Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywa¬ nia surowego tlenku cynku w pieeu obrotowym z materialów zawierajacych zwiazki cynku i olo¬ wiu, przez redukcje tlenku cynku weglem i jego odpedzenie oraz przez odpedzenie zwiazków olo- wiu, w temperaturze 1100—1300°C uzyskanej przez spalanie materialów energetycznych w atmosferze utleniajacej.Znany sposób otrzymywania surowego tlenku cynku w piecu obrotowym polega na przygotowa¬ niu mieszanki wsadowej skladajacej sie z mate-. rialów zawierajacych zwiazki cynku i olowiu oraz koksiku, który w procesie przewalowym ma byc srodkiem, redukujacym zwiazki cynku do metalicz¬ nego cynku. Przygotowana mieszanke wsadowa wprowadza sie do pieca obrotowego ogrzanego do temperatury 1100—1300°C. W tej temperaturze za¬ chodzi redukcja tlenku cynku i odpedzenie z ma¬ terialu wsadowego wodnego cynku.Pary cynku w utleniajacej atmosferze pieca spa¬ laja sie egzotermicznie na tlenek cynku, który w postaci pylu wynoszony jest z pieca przez opuszcza¬ jace piec gazy i nastepnie wychwytywany jest w oidpyiLniach. Równoiozeslnie z redukcja i od niem cynku zachodzi termiczne odpedzenie zwiaz¬ ków olowiu (subliimacja), które równiez w postaci pylu osiadaja w odpylniach tworzac ze zwiazkami cynku mieszanine zwana suirowym tlenkiem cynku.Utrzymanie pozadanej temperatury w piecu" regu- 2 luje sie przez opalanie pieca pylem weglowym wdmuchiwanym do pieca za pomoca palniika.Nagrzanie wsadu do wymaganej temperatury na¬ stepuje przez wnikanie ciepla z przeplywajacych, w przeciwpradzie do ruchu wsadu goracych gazów.Przeplyw gazów przez piec wywolany jesit przez wentylator odciagowy, który wytwarza podcisnie¬ nie w piecu o wielkosci do 5 mm slu(pa HzO.Znany jest równiez sposób otrzymywania suiroH wego tlenku cyniku, z polskich opisów patento¬ wych nr 52310 i nr 66972, polegajacy na tym, ze do redukcji zwiazków cynku stosuje sie obok koksiku inne materialy, takie jak niespalone czesci wegla brunatnego lub zasypka termoizolacyjna. Prowa¬ dzony wedlug wymienionych wynalazków proces otrzymywania tlenku cynku polegajacy na stoso^ waniu do redukcji cynku obok koksiku pozostalos¬ ci niesipalomych czesci wegla brunatnego i zasypki termoizolacyjnej jest niedogodny, poniewaz te do¬ datkowe materialy redukcyjne zawieraja znaczna ilosc popiolu, co wplywa na zmniejszenie koncen¬ tracji metali we wsadzie, to zas z kolei ujemnie wplywa na wskazniki technologiczne. Ponadto pro^ ces otrzymywania surowego tlenku cynku wymaga stosowania deficytowych materialów energetycz¬ nych.Celem wynalazku jest usuniecie niedogodnosci stosowanego procesu zwiazanych ze zmniejszaniem sie koncentracji metali w przerabianym wsadzie oraz zapotrzebowaniem na deficytowe materialy 967663 96766 4 energetyczne. Cel ten osiagnieto przez zastosowa¬ nie takiego materialu energetycznego, latwo dostep¬ nego, który nie powoduje zmniejszenia koncentracja metali we wsadzie.Stwierdzono nieoczekiwanie, ze wlasciwosci ta¬ kie ma zlom bakelitowy po zuzytych akumulato¬ rach olowiowych. Wedlug wynalazku dodaje sie do mieszanki wsadowej pieca obrotowego zlom bake¬ litowy w ilosci 2—10% wagowych. Spelnia on role czynnika energetycznego, a zawarty w niim olów, w ilosci 2—15%, zwieksza koncentracje tego metalu w przerabianym wsadzie. Wsad wedlug wynalazku obejmuje nastepujace skladniki podane w procen¬ tach wagowych: rudy i od(pady cynkowo^olowiowe 70—85% koksik l ] 10—20% zlom bakelitowy 2—10% Wprowadzona do pieca mieszanka wsadowa a ta¬ kim skladzie podlega szybkiemu nagrzaniu przez latwo spalajacy sie bakelit. Szybsze nagrzanie wsa¬ du powoduje" przyspieszenie procesu redukcji zwiazków cynku za pomoca koksiku, co wplywa na poprawe wskazników uzysku cynku oraz zmniej¬ szenie uzycia koksiku i pylu •weglowego. Zawarte w stosowanym wedlug wynalazku materiale ener¬ getycznym zwiazki olowiu zostaja odpedzone, tym latwiej, ze juz w poczatkowej fazie procesu pod wplywem spalania bakelitu powstaje temperatura rzedu 1100—1300°C.Zaleta sposobu otrzymywania surowego tlenku- cynku wedlug wynalazku jest zmniejszenie zapo¬ trzebowania na koksik i pyl weglowy, które w czes¬ ci zostaly zastapione* zlomem bakelitowym. Zasta¬ pienie materialów energetycznych zlomem bakeli¬ towym umozliwia likwidacje zwalów tego materia¬ lu i eliminuje potrzebe biezacego skladowania jego na zwalach, co jest uciazliwe dla srodowiska na¬ turalnego przez zatruwanie gleby i atmosfery zwiaz¬ kami olowiu.Sposób otrzymywania surowego tlenku cynku wedlug wynalazku pokazano w przykladzie wyko¬ nania na rysunku, na którym przedsltawiono sche¬ mat procesu. Zlom bakelitowy 1 ulega rozdrob¬ nieniu w urzadzeniu kruszacym 2 do wymiarów ponizej 100 mm, a nastepnie kierowany jest do zibiornika 3 w namiarowni.Równoczesnie z przygotowaniem zlomu 1, do zbiorników 4 namiarowni kieruje sie materialy cynkowo^olowiowe i koksik. Na glówny przenosnik tasmowy 5 dozuje sie równoczesnie te wszystkie slkladniki wedlug nastepujacej propozycji wagowej: materialy cynkowo-olowiowe — 80% koksik — 15% zlom bakelitowy — 5% Tak przygotowana mieszanke wsadowa wpro¬ wadza sie do pieca obrotowego S, gdzie nastepuje zapalenie sie bakelitu, podtgrzanie wsadu, odpedze¬ nie zwiazków olowiu oraz redukcja zwiazków cynku za pomoca zawartego w mieszance kokkku, któ¬ ry wolniej sie spala niz bakelit. Redukcja zwiaz¬ ków cynku zachodzi juz w polowie dlugosci pie¬ ca 6. Do uzyskania temperatury prooestf wedlug wynalazku stosuje sie równiez pyl wezowy. Re¬ akcja redukcji zwiazków cyrjku zaclioctei pod wply¬ wem wegla zawartego w kofesiku wedlug nastepu¬ jacych reakcji: c+o2 = co2 C02+C= 2 CO ZnO-hCiO = En+OOj 2 Zn+02 = 2 ZnO Tlenek cynku w postaci pylu kierowany jest z gazami piecowymi do odpylni, gdzie nastepuje jego oddzielenie od gazów. Równiez odpedzone zwiazki olowiu zostaja w podobny sposób oddzie¬ lone od gazów. Wydzielony w odpylniach pyl sta¬ nowi mieszanine zwiazków cynku i olowiu oraz mechanicznie porwanych z pieca czastek skaly plo- nej. Pyl ten pod nazwa suirowy tlenek cynku jest koncentratem cynkowo-olowiowym, nadajacym sie do dalszej przeróbki hutniczej. PL