Przedmiotem wynalazku jest srodek testowy do oznaczania wrazliwosci na antybiotyki typu ^-lak¬ tamu oraz sposób wytwarzania srodka testowego do oznaczania wrazliwosci na antybiotyki typu /Maktamu.Krazki testowe do oznaczania wrazliwosci na antybiotyk stosowane sa od wielu lat w celu ja¬ kosciowego okreslania podatnosci róznych chorobo¬ twórczych mikroorganizmów na dzialanie antybio¬ tyku znajdujacego sie na tych krazkach. Metodyke prób prowadzonych z zastosowaniem takich kraz¬ ków, opisal A.W. Bauer i in. w Am. J. Chem. Path., 45, 493 (1966). Próby zazwyczaj prowadzi sie w labo¬ ratoriach przyszpitalnych, dysponujacych niezbed¬ nym wyposazeniem dla doswiadczen mikrobiolo¬ gicznych. Dysponujac mozliwosciami realizacji ta¬ kich prób, czesc laboratoriów medycznych jest jednak niezalezna od szpitali.Próby podatnosci na dzialanie antybiotyków prze¬ prowadza sie w nastepujacy sposób. Jalowe srodo¬ wisko odzywki agarowej, np. agaru Meullera-Hin- tona szczepi sie przy pomocy odpowiednio rozcien¬ czonej zawiesiny bakterii, sporzadzonej z wyodreb¬ nionej kultury bakterii.Sposoby wytwarzania .zawiesin do szczepienia, jak równiez samej procedury szczepienia sa ogólnie znane. Szczepiony agar pozostawia sie do wyschnie¬ cia w ciagu 15—20 minut i umieszcza na nim krazek testowy zawierajacy naniesiona, okreslona ilosc antybiotyku, 30 \i% w przypadku cefalotyny i 10 jednostek miedzynarodowych w przypadku penicy¬ liny G, a nastepnie lekko przyciska sterylnym przy¬ rzadem, w celu zapewnienia równomiernego styku.Przygotowana w ten sposób prcrbke umieszcza sie w cieplarce w temperaturze 37°C na przeciag 24 godzin.Testy okreslajace podatnosc chorobotwórczych mikroorganizmów na dzialanie antybiotyku zawar¬ tego w krazku testowym uzyskuje sie przez obser¬ wacje i pomiar wolnej od narosli mikroorganizmu srednia powierzchni srodowiska otaczajacego krazek, Jezeli np. strefa inhibitowania otaczajaca krazek testowy zawierajacy 30 /ug cefalotyny ma srednice 14 mm lub mniejsza,, swiadczy to o odpornosci mikroorganizmu na dzialanie tego antybiotyku Jezeli srednica strefy wynosi 18 mm lub miecej„ to mikroorganizm okresla sie jako wrazliwy na dzia¬ lanie cefalotyny.Krazki testowe wytwarzane sa z czystego, bialego papieru i moga miec rózna srednice. Czysto stosuje sie krazki o srednicy wynoszacej 6,35 mm. Zgodnie z wymogami norm gramatura papieru winna wy¬ nosic 30 ± 4 mg/cm2, a zdolnosc pochlaniania desty¬ lowanej wody powinna 2—3 krotnie przewyzszac ciezar papieru. Papier nie powinien zawierac sub¬ stancji stymulujacych lub hamujacych dzialanie dodanego antybiotyku i nie powinien wywierac wplywu na wartosc pH srodowiska agarowego lub antybiotyku. Gatunkiem papieru spelniajacym wszystkie powyzsze wymagania jest papier alfa- 98 70098 700 s -celulozy produkowany przez firme Eaton-Dike- man Co, Mount Holly Springa, Pennsylvania.Znany przemyslowy sposób wytwarzania srodków testowych polega na tym, ze arkusze odpowiednie¬ go papieru zanurza sie do roztworu antybiotyku ; i nasyca tym roztworem, a nasycone arkusze wyj¬ muje nastepnie z roztworu i poddaje mechanicz¬ nemu prasowaniu. Ma to na celu usuniecie znacz¬ nej czesci roztworu antybiotyku, z pozostawieniem tak dobranej ilosci roztworu, jaka potrzebna jest ic dla osadzenia zadanej ilosci antybiotyku na kazdym odcinku papieru o srednicy 6,35 mm, po odparo¬ waniu z ntegb rozpuszczalnika. Sprasowane arkusze suszy sie w odpowiedniej temperaturze, np. w przy¬ padku cefalotyny w temperaturze 90°C, w celu 15 usuniecia z nich rozpuszczalnika a z wysuszonego papieru wycina tlocznikiem krazki o srednicy 6,35 mm.Omówionym powyzej sposobem na kazdym kraz¬ ku osadza sie zadana ilosc suchego, bezpostacio- 20 wego antybiotyku wynoszaca w przypadku cefalo¬ tyny 30 jig.Okazalo sie, ze wytwarzane znaym sposobem krazki testowe do oznaczania wrazliwosci na anty¬ biotyki typu /Maktamu sa bardzo nietrwale w pod- 25 wyzszonej temperaturze i podczas ich przchowywa- nia. Aktywnosc na dzialanie antybiotyków moze po 90 dniach przechowywania w: temperaturze 37°C ulegac zmniejszeniu o dwie trzecie lub w jeszcze wiekszym stopniu, przy czym ponad polowa utraty 30 aktywnosci nastepuje w ciagu pierwszych 30 dni przechowywania. W celu zapewnienia zadanej sku¬ tecznosci dzialania krazki takie musza byc przecho¬ wywane w chlodniach szpitalnych.Dlatego starano sie znalezc taki srodek testowy, 35 który zachowywalby praktycznie cala aktywnosc antybiotyczna bez potrzeby przechowywania w chlodni, wykazujac przy tym znacznie zwiekszona trwalosc przy ciaglym przechowywaniu w tempe¬ raturze 37QC w ciagu czasu dochodzacego 90 dni. 40 Starano sie równiez opracowac sposób wytwarza¬ nia takiego odpornego na dzialanie podwyzszonej temperatury srodka trwalego przy przechowywaniu, co umozliwiloby zachowanie jego pelnej aktywnosci antybiotycznej przy przechowywaniu w tempera- 45 turze 37°C, w ciagu 37 dni.Obecnie stwierdzono, ze nowy srodek testowy, który w przeciwienstwie do znanych srodków za¬ wiera antybiotyk w postaci krystalicznej, jest trwaly przy przechowywaniu w ciagu dlugich okrc- 50 sów czasu w podwyzszonej temperaturze, przy czym po 30-dnitwym przechowywaniu w temperaturze 37°C nie traci on swej aktywnosci antybiotycznej a po 90-dniowym przechowywaniu w temperatu¬ rze 37°C zachowuje powyzej 85% aktywnosci. 55 Wytworzenie takiego trwalego srodka zawieraja¬ cego krysztaly antybiotyku typu /Maktamu osadzo- nena chlonnym, stanowiacym nosnik dla antybio¬ tyku materiale umozliwia sposób wedlug wyna¬ lazku. «o Srodek testowy wedlug wynalazku zawiera ma¬ terial chlonny, na którym osadzona jest równo¬ mierna, zwarta warstwa krystalicznego antybio¬ tyku typu /Maktamu.Nowy sposób wedlug wynalazku polega na tym, 65 4 ze material chlonny kontaktuje sie z zawiesina krystalicznego antybiotyku typu ^-laktamu w lot¬ nym, nie stanowiacym rozpuszczalnika nosnrcu, absorbuje sie zawiesine w materiale i odparowuje nosnik z materialu pozostawiajac równomierna, zwarta warstwe osadu antybiotyku w stanie krys¬ talicznym na powierzchni jednostkowej materialu chlonnego. Wytworzony tym sposobem srodek tes¬ towy korzystnie jest nastepnie formowac w poje¬ dyncze krazki testowe.Jako material chlonny korzystnie stosuje sie pa¬ pier chlonny.Normy okreslajace jakosc papieru stosowanego do wytwarzania krazków antybiogramowych opra¬ cowane zostaly przez Zarzad do spraw Zywnosci i Leków (Food and Drug Administration); (FDA) i zostaly opublikowane w Rejestrze Rzadowym USA.Zgodnie z okreslonymi tam wymogami papier wi¬ nien posiadac gramature 26-34 mg/cm2 i zdolnosc pochlaniania ilosci wody destylowanej 2—3-krotnie wieksza od ciezaru papieru. Stosujac gramature jako wartosc charakterystyczna unika sie okresla¬ nia wymagan dotyczacych grubosci papieru. Ze wzgledu jednak na okreslenie dolnej i górnej war¬ tosci granicznej pochlanialnosci papieru, grubosc nie moze wahac sie w szerokich granicach i wynosi zazwyczaj okolo 1,5 mm. Papier musi byc ponadto czysty i bialy i nie moze zawierac substancji inhi- bitujacych lub stymulujacych dzialanie znajduja¬ cego sie na nim antybiotyku typu /Maktamu, ani takich, które moglyby wywierac wplyw na wartosc pH, czy tez oddzialywac jako substancja buforowa.Wymagania te spelniane sa w zasadzie przez papier z czystej alfa-celulozy. Jednym z dostawców takie¬ go papieru jest firma Eaton-Dikeman Co., z siedzi¬ ba w Mount Holly Springa, w Stanie Pensylvania.Do wytwarzania srodka testowego wedlug wyna¬ lazku mozna stosowac papier w formie arkusza lub rolek, w zaleznosci od rodzaju urzadzenia uzytego do kontaktowania papieru z zawiesina antybiotyku.Postac uzytego papieru nie odgrywa istotnego zna¬ czenia dla jakosci finalnego produktu.Krystaliczny antybiotyk typu /Maktamu nanoszo¬ ny na papier, z którego wycina sie krazki antybio- gramowe, winien charakteryzowac sie takim uziar- nieniem, aby wszystkie czastki przechodzily przez sito o wymiarze oczek 0,149 mm. Korzystnie stosuje sie czastki o takim uziarnieniu aby wszystkie prze¬ chodzily przez sito o wymiarze oczek 0,074- mm, poniewaz na okreslona mase zawiera wielokrotnie wiecej czastek o mniejszym wymiarze, niz czastek o wymiarze wiekszym. Kazdy krazek zawiera wtedy wiecej czastek, co zapewnia wieksza równomiernosc warstw antybiotyku typu /Maktamu naniesionych na rózne krazki.Czastki o mniejszym wymiarze ulegaja latwiej rozproszeniu i tworza trwalsze zawiesiny niz czast¬ ki wieksze, co równiez sprzyja wytwarzaniu bar¬ dziej równomiernych warstw antybiotyku typu /Maktamu na kazdym krazku testowym. Taki maly wymiar czastek nie jest jednak nieodzowny do wy¬ twarzania srodka do badania podatnosci na dzia¬ lanie antybiotyku typu /Maktamu o dostatecznie ujednoliconej zawartosci antybiotyku. Nie obserwu-5 98700 6 je sie równiez wyraznych korzysci dla przebiegu prób podatnosci na dzialanie antybiotyków, wyni¬ kajacych z obecnosci mniejszych czastek antybio¬ tyku. Przy porównaniu antybiogramów uzyskanych z równoleglych prób przy zastosowaniu krazków wytworzonych przy uzyciu soli sodowej cefalotyny rozdrobnionej na czastki przechodzace przez sito o wymiarze oczek 0,149 mm oraz krazków zawiera¬ jacych czastki tego samego antybiotyku przecho¬ dzace przez sito 0,074 mm nie stwierdzono zadnej róznicy wielkosci srednic stref inhibitowania obser¬ wowanych po inkubacji w ciagu 24 godzin w tem¬ peraturze 37°C.Z powyzszych wzgledów antybiotyk typu /Makta¬ mu stosowany do wytwarzania srodka testowego sposobem wedlug wynalazku rozdrabnia sie na czastki przechodzace przez sito o wymiarze oczek 0,149 mm. Mozna w tym celu stosowac niskoobro- towy mlyn mlotkowy. Zastosowanie miec moga równiez inne znane sposoby rozdrabniania.Jakkolwiek nie wszystkie uzyteczne antybiotyki typu /Maktamu sa w chwili obecnej dostepne W| handlu w postaci naniesionej na krazki testowe, to krazki takie moga byc wytwarzane ze wszystkich antybiotyków tego rodzoju. Antybiotyki typu ^--lak¬ tamu stanowia klase zwiazków obejmujaca wszyst¬ kie penicyliny i cefalosporyny, charakteryzujace sie wspólnym pierscieniem o wzorze przedstawio¬ nym na rysunku, który w przypadku penicylin jest skondensowany z pierscieniem tiazolidynowym, a w przypadku cefalosporyn z pierscieniem dwu- wodorotiazynowym. Tak np. penicyliny reprezento¬ wane sa przez penicyline G, penicyline V lub ampi¬ cyline, a cefalosporyny przez cefalosporyne C, cefalotyne, cefalorydyne, cefaloglicyne, cefaleksyne, cefazoline, cefamandol lub cefoksytyne w dopusz¬ czalnych farmakologicznie postaciach.Okreslenie „postac dopuszczalna farmakologicz¬ nie" odnosi sie do postaci, w której te antybiotyki podawane sa w celach terapeutycznych. Sa to np. isole metali alkalicznych, takie jak sól sodowa cefa¬ lotyny, sól sodowa cefazoliny lub sól potasowa pe¬ nicyliny G, sól amoniowa cefamandolu, sole. wew- natrzczasteczkowe, takie jak jony obojnaczne ampi¬ cyliny, cefaloglicyny i cefaleksyny oraz betainowa pochodna cefalorydyny.Antybiotyki typu /Maktamu sa przykladowymi, lecz nie wylacznymi zwiazkami o dzialaniu anty-i biotycznym typu /Maktamu, które mozna stosowac do wytwarzania srodka wedlug wynalazku a w spo¬ sobie wedlug wynalazku mozna stosowac wszyst¬ kie znane antybiotyki tego rodzaju, jak równiez takie, które w przyszlosci beda stosowane do zwal¬ czania infekcji u ludzi i zwierzat.Jeden z-etapów procesu prowadzonego sposobem wedlug wynalazku polega na dyspergowaniu anty¬ biotyku typu /Maktamu w lotnym, nie stanowia¬ cym dlan rozpuszczalnika nosniku. Nosnik jako taki stanowi element pomocniczy stosowany w celu nanoszenia okreslonej ilosci antybiotyku typu /Mak¬ tamu na powierzchnie jednostkowa papieru. Rodzaj nosnika nie odgrywa istotnej roli, o ile stanowi on ciecz lotna, która nie wchodzi w reakcje chemiczne, a zwlaszcza nie stanowi rozpuszczalnika dla anty¬ biotyku typu ^-laktamu. Temperatura wrzenia cieczy nosnej winna wynosic co najwyzej 100°C pod cisnieniem 760 mm Hg, tak aby latwo bylo usuwac ja z papieru droga odparowania, po nanie¬ sieniu na papier antybiotyku typu ^-laktamu.Prowadzac proces sposobem wedlug wynalazku stosowac mozna rózne ciecze nosne odpowiadajace powyzszym kryteriom. Dla samego przebiegu pro¬ cesu nanoszenia nie jest istotnym, czy substancje te sa palne, albo toksyczne. Przy wyborze cieczy nosnej nalezy kierowac sie warunkami, w których ma byc ona stosowana. Dla specjalistów z tej dzie¬ dziny znane sa warunki niezbedne dla zabezpiecze-? nia przed eksplozja i pozarem, jak równiez warunki bezpiecznej pracy z substancjami o okreslonym stopniu toksycznosci stosowanymi przy wytwarza¬ niu srodka testowego sposobem wedlug wynalazku, Tak np. do wytwarzania krazków testowych zawie¬ rajacych sól sodowa cefalotyny stosuje sie izopro- panol i chloroform.Pierwsza z wyzej wymienionych cieczy jest palna, lecz tylko w nieznacznym stopniu toksyczna, gdy druga jest niepalna, lecz stosunkowo bardziej tok¬ syczna. Znajac wlasciwosci antybiotyków typu /Maktamu i sposoby ich przerobu mozna ustalic w jakiej cieczy nosnej dany antybiotyk typu ^-lak¬ tamu jest nierozpuszczalny. Z uwagi na fakt, ze antybiotyki typu /Maktamu, z których mozna wy¬ twarzac srodek wedlug wynalazku sa naogól w mniejszym lub wiekszym stopniu rozpuszczalne w wodzie, wybór cieczy nosnej o temperaturze wrzenia równej lub nizszej od 100°C pod cisnie- • niem 760 mm Hg nie nasuwa trudnosci.Zawiesine antybiotyku w lotnej, nie stanowiacej dlan rozpuszczalnika cieczy nosnej wytwarza sie przez zwykle wymieszanie krystalicznego antybio¬ tyku z ciecza. Stosowane stezenie antybiotyku typu /Maktamu w zawiesinie zalezy od zdolnosci chlon¬ nej papieru, zadanego stopnia nasycenia papieru ciecza nosna oraz od zadanego stezenia antybio¬ tyku typu /Maktamu na. jednostce powierzchni papieru. Jezeli np. uzyty papier ma zdolnosc absor? pcji ilosci cieczy nosnej dwukrotnie przekraczaja¬ cej jego ciezar, a pozadanym jest wysycenie pa¬ pieru w 75% od calkowitej pojemnosci, to w przy¬ padku papieru o gramaturze 30 mg/cm2 nalezy z kazdym centymetrem kwadratowym powierzchni papieru skontaktowac 45 mg takiej cieczy nosnej.Przykladowo, w przypadku soli sodowej cefalo¬ tyny, gdy na kazdym krazku próbnym o srednicy 6,35 mm winno znajdowac sie 30 fig cefalotyny, to poniewaz powierzchnia krazka wynosi okolo 1/3 cm2, na 1 cm2 papieru nalezy nanosic 90 ug cefalotyny. Gdy trzeba uzyc 45 mg cieczy nosnej i nanosic 0,09 mg cefalotyny na 1 cm* papieru, to przy wytwarzaniu srodka wedlug wynalazku ko¬ rzystnie stosuje sie 0,2% zawiesine soli sodowej cefalotyny w izopropanolu lub chloroformie. Stwier¬ dzono ze najrównomierniejsze warstwy antybiotyku typu /Maktamu na papierze uzyskuje sie przy na¬ syceniu ciecza nosna z wykorzystaniem 50—95%| pojemnosci chlonnej papieru wzgledem tej cieczy, korzystnie okolo 70—90%.Do wytwarzania srodka wedlug wynalazku mozna, podobnie do opisanego powyzej przykladu z uzy¬ ciem soli sodowej cefalotyny, stosowac równiez inne 40 45 50 55 6098 700 8 antybiotyki typu /Maktamu oraz inne ciecze nosne.W celu latwiejszego utrzymywania hemogenicznej zawiesiny antybiotyków typu /Maktamu w cieczy nosnej mozna dodawac do zawiesiny substancje dyspergujace nie powodujace zmian wartosci pH papieru i nie wywierajace wplywu na aktywnosc tego antybiotyku. Przykladami takich substancji sa: metyloceluloza i poliwinylopirolidon. Korzystne stezenie tej ostatniej substancji w cieczy nosnej wynosi okolo 1%. Stosowanie takich srodków dziala równiez korzystnie dla zwiekszenia przyczepnosci czastek antybiotyku typu /Maktamu do papieru, po odparowaniu zen cieczy nosnej. W przypadku stosowania substancji dyspergujacej istotnym jest, aby byla ona rozpuszczalna w cieczy nosnej lub byla przez nia solwatowana, z wytworzeniem zelu? W przeciwnym przypadku stosowanie jej mija sie z celem.Dla penicyliny ciecza nosna nie stanowiaca roz¬ puszczalnika i przydatna do nanoszenia oraz osa¬ dzania na papierze jest izopropanol.. Krysztaly antybiotyku typu /ff-laktamu najlepiej jest osadzac na papierze przez wylewanie zawiesiny antybiotyku ciaglym strumieniem przez przegrode spietrzajaca o szerokosci zasadniczo równej szero¬ kosci arkusza papieru, przy natezeniu przeplywu skoordynowanym z predkoscia przesuwu przegrody spietrzajacej wzgledem papieru, badz tez predkosci przesuwu papieru pod przeslona. Stosujac np. papier 0 szerokosci 15 cm przesuwajacy sie z predkoscia 1 cm/s pod przeslona spietrzajaca dla zilustrowa¬ nego poprzedniego przypadku stosowania soli sodo¬ wej cefalótyny, przy natezeniu przeplywu przez przeslone spietrzajaca równym 0,675 mg/s z zawie¬ siny antybiotyku o stezeniu 0,2% osadza sie 0,09 mg antybiotyku typu /Maktamu na centymetrze kwa¬ dratowym/Korzystnie stosuje sie nieruchoma prze¬ slone spietrzajaca, przemieszczajac pod nia ze stala predkoscia papier kontaktowy z zawiesina.Przeslona moze byc stosowana w polaczeniu z po- wiekarka skrzynkowa, albo niezaleznie. W tym ostat¬ nim przypadku konstrukcja powinna zapewniac równomierny rozplyw strumienia zawiesiny anty¬ biotyku typu /Maktamu na szerokosci przeslony w miejscu splywu na papier. Dzieki temu, ze z pa¬ pierem styka Sie równomierna warstwa zawiesiny antybiotyku typu ^-laktamu, ciecz nosna jest po¬ chlaniana przez papier z duza predkoscia, pozosta¬ wiajac osadzone na nim krysztaly. Dla prawidlo¬ wego wytworzenia srodka testowego sposobem wedlug wynalazku, wazne jest, aby calkowita ilosc cieczy nosnej pochlonieta przez papier stanowila mniej niz 10% pojemnosci absorpcyjnej papieru; ma to na celu zapewnienie zadanej jednorodnosci warstwy krysztalów antybiotyku typu /Maktamu naniesionej na papier.Papier stanowiacy podloze dla naniesionego anty¬ biotyku typu ^-laktamu moze byc równiez kontak¬ towany z zawiesinami takich antybiotyków przez natryskiwanie. Operacje te mozna prowadzic prze¬ mieszczajac papier ze stala, kontrolowana pred¬ koscia obok dyszy rozpryskowej, korzystnie dyszy rozpylajacej ciecz w ksztalcie wachlarza, przez która zawiesina przepompowywana jest pod cisnie¬ niem zwiekszonym* Objetosciowe natezenie prze- 40 45 50 55 60 65 plywu przez dysze uzaleznione jest od predkosci przesuwu papieru wzgledem dyszy. Papier korzyst¬ nie umieszcza sie pod dysza o wymiarze dobranym w taki sposób aby szlak rozpylonej cieczy mial szerokosc zasadniczo równa szerokosci papieru przesuwajacego sie ponizej.Mozna równiez utrzymywac papier w bezruchu i przesuwac nad nim dysze ze stala predkoscia. To alternatywne rozwiazanie jest korzystne w przy¬ padku, gdy do wytworzenia srodka wedlug wyna¬ lazku stosuje sie indywidualne arkusze papieru.Po doprowadzeniu papieru do zetkniecia z za¬ wiesina krystalicznego antybiotyku typu /Maktamu i pochlonieciu przez papier cieczy nosnej, papier poddaje sie suszeniu w celu odparowania zen cieczy nosnej .Operacje te mozna wykonywac dowolnymi, znanymi sposobami. Gdy np. stosowany papier ma forme ciaglej tasmy nawinietej na rolke, to „zwil¬ zony" papier moze byc powoli przemieszczany poprzez tunel suszarniczy, w którym nastepuje odparowanie cieczy nosnej. Pary odciaga sie do ukladu odzysku rozpuszczalnika lub przesyla do procesu przerobu odpadów. Indywidualne arkusze „zwilzonego" papieru moga byc podwieszane na tasmowym przenosniku przemieszczajacym sie przez tunel suszarniczy, albo umieszczane w piecu lub suszarce, która podgrzewa sie i przy pomocy odpo¬ wiednich srodków usuwa wydzielane pary cieczy nosnej i przesyla do odpowiedniego ukladu regene¬ racji i unieszkodliwiania.W celu przyspieszenia procesu odparowywania cieczy nosnej stosowac mozna obnizone cisnienie.Temperatura suszenia winna byc zbiezna z tempe¬ ratura wrzenia cieczy nosnej pod cisnieniem utrzy¬ mywanym w czasie procesu suszenia, przewyzsza¬ jac ja o najwyzej kilka stopni. W zadnym jodnak przypadku temperatura suszenia nie powinna prze¬ kraczac 100°C. Okres ekspozycji suszonego papie¬ ru na oddzialywanie temperatury stosowanej w procesie suszenia, winien w celu unikniecia roz¬ kladu antybiotyku byc wystarczajacy jedynie dla calkowitego usuniecia cieczy nosnej z papieru.Niezaleznie od rodzaju przyjetego systemu odpa¬ rowywania cieczy nosnej nalezy zawsze miec na uwadze mozliwe zagrozenie zwiazane z palnoscia lub toksycznoscia par cieczy nosnej lub wystepo¬ waniem obu tych cech równoczesnie. W celu za¬ bezpieczenia personelu i urzadzen nalezy stosowac odpowiednie znane srodki ostroznosci.W ostatnim etapie procesu mozna formowac indy¬ widualne krazki testowe z suchego papieru, na którym naniesiony jest antybiotyk typu ^-laktamu, Operacje te przeprowadza sie zwykle przez wyci¬ nanie poszczególnych krazków z papieru przy po¬ mocy tlocznika, stosujac tlocznik wieloglowicowy zamontowany w papierniczej prasie okrawajacej znanego typu.Chociaz wymiar i ksztalt krazków testowych nie odgrywaja istotnej roli to przepisy dotyczace ich stosowania okreslaja w tym wzgledzie szczególowe wymagania. Wedlug ustalonych norm krazki winny byc okragle i miec srednice 6,35 mm. Umozliwia to wielu producentom wytwarzanie krazków, które moga byc stosowane bez ograniczen, zapewniajac porównywalnosc wyników. Co wiecej, chociaz war-!¦ 98 700 9 10 tosci stezenia róznych antybiotyków na odpowied¬ nich krazkach sa rózne, to dla danego antybiotyku ilosc uzytego antybiotyku na krazku jest zawsze stala; normy ustalone sa przez FDA. Przy stosowa¬ niu krazków testowych strefy inhibitowania sa rózne dla róznych antybiotyków.Srodek testowy do oznaczania wrazliwosci na antybiotyki typu /Maktamu wytwarzany sposobem wedlug wynalazku posiada o wiele lepsze wlasci¬ wosci niz znane srodki. Jest on odporny na dzia¬ lanie ciepla i trwaly przy przechowywaniu.Zwiekszona trwalosc srodka wedlug wynalazku znajduje odbicie w znacznym zwiekszeniu powta¬ rzalnosci testów uzyskiwanych w wyniku prób podatnosci chorobotwórczych mikroorganizmów na dzialanie antybiotyku zawartego w tym srodku.Ponizszy przyklad ilustruje przedmiot wynalazku.Przyklad I. Cefalotynowe krazki testowe wytwarza sie nastepujacym sposobem: krysztaly soli sodowej cefalotyny rozdrabnia sie w mlynie mlot¬ kowym na czastki przechodzace przez sito 0,149 mm.Z tak rozdrobnionych krysztalów sporzadza sie za¬ wiesine w izopropanolu o stezeniu 2 mg/ml, co od¬ powiada stezeniu 0,2%. Okolo 60 //l tej zawiesiny kontaktuje sie z kazdym centymetrem kwadrato¬ wym powierzchni arkusza papieru alfa-celulozo- wego nr 676 produkcji firmy Eaton-Dikenson.„Zwilzony" papier umieszcza sie nastepnie na siatce z tkaniny ze stali nierdzewnej i suszy w ciagu okolo 4 minut w piecu suszarniczym o zamknietym obiegu powietrza, w temperaturze 60°C pod cisnieniem 760 mm Hg.W celu okreslenia róznic zawartosci cefalotyny poszczególne krazki testowe o srednicy 6,35 mm poddaje sie badaniu medota analizy spektrofoto- metrycznej. Oznaczenie dla 10 krazków testowych wykazuja, ze rozrzut zawartosci antybiotyku na krazkach nie przekracza 5% od wartosci sredniej.Krazki testowe wytworzone wyzej opisanym spo¬ sobem poddaje sie próbom w celu okreslenia sku¬ tecznosci, droga oznaczenia podatnosci Klebsiella pneumoniae na dzialanie antybiotyku. Krazki umieszcza sie na agarze, zorientowane zawierajaca antybiotyk strona ku agarowi lub w kierunku od¬ wrotnym. Niezaleznie od tego, która strona krazka styka sie aktualnie z agarem, obserwuje sie iden¬ tyczne strefy inhibitowania.Inne krazki przechowuje sie w temperaturze 37°C bez stosowania srodka suszacego. W dokladnie ta¬ kich samych warunkach przetrzymuje sie krazki dostepne w handlu, wytworzone znanymi sposo¬ bami. Wyniki okresowych prób wykonanych me¬ toda „plytki krazkowej" zestawione sa w tablicy.Uzyta w tej próbie metoda „plytki krazkowej" cha¬ rakteryzuje sie bledem ± 10%. Wyniki powyzsze swiadcza dobitnie o tym, ze wytwarzany sposobem wedlug wynalazku srodek testowy w postaci krazków zawierajacych sól sodowa cefalotyny, wykazuje znacznie wieksza odpornosc na dzialanie ciepla przy przechowywaniu, niz dostepne w han- dlu krazki wytwarzane znanymi sposobami.Tablica Krazki zawierajace sól sodowa cefalotyny, fig/krazek Krazki ze srodka wedlug wynalazku (sól krysta¬ liczna) Krazki dostepne w handlu (sól bezpo¬ staciowa) Wartosc poczatko¬ wa 42,4 45,0 po 30 dniach w tempe¬ raturze 37°C 41,5 26,0 Po 60 dniach w tempe¬ raturze 37°C 32,2 ,0 Po 90 dniach w tempe¬ raturze 90°C ,5 ,0 PL