplywie 14 dni (lacznie 10 dni poda¬ wania) nie wystapily zadne oznaki hiperwitami- nozy A.Dopiero przy dawce dziennej 400 mg/kg wysta¬ pily u zwierzat po 14 dniach (lacznie 10 dni poda¬ wania) pierwsze oznaki lekkiej hiperwitaminozy A, co ujawnilo sie w 20%-owym ubytku wagi, znacz¬ nym wypadaniu wlosów i nieznacznym luszczeniu skóry, r ,.. . . Zwiazki o wzorze 1 wykazuja znaczne dzialanie hamujace wzrost nowotworów. W próbce brodaw- czakowej cofaja sie nowotwory wywolane przez dwumetylobenzantracen i olej krotonowy. Srednice brodawczaków maleja w ciagu 2 tygodni przy do¬ otrzewnowym podawaniu estru etylowego kwasu 9-(2-chlpro-4-metoksy-3, 5, 6-trójmetylofenylo) -3, 7- -C'WumetyIonona-2,4,6,8-tetroenowego-l o 61'Vo przy dawce ,400 mg/kg/tydzien i o 45% przy dawce 2Q0. mg^kg/tydzien. Zwiazki o wzorze ogólnym 1 moga. znalezc zastosowanie jako srodki lecznicze, nP.*w postaci preparatów farmaceutycznych.Preparaty sluzace do stosowania systemicznego mo?na wytwarzac np. w taki sposób, ze zwiazek o wzorze ogólnym 1 dodaje sie jako czynny sklad¬ nik do nietoksycznych, obojetnych, zwykle stosowa¬ nych w takich preparatach nosników stalych lub cieklych.Srodki mozna podawac dojelitowo lub pozajeli- towo. Do podawania dojelitowego nadaja sie np. srodki w postaci tabletek, kapsulek, drazetek, syro- p6w, zawiesin, roztworów i czopków. Do podawania pozajelitowego nadaja sie srodki w postaci roztwo¬ rów do wlewek lub zastrzyków.;/Dawki, w jakich podaje sie nowe zwiazki, mozna zmieniac w zaleznosci od sposobu i drogi podawa¬ nia, jak*równiez w zaleznosci od potrzeb pacjentów.Zwiazki o wzorze 1 mozna podawac w ilosciach —200 mg dziennie w jednej lub w kilku dawkach.Korzystna postacia podawania sa kapsulki o zawar¬ tosci 10—100 mg substancji czynnej.Preparaty moga zawierac dodatki obojetne, jak równiez czynne farmakodynamiczne. Np., tabletki lub granulki moga zawierac szereg srodków wia¬ zacych, wypelniaczy, nosników lub rozcienczalni¬ ków. Preparaty ciekle moga wystepowac np. w postaci sterylnego roztworu, mieszajacego sie z woda. Kapsulki moga zawierac obok substancji czynnej dodatkowo wypelniacz lub zageszczacz.Ponadto moga wystepowac dodatki poprawiajace "iiak, jak równiez substancje stosowane zwykle jiko srodki konserwujace, stabilizujace, utrzymu¬ jace wilgotnosc lub emulgujace, a ponadto takze sole w celu zmiany cisriifeftia osmotycznego, bufory i inne dodatki.Wymienione powyzej nosniki i rozcienczalniki mega skladac sie z substancji organicznych lub nie^ organicznych, np. z wody, zelatyny, cukru mleko¬ wego, skrobi, stearynianu magnezowego, talku, gumy arabskiej, poliglikoli alkilenowych i tym po¬ dobnych. Jest warunkiem, aby wszystkie substancje pomocnicze uzywane do wytwarzania preparatów byly nietoksyczne.Do podawania miejscowego stosuje sie zwiazki io o wzorze 1 korzystnie w postaci masci, nalewek, kremów, roztworów, plynów, plynów rozpylanych, zawiesin i tym podobnych. Korzystne sa mascie i kremy, jak równiez roztwory. Preparaty przezna¬ czone do podawania miejscowego mozna wytwa- rzac w taki sposób, ze zwiazki o wzorze 1 miesza sie jako skladnik czynny z nietoksycznymi, stalymi lub cieklymi, obojetnymi nosnikami, odpowiednimi do podawania miejscowego, stosowanymi zwykle w takich preparatach.Do podawania miejscowego korzystne sa roztwory o stezeniu 0,01—0.3%, korzystnie 0,02—0,1%, jak równiez masci lub kremy o stezeniu 0,05—5%, ko¬ rzystnie 0,1—2,0%.Do preparatów mozna ewentualnie domieszac antyutleniacz, np. tokoferol, N-rnetylo-^-tokofera- mine, jak równiez butylowany hydroksyanizol lub butylowany hydroksytoluen.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja sposób wedlug wynalazku.Przyklad I, 9.9 g chlorku 2-chlorc-4-metoksy. -3,556-trójmety:obenzylotrójfenylofosfoniGwc£o roz¬ puszcza sie w 50 ml dwumetyloformamidu. To do¬ daniu 4,16 g estru etylowego kwasu 7-formyIo-.,-:..e- Lylcokta-2,4.6,8-trienowego-l wkrapla sie w tempe- c- raturze 20°C 10 ml swiezo przygotowanego : : 7/orn etylenu sodowego z 0,460 g sodu i 10 ml bezw;.-.' o etanolu. Mieszanine reakcyjna miesza si~i w ci :•_ i 12 godzin w temperaturze pokojowej, nastepnie przenosi do 100 ml wody i ekstrahuje heksanem. 0 Ekstrakt heksenowy wytrzasa sie trzykrotnie z mie¬ szanina metanolu z woda, suszy nad siarczanem so¬ dowym i zateza pod zmniejszonym cisnieniem. Po¬ zostalosc oczyszcza sie przez absorbeje na zelu krzemionkowym (srodek elucyjny: chlorek mety- lenu: heksan = 8:2). Uzyskany z eluatu ester ety¬ lowy kwasu 9-(2-chloro-4-metoksy-3,5,6-trójmetylo- fenylo) -3,7-dwumetylonona-2,4, 6, 8-tetraenowego-l tepi sie po przekrystalizowaniu z heksanu w tempe¬ raturze 90°C.Stosowany jako zwiazek wyjsciowy chlorek 2-chloro-4-metoksy-3,5,6-trójmetylobenzylotrójfeny- lofosfoniowy mozna wytworzyc np. w nastepujacy sposób: 189 g chlorku 3-chloro-4,6-dwumetylobenzylu wprowadza sie do 1500 ml 5 n lugu sodowego. Do mieszaniny dodaje z jednoczesnym mieszaniem 195 g pylu cynkowego w ciagu 2 godzin, utrzymujac temperature 70°C egzotermicznie przebiegajacej reakcji droga chlodzenia. Nastepnie miesza sie calosc w ciagu 12 godzin w temperaturze 50°C, po czym saczy. Przesacz ekstrahuje sie trzykrotnie 800 ml chlorku metylenu. Ekstrakt w chlorku me¬ tylenu przemywa sie woda do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i zateza. Pozosta- w jacy 2-chloro-3,5,6-trójmetylobenzen oczyszcza sie 459 99802 przez* adsorpcje na zelu krzemionkowym (srodek eluacyjny : heksan : chlorek metylenu = 9: 1).Zwiazek wrze w temperaturze 81°C pod cisnieniem 9 mm Kg. 70 g 2-chloro-3,5,6-trójmetylobenzenu wkrapla sie w ciagu 30 minut z jednoczesnym mieszaniem do 400 ml kwasu azotowego o stezeniu 70% objeloscio-r wych, uprzednio ochlodzonego do temperatury 0°C.Nastepnie calosc miesza sie w ciagu 4 godzin przy temperaturze powoli podnoszacej sie do 20°C, po czym przenosi do wody z lodem i ekstrahuje wy¬ czerpujaco eterem. Ekstrakt eterowy przemywa sie szesciokrotnie 100 ml wody, suszy nad siarczanem sodowym i zateza pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostajacy 2-chioro-4-nitro-3, 5, 6-trójmetylobenzen oczyszcza sie przez adsorpcje na zelu krzemionko¬ wym (srodek elucyjny : heksan : benzen : 3 : 7).Po przekrystalizowaniu z niskowrzacego eteru naf¬ towego zwiazek topi sie w temperaturze 79°C. 114,5 g 2-chloro-4-nitro-3,5,6-trójmetylobenzenu rozpuszcza sie w 300 ml octanu etylu. Roztwór roz¬ ciencza sie 300 ml etanolu i uwodornia w warunkach normalnych po dodaniu 20 ml niklu Raney'a. Uwo¬ dornienie przerywa sie po pobraniu 43 litrów wo¬ doru. Katalizator odsacza sie przy jednoczesnym przepuszczeniu dwutlenku wegla i przemywa eta¬ nolem. Polaczone przesacze zateza sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Pozostajacy 4-ammo-2-chloro- -3,5,6-trójmetylobenzen topi sie po przekrystalizo¬ waniu z heksanu w temperaturze 93°C. 65 g 4-amino-2-chloro-3,5,6-trójmetyiobenzenu przenosi sie stopniowo z jednoczesnym mieszaniem i chlodzeniem do 250 ml stezonego kwasu siarko¬ wego. Temperatura wzrasta przy tym do 60°C.Mieszanine chlodzi sie przez stopniowe dodawanie 750 g lodu do temperatury 0°C, a nastepnie wkrapla w ciagu 3 godzin roztwór 26,4 g azotynu sodowego w 80 ml wody. Mieszanine reakcyjna miesza sie nadal w ciagu 90 minut w temperaturze 0—10°C, a nastepnie saczy.Destylat akstrahuje sie trzykrotnie 1000 ml chlorku metylenu. Ekstrakt w chlorku me¬ tylenu suszy sie nad siarczanem sodowym i zateza.Pozostajacy 2-chloro-4-hydroksy-3, 5, 6-trójmetylo¬ benzen topi sie po przekrystalizowaniu z heksanu w-temperaturze 97°C.Do 76 g 2-chloro-4^iydroksy-3,5,6-trójmetyloben- zenu po dodaniu 400 ml metanolu i 85,5 ml siar¬ czanu metylu wkrapla sie z jednoczesnym miesza¬ niem 256,5 ml lugu potasowego o stezeniu 25% objetosciowych. Mieszanine reakcyjna, która na¬ grzala sie przy tym do temperatury wrzenia, miesza sie nastepnie w ciagu 4 godzin pod chlodnica zwrot¬ na, a potem zateza. Pozostalosc przenosi sie do 600 ml wody. Wodny roztwór ekstrahuje sie trzy¬ krotnie 600 ml eteru. Ekstrakt eterowy przemywa woda do odczynu obojetnego, suszy nad siarczanem sodowym i zateza pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostajacy oleisty 2~chloro-4-metoksy-3,5,6-trój- metylobenzen wrze w temperaturze 77—79°C pod cisnieniem 1 mm Hg. 65,35 g 2-chloro-4-metoksy-3,5,6-trójmetylobenze- nu miesza sie z 235 ml kwasu octowego, 446 ml kwasu solnego o stezeniu 37% objetosciowych i 107 mj 35% formaldehydu. Calosc miesza sie w ciagu 3 godzin w temperaturze 70°C, a po ostygnie¬ ciu przenosi do 2000 ml wody. Wodny roztwór ekstrahuje sie trzykrotnie 1000 ml chlorku mety¬ lenu. Ekstrakt chlorkiem metylenu przemywa trzy¬ krotnie 1000 ml wody, suszy nad siarczanem sodo- wym i zateza. Pozostajacy chlorek 2-chloro-4<-me- toksy-3,5,6-trójmetylobenzylu oczyszcza sie przez adsorpcje na zelu krzemionkowym (srodek elucyj¬ ny : niskowrzacy eter naftowy). Zwiazek topi sie po przekrystalizowaniu z niskowrzacego .eteru naf¬ towego w temperaturze 59—63°C. 70,8 g chlorku 2-chloro-4-metoksy-3,5,6-trójmety- iobenzylu rozpuszcza sie w 500 ml toluenu. Do roz¬ tworu dodaje sie 77 g trójfenylofosfiny i miesza w ciagu 18 godzin w temperaturze 100°C. Wytracajacy sie w postaci bialych krysztalów chlorek 2-chloro- -4-metoksy-3, 5, 6 -trójmetylobenzylotrójfenylofpsfo- niowy przemywa sie eterem i suszy pod próznia.Sól fosfoniowa topi sie w temperaturze 215PC.Stosowany jako^ skladnik kondensacji ester etylo¬ wy kwasu 7-formylo-3-metylookta-2,4,6-tienowego-l mozna wytworzyc np. w nastepujacy sposób: Do 2700 ml cieklego amoniaku pó dodaniu nie¬ znacznej ilosci azotanu zelazowego dodaje sie, z jedr noczesnym mieszaniem i chlodzeniem, porcjami 169,5 g potasu. Natychmiast po zaniknieciu poczat¬ kowo niebieskiego zabarwienia, to znaczy po uply¬ wie okolo 30—45 minut, wprowadza sie gazowy acetylen przy przeplywie 3 litry/minute, az do roz¬ jasnienia ciemnego zabarwienia mieszaniny reak¬ cyjnej. Nastepnie zmniejsza sie przeplyw gazu do 2 litrów/minute i wkrapla roztwór 500 g dwumety- loacetalu metyloglioksalu w 425 ml bezwodnego eteru. Nastepnie wprowadza sie nadal acetylen-w ciagu 1 godziny z jednoczesnym mieszaniem. Do mieszaniny reakcyjnej dodaje sie nastepnie pot^ cjami 425 g chlorku amonowego, ogTzewa stopniowa w ciagu 12 godzin do temperatury 30?C Z jedno- czesnym odparowywaniem amoniaku i ekstrafeuje 1600 ml eteru. Ekstrakt eterowy suszy sie nad siar¬ czanem sodowym i zateza pod zmniejszonym Cisnie¬ niem. Pozostajacy 4,4^wumetoksy-3-metylobutpn*r -1-01-3 wrze po rektyfikacji w temperaturze 33?£! ' "25 ¦ •¦•¦* - - pod cisnieniem 0,03 mm Hg; n ^ = 1,4480. 195 g 4,4-dwumetoksy-3-metylobutyn-l-olu-^.roz¬ puszcza sie w 960 ml wysokowrzacego eteru nja-fto-" wego i uwodornia w normalnych warunkach po dodaniu 19,3 g 5% katalizatora palladowego i 19,3 g chinoliny. Po pobraniu -33,5 litrów wodoru uwodor¬ nianie przerywa sie a katalizator odsacza. Przesacz zateza sie pod zmniejszonym cisnieniem. Pozosta¬ jacy 4-4-dwumetoksy-3-metylobuteh-l-ol-3 wrze po rektyfikacji w temperaturze 70—72°C pod cisnie¬ niem 18 mm Hg.Do 1570 ml czterochlorku wegla wprowadza sie 195 ml fosgenu w temperaturze —10°C. Po dodaniu 213 g pirydyny wkrapla sie do roztworu w tempe¬ raturze od —10 do —20°C 327 g 4,4-dwumetoksy- -3-metylobuten-l-olu-3. Mieszanine reakcyjna ogrze¬ wa sie powoli, z jednoczesnym mieszaniem, do tem¬ peratury 25°C, miesza nadal w ciagu 3 godzin w temperaturze pokojowej, chlodzi do temperatury °C i dodaje 895 ml wody. Faze wodna oddziela sie i odrzuca. Po pozostawieniu na 12 godzin na zimno do fazy organicznej dodaje sie; 443 ml 5% 90 28 39 40 45 50 55 6C*1 ~^wasu siarj^pwego, .miesza, w ciagu 5 godzin, na¬ stepnie przemywa wocla, suszy nad siarczynem so- _dawym i zateza pcd zmniejszonym cisnieniem.Pozostajacy 2-forrriylo-4-chlorobuten-2 wrze po rektyfikacji, w ,teimperaturze 37—40°C pod cisnie- -5 -niem 1,8 mmllg; n*r) = 1,4895. * l65,7 g 2-formylo^4-chlorobutenu-2 rozpuszcza sie w 840 ml benzenu i dodaje 367 g trójfenylofosfiny.Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie pod chlodnica zwrotna do wrzenia w ciagu 12 godzin z przepusz- °10 czaniem azotu, a nastepnie chlodzi do temperatury -20?C*Wytracony -chlorek 2-formylobut-2-eno-4-trój- fenylofosfoniowy. topi sie po przemyciu benzenem L wysuszeniu w temperaturze 250—252°C. 212,6 g -chlorku 2-formylobut-2-eno-4-trójfenylo- £lD fosfoniowego i ^5 g estru etylowego kwasu 3-for- niylokrotonowego dodaje- do 1100 ml butanolu, a nastepnie dodaje w temperaturze 5°C roztwór 57 g trójetyloamiriy w 6Q ml butanolu.'Calosc miesza sie naatepnie w ciagu 6 godzin w temperaturze 25°C, #° nastepnie, chlodzi, przenosi do wody i ekstrahuje wycze,r,PUJAC° b&ksanem. Nastepnie faze heksanowa przemywa sie kilkakrotnie najpierw mieszanina metanol : woda — 6 :4, nastepnie woda, suszy nad siarczanem sodowym i przesacza. Przesacz izome- 9-° ruje sie w ciagu A12 godzin przez wytrzasanie z jodem. rJpd usuwa sie przez dodanie tiosiarczanu sodowego. Przesacz ponownie przemywa woda, suszy i zateza pod zmniejszonym ciinieniem. Pozo¬ stajacy ester etylowy kwasu 7-fprmylo-3-metylo- P okta?2,4,6^trienowego-l mozna przerabiac dalej bez dalszego oczyszczania.Przyklad II. 39 g chlorku 2,6-dwuchloro-4- -metoksybenzylotrójfenylofosfoniowego i 16 g e^tru etylpwego kwasu 7rformylp-3-metylookta-2,4,6-trie- £5 nowegorl ogrzewa , sie pod chlodnica zwrotna w temperaturze A2-^-ttQC w ciagu 2 godzin, z jedno¬ czesnym mieszaniem, po dodaniu 40 g tlenku 1,2-bu- tylenu. Nastepnie mieszanine reakcyjna ekstrahuje 6ie wyczerpujaco heksanem. Ekstrakt heksanowy P przemywa sie kilkakrotnie mieszanina meta¬ nol : woda = 60 : 40, suszy nad siarczanem sodo¬ wym i zateza ppd zmniejszonym cisnieniem. Pozo¬ stalosc oczyszcza sie przez adsorpcje na zelu krze¬ mionkowym (srodek elucyjny : heksan). Uzyskany £5 z eluatu ester etylowy kwasu 9-(2,6-dwuchloro-4- -metpksyfenylo)-3-7-dwumetylonona-2, 4, 6, 8 -tetra- enowego-1 topi sie po jprzekrystalizowaniu z heksa¬ nu w temperaturze 117—118°C.Chlorek 2,6-dwuchloro-4-metoksybenzylotrójfeny- 50 lofosfoniowy, uzyty jako zwiazek wyjsciowy, mozna wytworzyc np. w nastepujacy sposób: 77 g 3,5-dwuchloroanizolu rozpuszcza sie \y 250 ml eteru. Przez roztwór przepuszcza sie gazowy chlo¬ rowodór w temperaturze pokojowej w ciagu 55 8 godzin, z jednoczesnym mieszaniem, po dodaniu 70 ml formaliny o stezeniu 35% objetosciowych.Nastepnie roztwór reakcyjny wylewa sie na lód i ekstrahuje wyczerpujaco eterem. Ekstrakt eterowy przemywa sie woda do odczynu obojetnego, suszy eo nad siarczanem sodowym i zateza pod zmniejszo¬ nym cisnieniem. Pozostajacy oleisty chlorek 2,6-dwu- chloro-4-metpksy^|zylowy ma wspólczynnik zala¬ mania swiatla n ^ =1,5730. 6g 12 23,7 g chlorku 2,6~dwuchloro-4 metoksybenzylu, ^6;2 g trójfenylofosfiny i 150 ml bezwodnego ben¬ zenu ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 12 godzin. Wytracajacy sie podczas chlo¬ dzenia chlorek 2,6-d\vuchloro-4-metoksybenzylotrój - fenylofosfoniowy suszy sie pod zmniejszonym cisnie¬ niem przed dalszym przerabianiem.Przyklad III. Analogicznie do sposobu opi¬ sanego w przykladach I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2-chloro-4-metoksy-5,6-dwu- metylobenzylotrójfenylofosfoniowego z cstrem ety¬ lowym kwasu 7-formylo-3-metylookta-2,4,6-trieno- wcgo-1 ester etylowy kwasu 9-(2-chloro-3-metoksy- -5,6-dwumetylofeiiylo)-3, 7- dwumetylonona-2, 4, 6, 8- tetraenowego-1 w postaci zólto-czerwonego oleju, temperatura topnienia zwiazku wynosi 108—lll°C.Chlorek 2-chloro-4-metoksy-5,6-dwumetylobenzy- lotrójfenylofosfoniowy, uzyty jako zwiazek wyj¬ sciowy, mozna otrzymac sposobem analogicznym do opisanego w przykladach I i II, np. wychodzac z 2,3-dwumetyloaniliny poprzez 2,3-dwumetylo-5- -nitroaniline, 2,3-dwumetylo-5-nitrofenol, 2,3-dwu- metylo-5-nitroanizol, 2,3-dwumetylo-5-aminoanizol, 2,3-dwumetylo-5-chloroanizol i chlorek 2-chloro- -4-metoksy-5,6-dwumetylobenzylu.P r zy k l a d IV. Sposobem analogicznym do po¬ danego w przykladach I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2,3,6-trójchloro-4-metoksy- benzylotrójfenylofosfoniowego z estrem etylowym kwasu 7-formylo -3- metylookta-2, 4, 6-trienowego-i ester etylowy kwasu 9-(2,3,6-trójchloro-4-meioksy- fenylo)-3,7-dwumetylonona-2,4,6,8-tetraenowego-l o temperaturze topnienia 126—128°C.Uzyty jako zwiazek wyjsciowy chlorek 2,3,6-trój- chloro-4-metoksybenzylotrójfenylofosfoniowy mozna otrzymac sposobem analogicznym do opisanego w przykladach I i II, np. wychodzac z 2,3,5-trójchloro- fenolu .przez 2,3,5-trójchloroanizol i chlorek 2,3,6- -trójchloro-4-metoksybenzylu.Przyklad V. Sposobem analogicznym do opi¬ sanego w przykladach I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2,4-dwumetoksy-3,t-dwume- tylobenzylotrójfenylofosfoniowego z estrem etylo¬ wym kwasu 7-formylo-3-metylookta-2,4,6-trieno- wego-1 ester etylowy kwasu 9-(2,4-dwumetoksy- -3,6-dwumetylofenylo)-3, 7-dwumetylonona-2, 4, 6, 8- -tetraenowego-1 o temperaturze topnienia 79—80°C.Kwas 9-(2, 4-dwumetoksy-3, 6-dwumetylofenylo)- -3,7-dwumetylonona-2,4,6,8-tetraenowy-l otrzymany przez zmydlenie otrzymanego estru topi sie w tem¬ peraturze 214—215°C.Chlorek 2, 4-dwumetoksy-3, 6-dwumetylobenzylo- trójfenylofosfoniowy, uzyty jako zwiazek wyjscio¬ wy, mozna otrzymac sposobem analogicznym do opisanego w przykladach I i II, np. wychodzac z orcyny {3,5-dwuhydroksytoluenu) przez 2-acetylo- -3,5-dwuhydroksytoluen, 2-acetylo-3,5-dwuhydro- ksy-p-ksylen, 2,6-dwuhydroksy-p-ksylen, 2,3-dwu- metoksy-p-ksylen i chlorek 2,4-dwumetoksy-3,6- -dwumetylobenzylu.Przyklad VI. Sposobem analogicznym do opi¬ sanego w przykladach I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 6-chloro-4-metoksy-2,5-dwu-99 802 13 14 metylobenzylotrójfenylofbsfoniowego z estrem ety¬ lowym kwasu 7-formylo-3-metylookta-2,4,6-trieno- wego-1 ester etylowy kwasu 9-(6-chloro-4-metoksy- -2,5-dwumetylofenylo) -3,7-dwumetyIonona-2, 4, 6, 8- -tetraenowego-1 o temperaturze topnienia 105— 107°C.Chlorek 6-chloro-4-metoksy-2,5-dwumetylobenzy- lotrójfanylofosfoniowy, uzyty jako zwiazek wyj¬ sciowy, mozna otrzymac sposobem analogicznym do opisanego w przykladach I i II, np. wychodzac z 3-chloro-2,5-dwumetylonitrobenzenu przez 3-chlo- ro-2, 5-dwumetyloaniline, 3-chloro-2, 5-dwumetylo- fenol, 3-chloro-2,5-dwumetyloanizol i chlorek 5-chlo- ro-4-metoksy-2,5-dwumetylobenzylu.Przyklad VII. 41 g estru etylowego kwasu 9- (6-chloro -4-metoksy- 2, 5-dwumetylofenylo) -3, 7- -dwumetylonona-2, 4, 6, 8-tetraenowego-l rozpuszcza sie w 750 ml etanolu. Do roztworu dodaje sie 41 g wodorotlenku potasowego w 63 ml wody, ogrzewa do wrzenia w atmosferze azotu w ciagu 30 minut, nastepnie chlodzi, przenosi do wody i zakwasza kwasem solnym. Wytracony kwas 9-(6-chloro-4-me- toksy-2,5-dwumetylofenylo)-3,7-dwumetylonona-2, 4, 6,8-tetraenowy-l topi sie w temperaturze 231—234°C.Przyklad VIII. 15 g kwasu 6-(6-chloro-4-me- toksy-2,5-dwumetylofenylo)-3,7-dwumetylonona-2,4, 6,8-tetraenowy-l"rozpuszcza sie w 750 ml czterowo- dorofuranu. Do roztworu dodaje sie 2,64 ml (0,7 mola) trójchlorku fosforu, po uplywie 12 godzin zateza do polowy pod zmniejszonym cisnieniem w temperaturze 30°C i wkrapla w temperaturze 0—5°C do roztworu czterowodorofuranu zawieraja¬ cego 14,6 g etyloaminy. Mieszanine reakcyjna mie¬ sza sie w ciagu 1 godziny w temperaturze pokojo¬ wej, nastepnie przenosi do nasyconego wodnego roztworu soli kuchennej i ekstrahuje chlorkiem metylenu. Ekstrakt przemywa sie wodnym roztwo¬ rem soli kuchennej, suszy i zateza pod zmniejszo¬ nym cisnieniem. Pozostajacy etyloamid kwasu 9- (6-chloro- 4 -metoksy-2, 5 -dwumetylofenylo) -3, 7- _dwumetylonona-2, 4, 6, 8-tetraenowego-l oczyszcza sie przez adsorpcje na zelu krzemionkowym (srodek elucyjny: chlorek metylenu : metanol ¦¦= 90 : 10): po przekrystalizowaniu z octanu etylu topi sie on w temperaturze 202—203°C.Przyklad IX. W sposób analogiczny do przy¬ kladów I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2, 4-dwumetoksy- 3-chloro- 5, 6-dwumetylo- -benzylo-trójfenylofosfoniowego z estrem etylowym kwasu 7-formylo- 3-metylookta- 2, 4, 6-trienowego-l ester etylowy kwasu 9-(2,4-dwumetoksy-3-chloro- -5,6 dwumetylo-fenylo)-3,7-dwumetylo-nona-2,4,6,8- -tetraenowego-1 o temperaturze topnienia 95—96°C.Stosowany jako zwiazek wyjsciowy chlorek 2,4- -dwumetoksy-3-chloro-5,6-dwumetylobenzylotrójfe_ nylofosfoniowy otrzymuje sie z 2-chloro-4,5-dwume- tylo-rezorcyny poprzez 2-chloro-l,3-dwumetoksy- -4,5-dwumetylobenzen i chlorek 3-chloro-2,4-dwu- metoksy-5,6-dwumetylobenzylu.Przyklad X. W sposób analogiczny do przy¬ kladów I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2,3-dwumetylo-4-metoksy-6-bromobenzyk- trójfenylofosfoniowego z estrem etylowym kwasu 7-formylo -3-metylo-okta- 2, 4, 6-trienowego-l ester etylowy kwasu 9-(2,3-dwumetylo-4-metoksy-6-bro- mofenylo)-3,7-dwumetylo-nona-2,4,6,8-tetraenowe¬ go-l o temperaturze topnienia 114—115°C.Stosowany jako material wyjsciowy chlorek 2.3-dwumetylo-4-metoksy-6-bromobenzylo-trójfeny- lofosfoniowy otrzymuje sie z 2,3-dwumetylo-5-nitro- -aniliny poprzez 2,3-dwumetyIo-5-nitrofenol, 2,3- -dwumetylo-5-nitroanizol, 2,3-dwumetylo-5-amino- anizol, 2,3-dwumetylo-5-bromoanizol i chlorek 2,3- -dwumetylo-4-metoksy-6-bromobenzylowy.Przyklad XI. W sposób analogiczny dd przy¬ kladów I i II mozna wytworzyc: przez reakcje chlorku 2-fluoro-4-metoksy-5,6-dwumetyk)-benzylo- -trójfenylofosfoniowego z estrem etylowym kwasu 7-formylo-3-metylo-okta-2, 4, 6-trienowego-l ester etylowy kwasu 9-(2-fluoro-5,6-dwumetylo-4-meto- ksyfenylo)-3,7-dwumetylonona- 2, 4, 6, 8-tetraenowe¬ go-l o temperaturze topnienia 106—107QC. ¦'"":'¦'¦'¦ Stosowany jako material wyjsciowy chlorek 2-flu- oro-5,6-dwumetylo-4-metóksybenzylo-trójferiylófos- foniowy otrzymuje sie z 5-fluoro-2,3-dwumetylo- anizolu poprzez chlorek 2-fluoro-4-metoksy-5,6 dwu- metylobenzylu. PL

Claims (3)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania zwiazków polienówych benzenu o wzorze ogólnym 1, w którym jeden z dwu symboli Ri i R2 oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkilowa, a drugi oznacza atom chlo¬ rowca lub nizsza grupe alkoksylowa, R3 i R5 ozna¬ czaja atom wodoru, nizsza grupe alkilowa lub atom chlorowca, przy czym jeden z podstawników Eailfc ma znaczenie inne niz atom chlorowca, R4 oznacza nizsza grupe alkoksylowa, grupe aminowa, nizsza grupe jedno- lub dwualkiloaminowa lub atom chlo¬ rowca, a.Re oznacza grupe karboksylowa, alkoksy- karbonylowa, alkenoksykarbonylowa, alkirioksykar- bonylowa lub nizsza grupe jedno lub dwualkilokar- bamylowa jak równiez soli tych zwiazków, zna¬ mienny tym, ze zwiazek o wzorze ogólnym 2 pod¬ daje sie reakcji ze zwiazkiem o wzorze ogólnym 3, w których to wzorach m oznacza 0, a n oznacza 1, lub m oznacza 1, a n oznacza 0, jeden z dwu sym¬ boli A i B oznacza grupe formyIowa, a drugi symbol oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa o wzorze -CH2-P(X)3 +Y_, w którym X oznacza grupe ary- lowa, a Y oznacza anion kwasu organicznego lub nieorganicznego, a Ri, R2, R3, R4, R5 i Re maja wyzej podane znaczenie, po czym otrzymany zwiazek ewentualnie przeprowadza sie w sól.
2. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania estru etylowego kwasu 9- (2-chloro- 4-metoksy-5, 6-dwumetylo-fenylo) -3, 7- -dwumetylo-nona-2,4,6,8-tetraenowego-l, halogenek 2-chloro -4-metoksy -5, 6-dwumetylo-benzylo-trójfe- nylofosfoniowy poddaje sie reakcji z estrem etylo¬ wym kwasu 7-formylo-3-metylo-okta-2,4,6-trieno- wego-1. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania estru etylowego kwasu 9-(6-chloro-4-metoksy -2, 5-dwumetylo-fenylo-)-3, 7- dwumetylo-nona-2, 4, 6, 8-tetraenowego-l, halogenek 6-chloro- 4-metoksy- 2, 5-dwumetylo-benzylo-trójfe- nylofosfoniowy poddaje sie reakcji z estrem etylo¬ wym kwasu 7-formylo-3-metylo-okta-2,4,6-tetra- enowego-1. ^ 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60m 802 *15 16 4. ^4. Sposób wytwarzania zwiazków polienowych benzenu o wzorze ogólnym 1, w którym jeden z dwa symboli Ri i. R2 oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkilowa, a drugi oznacza atom chlorowca .;ljUb nizsza -grupe alkoksylowa, R3 i R5 oznaczaja atom-wodoru, nizsza, grupe alkilowa lub atom chlo¬ rowca,, przy czym jeden z podstawników R3 i Rs rna znaczenie inne niz atom chlorowca, R4 oznaczi nizsza grupe aJLfcoksylowa, grupe aminowa, nizszn _gc-upe jedno-lub dwualkiloaminowa lub atom chlo¬ rowca, a Ri oznacza grupe alkoksykarbonylowa, jak równiez soli tych zwiazków, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze ogólnym 2 poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o wzorze ogólnym 3, w których to wzo¬ rach m oznacza 0, a n oznacza 1, albo m oznacza 1, a n oznacza 0, jeden z dwu symboli A i B oznacza grupe formylowa, a drugi oznacza grupe trójarylo- fosfoniometylowa o wzorze -CH2-P(X)3 + Y~, w którym X oznacza grupe arylowa, a Y oznacza anion kwasu organicznego lub nieorganicznego, Ri, R2, R3,-R4, i R5 maja wyzej.podane znaczenie, a R-; oznacza grupe karboksylowa, po czym otrzymany kwas karboksylowy o wzorze 1 przeprowadza sie w halogenek, a ten poddaje reakcji z alkanolem i otrzymany ester ..kwasu polienokarboksylowego o wzorze 1 ewentualnie przeprowadza sie w sól. 5. Sposób wytwarzania zwiazków polienowych benzenu o wzorze 1, w którym jeden z symboli Ri i R2 oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alki¬ lowa, a drugi oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkoksylowa, R3 i R5 oznaczaja atom wodoru, nizsza grupe alkilowa lub atom chlorowca, przy czym jeden z podstawników R3 i R5 ma znaczenie inne niz atom chlorowca, R4 oznacza nizsza grupe alkoksylowa, grupe aminowa, nizsza grupe jedno- lub dwiaalkiloaminowa lub atom chlorowca, a R: oznacza grupe karboksylowa, jak równiez soli tych zwiazków, znamieimy tym, ze zwiazek o wzorze 2 poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o wzorze 3, w 15 30 35 których to wzorach m oznacza ' 0, a n oznacza 1, albo m oznacza 1, a n oznacza 0, jeden z dwu sym¬ boli A i B oznacza grupe formylowa, a drugi symbol oznacza grupe trójarylofosfoniometylowa o wzorze -CHl-P(X) j + Y ~, w którym X oznacza rrupe arylowa, a Y oznacza anion kwasu organicz¬ nego lub nieorganicznego, Ri, R2, R3, R4, i R-, maja znaczenie wyzej podane, a Rs oznacza grupe alko¬ ksykarbonylowa, alkenoksykarbonylowa lub alkino- ksykarbonylowa, po czym otrzymany ester o wzo¬ rze 1 hydrolizuje sie za pomoca alkaliów i otrzy¬ many kwas polienokarboksylowy o wzorze 1 ewen¬ tualnie przeprowadza sie w sól. 6. Sposób wytwarzania zwiazków polienowych benzenu o wzorze 1, w którym jeden z dwu symboli Ri i R2 oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkilowa, a drugi oznacza atom chlorowca lub nizsza grupe alkoksylowa, R3 i Ri oznaczaja atom wodoru, nizsza grupe alkilowa lub atom chlorowca, przy czym jeden z podstawników R3 i Rs ma znaczenie inne niz atom chlorowca, Ri oznacza nizsza grupe alkoksylowa, grupe aminowa, nizsza grupe jedno- lub dwualkiloaminowa lub atom chlorowca, a R; oznacza nizsza grupe jedno- lub dwualkilokarbamy- lowa, jak równiez soli tych zwiazków, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 2 poddaje sie reakcji ze zwiazkiem o wzorze 3, w których to wzorach m ozna¬ cza 0, a n oznacza 1, albo m oznacza 1, a n oznacza 0, jeden z dwu symboli A i B oznacza grupe formy¬ lowa, a drugi symbol oznacza grupe trójarylofosfo¬ niometylowa o wzorze CH2-P(X)3 + Y_, w którym X Oznacza grupe arylowa, a Y oznacza anion kwasu organicznego lub nieorganicznego, Ri, R2, R3, Ri i R.i maja wyzej podane znaczenie a Ri oznacza grupe karboksylowa, po czym otrzymany kwas karboksy¬ lowy o wzorze 1 przeprowadza sie w halogenek, a ten poddaje reakcji z nizsza mono- lub dwualki- loamina i otrzymany amid kwasu polienowego o wzorze 1 ewentualnie przeprowadza sie w sól. 3* ¦a GO OZGraf. Z.P. Dz-wó, z. 929 (95+20)
3. 3.79 Cena45 zl PL